intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " MỘT SỐ VẤN ĐỀ MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN VÀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN XÃ HỘI Ở TRUNG QUỐC "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

93
lượt xem
19
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sau gần 30 năm cải cách, nền kinh tế Trung Quốc đã có b-ớc tiến dài, từ mô hình phát triển khăn cho quá trình thực hiện mục tiêu hiện đại hoá đất n-ớc. Chính bởi lẽ đó, nhiều cuộc thăm dò ý kiến đã đi đến thống nhất cho rằng, trong tất cả các yếu tố dẫn đến nguy cơ bất ổn trong công cuộc cải cách mở cửa thì yếu tố xã hội là đáng quan ngại hơn cả. Tr-ớc thực trạng đó, từ sau Đại hội XVI, các nhà lãnh đạo Đảng và Chính phủ Trung Quốc đã...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " MỘT SỐ VẤN ĐỀ MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN VÀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN XÃ HỘI Ở TRUNG QUỐC "

  1. Mét sè vÊn ®Ò vÒ m« h×nh ph¸t triÓn… TS. Phïng ThÞ HuÖ ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc au gÇn 30 n¨m c¶i c¸ch, nÒn kh¨n cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn môc tiªu S kinh tÕ Trung Quèc ®· cã b−íc hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. ChÝnh bëi lÏ ®ã, tiÕn dµi, tõ m« h×nh ph¸t triÓn nhiÒu cuéc th¨m dß ý kiÕn ®· ®i ®Õn ®Õn møc t¨ng tr−ëng thùc tÕ. Héi nghÞ thèng nhÊt cho r»ng, trong tÊt c¶ c¸c yÕu Trung −¬ng 4 kho¸ XVI §¶ng Céng s¶n tè dÉn ®Õn nguy c¬ bÊt æn trong c«ng Trung Quèc (th¸ng 10-2004) ®Ò ra môc cuéc c¶i c¸ch më cöa th× yÕu tè x· héi lµ tiªu quan träng lµ tiÕp tôc hoµn thiÖn ®¸ng quan ng¹i h¬n c¶. Tr−íc thùc tr¹ng thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng XHCN ®Æc s¾c ®ã, tõ sau §¹i héi XVI, c¸c nhµ l·nh ®¹o Trung Quèc. §iÒu ®ã cã nghÜa Trung §¶ng vµ ChÝnh phñ Trung Quèc ®· hÕt Quèc ®· thùc hiÖn thµnh c«ng sù chuyÓn søc chó träng ®Õn môc tiªu thóc ®Èy sù ®æi m« h×nh, tõ kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp ph¸t triÓn x· héi, theo m« h×nh míi, trung sang kinh tÕ thÞ tr−êng XHCN. thÝch øng víi yªu cÇu x©y dùng vµ hoµn Cïng víi qu¸ tr×nh ®ã, ®êi sèng nh©n thiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng XHCN. d©n Trung Quèc, tõ n«ng th«n ®Õn 1. Mét sè h¹n chÕ trong ph¸t triÓn thµnh phè ®Òu ®−îc c¶i thiÖn vµ n©ng x· héi Trung Quèc cao râ rÖt. Tuy nhiªn, theo ®¸nh gi¸ cña MÆc dï so víi tr−íc c¶i c¸ch, x· héi nhiÒu nhµ nghiªn cøu, sù ph¸t triÓn Trung Quèc ®· cã nhiÒu biÕn ®æi râ nÐt, x· héi cña Trung Quèc l¹i diÔn ra chËm song vÉn cßn kh¸ nhiÒu h¹n chÕ, ®ßi hái ch¹p h¬n nhiÒu so víi kinh tÕ. Theo ý Trung Quèc ph¶i nhanh chãng kh¾c kiÕn cña gi¸o s− Lôc Häc NghÖ, x· héi phôc, cô thÓ lµ: Trung Quèc ph¸t triÓn chËm h¬n kinh tÕ (1) Ýt nhÊt 5 n¨m . X· héi chËm ph¸t triÓn 1.1. C¬ cÊu x· héi ch−a ®−îc ®iÒu sÏ t¹o ra kh«ng Ýt vÊn ®Ò næi cém vµ khã chØnh c©n b»ng nghiªn cøu trung quèc sè 4(74)-2007 3
  2. Phïng thÞ huÖ C¬ cÊu x· héi, bao gåm c¬ cÊu nh©n nghiÖp ph¸t triÓn v¨n ho¸ gi¸o dôc, y tÕ khÈu, viÖc lµm; c¬ cÊu thµnh thÞ n«ng vµ m«i tr−êng Trung Quèc cã b−íc ®i th«n, c¬ cÊu vïng; c¬ cÊu giai tÇng... ®Òu chËm ch¹p h¬n nhiÒu so víi tiÕn ®é ph¸t ch−a ®−îc ®iÒu chØnh c©n b»ng ë Trung triÓn kinh tÕ, ch−a t−¬ng thÝch víi tr×nh Quèc. Ch¼ng h¹n, n«ng nghiÖp Trung ®é vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña kinh tÕ. Quèc hiÖn chiÕm tû träng thÊp nhÊt Trong ®ã, vÉn cÇn nhÊn m¹nh t×nh tr¹ng trong c¬ cÊu ngµnh, nh−ng h¬n mét lÖch l¹c trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn gi¸o phÇn hai d©n sè vÉn sèng dùa vµo n«ng dôc, y tÕ gi÷a c¸c vïng d©n c−; nh÷ng nghiÖp, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng chªnh lÖch c¶nh b¸o ®¸ng lo ng¹i vÒ m«i tr−êng giµu nghÌo qu¸ lín gi÷a thµnh thÞ víi sinh th¸i vµ dÊu hiÖu xuèng cÊp, suy n«ng th«n, gi÷a c¸c vïng kinh tÕ, ®Æc tho¸i vÒ ®¹o ®øc. biÖt lµ c¸c vïng n«ng th«n khu vùc miÒn 1.3. Ph−¬ng thøc vµ thÓ chÕ qu¶n T©y víi c¸c thµnh phè më cöa vïng ven lý x· héi cßn nhiÒu bÊt cËp, l¹c hËu biÓn. C¬ cÊu giai tÇng x· héi còng ®ang MÆc dï nÒn kinh tÕ Trung Quèc lµ bµi to¸n nan gi¶i víi Trung Quèc, khi ®· ®−îc vËn hµnh theo ph−¬ng thøc tiªn m« h×nh giai tÇng “kim tù th¸p” – tÇng tiÕn, b»ng c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, trong líp b×nh d©n lín h¬n nhiÒu so víi tÇng ®ã cã nh÷ng lÜnh vùc kh«ng mÊy thua líp trung l−u vÉn ch−a thÓ biÕn ®æi vµ kÐm c¸c n−íc ph¸t triÓn, song thÓ chÕ c¶i thiÖn nhanh trong thêi gian tíi. qu¶n lý c¸c ngµnh nghÒ x· héi vÉn ch−a Nh÷ng vÊn ®Ò ®ã ®−¬ng nhiªn t¹o m©u cã sù chuyÓn biÕn m¹nh theo yªu cÇu thuÉn kh«ng dÔ ®iÒu hoµ gi÷a c¸c tÇng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng. Cã thÓ nãi, líp c− d©n, ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn b×nh ®¹i ®a sè c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp nh− diÖn æn ®Þnh x· héi, thËm chÝ cã nguy c¬ tr−êng häc, viÖn nghiªn cøu, c¬ quan c¶n trë c¸c b−íc ®i trong c¶i c¸ch. v¨n ho¸, hÖ thèng y tÕ... cña Trung Quèc ®Òu ®−îc x©y dùng sau nh÷ng n¨m 50 1.2. Sù nghiÖp ph¸t triÓn v¨n ho¸, thÕ kû XX. C¸c c¬ së nµy cho ®Õn nay khoa häc gi¸o dôc, y tÕ vµ m«i tr−êng cßn tån ®äng nhiÒu vÊn ®Ò chñ yÕu vÉn chÞu ¶nh h−ëng s©u s¾c vµ bÊt cËp vËn hµnh theo ph−¬ng thøc qu¶n lý cña nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch; phÇn ®«ng vÉn Trong c«ng cuéc hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, tu©n thñ chÕ ®é c«ng h÷u, ho¹t ®éng Trung Quèc ®· giµnh ®−îc nhiÒu thµnh d−íi sù bao cÊp, rãt kinh phÝ cè ®Þnh cña tùu lín, ®¸ng kh¼ng ®Þnh trong ph¸t Nhµ n−íc. V× vËy, c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp triÓn v¨n ho¸ gi¸o dôc. Tuy nhiªn, theo nµy vÉn n»m trong t×nh tr¹ng qu¶n lý ®¸nh gi¸ cña b¶n th©n c¸c häc gi¶ Trung l¹c hËu: thÓ chÕ hµnh chÝnh ho¸, c¬ cÊu Quèc th× nh÷ng kÕt qu¶ ®ã ch−a ®ñ søc cång kÒnh, ng−êi nhiÒu h¬n viÖc, quy ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh ®Þnh cøng nh¾c, ®Çu t− cao, hiÖu qu¶ tÕ thÞ tr−êng XHCN. Nãi c¸ch kh¸c, sù nghiªn cøu trung quãc sè 4(74)-2007 4
  3. Mét sè vÊn ®Ò vÒ m« h×nh ph¸t triÓn… biÖt lµ t×nh tr¹ng tham nhòng nghiªm thÊp, chÊt l−îng phôc vô kÐm hiÖu qu¶, träng vÉn ®ang lµ lêi th¸ch ®è ®èi víi kh«ng ®¸p øng ®ñ yªu cÇu x· héi. Nh×n Trung Quèc trªn con ®−êng hiÖn ®¹i ho¸. chung, lÜnh vùc qu¶n lý x· héi, nhÊt lµ kh©u qu¶n lý dÞch vô x· héi cña Trung 2. X©y dùng x· héi h i ho - m« h×nh Quèc vÉn ch−a cã sù biÕn ®æi thùc chÊt ph¸t triÓn x· héi míi cña Trung Quèc vÒ mÆt thÓ chÕ. §iÒu ®ã kh«ng nh÷ng t¸c Nh÷ng h¹n chÕ vµ bÊt cËp vÒ mÆt ®éng tiªu cùc ®Õn mäi ho¹t ®éng x· héi, x· héi nh− ®· tr×nh bµy ®ang ®Æt Trung mµ trong chõng mùc nhÊt ®Þnh, cßn c¶n Quèc trong t×nh tr¹ng hÕt søc khã kh¨n, trë tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. ®ång thêi còng ®ßi hái c¸c nhµ l·nh ®¹o n−íc nµy ph¶i tÝch cùc ®iÒu chØnh vµ 1.4. X· héi c«ng d©n ch−a ®−îc th¸o gì. Cã thÓ nãi, cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t huy tèi ®a vai trß vµ t¸c dông chuyÓn ®æi kinh tÕ, x· héi Trung Quèc C¸c n−íc, ®Æc biÖt lµ c¸c n−íc cã tr×nh còng ®ang n»m trong thêi kú chyÓn ®æi – ®é ph¸t triÓn d©n chñ chÝnh trÞ – x· héi tõ m« h×nh truyÒn thèng sang m« h×nh cao ®ang rÊt chó ý ®Õn viÖc thóc ®Èy hiÖn ®¹i, víi c¬ cÊu ph¸t triÓn c©n b»ng, ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc d©n gian, phi hîp lý vµ ph−¬ng thøc qu¶n lý tiªn tiÕn chÝnh phñ, coi ®ã lµ kh©u quan träng h¬n. Víi quan ®iÓm ph¸t triÓn mét c¸ch trong hÖ thèng vËn hµnh x· héi. Bëi c¸c khoa häc, lÊy con ng−êi lµm gèc, Héi tæ chøc, ®oµn thÓ x· héi lµ cÇu nèi rÊt nghÞ Trung −¬ng 6 kho¸ XVI (8- quan träng vµ hiÖu qu¶ gi÷a chÝnh phñ 11/10/2006), §¶ng Céng s¶n Trung Quèc víi quÇn chóng. Nã võa cã cã t¸c dông ®· c«ng bè “QuyÕt ®Þnh mét sè vÊn ®Ò hç trî, g¾n kÕt ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc quan träng vÒ x©y dùng x· héi hµi hoµ x· héi víi chÝnh phñ, võa cã vai trß gi¸m XHCN”. §©y ®−îc coi lµ v¨n kiÖn mang s¸t chøc n¨ng thùc hiÖn luËt ph¸p cña tÝnh c−¬ng lÜnh ®èi víi nhiÖm vô x©y bé m¸y c«ng quyÒn nhµ n−íc. HiÖn nay, dùng x· héi hiÖn ®¹i cña Trung Quèc tõ Trung Quèc ®ang lµ quèc gia ngµy cµng nay vÒ sau. Nh÷ng néi dung quan träng chó träng ®Õn môc tiªu x©y dùng vµ nªu trong “QuyÕt ®Þnh” còng ®−îc coi lµ hoµn thiÖn hÖ thèng, ph−¬ng thøc vËn yªu cÇu cÇn x©y dùng vµ hoµn thiÖn m« hµnh cña c¸c tæ chøc x· héi c«ng d©n. h×nh x· héi míi ë Trung Quèc, cô thÓ lµ: Vai trß, chøc n¨ng vµ hiÖu qu¶ ho¹t 2.1. X©y dùng hµi hoµ c¬ cÊu gi÷a ®éng cña c¸c tæ chøc ®oµn thÓ x· héi nh− thµnh thÞ vµ n«ng th«n ChÝnh hiÖp, c«ng ®oµn, thanh niªn, phô n÷, nghiÖp ®oµn... ë Trung Quèc Chªnh lÖch giµu nghÌo vµ tr×nh ®é ®ang ngµy cµng ®−îc n©ng cao. Tuy ph¸t triÓn gi÷a thµnh thÞ víi n«ng th«n nhiªn, tÝnh d©n chñ vµ ®éc lËp trong ®ang lµ bµi to¸n cùc kú nan gi¶i, còng lµ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nµy ch−a ®ñ søc c¶n lín ®èi víi Trung Quèc trong qu¸ ®¸p øng nh÷ng diÔn biÕn hÕt søc phøc tr×nh phÊn ®Êu ®¹t tiªu chÝ x· héi kh¸ t¹p vÒ mÆt x· héi ë Trung Quèc. ChÝnh gi¶ trªn ph¹m vi toµn quèc vµo n¨m v× thÕ, nhiÒu vÊn ®Ò x· héi tiªu cùc, ®Æc 2020. Theo tÝnh to¸n, t¹i Trung Quèc, nghiªn cøu trung quèc sè 4(74)-2007 5
  4. Phïng thÞ huÖ 2.3. X©y dùng hµi hoµ c¬ cÊu giai møc thu nhËp cña c− d©n thµnh phè tÇng x· héi hiÖn bá xa møc thu nhËp thuÇn cña c− d©n n«ng th«n kho¶ng 20 n¨m; c¸c Nh− trªn ®· tr×nh bµy, do t×nh tr¹ng thµnh phè giµu cã bá xa c¸c vïng n«ng chªnh lÖch giµu nghÌo diÔn ra kh¸ th«n miÒn T©y tíi 50 n¨m. Sè ng−êi nghiªm träng vµ ngµy cµng gia t¨ng gi÷a nghÌo khæ t¹i c¸c khu vùc n«ng th«n c¸c tÇng líp c− d©n, nªn c¬ cÊu giai tÇng Trung Quèc hiÖn nay lµ trªn 100 triÖu (2). hiÖn nay ë Trung Quèc vÉn hÕt søc bÊt §ã lµ ®Æc thï rÊt ®¸ng quan t©m cña hîp lý. Trung Quèc ®ang h−íng tíi x©y Trung Quèc. V× thÕ, trong m« h×nh ph¸t dùng mét c¬ cÊu giai tÇng x· héi hiÖn triÓn x· héi, Trung Quèc ®Æc biÖt chó ý ®¹i. NghÜa lµ, giai tÇng trung l−u sÏ tíi môc tiªu thu hÑp tíi møc thÊp nhÊt chiÕm tû träng lín nhÊt, giai tÇng yÕu kho¶ng c¸ch chªnh lÖch gi÷a thµnh thÞ thÕ vµ giai tÇng chãp trong x· héi sÏ thu víi n«ng th«n. Ph¸t triÓn hµi hoµ, c©n gän tíi møc thÊp nhÊt. §©y còng lµ m« ®èi cuéc sèng cña c− d©n thµnh thÞ vµ h×nh giai tÇng x· héi lý t−ëng – m« h×nh n«ng th«n còng tøc lµ Trung Quèc ®· c¶i qu¶ tr¸m, ®−îc c¸c quèc gia trªn thÕ giíi thiÖn ®¸ng kÓ c¬ cÊu giai tÇng x· héi, theo ®uæi, bëi ®iÒu ®ã ®ång nghÜa víi b»ng c¸ch gi¶m thiÓu sè ng−êi nghÌo viÖc x©y dùng ®−îc mét x· héi cïng giµu khæ, tõng b−íc ®−a ®êi sèng toµn d©n lªn cã, gi¶m thiÓu m©u thuÉn gi÷a c¸c tÇng møc kh¸ gi¶. líp c− d©n, t¹o m«i tr−êng æn ®Þnh vµ 2.2. X©y dùng hµi hoµ kÕt cÊu khu ph¸t triÓn lµnh m¹nh cho toµn x· héi. vùc c− d©n 2.4. X©y dùng hµi hoµ c¬ cÊu viÖc lµm T−¬ng tù nh− t×nh tr¹ng thµnh thÞ víi n«ng th«n, kho¶ng c¸ch thu nhËp vµ HiÖn t¹i, tû träng gi¸ trÞ gia t¨ng tr×nh ®é ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng d©n c− n«ng nghiÖp trong GDP cña Trung Quèc còng ®ang lµ lêi th¸ch ®è gay g¾t c«ng gi¶m xuèng cßn 14%. Th«ng th−êng, víi cuéc hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc cña Trung tû träng ®ã, sè ng−êi sèng dùa vµo n«ng Quèc. T×nh tr¹ng ph¸t triÓn qu¸ chªnh nghiÖp sÏ gi¶m xuèng cßn 30-35%. VËy lÖch gi÷a c¸c ®Æc khu kinh tÕ vµ thµnh nh−ng, ë Trung Quèc, con sè ®ã vÉn gi÷ phè më cöa ven biÓn miÒn §«ng so víi ë møc trªn 49% (3). §ã lµ ®iÒu Trung khu vùc miÒn T©y ®ang lµ dÊu hái vÒ Quèc kh«ng thÓ kh«ng tÝnh tíi trong qu¸ nguy c¬ khñng ho¶ng x· héi, thËm chÝ c¶ tr×nh ®iÒu chØnh vµ x©y dùng m« h×nh kinh tÕ cã thÓ x¶y ra ë Trung Quèc. NÕu ph¸t triÓn x· héi míi. GÇn mét nöa d©n kh«ng ®iÒu chØnh ®−îc tèc ®é ph¸t triÓn sè sèng nhê vµo n«ng nghiÖp, song trªn c©n b»ng gi÷a c¸c vïng miÒn, kh«ng t¹o thùc tÕ, khèi l−îng viÖc lµm t¹i c¸c vïng lËp ®−îc c¬ cÊu hµi hoµ gi÷a c¸c khu vùc n«ng th«n l¹i kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu c− d©n, Trung Quèc sÏ kh«ng thÓ hy viÖc lµm cña ng−êi lao ®éng. V× thÕ, t×nh väng x©y dùng thµnh c«ng m« h×nh tr¹ng d− thõa lao ®éng n«ng nghiÖp x· héi hiÖn ®¹i. nghiªn cøu trung quãc sè 4(74)-2007 6
  5. Mét sè vÊn ®Ò vÒ m« h×nh ph¸t triÓn… vµ ph¸t triÓn ®ång ®Òu. Vµi thËp niªn ®· t¨ng thªm g¸nh nÆng qu¸ søc ®èi víi qua, Trung Quèc ®· h−íng viÖc ®iÒu môc tiªu ph¸t triÓn toµn diÖn x· héi kh¸ chØnh c¬ cÊu nh©n khÈu theo m« h×nh tõ gi¶ cña Trung Quèc. §ã lµ ch−a kÓ tíi “tû lÖ sinh cao, t¨ng tr−ëng cao” sang “tû lùc l−îng lao ®éng thiÕu viÖc lµm ®ang lÖ sinh thÊp, tö vong thÊp, t¨ng tr−ëng cã xu h−íng t¨ng lªn râ rÖt ë thµnh phè. thÊp.” MÆc dï vËy, d©n sè Trung Quèc Sau khi thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi ë vÉn ch−a ®−îc khèng chÕ tíi møc cÇn Trung Quèc ®¹t tíi møc 1.000 USD, vÊn thiÕt, n¨m 2004 t¨ng ®ét biÕn, ®−a tæng ®Ò viÖc lµm sÏ cµng trë nªn c¨ng th¼ng d©n sè n−íc nµy lªn 1,3 tû ng−êi. Trung h¬n, cung sÏ lín h¬n cÇu trong kho¶ng Quèc hiÖn vÉn ®ang tiÕp tôc duy tr× thêi gian kh¸ dµi. Thùc tr¹ng trªn ®ßi chÝnh s¸ch mçi gia ®×nh chØ sinh mét con, hái Trung Quèc ph¶i t×m c¸ch gi¶i quyÕt nh»m h¹n chÕ tèc ®é t¨ng d©n sè tù vÊn ®Ò viÖc lµm, tr−íc hÕt lµ c©n ®èi søc nhiªn. Tuy vËy, Trung Quèc b¾t ®Çu lao ®éng d− d«i ë n«ng th«n. C¬ cÊu l¹i ph¶i ®èi mÆt víi mét vÊn ®Ò khã kh¨n viÖc lµm, di chuyÓn lao ®éng n«ng khi tiÕn hµnh c¬ cÊu l¹i nh©n khÈu. §ã nghiÖp sang c¸c ngµnh phi n«ng nghiÖp lµ, chÝnh s¸ch khèng chÕ nh©n khÈu mét c¸ch cã tæ chøc, cã kÕ ho¹ch lµ viÖc cïng víi møc t¨ng tuæi thä trung b×nh lµm cÊp thiÕt ®èi víi Trung Quèc. Lµm ®· lµm cho nh©n khÈu Trung Quèc l·o ®−îc ®iÒu ®ã, Trung Quèc cïng lóc gi¶i ho¸ sím, khi nÒn kinh tÕ ch−a thËt sù quyÕt ®−îc hai vÊn ®Ò quan träng: ®« thÞ phån thÞnh, ph¸t triÓn cao. §©y lµ bµi ho¸ n«ng th«n vµ më réng giai tÇng cã to¸n vÒ ph¸t triÓn x· héi mµ Trung Quèc thu nhËp æn ®Þnh trong x· héi. Râ rµng ph¶i tÝnh ®Õn vµ tÝch cùc t×m gi¶i ph¸p lµ, c¬ cÊu l¹i viÖc lµm cho hîp lý, c©n h÷u hiÖu. M« h×nh x· héi mµ Trung b»ng còng lµ mét néi dung c¬ b¶n trong Quèc muèn hoµn thiÖn sÏ lµ mét c¬ cÊu viÖc x©y dùng m« h×nh ph¸t triÓn x· héi nh©n khÈu hîp lý, víi hÖ thèng an sinh trong bèi c¶nh míi ë Trung Quèc. x· héi ®ñ m¹nh, thu nhËp vµ tÝch luü c¸ 2.5. X©y dùng hµi hoµ kÕt cÊu nh©n cao, nh»m duy tr× søc sèng bÒn nh©n khÈu v÷ng cho céng ®ång. D©n sè ®«ng lµ mét khã kh¨n lín ®èi 2.6. X©y dùng hµi hoµ mèi quan víi Trung Quèc trong qu¸ tr×nh xo¸ ®ãi hÖ gi÷a con ng−êi víi tù nhiªn gi¶m nghÌo, t¹o thu nhËp c©n b»ng gi÷a Trong qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, c¸c vïng kinh tÕ vµ c¸c tÇng líp c− d©n. c¸c ngµnh kinh doanh, s¶n xuÊt cña §Ó ph¸t triÓn hµi hoµ vµ bÒn v÷ng, ngay Trung Quèc ph¸t triÓn víi tèc ®é rÊt cao, tõ giai ®o¹n ®Çu c¶i c¸ch, Trung Quèc ®ång nghÜa víi viÖc khai th¸c vµ sö dông ®· sím x¸c ®Þnh ph¶i duy tr× c¬ cÊu ngµy cµng c¹n kiÖt nguån tµi nguyªn nh©n khÈu hîp lý, ph¸t huy t¸c dông thiªn nhiªn vèn kh«ng thËt giµu cã ë tÝch cùc trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu n−íc nµy. Nhiªn liÖu ®ang lµ vÊn ®Ò hÕt x©y dùng x· héi hiÖn ®¹i, thu nhËp cao nghiªn cøu trung quèc sè 4(74)-2007 7
  6. Phïng thÞ huÖ søc khã kh¨n, thiÕu thèn ®èi víi c¸c trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ hoµn thiÖn ngµnh kinh tÕ Trung Quèc. Thªm vµo ®ã, m« h×nh ph¸t triÓn x· héi thêi hiÖn ®¹i. l−îng chÊt th¶i tõ c¸c nguån: c«ng Kh− kh− gi÷ nguyªn mäi gi¸ trÞ truyÒn nghiÖp, y tÕ, sinh ho¹t... kh«ng ngõng thèng hoÆc ph¸ bá tÊt c¶ ®Ó chÊp nhËn t¨ng lªn, v−ît qua møc cho phÐp cña m«i toµn bé quan niÖm gi¸ trÞ míi ®Òu lµ sai tr−êng sinh th¸i. Nguån n−íc dïng vµ lÇm, qu¸ khÝch. Trung Quèc chñ tr−¬ng kh«ng khÝ t¹i nhiÒu thµnh phè c«ng kÕt hîp hµi hoµ c¸c nh©n tè gi¸ trÞ hîp lý, nghiÖp ®· « nhiÔm tíi møc qu¸ nghiªm cã lîi cho môc tiªu x©y dùng nÒn v¨n träng. Tr−íc thùc tr¹ng ®ã, Trung Quèc minh vËt chÊt vµ v¨n minh tinh thÇn nhÊn m¹nh quan ®iÓm cho r»ng, x©y cña ®Êt n−íc. Song song víi ph¸t triÓn dùng m« h×nh ph¸t triÓn x· héi hiÖn ®¹i, kinh tÕ, Trung Quèc thÊy rÊt cÇn thiÕt còng cã nghÜa lµ ph¶i tÝnh ®Õn mèi quan ph¶i chó ý thÝch ®¸ng tíi viÖc tho¶ m·n hÖ mËt thiÕt gi÷a con ng−êi víi tù nhiªn, nhu cÇu cña c¸ nh©n, miÔn sao nhu cÇu gi÷a nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ víi viÖc ®ã kh«ng lµm ph−¬ng h¹i ®Õn lîi Ých b¶o vÖ, duy tr× nguån tµi nguyªn. §ã quèc gia, kh«ng c¶n trë b−íc ®i cña c¶i còng lµ yÕu tè ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn c¸ch. Trong m« h×nh ph¸t triÓn x· héi bÒn v÷ng, lµnh m¹nh cña x· héi. hiÖn ®¹i, bªn c¹nh viÖc kÕ thõa vµ g×n gi÷ nh÷ng yÕu tè tÝch cùc trong quan 2.7. X©y dùng hµi hoµ quan niÖm niÖm gi¸ trÞ truyÒn thèng, còng cÇn ph¶i vÒ gi¸ trÞ thõa nhËn c¸c quan niÖm gi¸ trÞ hiÖn ®¹i Trong c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng hiÖn phï hîp víi môc tiªu ph¸t triÓn. Trong nay, mäi lîi Ých vµ quan niÖm vÒ lîi Ých ®ã, Trung Quèc ngµy cµng chó träng ®· diÔn biÕn theo xu h−íng ®a nguyªn môc tiªu hoµn thiÖn chÕ ®é d©n chñ ho¸. Quan niÖm gi¸ trÞ ®· biÕn ®æi m¹nh XHCN ®Ó ph¸t huy ý thøc d©n chñ cho theo xu h−íng coi träng vËt chÊt, tiªu ng−êi d©n. §iÒu ®ã võa cã lîi cho viÖc dïng vµ lîi Ých c¸ nh©n. HiÖu qu¶ kinh hiÖn thùc ho¸ c¸c quan niÖm vÒ gi¸ trÞ, tÕ, chÊt l−îng cuéc sèng vµ tr×nh ®é võa lo¹i bá nh÷ng h¹n chÕ vèn tån t¹i h−ëng thô v¨n ho¸ lµ nh÷ng tiªu chÝ chñ trong thÓ chÕ vµ quan niÖm gi¸ trÞ cò. yÕu ®Ó nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ vµ t«n träng VÊn ®Ò ë chç, Trung Quèc cÇn thiÕt ph¶i con ng−êi. Thãi quen tiÕt kiÖm, kham n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý x· héi, nh»m khæ, hy sinh nhu cÇu c¸ nh©n v× ng−êi gi÷ v÷ng côc diÖn chÝnh trÞ – x· héi æn kh¸c, v× tËp thÓ cña thÕ hÖ ®i tr−íc ®Þnh l©u dµi. ®· kh«ng ®−îc giíi trÎ Trung Quèc chÊp 2.8. X©y dùng hµi hoµ m«i tr−êng nhËn. Còng cã nghÜa, nhiÒu gi¸ trÞ quan hÖ quèc tÕ truyÒn thèng ®· bÞ phñ nhËn, bÞ thay thÕ trong guång quay cña nÒn kinh tÕ thÞ Trung Quèc lµ n−íc lín, v× vËy mäi tr−êng ë Trung Quèc. §©y còng lµ vÊn biÕn ®éng lín cña Trung Quèc ®Òu cã t¸c ®Ò Trung Quèc ®ang nghiªm tóc tÝnh tíi ®éng vµ ¶nh h−ëng s©u réng ®Õn côc nghiªn cøu trung quãc sè 4(74)-2007 8
  7. Mét sè vÊn ®Ò vÒ m« h×nh ph¸t triÓn… chøc n¨ng qu¶n lý x· héi cña ChÝnh phñ diÖn chung cña thÕ giíi, ®Õn quan hÖ Trung Quèc hiÖn vÉn ch−a hoµn toµn gi÷a c¸c quèc gia, khu vùc. Ng−îc l¹i, sù phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn biÕn ®éng trong quan hÖ quèc tÕ còng sÏ kinh tÕ thÞ tr−êng vµ ®ßi hái tiÕn bé toµn ¶nh h−ëng ®Õn c«ng cuéc x©y dùng vµ æn diÖn vÒ mÆt x· héi. Trong ®ã næi cém ®Þnh kinh tÕ – chÝnh trÞ – x· héi cña mét sè vÊn ®Ò chñ yÕu: mét lµ, ph¸t triÓn Trung Quèc. ChÝnh v× thÕ, trong m« x· héi vµ dÞch vô x· héi cña ChÝnh phñ h×nh x· héi hµi hoµ, Trung Quèc kh«ng chËm h¬n tiÕn tr×nh thÞ tr−êng ho¸ vµ thÓ bá qua mèi quan hÖ, giao l−u hµi hoµ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ; hÖ thèng ®¶m b¶o gi÷a Trung Quèc víi c¸c quèc gia, khu x· héi vµ chÕ ®é qu¶n lý x· héi ch−a vùc trªn thÕ giíi. ®−îc kiÖn toµn; hai lµ, kho¶ng c¸ch giµu Theo ý kiÕn cña gi¸o s− Trung Quèc - nghÌo lín, diÖn h−ëng chÕ ®é an sinh Lý C−êng th× x©y dùng x· héi hµi hoµ lµ x· héi hÑp, vÊn ®Ò viÖc lµm c¨ng th¼ng; mét néi dung quan träng vÒ m« h×nh ba lµ, c¬ cÊu x· héi biÕn ®æi theo h−íng ph¸t triÓn x· héi míi, ®−îc Trung Quèc thµnh phÇn t− nh©n nhiÒu h¬n thµnh t¹o dùng trong c«ng cuéc c¶i c¸ch më phÇn quèc h÷u, viÖc lµm trong khu vùc cöa. M« h×nh ph¸t triÓn nµy kh«ng chØ t− nh©n nhiÒu h¬n khu vùc quèc h÷u; cã lîi cho qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ bèn lµ, chªnh lÖch khu vùc lín, kÕt cÊu hiÖn ®¹i, x· héi v¨n minh, tiªn tiÕn, t¹o ph©n phèi thu nhËp ch−a hîp lý, dÉn dùng côc diÖn chÝnh trÞ æn ®Þnh ë Trung ®Õn t×nh tr¹ng xung ®ét lîi Ých gi÷a c¸c Quèc, mµ cßn cã lîi cho sù ph¸t triÓn giai tÇng x· héi; n¨m lµ, c¶i c¸ch thÓ chÕ chung cña thÕ giíi. qu¶n lý x· héi chËm ch¹p, vai trß cña Cã thÓ kh¼ng ®Þnh, gÇn 30 n¨m qua, c¸c tæ chøc x· héi trung gian ch−a ®−îc song song víi qu¸ tr×nh hoµn thiÖn thÓ ph¸t huy tèi ®a, n¨ng lùc tù tæ chøc cña chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng XHCN, Trung c¸c ®oµn thÓ x· héi ch−a ®ñ m¹nh... Quèc ®· tõng b−íc t¹o dùng m« h×nh Tr−íc thùc tr¹ng ®ã, Trung Quèc ph¸t triÓn x· héi míi. M« h×nh ®ã hiÖn nhËn thÊy rÊt cÇn thiÕt ph¶i nhanh vÉn cßn ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn, chãng hoµn thiÖn thÓ chÕ qu¶n lý x· héi, theo xu h−íng phï hîp víi yªu cÇu ph¸t víi mét sè néi dung cô thÓ nh− sau: triÓn cña Trung Quèc, trong bèi c¶nh héi Thø nhÊt, kiªn tr× quan ®iÓm lÊy con nhËp quèc tÕ ngµy cµng s©u réng. ng−êi lµm gèc (dÜ nh©n vi b¶n), c©n ®èi §Ó x©y dùng vµ hoµn thiÖn m« h×nh vµ ®iÒu hoµ lîi Ých cña qu¶ng ®¹i quÇn ph¸t triÓn x· héi míi, Trung Quèc nhÊn chóng nh©n d©n. “LÊy con ng−êi lµm m¹nh ®Õn viÖc x©y dùng mét thÓ chÕ vµ gèc”, nghÜa lµ coi lîi Ých c¨n b¶n cña ph−¬ng thøc qu¶n lý x· héi hiÖn ®¹i, ®¸p qu¶ng ®¹i quÇn chóng lµ ®iÓm xuÊt ph¸t øng yªu cÇu ph¸t triÓn ngµy cµng cao ban ®Çu, còng lµ ®iÓm chèt quan träng cña qu¶ng ®¹i quÇn chóng nh©n d©n. trong viÖc chÕ ®Þnh chÝnh s¸ch vµ triÓn Theo ý kiÕn c¸c häc gi¶ Trung Quèc, khai c«ng viÖc. Môc tiªu cuèi cïng cña nghiªn cøu trung quèc sè 4(74)-2007 9
  8. Phïng thÞ huÖ quan ®iÓm nµy lµ thùc hiÖn, b¶o vÖ vµ thÓ x· héi ®¹t tíi møc sèng kh¸ gi¶, nh− ph¸t triÓn tèt nhÊt lîi Ých cña nh©n d©n. môc tiªu ®· ®−îc §¶ng Céng s¶n Trung Muèn vËy, ®−¬ng nhiªn ph¶i ®iÒu hoµ, Quèc ®Ò ra t¹i §¹i héi XVI. c©n ®èi lîi Ých cña c¸c tæ chøc ®oµn thÓ Thø t−, ®Èy m¹nh c¶i c¸ch thÓ chÕ quÇn chóng, x· héi, thóc ®Èy ho¹t ®éng qu¶n lý cña ChÝnh phñ. Trong ®iÒu kiÖn v× lîi Ých chung cña ®«ng ®¶o ng−êi lao kinh tÕ thÞ tr−êng XHCN, chøc n¨ng chñ ®éng. yÕu cña ChÝnh phñ lµ ®iÒu tiÕt kinh tÕ, Thø hai, ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ gi¸m s¸t thÞ tr−êng, qu¶n lý x· héi vµ x· héi, t¹o côc diÖn ph©n phèi thu nhËp thùc hiÖn dÞch vô c«ng. ChÝnh phñ hµi hoµ, trong ®ã quan träng nhÊt lµ kh«ng ph¶i lµ ng−êi can thiÖp trùc tiÕp ®iÒu chØnh quan hÖ gi÷a c¸c giai tÇng vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Trung Quèc x· héi. Nh− trªn ®· tr×nh bµy, ®iÒu ®ã tõ l©u ®· thùc hiÖn môc tiªu ph©n t¸ch liªn quan rÊt trùc tiÕp ®Õn chÝnh s¸ch vµ r¹ch rßi chøc tr¸ch ChÝnh phñ trong mäi chÕ ®é ph©n phèi thu nhËp, bëi ®ã lµ ho¹t ®éng kinh tÕ – x· héi, trong ®ã nh©n tè c¬ b¶n ¶nh h−ëng ®Õn mÆt b»ng nhÊn m¹nh chøc n¨ng dÞch vô c«ng céng quan hÖ x· héi nãi chung, néi bé c¸c giai cña bé m¸y c«ng quyÒn nhµ n−íc. Trong tÇng x· héi nãi riªng. V× thÕ, ChÝnh phñ thÓ chÕ qu¶n lý x· héi, Trung Quèc chó cÇn lîi dông hiÖu qu¶ c¸n c©n tµi chÝnh, ý kiÖn toµn hÖ thèng an sinh x· héi, gióp thu thuÕ, phóc lîi... ®Ó ®iÒu khèng mét nh©n d©n cã thÓ h−ëng nhiÒu lîi Ých tõ c¸ch khoa häc tû lÖ t¸i ph©n phèi thu c¸c ho¹t ®éng phóc lîi x· héi. nhËp x· héi. Môc tiªu quan träng lµ më Thø n¨m, ph¸t huy vai trß vµ t¸c réng giai tÇng trung l−u, tõng b−íc n©ng dông cña x· héi c«ng d©n, bao gåm c¸c cao thu nhËp cho nh÷ng ng−êi cã thu tæ chøc ®oµn thÓ phi quan ph−¬ng, ho¹t nhËp thÊp, ®iÒu chØnh møc thu nhËp qu¸ ®éng theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p vµ cao cña mét nhãm ng−êi trong x· héi, luËt ph¸p n−íc CHND Trung Hoa. Víi gi¶m thiÓu tíi møc thÊp nhÊt tÇng líp chøc n¨ng lµ cÇu nèi gi÷a chÝnh phñ víi nghÌo khæ, yÕu thÕ trong c¬ cÊu giai qu¶ng ®¹i quÇn chóng nh©n d©n, c¸c tæ tÇng x· héi. §ã lµ ®iÒu lu«n cã lîi cho chøc ®oµn thÓ x· héi cã thÓ lµm tèt c¸c môc tiªu ®iÒu chØnh vµ x©y dùng hoµ khÝ trong x· héi. m¶ng viÖc h÷u Ých cho sù nghiÖp ph¸t triÓn x· héi cña Trung Quèc. §ã lµ: gi¸m Thø ba, tÝch cùc më réng c¬ héi viÖc s¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi, phßng lµm, ra søc hoµn thiÖn hÖ thèng an sinh chèng c¸c hiÖn t−îng tiªu cùc, nhÊt lµ x· héi, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn sù nghiÖp n¹n tham nhòng; më réng nguån lùc tµi x· héi, thiÕt thùc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò chÝnh, cung cÊp vµ më réng kh«ng gian khã kh¨n trong ®êi sèng vµ s¶n xuÊt cho ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n. §ã lµ dÞch vô cßn thiÕu trªn thÞ tr−êng; gi¶i nh÷ng ®iÒu kiÖn thiÕt yÕu vµ quan träng quyÕt m©u thuÉn vµ xung ®ét x· héi, ®Ó n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, ®−a toµn duy tr× hoµ khÝ vµ æn ®Þnh x· héi... nghiªn cøu trung quãc sè 4(74)-2007 10
  9. Mét sè vÊn ®Ò vÒ m« h×nh ph¸t triÓn… 3. Xem http://www.tecn.cn, ngµy 28- Tãm l¹i, cïng víi qu¸ tr×nh chuyÓn 6-2006 ®æi nÒn kinh tÕ, Trung Quèc còng tõng b−íc x©y dùng vµ hoµn thiÖn m« h×nh ph¸t triÓn x· héi, t−¬ng thÝch víi yªu cÇu hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. Víi môc tiªu Tµi liÖu tham kh¶o ®−a toµn bé ®êi sèng x· héi lªn møc sèng kh¸ gi¶ vµo n¨m 2020, Trung Quèc 1. Lý ThiÕt ¸nh (2002): VÒ c¶i c¸ch chñ tr−¬ng t¹o dùng côc diÖn hµi hoµ më cöa cña Trung Quèc, Nxb Khoa häc trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ph¸t triÓn x· héi, Hµ Néi x· héi, trong ®ã ®Æc biÖt chó ý ®Õn viÖc 2. Giang Tr¹ch D©n (2002): X©y dùng ®iÒu chØnh c¸n c©n ph©n phèi thu nhËp, toµn diÖn x· héi kh¸ gi¶, më ra côc diÖn gi¶m c¸ch biÖt giµu nghÌo, h×nh thµnh míi trong sù nghiÖp XHCN ®Æc s¾c c¬ cÊu giai tÇng hiÖn ®¹i, hîp lý. Trong Trung Quèc (B¸o c¸o ChÝnh trÞ §¹i héi m« h×nh ph¸t triÓn x· héi, Trung Quèc XVI §CS Trung Quèc), Nxb Nh©n d©n quan t©m ®Õn lîi Ých c©n b»ng cña 3. Ng« TuÊn KiÖt, Tr−¬ng Hång qu¶ng ®¹i quÇn chóng nh©n d©n, kh«ng (2005): Trung Quèc x©y dùng x· héi hµi ngõng n©ng cao thu nhËp vµ chÊt l−îng hoµ, Nxb Ph¸t triÓn Trung Quèc sèng cña mäi tÇng líp x· héi, ®Æc biÖt lµ 4. Lý Båi L©m (2006): M−êi bµi gi¶ng nh÷ng ng−êi ®ang cã thu nhËp thÊp, t¹o vÒ x· héi hµi hoµ, Nxb V¨n hiÕn Khoa c¬ së cho x· héi ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ häc x· héi (Trung Quèc) bÒn v÷ng. §Ó thùc hiÖn nh÷ng tiªu chÝ 5. Nh÷ TÝn, Lôc Häc NghÖ... (2007): nªu trong m« h×nh ph¸t triÓn x· héi míi, N¨m 2007: T×nh h×nh x· héi Trung Quèc Trung Quèc ®Ò cao viÖc x©y dùng vµ – ph©n tÝch vµ dù b¸o, Nxb V¨n hiÕn hoµn thiÖn thÓ chÕ, ph−¬ng thøc qu¶n Khoa häc x· héi (Trung Quèc) lý x· héi phï hîp, hiÖu qu¶. ThÓ chÕ ®ã 6. Ng« Phñ (2003): Chèng tham võa nh»m thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng nhòng ë Trung Quèc, Nxb Nh©n d©n ®iÒu tiÕt, gi¸m s¸t x· héi cña ChÝnh H¾c Long Giang phñ, võa ph¸t huy tèi ®a vai trß vµ t¸c 7. Peter Nolan (2005): Trung Quèc dông cña c¸c ®oµn thÓ x· héi, v× môc tr−íc ng· ba ®−êng, Nxb ChÝnh trÞ quèc tiªu l©u dµi cña c«ng cuéc hiÖn ®¹i ho¸ gia nÒn kinh tÕ vµ thóc ®Èy tiÕn bé x· héi. Chó thÝch trÝch dÉn 1. http://www.tecn.cn, ngµy 28-6-2007 2. Lý Båi L©m (2006): M−êi bµi gi¶ng vÒ x· héi hµi hoµ, Nxb V¨n hiÕn Khoa häc x· héi (Trung Quèc), tr.31 nghiªn cøu trung quèc sè 4(74)-2007 11
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2