Báo cáo nghiên cứu khoa học " Phát huy lợi thế so sánh đẩy mạnh quan hệ biên mậu của tỉnh biên giới với phía bắc Trung Quốc và của tỉnh Cao Bằng với Long Châu - Quản Tây "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

57
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quan hệ th-ơng mại giữa Việt Nam và Trung Quốc luôn duy trì tốc độ tăng tr-ởng cao, từ chỗ chỉ có vài chục triệu USD của những năm đầu, ngày nay Trung Quốc đã trở thành bạn hàng số 1 của Việt Nam. Mục tiêu kim ngạch hai chiều 5 tỉ USD năm 2005 và 10 tỉ USD năm 2010 mà Thủ t-ớng hai n-ớc đặt ra có khả năng về đích sớm tr-ớc 3 năm (xem phụ lục 1). Đặc điểm lớn nhất của quan hệ th-ơng mại hai n-ớc, chính là từ năm 1991 đến năm 2000,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Phát huy lợi thế so sánh đẩy mạnh quan hệ biên mậu của tỉnh biên giới với phía bắc Trung Quốc và của tỉnh Cao Bằng với Long Châu - Quản Tây "

nghiªn cøu trung quèc sè 3(67)-2006 42 hå quèc phi* qua ®ã ®ãng gãp vµo c«ng cuéc c«ng I. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh kinh nghiÖp hãa, hiªn ®¹i hãa n−íc nhµ. tÕ th−¬ng m¹i cña ViÖt Nam víi Trung Quèc thêi kú 1991 ®Õn nay Quan hÖ th−¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc lu«n duy tr× tèc ®é t¨ng 1. Quan hÖ kinh tÕ th−¬ng m¹i ViÖt – tr−ëng cao, tõ chç chØ cã vµi chôc triÖu Trung USD cña nh÷ng n¨m ®Çu, ngµy nay Ngay sau khi quan hÖ hai n−íc b×nh Trung Quèc ®· trë thµnh b¹n hµng sè 1 th−êng hãa (1991), quan hÖ kinh tÕ cña ViÖt Nam. Môc tiªu kim ng¹ch hai th−¬ng m¹i ph¸t triÓn nhanh chãng vµ chiÒu 5 tØ USD n¨m 2005 vµ 10 tØ USD toµn diÖn: n¨m 2010 mµ Thñ t−íng hai n−íc ®Æt ra cã kh¶ n¨ng vÒ ®Ých sím tr−íc 3 n¨m Trong thêi gian qua, mÆt thuËn trong (xem phô lôc 1). §Æc ®iÓm lín nhÊt cña quan hÖ chÝnh trÞ hai n−íc ngµy cµng quan hÖ th−¬ng m¹i hai n−íc, chÝnh lµ tõ ®−îc cñng cè, ph¸t triÓn vµ ®ang ®¹t tÇm n¨m 1991 ®Õn n¨m 2000, ViÖt Nam lu«n cao míi. §iÒu nµy ®· ®−a quan hÖ hîp xuÊt siªu sang Trung Quèc, vµ tõ n¨m t¸c trong lÜnh vùc kinh tÕ gi÷a hai n−íc 2001 ®Õn nay, ViÖt Nam lu«n nhËp siªu ph¸t triÓn nhanh, Trung Quèc ®· gióp vµ kim ng¹ch nhËp siªu ngµy cµng lín. ViÖt Nam mét lo¹t c¸c dù ¸n nh− Gang thÐp Th¸i Nguyªn, ph©n ®¹m Hµ B¾c,... vµ rÊt nhiÒu c«ng tr×nh, dù ¸n sö dông * Vô Th−¬ng m¹i miÒn nói vµ MËu dÞch biªn giíi - Bé Th−¬ng m¹i. vèn ODA cña ChÝnh phñ Trung Quèc, Phô lôc 1: B¶ng thèng kª kim ng¹ch XNK ViÖt Nam -Trung Quèc thêi kú 1991- nay §¬n vÞ tÝnh: TriÖu USD N¨m XNK (%) XK (%) NK (%) XN siªu 1991 37,7 (-) 19,3 (-) 18,4 (-) +0,9
43 Ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh ®Èy m¹nh quan hÖ… 1992 127,4 (238) 95,6 (395) 31,8 (73) +63,8 1993 221,3 (73,7) 135,8 (42) 85,5 (168) +50,3 1994 439,9 (98,7) 295,7 (118) 144,2 (68) +151,5 1995 691,6 (57,2) 361,9 (22,3) 329,7 (128) +32,2 1996 669,2 (- 3,3) 340,2 (-6,0) 329,0 (-0,3) +11,2 1997 878,5 (31,2) 474,1 (39,3) 404,4 (22,9) +69,7 1998 989,4 (12,6) 478,9 (1,0) 510,5 (26,2) - 31,6 1999 1.542,3 (55,8) 858,9 (79,3) 683,4 (33,8) +175,5 2000 2.957,3 (91,7) 1.534,0 (78,6) 1.423,2 (108) +110,8 2001 3.047,9 (3,0) 1.534,0 (78,6) 1.629,9 (14,5) - 211,9 2002 3.653,0 (19,8) 1.495,0 (5,5) 2.158,0 (14,5) - 663,0 2003 4.867,0 (33,2) 1.747,0 (16,9) 3.120,0 (44,6) -1.373,0 2004 7.192,0 (47,7) 2.735,5 (56,6) 4.456,5 (42,8) -1.721,0 2005 8.730,0 (21,5) 2.960,0 (8,24) 5.770,0 (29,6) -2.810,0 (-) NhËp siªu , (+) XuÊt siªu Ghi chó: Nguån: Tæng côc H¶i quan II. Thùc tr¹ng quan hÖ kinh Do thuËn lîi vÒ ®Þa lý cã ®−êng biªn giíi trªn bé dµi víi Trung Quèc, nªn 7 tÕ th−¬ng m¹i 7 tØnh biªn giíi tØnh biªn giíi phÝa B¾c (tr−íc ®©y chØ cã phÝa B¾c ViÖt Nam víi Trung 6 tØnh, tØnh §iÖn Biªn míi ®−îc t¸ch ra Quèc hiÖn nay tõ Lai Ch©u n¨m 2004) ®· cã nh÷ng Lµ mét bé phËn quan träng trong b−íc ®i ®Çu tiªn vµ ngµy nay quan hÖ quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ th−¬ng m¹i toµn bu«n b¸n víi Trung Quèc lµ nguån ®ãng diÖn ViÖt Nam – Trung Quèc, quan hÖ gãp GDP quan träng trong kinh tÕ cña bu«n b¸n hµng hãa qua biªn giíi (biªn tØnh. Quan hÖ biªn mËu cña 7 tØnh phÝa mËu) gi÷a ViÖt Nam víi Trung Quèc B¾c mÆc dï cßn mét sè tån t¹i cÇn ®−îc mÆc dï chiÕm tû träng kim ng¹ch nhá kh¾c phôc, nh−ng nh×n chung mÆt tÝch (kho¶ng 1%) so víi kim ng¹ch XNK gi÷a cùc lu«n chiÕm chñ ®¹o, thÓ hiÖn trªn hai n−íc, nh−ng gi÷ vÞ trÝ quan träng ®èi mét sè ®iÓm nh− sau: víi kinh tÕ cña 7 tØnh biªn giíi phÝa B¾c a) VÒ ®êi sèng kinh tÕ x· héi vïng nãi riªng vµ c¶ n−íc nãi chung. biªn: quan hÖ biªn mËu ®· lµm thay ®æi 1. VÒ quan hÖ biªn mËu 7 tØnh phÝa B¾c bé mÆt kinh tÕ x· héi vïng biªn: h¹ tÇng víi Trung Quèc c¬ së giao th«ng ®−îc x©y dùng míi, nhµ 1.1. Nh÷ng mÆt tÝch cùc trong quan cöa khang trang, ®« thÞ hãa diÔn ra hÖ biªn mËu cña 7 tØnh phÝa B¾c: nhanh chãng, ®êi sèng nh©n d©n c¸c d©n
nghiªn cøu trung quèc sè 3(67)-2006 44 phÇn ®¸ng kÓ cho c«ng cuéc x©y dùng téc ®−îc c¶i thiÖn râ rÖt; trËt tù trÞ an ®Êt n−íc, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, c¶i biªn giíi tõng b−íc ®−îc æn ®Þnh, c¸c tÖ thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, lµ nguån thu n¹n x· héi tõng b−íc ®−îc ®Èy lïi. ng©n s¸ch quan träng cña c¸c tØnh biªn b) Ho¹t ®éng XNK biªn mËu víi giíi. Trung Quèc lµ mét bé phËn quan träng trong ho¹t ®éng XNK cña c¶ n−íc; gãp Phô lôc 2: Thèng kª XNK 7 tØnh phÝa b¾c víi Trung Quèc n¨m 2004 §¬n vÞ tÝnh: TriÖu USD Xu t kh u Nh p kh u T ng kim Stt T nh Ghi chó ng ch XuÊt khÈu XuÊt khÈu NhËp khÈu NhËp KhÈu XNK chÝnh ng ch ti u ng ch chÝnh ng ch ti u ng ch 1 Qu ng Ninh 427,83 353,00 18,00 54,70 2,13 2 L ng Sơn 303,00 90,00 213,00 3 Cao B ng 62,40 27,20 35,20 4 Lµo Cai 56,00 20,00 36,00 5 H Giang 68,26 36,12 16,59 13,91 1,64 6 Lai Ch©u 11,00 T HH 7 i n Biªn 19,60 19,20 0,40 T ng 948,09 545,52 34,59 353,21 3,77 Nguån: B¸o c¸o cña c¸c Së Th−¬ng m¹i Long Ch©u, Qu¶ng T©y vµ Khu 1.2. Nh÷ng mÆt tiªu cùc trong biªn kinh tÕ cöa khÈu Thuû KhÈu. mËu: MÆc dï kim ng¹ch trao ®æi biªn mËu 1. §Þnh h−íng hai n−íc t¨ng nhanh, nh−ng ch−a t−¬ng VÒ mÆt nhËn thøc t− t−ëng: tiÕp tôc xøng víi mèi quan hÖ chÝnh trÞ vµ tiÒm cäi träng c«ng t¸c bu«n b¸n hµng hãa n¨ng cña mçi n−íc. ChÊt l−îng hµng hãa qua biªn giíi, coi träng thÞ tr−êng réng trao ®æi biªn mËu th−êng thÊp vµ ch−a lín – Trung Quèc, triÖt ®Ó lîi dông −u thÕ vÒ ®Þa lý, t©m lý vµ tÝnh ®ång nhÊt ph¶n ¸nh ®óng thùc lùc cña hai bªn. vÒ phong tôc tËp qu¸n, ®Æc biÖt lµ sù N¹n bu«n lËu vÉn diÔn ra phøc t¹p. quan t©m cña l·nh ®¹o cao cÊp §¶ng vµ III. Khai th¸c lîi thÕ so s¸nh, Nhµ n−íc hai bªn... ®Ó ®Èy m¹nh quan vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi cña tØnh hÖ biªn mËu gi÷a Cao B»ng víi Qu¶ng Cao B»ng, Khu kinh tÕ cöa khÈu T©y; gi÷a khu kinh tÕ cöa khÈu Tµ Lïng Tµ Lïng ®Ó ®Èy m¹nh quan hÖ víi Thuû KhÈu. hîp t¸c kinh tÕ th−¬ng m¹i víi
45 Ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh ®Èy m¹nh quan hÖ… Hai bªn ®Òu dµnh cho biªn mËu TiÕp tôc quan t©m nghiªn cøu thÞ nh÷ng −u ®·i nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ tr−êng biªn mËu Trung Quèc nãi riªng biªn giíi: PhÝa Trung Quèc gi¶m 50% vµ thÞ tr−êng Trung Quèc nãi chung, ®Ó thuÕ nhËp khÈu vµ thuÕ VAT nÕu bu«n t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp trong b¸n biªn mËu. §Þnh møc miÔn thuÕ viÖc gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ biªn mËu 3.000 NDT (t−¬ng ®−¬ng 6 triÖu ®ång) gi÷a ViÖt Nam víi Trung Quèc. cho c− d©n biªn giíi qua l¹i bu«n b¸n 2. C¸c gi¶i ph¸p ph¸t huy lîi thÕ ®Ó lµm ¨n. PhÝa ViÖt Nam miÔn thuÕ ®Þnh ph¸t triÓn hîp t¸c kinh tÕ møc 500.000 ®ång cho c− d©n. Do vËy, cã thÓ nãi hai Nhµ n−íc ®Òu 2.1. Ph¸t huy lîi thÕ vÒ ®i¹ lý, thuËn quan t©m ph¸t triÓn bu«n b¸n hµng hãa lîi cña biªn mËu ®Ó ph¸t triÓn hîp t¸c qua biªn giíi, dµnh cho biªn mËu nhiÒu toµn diÖn gi÷a Cao B»ng víi Qu¶ng T©y: −u ®·i vµ th−êng xuyªn tæ chøc c¸c cuéc Cao B»ng cã tuyÕn biªn giíi trªn bé gÆp gì c¸c cÊp ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng ph¸t kh¸ dµi vµ hÖ thèng c¸c lo¹i h×nh cöa sinh trong qu¸ tr×nh giao th−¬ng hµng hãa. khÈu kh¸ ®a d¹ng, thuËn lîi cho giao 2.4. Ph¸t huy lîi thÕ vÒ hµng hãa cã th−¬ng gi÷a Cao B»ng víi Qu¶ng T©y – tÝnh bæ sung cho nhau cao: Trung Quèc. Nh×n vµo c¬ cÊu hµng hãa xuÊt nhËp 2. 2. Lµm ®Çu mèi cho quan hÖ khÈu cña hai n−íc, chóng ta nhËn thÊy, th−¬ng m¹i, ®Çu t−, du lÞch... gi÷a nhiÒu mÆt hµng nhËp khÈu chñ lùc cña Trung Quèc víi ViÖt Nam vµ c¸c n−íc ViÖt Nam ®Òu cã xuÊt xø tõ Trung Quèc, ASEAN. nh−: ph©n bãn, hãa chÊt, s¾t thÐp, s¶n phÈm hãa dÇu, nguyªn phô liÖu dÖt may Ngay sau khi quan hÖ hai n−íc b×nh da, thiÕt bÞ m¸y mãc, mét sè hµng tiªu th−êng hãa, tØnh Cao B»ng trë thµnh dïng.... mét trong nh÷ng cÇu nèi, trung t©m Ng−îc l¹i, nhiÒu chñng lo¹i hµng hãa trung chuyÓn hµng hãa gi÷a Trung Quèc cña ViÖt Nam ®−îc xuÊt khÈu sang vµ c¸c tØnh trong c¶ n−íc. Ngµnh du lÞch Trung Quèc víi sè l−îng kh¸ lín nh− trong c¶ n−íc còng th«ng qua chÝnh s¸ch dÇu th«, than ®¸, cao su thiªn nhiªn, rau cña hai ChÝnh phñ cho phÐp c«ng d©n hai qu¶ nhiÖt ®íi, thuû s¶n t−¬i, ®«ng l¹nh, n−íc qua l¹i b»ng GiÊy th«ng hµnh biªn hµng n«ng s¶n, ... giíi ®Ó ph¸t triÓn. Ngµy nay, lîi thÕ ®ã Râ rµng, c¬ cÊu hµng XNK cña ViÖt ®· ®−îc Cao B»ng vµ c¸c tØnh biªn giíi Nam vµ Trung Quèc cã tÝnh bæ sung cho phÝa B¾c ViÖt Nam khai th¸c triÖt ®Ó. nhau cao. 2.3. Ph¸t huy lîi thÕ vÒ hÖ thèng chÝnh 2.5. Ph¸t huy lîi thÕ t−¬ng ®ång vÒ s¸ch th−¬ng m¹i −u ®·i: phong tôc tËp qu¸n vµ quan hÖ h÷u nghÞ Quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ th−¬ng m¹i l©u ®êi gi÷a nh©n d©n hai n−íc. ViÖt Nam – Trung Quèc nãi chung vµ Nh©n d©n hai n−íc ViÖt Nam – Trung quan hÖ trao ®æi biªn mËu nãi riªng lu«n Quèc, ®Æc biÖt lµ c− d©n biªn giíi vèn cã nhËn ®−îc sù quan t©m cña l·nh ®¹o cao truyÒn thèng h÷u nghÞ l©u ®êi. Nh©n cÊp hai n−íc.
nghiªn cøu trung quèc sè 3(67)-2006 46 d©n hai n−íc vèn yªu chuéng hßa b×nh, Trong xu thÕ toµn cÇu hãa kinh tÕ cÇn cï lao ®éng, hiÕu kh¸ch vµ phong diÔn ra nhanh chãng, quan hÖ hîp t¸c tôc tËp qu¸n c¬ b¶n gièng nhau. §©y lµ kinh tÕ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Trung thuËn lîi cho doanh nghiÖp hai bªn tiÕn Quèc nãi chung vµ quan hÖ hîp t¸c kinh hµnh kh¶o s¸t thÞ tr−êng, xóc tiÕn tÕ th−¬ng m¹i gi÷a Cao B»ng ViÖt Nam th−¬ng m¹i. MÆt kh¸c chÕ ®é chÝnh trÞ hai víi Qu¶ng T©y Trung Quèc nãi riªng n−íc kh¸ gièng nhau, ®Òu tiÕn hµnh c¶i ®· vµ ®ang ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh c¸ch chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch sang mÏ. Víi nh÷ng −u thÕ râ rÖt cña m×nh, nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng d−íi sù l·nh ®¹o chóng t«i tin r»ng quan hÖ hîp t¸c kinh cña §¶ng Céng s¶n. Do vËy, ®©y còng lµ tÕ gi÷a Cao B»ng vµ Qu¶ng T©y; gi÷a Tµ lîi thÕ cho doanh nghiÖp ViÖt Nam khi th©m nhËp thÞ tr−êng Trung Quèc. Lïng vµ Thuû KhÈu sÏ trë thµnh ®éng lùc míi ph¸t triÓn kinh tÕ cho hai bªn. ®¶ng céng s¶n trung quèc… (TiÕp theo trang 83) Trªn thùc tÕ, tû lÖ ®¶ng viªn trong sè chñ xÝ nghiÖp t− nh©n t−¬ng ®èi cao. Cuéc ®iÒu tra kinh tÕ t− doanh toµn quèc n¨m 1993 cho thÊy, tû lÖ nµy lµ 17,1%, n¨m 1997 lµ 16,6%, ®Òu cao h¬n tû lÖ ®¶ng viªn trong c«ng nh©n, n«ng d©n, ®ång thêi còng cao h¬n tû lÖ ®¶ng viªn so víi tæng sè d©n cña c¶ n−íc(2). §iÓm ®¸ng chó ý lµ, trong sè ®¶ng viªn chñ doanh nghiÖp t− nh©n, cã mét bé phËn trë thµnh chñ doanh nghiÖp sau khi gia nhËp §¶ng. Cuéc ®iÒu tra n¨m 1987 cho thÊy tû lÖ sè ng−êi lµ chñ doanh nghiÖp t− nh©n sau khi vµo §¶ng, ë thµnh phè thÞ trÊn lµ 8,7%, cßn ë n«ng th«n – trong sè ®¶ng viªn cò tû lÖ nµy lµ 37,14%, trong sè ®¶ng viªn míi lµ 11,43%(3). ho i nam chó thÝch: (1) S¸ch “TuyÓn chän nh÷ng v¨n kiÖn quan träng tõ §¹i héi XIII ®Õn nay”. QuyÓn gi÷a, Nxb Nh©n d©n, B¾c Kinh, 1991, tr. 598. (2), (3) L ý Cõêng: Mét sè t− liÖu vµ ph©n tÝch vÒ kinh tÕ t− doanh. Trong “Hoa h¹ luËn ®µm”, http://huaxia.ihw.com.cn/webbs/iec 02601.htm
47 Ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh ®Èy m¹nh quan hÖ…