Báo cáo nghiên cứu khoa học " Những cơ hội và thách thức đối với các nước GMS trong bối cảnh của liên kết kinh tế khu vực Đông Á "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

70
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đối với các n-ớc Đông á, năm 2007 đã kết thúc với một số sự kiện đáng ghi nhớ. Đó là kỷ niệm 15 năm phát triển quan hệ đối thoại Trung Quốc - ASEAN và 40 năm Hiệp hội các quốc gia Đông Nam á (ASEAN). Những sự kiện này đ-ợc diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc đang tích cực triển khai chiến l-ợc hoà bình, ngày càng chủ động v-ơn lên đóng vai trò lớn hơn trong khu vực và thế giới, trong khi đó, ASEAN đang tích cực xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Những cơ hội và thách thức đối với các nước GMS trong bối cảnh của liên kết kinh tế khu vực Đông Á "

TS. NguyÔn ThÞ Hång Nhung ViÖn Kinh tÕ vµ ChÝnh trÞ ThÕ giíi Quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc v× hoµ b×nh 1. Bèi c¶nh míi cña liªn kÕt kinh tÕ khu vùc §«ng ¸ vµ thÞnh v−îng vµ tham gia HiÖp −íc Bali t¹i Héi nghÞ cÊp cao ASEAN - §èi víi c¸c n−íc §«ng ¸, n¨m 2007 ®· Trung Quèc n¨m 2002 tæ chøc t¹i kÕt thóc víi mét sè sù kiÖn ®¸ng ghi In®«nªxia, ký kÕt HiÖp ®Þnh khung vÒ nhí. §ã lµ kû niÖm 15 n¨m ph¸t triÓn hîp t¸c kinh tÕ toµn diÖn ®Ó tiÕn tíi quan hÖ ®èi tho¹i Trung Quèc - ASEAN thµnh lËp Khu vùc mËu dÞch tù do vµ 40 n¨m HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng ASEAN - Trung Quèc víi thÞ tr−êng gÇn Nam ¸ (ASEAN). Nh÷ng sù kiÖn nµy 2 tû d©n vµ GDP trªn 2.500 tû USD vµo ®−îc diÔn ra trong bèi c¶nh Trung Quèc n¨m 2010 ®èi víi ASEAN - 6 vµ Trung ®ang tÝch cùc triÓn khai chiÕn l−îc hoµ Quèc vµ n¨m 2015 ®èi víi ASEAN- 4. b×nh, ngµy cµng chñ ®éng v−¬n lªn ®ãng §©y chÝnh lµ c¬ së cho sù ph¸t triÓn vai trß lín h¬n trong khu vùc vµ thÕ giíi, quan hÖ th−¬ng m¹i vµ ®Çu t− gi÷a hai trong khi ®ã, ASEAN ®ang tÝch cùc x©y bªn, ®Æc biÖt lµ nh÷ng n¨m gÇn ®©y. dùng Céng ®ång ASEAN vµo n¨m 2020, Kim ng¹ch th−¬ng m¹i hai chiÒu t¨ng c−êng hîp t¸c vµ më réng quan hÖ ASEAN-Trung Quèc n¨m 2005 ®· t¨ng ®èi ngo¹i nh»m kh¼ng ®Þnh vai trß quan 23% so víi n¨m 2004 vµ hiÖn ®¹t kho¶ng träng cña m×nh trong khu vùc. 130 tû USD. ASEAN ®· trë thµnh thÞ Nh×n l¹i 15 n¨m qua, quan hÖ Trung tr−êng nhËp khÈu lín thø 4 vµ thÞ Quèc - ASEAN ®· cã nh÷ng tiÕn bé v−ît tr−êng xuÊt khÈu lín thø 5 cña Trung bËc - khëi ®éng n¨m 1991, ®−îc ph¸t Quèc. ASEAN ®ang lµ ®Þa ®iÓm hÊp dÉn triÓn thµnh quan hÖ ®èi tho¹i ®Çy ®ñ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t− Trung Quèc. ChØ n¨m 1996, th«ng qua Tuyªn bè chung vÒ tÝnh riªng n¨m 2004, dßng vèn FDI cña
Trung Quèc vµo ASEAN t¨ng gÇn 300% kiÕn kh¸c nhau nh»m thóc ®Èy quan hÖ vµ chiÕm tíi trªn 10% tæng FDI cña n−íc hîp t¸c víi c¸c n−íc GMS vµ ASEAN. nµy ra n−íc ngoµi. ASEAN còng ®ang Hai trong sè c¸c s¸ng kiÕn ®ã lµ chiÕn gia t¨ng ®Çu t− vµo Trung Quèc, chñ yÕu l−îc ph¸t triÓn “hai hµnh lang, mét vµnh trong lÜnh vùc dÞch vô vµ c«ng nghiÖp. ®ai” ®Ó më réng quan hÖ gi÷a Trung Ngoµi ra, hai bªn cßn t¨ng c−êng hîp t¸c Quèc vµ ViÖt Nam vµ x©y dùng “mét ph¸t triÓn l−u vùc s«ng Mª K«ng trong trôc hai c¸nh” ®Ó thóc ®Èy quan hÖ gi÷a c¸c khung khæ cña Hîp t¸c TiÓu vïng Trung Quèc vµ ASEAN. s«ng Mª K«ng më réng, nh− Hîp t¸c ChiÕn l−îc ph¸t triÓn “hai hµnh lang, Ph¸t triÓn l−u vùc s«ng Mª K«ng mét vµnh ®ai” do ViÖt Nam khëi x−íng ASEAN (AMBDC), Uû ban s«ng Mª n¨m 2004 vµ ®−îc ChÝnh phñ hai n−íc K«ng (MRC). ViÖt Nam vµ Trung Quèc h−ëng øng tÝch Víi nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ nãi cùc. C¶ hai bªn ®Òu hy väng khi chiÕn trªn, trªn c¬ së tiÒm n¨ng ph¸t triÓn l−îc nµy ®−îc thùc hiÖn, trao ®æi th−¬ng quan hÖ song ph−¬ng cßn rÊt lín, t¹i Héi m¹i gi÷a hai bªn sÏ c©n b»ng h¬n, bëi lÏ nghÞ cÊp cao th−êng niªn lÇn thø 9 hiÖn t¹i ViÖt Nam ®ang bÞ nhËp siªu rÊt ASEAN - Trung Quèc (th¸ng 12-2005) lín tõ Trung Quèc sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu t¹i Kuala Lumpur, Malayxia, c¸c nhµ kinh tÕ trong khu vùc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn l·nh ®¹o hai bªn ®· quyÕt ®Þnh më réng cho viÖc ph¸t triÓn khu vùc dÞch vô, nh− tõ 5 lªn 10 lÜnh vùc hîp t¸c −u tiªn. vËn t¶i, hËu cÇn, tµi chÝnh, ng©n hµng; N¨m lÜnh vùc míi lµ n¨ng l−îng, giao ph©n c«ng lao ®éng trong khu vùc sÏ trë th«ng vËn t¶i, v¨n ho¸, y tÕ vµ du lÞch1. nªn hiÖu qu¶ h¬n, tõ ®ã, t¹o thªm c«ng Ngoµi ra, ChÝnh phñ Trung Quèc ®· ¨n viÖc lµm vµ gãp phÇn xo¸ ®ãi, gi¶m quyÕt ®Þnh cho c¸c doanh nghiÖp n−íc nghÌo. Kh«ng chØ cã vËy, c¶ hai n−íc nµy ®−îc vay −u ®·i 5 tû USD (so víi 3 Trung Quèc vµ ViÖt Nam hy väng chiÕn tû USD trong 5 n¨m tr−íc ®ã) ®Ó hç trî l−îc “hai hµnh lang, mét vµnh ®ai” cßn c¸c doanh nghiÖp Trung Quèc më réng lµ mét c¬ chÕ ®Ó t¨ng c−êng hîp t¸c gi÷a ®Çu t− vµo c¸c n−íc ASEAN. Còng trong Trung Quèc vµ toµn bé §«ng Nam ¸. Víi n¨m 2005, t¹i Héi nghÞ cÊp cao lÇn thø 2 tinh thÇn ®ã, chÝnh quyÒn c¸c ®Þa GMS, Qu¶ng T©y cña Trung Quèc ®· chÝnh thøc tham gia hîp t¸c TiÓu vïng ph−¬ng trong khu vùc “hai hµnh lang, s«ng Mª K«ng më réng. Víi vÞ trÝ kÕt nèi mét vµnh ®ai” ®· vµ ®ang rÊt cè g¾ng Trung Quèc víi ASEAN c¶ trªn biÓn vµ n¾m b¾t c¬ héi nµy ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ trªn lôc ®Þa, sù tham gia cña Qu¶ng T©y cña ®Þa ph−¬ng. Vµ hä ®· ®¹t ®−îc vµo GMS t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. quan hÖ hîp t¸c cña Trung Quèc víi Sau khi tham gia vµo hîp t¸c GMS, toµn bé khu vùc §«ng Nam ¸. trªn ®µ ph¸t triÓn ngo¹n môc cña quan §Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc hÖ th−¬ng m¹i vµ ®Çu t− ASEAN - ph¸t triÓn miÒn T©y, ChÝnh phñ Trung Trung Quèc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Quèc ®· ®−a ra vµ thùc hiÖn nhiÒu s¸ng n¨m 2006, ChÝnh phñ Trung Quèc víi 8
N¨m 2007 cã hai sù kiÖn quan träng ®¹i diÖn lµ chÝnh quyÒn tØnh Qu¶ng T©y g¾n liÒn víi ho¹t ®éng hîp t¸c ASEAN - ®· ®Ò xuÊt x©y dùng chiÕn l−îc ph¸t Trung Quèc lµ 15 n¨m ph¸t triÓn quan triÓn “mét trôc hai c¸nh” nh»m t¹o nªn hÖ song ph−¬ng vµ 40 n¨m thµnh lËp mét côc diÖn míi cho hîp t¸c song ASEAN. Nh©n dÞp nµy, c¶ hai bªn ®èi ph−¬ng. Theo ®ã, mét trôc lµ hµnh lang t¸c ®Òu thÓ hiÖn quyÕt t©m thóc ®Èy kinh tÕ Nam Ninh - Singapore, liªn kÕt 7 quan hÖ hîp t¸c song ph−¬ng, v× sù ph¸t n−íc lµ Nam Ninh (Trung Quèc), ViÖt triÓn kinh tÕ cña mçi n−íc thµnh viªn, v× Nam, Lµo, Th¸i Lan, C¨mpuchia, hoµ b×nh vµ æn ®Þnh trong khu vùc vµ Malayxia vµ Singapore; hai c¸nh lµ khu ®Æc biÖt ®Ó x©y dùng ®iÓm t¨ng tr−ëng vùc kinh tÕ xuyªn vÞnh B¾c Bé vµ TiÓu Trung Quèc - ASEAN trong nÒn kinh tÕ vïng s«ng Mª K«ng. §©y cßn ®−îc gäi lµ thÕ giíi. chiÕn l−îc hîp t¸c ASEAN - Trung Quèc m« h×nh ch÷ M 2. ý t−ëng nµy phï hîp Quan ®iÓm thóc ®Èy quan hÖ víi ASEAN cña Trung Quèc ®−îc thÓ hiÖn víi møc ®é vµ ph¹m vi cña quan hÖ hîp kh¸ râ nÐt th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng t¸c ASEAN - Trung Quèc, víi chiÕn l−îc chÝnh cña n−íc nµy, ®Æc biÖt cña hai tØnh h−íng Nam trong chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi Qu¶ng T©y vµ V©n Nam, ®· ®−îc ®Ò cËp ngo¹i cña Trung Quèc, víi nh÷ng thay ®Õn ë trªn. Cßn vÒ phÝa ASEAN, trong ®æi trong chÝnh s¸ch cña ASEAN ®èi víi thêi gian qua, ®· cã nh÷ng thay ®æi c¬ Trung Quèc. C¸c nhµ nghiªn cøu Trung b¶n trong chÝnh s¸ch ®èi víi Trung Quèc cho r»ng do kÕ thõa ®−îc nh÷ng Quèc. ChÝnh s¸ch cña ASEAN ®èi víi thµnh qu¶ cña c¸c ch−¬ng tr×nh hîp t¸c Trung Quèc ®−îc thÓ hiÖn trªn ba cÊp ®é khu vùc tr−íc ®ã nªn tÝnh kh¶ thi cña - cÊp toµn khèi nh− lµ mét chØnh thÓ chiÕn l−îc “mét trôc hai c¸nh” lµ kh¸ thèng nhÊt, cÊp tiÓu khu vùc gåm nhãm cao. Cã thÓ kÓ ®Õn mét sè thµnh qu¶ c¸c n−íc GMS vµ nhãm c¸c n−íc §«ng chÝnh tõ c¸c ho¹t ®éng cña ASEAN vµ Nam ¸ h¶i ®¶o 3 vµ cÊp quèc gia. Víi t− GMSL: nh− m¹ng l−íi c¬ së h¹ tÇng c¸ch lµ mét khèi thèng nhÊt, ASEAN ®−îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ víi tuyÕn hµnh ®ang theo ®uæi chiÕn l−îc tiÕp xóc toµn lang kinh tÕ §«ng - T©y, B¾c - Nam, phÝa Nam; tuyÕn ®−êng s¾t xuyªn ¸, c¬ diÖn víi Trung Quèc nh»m t¹o thÕ c©n b»ng n−íc lín, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi së h¹ tÇng mÒm ®ang dÇn ®−îc c¶i thiÖn; cho viÖc thóc ®Èy quan hÖ kinh tÕ song hîp t¸c GMS ®ang ®−îc t¨ng c−êng trªn ph−¬ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c n−íc c¸c lÜnh vùc; ch−¬ng tr×nh −u tiªn; thµnh viªn nh»m thu ®−îc lîi Ých lín ASEAN ®· cã sù nh×n nhËn míi vÒ nhÊt tõ qu¸ tr×nh nµy. C¸c nhµ l·nh ®¹o Trung Quèc - coi sù ph¸t triÓn cña ASEAN lu«n ®¸nh gi¸ rÊt cao viÖc Trung Trung Quèc lµ mét c¬ héi chø kh«ng Quèc ñng hé tiÕn tr×nh nhÊt thÓ ho¸ ph¶i lµ mèi ®e do¹ ®èi víi sù ph¸t triÓn ASEAN vµ ®iÒu ®ã rÊt quan träng ®èi kinh tÕ cña ASEAN vµ quan hÖ song víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn quan hÖ hîp t¸c ph−¬ng ASEAN - Trung Quèc ®ang cã gi÷a hai bªn trong t−¬ng lai. ViÖc t¨ng nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn. 9
hîp t¸c kinh tÕ trong khu vùc §«ng ¸ c−êng liªn kÕt kinh tÕ víi Trung Quèc kh«ng chØ gióp c¸c n−íc thµnh viªn lu«n ®−îc thùc hiÖn ë c¸c cÊp ®é kh¸c ASEAN ph¸t triÓn kinh tÕ, mµ cßn t¸c nhau vµ c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc lµ rÊt ®éng tÝch cùc tíi qu¸ tr×nh héi nhËp kinh thuyÕt phôc. Trong t−¬ng lai, khi chiÕn tÕ khu vùc cña c¶ nhãm, víi môc tiªu l−îc “hai hµnh lang, mét vµnh ®ai”, chÝnh lµ x©y dùng Céng ®ång ASEAN. ë chiÕn l−îc “mét trôc hai c¸nh”, råi Khu cÊp tiÓu khu vùc, hîp t¸c cña ASEAN vùc mËu dÞch tù do ASEAN -Trung Quèc víi Trung Quèc th«ng qua c¬ chÕ hîp t¸c vµ Céng ®ång ASEAN ®−îc thùc hiÖn, GMS ®−îc thÓ hiÖn râ rÖt vµ cã t¸c ®éng c¸c n−íc, ®Æc biÖt lµ c¸c ®Þa ph−¬ng liªn tÝch cùc h¬n so víi nhãm c¸c n−íc §«ng quan, sÏ cã nhiÒu c¬ héi ®Ó hîp t¸c ph¸t Nam ¸ h¶i ®¶o. ë cÊp quèc gia, cã sù triÓn, cïng nhau khai th¸c hiÖu qu¶ h¬n kh¸c nhau nhÊt ®Þnh trong chÝnh s¸ch c¸c nguån lùc, t¹o thµnh c¸c m¹ng l−íi cña c¸c n−íc ASEAN vÒ quan hÖ víi s¶n xuÊt khu vùc ®Ó xuÊt khÈu ra thÕ giíi. Trung Quèc, trong ®ã nh÷ng n−íc l¸ng giÒng gÇn gòi h¬n víi Trung Quèc nh− Thø hai, c¬ héi ph¸t triÓn th−¬ng m¹i ViÖt Nam, Lµo, Myanmar, Th¸i Lan cã vµ ®Çu t− néi vïng. §©y lµ c¬ héi mµ bÊt mèi quan hÖ ph¸t triÓn vµ th©n thiÖn cø ch−¬ng tr×nh hîp t¸c kinh tÕ khu vùc h¬n so víi mét sè n−íc cßn l¹i. nµo còng cã thÓ cã ®−îc. Thùc tÕ, sau khi ký HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c toµn diÖn Trong bèi c¶nh trªn, cã thÓ nhËn thÊy ASEAN - Trung Quèc n¨m 2002, kim r»ng hîp t¸c GMS ®ang vµ tiÕp tôc gi÷ ng¹ch trao ®æi th−¬ng m¹i hai chiÒu vai trß rÊt quan träng trong viÖc thóc gi÷a hai ®èi t¸c nµy ®· t¨ng m¹nh. ®Èy ho¹t ®éng liªn kÕt kinh tÕ khu vùc ë §«ng ¸. Nã kh«ng chØ gi÷ vai trß lµ cÇu Trong ®ã, cã n−íc ®¹t ®−îc sù gia t¨ng ®ét biÕn nh− Philippin trong trao ®æi nèi trong qu¸ tr×nh liªn kÕt ASEAN víi th−¬ng m¹i víi Trung Quèc. C¸c nhµ Trung Quèc, mµ cßn lµ mét bé phËn ®Çu t− ASEAN cã nhiÒu c¬ héi gia t¨ng kh«ng thÓ t¸ch rêi cña qu¸ tr×nh nµy. ®Çu t− t¹i Trung Quèc, tr−íc hÕt lµ ë T¨ng c−êng tham gia liªn kÕt kinh tÕ miÒn T©y. Ng−îc l¹i, Trung Quèc còng khu vùc kh«ng chØ mang l¹i cho c¸c n−íc cã nhiÒu c¬ héi ®Ó ®Çu t− vµ hîp t¸c s¶n GMS nh÷ng c¬ héi ph¸t triÓn, mµ c¶ xuÊt víi c¸c n−íc ASEAN, tr−íc hÕt lµ nh÷ng th¸ch thøc cÇn ph¶i ®èi mÆt. nh÷ng n−íc gÇn gòi vÒ ®Þa lý nh− Lµo, 2. Nh÷ng c¬ héi v th¸ch thøc ®èi víi ViÖt Nam, Myanmar. Khi thùc hiÖn c¸c n−íc GMS chiÕn l−îc ph¸t triÓn “hai hµnh lang, mét vµnh ®ai”, kim ng¹ch th−¬ng m¹i vµ Nh÷ng c¬ héi ®Çu t− gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc Thø nhÊt, c¸c n−íc, kÓ c¶ thµnh viªn ®−îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, quan hÖ hîp t¸c ASEAN vµ Trung Quèc, ®Òu cã c¬ héi gi÷a c¸c tØnh biªn giíi cña ViÖt Nam nh− t¨ng c−êng hîp t¸c kinh tÕ toµn diÖn ë Lµo Cai, L¹ng S¬n, Qu¶ng Ninh… víi mäi cÊp ®é - khu vùc, tiÓu khu vùc, quèc c¸c tØnh V©n Nam vµ Qu¶ng T©y cña gia vµ cÊp tØnh. Cho ®Õn nay, qu¸ tr×nh 10
Trung Quèc ®−îc gia t¨ng, c¶ vÒ møc ®é kinh tÕ cña mçi ®Þa ph−¬ng trong c¸c vµ lÜnh vùc hîp t¸c. Trong ph¹m vi n−íc tham gia, cña mçi quèc gia vµ cña GMS, trao ®æi th−¬ng m¹i vµ ®Çu t− toµn khu vùc. Môc tiªu nµy ®−îc ChÝnh gi÷a Trung Quèc víi Myanmar, Lµo vµ phñ Trung Quèc thÓ hiÖn th«ng qua Th¸i Lan ®−îc gia t¨ng, t¹o ®µ míi cho quan ®iÓm vÒ x©y dùng ®iÓm t¨ng t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña mçi n−íc. tr−ëng míi Trung Quèc - ASEAN trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Thø ba, c¬ héi n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c nguån lùc, ®Æc biÖt lµ nguån n−íc Nh÷ng th¸ch thøc cña s«ng Mª K«ng. Cho ®Õn nay, c¬ chÕ Thø nhÊt, liªn quan ®Õn viÖc gia t¨ng chÝnh trong hîp t¸c GMS liªn quan ®Õn tÝnh kÕt nèi. Theo quan ®iÓm cña hîp t¸c viÖc khai th¸c nguån n−íc trªn s«ng Mª GMS, tÝnh kÕt nèi (connectivity) lµ mét K«ng lµ Uû héi Mª K«ng (MRC), mµ hai trong 3C quan träng mµ c¸c n−íc thµnh n−íc th−îng nguån lµ Trung Quèc vµ viªn ®ang theo ®uæi. Cho ®Õn nay, Myanmar ch−a ph¶i lµ thµnh viªn. Víi nh÷ng trôc giao th«ng chÝnh, huyÕt chiÕn l−îc tÇm quèc gia ph¸t triÓn h−íng m¹ch trong toµn khu ®· ®−îc x©y dùng Nam cña Trung Quèc, víi nh÷ng ®éng vµ ®−a vµo khai th¸c, nh− tuyÕn hµnh th¸i tÝch cùc t¨ng c−êng liªn kÕt kinh tÕ lang kinh tÕ §«ng - T©y, B¾c - Nam, hai khu vùc cña Trung Quèc gÇn ®©y, ®Æc tuyÕn hµnh lang phÝa Nam vµ c¸c tuyÕn biÖt lµ víi sù quan t©m cña chÝnh phñ giao th«ng quèc gia nèi c¸c thµnh phè ®èi víi vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr−êng vµ t¨ng lín däc theo c¸c tuyÕn hµnh lang. VÊn ®Ò tr−ëng bÒn v÷ng, hy väng n−íc nµy sÏ hiÖn nay lµ ë chç tÝnh kÕt nèi gi÷a c¸c tiÕp tôc cã nh÷ng ho¹t ®éng tÝch cùc ®Þa ph−¬ng trªn tuyÕn hµnh lang víi trong viÖc phèi hîp khai th¸c hiÖu qu¶ nhau vµ víi c¸c ®Þa ph−¬ng l©n cËn cßn nguån n−íc cña s«ng Mª K«ng vµ gi¶m nhiÒu bÊt cËp. Kh¶ n¨ng cÊp tµi chÝnh thiÓu nh÷ng ¶nh h−ëng tiªu cùc ®èi víi cña c¸c quèc gia thµnh viªn GMS cho c¸c n−íc vïng h¹ l−u. viÖc c¶i thiÖn c¬ së h¹ tÇng quèc gia vµ ®Þa ph−¬ng lµ rÊt h¹n chÕ. Thø t−, gãp phÇn ®¶m b¶o æn ®Þnh khu vùc. ViÖc më réng giao l−u, t¨ng Thø hai, liªn quan ®Õn viÖc gia t¨ng c−êng hîp t¸c gi÷a c¸c n−íc GMS víi c¹nh tranh tõ phÝa Trung Quèc. Sù c¹nh Trung Quèc vµ gi÷a c¸c ®Þa ph−¬ng cña tranh cã thÓ gia t¨ng c¶ d−íi gãc ®é s¶n c¸c n−íc liªn quan gãp phÇn n©ng cao sù phÈm vµ doanh nghiÖp. Hµng ho¸ næi hiÓu biÕt lÉn nhau, t¹o ®iÒu kiÖn gi¶i tiÕng trªn thÕ giíi vÒ gi¸ c¶ c¹nh tranh quyÕt nh÷ng xung ®ét vÒ lîi Ých th«ng cña Trung Quèc sÏ cã c¬ héi th©m nhËp qua ®èi tho¹i, hîp t¸c. Tõ ®ã, æn ®Þnh lín h¬n vµo thÞ tr−êng c¸c n−íc GMS. chÝnh trÞ trong khu vùc ®−îc ®¶m b¶o. C¸c nhµ ®Çu t− trong n−íc cña c¸c n−íc GMS sÏ ph¶i c¹nh tranh víi c¸c nhµ ®Çu Thø n¨m, h−íng tíi sù thÞnh v−îng t− Trung Quèc, vµ c¶ c¸c n−íc kh¸c, trªn chung cña toµn khu vùc. Môc tiªu cuèi thÞ tr−êng néi ®Þa. Cã thÓ nãi, ®©y kh«ng cïng cña hîp t¸c kinh tÕ lµ t¨ng tr−ëng 11
ph¶i lµ nguy c¬ riªng cña c¸c n−íc GMS Thø t−, liªn quan ®Õn b¶o vÖ m«i trong quan hÖ víi Trung Quèc, mµ cßn tr−êng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. ViÖc cïng cña nhiÒu n−íc kh¸c trªn thÕ giíi khi më sö dông nguån tµi nguyªn n−íc cña s«ng réng quan hÖ th−¬ng m¹i vµ ®Çu t− víi Mª K«ng ®ßi hái c¸c n−íc GMS cÇn ph¶i c−êng quèc nµy. Tuy nhiªn, ®èi mÆt víi cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi nhau vµ ph¶i nã l¹i cã thÓ cã ®−îc nh÷ng c¬ héi míi. tÝnh ®Õn lîi Ých cña tÊt c¶ c¸c n−íc liªn Thø ba, liªn quan ®Õn viÖc ph¸t triÓn quan. Nguån tµi nguyªn nµy, còng nh− nguån nh©n lùc. Sau 15 n¨m t¨ng c−êng nhiÒu tµi nguyªn thiªn nhiªn kh¸c trong hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn, c¸c n−íc GMS ®· khu vùc cÇn ph¶i ®−îc sö dông mét c¸ch ®¹t ®−îc tiÕn bé nhÊt ®Þnh trong ph¸t bÒn v÷ng cho ph¸t triÓn kinh tÕ. Trong triÓn nguån nh©n lùc, nhê nh÷ng c¶i bèi c¶nh c¸c quy ®Þnh ®iÒu tiÕt ho¹t c¸ch, b−íc ®i vµ biÖn ph¸p chÝnh s¸ch ®éng khai th¸c vµ sö dông tµi nguyªn phï hîp trong ph¹m vi quèc gia vµ thùc trong hîp t¸c GMS cßn nhiÒu bÊt cËp, hiÖn Ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån hiÖu qu¶ cña c¸c c¬ chÕ hîp t¸c ch−a cao, nh©n lùc trong ph¹m vi GMS. Song bªn viÖc c¸c n−íc, ®Æc biÖt lµ Trung Quèc vµ c¹nh ®ã, cßn mét sè tån t¹i cÇn ®−îc gi¶i Lµo ®· lËp kÕ ho¹ch cho nhiÒu dù ¸n quyÕt míi hy väng ®¸p øng ®−îc nhu cÇu thuû ®iÖn lín ®Ó khai th¸c nguån n−íc vÒ nguån nh©n lùc, c¶ vÒ chÊt l−îng vµ cña s«ng Mª K«ng ®ang ®Æt c¸c n−íc sè l−îng, cho qu¸ tr×nh hîp t¸c khu vùc tr−íc mét th¸ch thøc lín t¹o nªn tõ t¸c vµ quèc tÕ. Nh÷ng tån t¹i ®ã lµ: 1) Sù ®éng m«i tr−êng cña c¸c dù ¸n ®ã. chªnh lÖch kh¸ râ rÖt gi÷a c¸c n−íc Thø n¨m, liªn quan ®Õn ho¹t ®éng thµnh viªn GMS vÒ thùc tr¹ng ph¸t thuËn lîi ho¸ th−¬ng m¹i vµ ®Çu t−. Thñ triÓn nguån nh©n lùc, do sù chªnh lÖch tôc liªn quan ®Õn viÖc vËn chuyÓn qua vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a hä biªn giíi cßn nhiÒu bÊt cËp vµ tiÕn ®é c¶i t¹o nªn; 2) Sù phô thuéc qu¸ lín trong c¸ch cßn chËm. §©y lµ mét th¸ch thøc c¶i c¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña rÊt cô thÓ. ThÕ nh−ng, ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy ®ßi hái sù phèi hîp cña nhiÒu bé, nhãm c¸c n−íc chËm ph¸t triÓn h¬n (cô ngµnh liªn quan vµ ph¶i cã thêi gian thÓ lµ Lµo vµ C¨mpuchia) vµo tµi trî tõ chuÈn bÞ c¸c nguån lùc cÇn thiÕt, nhÊt lµ bªn ngoµi; 3) ViÖc tµi trî th«ng qua dù nguån nh©n lùc, vµ ®Æc biÖt ph¶i cã c¸c ¸n, mµ ph¹m vi ¸p dông c¸c dù ¸n ch−a gi¶i ph¸p ®Ó h¹n chÕ c¸c t¸c ®éng x· héi ®−îc ®ñ réng, nªn t¸c ®éng lan to¶ cña tiªu cùc cã thÓ n¶y sinh vµ ph¸t triÓn tõ chóng cßn bÞ h¹n chÕ; 4) Sù chªnh lÖch viÖc khai th¸c hµnh lang giao th«ng. vÒ kh¶ n¨ng tiÕp cËn, vÒ chÊt l−îng dÞch Thø s¸u, liªn quan ®Õn n¨ng lùc qu¶n vô, vÒ chÝnh s¸ch hç trî cña ChÝnh phñ lý, ®Æc biÖt cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. ®èi víi c¸c nhãm d©n c−, c¸c vïng, c¸c Thø b¶y, liªn quan ®Õn viÖc ng¨n n−íc trong khu vùc ®ang cßn tån t¹i vµ chÆn vµ kh¾c phôc c¸c t¸c ®éng tiªu cùc cÇn ®−îc gi¶i quyÕt. cña qu¸ tr×nh liªn kÕt kinh tÕ khu vùc. 12
7. N«ng LËp Phu (2007), Vai trß cã NghÌo ®ãi lµ mét th¸ch thøc kh«ng nhá thÓ ph¸t huy cña Qu¶ng T©y trong x©y ®èi víi c¸c n−íc GMS. Tuy tû lÖ nµy dùng hµnh lang kinh tÕ Nam Ninh - Hµ ®ang cã xu h−íng gi¶m m¹nh trong Néi - H¶i Phßng, Nghiªn cøu Trung Quèc, nh÷ng n¨m gÇn ®©y ë nhiÒu n−íc trong sè 3(73), tr. 46-55. khu vùc, song ë Lµo, Myanmar, nã vÉn 8. §an §øc HiÖp (2007), Vai trß cña chiÕm kho¶ng 1/3 d©n sè. Thùc tÕ nµy thµnh phè H¶i Phßng trong chiÕn l−îc t¹o nªn søc Ðp lín ®èi víi ChÝnh phñ vµ ph¸t triÓn “hai hµnh lang mét vµnh ®ai”, c¸c c¬ quan liªn quan trong qu¸ tr×nh Nghiªn cøu Trung Quèc, sè 1(71), tr. 44- héi nhËp. 51. 9. Cheng Li, Trung Quèc n¨m 2020 - Tµi liÖu tham kh¶o Ba kÞch b¶n chÝnh trÞ (2007), Nghiªn cøu Trung Quèc, sè 1(71), tr. 38-47. 1. §ç TiÕn S©m (2007), Hîp t¸c 10. Quan hÖ vµ chÝnh s¸ch cña ASEAN Trung Quèc - ASEAN vµ t¸c ®éng cña nã ®èi víi Trung Quèc - HiÖn tr¹ng vµ t−¬ng ®Õn tiÕn tr×nh x©y dùng Céng ®ång ASEAN, Nghiªn cøu Trung Quèc, sè 6(76), lai, Tµi liÖu tham kh¶o chñ nhËt, ngµy 12- tr. 35-40. 8-2007, TTXVN. 2. §ç TiÕn S©m (2007), Quan hÖ ViÖt 11. NguyÔn Hång Nhung, ChÝnh s¸ch Nam - Trung Quèc vµ viÖc x©y dùng “hai ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ë mét sè n−íc hµnh lang, mét vµnh ®ai kinh tÕ”, Nghiªn GMS - Thùc tr¹ng vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra, cøu Trung Quèc, sè 3(73), tr. 35-38. b¸o c¸o ®Ò tµi nghiªn cøu n¨m 2007, Th− 3. TrÇn §×nh Thiªn (2007), Ch−¬ng viÖn ViÖn Kinh tÕ vµ ChÝnh trÞ ThÕ giíi. tr×nh “hai hµnh lang, mét vµnh ®ai” 12. TTXVN, B¶n Tin Kinh tÕ Quèc tÕ, Nh÷ng ®iÓm th¾t nót cÇn ®−îc gi¶i to¶, c¸c sè n¨m 2007 Nghiªn cøu Trung Quèc, sè 1(71), tr. 52- 56. 4. Cæ TiÓu Tïng (2007), X©y dùng “mét trôc hai c¸nh” - Côc diÖn míi trong chó thÝch: hîp t¸c khu vùc Trung Quèc - ASEAN, Nghiªn cøu Trung Quèc, sè 1(71), tr. 57- 1 N¨m lÜnh vùc hîp t¸c cò lµ n«ng nghiÖp, 70. c«ng nghÖ th«ng tin, ®Çu t− hai chiÒu, ph¸t 5. Chu ChÊn Minh (2007), Hîp t¸c triÓn nguån nh©n lùc vµ ph¸t triÓn l−u vùc kinh tÕ Trung Quèc - ASEAN vµ V©n Nam s«ng Mª K«ng víi “hai hµnh lang, mét vµnh ®ai, Nghiªn 2 ChiÕn l−îc hîp t¸c m« h×nh ch÷ M ®−îc lÊy theo phiªn ©m tiÕng Anh cña 3 nh¸nh cøu Trung Quèc, sè 3(73), tr. 39-45. hîp t¸c chÝnh cña nã lµ Mainland economic 6. Bïi TÊt Th¾ng (2007), Vµnh ®ai cooperation, Marine economic cooperation kinh tÕ vÞnh B¾c Bé - Thùc tr¹ng, vÊn ®Ò and Mekong subregion cooperation. vµ gi¶i ph¸p, Nghiªn cøu Trung Quèc, sè Nhãm §«ng Nam ¸ h¶i ®¶o bao gåm 3 1(71), tr. 34-43. Brun©y, Philippin, In®«nªxia, Malayxia vµ Singapo. 13