Báo cáo nghiên cứu khoa học " Đặc điểm của lý luận điểm tựa: Phân tích hướng xuất khẩu của Đài Loan "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

80
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, cùng với những ứng dụng và phát triển về khoa học kỹ thuật trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3, nền kinh tế quốc tế đã có nhiều thay đổi, cùng với sự hình thành thôn địa cầu, sự phát triển khoa học kỹ thuật và việc mở rộng th-ơng mại ngày càng gắn bó chặt chẽ với sự phát triển kinh tế(1). Đặc biệt là trong thời kỳ đầu sau chiến tranh, ngoài Mỹ, phần lớn các n-ớc đều đối mặt với áp lực nhập siêu trong thu chi quốc...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Đặc điểm của lý luận điểm tựa: Phân tích hướng xuất khẩu của Đài Loan "

67 §Æc ®iÓm cña lý luËn ®iÓm tùa Lý VÜnh Long* I. Lêi giíi thiÖu t¹m thêi, do ®ã toµn bé ho¹t ®éng kinh tÕ gÆp ph¶i sãng giã nghiªm träng(2). Nh−ng, Sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, cïng nguyªn nh©n thø hai lµ do thiÕu trÇm víi nh÷ng øng dông vµ ph¸t triÓn vÒ khoa träng sè liÖu thèng kª kinh tÕ. Kh«ng cã sè häc kü thuËt trong cuéc c¸ch m¹ng c«ng liÖu thèng kª kinh tÕ rÊt khã t×m hiÓu t×nh nghiÖp lÇn thø 3, nÒn kinh tÕ quèc tÕ ®· cã h×nh kinh tÕ lóc bÊy giê, thiÕu hôt trÇm nhiÒu thay ®æi, cïng víi sù h×nh thµnh träng sè liÖu thèng kª cña chÝnh quyÒn vÒ th«n ®Þa cÇu, sù ph¸t triÓn khoa häc kü tæng kinh ng¹ch s¶n xuÊt quèc d©n trong thuËt vµ viÖc më réng th−¬ng m¹i ngµy toµn bé ho¹t ®éng kinh tÕ. Do ®ã, chóng ta cµng g¾n bã chÆt chÏ víi sù ph¸t triÓn cã thÓ nãi r»ng, §µi Loan lóc ®ã cã mét kinh tÕ(1). §Æc biÖt lµ trong thêi kú ®Çu sau nÒn kinh tÕ nghÌo nµn, l¹c hËu(3). chiÕn tranh, ngoµi Mü, phÇn lín c¸c n−íc ThÕ nh−ng, ®Õn sau nh÷ng n¨m 1960, ®Òu ®èi mÆt víi ¸p lùc nhËp siªu trong thu t×nh h×nh cã nh÷ng thay ®æi lín, do §µi chi quèc tÕ. D−íi ¸p lùc nhËp siªu nµy, Loan sö dông m« h×nh ph¸t triÓn cña viÖc theo ®uæi sù ph¸t triÓn kinh tÕ lµ vÊn NhËt B¶n, sö dông chiÕn l−îc thay thÕ ®Ò rÊt nghiªm tóc. §Ó theo ®uæi môc tiªu nhËp khÈu, cñng cè thÞ tr−êng néi chÕ −íc toµn diÖn vÒ nhËp siªu trong thu ®Þatr−íc, sau ®ã t×m thêi c¬ chuyÓn c¸c chi quèc tÕ vµ theo ®uæi môc tiªu t¨ng s¶n phÈm thay thÕ nhËp khÈu sang c¸c tr−ëng kinh tÕ cao, m« h×nh kinh tÕ h−íng s¶n phÈm xuÊt khÈu t−¬ng ®èi cao, t¹o ra vÒ xuÊt khÈu sÏ trë thµnh chiÕn l−îc ph¸t hiÖu qu¶ t¨ng tr−ëng kinh tÕ rÊt cao. Tû lÖ triÓn tèt nhÊt cña rÊt nhiÒu n−íc trong t¨ng tr−ëng xuÊt khÈu cña §µi Loan cao thêi kú nµy. h¬n nhiÒu so víi tû lÖ t¨ng tr−ëng kinh tÕ, Còng gièng nh− rÊt nhiÒu quèc gia vµ t¹o ra hiÖn t−îng dùa vµo vµo xuÊt khÈu, khu vùc trªn thÕ giíi, §µi Loan nh÷ng n¨m 1940 còng r¬i vµo t×nh tr¹ng kinh tÕ * NCS tiÕn sÜ t¹i ViÖn Nghiªn cøu häc thuËt suy sôp, cã thÓ nãi ®ã lµ thêi kú ®en tèi Trung S¬n, §¹i häc Trung S¬n. Tõ n¨m 2003 trong lÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ. Mét trong ®Õn nay häc tiÕng ViÖt ë ViÖt Nam nh÷ng nguyªn nh©n t¹o nªn t×nh tr¹ng ®−îc thÕ giíi coi lµ khu vùc ®iÓn h×nh nµy lµ do nöa ®Çu nh÷ng n¨m 1940 r¬i thµnh c«ng trong ph¸t triÓn kinh tÕ theo ®óng vµo thêi kú ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn h−íng xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, m« h×nh lý thø hai, cßn nöa sau l¹i ph¶i ®èi mÆt víi luËn ®iÓm tùa nµy l¹i kh«ng phï hîp víi thêi kú kh«i phôc kinh tÕ ®Çy gian khæ, lóc tÊt c¶ c¸c n−íc. VÝ dô, Italia vµ rÊt nhiÒu ®ã ph¶i sö dông biÖn ph¸p chÕ −íc kinh tÕ
nghiªn cøu trung quèc sè 2(66)-2006 68 lîi cho c¸c n−íc h¹t nh©n, vµ kÝch thÝch sù n−íc ch©u Mü La - tinh còng ®Òu vËn dông tiÕn bé cña kü thuËt cïng sù n©ng cÊp h¬n chiÕn l−îc nµy, nh−ng kÕt qu¶ th× l¹i n÷a vÒ c«ng nghiÖp cña c¸c n−íc nµy. Cßn khiÕn ng−êi ta thÊt väng(4). Do ®ã, §µi c¸c n−íc vïng ngo¹i vi chØ biÕt dùa dÉm Loan lu«n ®−îc thÕ giíi coi lµ mét “vÝ dô qu¸ nhiÒu vµo xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm ®iÓn h×nh” vÒ lý luËn ®iÓm tùa. th«, l¹i chÞu ¶nh h−ëng cña viÖc gi¶m gi¸ Nh−ng, v× sao §µi Loan l¹i trë thµnh thµnh s¶n phÈm vµ tÝnh ®µn håi vÒ nhu mét “vÝ dô ®iÓn h×nh”? §iÒu nµy quyÕt cÇu nhá, kÕt qu¶ lµ sÏ khã cã thÓ tr¸nh kh«ng ph¶i lµ ngÉu nhiªn, ngoµi nguyªn khái nh÷ng tæn thÊt trong mËu dÞch ®èi nh©n do m«i tr−êng quèc tÕ lóc bÊy giê, ngo¹i, tõ ®ã khiÕn c¸c n−íc ngo¹i vi gi¶m ®iÒu quan träng nhÊt vÉn lµ §µi Loan cã dÇn tÝch luü vèn. Nãi c¸ch kh¸c, tÝch luü ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn theo h−íng vèn chØ cã thÓ h×nh thµnh ë c¸c n−íc h¹t xuÊt khÈu t−¬ng ®èi tèt. Bµi viÕt sÏ lÇn nh©n chø kh«ng ph¶i ë c¸c n−íc vïng l−ît ph©n tÝch vµ b×nh luËn vÒ yÕu tè m«i ngo¹i vi tr−êng quèc tÕ lóc ®ã, ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn VÝ dô, trong nh÷ng n¨m 1950, nhiÒu theo h−íng xuÊt khÈu cña §µi Loan, gi¶ n−íc ch©u Mü La - tinh, khi míi n¾m thiÕt vÒ lý luËn ®iÓm tùa cïng nh÷ng kinh chÝnh quyÒn ®Òu ch−¬ng b¶ng “chÝnh nghiÖm thµnh c«ng trong nÒn kinh tÕ quyÒn d©n tuý” (Populist regimes) d©n h−íng vÒ xuÊt khÈu cña §µi Loan. Hi väng chñ, hä sö dông biÖn ph¸p thay thÕ nhËp t×m ra ®−îc c¨n nguyªn cña nã, vµ cã thÓ khÈu, thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hé vµ c«ng hiÓu thªm lý do t¹i sao §µi Loan l¹i lµ mét nghiÖp ho¸ ®Ó t¨ng tr−ëng kinh tÕ, thËm “vÝ dô ®iÓn h×nh” trong lý luËn ®iÓm tùa? chÝ cßn coi ®ã lµ biÖn ph¸p thùc thi d©n I I. Quan ®iÓm VÒ lý luËn chñ. Nh−ng, ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 1960, ®iÓm tùa chÝnh s¸ch më réng kinh tÕ b»ng thay thÕ nhËp khÈu ®· t¹o ra nh÷ng vÊn ®Ò khã Lý luËn ®iÓm tùa chÝnh lµ mét häc kh¨n trong kinh tÕ nh− sù ph¸t triÓn kinh thuyÕt gi¶i thÝch t¹i sao c¸c n−íc trong thÕ tÕ kh«ng s¸ng sña, tû lÖ thÊt nghiÖp cao, giíi thø ba l¹i ph¸t triÓn ë møc ®é thÊp. l¹m ph¸t m¹nh, xuÊt nhËp khÈu suy tho¸i Nã b¾t nguån tõ Uû ban kinh tÕ cña ch©u nghiªm träng vµ rÊt nhiÒu khã kh¨n kinh Mü La - tinh n¨m 1948 (Economic tÕ kh¸c. Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ nghiªm träng Commuittee of Latin America, ECLA), mét nµy còng dÉn ®Õn sù sôp ®æ cña chÝnh tæ chøc Liªn Hîp quèc mang tÝnh khu vùc quyÒn d©n tuý, khiÕn chÝnh quyÒn qu©n sù (UN). ECLA cho r»ng, lý luËn kinh tÕ (Military Authoritarian regimes) ®Çy uy lùc truyÒn thèng thiªn vÒ c¸c n−íc TBCN h¹t cã c¬ héi chÊp chÝnh(6). nh©n, kh«ng thÝch hîp víi viÖc dïng ®Ó gi¶i thÝch sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi thø ba. Nh−ng, nÕu xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm ECLA còng cù tuyÖt lý luËn lîi Ých so lÞch sö vµ toµn cÇu ®Ó ph©n tÝch lý luËn s¸nh, kh«ng cho r»ng sù trao ®æi gi÷a c¸c ®iÓm tùa, th× sÏ cã mét c¸ch gi¶i thÝch míi s¶n phÈm c«ng nghiÖp ë c¸c n−íc h¹t nh©n vÒ sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi thø ba. Quan víi c¸c s¶n phÈm th« ë vïng ngo¹i vi l¹i cã ®iÓm lÊy sù ph¸t triÓn cña c¸c n−íc vïng lîi cho tÊt c¶ c¸c n−íc; hä còng cho r»ng ngo¹i vi vµ thÕ giíi thø ba lµm xuÊt ph¸t th−¬ng m¹i quèc tÕ cuèi cïng còng chØ cã ®iÓm, th¸ch thøc víi quan ®iÓm lý luËn
69 §Æc ®iÓm cña lý luËn ®iÓm tùa hiÖn ®¹i ho¸ coi xuÊt ph¸t ®iÓm lµ c¸c viÖn trî n−íc ngoµi, th−¬ng m¹i quèc tÕ, n−íc tiªn tiÕn, còng tøc lµ kiÓm nghiÖm sù nguån vèn, kü thuËt vµ ®Çu t− cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia v.v… (7). ph¸t triÓn b»ng quan ®iÓm cña c¸c n−íc thµnh thÞ. H¬n n÷a, h−íng nghiªn cøu cña Tõ nh÷ng tr×nh bµy trªn vÒ lý luËn lý luËn ®iÓm tùa l¹i kh«ng mÊy l¹c quan ®iÓm tùa, cã thÓ hiÓu mét c¸ch c¬ b¶n lµ ®èi víi kÕt qu¶ t¨ng tr−ëng kinh tÕ nhanh §µi Loan lu«n ®ãng vai c¸c n−íc vµ l·nh cña c¸c n−íc thÕ giíi thø ba, nh−ng, nã cho thæ ngo¹i vi. Cã thÓ nãi, kÓ tõ khi ph¶i dùa r»ng sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi thø ba vµo thÞ tr−êng NhËt B¶n trong thêi kú kh«ng ®¬n thuÇn chØ lµ sö dông c¸c h¹ng NhËt chiÕm, ®Õn khi chÞu sù rµng buéc cña môc hiÖn ®¹i ho¸ cña c¸c n−íc ph¸t triÓn Mü vµ NhËt sau ChiÕn tranh (sau thêi kú ®Ó kh¾c phôc nh÷ng trë ng¹i truyÒn thèng kh«i phôc), §µi Loan ®Òu thÓ hiÖn râ ®Æc trong n−íc. Lý luËn ®iÓm tùa ®· chØ râ ®iÓm ngo¹i vi cña m×nh. §iÒu nµy còng h¬n, vÊn ®Ò chÝnh trong sù ph¸t triÓn cña chÝnh lµ nh©n tè mang tÝnh c¬ cÊu gi¶i c¸c n−íc thÕ giíi thø ba n»m ë chç c¸c thÝch t¹i sao §µi Loan ph¶i tÝch cùc ph¸t n−íc chËm ph¸t triÓn ®· lµm theo quan hÖ triÓn theo “m« h×nh kinh tÕ h−íng vÒ xuÊt c¬ cÊu bªn ngoµi cña c¸c n−íc ph¸t triÓn. khÈu”. Nh−ng, t¹i sao cuèi cïng §µi Loan Nh×n chung, c¸c n−íc thÕ giíi thø ba ®Òu cã thÓ trë thµnh “vÝ dô ®iÓn h×nh” cña lý dùa vµo c¸c n−íc tiªn tiÕn h¹t nh©n, bëi v× luËn ®iÓm tùa? §iÒu nµy cÇn tham kh¶o chÝnh b¶n th©n hä n»m trong t×nh tr¹ng c¸c nh©n tè liªn quan kh¸c, d−íi ®©y xin dùa dÉm, dÉn ®Õn thiÕu n¨ng lùc ph¸t bµn s©u vÒ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ triÓn cña chÝnh m×nh(6). cña §µi Loan, nh©n tè m«i tr−êng quèc tÕ Còng cã thÓ nãi, khi mét sè n−íc h¹t vµ c¸c nh©n tè liªn quan kh¸c. nh©n ®ñ søc më réng ¶nh h−ëng vµ cã kh¶ III. §iÒu kiÖn c¬ b¶n cña sù ph¸t n¨ng ®øng v÷ng th× nh÷ng n−íc ngo¹i vi triÓn kinh tÕ theo h−íng xuÊt ph¶i dùa vµo sù më réng ¶nh h−ëng vµ tù khÈu ë §µi Loan lËp cña c¸c n−íc nµy, cµng chÞu nhiÒu rµng buéc. VÒ c¬ b¶n, nh÷ng n−íc chÞu rµng Sù ph¸t triÓn kinh tÕ lu«n lµ mét bé buéc còng lµ sù ph¶n ¸nh møc ®é më réng phËn cña qu¸ tr×nh lÞch sö diÔn biÕn ¶nh h−ëng cña c¸c n−íc h¹t nh©n, ®iÒu ®ã kh«ng ngõng. Theo ®ã, chiÕn l−îc ph¸t ®−îc gäi lµ t×nh h×nh më réng. HiÖn t¹i, triÓn ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh tuú thuéc vµo sù c¸c häc gi¶ theo quan ®iÓm lý luËn ®iÓm biÕn ®æi cña hoµn c¶nh kh¸ch quan. Nh−ng, tùa ®Òu bµn vÒ vÊn ®Ò träng ®iÓm, kú thùc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, cã 3 ®iÒu kiÖn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ c¬ b¶n kh«ng thÓ kh«ng cã hoÆc thiÕu ®i, dï chÝnh trÞ néi t¹i cña c¸c n−íc thÕ giíi thø lµ s¸ch l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ theo h−íng ba chÞu sù vËn hµnh cña c¬ cÊu hÖ thèng xuÊt khÈu còng kh«ng ph¶i ngo¹i lÖ. D−íi chñ nghÜa t− b¶n thÕ giíi ra sao ®Òu ¶nh ®©y, chóng ta lÇn l−ît lÊy vÝ dô so s¸nh c¸c h−ëng ®Õn sù rµng buéc vµ viÖc x©y dùng n−íc kh¸c víi §µi Loan, hi väng tõ ®ã cã m« thøc trong mèi quan hÖ víi c¸c n−íc thÓ t×m thÊy nh÷ng ®iÒu gîi më. ph¸t triÓn. Mµ nh÷ng nh©n tè bªn ngoµi Thø nhÊt, sù tån t¹i cña thÞ tr−êng cÇu ¶nh h−ëng tíi thÕ giíi thø ba l¹i bao gåm
nghiªn cøu trung quèc sè 2(66)-2006 70 ViÖc c¸c nhµ kinh tÕ häc kh«ng ngõng §øng tr−íc thÞ tr−êng më réng, cÇn tranh luËn xem cung vµ cÇu c¸i nµo cã ph¶i cã s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n tr−íc c¸i nµo cã sau còng gièng nh− tranh nhu cÇu thÞ tr−êng, míi cã thÓ tham gia luËn vÒ viÖc trøng ®Î ra gµ hay gµ ®Î ra c¹nh tranh, vµ cã chç ®øng trªn thÞ tr−êng trøng, nh−ng nÕu bµn vÒ sù ph¸t triÓn réng lín. VÝ dô, do c¬ cÊu ngµnh nghÒ cña kinh tÕ theo m« h×nh h−íng ngo¹i th× sù Italia t−¬ng ®èi cøng nh¾c, søc c¹nh tranh tån t¹i cña thÞ tr−êng cÇu lµ ®iÒu kiÖn tÊt trªn thÞ tr−êng thÊp, nªn dï ®· ¸p dông yÕu, bëi v× nÕu kh«ng cã cÇu, hoÆc qu¶n s¸ch l−îc mµ T©y §øc ®· lùa chän nh−ng chÕ thÞ tr−êng, bªn b¸n sÏ bÊt lùc. VÝ dô, cuèi cïng sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ th−¬ng sau ChiÕn tranh, mét trong nh÷ng nguyªn m¹i cña n−íc nµy còng kh«ng b× kÞp T©y nh©n khiÕn T©y §øc chän lùa chÝnh s¸ch §øc. Cßn ch©u Mü La - tinh vµ rÊt nhiÒu thóc ®Èy xuÊt khÈu b»ng c¸ch ph¸ gi¸ n−íc ®ang ph¸t triÓn cã phÇn lín c¸c s¶n hoÆc cã thÓ nãi mét trong nh÷ng nguyªn phÈm th« xuÊt khÈu cã liªn quan ®Õn ®Êt nh©n thµnh c«ng cña T©y §øc lµ: khi ®ã ®ai, kh¶ n¨ng cung øng chÞu sù phô thuéc th−¬ng m¹i quèc tÕ ®ang më réng, T©y vµo diÖn tÝch ®Êt, th× dï cã xuÊt khÈu còng §øc cã c¬ héi t×m kiÕm ®−îc sù gia t¨ng kh«ng dÔ ph¸t triÓn. Do ®ã, n¨ng lùc cung nhu cÇu trªn thÞ tr−êng quèc tÕ, tõ ®ã cã cã cÊp s¶n phÈm lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cña chiÕn l−îc ph¸t triÓn h−íng ra bªn ngoµi sù ph¸t triÓn kinh tÕ theo h−íng xuÊt míi thµnh c«ng. (8) khÈu(9). Víi §µi Loan, tõ sau nh÷ng n¨m 1960, Cßn §µi Loan, khi ®ã, ®Ó ®èi phã víi c¸c §µi Loan ®· sö dông mét lo¹t c¸c chÝnh n−íc XHCN, Mü ®· tÝch cùc n©ng ®ì c¸c s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, nh− x©y n−íc nh− NhËt B¶n, Hµn Quèc, §µi Loan dùng c¸c khu gia c«ng xuÊt khÈu, thùc vµ Philippin, kh«ng ngõng më cöa thÞ hiÖn chÕ ®é vay −u ®·i ®èi víi c¸c xÝ tr−êng trong n−íc, më ra thÞ tr−êng tiªu nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu…(10). thô s¶n phÈm cho c¸c n−íc nµy. Vµ §µi Nh÷ng chÝnh s¸ch biÖn ph¸p nµy ®· gióp Loan còng tù m×nh nhanh chãng gia nhËp thóc ®Èy viÖc më réng xuÊt khÈu trong vµo hµng ngò ph¸t triÓn, ®©y lµ ®iÓm quan nh÷ng n¨m 1960. H¬n thÕ, chÝnh quyÒn träng cã lîi mµ nh©n tè m«i tr−êng quèc tÕ còng lu«n tÝch cùc h¹n chÕ s¶n xuÊt n«ng t¹o ra; h¬n n÷a, §µi Loan lóc ®ã, mét mÆt nghiÖp, gi¶i phãng mét khèi l−îng lín do kinh tÕ suy sôp, ®ßi hái cÊp thiÕt lµ nh©n khÈu lao ®éng n«ng th«n, cung cÊp ph¶i lÊy xuÊt khÈu ngo¹i th−¬ng ®Ó vùc sù lùc l−îng lao ®éng cÇn thiÕt cho c¸c ngµnh ph¸t triÓn c«ng th−¬ng nghiÖp, mÆt kh¸c, c«ng nghiÖp, nh÷ng ®iÒu nµy ®· thóc ®Èy §µi Loan còng sö dông c¸c chÝnh s¸ch kh¶ n¨ng cung cña §µi Loan. thóc ®Èy ph¸ gi¸ ®Ó xuÊt khÈu, dïng biÖn ph¸p tr¶ l−¬ng cùc thÊp vµ t¹o ®iÒu kiÖn Thø ba, phèi hîp c¸c biÖn ph¸p c¬ b¶n cùc kú −u ®·i, tÝch cùc më réng thÞ tr−êng C¸c biÖn ph¸p c¬ b¶n bao gåm rÊt nhiÒu n−íc ngoµi. §©y lµ nh©n tè cã lîi cho thÞ yÕu tè, liªn quan chÆt chÏ nhÊt tíi sù ph¸t tr−êng cÇu cña §µi Loan. triÓn kinh tÕ lµ: giao th«ng, vËn t¶i, kho Thø hai, kh¶ n¨ng cung b·i, th«ng tin vµ gi¸o dôc, bëi v× hµng ho¸ ph¶i ®−îc vËn chuyÓn tõ n¬i cung cÊp ®Õn
71 §Æc ®iÓm cña lý luËn ®iÓm tùa n¬i cã nhu cÇu, gi¸ thµnh vËn chuyÓn vµ thêi gian vËn chuyÓn lµ nh÷ng nh©n tè Chó thÝch: c¹nh tranh quan träng. YÕu tè c¹nh tranh 1. Peter N. Stearns, The Industrial trong cïng lo¹i s¶n phÈm rÊt ®a d¹ng, Revolution in World History, (San Francisco: trong ®ã ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn chñ yÕu Westview Pres, 1993), pp.197-174 liªn quan ®Õn s¶n phÈm lµ nh©n tè quan 2. Lµ chØ l¹m ph¸t xÊu, c¬ cÊu kinh tÕ träng, quyÕt ®Þnh th¾ng lîi. Mµ, th−¬ng m¹i kh«ng kiÖn toµn vµ sè d©n khÈu t¨ng nhanh. ®−¬ng nhiªn cÇn cã sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu s¶n Xin tham kh¶o L©m Chung Hïng: 100 n¨m phÈm th−¬ng m¹i trong sù ph¸t triÓn ®éng kinh nghiÖm kinh tÕ §µi Loan, §µi B¾c: Tam d©n, 1998, tr 82-87 th¸i, còng cã thÓ ®¬n gi¶n, lµ sù ®iÒu chuyÓn 3. C¨n cø vµo sè liÖu cña Paul Bairoci, c¸c s¶n phÈm tËp trung lao ®éng phï hîp chuyªn gia kinh tÕ sö Ph¸p, b×nh qu©n thu víi sù tiÕn triÓn ®éng th¸i. Gi¸o dôc v× thÕ nhËp cña thÕ giíi thø ba n¨m 1950 lµ 203 ®ãng vai trß rÊt quan träng(11). USD, n¨m 1960 lµ 250 USD. Nh−ng b×nh VÒ t×nh h×nh chuÈn bÞ c¸c thiÕt bÞ c¬ qu©n ®Çu ngowif n¨m 1950 cña §µi Loan lµ 196 USD, n¨m 1960 chØ cã 154 USD, cã thÓ b¶n, cho dï lµ c¸c kiÕn thiÕt thÓ cøng hay nãi thÊp h¬n c¸c n−íc trong thÕ giíi thø ba. thÓ mÒm cña §µi Loan ®Òu cã nh÷ng tiÕn DÉn tõ L©m Kim Hïng, ®· dÉn, tr 143. bé lín trong viÖc x©y dùng c¶ yÕu tè phÇn 4. J. Eatwell, M. Milgate and P. Newman, cøng lÉn phÇn mÒm. VÝ dô, c¸c c«ng tr×nh (eds.) The New Palgrave Dictionary of x©y dùng c¬ së nh− th−¬ng c¶ng quèc tÕ, s©n Economics, (New York: The Macmillan bay quèc tÕ, kiÕn tróc ®−êng cao tèc B¾c - Press, 1988), pp. 737-738 Nam, thùc hiÖn toµn diÖn ®iÖn khÝ ho¸ 5. Tèng TrÊn Chiªu: Ph¸t triÓn chÝnh trÞ kinh tÕ häc: Lý luËn vµ thùc tiÔn, §µi Loan: ®−êng s¾t v.v… ®Òu ®· lÇn l−ît hoµn thµnh. Ngò Nam, 1995, tr, 46 - 47 Ngoµi ra, nh÷ng n¨m gÇn ®©y §µi Loan tÝch 6. Dos Santos ®· tõng nãi: “dùa vµo lµ chØ cùc n©ng cao tè chÊt gi¸o dôc, thóc ®Èy mét t×nh huèng, trong t×nh huèng ®ã, kinh tÕ m¹nh mÏ h¬n c¬ së quan träng ph¸t triÓn cña mét sè n−íc rµng buéc sù ph¸t triÓn vµ §µi Loan h−íng theo xuÊt khÈu. më réng cña kinh tÕ c¸c n−íc kh¸c … mµ nh÷ng n−íc ngo¹i vi cßn bÞ mét sè c¸c n−íc Trªn ®©y ®· ®Ò cËp ®Õn 3 ®iÒu kiÖn lín, chi phèi bãc lét, lµ tr¹ng th¸i l¹c hËu …” xin chÝnh lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n quan träng ®Ó tham kh¶o Dos Santos, Theotonie, “The §µi Loan ph¸t triÓn kinh tÕ theo h−íng Structure of Dependerce”, American xuÊt khÈu, khi ®ã víi sù kÕt hîp cña nhiÒu Economic Review, Vol. 60, pp 231- 236. bèi c¶nh vµ ®iÒu kiÖn chñ kh¸ch quan, §µi 7. Tèng TrÊn Chiªu, ®· dÉn, tr 52 – 53 Loan míi cã thÓ b−íc vµo hµng ngò c¸c 8. L©m Chung Hïng, ®· dÉn, tr 142. n−íc vµ khu vùc ph¸t triÓn mét c¸ch 9. L©m Chung Hïng, ®· dÉn, tr 142-143. thuËn lîi, do ®ã ®©y lµ ®iÓm mÊu chèt cña 10. TiÕt Kú chñ biªn: LuËn v¨n ph¸t triÓn §µi Loan, còng lµ yÕu tè ®Ó xem xÐt §µi th−¬ng m¹i ®èi ngo¹i §µi Loan, §µi B¾c, Liªu Kinh, 1994, tr 26. Loan cã thÓ tiÕp tôc ph¸t triÓn ®−îc hay 11. L©m Chung Hïng, ®· dÉn, tr 143 kh«ng. D−íi ®©y sÏ bµn vÒ nh÷ng nh©n tè kh¸c gióp §µi Loan ph¸t triÓn thµnh c«ng theo h−íng xuÊt khÈu. (Cßn n÷a)