Báo cáo nghiên cứu khoa học " Những vấn đề đặt ra cho Việt Nam từ Chương trình Thu hoạch sớm trong khuôn khổ khu mậu dịch tự do ASEAN - Trung Quốc "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

104
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ch-ơng trình Thu hoạch sớm (Early Harvest Program - EHP) là bộ phận quan trọng của Hiệp định khung về hợp tác kinh tế toàn diện ASEAN – Trung Quốc, đã đ-ợc nêu trong Điều VI của Hiệp định. Đây là Ch-ơng trình nhằm đẩy nhanh hơn tiến trình hợp tác và thúc đẩy quá trình tự do hóa th-ơng mại giữa các bên đối tác. Ch-ơng trình Thu hoạch sớm thực chất là cơ chế -u đãi về thuế quan đ-ợc định ra nhằm đạt đ-ợc sớm những lợi ích từ thuế quan -u đãi thông qua việc...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Những vấn đề đặt ra cho Việt Nam từ Chương trình Thu hoạch sớm trong khuôn khổ khu mậu dịch tự do ASEAN - Trung Quốc "

nghiªn cøu trung quèc sè 1(65) - 2006 18 TrÞnh ThÞ Thanh Thuû* Râ rµng, viÖc c¾t gi¶m thuÕ nhanh sÏ Ch−¬ng tr×nh Thu ho¹ch sím (Early t¹o kh¶ n¨ng “sím” ®em l¹i lîi Ých cho c¶ Harvest Program - EHP) lµ bé phËn nhµ xuÊt khÈu còng nh− nhµ nhËp quan träng cña HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp khÈu, cho ng−êi s¶n xuÊt còng nh− t¸c kinh tÕ toµn diÖn ASEAN – Trung ng−êi tiªu dïng, ®iÒu ®ã gióp t¹o ®iÒu Quèc, ®· ®−îc nªu trong §iÒu VI cña kiÖn cho nh÷ng ngµnh kinh doanh nµy ë HiÖp ®Þnh. §©y lµ Ch−¬ng tr×nh nh»m mçi n−íc thµnh viªn n©ng cao søc c¹nh ®Èy nhanh h¬n tiÕn tr×nh hîp t¸c vµ tranh cña hµng hãa trao ®æi trong thóc ®Èy qu¸ tr×nh tù do hãa th−¬ng m¹i ACFTA hiÖn t¹i còng nh− t−¬ng lai. Cã gi÷a c¸c bªn ®èi t¸c. Ch−¬ng tr×nh Thu thÓ nãi, EHP lµ mét b−íc ®i quan träng ho¹ch sím thùc chÊt lµ c¬ chÕ −u ®·i vÒ ban ®Çu nÕu nh− thùc hiÖn thµnh c«ng thuÕ quan ®−îc ®Þnh ra nh»m ®¹t ®−îc còng sÏ lµ mét tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c cho sù sím nh÷ng lîi Ých tõ thuÕ quan −u ®·i h×nh thµnh khu vùc mËu dÞch tù do. th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt Theo tháa thuËn c¾t gi¶m thuÕ trong theo nguyªn t¾c cã ®i cã l¹i. C¸c mÆt EHP, Trung Quèc vµ c¸c n−íc ASEAN- 6 hµng tham gia EHP gåm nh÷ng mÆt sÏ hoµn thµnh lé tr×nh vµo thêi ®iÓm hµng n«ng s¶n vµ thuû s¶n ®−îc liÖt kª 1/1/2006, ViÖt Nam sÏ hoµn thµnh vµo tõ Ch−¬ng 1 ®Õn Ch−¬ng 8 cña biÓu thuÕ 1/1/2008. Thùc hiÖn EHP, b¾t ®Çu tõ nhËp khÈu −u ®·i. §©y lµ nh÷ng mÆt 01/01/2004, Trung Quèc ®· c¾t gi¶m 536 hµng ®−îc coi lµ cã lîi thÕ vÒ xuÊt khÈu dßng thuÕ ®èi víi hµng nhËp tõ ViÖt Nam. cña c¸c bªn tham gia Ch−¬ng tr×nh thu VÒ phÝa ViÖt Nam, tõ ngµy 01/01/2004 ho¹ch sím, cã tÝnh bæ sung cho nhau gãp còng b¾t ®Çu c¾t gi¶m 484 dßng thuÕ vµ cã phÇn ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng ë mçi 26 mÆt hµng thuéc danh môc lo¹i trõ khái n−íc ®èi t¸c. Bªn c¹nh ®ã, mçi n−íc viÖc tham gia EHP. §ã lµ nh÷ng mÆt hµng trong danh môc "nh¹y c¶m" nh− thÞt thµnh viªn ASEAN còng cã thÓ tho¶ gia cÇm, trøng, qu¶ cã mói… thuËn riªng víi Trung Quèc bæ sung thªm nh÷ng mÆt hµng ngoµi c¸c ch−¬ng BiÓu 1 sÏ cho thÊy lé tr×nh c¾t gi¶m hµng hãa ®· ®−îc nªu ë trªn ®Ó b¶o ®¶m thuÕ suÊt trong EHP: sù c©n b»ng xuÊt nhËp khÈu víi Trung * Th¹c sÜ, ViÖn Nghiªn cøu Th−¬ng m¹i - Bé Quèc. Th−¬ng m¹i
19 Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cho ViÖt Nam… C¸c nhãm mÆt hµng vµ lé tr×nh c¾t gi¶m trong EHP N−íc 01/01/04 01/01/05 01/01/06 01/01/07 01/01/08 01/01/09 01/01/10 C¸c s¶n phÈm nhãm 1 0% 0% 0% 0% 0% ASEAN 6 +TQ 10% 5% 0% 0% 0% ViÖt Nam 20% 15% 10% 5% 0% 0% L o v Myanmar 20% 15% 20% 14% 8% 0% Campuchia 20% 15% 20% 15% 10% 5% C¸c s¶n phÈm nhãm 2 0% 0% 0% 0% 0% 0% ASEAN 6 +TQ 5% 0% 0% 0% ViÖt Nam 10% 10% 5% 5% 0% 0% L o v Myanmar 10% 10% 10% 10% 5% 0% Campuchia 10% 10% 10% 10% 5% 5% C¸c s¶n phÈm nhãm 3 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% ASEAN 6 +TQ 0% 0% ViÖt Nam 5% 5% 0 – 5% 0 – 5% 0% 0% 0% L o v Myanmar 5% 5% 5% 5% 0 - 5% 0% Campuchia 5% 5% 5% 5% 0 - 5% 0 - 5% (ASEAN- 6 gåm: Brunei, In®«nªxia, Malaixia, Philippin, Singapore, vµ Th¸i Lan; 4 n−íc thµnh viªn míi cña ASEAN: Campuchia, Lµo, Myanmar vµViÖt Nam ) MÆc dï ®· ®i vµo thùc hiÖn, nh−ng doanh nghiÖp còng ch−a cã ®iÒu kiÖn ®Ó xung quanh viÖc thùc hiÖn EHP vÉn cã cã thÓ nhËn thøc mét c¸ch ®Çy ®ñ vÒ mäi nh÷ng c¸ch nh×n nhËn kh«ng hoµn toµn khÝa c¹nh cña Ch−¬ng tr×nh nµy. Tuy gièng nhau vÒ c¬ héi vµ th¸ch thøc. VÊn nhiªn, trªn mét ph−¬ng diÖn kh¸c, còng ®Ò lµ ë chç, c¸c doanh nghiÖp cña ViÖt cã thÓ thÊy, HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do Nam kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nh÷ng song ph−¬ng Trung Quèc - Th¸i Lan vÒ mÆt hµng thuéc EHP ch−a thËt sù cã ®ñ nhãm hµng rau qu¶ ®−îc ký kÕt vµ ®−a thêi gian chuÈn bÞ cÇn thiÕt ®Ó vµo cuéc vµo thùc hiÖn tõ th¸ng 10/2003 ®· g©y mét c¸ch cã hiÖu qu¶, do vËy kh¶ n¨ng nhiÒu t¸c ®éng bÊt lîi ®èi víi ho¹t ®éng ®¸p øng c¶ vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng xuÊt nhËp khÈu gi÷a ViÖt Nam vµ Trung hµng ho¸ trao ®æi theo EHP cßn bÞ h¹n Quèc vÒ nhãm hµng rau qu¶. chÕ, søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ trao Thêi gian thùc hiÖn EHP ®Õn nay ®· ®æi ch−a cao. Bªn c¹nh ®ã, phÇn lín c¸c ®−îc gÇn 2 n¨m, tøc ®· ®i hÕt mét nöa
nghiªn cøu trung quèc sè 1(65) - 2006 20 thêi gian, nh−ng nh÷ng g× gÆt h¸i ®−îc s¶n, c«ng nhËn lÉn nhau vÒ tiªu chuÈn cña ViÖt Nam tõ EHP kh«ng thùc sù chÊt l−îng, vÖ sinh an toµn thùc phÈm, ®−îc nh− kú väng ban ®Çu, thËm chÝ kiÓm ®Þnh, kiÓm dÞch hµng ho¸, nh»m trong thêi gian ®ã kim ng¹ch xuÊt khÈu gióp khai th«ng xuÊt khÈu hµng ho¸ mét sè mÆt hµng n«ng s¶n vµ thñy s¶n ViÖt Nam sang Trung Quèc. Cã thÓ coi cña ViÖt Nam sang Trung Quèc còng ®©y lµ mét rµo c¶n th−¬ng m¹i v« h×nh kh«ng ®¹t ®−îc sù t¨ng tr−ëng nµo. mµ c¶ hai bªn cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p Ch¼ng h¹n, n¨m 2004 b¾t ®Çu thùc hiÖn th¸o gì kÞp thêi. ViÖc nµy cµng ®Ó chËm EHP, mÆc dï thuÕ suÊt ®· ®−îc c¾t trÔ, cµng g©y nhiÒu bÊt lîi kh«ng nh÷ng gi¶m, nh−ng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng cho viÖc thùc hiÖn EHP mµ cßn cho c¶ rau qu¶ cña ViÖt Nam sang thÞ tr−êng quan hÖ th−¬ng m¹i gi÷a hai n−íc. Trung Quèc chØ ®¹t 24,9 triÖu USD, - Hai n−íc ViÖt - Trung nªn cã sù phèi b»ng 37% cña n¨m 2003. Mét c¸ch t−¬ng hîp vµ hç trî lÉn nhau trong viÖc thóc øng, kim ng¹ch xuÊt khÈu h¶i s¶n còng ®Èy x©y dùng vµ n©ng cÊp hÖ thèng kÕt chØ ®¹t 48 triÖu USD, b»ng 62% n¨m cÊu h¹ tÇng phôc vô cho ho¹t ®éng 2003. T×nh h×nh n¨m 2005 tuy ®· cã c¶i th−¬ng m¹i mét c¸ch thuËn lîi, ®Æc biÖt thiÖn h¬n nh−ng còng ch−a kh¾c phôc lµ h¹ tÇng giao th«ng vµ c«ng nghÖ ®−îc xu h−íng gi¶m thiÓu. th«ng tin. Sù l¹c hËu dï cña bªn nµo vÒ Tuy vËy, nh÷ng ®iÒu nãi trªn ®©y kÕt cÊu h¹ tÇng còng g©y c¶n trë chung còng cã thÓ chØ mang tÝnh chÊt ng¾n h¹n cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ sù bÊt mµ th«i, bëi v× mét khi c¸c doanh nghiÖp lîi thiÖt thßi sÏ thuéc vÒ bªn cã kÕt cÊu cña chóng ta ®· nhËn râ thùc chÊt cña h¹ tÇng l¹c hËu h¬n. vÊn ®Ò th× sÏ biÕt c¸ch cÇn ph¶i lµm g× - Trong bèi c¶nh l·nh ®¹o cÊp cao hai ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng n−íc ®· tháa thuËn vÒ viÖc triÓn khai xuÊt nhËp khÈu theo cam kÕt. Quan x©y dùng hai Hµnh lang vµ mét Vµnh träng h¬n, EHP lµ b−íc khëi ®Çu cã ý ®ai kinh tÕ, chóng ta cÇn chñ ®éng nghÜa lµm tiÒn ®Ò cho viÖc h×nh thµnh nghiªn cøu x©y dùng c¸c tæ hîp kinh tÕ khu vùc mËu dÞch tù do réng lín vµ th−¬ng m¹i trªn c¸c tuyÕn Hµnh lang ASEAN- Trung Quèc. nµy nh»m khai th¸c lîi thÕ ®Þa- kinh tÕ §Ó cã thÓ ®¹t ®−îc kÕt qu¶ tèt h¬n tõ phôc vô cho viÖc thùc hiÖn EHP vµ EHP trong thêi gian cßn l¹i cña HiÖp ACFTA. ®Þnh ®· ®−îc ký kÕt vµ tham gia mét - Hai bªn cÇn t¨ng c−êng trao ®æi vµ c¸ch cã hiÖu qu¶ vµo khu vùc mËu dÞch hîp t¸c víi nhau ®Ó gi¶i quyÕt tèt tù do trong t−¬ng lai, cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò vÒ qu¶n lý cöa khÈu, biªn tèt mét sè gi¶i ph¸p sau ®©y: giíi chung trong bèi c¶nh tiÕn tr×nh héi - ViÖt Nam vµ Trung Quèc cÇn sím nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ toµn cÇu hãa bµn b¹c vµ ®i ®Õn ký kÕt hiÖp ®Þnh vÒ ®ang t¨ng tèc, ®iÒu nµy cã ý nghÜa hÕt kiÓm dÞch hµng ho¸ n«ng s¶n vµ thñy søc quan träng trong thùc hiÖn EHP vµ
21 Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cho ViÖt Nam… chän vµ lai t¹o gièng, kü thuËt nu«i ACFTA. Thùc tiÔn cho thÊy, viÖc di trång, thu ho¹ch, b¶o qu¶n ®Õn kh©u chÕ chuyÓn hµng ho¸, dÞch vô vµ qu¸ c¶nh biÕn, bao b×, ®ãng gãi vµ xuÊt khÈu. ®ang ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò bøc thiÕt ®ßi hái ph¶i ®−îc gi¶i quyÕt sím. - Hµng ho¸ trao ®æi theo EHP còng nh− Ch−¬ng tr×nh xuÊt khÈu kh¸c thuéc - VÒ phÝa ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ ®èi víi khu«n khæ ACFTA cÇn ®−îc tæ chøc s¶n c¸c doanh nghiÖp tham gia thùc hiÖn xuÊt tËp trung, tr¸nh t×nh tr¹ng “thu, EHP vµ ACFTA, cÇn cã sù quan t©m gom h¸i l−îm” nh− l©u nay vÉn x¶y ra. nghiªn cøu s©u s¾c thÞ tr−êng réng lín §Ó kÕt luËn, cã thÓ nãi r»ng n«ng vµ ®Çy tiÒm n¨ng cña Trung Quèc ®· lµ nghiÖp lµ mét vÊn ®Ò thùc sù khã kh¨n n−íc thµnh viªn cña WTO mÊy n¨m nay, trong ®µm ph¸n th−¬ng m¹i quèc tÕ, do trong khi ®ã ViÖt Nam còng ®ang cè vËy viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng EHP nh− g¾ng ®Ó sím gia nhËp tæ chøc quèc tÕ ®· tho¶ thuËn th× còng ®· mang trong nµy. §iÒu nµy hÕt søc cã ý nghÜa, v× ®ã lµ nã nh÷ng ý nghÜa to lín vµ thiÕt thùc c¬ héi rÊt tèt ®Ó ViÖt Nam thÊy ®−îc c¸c trªn nhiÒu ph−¬ng diÖn, ®Æc biÖt lµ luËt ch¬i vÒ tù do hãa th−¬ng m¹i cña trong bèi c¶nh ASEAN ®ang ngµy cµng WTO ®· ®−îc hiÖn thùc hãa nh− thÕ nµo trë thµnh nh©n tè quan träng trong sù ë thÞ tr−êng Trung Quèc – mét ®èi t¸c ph¸t triÓn §«ng ¸. quan träng cña ViÖt Nam. - V× thêi gian thùc hiÖn EHP kh«ng Tµi liÖu tham kh¶o cßn nhiÒu, c¸c cÊp qu¶n lý còng nh− 1. Tuyªn bè chung cÊp cao ViÖt Nam – doanh nghiÖp cÇn cã ch−¬ng tr×nh hµnh Trung Quèc (Hµ Néi, th¸ng 11/2005) ®éng thËt cô thÓ ®Ó khai th¸c ®−îc 2. HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c kinh tÕ nh÷ng lîi Ých th−¬ng m¹i tõ lé tr×nh c¾t toµn diÖn ASEAN- Trung Quèc gi¶m thuÕ th«ng qua viÖc tæ chøc luång 3. Kû yÕu héi th¶o quèc tÕ vÒ: Quan hÖ hµng xuÊt khÈu, giao hµng ®óng thêi ASEAN- Trung Quèc víi ph¸t triÓn thÞ h¹n, tæ chøc tèt l−u th«ng hµng ho¸ tr−êng vµ th−¬ng m¹i ViÖt Nam, Hµ Néi, trong n−íc. §Ó lµm tèt viÖc nµy, cÇn cã th¸ng 10- 2005 sù hîp t¸c liªn doanh liªn kÕt gi÷a c¸c 4. ThS. TrÞnh ThÞ Thanh Thuû: “C¸c doanh nghiÖp cña c¸c ®Þa ph−¬ng trong gi¶i ph¸p ®Ó ViÖt Nam khai th¸c tèi ®a c¶ n−íc. nh÷ng lîi Ých th−¬ng m¹i tõ ch−¬ng tr×nh - Nh»m môc ®Ých phôc vô lîi Ých tr−íc thu ho¹ch sím trong khu vùc mËu dÞch tù m¾t vµ l©u dµi trong xuÊt khÈu hµng do ASEAN – Trung Quèc”, §Ò tµi NCKH n«ng s¶n vµ thuû s¶n, cÇn ph¶i cã sù cÊp Bé - Bé Th−¬ng m¹i, Hµ Néi- 2005 quan t©m ®Çy ®ñ trong viÖc n©ng cao 5. TS. NguyÔn V¨n LÞch: “Ph¸t triÓn chÊt l−îng vµ mÉu m· cña nhãm hµng th−¬ng m¹i khu vùc hµnh lang kinh tÕ H¶i nµy, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ ph¶i quan t©m Phßng – Lµo Cai – C«n Minh”, §Ò tµi ®Õn c¸c nh©n tè cña qu¸ tr×nh t¹o gi¸ trÞ NCKH cÊp Bé - Bé Th−¬ng m¹i, Hµ Néi - sö dông hµng n«ng thuû s¶n tõ kh©u 2004.