intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Những điều kiện thuận lợi của việc tiếp nhận ảnh hưởng thơ tượng trưng Pháp trong Thơ mới Việt Nam"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST
Báo xấu
60
lượt xem 11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2009 tác giả: 8. Võ Nhật Minh Tâm, Những điều kiện thuận lợi của việc tiếp nhận ảnh hưởng thơ tượng trưng Pháp trong Thơ mới Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Những điều kiện thuận lợi của việc tiếp nhận ảnh hưởng thơ tượng trưng Pháp trong Thơ mới Việt Nam"

  1. Nh÷ng ®iÒu kiÖn ... trong th¬ míi viÖt nam, tr. 46-54 V. N. M. T©m Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cña VIÖC TIÕP NHËN ¶NH H¦ëng th¬ t−îng tr−ng ph¸p trong th¬ míi viÖt nam Vâ NhËt Minh T©m (a) Tãm t¾t. §i s©u nghiªn cøu viÖc tiÕp nhËn ¶nh h−ëng cña th¬ t−îng tr−ng Ph¸p trong phong trµo Th¬ míi ViÖt Nam 1932-1945, bµi viÕt lµm s¸ng tá c¸c vÊn ®Ò: truyÒn thèng th¬ ViÖt ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c nhµ Th¬ míi ®Õn víi th¬ t−îng tr−ng Ph¸p vµ hÊp thô nh÷ng mÆt tÝch cùc cña nã mét c¸ch chñ ®éng; sù tiÕp nhËn ¶nh h−ëng cña th¬ t−îng tr−ng Ph¸p diÔn ra kh¸c nhau ë tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña Th¬ míi vµ ë nh÷ng nhµ th¬ cã c¸ tÝnh s¸ng t¹o kh¸c nhau. trong viÖc diÔn t¶ mét c¸ch dÔ dµng c¸c 1. §Çu thÕ kû XX, nÒn v¨n häc ViÖt s¾c th¸i, c¸c cung bËc kh¸c nhau cña Nam ®· b¾t ®Çu cã sù tiÕp nhËn ¶nh t©m hån con ng−êi. TruyÒn thèng th¬ h−ëng cña nÒn v¨n häc ph−¬ng T©y, cô ViÖt ®· khai th¸c rÊt tèt ®Ñp nh÷ng kh¶ thÓ lµ nÒn v¨n häc Ph¸p. N−íc Ph¸p cã n¨ng ®ã cña tiÕng ViÖt. Vµ nh− ta ®· thÓ xem lµ mét trong nh÷ng n¬i khëi biÕt, th¬ t−îng tr−ng rÊt chó ý t¹o nh¹c nguån cña nhiÒu trµo l−u, khuynh tÝnh cho t¸c phÈm, hÇu t×m lèi tho¸t cho h−íng v¨n häc... Thi ph¸i l·ng m¹n, thi nh÷ng gi¸ trÞ thÈm mü, kh¾c phôc kiÓu ph¸i t−îng tr−ng còng ®−îc ra ®êi trªn tr×nh bµy trùc tiÕp sù vËt. §ã chÝnh lµ m¶nh ®Êt nµy. TiÕp xóc víi v¨n häc ®iÓm t−¬ng ®ång gi÷a th¬ truyÒn thèng Ph¸p còng cã nghÜa lµ nÒn v¨n häc ViÖt Nam vµ th¬ t−îng tr−ng Ph¸p. Tuy Ph¸p “ïa” vµo ViÖt Nam nh− mét tÊt nhiªn gi÷a chóng vÉn cã nh÷ng ®iÓm yÕu cã tÝnh lÞch sö. §èi víi nÒn v¨n häc kh¸c biÖt: nh¹c tÝnh trong th¬ ViÖt lµ ViÖt Nam th× qu¸ tr×nh tiÕp xóc Êy cã thø ©m nh¹c chñ yÕu mang tÝnh chÊt nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt ®Þnh. m« pháng - m« pháng sù vËt, m« pháng Trong bµi viÕt nµy, chóng t«i chØ ®Ò cËp hµnh ®éng - cßn nh¹c tÝnh th¬ t−îng ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tr−ng th× tu©n theo nguyªn t¾c kÕt hîp tiÕp nhËn ¶nh h−ëng th¬ t−îng tr−ng gi÷a c¸c ©m thanh, sù hiÖp vÇn, ng¾t Ph¸p trong Th¬ míi ViÖt Nam. nhÞp ®Ó t¹o nªn nh÷ng cung bËc cao 2. Tr−íc hÕt, xin nãi vÒ nh÷ng tiÒn thÊp, nh÷ng tr−êng ®é, cao ®é, tõ ®ã ®Ò thuËn lîi tõ truyÒn thèng th¬ ViÖt. mçi bµi th¬ lµ mét giai ®iÖu riªng. TiÕng ViÖt thuéc lo¹i h×nh ng«n ng÷ ChÝnh sù kh¸c biÖt nµy lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¬n ©m tiÕt, mçi ©m tiÕt ngoµi kh¶ Th¬ míi s¸ng t¹o trong khi tiÕp thu. n¨ng biÓu ®¹t mét néi dung cßn cã kh¶ Th¬ míi ®· rÊt chó träng vÊn ®Ò nh¹c n¨ng t¹o nªn tÝnh h×nh t−îng víi cÊu tÝnh, vµ trong thùc tiÔn s¸ng t¸c th¬ ca, tróc ®a tÇng. HÖ thèng tõ ng÷ tiÕng Th¬ míi ®· t¹o ra nh÷ng bµi g©y Ên ViÖt chÊt chøa nhiÒu biÓu t−îng vµ bªn t−îng m¹nh mÏ kh«ng chØ bëi h×nh ¶nh, c¹nh tÝnh t−îng tr−ng vÒ ý nghÜa, søc mµu s¾c mµ chÝnh bëi sù du d−¬ng ¸m gîi cña ©m thanh tõ ng÷ còng rÊt trong ©m ®iÖu cña nã. m¹nh. Sù phong phó vÒ mÆt thanh ®iÖu Ng−êi ph−¬ng §«ng nãi chung, ng−êi ViÖt nãi riªng tõ buæi hång hoang lµm cho tiÕng ViÖt thùc sù cã lîi thÕ . NhËn bµi ngµy 25/02/2009. Söa ch÷a xong 08/4/2009. 46
  2. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 2b-2009 tr−êng §¹i häc Vinh ®· xem vò trô lµ mét thÓ thèng nhÊt, khi cã t−îng tr−ng ph−¬ng T©y, ng−êi con ng−êi lµ mét tiÓu vò trô trong c¸i ViÖt Nam ®· tr¶i qua nhiÒu thÕ kû tiÕp vò trô Êy. Do vËy, v¹n vËt vµ con ng−êi xóc víi th¬ §−êng. §ã lµ mét thø th¬ n»m trong mèi t−¬ng giao mËt thiÕt. g¾n chÆt vµo t©m thøc cña ng−êi trung Ng−êi x−a tin r»ng nhê sù liªn hÖ mËt ®¹i. Mét trong nh÷ng néi dung chÝnh thiÕt ®ã mµ trêi vµ ng−êi cã kh¶ n¨ng cña th¬ §−êng lµ kh¸m ph¸ mèi giao giao c¶m, t−¬ng øng. Tr×nh Minh H¹o hoµ gi÷a con ng−êi víi thiªn nhiªn. NÕu cã nãi trong Ng÷ lôc: “Trêi vµ ng−êi gèc ng−êi ph−¬ng T©y cã thÕ m¹nh vÒ t− kh«ng ph¶i lµ hai, bÊt tÊt ph¶i nãi thiªn duy kh¸i niÖm vµ th¬ thiªn vÒ c¸i m¹nh mÏ, hïng vÜ, ch©n x¸c vµ tr¸ng lÖ th× nh©n hîp nhÊt. T©m cña ta chÝnh lµ trêi ng−êi ph−¬ng §«ng thiªn vÒ lèi t− duy ®©y, ph¸t huy ®Õn cïng cùc c¸i t©m cña ta th× biÕt ®−îc c¸i tÝnh, biÕt ®−îc tÝnh trõu t−îng, dïng h×nh ¶nh cã tÝnh tøc lµ biÕt trêi vËy” (Thiªn nh©n b¶n v« t−îng tr−ng ®Ó diÔn ®¹t ch©n lý, do ®ã th¬ thiªn vÒ tÝnh linh diÖu, vÒ sù c¶m nhÞ, bÊt tÊt ng«n hîp. T©m tiÖn thÞ nhËn c¸i mªnh m«ng huyÒn diÖu cña vò thiªn, tËn chi tiÖn tri tÝnh, tri tÝnh tiÖn tri thiªn). T− t−ëng thiªn nh©n hîp trô. nhÊt ®ã lµ cèt lâi vµ ®Æc ®iÓm lín cña Nh÷ng ®iÓm trªn ®©y, ng−êi viÕt triÕt häc Trung Hoa x−a vµ ViÖt Nam xem nh− lµ tiÒn ®Ò cña viÖc tiÕp nhËn kh«ng n»m ngoµi vïng phñ sãng cña t− ¶nh h−ëng th¬ t−îng tr−ng Ph¸p trong t−ëng nµy. Th¬ t−îng tr−ng ph¸t hiÖn th¬ ViÖt Nam - mét nÒn th¬ vèn ®· cã ra mèi t−¬ng hîp, h« øng víi nhau gi÷a bÒ dµy kinh nghiÖm thÈm mü lªn quan c¸c gi¸c quan, gi÷a mïi h−¬ng, mµu s¾c ®Õn t− duy t−îng tr−ng. §ã lµ nh÷ng vµ ©m thanh, mèi liªn hÖ huyÒn bÝ gi÷a ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt (bªn c¹nh c¸c ®iÒu con ng−êi vµ vò trô lµ sù trïng hîp thó kiÖn kh¸c nh− x· héi, v¨n ho¸...) ®Ó th¬ vÞ gi÷a c¸i t×m tßi cña th¬ Ph¸p vµ t−îng tr−ng Ph¸p nöa sau thÕ kû XIX chiÒu s©u t©m thøc cña ng−êi ph−¬ng dÔ dµng ®−îc c¸c nhµ Th¬ míi tiÕp §«ng vµ ng−êi ViÖt Nam. nhËn ®Ó t¹o ra nh÷ng thµnh tùu nghÖ Ng−êi ph−¬ng §«ng vµ ng−êi ViÖt thuËt ®¸ng kÓ. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ Nam thêi trung ®¹i cã thÕ m¹nh vÒ lèi thi ca t−îng tr−ng Ph¸p ®· cã m¶nh ®Êt t− duy b»ng h×nh t−îng. Khi con ng−êi tån t¹i trong nÒn thi ca ViÖt Nam. ch−a t¸ch m×nh ra khái tù nhiªn vµ 3. Xin nãi sang sù chñ ®éng tiÕp ch−a nhËn thøc, lý gi¶i ®−îc nã, ngay c¶ nhËn ¶nh h−ëng th¬ t−îng tr−ng Ph¸p b¶n th©n m×nh hä còng kh«ng biÕt tõ trong bèi c¶nh míi cña giao l−u v¨n ®©u mµ cã. Nh−ng víi t− duy s¬ khai, häc. §Çu thÕ kû XX, kinh tÕ ®« thÞ ph¸t hä cè g¾ng tr¶ lêi c©u hái m×nh ®Õn tõ triÓn m¹nh, tÇng líp thÞ d©n h×nh ®©u, xung quanh m×nh lµ g×, t¹i sao cã thµnh vµ ngµy cµng ®«ng ®¶o ®i liÒn víi giã,... t¹i sao, t¹i sao... T− duy t−îng nh÷ng thÞ hiÕu vµ nhu cÇu míi. Ch÷ tr−ng h×nh thµnh tõ ®ã. “Thiªn nhiªn quèc ng÷ ®· thuÇn thôc, líp trÝ thøc víi ng−êi trung ®¹i nh− thÓ lµ cïng mét T©y häc ngµy cµng nhiÒu... Nh÷ng ®iÒu lo¹i víi con ng−êi, thiªn nhiªn nh− lµ kiÖn Êy gióp ng−êi ViÖt Nam, khi ®øng mét b×nh chøa vÜ ®¹i c¸c t−îng tr−ng”. tr−íc v¨n häc ph−¬ng T©y, cµng nhËn Nh− vËy, lèi t− duy t−îng tr−ng nguyªn ra mét c¸ch râ h¬n sù tr× trÖ, x¬ cøng thuû ®· cã l©u ®êi trong c¸ch c¶m, c¸ch nghÜ ë ph−¬ng §«ng. §iÒu nµy ®−îc cña nÒn th¬ cò ®· tån t¹i bao thÕ kû. Hä ph¶n ¸nh râ rÖt trong th¬ §−êng. Tr−íc nhËn thÊy cÇn ph¶i cã c¸i g× ®ã míi mÎ 47
  3. Nh÷ng ®iÒu kiÖn ... trong th¬ míi viÖt nam, tr. 46-54 V. N. M. T©m ®Ó lµm t¨ng thªm sinh khÝ cho thi ®µn. ng−êi trong vò trô víi tÊt c¶ nh÷ng kh¶ Nhu cÇu ®æi míi v¨n häc ®−îc ®Æt ra n¨ng, nh÷ng kh¸t väng vµ c¶ nh÷ng ®æ mét c¸ch cÊp b¸ch. Tõ nh÷ng bèi c¶nh vì ®au ®ín vÒ thÓ x¸c lÉn tinh thÇn cña nh− vËy, viÖc th¬ ViÖt Nam tiÕp nhËn hä. ë ph−¬ng §«ng, trong khu«n khæ nguån t−îng tr−ng trong th¬ Ph¸p lµ gi¸o lý, ®¹o ®øc chÆt chÏ, nghiªm ngÆt, mét tÊt yÕu. Chóng ta cã thÓ xem ®©y lµ con ng−êi c¸ nh©n d−êng nh− Ýt cã ®iÒu nh©n tè néi t¹i, ®ãng vai trß thø nhÊt kiÖn ®Ó tù thÓ hiÖn m×nh, nÕu cã chØ lµ thuéc vÒ sù chñ ®éng tiÕp nhËn ¶nh yÕu ít, hoÆc chØ lµ nh÷ng hiÖn t−îng bét h−ëng trong bèi c¶nh míi cña giao l−u ph¸t. Con ng−êi ph−¬ng §«ng sèng g¾n v¨n häc. bã víi céng ®ång, tÝnh céng ®ång ®−îc Sù t−¬ng ®ång trong ý thøc vÒ th©n ®Ò cao vµ lµ nÒn t¶ng cña mäi hµnh xö phËn gi÷a c¸c nhµ Th¬ míi ViÖt Nam x· héi. ThÕ nh−ng “b¶n thÓ” cña con vµ c¸c nhµ th¬ t−îng tr−ng ph−¬ng T©y ng−êi lµ lu«n lu«n muèn t×m c¸ch tù thÓ chÝnh lµ sù gÆp nhau cña nh÷ng t©m hiÖn m×nh dï b»ng kiÓu nµy hay kiÓu hån trÝ thøc bÊt m·n víi x· héi, kh«ng kh¸c, hä lu«n cã kh¸t väng nãi tiÕng nãi cßn niÒm tin vµo thùc t¹i mµ hä ®ang cña m×nh, cµng “bã buéc”, cµng “®ãng sèng. BÊt m·n tr−íc c¸ch lý gi¶i c¸i khung” th× hä cµng t×m c¸ch “bøt ph¸” “t«i” c¸ nh©n cña trµo l−u l·ng m¹n, hä m·nh liÖt vµ d÷ déi. §Çu thÕ kû XX, ý ®i t×m mét thÕ giíi thÈm mü kh¸c ®ã lµ thøc c¸ nh©n cã ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn vµ t×m vÒ víi chÝnh m×nh. Hä xem nghÖ tù kh¼ng ®Þnh. ChÝnh ý thøc c¸ nh©n ®· thuËt lµ trªn hÕt, víi hä th¬ ®i tõ chñ gióp ng−êi nghÖ sÜ cã kh¶ n¨ng ph¸t thÓ chø kh«ng ph¶i lµ ®èi t−îng ngo¹i hiÖn ra nh÷ng g× nh¹y c¶m nhÊt cña giíi mµ ë ®ã trùc gi¸c võa lµ b¶n th©n t©m hån con ng−êi còng nh− cña chÝnh nghÖ thuËt, võa lµ m«i giíi lµm bËt lªn m×nh, hä tù ph¸t ng«n nh÷ng ®iÒu chÊt th¬ tõ ngo¹i giíi khi gi÷a t©m vµ thÇm kÝn, cÊm kÞ mµ tõ x−a ®Õn giê bÞ vËt sèng trong tr¹ng th¸i giao hoµ, “b−ng bÝt, trãi buéc”. ChÝnh nh÷ng th«ng héi víi nhau. Trong nh÷ng ng−êi nghÖ sÜ víi t©m hån nh¹y c¶m kho¶nh kh¾c Êy, linh hån sù vËt vèn v« cña m×nh ®· ý thøc râ h¬n tÝnh chÊt thï h×nh hiÖn lªn vµ ®−îc nhËn biÕt nh− ®Þch cña hoµn c¶nh hiÖn thùc ®èi víi nh÷ng hiÖn h÷u, c¶ vò trô víi tr¨ng, nghÖ thuËt vµ hä ®· tù kh¸m ph¸ ra hoa, nh¹c, h−¬ng sÏ trë thµnh th¬, nh÷ng bi kÞch tinh thÇn mµ tõ l©u hä thµnh nh¹c, ®Ëm ®µ ý vÞ. Trùc gi¸c lµ ®· ®eo mang. Trong Th¬ míi, ta b¾t gÆp dïng t©m thøc mµ biÕt ®−îc vËt, nã rÊt nhiÒu nh÷ng c©u th¬ ®au ®ín thËm thuéc vÒ ta. chÝ lµ tuyÖt väng cña c¸c nhµ th¬, kiÓu Mét ®Æc ®iÓm vÒ v¨n ho¸, v¨n häc nh−: Lò chóng ta ®Çu thai nhÇm thÕ kû; c¸c n−íc ph−¬ng T©y lµ con ng−êi víi ý Lò chóng ta l¹c loµi d¨m b¶y ®øa; §êi thøc vÒ c¸ nh©n vµ th©n phËn ®−îc ®Ò kiªu b¹c kh«ng dung hån gi¶n dÞ; Trêi cao, hä kh¼ng ®Þnh tÝnh c¸ nh©n nh− lµ hìi trêi, h«m nay ta ch¸n hÕt/ Nh÷ng mét gi¸ trÞ nh©n b¶n cña ®êi sèng, ®iÒu s¾c mµu h×nh ¶nh cña trÇn gian... Cã nµy cµng thÓ hiÖn râ trong v¨n häc. §ã thÓ xem nh÷ng ý th¬ trªn nh− nh÷ng chÝnh lµ c¬ së ý thøc t− t−ëng quan minh chøng ®Ó thÊy r»ng: lµ nh÷ng träng lµm tiÒn ®Ò cho sù xuÊt hiÖn c¸c ng−êi d©n mÊt n−íc, c¸c nhµ th¬ ý thøc trµo l−u, khuynh h−íng nghÖ thuËt ®−îc nçi ®au cña hä, vµ v× thÕ th¬ t−îng chuyªn chó vµo kh¸m ph¸ b¶n chÊt tr−ng - lèi th¬ xo¸y s©u vµo nh÷ng ý ®Ých thùc cña con ng−êi, vÞ trÝ cña con niÖm b»ng nh÷ng ¸m gîi ®· biÓu hiÖn 48
  4. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 2b-2009 tr−êng §¹i häc Vinh sù ph¶n øng ®èi víi cuéc sèng tÇm nh÷ng ©m ®iÖu du d−¬ng cña ©m nh¹c th−êng nhá nhen, vÞ kû, vÞ lîi trë thµnh mang l¹i... §ã lµ yÕu tè néi t¹i chi phèi cã søc hÊp dÉn kú l¹ ®èi víi c¸c nhµ Th¬ sù tiÕp nhËn mét c¸ch chñ ®éng nh÷ng míi ViÖt Nam. Ch. Baudelaire ®· tõng gi¸ trÞ thÈm mü trong th¬ th¬ t−îng nãi “ý t−ëng vÒ sù Ých lîi lµ sù thï tr−ng cña c¸c nhµ Th¬ míi. nghÞch nhÊt cña thÕ giíi víi ý t−ëng cña Giao l−u v¨n häc lµ mét thùc tÕ c¸i ®Ñp”. Nh÷ng nhµ th¬ t−îng tr−ng, kh¸ch quan trong lÞch sö v¨n häc nh©n tõ Ch. Baudelaire ®Õn A. Rimbaud, P. lo¹i, ®Æc biÖt lµ thêi kú ViÖt Nam tiÕp Verlaine, S. MallarmÐ... ®· nhËn ra c¸i xóc víi c¸c nguån v¨n ho¸ ph−¬ng T©y kû nguyªn hiÖn ®¹i mçi ngµy mét ®i xa (nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX), qu¸ tr×nh h¬n giíi h¹n cña c¸i thiªng liªng, c¸i tiÕp thu vµ ¶nh h−ëng gi÷a c¸c nÒn v¨n “hµo quang”, c¸i “quÇng s¸ng t©m linh” häc trë thµnh mét xu thÕ cã tÝnh chÊt ®· biÕn mÊt d−íi søc nÆng cña vËt chÊt quèc tÕ, viÖc tiÕp nhËn ¶nh h−ëng cña ho¸ vµ phi nh©n tÝnh ho¸ c¸c quan hÖ th¬ t−îng tr−ng Ph¸p trong th¬ ViÖt con ng−êi, víi sù tÝnh to¸n ®¸ng sî theo Nam cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi tõ tinh thÇn thùc chøng cuèi thÕ kû. Trong truyÒn thèng th¬ ViÖt vµ c¶ sù chñ ®éng c¸c nhµ th¬ t−îng tr−ng Ph¸p, A. tiÕp nhËn ¶nh h−ëng trong bèi c¶nh míi Rimbaud ®· tõng m¬ −íc ch¹y trèn cña giao l−u v¨n häc. §ã lµ thùc tÕ tr−íc sù buån ch¸n: rêi bá thµnh phè kh«ng thÓ phñ nhËn ®−îc. Chaleville ra Paris, rêi bá Paris sang 4. Qu¸ tr×nh sinh thµnh, ph¸t triÓn ph−¬ng §«ng, råi bá ph−¬ng §«ng ®Õn cña th¬ t−îng tr−ng Ph¸p vµ m¹ch th¬ h− v«... Tuy hoµn c¶nh x· héi Ph¸p cuèi t−îng tr−ng trong Th¬ míi ViÖt Nam thÕ kû XIX vµ ViÖt Nam ®Çu thÕ kû XX kh«ng gièng nhau. Th¬ t−îng tr−ng kh«ng ph¶i tÊt c¶ ®Òu t−¬ng ®ång (vÒ Ph¸p ®−îc h×nh thµnh bëi phñ ®Þnh cña v¨n ho¸, lÞch sö, giai cÊp...), nh−ng phñ ®Þnh. Tõ ®Çu thÕ kû XIX thi ca tr−íc nh÷ng biÕn ®éng x· héi, gi÷a c¸c Ph¸p diÔn ra theo tr×nh tù tõ l·ng m¹n nhµ Th¬ míi ViÖt Nam vµ c¸c nhµ th¬ ®Õn Thi s¬n råi ®Õn t−îng tr−ng, hËu t−îng tr−ng Ph¸p ®Òu cã nh÷ng nÐt t©m t−îng tr−ng sau ®ã lµ th¬ siªu thùc. Th¬ lý trong sù biÕn ®éng kh¸ gièng nhau, míi ViÖt Nam kh«ng diÔn tiÕn theo qu¸ hä tuyÖt väng vµ kh«ng thÓ dung hoµ tr×nh ®ã vµ còng kh«ng theo mét tr×nh ®−îc víi x· héi ®−¬ng thêi, hä t×m kiÕm tù râ rµng nh− thÕ. Th¬ míi kh«ng tån lèi tho¸t cho chÝnh m×nh b»ng c¸ch ®i t¹i hiÖn t−îng phñ ®Þnh nhau mµ c¸c t×m nh÷ng lý t−ëng thÈm mü míi. khuynh h−íng th¬ Êy cïng tån t¹i, Nh©n tè x· héi ®· t¸c ®éng ®Õn dung chøa lÉn nhau trong mét m«i nh÷ng thi sÜ thuéc phong trµo Th¬ míi, tr−êng v¨n häc ®ang ë qu¸ tr×nh hiÖn gióp hä cã t©m thÕ s½n sµng tiÕp thu lý ®¹i ho¸ nh÷ng n¨m 1930-1945. Trong t−ëng thÈm mü cña th¬ t−îng tr−ng. qu¸ tr×nh tiÕp nhËn ¶nh h−ëng, t−îng C¸c nhµ Th¬ míi say Ch. Baudelaire, tr−ng trong Th¬ míi kh«ng cßn gi÷ ®−îc say A. Rimbaud, P. Verlaine, S. nguyªn chÊt thø th¬ t−îng tr−ng cña MallarmÐ vµ c¸c t¸c gi¶ t−îng tr−ng Ph¸p. ChÊt t−îng tr−ng biÓu hiÖn lóc kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc bµy tá th¸i ®é ®Ëm, lóc nh¹t, kh«ng ®ång ®Òu ë tõng ph¶n øng ®èi víi thùc t¹i, mµ cßn ®i xa giai ®o¹n, tõng t¸c gi¶ vµ tõng t¸c h¬n. Hä m¶i mª ph¸t hiÖn mèi t−¬ng phÈm cô thÓ. Qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ hîp gi÷a c¸c gi¸c quan, nh÷ng mèi v¨n häc ®−îc ph©n chia thµnh c¸c mèc t−¬ng giao huyÒn bÝ cña t©m linh, 49
  5. Nh÷ng ®iÒu kiÖn ... trong th¬ míi viÖt nam, tr. 46-54 V. N. M. T©m thêi gian râ rÖt, cô thÓ lµ qu¸ tr×nh nµy tung hoµnh bèn câi. Th¬ ThÕ L÷ cßn ®−îc chia lµm ba giai ®o¹n: giai ®o¹n mang c¶ tÝn hiÖu ©m nh¹c phÇn nµo gîi thø nhÊt tõ ®Çu thÕ kû XX ®Õn 1920, ©m h−ëng nh¹c cña th¬ t−îng tr−ng: TiÕng h¸t trong nh− n−íc ngäc tuyÒn / giai ®o¹n thø hai tõ 1920 ®Õn 1930, giai £m nh− h¬i giã tho¶ng cung tiªn/Cao ®o¹n thø ba tõ 1930 ®Õn 1945 hoµn tÊt nh− th«ng vót, buån nh− liÔu/N−íc qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ víi nhiÒu thµnh lÆng, m©y ngõng, ta ®øng yªn. TiÕp ®Õn tùu rùc rì vÒ néi dung lÉn h×nh thøc, vÒ t− t−ëng vµ gi¸ trÞ thÈm mü... ViÖc tiÕp lµ L−u Träng L−, t¸c gi¶ ®· mang ®Õn nhËn ¶nh h−ëng cña th¬ t−îng tr−ng cho Th¬ míi mét thÕ giíi nghÖ thuËt cã Ph¸p ®èi víi Th¬ míi kh«ng hoµn toµn nÐt ®éc ®¸o víi mét quan niÖm nh©n diÔn tiÕn theo qu¸ tr×nh ®ã. Nã ®i theo sinh míi. ThÕ giíi th¬ L−u Träng L− hiÖn lªn bëi nh÷ng ¸m ¶nh: sÇu, méng, mét quü ®¹o riªng. Cã thÓ thÊy diÔn say, giang hå phiªu l·ng... tÊt c¶ ®−îc tr×nh tiÕp nhËn t−îng tr−ng cña c¸c nhµ Th¬ míi ®−îc chia thµnh 3 giai t¾m m×nh trong mét kh«ng khÝ phi thùc (Méng chiÒu hÌ, Th¬ sÇu rông, Sø ®o¹n nh− sau. gi¶...). ThËt ra, thÕ giíi th¬ ThÕ L÷, L−u Giai ®o¹n 1: nh÷ng n¨m 1932- 1935. §©y lµ giai ®o¹n ®Êu tranh vµ Träng L− lµ thÕ giíi mang nÆng ¶nh giµnh th¾ng lîi cña Th¬ míi, ®Ò cao c¶m h−ëng cña t− duy l·ng m¹n nh−ng xóc c¸ nh©n, Th¬ míi ¶nh h−ëng cña phÇn nµo trong thÕ giíi th¬ Êy vÉn cã th¬ ca l·ng m¹n Ph¸p víi c¸c t¸c gi¶ mét vµi yÕu tè cña lèi th¬ t−îng tr−ng nh−: V. Hugo, A. de Lamartine, A. Ph¸p. Musset, A. Vigny... Nh−ng trong thêi kú Giai ®o¹n 2: 1936-1940. Giai ®o¹n nµy th¬ t−îng tr−ng Ph¸p ®· b¾t ®Çu nµy thËt sù tån t¹i nhiÒu khuynh h−íng ¸m vµo t− duy nghÖ thuËt cña c¸c nhµ th¬ phøc t¹p. Th¬ l·ng m¹n, th¬ t−îng Th¬ míi. Th¬ t−îng tr−ng Ph¸p ¶nh tr−ng vµ nh÷ng thÓ nghiÖm cña th¬ h−ëng ®Õn c¸c nhµ Th¬ míi ViÖt Nam siªu thùc tån t¹i song hµnh víi nhau. thËt sù b¾t ®Çu vµo nh÷ng n¨m 1932, §¹i ®a sè lµ th¬ l·ng m¹n nh−ng còng víi sù xuÊt hiÖn cña ThÕ L÷ trªn thi cã th¬ t−îng tr−ng vµ siªu thùc. C¸c ®µn. T¸c gi¶ ®· ®em l¹i cho Th¬ míi s¸ng t¸c cña nhiÒu nhµ Th¬ míi giai nh÷ng bµi th¬ hay víi nh÷ng t− t−ëng ®o¹n nµy ®· t×m ®Õn sù dung hoµ gi÷a míi, ®· “®iÒm nhiªn b−íc nh÷ng b−íc c¸c c¸c khuynh h−íng trªn. Nh−ng cã v÷ng vµng mµ trong kho¶nh kh¾c c¶ mét sè nhµ th¬ thÓ hiÖn râ trong s¸ng hµng ngò th¬ x−a ph¶i tan vì” (Hoµi t¸c cña m×nh lèi t− duy th¬ t−îng tr−ng. Thanh - Hoµi Ch©n, Thi nh©n ViÖt Nãi mét c¸ch kh¸c, trong giai ®o¹n nµy, Nam). Nhµ th¬ bªn c¹nh viÖc ®i t×m c¸i ¶nh h−ëng cña th¬ t−îng tr−ng Ph¸p ®Ñp n¬i tiªn giíi víi TiÕng s¸o Thiªn ®Õn c¸c nhµ Th¬ míi ngµy cµng s©u Thai, TiÕng tróc tuyÖt vêi... cßn quan ®Ëm. §Õn ®©y chóng ta cÇn ph¶i nh¾c t©m x©y dùng biÓu t−îng gièng nh− th¬ ®Õn Xu©n DiÖu, Huy CËn, Hµn MÆc Tö, Ph¸p, më ra mét thÕ giíi “oanh liÖt” víi ChÕ Lan Viªn, nh÷ng nhµ th¬ b−íc vµo kh¸t väng “tung hoµnh, hèng h¸ch”. t−îng tr−ng víi nh÷ng quan niÖm s¸ng H×nh t−îng con hæ trong v−ên b¸ch thó t¸c gÇn gòi víi Ch. Baudelaire, P. trong Nhí rõng võa lµ c¸i t«i cña t¸c Verlaine, P. ValÐry... gi¶ võa lµ mét biÓu t−îng t−îng tr−ng §Õn víi Xu©n DiÖu th× ¶nh huëng cho sù dòng m·nh, uy nghiªm, cho c¸i cña lèi th¬ t−îng tr−ng Ph¸p trong s¸ng t«i mang nÆng c¨m hên, víi kh¸t väng t¸c phÇn nµo râ rÖt h¬n, mÆc dï Xu©n 50
  6. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 2b-2009 tr−êng §¹i häc Vinh DiÖu vÉn lµ mét nhµ th¬ l·ng m¹n. tiÕp nhËn ¶nh h−ëng tõ th¬ t−îng tr−ng Xu©n DiÖu lµ ng−êi cã ý thøc tiÕp thu Ph¸p mét c¸ch râ rÖt vµ cã ý thøc. th¬ ca t−îng tr−ng Ph¸p. Bªn c¹nh nÐt Hµn MÆc Tö ®· më mét cuéc hµnh næi bËt trong th¬ Xu©n DiÖu lµ lÏ sèng, tr×nh th¬ ®i tõ l·ng m¹n ®Õn bÕn bê lµ niÒm yªu ®êi m·nh liÖt, cuång say, t−îng tr−ng. §äc th¬ MÆc Tö, ta c¶m hèi h¶, lµ tha thiÕt trÎ trung víi mét nhËn ra mét thÕ giíi kh¸c th−êng víi n¨ng lùc c¶m thô tinh tÕ dåi dµo, th¬ nh÷ng h×nh t−îng mang tÝnh ¸m gîi, cã «ng cßn lµ mét kh¶ n¨ng nh¹y c¶m n¾m søc c¨ng “®éc ®¸o”, ®é c¨ng kh«ng chØ ë b¾t ®−îc c¶ nh÷ng c¸i v« h×nh, h÷u ph−¬ng thøc duy lý mµ ë c¶ phi duy lý h×nh ho¸ c¸i v« h×nh: Kh«ng gian nh− dÉn con ng−êi ®Õn câi h− v« xo¸ nhoµ cã d©y t¬/B−íc ®i sÏ ®øt, ®éng hê sÏ hiÖn thùc. N¨m 1938, trong ®Ò tùa tËp Th¬ §iªn, Hµn MÆc Tö viÕt: “T«i lµm tiªu. Th¬ Xu©n DiÖu cã nh÷ng liªn th¬? nghÜa lµ t«i yÕu ®uèi qu¸? t«i bÞ t−ëng nèi liÒn, hoµ hîp gi÷a ©m thanh c¸m dç, t«i ph¶n l¹i tÊt c¶ nh÷ng g× mµ mµu s¾c vµ h−¬ng vÞ víi sù më réng c¸c gi¸c quan: Thu l¹nh, cµng thªm nguyÖt lßng t«i, m¸u t«i, hån t«i ®Òu hÕt søc bÝ tá ngêi/§µn ghª nh− n−íc l¹nh, trêi mËt. Vµ còng lµ t«i ®· mÊt trÝ, t«i ph¸t ¬i... Sù t−¬ng hîp ë ®©y cã phÇn nµo ®iªn”. Nh÷ng “hån”, “m¸u”, “tr¨ng” ®· minh chøng ®iÒu ®ã. ChÞu ¶nh h−ëng gièng sù t−¬ng hîp trong th¬ cña Ch. quan niÖm cña Ch. Baudelaire, Hµn Baudelaire... MÆc Tö ®· tiÕn s©u h¬n mét b−íc trong §Õn víi Huy CËn, phÇn nµo ta ®· viÖc dïng nh÷ng biÓu t−îng tr¨ng, hoa, thÊy ®é chÝn cña mét hån th¬ cã sù nh¹c, h−¬ng ®Ó thÓ hiÖn sù “kh¶i thÞ”, dung hoµ ®Æc biÖt gi÷a lèi th¬ t−îng kh¸m ph¸ nh÷ng thÕ giíi m¬ hå ®Çy bÝ tr−ng vµ th¬ l·ng m¹ng Ph¸p. Huy CËn Èn. Th¬ Hµn MÆc Tö t¾m trong h−¬ng b−íc vµo lµng th¬ ®· ®−îc “ng−êi ta th¬m - mét thø h−¬ng th¬m kú l¹ kiÓu dµnh ngay cho mét chç ngåi yªn æn” (Hoµi Thanh - Hoµi Ch©n trong Thi nh− Ch. Baudelaire l¹ kú mµ th©n quen: Hoa ®µo v¾ng mïi h−¬ng; Th¬m nh©n ViÖt Nam). ThÕ giíi th¬ Huy CËn nh− t×nh ¸i cña ni c«: Th¬m nh− tiÕng lµ mét thÕ giíi mang t− duy vò trô víi ngäc l−ng chõng; Xu©n xu©n ®iÓm sù kh¾c kho¶i kh«ng gian më réng ra chuyÕt h−¬ng ngµn mu«n h−¬ng. C¸c ngo¹i giíi cã tÝnh vÜnh viÔn. Trong thÕ yÕu tè tr¨ng, hoa, nh¹c, h−¬ng cßn hoµ giíi th¬ Êy, Huy CËn ®· t¹o ra nh÷ng h×nh t−îng mang mét søc nÆng cÇn hîp trong mét biÓu t−îng nh»m kh¶i thiÕt cña lèi th¬ t−îng tr−ng, nh÷ng: thÞ vÒ mét bÝ Èn trong vò trô, ë n¬i xa: ChiÕc tµu chë c¶ mét ®ªm tr¨ng/Mu«n hån, thiªn ®−êng, ®Þa ngôc, méng, sÇu... ¸nh sao ngêi chiÕu th¼ng b¨ng/Mu«n ®· t¹o nªn mét ¸m gîi víi nh÷ng liªn sîi h−¬ng trÇm say bèi rèi/Mu«n vµn t−ëng bÊt ngê cho ng−êi tiÕp nhËn vÒ thÇn th¸nh sèng cao sang/ Gi©y phót, mét thÕ giíi kh¸c, hoµn toµn kh«ng lµ «i chao! Nguån cùc l¹c (Ghen). trÇn thÕ. Th¬ Huy CËn ®· t×m thÊy sù Hµn MÆc Tö lµ ng−êi cã ý thøc ®−a hµi hoµ, giao hoµ, giao c¶m gi÷a t¹o vËt ©m nh¹c vµo trong th¬. §èi víi «ng, lµm vµ sù sèng, gi÷a con ng−êi vµ vò trô..., th¬ nghÜa lµ “...nhÊn mét cung ®µn, chøa ®ùng nh÷ng c¶m nhËn tinh tÕ trong câi v« h×nh: Tai n−¬ng n−íc giät bÊm mét ®−êng t¬, rung rinh mét lµn maÝ nhµ/Nghe trêi nÆng nÆng, nghe ta ¸nh s¸ng” vµ ng−êi ®äc sÏ thÊy th«i buån buån. Nh− vËy, ®Õn víi Xu©n miªn bëi mét thø phï chó cña vÞ thÇy chiªu hån thuËt, th«i miªn thuËt: “Anh DiÖu, Huy CËn, phÇn nµo ta ®· thÊy sù 51
  7. Nh÷ng ®iÒu kiÖn ... trong th¬ míi viÖt nam, tr. 46-54 V. N. M. T©m c¸ch râ rÖt nhÊt. Tiªu biÓu cña t−îng sÏ thÊy h¬i ®µn l¶ l−ít theo h¬i thë cña tr−ng thêi kú nµy ph¶i nh¾c ®Õn BÝch hån t«i... anh sÏ rung theo khóc ng©n Khª víi Tinh hoa, §inh Hïng víi Mª cña t¬ ®ång, sÏ ®Ó mÆc cho giai ©m rÒn hån ca, §−êng vµo t×nh sö, §«ng Hoµi rÜ nuèi kh«ng ngõng vµ anh sÏ c¶m gi¸c víi Gi¸c linh h−¬ng, nhãm D¹ ®µi vµ l¹... nh÷ng thø Êy lµ ©m ®iÖu cña th¬ Xu©n thu nh· tËp víi nh÷ng tuyªn t«i, ©m ®iÖu thiªng liªng t¹o ra trong ng«n th¬, tuyªn bè kiÕn t¹o mét h×nh khi m¸u cuång rªn vang d−íi ngßi bót” thøc th¬ theo kiÓu t−îng tr−ng. Nguyªn (Tùa Th¬ §iªn). §iÒu ®ã còng cã nghÜa t¾c mü häc cña chñ nghÜa t−îng tr−ng Nh¹c lµ b¶n giao h−ëng cña t©m hån gîi lµ biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a con ng−êi lªn nh÷ng huyÒn bÝ vÒ ¶o gi¸c, ¶o ¶nh: vµ sù vËt trong mèi t−¬ng giao, t−¬ng T¬ tr¨ng bu«ng rÌm trªn mu«n cµnh/T¬ øng: vò trô lµ mét thÓ thèng nhÊt trong tr¨ng vµng rung nh− ©m thanh hay Bèn ®ã tÊt c¶ ®Òu t−¬ng øng víi nhau, t−¬ng mïa th¬ xanh xanh nh− cÈm øng gi÷a c¸c gi¸c quan, t−¬ng øng gi÷a th¹ch/Chim ngµn tr¨ng ®em tiÕng l¹ vÒ thÕ giíi nµy víi thÕ giíi ®»ng sau ®Çy bÝ ca/Ca cÇm ca t¬ ®ång väng vang ra. Èn, t−¬ng øng gi÷a c¸i tù nhiªn vµ c¸i GÇn gièng nh− Hµn MÆc Tö, nhµ siªu nhiªn... Trong HiÖn h×nh thuéc th¬ ChÕ Lan Viªn trong §iªu tµn (1937) Tinh huyÕt cña BÝch Khª, ta thÊy ®Çu còng nãi nhiÒu ®Õn hån: hån ta, hån t«i, tiªn lµ sù t−¬ng giao gi÷a vò trô vµ con hån c«, hån mi, hån ma, hån tan... §ã lµ ng−êi: Giã ®a t×nh h«n, MÆt hoa th¬m mét thÕ giíi kh¸c th−êng kh«ng cã thùc tho mïi thÞt, Ng−êi thiÕu n÷ hiÖn trong mang nÆng yÕu tè t−îng tr−ng: Hån mi tr¨ng, Da thÞt ý tuyÕt b¨ng, Ng−êi lé bay trong ®èm löa ma tr¬i... Theo hån máng nh− s−¬ng, Khung tr¾ng trêi m©y ta tu«n ch¶y nh÷ng lêi th¬... Muèn ®iªn tr¾ng. Råi ta c¶m nhËn sù t−¬ng giao cuång nuèt c¶ khèi x−¬ng kh«. Hµn MÆc gi÷a thiªn nhiªn, con ng−êi, th¬, hoa vµ Tö kh¼ng ®Þnh trong ChÕ Lan Viªn, mét nh¹c, h−¬ng, vÞ: Giã ®i chíi víi trong thi sÜ ®iªn: “VÒ cïng t«i vç tay reo vang khung tr¾ng/Lé nöa vÇn th¬ nöa ®iÖu ®Ó cïng c−êi, cïng khãc, cïng hoan h«: ca; Nµng hÐ m«i ra. Bay nh− xu©n mµ Ha ha! Chóng ta ®©y lµ hai thi sÜ ®iªn ngät tî h−¬ng; Rµo r¹t nh− nçi c¶m rå ®©y!”. C¸i ®iªn rå phi duy lý ®¶m b¶o th−¬ng/TiÕng nh¹c mµu tr¨ng quÊn cho sù cÇn thiÕt cña c¸c yÕu tè t−îng quýt tan ra nh¹c? Tan ra nh¹c!/Khung tr−ng, khi con ng−êi t×m ®Õn mét thÕ tr¾ng trêi m©y tr¾ng l¹ th−êng... Mét sù giíi kh¸c ®Çy biÓu t−îng ®Ó ký th¸c linh t−¬ng giao ®an xen nhau khã lßng t¸ch hån. Nh− vËy, ®Õn víi Hµn MÆc Tö, ChÕ b¹ch. Ta cßn thÊy trong th¬ BÝch Khª Lan Viªn, ta thÊy trong c¸c thi phÈm nh÷ng h×nh t−îng biÓu t−îng l¹ lÉm, cña hä thÕ giíi h×nh t−îng nghÖ thuËt ®éc ®¸o. Trong Tranh lo· thÓ ta thÊy: ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ. C¶ c¸i Nµng lµ tuyÕt hay da nµng tuyÕt ®iÓm? biÓu ®¹t (h×nh t−îng t−îng tr−ng) vµ Nµng lµ h−¬ng hay nhan s¾c lªn h−¬ng? c¸i ®−îc biÓu ®¹t bÞ che giÊu ®Òu trë M¾t ngêi ch©u rung ¸nh sãng nghª th−êng; nªn bÝ Èn. §iÒu nµy cµng thÓ hiÖn râ LÖ tÝch l¹i s¾p tu«n hµng ®òa ngäc, h¬n trong s¸ng t¸c cña BÝch Khª (ng−êi §ªm u huyÒn ngñ m¬ trªn m¸i tãc viÕt tr×nh bµy vÒ t¸c gi¶ nµy ë phÇn Vµi chót tr¨ng say ®äng ë lµn m«i. sau). Nµng ®ã lµ mét h×nh t−îng biÓu Giai ®o¹n 3: 1940-1945. ¶nh h−ëng t−îng, ta kh«ng cÇn biÕt nµng lµ ai, cña th¬ t−îng tr−ng Ph¸p ®Õn c¸c nhµ còng kh«ng nªn ®Þnh danh nµng, nµng Th¬ míi ViÖt Nam ®−îc thÓ hiÖn mét 52
  8. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 2b-2009 tr−êng §¹i häc Vinh th¬ míi tiÕp nhËn mét c¸ch kh¸c nhau, cã thÓ lµ t×nh nh©n, còng cã thÓ lµ nµng kh«ng thuÇn nhÊt, tuú theo c¸i “t¹ng” th¬. Ta còng kh«ng cÇn t×m dßng s©m cña hä. Xu©n DiÖu ®øng c¶ hai ch©n ngät léng lµ g×, hay vµi chót tr¨ng say ë v÷ng vµng trªn l·ng m¹n, víi tay h¸i ®©u... TÊt c¶ lµ thÕ giíi biÓu t−îng nh÷ng chïm t−îng tr−ng. Huy CËn th× mang nh÷ng ¸m thÞ gîi lªn mét giÊc ®· cã mét ®é chÝn - sù dung hoµ gi÷a méng t×nh víi ¸nh s¾c nghª th−êng. t−îng tr−ng vµ l·ng m¹n. Hµn MÆc Tö §Õn víi Xu©n thu nh· tËp, ta thÊy th× c¶ hai ch©n còng ®øng v÷ng trªn bê c¶ mét dÊu Ên t−îng tr−ng víi nh÷ng l·ng m¹n, nh−ng hai ch©n cø nhón quan niÖm vÒ th¬ vÒ nh¹c vÒ ®¹o... rÊt nh¶y mét c¸ch ®iÖu nghÖ víi t−îng míi nh−ng rÊt gÇn chóng ta. Th¬ nh− lµ tr−ng. Cßn BÝch Khª th× mét ch©n trô thÇn linh vµ con ®ång lµ “thi sÜ”, t¹o ra v÷ng ë bê l·ng m¹n nh−ng ch©n kia ®· ®−îc “bµi th¬ c¶m th«ng”, nèi thÇn linh ®−a sang vµ gÇn ch¹m ®Õn bê t−îng víi ®Ö tö lµ “thi nh©n”; “Nh¹c thÊm tr−ng mét c¸ch cã chñ ý. Xu©n thu nh· nhuÇn vò trô, giao hoµ trong trêi ®Êt tËp hai ch©n phÇn nµo ®· ®Õn ®Þa h¹t víi ng−êi: kh«ng cã nh¹c lµ kh«ng cã g× cña t−îng tr−ng. Vµ chóng ta còng cã hÕt. Bµi th¬ chØ cßn lµ lêi kÓ, bøc tranh thÓ kÕt luËn r»ng: dÊu hiÖu nghÖ thuËt lµ nh÷ng mµu tr¬ trÏn, b¶n ®µn lµ vÞ nghÖ thuËt, dÊu hiÖu phi lý tÝnh, dÊu nh÷ng tiÕng vu v¬... Hoa cã còng v« hiÖu chñ thÓ ho¸ vµ tinh thÇn ho¸ duyªn, chim mu«ng còng l¹c loµi”. Víi kh¸ch thÓ cña thi ca t−îng tr−ng Ph¸p nh÷ng quan niÖm nh− thÕ ta thÊy, viÖc phÇn nµo ®· ®−îc thÓ hiÖn trong s¸ng lµm th¬ ®èi víi nhãm Xu©n thu nh· tËp t¸c cña c¸c nhµ Th¬ míi. thËt c«ng phu, th¬ th«ng héi víi huyÒn Nh− ®· nãi ë trªn, diÔn tr×nh tiÕp bÝ, víi thÕ giíi h− v«, th¬ lµ cÇu nèi gi÷a nhËn ¶nh h−ëng th¬ t−îng tr−ng Ph¸p c¸i h÷u h×nh vµ v« h×nh, trong th¬ träng ®Õn c¸c nhµ Th¬ míi ViÖt Nam kh«ng yÕu tè nh¹c, kh«ng cã nh¹c th¬ trë nªn thuÇn nhÊt, kh«ng tu©n theo c¸i qui v« nghÜa. Quan niÖm nµy hoµn toµn luËt mµ thi ca Ph¸p ë thÕ kû XIX ®· gièng víi quan niÖm cña Ch. tr¶i qua. H¬n thÕ n÷a, sè l−îng c¸c nhµ Bauderlaire, S. MallarmÐ. Mµu thêi Th¬ míi theo khuynh h−íng t−¬ng gian cña §oµn Phó Tø cã thÓ ®−îc xem tr−ng kh«ng nhiÒu (chØ kho¶ng 20 trong lµ mét b¶n nh¹c víi nh÷ng ©m ®iÖu sè 87 nhµ th¬) vµ mçi nhµ th¬ tiÕp nhËn hoµn toµn míi. Hay Quúnh hoa chiÒu theo mét kiÓu riªng. Cho nªn diÔn tr×nh ®äng nh¹c trÇm mi/Hån xanh ng¸t chë dÊu xiªm y, hoa lµ h×nh ¶nh, chiÒu lµ tiÕp nhËn ¶nh h−ëng th¬ t−îng tr−ng c¶m gi¸c, nh¹c trÇm mi lµ tiÕng nh¹c - Ph¸p cña Th¬ míi ViÖt Nam kh¸ phøc h−¬ng trÇm mi m¾t giai nh©n, hån t¹p. C¸ch chóng t«i dïng ph−¬ng thøc xanh ng¸t võa lµ h×nh ¶nh võa lµ c¶m ph©n chia theo thêi gian (cã chøng gi¸c. Hai c©u th¬ víi c¸ch diÔn ®¹t míi minh b»ng s¸ng t¸c cña mét sè t¸c gi¶) l¹ nh»m chØ sù giao hoµ gi÷a c¸c c¶m chØ lµ mét c¸ch tiÕp cËn vÊn ®Ò. Nh−ng gi¸c gîi lªn sù liªn th«ng gi÷a c¸i v« ®iÒu cèt yÕu mµ chóng t«i quan t©m ë h×nh vµ h÷u h×nh, lµm rung c¶m gi¸c ®©y lµ: trong qu¸ tr×nh tiÕp nhËn ¶nh quan ta, rung c¶ t©m hån. h−ëng Êy, mét sè g−¬ng mÆt quan träng ®· gãp phÇn lµm cho phong trµo Th¬ 5. §Õn ®©y chóng ta cã thÓ kÕt luËn míi, thËm chÝ c¶ mét thêi ®¹i th¬ cã r»ng trong qu¸ tr×nh tiÕp nhËn ¶nh nhiÒu khëi s¾c. §iÒu ®ã t¹o cho nÒn th¬ h−ëng th¬ t−îng tr−ng Ph¸p, mçi nhµ . 53
  9. Nh÷ng ®iÒu kiÖn ... trong th¬ míi viÖt nam, tr. 46-54 V. N. M. T©m ViÖt Nam v−ît ra khu«n khæ cña “vïng, Ph¸p ¶nh h−ëng ®Õn Th¬ míi ViÖt Nam miÒn” ®Ó tiÖm cËn víi mÆt b»ng chung lµ mét tÊt yÕu cña lÞch sö v¨n häc, lµ cña v¨n häc thÕ giíi. Thi ca t−îng tr−ng mét tÊt yÕu cña thêi ®¹i. T i liÖu tham kh¶o [1] L¹i Nguyªn ¢n, 150 thuËt ng÷ v¨n häc, NXB §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 1999. [2] Huy CËn, Hµ Minh §øc (chñ biªn), Nh×n l¹i mét cuéc c¸ch m¹ng trong thi ca, NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi, 1993. [3] TrÇn Mai Ch©u (tuyÓn dÞch), Th¬ Ph¸p thÕ kû XIX, NXB TrÎ, Thµnh phè Hå ChÝ Minh, 1996. [4] NguyÔn V¨n D©n, Lý luËn v¨n häc so s¸nh, NXB Khoa häc X· héi, Hµ Néi, 1998. [5] Xu©n DiÖu, ThÕ giíi th¬ Huy CËn, NXB TrÎ, Thµnh phè Hå ChÝ Minh, 1988. [6] Xu©n DiÖu, Th¬ Huy CËn, B¸o Ngµy nay, sè 166, 1939. [7] §Æng Anh §µo, ViÖt Nam vµ ph−¬ng T©y tiÕp nhËn vµ giao thoa trong v¨n häc, NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi, 2007. [8] Hoµi Thanh, Hoµi Ch©n, Thi nh©n ViÖt Nam, NXB V¨n häc, Hµ Néi, 1988. [9] TrÇn Kh¸nh Thµnh, Huy CËn ®êi vµ th¬, NXB V¨n häc, Hµ Néi, 1999. [10]NguyÔn Toµn Th¾ng, Hµn MÆc Tö vµ nhãm th¬ B×nh §Þnh, NXB Gi¸o dôc, 2007. Summary The advantageous conditions of receiving the influences of French Symbolic poetry on Tho moi (New Poetry) in Viet Nam Having studied the receiving of the influences of French symbolic poetry on Tho moi in Viet Nam period 1932-1945, the author tried to clarify the issues: the traditions of Vietnamese poetry made favorable conditions for poets to approach French symbolic poetry and received its advantages actively, the receiving of its influences took place differently at a particular stage of Tho moi development and the poets with different creative personality as well. (a) Cao häc 14 (§ång Th¸p), chuyªn ng nh V¨n häc ViÖt Nam. 54
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2430 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2