Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Ô TÔ HYBRID CỠ NHỎ, PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG CÁ NHÂN TƯƠNG LAI PHÙ HỢP VỚI ĐIỀU KIỆN VIỆT NAM"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

56
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việt Nam bắt đầu áp dụng tiêu chuẩn khí thải EURO2 từ ngày 1 tháng 7 năm 2007. Mặc dù đây là tiêu chuẩn rất thấp nhưng cũng đã đặt ra nhiều vấn đề khó khăn về nhiên liệu, công nghệ,... Dưới áp lực ngày càng tăng của công tác bảo vệ môi trường, tiêu chuẩn khí thải của nước ta chắc chắn sẽ ngày càng được siết chặt thêm. Bài báo phân tích viễn ảnh phát triển của phương tiện cơ giới và năng lượng trên thế giới để đề xuất mô hình phương tiện giao....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Ô TÔ HYBRID CỠ NHỎ, PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG CÁ NHÂN TƯƠNG LAI PHÙ HỢP VỚI ĐIỀU KIỆN VIỆT NAM"

Ô TÔ HYBRID CỠ NHỎ, PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG CÁ NHÂN TƯƠNG LAI PHÙ HỢP VỚI ĐIỀU KIỆN VIỆT NAM SMALL SIZE HYBRID CAR, APPROPRIATE FUTURE INDIVIDUAL VEHICLE IN VIETNAM BÙI VĂN GA Đại học Đà Nẵng HỒ SĨ XUÂN DIỆU NCS khoá 2004-2007, Ngành Kỹ thuật Động cơ Nhiệt NGUYỄN QUÂN NCS khoá 2005-2008, Ngành Kỹ thuật Động cơ Nhiệt TÓM TẮT Vi ệt Nam bắt đầu áp dụng ti êu chuẩn khí thải EURO2 từ ngày 1 tháng 7 năm 2007. Mặc dù đây là tiêu chuẩn rất thấp nhưng cũng đã đặt ra nhiều vấn đề khó khăn về nhi ên li ệu, công nghệ,... Dưới áp lực ngày càng tăng của công tác bảo vệ môi trường, tiêu chuẩn khí thải của nước ta chắc chắn sẽ ngày càng được siết chặt thêm. Bài báo phân tích viễn ảnh phát triển của phương ti ện cơ giới và năng lượng trên thế giới để đề xuất mô hình phương tiện giao thông cá nhân phù hợp với Việt Nam cũng như những kết quả nghiên cứu bước đầu về loại phương tiện này. ABSTRACT st EURO 2 regulation will be applied in Vietnam from the 1 July 2007. Although it is an easy regulation, it raises a lot of problems in terms quality of fuel and technology. Under pressure of environment protection laws, emission regulation in our country should certainly be more and more strict. Based on the analysis of development of future vehicles and perspective of energy resources in the world, this paper suggests a model of appropriate individual car for Vietnam and presents some initial results in the study of this vehicle. 1. Giíi thiÖu Sù ph¸t triÓn c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng ë 900 c¸c khu vùc trªn thÕ giíi nãi chung kh«ng gièng Hoa Kú 800 c) nhau nhng ®Òu cã xu thÕ chung lµ tõng bíc « t« Sè « t«/1000 d© (chiÕ hãa dÇn c¸c qu·ng ®êng dÞch chuyÓn. C¸c chuyªn 700 n gia kinh tÕ cho r»ng thÞ trêng « t« tiÒm n¨ng trong óc 600 NhËt B¶n § øc thÕ kû 21 sÏ dÞch chuyÓn tõ c¸c níc §«ng ©u vµ Ph¸ p ý Thôy SÜ Anh Ch©u Mü La Tinh sang c¸c níc §«ng Nam ¸, 500 T©y Ban Nha Na Uy Trung ¸ vµ cuèi cïng lµ Ch©u Phi. Theo dù b¸o, sè Hµ Lan § an M¹ ch 400 lîng « t« ë Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng sÏ t¨ng tõ 0,7 Aix-len 300 chiÕc/1000 ngêi d©n n¨m 1985 ®Õn 10 chiÕc/1000 § µi Loan ngêi d©n n¨m 2020 vµ 20 chiÕc/1000 ngêi d©n Hµn Quèc 200 vµo n¨m 2060. Sè lîng « t« phô thuéc vµo thu nhËp ®Çu ngêi. Thêng thÞ trêng « t« b¾t ®Çu ph¸t 100 Brazil triÓn khi GDP cña vïng l·nh thæ kho¶ng 2000 USD Trung Quèc 0 trë lªn (h×nh 1). 20 50 0 10 30 40 GDP/ng êi d©n/1000 (USD) H×nh 1. Quan hÖ gi÷a GDP vµ sè lîng « t«
Sù gia t¨ng mËt ®é « t« dÉn ®Õn hai vÊn ®Ò lín cÇn gi¶i quyÕt ®ã lµ sù qu¸ t¶i cña c¬ së h¹ tÇng vµ « nhiÔm m«i trêng. Sù ph¸t triÓn ngµnh giao th«ng vËn t¶i vµ c«ng nghiÖp chÕ t¹o « t« cña hÇu hÕt c¸c níc ®Òu ®îc thùc hiÖn theo ®Þnh híng lµm gi¶m nhÑ sù t¸c ®éng cña hai vÊn ®Ò nµy ®Õn kinh tÕ- x· héi. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¬ së h¹ tÇng giao th«ng mét mÆt liªn quan ®Õn c«ng t¸c qui ho¹ch ®« thÞ, n©ng cÊp hÖ thèng giao th«ng, më réng ®êng, thiÕt kÕ tèt c¸c nót giao th«ng, x©y dùng c¸c b·i ®Ëu xe... vµ mÆt kh¸c, cÇn ph¶i lùa chän kÝch cì « t« phï hîp. KÝch cì vµ kiÓu d¸ng « t« ®· cã sù thay ®æi rÊt ®¸ng kÓ trong thÕ kû qua vµ dêng nh theo qui luËt "®êng xo¾n tr«n èc". ThËt vËy ngµy nay ngêi ta l¹i t×m thÊy nh÷ng « t« míi nhÊt cã kiÓu d¸ng nh « t« "2 chevaux" (thêng gäi lµ xe con cãc) kÝch thíc nhá gän cña c¸c h·ng « t« næi tiÕng trªn thÕ giíi s¶n xuÊt. Ngêi ta u tiªn chän « t« nhá bëi lÏ chóng gän nhÑ, chiÕm Ýt kh«ng gian trong garage vµ thuÕ lu hµnh thÊp. ChÝnh v× vËy, nh÷ng chñng lo¹i xe nh Peugeot 205, Renault Twingo, Ford KA, BMW "2 chevaux"... thuéc lo¹i « t« b¸n ch¹y nhÊt ë Ch©u ¢u. Míi ®©y trªn thÞ trêng « t« thÕ giíi xuÊt hiÖn nh÷ng chñng lo¹i « t« cã kÝch thíc rót gän hai chç H ×nh 2. ¤ t« cì nhá cña h·ng Smart ngåi SMART (h×nh 2). Trªn thÞ trêng Ch©u ¸, c¸c nhµ chÕ t¹o « t« còng rÊt quan t©m ®Õn viÖc s¶n xuÊt c¸c lo¹i « t« cì nhá. ¤ t« Matiz cña Daewoo lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh. VÒ mÆt h¹n chÕ « nhiÔm H¹ t r¾ g/km n EURO 1 m«i trêng, c¸c nhµ s¶n xuÊt « t« kh«ng ngõng nghiªn cøu n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm cña m×nh ®Ó EURO 2 0 ,0 8 thÝch nghi víi c¸c tiªu chuÈn ph¸t EURO 3 0,05 th¶i « nhiÔm ngµy cµng trë nªn EURO 40,025 0,50 0,64 1.06 0,63 2,88 0,25 0,50 0,87 NOx g/km CO g/km nghiªm ngÆt. C¸c níc ph¸t triÓn hiÖn ®ang ¸p dông tiªu chuÈn ph¸t th¶i « nhiÔm EURO4 vµ ®ang híng vÒ tiªu chuÈn EURO5, 0,30 nghiªm ngÆt h¬n. Níc ta tõ tríc 0,56 ®Õn giê cha qui ®Þnh tiªu chuÈn cô thÓ. KÓ tõ ngµy 1 th¸ng 7 n¨m 0,71 ---- EURO 5 2007, níc ta ¸p dông tiªu chuÈn 0,98 EURO2 (h×nh 3). MÆt dï tiªu HC g/km chuÈn nµy cßn rÊt thÊp nhng viÖc H ×nh 3. Tiªu chuÈn ph¸t th¶i « nhiÔm cña « t« ¸p dông nã còng ®· ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò vÒ nhiªn liÖu vµ kü thuËt ®éng c¬. Gi¶ sö r»ng c¸c ph¬ng tiÖn c¬ giíi cña chóng ta ®¹t ®îc tiªu chuÈn khÝ th¶i nµy th× møc ®é ph¸t « nhiÔm cña chóng còng cßn rÊt cao so víi c¸c níc ph¸t triÓn. V× vËy cÇn ph¶i nghiªn cøu c¸c gi¶i ph¸p vÒ ph¬ng tiÖn giao th«ng “s¹ch” kh¶ dÜ h¹n chÕ møc ®é ph¸t th¶i mµ kh«ng cÇn ®Õn c¸c lo¹i ®éng c¬ thÕ hÖ míi. 2. Xu híng ph¸t triÓn « t« s¹ch ¤ t« s¹ch kh«ng g©y « nhiÔm (Zero emission) lµ môc tiªu híng tíi cña c¸c nhµ nghiªn cøu vµ chÕ t¹o « t« ngµy nay. Cã nhiÒu gi¶i ph¸p ®· ®îc c«ng bè trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tËp trung vµo viÖc hoµn thiÖn qu¸ tr×nh ch¸y ®éng c¬ Diesel, sö dông c¸c lo¹i nhiªn liÖu kh«ng truyÒn thèng cho « t« nh LPG, khÝ thiªn nhiªn, methanol, ethanol, biodiesel, ®iÖn, pin nhiªn liÖu, n¨ng lîng mÆt trêi, « t« lai (hybrid). Xu híng ph¸t triÓn « t« s¹ch cã thÓ tæng hîp nh sau: + Hoµn thiÖn ®éng c¬ diesel:
C¸c kü thuËt míi ®Ó hoµn thiÖn ®éng c¬ diesel ®· cho phÐp n©ng cao râ rÖt tÝnh n¨ng cña nã bao gåm ¸p dông hÖ thèng phun ray chung (common rail) ®iÒu khiÓn ®iÖn tö, läc bå hãng vµ xö lý khÝ trªn ®êng x¶ b»ng bé xóc t¸c ba chøc n¨ng, hoÆc n©ng cao chÊt lîng nhiªn liÖu, sö dông nhiªn liÖu diesel cã hµm lîng lu huúnh cùc thÊp. ViÖc dïng ®éng c¬ diesel sö dông ®ång thêi nhiªn liÖu khÝ vµ nhiªn liÖu láng (dual fuel) còng lµ mét gi¶i ph¸p n©ng cao tÝnh n¨ng cña ®éng c¬ diesel. + ¤ t« ch¹y b»ng c¸c lo¹i nhiªn liÖu láng thay thÕ: C¸c lo¹i nhiªn liÖu láng thay thÕ quan t©m hiÖn nay lµ cån, colza,... cã nguån tõ thùc vËt. Do thµnh phÇn C trong nhiªn liÖu thÊp nªn qu¸ tr×nh ch¸y sinh ra Ýt chÊt « nhiÔm cã gèc carbon, ®Æc biÖt lµ gi¶m CO2, chÊt khÝ g©y hiÖu øng nhµ kÝnh. Ngµy nay viÖc øng dông c¸c lo¹i nhiªn liÖu láng thay thÕ trªn ph¬ng tiÖn vËn t¶i nãi chung vµ trªn xe buýt nãi riªng vÉn cßn rÊt h¹n chÕ do gi¸ thµnh cña nhiªn liÖu cßn cao. Tuy nhiªn gi¶i ph¸p nµy cã lîi ë nh÷ng n¬i mµ nguån nhiªn liÖu nµy dåi dµo hoÆc c¸c lo¹i nhiªn liÖu trªn ®îc chiÕt xuÊt tõ c¸c chÊt th¶i cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Mét lo¹i nhiªn liÖu láng thay thÕ kh¸c míi ®©y ®îc c«ng bè lµ Dimethyl ether (DME) ®îc chÕ t¹o tõ khÝ thiªn nhiªn. §©y lµ lo¹i nhiªn liÖu thay thÕ cùc s¹ch cã thÓ dïng cho ®éng c¬ diesel gièng nh LPG. Thö nghiÖm trªn « t« cho thÊy, « t« dïng DME cã møc ®é ph¸t « nhiÔm thÊp h¬n nhiÒu so víi tiªu chuÈn « t« ph¸t « nhiÔm cùc thÊp California ULEV. NÕu viÖc s¶n xuÊt DME trªn qui m« c«ng nghiÖp thµnh hiÖn thùc th× trong t¬ng lai nã sÏ lµ nhiªn liÖu láng lý tëng nhÊt v× khÝ thiªn nhiªn ph©n bè ®Òu kh¾p trªn tr¸i ®Êt vµ cã tr÷ lîng t¬ng ®¬ng dÇu má. + ¤ t« ch¹y b»ng khÝ thiªn nhiªn: Sö dông « t« ch¹y b»ng khÝ thiªn nhiªn lµ mét chÝnh s¸ch rÊt h÷u Ých vÒ n¨ng lîng thay thÕ trong t¬ng lai, ®Æc biÖt vÒ ph¬ng diÖn gi¶m « nhiÔm m«i trêng trong thµnh phè. Cho tíi nay cã hai gi¶i ph¸p sö dông khÝ thiªn nhiªn trªn xe buýt, ®ã lµ khÝ thiªn nhiªn díi d¹ng khÝ vµ khÝ thiªn nhiªn díi d¹ng láng. Mét trong nh÷ng khã kh¨n khiÕn cho nguån n¨ng lîng nµy cha ®îc ¸p dông réng r·i trªn ph¬ng tiÖn vËn t¶i lµ vÊn ®Ò lu tr÷ khÝ thiªn nhiªn (d¹ng khÝ hay d¹ng láng) trªn « t«. Ngµy nay viÖc chÕ t¹o b×nh chøa khÝ thiªn nhiªn ®· ®îc c¶i thiÖn nhiÒu c¶ vÒ c«ng nghÖ lÉn vËt liÖu, ch¼ng h¹n sö dông b×nh chøa composite gia cè b»ng sîi carbon. + ¤ t« ch¹y b»ng khÝ dÇu má hãa láng LPG: KhÝ dÇu má hãa láng LPG ngµy cµng trë nªn lµ lo¹i nhiªn liÖu a chuéng ®Ó ch¹y « t« ngoµi nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt vÒ gi¶m « nhiÔm m«i trêng nã cßn cã lîi thÕ vÒ sù thuËn tiÖn trong chuyÓn ®æi hÖ thèng nhiªn liÖu. ViÖc chuyÓn ®æi « t« ch¹y b»ng nhiªn liÖu láng sang dïng LPG cã thÓ ®îc thùc hiÖn theo ba híng: sö dông duy nhÊt nhiªn liÖu LPG, sö dông hoÆc x¨ng hoÆc LPG, sö dông ®ång thêi diesel vµ LPG (dual fuel). ViÖc t¹o hçn hîp LPG kh«ng khÝ cã thÓ thùc hiÖn b»ng bé chÕ hoµ khÝ kiÓu Venturie th«ng thêng hay phun LPG trªn ®êng n¹p. Nh÷ng hÖ thèng phun míi ®ang ®îc nghiªn cøu ph¸t triÓn lµ phun LPG d¹ng láng trong buång ch¸y ®Ó t¨ng tÝnh n¨ng c«ng t¸c cña lo¹i ®éng c¬ nµy. Còng nh c¸c lo¹i nhiªn liÖu khÝ kh¸c, viÖc lu tr÷ LPG trªn « t« lµ vÊn ®Ò g©y nhiÒu khã kh¨n nhÊt mÆc dï ¸p suÊt hãa láng cña LPG thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi khÝ thiªn nhiªn hay c¸c lo¹i khÝ kh¸c. C¸c lo¹i b×nh chøa nhiªn liÖu LPG còng ®îc c¶i tiÕn nhiÒu nhê vËt liÖu vµ c«ng nghÖ míi. + ¤ t« ch¹y b»ng ®iÖn: ¤ t« ch¹y ®iÖn vÒ nguyªn t¾c lµ « t« s¹ch tuyÖt ®èi (zero emission) ®èi víi m«i trêng kh«ng khÝ trong thµnh phè. Nguån ®iÖn dïng ®Ó ch¹y « t« ®îc n¹p vµo accu do ®ã qu·ng ®êng ho¹t ®éng ®éc lËp cña « t« phô thuéc vµo kh¶ n¨ng tÝch ®iÖn cña accu. NÕu nguån ®iÖn ®îc s¶n xuÊt tõ c¸c nguån n¨ng lîng t¸i sinh (thñy ®iÖn, pin mÆt trêi...) th× « t« dïng ®iÖn lµ lo¹i ph¬ng tiÖn lý tëng nhÊt vÒ mÆt « nhiÔm m«i trêng. Tuy nhiªn nÕu nguån ®iÖn ®îc s¶n xuÊt tõ nhiªn liÖu hãa th¹ch th× u ®iÓm nµy bÞ h¹n chÕ nÕu xÐt vÒ møc ®é ph¸t « nhiÔm tæng thÓ. Ngµy nay « t« ch¹y b»ng accu ®· ®¹t ®îc nh÷ng tÝnh n¨ng vËn hµnh cÇn thiÕt gièng nh « t« sö dông nhiªn liÖu láng truyÒn thèng. + ¤ t« ch¹y b»ng pin nhiªn liÖu: Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p cña nguån n¨ng lîng s¹ch cung cÊp cho « t« trong t¬ng lai lµ pin nhiªn liÖu. Pin nhiªn liÖu lµ hÖ thèng ®iÖn hãa biÕn ®æi trùc tiÕp hãa n¨ng trong nhiªn liÖu thµnh ®iÖn
n¨ng. Pin nhiªn liÖu tríc ®©y chØ ®îc nghiªn cøu ®Ó cung cÊp ®iÖn cho c¸c con tµu kh«ng gian nhng ngµy nay pin nhiªn liÖu ®· bíc vµo giai ®o¹n th¬ng m¹i hãa ®Ó cung cÊp n¨ng lîng cho « t«. Do kh«ng cã qu¸ tr×nh ch¸y x¶y ra nªn s¶n phÈm ho¹t ®éng cña pin nhiªn liÖu lµ ®iÖn, nhiÖt vµ h¬i níc. V× vËy cã thÓ nãi « t« ho¹t ®éng b»ng pin nhiªn liÖu lµ « t« s¹ch tuyÖt ®èi theo nghÜa ph¸t th¶i chÊt « nhiÔm trong khÝ x¶. ¤ t« ch¹y b»ng pin nhiªn liÖu kh«ng n¹p ®iÖn mµ chØ n¹p nhiªn liÖu hydrogen. Khã kh¨n v× vËy liªn quan ®Õn lu tr÷ hydro díi ¸p suÊt cao hoÆc trong vËt liÖu hÊp thô trªn ph¬ng tiÖn vËn t¶i. + ¤ t« lai (hybrid): ¤ t« lai lµ lo¹i « t« sö dông Ýt nhÊt hai nguån søc kÐo bæ sung cho nhau. Trong khi c¸c gi¶i ph¸p sö dông « t« ch¹y hoµn toµn b»ng ®iÖn cßn nhiÒu bÊt cËp th× « t« lai sö dông ®éng c¬ ®iÖn vµ ®éng c¬ nhiÖt tá ra cã nhiÒu u thÕ nhÊt. ¤ t« lai d¹ng nµy sö dông ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu ch¹y b»ng accu ®îc n¹p ®iÖn b»ng ®iÖn líi khi « t« dõng vµ n¹p ®iÖn bæ sung tõ côm ®éng c¬ nhiÖt-m¸t ph¸t ®iÖn mét chiÒu bè trÝ trªn xe. ¤ t« lai ®îc nghiªn cøu tõ nh÷ng n¨m 1990. §Õn n¨m 1997, chiÕc « t« lai ®Çu tiªn Toyota Prius ra ®êi t¹i NhËt B¶n. HiÖn nay trªn thÞ trêng thÕ giíi ®· xuÊt hiÖn « t« lai víi c¸c nh·n hiÖu kh¸c nhau: Honda Insight, Honda Civic, Toyota Prius... víi gi¸ c¶ c¹nh tranh víi « t« truyÒn thèng. §éng c¬ nhiÖt sö dông trªn « t« lai chØ cung cÊp n¨ng lîng bæ sung nªn cã c«ng suÊt bÐ. §éng c¬ nhiÖt ë ®©y cã thÓ lµ ®éng c¬ Diesel hiÖn ®¹i víi hÖ thèng läc bå hãng vµ xö lý khÝ x¶ hay ®éng c¬ sö dông nhiªn liÖu khÝ (khÝ thiªn nhiªn, khÝ dÇu H×nh 4. Xu híng ph¸t triÓn « t« s¹ch má ho¸ láng LPG). Lý tëng nhÊt lµ « t« lai sö dông ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu vµ ®éng c¬ nhiÖt n¹p ®iÖn bæ sung ch¹y b»ng nhiªn liÖu khÝ (khÝ thiªn nhiªn hay khÝ dÇu má hãa láng) víi bé xóc t¸c ba chøc n¨ng l¾p trªn ®êng x¶. 3. ¤ t« c¸ nh©n ë ViÖt Nam Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ chuyªn m«n, tiÒm n¨ng ph¸t triÓn « t« ë níc ta lµ rÊt lín, ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i « t« cã gi¸ c¶ ë møc ®é thÊp vµ trung b×nh. Trong ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng phôc vô cho giao th«ng ë níc ta cha ®îc ph¸t triÓn, nhµ ë thµnh phè chËt hÑp, b·i ®Ëu xe cha ®îc x©y dùng, c¸c lo¹i « t« c¸ nh©n cì lín sÏ g©y nhiÒu phiÒn hµ cho c«ng t¸c tæ chøc giao th«ng còng nh cho ngêi sö dông. V× vËy viÖc x¸c ®Þnh mét kiÓu d¸ng xe phï hîp víi c¬ së h¹ tÇng vµ tháa m·n c¸c tiªu chÝ vÒ møc ®é ph¸t « nhiÔm ë níc ta lµ rÊt cÇn thiÕt. ¤ t« c¸ nh©n ë níc ta tríc hÕt ph¶i lµ ph¬ng tiÖn ®i l¹i th«ng dông cã thÓ thay thÕ xe g¾n m¸y. V× vËy « t« ph¶i gän nhÑ cã tèc ®é vµ qu·ng ®êng ho¹t ®éng t¬ng ®¬ng víi xe g¾n m¸y nhng an toµn vµ tiÖn nghi h¬n, ®Æc biÖt lµ tr¸nh ma n¾ng vµ bôi trªn ®êng. Gi¸ thµnh cña xe ph¶i thÊp ®Ó ®¹i bé phËn ngêi d©n cã nhu cÇu cã thÓ mua s¾m. Trong bèi c¶nh ®ã th× « t« cì nhá hai chç ngåi lµ phï hîp víi níc ta nhÊt. VÒ hÖ thèng ®éng lùc cña « t«, tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y chóng ta thÊy xu thÕ ph¸t triÓn t¬ng lai cña « t« lµ híng vÒ « t« sinh th¸i, trong ®ã « t« lai kÕt hîp dÉn ®éng gi÷a ®éng c¬ ®¸nh löa cìng bøc vµ ®éng c¬ ®iÖn cã u thÕ lín nhÊt hiÖn nay. §Ó ®ãn ®Çu sù ph¸t triÓn nµy, chóng ta chän hÖ thèng ®éng lùc cña « t« ViÖt Nam theo kiÓu lai ®iÖn-nhiÖt, trong ®ã ®éng c¬ ®iÖn ch¹y b»ng accu vµ ®éng c¬ nhiÖt ch¹y b»ng khÝ thiªn nhiªn (NGV) hay khÝ gas hãa láng (LPG). Sö dông hÖ thèng ®éng lùc nh trªn ®èi víi « t« c¸ nh©n ë níc ta sÏ mang l¹i lîi Ých vÒ nhiÒu mÆt. ThËt vËy, phÇn lín ®iÖn n¨ng cña chóng ta ®îc s¶n xuÊt b»ng thñy ®iÖn (n¨ng lîng t¸i sinh) kh«ng cã khÝ th¶i g©y « nhiÔm. KhÝ thiªn nhiªn, khÝ dÇu má ho¸ láng lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh khai
th¸c dÇu khÝ. Tr÷ lîng dÇu th« cña níc ta kh«ng lín nhng tr÷ lîng khÝ thiªn nhiªn cßn rÊt dåi dµo. HiÖn nay chóng ta ®· khai th¸c c¸c má khÝ thiªn nhiªn ë phÝa nam ®Ó s¶n xuÊt ®iÖn, ®¹m. Chóng ta cã nhµ m¸y s¶n xuÊt ga Dinh Cè vµ nhµ m¸y läc dÇu sè 1 ë Dung Quèc sÏ ho¹t ®éng trong nh÷ng n¨m tíi. V× vËy kh¶ n¨ng ®éc lËp nhiªn liÖu khÝ cña chóng ta sÏ rÊt lín. 4. KÕt qu¶ nghiªn cøu bíc ®Çu vÒ « t« hybrid hai chç ngåi ë ViÖt Nam Nhãm nghiªn cøu “ph¬ng tiÖn giao th«ng s¹ch” cña §¹i häc §µ N½ng ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu l¾p ®Æt hÖ thèng ®éng lùc cho « t« hybrid hai chç ngåi ®îc cung cÊp n¨ng lîng tõ hai nguån: ®éng c¬ ®iÖn ch¹y b»ng accu vµ ®éng c¬ nhiÖt ch¹y b»ng khÝ dÇu má hãa láng LPG. S¬ ®å hÖ thèng ®éng lùc nh tr×nh bµy trªn h×nh 5. §éng c¬ Accu ®iÖn Hép vi sai §éng c¬ LPG nhiÖt LPG H×nh 5. S¬ ®å hÖ thèng ®éng lùc « t« hybrid ®iÖn-LPG hai chç ngåi Trªn s¬ ®å h×nh 5, ®éng c¬ ®iÖn cã c«ng suÊt 3kW ®îc cung cÊp ®iÖn tõ nguån accu cã søc ®iÖn ®éng 48V. §éng c¬ nhiÖt cã dung tÝch xi lanh 125cm3 nguyªn thñy l¾p trªn xe g¾n m¸y tay ga ®îc chuyÓn ®æi sang ch¹y b»ng LPG nhê bé phô kiÖn chuyÓn ®æi nhiªn liÖu GA-6. Hai nguån ®éng lùc trªn cã thÓ cung cÊp cho cÇu chñ ®éng cña « t« mét c¸ch riªng rÏ hay phèi hîp. Tèc ®é cùc ®¹i cña « t« ®¹t 35km/h khi chØ ch¹y b»ng ®éng c¬ ®iÖn, ®¹t 45km/h khi chØ ch¹y b»ng ®éng c¬ LPG vµ ®¹t 65km/h khi ch¹y b»ng c¶ hai nguån ®éng lùc. H×nh 6 giíi thiÖu ¶nh chôp hÖ thèng ®éng lùc cña « t« hybrid sau khi l¾p ®Æt xong. H×nh 7 lµ ¶nh chôp cña xe khi ®ang ch¹y thö nghiÖm. C¸c tÝnh n¨ng cña « t« nh trªn phï hîp víi ®iÒu kiÖn vËn hµnh trong thµnh phè. Møc ®é ph¸t « nhiÔm cña « t« ®¹t ®Õn møc lý tëng: « t« hoµn toµn kh«ng ph¸t « nhiÔm khi ch¹y b»ng ®iÖn vµ khi ch¹y b»ng LPG, møc ®é ph¸t « nhiÔm cña xe chØ b»ng kho¶ng 20% møc ®é ph¸t « nhiÔm cña mét xe g¾n m¸y. H×nh 7. Ch¹y thö « t« hybrid 2 chç ngåi H×nh 6. L¾p ®Æt hÖ thèng ®éng lùc lªn « t« hybrid hai chç ngåi
5. KÕt luËn - Tiªu chuÈn ph¸t th¶i « nhiÔm cña ViÖt Nam hiÖn nay cßn rÊt thÊp so víi c¸c níc ph¸t triÓn. B»ng c¸ch ®i truyÒn thèng (c¶i thiÖn ®éng c¬, n©ng cao chÊt lîng nhiªn liÖu), ViÖt Nam khã cã thÓ ®uæi kÞp c¸c níc ph¸t triÓn vÒ h¹n chÕ « nhiÔm m«i trêng. - Gi¶i ph¸p kh¶ thi nhÊt lµ sím sö dông nhiªn liÖu “s¹ch”, chñ yÕu lµ nhiªn liÖu khÝ (khÝ thiªn nhiªn NGV, khÝ dÇu má hãa láng LPG) trªn « t«, xe g¾n m¸y hybrid ®Ó ®¹t ®îc møc ®é ph¸t th¶i « nhiÔm lý tëng. - Sö dông nhiªn liÖu khÝ cßn cã ý nghÜa quan träng trong chiÕn lîc n¨ng lîng quèc gia khi mµ tr÷ lîng dÇu th« cña níc ta s¾p c¹n kiÖt vµ tr÷ lîng khÝ thiªn nhiªn cßn rÊt dåi dµo. TÀI LIỆU THAM KHẢO BUI VAN GA, NGUYEN QUAN: Thiết kế bố trí hệ thống động lực trên ô tô hybrid 2 [1 ] chỗ ngồi. Tạp chí Khoa học và Công nghệ-Đại học Đà Nẵng , số 4(8)/2004, pp. 4-8. BUI VAN GA: Xe gắn máy sạch. Tạp chí Giao thông Vận tải số 1+2 -2005, pp. 75-77. [2 ] BUI VAN GA, NGUYEN QUAN: Ô tô hybrid (lai) Việt Nam. Khoa học và Phát triển , [3 ] số 109+110 -2005, pp. 28-32. BUI VAN GA, NGUYEN QUAN: Nghiên cứu hệ thống động lực cho ô tô hybrid (lai) [4 ] Việt Nam. Tạp chí Giao thông Vận tải, số 3-2005, pp. 58-60. [5 ] BUI VAN GA, NGUYEN QUAN, HO SI XUAN DIEU: A study of Power Train System for Vietnamese Hybrid Car. Paper 044, International Conference on Automotive Technology for Vietnam, ICAT 2005. Hanoi, October 22-24, 2005.