intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Nhân vật của truyện cực ngắn (Khảo sát từ tập "Tặng một vầng trăng sáng")."

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

62
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả: 3. Nguyễn Thị Thu Hằng, Nhân vật của truyện cực ngắn (Khảo sát từ tập "Tặng một vầng trăng sáng").

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Nhân vật của truyện cực ngắn (Khảo sát từ tập "Tặng một vầng trăng sáng")."

  1. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 Nh©n vËt cña truyÖn cùc ng¾n (Kh¶o s¸t tõ tËp TÆng mét vÇng tr¨ng s¸ng) NguyÔn ThÞ Thu H»ng (a) Tãm t¾t. TruyÖn cùc ng¾n xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu vµ ®−îc ®éc gi¶ −a thÝch, tuy nhiªn sù nghiªn cøu vÒ lo¹i t¸c phÈm nµy cßn Ýt. Bµi viÕt nghiªn cøu nh©n vËt truyÖn cùc ng¾n qua tËp TÆng mét vÇng tr¨ng s¸ng (dÞch). Nh©n vËt ®−îc kh¶o s¸t ë c¸c ph−¬ng diÖn ph−¬ng thøc thÓ hiÖn vµ chøc n¨ng, trong sù ®èi s¸nh víi nh©n vËt truyÖn ng¾n. T ruyÖn cùc ng¾n cßn cã nhiÒu tªn dóm ch÷, nh−ng truyÖn vÉn cã hån, cã gäi kh¸c: truyÖn ng¾n ng¾n, cèt, cã c¶ nh©n vËt. Nãi tãm l¹i, nã vÉn truyÖn siªu ng¾n, truyÖn rÊt ng¾n, lµ c¸i truyÖn nghiªm chØnh, chø kh«ng truyÖn ng¾n mini, truyÖn ng¾n trong ph¶i mét d¹ng tiÓu phÈm, cã tr¸ng qua lßng bµn tay, nh÷ng c©u chuyÖn mang chót v¨n ch−¬ng. NghÜa lµ ®äc nã ng−êi tin cùc nhá, nh÷ng c©u chuyÖn mét ta vÉn thÊy tù nhiªn, tho¶i m¸i; kh«ng phót, truyÖn ng¾n nhá, vi h×nh tiÓu cã c¸i c¶m gi¸c bøc bèi, ngét ng¹t nh− thuyÕt… Cã lÏ kh«ng cã lo¹i t¸c phÈm vo viªn l¹i, råi nhÐt vµo trong mét c¸i nµo mµ dung l−îng ng«n tõ Ýt ái, cßn èng xe ®iÕu” [2]. D−êng nh− kh«ng biÕt tªn gäi l¹i nhiÒu nh− lo¹i t¸c phÈm nµy. ®Õn sù −a thÝch hay kh«ng cña tõng ®éc Cïng víi sù xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu gi¶, t¸c phÈm truyÖn cùc ng¾n xuÊt cña truyÖn cùc ng¾n, viÖc cã nhiÒu tªn hiÖn ngµy cµng nhiÒu. NhiÒu Ên phÈm gäi nh− vËy còng cho thÊy lo¹i t¸c kh«ng chuyªn vÒ v¨n ch−¬ng còng phÈm nµy cµng ngµy cµng ®−îc c¸c nhµ kh«ng thê ¬ víi truyÖn cùc ng¾n, còng v¨n vµ ®éc gi¶ −a thÝch. Tuy nhiªn ®«i c«ng bè nh÷ng s¸ng t¸c cña t¸c gi¶ khi ng−êi ta còng b¾t gÆp ý kiÕn phñ trong, ngoµi n−íc. §Õn cuèi thÕ kû XX nhËn lo¹i t¸c phÈm nµy: “Råi sÏ kh«ng ®Çu thÕ kû XXI cã thÓ nãi truyÖn cùc cã truyÖn - mini nh− tr−íc nay ch−a hÒ ng¾n ®· lµ mét lo¹i t¸c phÈm cña v¨n cã. PhÇn lín nh÷ng truyÖn - mini mµ t«i häc thÕ giíi. §iÒu nµy lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu ®äc ®−îc cho t«i c¶m t−ëng lµ chóng cña c¶ nh÷ng nguyªn nh©n v¨n häc vµ ®−îc viÕt ra ®Ó thÝch hîp víi khu«n khæ c¶ nh÷ng nguyªn nh©n phi v¨n häc. b¸o chÝ dµnh cho chóng h¬n lµ yªu cÇu Ch¼ng h¹n, ë mét n−íc l¸ng giÒng cña nghÖ thuËt. T«i nghÜ, truyÖn ng¾n thÕ chóng ta, “víi kÕt cÊu nhá gän, ph−¬ng lµ ®ñ råi” [1]. DÔ b¾t gÆp h¬n, lµ nh÷ng thøc biÓu hiÖn phong phó, cho ®Õn nay ý kiÕn nhiÖt thµnh ®Ò cao, ch¼ng h¹n ý nã kh«ng nh÷ng lµ mét mãn ¨n lîi kiÕn sau cña nhµ v¨n TrÇn §¨ng Khoa: nhuËn cña giíi biªn tËp, in Ên, ph¸t “… truyÖn mini, mét d¹ng truyÖn ®éc hµnh s¸ch Trung Quèc mµ cßn lµ chèn ®¸o. §éc ®¸o bëi nã ng¾n. Cùc ng¾n. Cã thö bót cña c¶ nh÷ng c©y bót kh«ng truyÖn chØ vµi tr¨m ch÷, thËm chÝ chØ chuyªn, t¹o mét thÞ tr−êng ®äc-viÕt-phª vµi chôc ch÷, mµ vÉn chuyÓn t¶i ®−îc b×nh ®Çy s«i ®éng cña v¨n ®µn Trung tíi b¹n ®äc mét vÊn ®Ò lín. ChØ mét Quèc” [3]. NhËn bµi ngµy 21/5/2008. Söa ch÷a xong 19/6/2008. 17
  2. Nh©n vËt cña truyÖn cùc ng¾n, Tr. 17-22 NguyÔn ThÞ Thu H»ng Tuy nhiªn sù nghiªn cøu dµnh cho hoÆc “nhµ th¬” [5]. Sù h−ng thÞnh cña truyÖn cùc ng¾n cã thÓ xem lµ mét biÓu lo¹i t¸c phÈm nµy l¹i cßn Ýt ái. ë n−íc hiÖn cña sù phôc h−ng cña v¨n häc ta, thØnh tho¶ng chóng ta b¾t gÆp Trung Quèc ®−¬ng ®¹i. nh÷ng ý kiÕn chñ yÕu lµ b×nh phÈm vÒ Nh»m gãp phÇn minh ®Þnh lo¹i nh÷ng t¸c phÈm cô thÓ. Mét phÇn ®¸ng truyÖn cùc ng¾n, chóng t«i chän nghiªn kÓ nh÷ng ý kiÕn Êy ®−îc tËp hîp trong cøu nh©n vËt cña nã. “Trong mét t¸c cuèn TruyÖn hay cùc ng¾n [4]. Ngay ë phÈm v¨n xu«i, nh©n vËt lµ mèi quan Trung Quèc, n¬i lo¹i t¸c phÈm nµy ph¸t t©m hµng ®Çu cña nhµ v¨n, biÓu hiÖn triÓn m¹nh mÏ, n¬i nghiªn cøu v¨n häc kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thùc t¹i ®ång thêi cã truyÒn thèng hµng ngµn n¨m… th× thÓ hiÖn lý t−ëng thÈm mü, quan niÖm thµnh qu¶ nghiªn cøu còng d−êng nh− vÒ ®êi sèng vµ con ng−êi trong toµn bé ch−a t−¬ng xøng, “lo¹i h×nh nµy vÉn bÞ tÝnh ®a d¹ng vµ phøc t¹p cña nã” [1]. lÉn lén gi÷a “TiÓu tiÓu thuyÕt” vµ “§o¶n Trong t¸c phÈm tù sù, nh©n vËt ®−îc tiÓu thuyÕt” vÒ mÆt dung l−îng, vµ cho h×nh thµnh tõ ng«n ng÷, tån t¹i d−íi ®Õn nay, ngay giíi nghiªn cøu v¨n häc d¹ng ng«n ng÷. TruyÖn cùc ng¾n lµ lo¹i Trung Quèc còng ch−a dµnh cho “vi t¸c phÈm cã l−îng ng«n tõ tèi thiÓu, h×nh tiÓu thuyÕt” nh÷ng nghiªn cøu vËy ®©u lµ thuéc tÝnh cña nh©n vËt thÝch ®¸ng” [3]. S¸ch Mét sè vÊn ®Ò v¨n truyÖn cùc ng¾n, hay ®¬n gi¶n nã chØ lµ häc Trung Quèc thêi kú míi (Hå SÜ HiÖp “®ång d¹ng thu nhá” cña nh©n vËt biªn so¹n, NXB §HQG TP Hå ChÝ Minh, 2003) kh«ng cã mét dßng nµo cho lo¹i truyÖn ng¾n? Trong thùc tÕ kh«ng hiÕm t¸c phÈm nµy, thËm chÝ tªn gäi cña nã khi cã sù lÉn lén gi÷a truyÖn cùc ng¾n còng kh«ng ®−îc nh¾c ®Õn. HiÖn tr¹ng víi truyÖn ngô ng«n, t¹p v¨n, t¶n v¨n… nµy, theo chóng t«i, cã nhiÒu nguyªn Nghiªn cøu nh©n vËt cña truyÖn cùc nh©n trong ®ã cã nguyªn nh©n thuéc ng¾n cßn cã ý nghÜa gãp phÇn ph©n biÖt ®èi t−îng nghiªn cøu. Cã nhµ nghiªn chóng. Ph−¬ng ph¸p h÷u hiÖu ®Ó nhËn cøu cho r»ng truyÖn cùc ng¾n lµ lo¹i t¸c thøc nh©n vËt truyÖn cùc ng¾n lµ so phÈm cña hËu hiÖn ®¹i. Mü häc hËu s¸nh nã víi nh©n vËt truyÖn ng¾n. hiÖn ®¹i chèng l¹i sù ngù trÞ cña lý tÝnh Chóng ta ®Òu biÕt ®èi s¸nh ®Ó nhËn vµ cña khu«n mÉu nªn thËt khã kh¸i biÕt sù t−¬ng ®ång vµ kh¸c biÖt gi÷a qu¸t nh÷ng h×nh mÉu t¸c phÈm cña nã. nh÷ng thùc thÓ gÇn gòi bao giê còng V¨n häc Trung Quèc hai ba thËp kû qua khã kh¨n, vµ còng chÝnh v× thÕ mµ kÕt cã sù ph¸t triÓn v−ît bËc, nh− lµ sù qu¶ l¹i cµng cã ý nghÜa. phôc h−ng sau thêi kú c¸ch m¹ng v¨n Chóng t«i kh¶o s¸t trªn tËp truyÖn ho¸ ®en tèi. Søc s¸ng t¹o ®−îc gi¶i cùc ng¾n Trung Quèc TÆng mét vÇng phãng hÇu nh− kh«ng cßn biªn giíi. tr¨ng s¸ng do Vò C«ng Hoan dÞch, Nhµ M¹c Ng«n, mét trong nh÷ng t¸c gi¶ xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n t¸i b¶n lÇn thø hµng ®Çu cña v¨n häc Trung Quèc nhÊt, n¨m 2004. Sù lùa chän nµy cã lý ®−¬ng ®¹i kh¼ng ®Þnh: “T«i cho r»ng c¸c do. V¨n häc Trung Quèc lµ nÒn v¨n häc thÓ lo¹i v¨n häc ®Òu gièng nh− c¸i lång l©u ®êi vµ vÜ ®¹i. NhiÒu t¸c gi¶ −u tó s¾t, nhèt tõng bÇy chim ngê nghÖch cña v¨n häc Trung Quèc hiÖn nay thùc th−êng ®−îc mÖnh danh lµ “nhµ v¨n” sù lµ tinh hoa cña trÝ tuÖ cña ®Êt n−íc 18
  3. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 h¬n mét tû d©n. Riªng vÒ truyÖn cùc ph−¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn ®Æc ©n cña ng¾n, ®· mÊy thËp kû nay ë Trung Côc c«ng an: Ng−êi ta cho gia ®×nh Quèc cã chuyªn san ®Ó c«ng bè. TËp ch¨ng d©y mét vïng ®Ó gi÷ xe mÊy ngµy s¸ch dÞch nµy kh«ng chØ lùa chän tõ ®©y tÕt. PhÐp thÇn kú ®· xÈy ra: tr−íc m¾t mµ cßn tõ nhiÒu tËp truyÖn cùc ng¾n hä lµ mét ®èng tiÒn, ®ñ ®Ó s¾m l¹i kh¸c n÷a. C¸c t¸c gi¶ ®−îc chän vµo nh÷ng thø bÞ mÊt! ®©y sèng vµ s¸ng t¸c kh«ng chØ cïng §©y chØ lµ mét hiÖn t−îng cô thÓ thêi, nghÜa lµ cã thÓ quan s¸t truyÖn nh−ng lµ hiÖn t−îng ph¶n ¸nh mét thùc cùc ng¾n trong ph¹m vi thêi gian t−¬ng tr¹ng phæ biÕn trong truyÖn cùc ng¾n. ®èi dµi. Tuy ®Òu ®−îc gäi lµ truyÖn cùc §ã lµ sù xuÊt hiÖn nhiÒu cña lo¹i nh©n ng¾n nh−ng dung l−îng c¸c truyÖn vËt chøc n¨ng (t¹m m−în thuËt ng÷ kh¸c nhau kh¸ xa. Chóng t«i chØ chän cña Folklore häc). Nh©n vËt cã mÆt lµ kh¶o s¸t nh÷ng truyÖn tõ ba trang ®Ó lµm viÖc g× ®ã, tÝnh c¸ch cña nã nh− tiÕng ViÖt trë xuèng, gåm 70 truyÖn cña thÕ nµo kh«ng quan träng. 66 t¸c gi¶. §©y lµ mét quy −íc mang Thø hai, ngay ë phÇn më ®Çu tÝnh t−¬ng ®èi, mét gi¶ thiÕt ®Ó lµm truyÖn, tÝnh c¸ch nh©n vËt ®· ®−îc viÖc, môc ®Ých lµ ®Ó thÊy râ nh÷ng ®Æc th«ng b¸o b»ng nh÷ng tõ ng÷ ng¾n gän, ®iÓm cña nh©n vËt truyÖn cùc ng¾n. kh«ng cÇn nhiÒu hoµn c¶nh, nhiÒu mèi Chóng t«i còng kh«ng kh¶o s¸t nh©n quan hÖ. VÝ dô: “X−ëng B huyÖn A cã vËt ë c¸c ph−¬ng diÖn mµ viÖc chuyÓn b¸c thî c¶ C. Thî c¶ C ®èi xö víi mäi ng÷ cã thÓ lµm thay ®æi Ýt nhiÒu. ng−êi thËt thµ tö tÕ…” (®éng t¸c ®· trë Trong nh©n vËt truyÖn ng¾n, cã ba thµnh thãi quen cña C¶nh Xu©n ph−¬ng diÖn quan träng lµ tÝnh c¸ch, sè Nguyªn). phËn vµ vÊn ®Ò. Quan s¸t nh©n vËt Trong truyÖn cùc ng¾n tÝnh c¸ch trong c¸c truyÖn cùc ng¾n ë ®©y, chóng nh©n vËt bÞ ®−a xuèng hµng thø yÕu. t«i thÊy c¸c ph−¬ng diÖn nµy cã sù biÕn §iÒu nµy lµ kÕt qu¶ cña c¶ sù thay ®æi ®æi ®¸ng kÓ vÒ sù h×nh thµnh, ph¹m vi cña l−îng ng«n tõ, c¶ môc ®Ých s¸ng vµ ý nghÜa. TruyÖn cùc ng¾n kh«ng chó t¸c. TruyÖn cùc ng¾n cã dung l−îng träng x©y dùng tÝnh c¸ch nh©n vËt vµ ng«n tõ tèi thiÓu, m« t¶ nh÷ng qu¸ ®iÒu nµy thÓ hiÖn ë hai khÝa c¹nh. Thø tr×nh vµ nh÷ng mèi quan hÖ kh«ng ph¶i nhÊt, ®äc xong nhiÒu truyÖn cùc ng¾n, lµ së tr−êng cña nã. BiÓu hiÖn c¸c tÝnh ng−êi ®äc kh«ng biÕt tÝnh c¸ch c¸c nh©n c¸ch con ng−êi còng kh«ng ph¶i lµ sù vËt nh− thÕ nµo. Ch¼ng h¹n trong quan t©m lín nhÊt cña t¸c gi¶ truyÖn cùc ng¾n. §iÒu nµy cã liªn quan víi truyÖn Sîi d©y thõng thÇn kú cña Chu SÜ Kú. ChuyÖn xÈy ra víi mét gia ®×nh ®iÒu tr−íc. ba ng−êi gåm hai vî chång vµ mét ®øa TÝnh chÊt biÓu hiÖn vÊn ®Ò cña con. GÇn tÕt hä bÞ kÎ trém dän s¹ch nh©n vËt ®−îc t¸c gi¶ truyÖn cùc ng¾n nh÷ng ®å ®¸ng gi¸. Hä ®Õn Côc c«ng an quan t©m bËc nhÊt. Kh«ng qu¸ khã ®Ó tr×nh b¸o vµ ®−îc Côc tr−ëng cho kh¨n khi ta t×m nh÷ng gi¸ trÞ t− t−ëng m−în… mÊy sîi d©y thõng. Ng−êi vî sî t×nh c¶m mµ nhµ v¨n göi g¾m trong h·i t−ëng ng−êi ta cho m−în d©y thõng nh©n vËt cô thÓ nµo ®ã. Con nh¹n trong ®Ó… tù tö. Nh−ng thùc ra ®ã lµ mét Bi kÞch cña con nh¹n biÓu thÞ sè phËn 19
  4. Nh©n vËt cña truyÖn cùc ng¾n, Tr. 17-22 NguyÔn ThÞ Thu H»ng cña con ng−êi trong x· héi phi nh©n hå ®a” (cèt tinh, kh«ng cèt nhiÒu). NhiÒu truyÖn chØ cã hai nh©n vËt: tÝnh. Côc tr−ëng Cao trong “Nhµ th− Ng−êi ®µn bµ ®¸nh gôc Vâ Tßng, NÆn ph¸p” biÓu thÞ vÊn ®Ò mét x· héi quan liªu sÏ sinh ra nh÷ng con ng−êi - m¸y… t−îng ®Êt, TiÕng næ trong phßng §iÒu nhµ v¨n quan t©m lµ ¸nh x¹ sù kh¸ch… ThËm chÝ cã truyÖn chØ cã mét quan t©m cña ®éc gi¶ (t¸c gi¶ chÝnh lµ nh©n vËt: VÒ nhµ trong ®ªm giã tuyÕt. ®éc gi¶ thø nhÊt). Nã béc lé t©m thÕ ThËt khã kÓ hÕt c¸c ph−¬ng thøc th−ëng thøc v¨n ch−¬ng cña con ng−êi x©y dùng nh©n vËt cña 70 truyÖn cùc hiÖn nay lµ muèn nhanh chãng th©m ng¾n nµy: sö dông ph−¬ng thøc cña ngô nhËp ngay phÇn “tinh” cña t¸c phÈm. ng«n, dïng vËt nãi ng−êi (Bi kÞch cña VÒ thñ ph¸p giíi thiÖu nh©n vËt, con nh¹n, Chia dª…), khai th¸c tri thøc tuyÖt ®¹i ®a sè truyÖn cùc ng¾n thèng lÞch sö theo h−íng tiÕu l©m, gi¶i huyÒn nhÊt ë c¸ch thøc vµo truyÖn giíi thiÖu tho¹i (Ng−êi ®µn bµ ®¸nh gôc Vâ Tßng, ngay nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ nh©n vËt: GÆp Chu Du…). Nh÷ng truyÖn nµy “Pao-¬ lµ phãng viªn nhiÕp ¶nh cã cì”, khiÕn ta nhí tíi lêi Hå ThÝch, nhµ triÕt “V−¬ng Hµi Nhi lªn 6 tuæi th× bè mÊt”. häc Trung Quèc r»ng lÞch sö gièng nh− Cã truyÖn muén h¬n th× còng chØ ®Õn c« g¸i nhá dÔ th−¬ng, ®Ó mÆc ng−êi ta c©u thø ba, rÊt Ýt truyÖn ph¶i ®Õn c©u trang ®iÓm. Cã nh÷ng truyÖn qu¶ thùc thø n¨m míi giíi thiÖu ®−îc nh÷ng nÐt viÕt l¹i nh÷ng ngô ng«n d©n gian: Chia lín vÒ nh©n vËt. V¨n nh©n x−a gäi thñ dª, Tai ®Ñp… §−îc sö dông nhiÒu nhÊt ph¸p nµy lµ “khai m«n kiÕn s¬n” (më lµ nh÷ng ph−¬ng thøc hiÖn ®¹i nh− “c¾t cöa ra thÊy nói ngay). Thñ ph¸p nµy d¸n”: B¸o c¸o n©ng chøc, §i th¨m hái, võa do sù c©u thóc cña l−îng ng«n tõ KÞch vui trªn cét ®iÖn, B¸o c¸o vÒ viÖc nhá, võa ®¸p øng thÞ hiÕu th−ëng thøc xin mua Êm t«n… Ph−¬ng thøc thÓ hiÖn cña ng−êi ®−¬ng ®¹i, ng−êi ta l−ít qua ®a d¹ng trªn mét ph¹m vi ng«n tõ Ýt ái, nh÷ng c¸i thø yÕu, bá qua nh÷ng ®iÒu nµy nh×n qua nh− m©u thuÉn, thùc chuyÖn rÒ rµ. ra phÐp biÖn chøng nµy cã thÓ hiÓu Sè l−îng nh©n vËt trong truyÖn cùc ®−îc. Ph¹m vi vËt chÊt tèi thiÓu khiÕn ng¾n lµ sè l−îng tèi thiÓu, chóng kh«ng cho nh÷ng t¸c gi¶ kh«ng ®ñ tµi n¨ng vµ h¹n ®Þnh ë nh÷ng con sè cô thÓ nh−ng b¶n lÜnh ph¶i “kÝnh nhi viÔn chi”, cßn nÕu chóng ta b»ng phÐp gi¶ ®Þnh, bít ®i nh÷ng ai muèn thö søc buéc ph¶i ph¸t nh©n vËt nµo ®ã th× thËt khã. TruyÖn huy cao nhÊt sù s¸ng t¹o cña m×nh ®Ó ng¾n cã thÓ “lµm duyªn” b»ng nh÷ng t×m ra nh÷ng ph−¬ng ¸n nghÖ thuËt ®o¹n kÓ, t¶ vÒ nh÷ng sù viÖc, con ng−êi míi, nÕu kh«ng chØ t¹o ra nh÷ng v¨n thó vÞ ®Ó t¨ng søc hÊp dÉn cho truyÖn. b¶n na n¸ c¸i ®· cã. Mµ ®iÒu nµy th× Cßn ë truyÖn cùc ng¾n, träng t©m ®· nghÖ thuËt ch©n chÝnh kh«ng chÊp chuyÓn sang vÊn ®Ò, vÊn ®Ò cña con nhËn. ng−êi vµ cuéc sèng. Gi¸ trÞ cña nã VÒ lo¹i nh©n vËt, chóng t«i thÊy cã kh«ng cßn ë ph¹m vi “m¶ng, miÕng” mµ sù t−¬ng ®ång gi÷a nh©n vËt cña truyÖn lu«n h−íng ®Õn tÇm kh¸i qu¸t, nh÷ng cùc ng¾n vµ nh©n vËt truyÖn ng¾n, cã suy t− cã tÝnh triÕt häc nªn cµng thÊu ®iÒu lµ trong truyÖn cùc ng¾n lo¹i nh©n triÖt ph−¬ng ch©m “quý hå tinh, bÊt quý vËt- t− t−ëng hay xuÊt hiÖn h¬n. Theo 20
  5. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 chóng t«i ®iÒu nµy kh«ng cã g× thÇn bÝ, cuéc ®êi. §©y qu¶ lµ mét dÉn chøng cã ý mµ phï hîp víi lo¹i t¸c phÈm dung nghÜa vÒ ¶nh h−ëng cña h×nh thøc l−îng ng«n tõ nhá. ThÕ m¹nh cña nh©n (dung l−îng) ®èi víi néi dung t¸c phÈm. vËt truyÖn cùc ng¾n kh«ng ph¶i lµ ë kÓ Trong tËp nµy, truyÖn cùc ng¾n gÇn gòi nhiÒu, t¶ kü mµ chÝnh lµ ë chç gîi ®Õn nhÊt víi cæ v¨n lµ “Nhµ th− ph¸p” cña nh÷ng suy t− triÕt häc vÒ cuéc ®êi. T− Ngäc Sªnh. Tõ vµi ba thËp niªn cuèi thÕ kû XX Nghiªn cøu nh©n vËt cña mét tËp ®Õn nay, truyÖn cùc ng¾n thùc sù lµ truyÖn cùc ng¾n, chóng t«i thÊy nh©n hiÖn t−îng céng ®ång thÓ lo¹i cña nhiÒu vËt cña lo¹i t¸c phÈm nµy cã nh÷ng ®Æc nÒn v¨n häc. Nh− thÕ kh«ng cã nghÜa lµ ®iÓm riªng trong ph−¬ng thøc thÓ hiÖn thµnh tùu cña lo¹i t¸c phÈm nµy ®ång vµ chøc n¨ng cña nã. Tuy nhiªn, sù ®Òu ë c¸c quèc gia, bëi mét trong nh÷ng kh¸c biÖt cña nã víi nh©n vËt truyÖn nguyªn cí lµ t¸c phÈm nµy ®−îc kÕ ng¾n ch−a lín nh− sù kh¸c biÖt cña thõa nh÷ng truyÒn thèng kh¸c nhau ë nh©n vËt truyÖn ng¾n so víi nh©n vËt c¸c nÒn v¨n häc. Nghiªn cøu nh©n vËt tiÓu thuyÕt, nªn cã thÓ xem truyÖn cùc trong mét tËp truyÖn cùc ng¾n Trung ng¾n lµ mét “chi” cña truyÖn ng¾n, Quèc, chóng t«i thÊy r»ng nguån ¶nh kh«ng nªn xem nã lµ mét thÓ lo¹i. h−ëng lín nhÊt ®èi víi truyÖn cùc ng¾n HiÖn nay ®«i lóc cã ng−êi lÉn lén n−íc nµy chÝnh lµ cæ v¨n [6]. Qu¶ lµ khi ®Þnh danh mét v¨n b¶n v¨n ch−¬ng kh«ng cã lo¹i t¸c phÈm nµo cã nhiÒu ng¾n, ®ã lµ mét truyÖn cùc ng¾n th× gäi ®iÓm t−¬ng ®ång víi truyÖn cùc ng¾n lµ mét t¶n v¨n, mét t¹p v¨n hoÆc ng−îc Trung Quèc nh− cæ v¨n n−íc nµy. VÒ l¹i. Chóng t«i cho r»ng ®øng tõ ph−¬ng dung l−îng, nh×n ®¹i thÓ th× truyÖn cùc diÖn nh©n vËt còng cã thªm c¬ së ®Ó ng¾n lín h¬n, nh−ng vÒ c¸ thÓ th× cã minh ®Þnh. Mét truyÖn cùc ng¾n còng nh÷ng t¸c phÈm cæ v¨n t−¬ng ®−¬ng cã thÓ viÕt vÒ t¸c gi¶ nh− lµ nh©n vËt hoÆc lín h¬n. VÒ nh©n vËt còng cã nh− trong t¶n v¨n hoÆc t¹p v¨n. Sù nhiÒu ®iÓm t−¬ng ®ång. Nh©n vËt cña ph©n biÖt chóng lµ chç nÕu quan hÖ cña chóng ®Òu kh«ng qu¸ −íc lÖ kiÓu nh©n c¸c nh©n vËt lµm to¸t lªn ý nghÜa c¬ vËt truyÖn ngô ng«n vµ còng kh«ng b¶n cña t¸c phÈm th× ®ã lµ truyÖn cùc nhiÒu nÐt cô thÓ c¸ biÖt nh− nh©n vËt ng¾n. NÕu c¸c gi¸ trÞ chñ yÕu cña t¸c truyÖn ng¾n, vÝ dô “Th©n BÊt H¹i lµ phÈm ®−îc thÓ hiÖn b»ng ng«n ng÷ tr÷ mét ph¸p gia næi tiÕng thêi ChiÕn t×nh cña t¸c gi¶ th× ®ã lµ t¸c phÈm t¶n Quèc”, “TÊn B×nh Nguyªn ngåi thuyÒn v¨n hoÆc t¹p v¨n. du l·m Hoµng Hµ” (cæ v¨n); “¤ng Tam TruyÖn cùc ng¾n cã c¸i g× ®ã gîi Bèi tuæi cao ®øc dµy”, “CËu bÐ bèn tuæi ng−êi ta nhí ®Õn nghÖ thuËt bonsai cña tªn lµ Long” (truyÖn cùc ng¾n). Chøc ng−êi NhËt B¶n. Th−ëng thøc bonsai n¨ng cña nh©n vËt trong hai lo¹i t¸c kh«ng ®¬n thuÇn lµ th−ëng thøc thiªn phÈm rÊt c¸ch nhau vÒ thêi gian l¹i cã nhiªn thu nhá. §ã còng lµ mét nhËn sù gÇn gòi l¹ kú: chóng ®Òu kh«ng chØ thøc cña chóng t«i khi nghiªn cøu nh©n ph¶n ¸nh câi nh©n sinh b»ng tÝnh c¸ch vËt trong truyÖn cùc ng¾n. L©u nay vµ sè phËn mµ cßn b»ng sù ®èn ngé qua Lµng gÇn nhÊt [7] cña Kafka vÉn ®−îc sù t−¬ng t¸c víi nh©n vËt kh¸c vµ víi nhiÒu ng−êi gäi lµ truyÖn cùc ng¾n. RÊt 21
  6. Nh©n vËt cña truyÖn cùc ng¾n, Tr. 17-22 NguyÔn ThÞ Thu H»ng cã thÓ truyÒn thèng v¨n häc ph−¬ng t−ëng triÕt häc chø kh«ng ph¶i t¸c T©y khiÕn ng−êi ta chÊp nhËn sù ®Þnh phÈm v¨n ch−¬ng ®Ých thùc v× nã kh«ng danh ®ã, cßn ng−êi ph−¬ng §«ng thËt cã nh©n vËt theo nghÜa ®Çy ®ñ cña kh¸i khã ®ång thuËn. §ã chØ lµ mét suy niÖm. T i liÖu tham kh¶o [1] Phan Cù §Ö (chñ biªn), V¨n häc ViÖt Nam thÕ kû XX, NXB Gi¸o dôc, 2004, tr. 368. [2] B¸o V¨n nghÖ, Sè 9 ngµy 1 th¸ng 3 n¨m 2008. [3] NhiÒu t¸c gi¶, TruyÖn siªu ng¾n Trung Quèc, NXB Lao ®éng & Trung t©m V¨n ho¸ ng«n ng÷ §«ng T©y, 2006, tr. 7. [4] T¹p chÝ ThÕ giíi míi, NXB V¨n ho¸ Sµi Gßn, 2006. [5] M¹c Ng«n (Vâ To¸n dÞch), T¹p v¨n, NXB V¨n häc, 2005, tr. 65. [6] NguyÔn T«n Nhan (biªn dÞch), Tõ ®iÓn v¨n häc cæ ®iÓn Trung Quèc, NXB V¨n nghÖ Thµnh phè Hå ChÝ Minh, 1999, tr. 780. [7] Lª Huy B¾c (biªn dÞch), TruyÖn ng¾n: lý luËn, t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm, TËp 1, NXB Gi¸o dôc, 2004, tr. 34. Summary THE CHARACTERS OF ULTRA – SHORT STORIES Ultra - short stories that readers like very much are composed more and more. However, not many people do research on this kind of works. In this article the author deals with the characters of ultra-short stories in the collection of short stories To the bright moon (translation). The characters are studied in many ways of expressions and functions in comparison with those in normal short stories. (a) Cao häc 14 - Lý luËn v¨n häc, tr−êng §¹i häc Vinh. 22
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2