intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học: " Mai Đức Hán, Nghệ thuật châm biếm của Lỗ Tấn trong truyện ngắn thời kỳ đầu"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST
Báo xấu
132
lượt xem 21
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả. Mai Đức Hán,Nghệ thuật châm biếm của Lỗ Tấn trong truyện ngắn thời kỳ đầu. Từ quan niệm văn chương là một phương thuốc trị bệnh cứu người, trong những tác phẩm của mình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: " Mai Đức Hán, Nghệ thuật châm biếm của Lỗ Tấn trong truyện ngắn thời kỳ đầu"

  1. Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Mai Đức Hán,Nghệ thuật châm biếm của Lỗ Tấn trong truyện ngắn thời kỳ đầu"
  2. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 1b-2009 tr−êng §¹i häc Vinh NghÖ thuËt ch©m biÕm cña Lç tÊn Trong truyÖn ng¾n thêi kú ®Çu Mai §øc H¸n (a) Tãm t¾t. Tõ quan niÖm v¨n ch−¬ng lµ mét ph−¬ng thuèc trÞ bÖnh cøu ng−êi, trong nh÷ng t¸c phÈm cña m×nh, Lç TÊn lu«n cã ý thøc sö dông tiÕng c−êi ch©m biÕm ®Ó v¹ch trÇn nh÷ng “liÖt c¨n tÝnh” cña quèc d©n ®ång bµo, thøc tØnh hä t×m c¸ch ch¹y ch÷a. B»ng viÖc chØ ra sù lùa chän ®èi t−îng, nghÖ thuËt tæ chøc lêi v¨n… chóng t«i b−íc ®Çu chØ ra nghÖ thuËt ch©m biÕm trong truyÖn ng¾n thêi kú ®Çu cña «ng. T rong sù ®a d¹ng vµ phong phó nh©n d©n nh− nh÷ng tªn quan l¹i (cô cña v¨n häc Trung Quèc thêi kú óy, cô lín ThÊt trong “Ly h«n”), nh÷ng cËn hiÖn ®¹i, nh÷ng s¸ng t¸c cña Lç tªn ®Þa chñ c−êng hµo (cè TriÖu, cè TiÒn TÊn chiÕm mét vÞ trÝ ®Æc biÖt. «ng ®−îc trong “AQ chÝnh truyÖn”, B¶y TriÖu coi lµ ng−êi më ®−êng, lµ l¸ cê ®Çu cña trong “Sãng giã”)… Nh÷ng tªn nµy lµ dßng v¨n häc ph¶n tØnh. Lç TÊn s¸ng ®¹i diÖn cho thÕ lùc cò ®· lçi thêi, c¶n t¸c rÊt nhiÒu thÓ lo¹i nh−ng truyÖn trë b−íc tiÕn cña x· héi. Chóng chÊt ng¾n lµ phÇn tinh tóy nhÊt, x¸c lËp nªn chøa trong lßng biÕt bao nh÷ng ®Æc tÝnh diÖn m¹o ®éc ®¸o cña nhµ v¨n. Víi xÊu xa thÕ nh−ng l¹i lu«n t×m c¸ch gi÷ quan niÖm, v¨n ch−¬ng lµ ph−¬ng thuèc ®Þa vÞ, che ®Ëy, lÊp liÕm c¸i xÊu ®Ó cè tá trÞ bÖnh cøu ng−êi, mçi truyÖn ng¾n ra m×nh lµ míi mÎ, tiÕn bé, ®Ñp ®Ï. cña «ng ®Òu h−íng tíi môc ®Ých l¸ch Nh−ng mäi cè g¾ng Êy ®Òu v« hiÖu. s©u vµo thÕ giíi t©m hån con ng−êi, Chóng vÉn lé ra m©u thuÉn râ rÖt gi÷a n¾m b¾t vµ phanh phui nh÷ng c¨n bÖnh thùc chÊt vµ hiÖn t−îng t¹o nªn c¬ së tinh thÇn, thóc giôc hä chó ý t×m c¸ch kh¸ch quan cho tiÕng c−êi ch©m biÕm, ch¹y ch÷a. ChÝnh v× vËy trong truyÖn ®¶ ph¸ võa s©u cay võa quyÕt liÖt bËt ng¾n Lç TÊn, nghÖ thuËt ch©m biÕm lµ lªn. §èi t−îng ®ã cßn lµ nh÷ng lùc hiÖn t−îng næi bËt vµ chiÕm gi÷ mét ®Þa l−îng võa míi trçi dËy nh−ng trong c¸i vÞ hÕt søc quan träng. míi Êy l¹i chøa ®ùng nh÷ng yÕu tè lçi Nãi ®Õn nghÖ thuËt ch©m biÕm tøc thêi, ph¶n tiÕn bé vµ v× vËy nã còng lµ lµ chóng ta nãi tíi c¸ch thøc lùa chän ®èi t−îng cho tiÕng c−êi ch©m biÕm. ®èi t−îng, tæ chøc v¨n b¶n nghÖ thuËt Trong truyÖn ng¾n Lç TÊn, ®èi t−îng cô ®Ó v¹ch trÇn m©u thuÉn gi÷a b¶n thÓ nµy lµ giai cÊp t− s¶n víi cuéc c¸ch chÊt vµ hiÖn t−îng, ph¬i bµy nh÷ng m¹ng T©n Hîi. Môc tiªu hä ®Æt ra lµ ®Æc tÝnh xÊu xa cña ®ñ mäi h¹ng cao c¶ nh−ng do vÉn mang trong m×nh ng−êi trong x· héi, tõ ®ã lµm bËt lªn b¶n chÊt cña giai cÊp bãc lét nªn cuéc tiÕng c−êi ch©m biÕm, ®¶ kÝch. c¸ch m¹ng cña hä tuy ®æ rÊt nhiÒu m¸u nh−ng thu ho¹ch ch¼ng lµ bao. §èi 1. Kh¶o s¸t truyÖn ng¾n Lç TÊn, t−îng phæ biÕn h¬n c¶ mµ tiÕng c−êi chóng t«i thÊy tiÕng c−êi ch©m biÕm, ®¶ ch©m biÕm h−íng tíi lµ ®«ng ®¶o c¸c kÝch g¾n liÒn víi c¶m høng phª ph¸n nh÷ng ®èi t−îng chøa ®ùng c¸i xÊu xa, tÇng líp, giai cÊp nh©n d©n trong x· héi lè l¨ng, kÖch cìm. §èi t−îng ®ã tr−íc Trung Quèc lóc bÊy giê. §ã lµ nh÷ng trÝ hÕt lµ nh÷ng kÎ ®Ì ®Çu c−ìi cæ, bãc lét thøc cò vµ míi, nh÷ng ng−êi n«ng d©n, NhËn bµi ngµy 30/9/2008. Söa ch÷a xong 10/12/2008. 9
  3. NghÖ thuËt ch©m biÕm cña Lç tÊn..., tr. 9-15 Mai §øc H¸n giê t«i cã c¶m gi¸c rÊt l¹: c¸i bãng anh phô n÷, trÎ em… Hä lµ nh÷ng con ng−êi mang nÆng trong m×nh “liÖt c¨n xe, ng−êi ®Çy c¸t bôi kia nh×n tõ phÝa sau bçng to dÇn ra. Anh cµng b−íc tíi, tÝnh quèc d©n” cÇn ph¶i xãa bá. c¸i bãng cµng to thªm, ph¶i ng−íc lªn §iÒu cÇn chó ý ë ®©y lµ tuy tÊt c¶ míi nh×n thÊy ®−îc, vµ dÇn dÇn c¬ hå c¸c ®èi t−îng nªu trªn ®Òu lµ môc tiªu biÕn thµnh mét søc nÆng ®Ì lªn ng−êi mµ tiÕng c−êi ch©m biÕm, ®¶ kÝch t«i ®Õn nçi lµm cho c¸i th»ng t«i nhá h−íng tíi nh−ng víi mçi lo¹i ®èi t−îng, nhen, che dÊu d−íi lÇn ¸o da, nh− tiÕng c−êi Êy kh¸c nhau vÒ møc ®é. §èi muèn lßi ra ngoµi” [3, tr. 68]. víi c¸c thÕ lùc cò, do chØ thuÇn chÊt Cã nh÷ng truyÖn l¹i ®i vµo khai chøa nh÷ng c¸i xÊu, kh«ng thÓ c¶i t¹o th¸c m©u thuÉn gi÷a b¶n chÊt vµ hiÖn ®−îc, tiÕng c−êi ch©m biÕm, ®¶ kÝch ë t−îng, hay nãi kh¸c ®i lµ m©u thuÉn ®©y hÕt søc quyÕt liÖt, nh− nh÷ng ngän roi s¾t quÊt kh«ng th−¬ng tiÕc nh»m h¹ gi÷a c¸i thùc chÊt vµ c¸i biÓu hiÖn. Trong Anh em, t¸c gi¶ ®· ®i miªu t¶ bÖ, trót nhµo, diÖt tËn gèc trèc tËn rÔ. Nh−ng víi nh÷ng ®èi t−îng kh¸c, bªn th¸i ®é ho¶ng hèt cña Tr−¬ng B¸i Qu©n c¹nh c¸i xÊu cÇn ®¶ ph¸, trong hä vÉn khi biÕt b¸o ®¨ng tin bÖnh dÞch ®−¬ng cßn ¸nh s¸ng cña nh©n tÝnh, nh©n t×nh hoµnh hµnh. ¤ng ta lo cho em trai m×nh vµ cã thÓ c¶i t¹o ®−îc th× tiÕng c−êi lµ TÜnh Phñ ®−¬ng èm n»m ë nhµ m¾c giµnh cho hä tuy cã mang s¾c th¸i mØa ph¶i bÖnh tinh hång nhiÖt. Qu¸ lo l¾ng, mai, ch©m biÕm kh«ng kÐm phÇn quyÕt «ng ®· rêi bá c¬ quan vÒ nhµ, kh«ng liÖt ®Ó v¹ch ra bÖnh tr¹ng cho hä thÊy qu¶n tèn kÐm mêi b¸c sÜ Futisov, råi mµ söa ®æi song vÉn ®»m th¾m yªu mêi c¶ «ng trung y B¹ch V©n S¬n tíi th−¬ng. kh¸m bÖnh cho em. ChØ sau khi biÕt em bÞ bÖnh sëi, kh«ng cã g× nguy hiÓm, «ng 2. §Ó lµm bËt lªn tiÕng c−êi ch©m ta míi thë phµo nhÑ nhâm. Nh−ng tÊt biÕm vÒ c¸c ®èi t−îng trªn, Lç TÊn ®· c¶ nh÷ng biÓu hiÖn bªn ngoµi ®ã l¹i ®èi khÐo lÐo x©u chuçi c¸c t×nh tiÕt, nh©n lËp víi c¸i b¶n chÊt ®Ých thùc bªn trong vËt t¹o nªn nh÷ng cèt truyÖn mang tÝnh cña nh©n vËt. Sau khi miªu t¶ nh÷ng lo chÊt trµo phóng. l¾ng cña Tr−¬ng B¸i Qu©n, t¸c gi¶ ®· Cã nh÷ng truyÖn ®−îc x©y dùng miªu t¶ giÊc m¬ cña nh©n vËt vµ qua ®ã trªn c¬ së ®èi lËp gi÷a hai sù vËt, sù mµ lét tÈy b¶n chÊt ®¹o ®øc gi¶ cña viÖc kh¸c nhau vÒ b¶n chÊt tõ ®ã mµ h¾n. Tr−¬ng B¸i Qu©n lo l¾ng cho em lµm bËt lªn tiÕng c−êi ch©m biÕm. kh«ng ph¶i xuÊt ph¸t tõ t×nh c¶m anh Trong MÈu chuyÖn nhá, Lç TÊn ®· ®em em m¸u mñ mµ v× sù Ých kû, sî ph¶i ®èi lËp hai h×nh t−îng, hai th¸i ®é øng chia sÎ tr¸ch nhiÖm nu«i lò trÎ sau khi xö. Mét bªn lµ sù thê ¬, Ých kû cña nh©n em chÕt. vËt “t«i”- mét trÝ thøc - víi mét bªn lµ Bªn c¹nh viÖc x©y dùng nh÷ng cèt th¸i ®é øng xö ®Çy tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña anh phu kÐo xe ®èi víi ng−êi truyÖn giµu mµu s¾c trµo phóng, Lç TÊn cßn rÊt thµnh c«ng trong viÖc sö ®µn bµ b¨ng ngang ®−êng kh«ng may bÞ dông c¸c thñ ph¸p nghÖ thuËt ®Ó nhµo v−íng vµo xe mµ ng·. ChÝnh tõ sù ®èi nÆn nh÷ng ®èi t−îng ®· ®−îc «ng lùa lËp nµy mµ tiÕng c−êi ch©m biÕm ®−îc chän thµnh nh÷ng nh©n vËt trµo bËt lªn cã t¸c dông ®¸nh tan c¸i t«i c¸ nh©n Ých kû cña ng−êi trÝ thøc: “Lóc bÊy phóng. Lç TÊn ®· ®Æt cho nh©n vËt 10
  4. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 1b-2009 tr−êng §¹i häc Vinh TriÖu vµ nh÷ng ng−êi nhµ cña h¾n thay nh÷ng c¸i tªn mang s¾c th¸i ch©m ®æi tíi møc ng−êi ®äc kh«ng ngê tíi khi biÕm: AQ, Khæng Êt Kû, Cñng Mòi §á, thÊy AQ tuyªn bè muèn lµm giÆc. Trong NghÜa m¾t c¸ chÐp, Cao NhÜ Së... PhÇn con m¾t cña lò nhµ hä TriÖu, AQ giê ®· lín tªn nh©n vËt ®Òu g¾n liÒn víi mét lµ nhµ c¸ch m¹ng ghª gím nªn bé mÆt ®Æc ®iÓm nh©n d¹ng bÊt b×nh th−êng vªnh v¸o cña chóng th−êng ngµy bçng t¹o nªn c¶m høng trµo léng n¬i ®éc gi¶. nhiªn biÕn mÊt, chóng tho¾t trë nªn C¸i tªn AQ trong AQ chÝnh truyÖn ®· khóm nóm, run sî ®æi giäng gäi kÎ lµm t¸c ®éng mét c¸ch tµi t×nh tíi trÝ t−ëng lo¹n kia lµ “b¸c AQ”. B»ng tiÕng c−êi t−îng cña ®éc gi¶ gîi lªn trong hä h×nh ch©m biÕm, Lç TÊn ®· xÐ to¹c b¶n chÊt ¶nh mét c¸i ®Çu träc lãc víi c¸i ®u«i xÊu xa, tµn ¸c nh−ng l¹i hÌn nh¸t cña sam ng¾n ngñn cña nh©n vËt. B»ng viÖc bÌ lò ®Þa chñ nµy. sö dông thñ ph¸p c−êng ®iÖu phãng ®¹i khi miªu t¶ ch©n dung nh©n vËt, Lç Lç TÊn còng rÊt quan t©m tíi nghÖ TÊn còng ®· t¹o nªn trong t¸c phÈm thuËt kÓ chuyÖn. Ngoµi h×nh thøc th«ng cña m×nh nh÷ng bøc tranh biÕm ho¹ tµi th−êng lµ kÓ chuyÖn tõ ng«i thø 3, «ng t×nh. Nh÷ng chi tiÕt nh− chiÕc mãng tay cßn kÓ chuyÖn tõ ng«i thø nhÊt. Nh©n vËt ng−êi kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm dµi cña Khæng Êt Kû trong truyÖn ng¾n x−ng “t«i” ®¶m nhiÖm hai vai trß. Mét cïng tªn, cña cô lang Hµ trong Ngµy mÆt, “t«i” lµ mét nh©n vËt trùc tiÕp mai, c¸i tØ t¾c mµ cô lín ThÊt dïng ®Ó tham dù vµo mäi biÕn cè cña c©u x¸t vµo mòi trong Ly h«n g©y nªn mét chuyÖn, mÆt kh¸c “t«i” lµ ng−êi nhËn c¶m gi¸c võa buån c−êi võa khinh bØ biÕt vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn cho ®éc gi¶. n¬i ®éc gi¶. §Æc biÖt Lç TÊn hay dïng Cïng lµ nh©n vËt ng−êi kÓ chuyÖn x−ng thñ ph¸p miªu t¶ nh©n vËt trong sù ®èi “t«i” nh−ng trong truyÖn ng¾n cña Lç lËp gi÷a b¶n chÊt víi hiÖn t−îng, néi TÊn, “t«i” kh«ng tån t¹i ë mét d¹ng ®¬n dung víi h×nh thøc ®Ó lµm bËt lªn tiÕng nhÊt mµ thiªn biÕn v¹n ho¸. Cã khi c−êi ch©m biÕm s©u cay. Trong AQ “t«i” lµ mét ®øa trÎ, cã lóc l¹i trong vai chÝnh truyÖn, tªn ®Þa chñ cè TriÖu vµ mét trÝ thøc, “t«i” kÓ chuyÖn cña cuéc ng−êi nhµ h¾n lu«n tá vÎ h¸ch dÞch, oai ®êi m×nh nh−ng còng l¾m khi kÓ vÒ c©u hïng trong c¸i lµng Mïi nhá bÐ vµ tï chuyÖn cña ng−êi kh¸c trong vai trß lµ ®äng nh−ng thùc chÊt bªn trong l¹i v« ng−êi chøng kiÕn. ChÝnh v× “t«i” - ng−êi cïng hÌn nh¸t. Xem c¸i cung c¸ch ®èi kÓ chuyÖn - ®a d¹ng nh− vËy nªn cho xö cña chóng víi AQ, chóng ta thÊy râ phÐp bao qu¸t ®−îc mét ph¹m vi hiÖn ®iÒu ®ã. Cã bao giê chóng coi AQ lµ mét thùc réng lín, phong phó. Còng chÝnh con ng−êi. Chóng lu«n t×m mäi c¸ch ®Ó v× “t«i” lµ mét nh©n vËt trùc tiÕp tham l¨ng nhôc, lõa bÞp AQ vµ th−êng nãi dù vµo biÕn cè cña c©u chuyÖn cho nªn chuyÖn víi AQ b»ng nh÷ng c¸i b¹t tai, c©u chuyÖn ®−îc kÓ l¹i cã tÝnh ch©n b»ng gËy géc. ThÕ nh−ng mçi khi thÊy thùc h¬n, tiÕng c−êi ch©m biÕm bËt lªn AQ “®æi ®êi” trë nªn cã “m¸u mÆt” lµ tõ c©u chuyÖn ®−îc kÓ l¹i cµng cã søc ngay lËp tøc chóng thay ®æi c¸ch ®èi xö. nÆng h¬n. Khi AQ ¨n c¾p ®−îc Ýt ®å ®¹c ë trªn Trong c¸ch tæ chøc lêi v¨n, ë mçi huyÖn vÒ b¸n rÎ cho d©n lµng Mïi th× truyÖn ng¾n, Lç TÊn sö dông c¸ch hµnh chÝnh l·o TriÖu cho mêi AQ ®Õn nhµ v¨n theo nh÷ng yªu cÇu riªng. Tr−íc ch¬i. §Æc biÖt th¸i ®é cña bè con l·o 11
  5. NghÖ thuËt ch©m biÕm cña Lç tÊn..., tr. 9-15 Mai §øc H¸n ®−îc” [3, tr. 330]. Thªm n÷a, theo hÕt ®ã lµ c¸ch tæ chøc lêi v¨n theo truyÒn thèng cña Trung Quèc, ng−êi ta nguyªn t¾c “lét mÆt n¹”. ë ®©y lµ lét bá th−êng giµnh tÆng hai ch÷ “phu tö” cho c¸i mÆt n¹ hµo nho¸ng bÒ ngoµi mµ c¸c nh÷ng bËc hiÒn tµi cã cèng hiÕn xuÊt ®èi t−îng ®· cè c«ng t¹o dùng ®Ó lµm s¾c trªn lÜnh vùc t− t−ëng, gi¸o dôc nh− tr¬ ra c¸i b¶n chÊt gi¶ dèi, th« thiÓn Khæng tö, M¹nh tö, Trang tö… Nh− kh«ng t−¬ng xøng. §iÒu nµy chñ yÕu vËy, qua c¸i tªn Cao NhÜ Së phu tö, thÓ hiÖn trªn hai cÊp ®é: hoÆc ®Æt cho chóng ta t−ëng r»ng nh©n vËt sÏ lµ mét nh©n vËt c¸i tªn “rÊt kªu”, hoÆc g¸n cho nhµ gi¸o dôc, mét nhµ t− t−ëng uyªn nh©n vËt thø ng«n ng÷ bãng bÈy råi b¸c, kh¶ kÝnh. Nh−ng qua hµnh ®éng th«ng qua miªu t¶ hµnh ®éng, néi t©m vµ néi t©m ®−îc miªu t¶, tÐ ra ®©y chØ nh©n vËt mµ lét tÈy b¶n chÊt cña nã. lµ mét tªn dèt n¸t, cïng mét duéc víi XÐt vÒ tªn gäi nh©n vËt, th−êng Hoµng Tam, x−a nay chØ biÕt ®¸nh m¹t trong truyÖn ng¾n cña m×nh, Lç TÊn ch−îc chø cã hiÓu biÕt g× ®©u. ChÝnh ®Æt tªn nh©n vËt theo nguyªn t¾c t−¬ng nh÷ng b¨n kho¨n, lo l¾ng ®Õn vËt v· hîp víi con ng−êi. ¤ng th−êng lÊy mét cña nh©n vËt khi so¹n bµi, sù bÏ bµng ®Æc ®iÓm ngo¹i h×nh næi bËt mµ g¾n vµo trong giê d¹y khi nh÷ng dèt n¸t béc lé tªn nh©n vËt vµ qua ®ã hÐ lé cho ®éc gi¶ ®· xÐ to¹c c¸i mÆt n¹ hµo nho¸ng kia, thÊy phÇn nµo tÝnh c¸ch cña nh©n vËt. ph¬i bµy b¶n chÊt ®Ých thùc cña h¾n. Nh−ng còng kh«ng Ýt tr−êng hîp, tªn TiÕng c−êi ch©m biÕm s©u cay v× vËy nh©n vËt l¹i kh«ng t−¬ng xøng víi b¶n bËt lªn. chÊt, tÝnh c¸ch nh©n vËt, t¹o nªn m©u Phæ biÕn h¬n, Lç TÊn cho nh©n vËt thuÉn ®Ó bËt lªn giäng ch©m biÕm, mØa dïng mét thø “ng«n ng÷ mÆt n¹”, tøc lµ mai. Nh©n vËt Cao C¸n §×nh trong ng«n ng÷ ®−îc t« ®iÓm b»ng c¸c s¾c “Cao phu tö” tù ®Æt cho m×nh danh th¸i hµo nho¸ng, rùc rì m©u thuÉn víi x−ng hÕt søc bãng bÈy lµ Cao NhÜ Së, b¶n chÊt ®Ých thùc kh«ng mÊy ®Ñp ®Ï råi v× ®−îc mêi ®i d¹y häc mµ g¾n thªm cña nh©n vËt. T− Minh trong “MiÕng xµ vµo sau hai ch÷ phu tö, thµnh ra lµ Cao phßng” hÔ më miÖng lµ tu«n ra hµng NhÜ Së phu tö. Cao C¸n §×nh ®· dùa trµng nh÷ng lêi rao gi¶ng ®¹o lý. Ra vµo phiªn ©m tiÕng H¸n tªn riªng cña ®−êng, chøng kiÕn cuéc ®èi tho¹i cña ®¹i v¨n hµo Nga Gorki lµ Cao NhÜ C¬ hai thanh niªn vÒ c« g¸i ¨n xin: “CËu mµ ®Æt danh x−ng cho m×nh lµ Cao NhÜ ®õng chª con bÐ bÈn thØu, cËu cø mua Së. D−êng nh− qua danh x−ng Êy, nh©n cho nã hai miÕng xµ phßng råi t¾m röa vËt muèn ph« tr−¬ng víi thiªn h¹ c¸i kú cä cho nã thËt s¹ch sÏ, thÕ lµ mª ®Êy tµi n¨ng tr¸c tuyÖt cña m×nh còng nh− nhД [3, tr. 294], y hÕt søc bÊt b×nh, gäi nhµ v¨n ng−êi Nga kia. §iÒu nµy ®−îc hai thanh niªn Êy lµ hai th»ng ®Óu gi¶. kh¼ng ®Þnh qua th¸i ®é kiªu b¹c cña ThËm chÝ h¨ng h¸i lªn, y cßn lÊy Cao C¸n §×nh ®èi víi nh©n vËt Hoµng chuyÖn c« g¸i ¨n mµy lµm tiªu ®Ò “hiÕu Tam, mét ng−êi “chØ biÕt ®¸nh m¹t n÷ hµnh” ®¨ng b¸o cho ®éc gi¶ häa l¹i ch−îc chø x−a nay cã ®Ó ý g× ®Õn nÒn nh»m ca ngîi g−¬ng hiÕu th¶o cña c«, häc vÊn míi, nghÖ thuËt míi ®©u! Y ®· vµ “tr©n träng ®Ò nghÞ cïng toµn thÓ kh«ng biÕt cã mét nhµ ®¹i v¨n hµo n−íc quèc d©n ®ång bµo trong toµn quèc yªu Nga tªn lµ Cao NhÜ C¬ th× lµm sao hiÓu cÇu «ng ®¹i tæng thèng ®Æc biÖt ra lÖnh ®−îc ý nghÜa s©u s¾c cña Cao NhÜ Së 12
  6. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 1b-2009 tr−êng §¹i häc Vinh b¾t ph¶i t«n träng th¸nh kinh vµ lËp nh¹i bìn cît c¸i ®èi t−îng ®−îc m« t¶ ë ®Òn thê bµ M¹nh mÉu ®Ó cøu v·n nÒn ®ã. Ch¼ng h¹n, “LÔ cÇu phóc” hiÓu theo phong hãa suy ®åi vµ b¶o tån quèc tóy” nghÜa hÑp lµ tªn mét ngµy lÔ cuèi n¨m, [3, tr. 299]. Nh−ng ®»ng sau c¸i thø mäi nhµ vµ nhÊt lµ nh÷ng nhµ giµu ng«n ng÷ hµo nho¸ng Êy cña T− Minh phong kiÕn ®Òu lµm lÔ cÇu cóng quû l¹i lµ b¶n chÊt xÊu xa. Con ng−êi lu«n thÇn mong chê sù phï hé, ban phóc léc ®Ò cao nÒn phong hãa l¹i hÕt søc bùc dåi dµo. ThÕ nh−ng néi dung ë ®©y l¹i tøc khi trong b÷a c¬m bÞ ®øa con (th»ng chñ yÕu ®i vµo t¸i hiÖn ®êi sèng khæ ¶i Tr×nh) g¾p mÊt “c¸i cäng rau non mµ cña nh©n vËt T−êng L©m tõ lóc lµ mét «ng ®· chó ý tõ n·y” [3, tr. 296]. Còng ng−êi lao ®éng khoÎ kho¾n, ho¹t b¸t chÝnh ng−êi võa lín tiÕng chöi rña hai cho ®Õn khi bÞ nh÷ng bÊt h¹nh lµm cho ®Çn ®én, cuèi cïng bÞ hÊt ra ngoµi thanh niªn nä lµ ®Óu gi¶ vµ muèn lµm hiÕu n÷ hµnh ®Ó ca ngîi c« g¸i ¨n xin ®−êng, chÕt rôc gi÷a lóc mäi ng−êi trÎ ®Ñp vµ hiÕu th¶o l¹i còng ngÊm ®−¬ng t−ng bõng lµm lÔ cÇu phóc. Nh− vËy c¸i tªn truyÖn ®· nh¹i néi dung, ngÇm nu«i d−ìng trong lßng c¸i ý ®Þnh ph¬i bµy, ch©m biÕm b¶n chÊt ®Ých thùc ®en tèi ®ã. Kh«ng chØ dõng ë ®©y, y cßn c¸i lÔ cÇu phóc cña ng−êi ®êi vµ nhÊn tiÕn thªm mét b−íc so víi hai th»ng m¹nh sù thª th¶m cña mét kiÕp ng−êi. thanh niªn ®Óu gi¶ kia lµ ®· ®i mua Nhµ v¨n Anh §øc ®· rÊt tinh khi nhËn miÕng xµ phßng th¬m rÊt ®¾t tiÒn nh»m xÐt: “§em tÊn th¶m kÞch cña ®êi ng−êi biÕn c¸i ý ®å xÊu xa kia thµnh hiÖn ®Æt ngay vµo gi÷a lÔ cÇu phóc, Lç tiªn thùc. Môc ®Ých kh«ng ®¹t ®−îc, y ®em sinh ®· lµm mét truyÖn ®éng trêi trong miÕng xµ phßng vÒ tÆng vî lµm vî hÕt nghÖ thuËt, tùa nh− tiªn sinh biÖn dän søc c¶m ®éng, vui s−íng. ChÝnh nh÷ng m©m cç ®Ó råi hÊt ®æ m©m cç Êy, tùa hµnh ®éng kh«ng t−¬ng xøng ®· xÐ nh− sau khi ®−a ta lªnh ®ªnh gi÷a c¸c toang c¸i mÆt n¹ mµ y ®· cè c«ng t¹o vÞ phóc thÇn, tiªn sinh bÌn l«i ta xuèng dùng b»ng thø ng«n tõ bãng bÈy, tiÕng ®¸y vùc cña c¸c vÞ ¸c thÇn” [4, tr. 359]. c−êi ch©m biÕm s©u cay v× vËy bËt lªn. Lêi v¨n giÔu nh¹i cßn biÓu hiÖn ë Chóng ta cßn b¾t gÆp nh÷ng hiÖn t−îng viÖc t¸c gi¶ ®Ó cho nh©n vËt trong ®ång d¹ng ë hµng lo¹t nh©n vËt kh¸c truyÖn “nãi b»ng giäng kÎ kh¸c nh−ng nh− Cè TriÖu (AQ chÝnh truyÖn), Lç Tø (LÔ cÇu phóc)... ®· lång vµo lêi nãi ®ã mét khuynh h−íng nghÜa ®èi lËp h¼n víi khuynh Cïng víi viÖc tæ chøc lêi v¨n theo h−íng cña lêi ng−êi ®ã. Giäng thø hai nguyªn t¾c lét mÆt n¹, tiÕng c−êi ch©m biÕm ®¶ kÝch cña Lç TÊn cßn ®−îc to¸t sau khi chuyÓn vµo trong lêi cña ng−êi lªn tõ lêi v¨n giÔu nh¹i. Nã biÓu hiÖn kh¸c th× xung ®ét, thï nghÞch víi chñ trªn nhiÒu cÊp ®é. Tr−íc hÕt lµ c¸ch ®Æt nh©n vèn cã cña nã vµ buéc nã phôc vô tiªu ®Ò nh¹i. Lç TÊn th−êng kÓ chuyÖn trùc tiÕp cho c¸c môc ®Ých ®èi lËp cña tõ ®Çu ®Ò víi nhiÒu c¸ch ®Æt tiªu ®Ò. Cã m×nh. Lêi nãi trë thµnh vò ®µi vËt lén nhiÒu c¸i tiªu ®Ò rÊt méc m¹c, gi¶n dÞ cña hai giäng” [1, tr. 207]. Trong “AQ víi tªn truyÖn lµ tªn nh©n vËt nh− chÝnh truyÖn”, Lç TÊn khi ch©m biÕm phÐp th¾ng lîi tinh thÇn cña nh©n vËt “Khæng Êt Kû”, “Cao phu tö”... Nh−ng ®· sö dông rÊt hiÖu qu¶ ph−¬ng ph¸p còng cã nh÷ng tiªu ®Ò nh¹i. NghÜa lµ nµy. Khi AQ xung ®ét víi V−¬ng r©u c¸i tiªu ®Ò mang mét ý nghÜa ®èi nghÞch xåm, do ban ®Çu ®¸nh gi¸ nhÇm ®èi l¹i néi dung ®−îc tr×nh bµy, nh»m giÔu 13
  7. NghÖ thuËt ch©m biÕm cña Lç tÊn..., tr. 9-15 Mai §øc H¸n kÝn lÊy ®Òn Thæ Cèc, l¾p ngay mÊy thñ, t−ëng r»ng cã thÓ ¨n t−¬i nuèt khÈu sóng liªn thanh chÜa mòi vµo sèng ®−îc kÎ thï, AQ hïng hæ x«ng vµo. Nh−ng ngay lËp tøc, AQ thÊy m×nh r¬i trong bãng ®Òn. Nh−ng AQ kh«ng hÒ vµo thÕ yÕu, cã nguy c¬ ph¶i høng chÞu x«ng ra. Mét håi kh¸ l©u, trong ®Òn vÉn mét trËn ®ßn ®au, bÌn viÖn dÉn “Qu©n im ph¨ng ph¾c, tuyÖt kh«ng ®éng tÜnh tö chØ ®Êu khÈu, ai ®i ®Êu søc” [3, tr. g× c¶. Viªn l·nh binh sèt ruét ph¶i treo 124]. C©u nµy nguyªn lµ “Ng−êi qu©n hai v¹n quan tiÒn th−ëng, míi cã hai tö chØ ®Êu trÝ chø kh«ng ®Êu søc”. §©y chó tuÇn ®inh m¹o hiÓm trÌo t−êng vµo. vèn lµ ph−¬ng ch©m øng xö cña c¸c bËc ThÕ råi trong ngoµi h−ëng øng cïng nho sÜ phong kiÕn nh»m ®Ò cao trÝ tuÖ nhau, to¸n qu©n thèc vµo mét lo¹t, tãm cña tÇng líp m×nh vµ h¹ thÊp nh÷ng kÎ ngay ®−îc AQ. M·i ®Õn khi bÞ l«i ra vâ biÒn. Nh−ng khi ®−îc AQ m−în ngoµi cöa ®øng bªn khÈu sóng liªn dïng, c¸i ý nghÜa ®ã lËp tøc bÞ c¶i ho¸. thanh, AQ míi tØnh giÊc” [3, tr. 169]. AQ vèn kh«ng ph¶i lµ ng−êi cã trÝ tuÖ, Th«ng qua viÖc miªu t¶ tØ mØ, kü l−ìng l¹i còng kh«ng ph¶i lµ bËc qu©n tö lµm tõng chi tiÕt c¶nh v©y b¾t AQ, mét kÎ sao cã thÓ ®Ò cao ch÷ trÝ? ChØ khi l©m cïng ®inh tay kh«ng tÊc s¾t b»ng mét vµo thÕ yÕu, y míi viÖn dÉn lêi ®ã ra, lùc l−îng qu©n ®éi hïng hËu, b»ng mãn lÊy nã lµm c¸i thuÉn ®Ó ho¸ gi¶i nguy tiÒn th−ëng hËu hÜnh, b»ng sù m¹o hiÓm. KÎ thï nÕu cã chót phong ®é cña hiÓm g¾ng g−îng cña lÝnh tr¸ng... bËc qu©n tö th× sÏ tha cho y, b»ng chóng ta míi thÊy qu©n ®éi chØ lµ kh«ng, nÕu cã ®¸nh y, cø theo khÈu khÝ nh÷ng con rèi, c¶nh b¾t ng−êi diÔn ra cña y mµ suy ra, thËt kh«ng ph¶i y nh− mét trß hÒ. kh«ng ®ñ søc chäi l¹i mµ ch¼ng qua y lµ Sö dông lêi v¨n giÔu nh¹i, t¸c gi¶ qu©n tö, kh«ng thÝch dïng vâ lùc cßn kÎ ®· trót nhµo nh÷ng c¸i g× lµ nghiªm thï ®ang b¾t n¹t y chÝnh lµ tiÓu nh©n. tóc, lét c¸i vÎ ngoµi hµo nho¸ng bÒ Vµ nh− vËy trong tinh thÇn, ®−êng nµo ngoµi ®Ó tr¬ ra c¸i gi¶ dèi, c¸i lè bÞch, AQ còng th¾ng. TiÕng c−êi ch©m biÕm ®¸ng c−êi. v× vËy mµ bËt lªn. Nãi chung, Lç TÊn ®· th«ng qua Mét biÓu hiÖn n÷a cña lêi v¨n giÔu viÖc x©y dùng cèt truyÖn, tÝnh c¸ch, tæ nh¹i lµ t¸c gi¶ dïng lêi lÏ ®Ó t¸i hiÖn l¹i chøc lêi v¨n… ®Ó lµm bËt lªn tiÕng c−êi mét c¸ch sinh ®éng, ch©n thùc vµ kh¸ch ch©m biÕm, ®¶ kÝch. Nã cã t¸c dông xÐ quan mét hiÖn t−îng hay mét thãi tôc toang mÆt n¹ bªn ngoµi, tr−ng ra b¶n diÔn ra ë ngoµi x· héi nh−ng th«ng qua chÊt xÊu xa ®Ých thùc cña c¸c thÕ lùc sù miªu t¶ Êy, ng−êi ®äc dÔ dµng nhËn thèng trÞ trong x· héi, kiªn quyÕt ®¸nh thÊy nô c−êi ch©m biÕm s©u cay mµ ®æ nã ®ång thêi cßn thÊm s©u, lan to¶ ng−êi viÕt giµnh cho ®èi t−îng. Trong vµo nh÷ng con ng−êi mang liÖt c¨n tÝnh “AQ chÝnh truyÖn”, Lç TÊn ®· miªu t¶ quèc d©n, thøc tØnh hä. TiÕng c−êi ch©m c¶nh qu©n ®éi v©y b¾t AQ: “Mét to¸n biÕm cña «ng v× vËy trë thµnh mét liÒu lÝnh, mét ®éi tuÇn ®inh, mét ®éi c¶nh s¸t, n¨m tªn mËt th¸m, l¼ng lÆng ®i vÒ thuèc c«ng hiÖu thøc tØnh vµ cøu rçi con lµng Mïi, thõa lóc ®ªm tèi mß mß, v©y ng−êi tho¸t khái sù tha hãa. 14
  8. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 1b-2009 tr−êng §¹i häc Vinh T i liÖu tham kh¶o [1] Bakhtin. M, Nh÷ng vÊn ®Ò thi ph¸p §oxtoiepxki (ng−êi dÞch: TrÇn §×nh Sö, L¹i Nguyªn ¢n, V−¬ng TrÝ Nhµn), NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi, 1998. [2] Lª B¸ H¸n, TrÇn §×nh Sö, NguyÔn Kh¾c Phi (chñ biªn), Tõ ®iÓn thuËt ng÷ v¨n häc, NXB §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 1999. [3] Lç TÊn, TuyÓn tËp truyÖn ng¾n (ng−êi dÞch: Tr−¬ng ChÝnh), NXB V¨n häc, Hµ Néi, 2004. [4] L−¬ng Duy Thø, Lç TÊn t¸c phÈm vµ t− liÖu, NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi, 1997. [5] NguyÔn Thanh Tó, Thi ph¸p truyÖn ng¾n trµo phóng NguyÔn C«ng Hoan, NXB §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 2001. Summary Satirical art of luxun in his initial period short stories From the point of view that literature is a remedy to treat the disease and save people, in his stories, Luxun always has a sense of using the satirical smile to expose the “evil habits” of fellow-citizen, enlighten them to find a way to cure their diseases. By pointing out the object choice and the art of language organization… we have initialy pointed out the satirical art in his first period short stories. (a) Khoa Ng÷ v¨n, tr−êng ®¹i häc Vinh. 15
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
823 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2