zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo nghiên cứu khoa học " QUAN HỆ KINH TẾ VIỆT NAM - ĐÀI LOAN THỰC TRẠNG VÀ TRIỂN VỌNG "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Báo xấu

171
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dù quan hệ kinh tế Việt Nam - Đài Loan diễn ra khá muộn, song sự hợp tác hai phía đã có những b-ớc tiến khá ngoạn mục trên tất cả các lĩnh vực: th-ơng mại, đầu t- trực tiếp và hợp tác lao động. Vậy, những nhân tố nào đã tác động đến mối quan hệ này, hiện trạng của nó ra sao và triển vọng sắp tới sẽ nh- thế nào? Đó là những nội dung cần đ-ợc nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " QUAN HỆ KINH TẾ VIỆT NAM - ĐÀI LOAN THỰC TRẠNG VÀ TRIỂN VỌNG "

NguyÔn duy dòng PGS.TS NguyÔn Duy Dòng ViÖn nghiªn cøu §«ng B¾c ¸ ï quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam kinh tÕ. TÝnh tõ n¨m 1986 ®Õn n¨m D - §µi Loan diÔn ra kh¸ 2000 t¨ng tr−ëng kinh tÕ ®¹t b×nh qu©n muén, song sù hîp t¸c hai hµng n¨m 6,5%. Chñ tr−¬ng “h−íng ra phÝa ®· cã nh÷ng b−íc tiÕn kh¸ ngo¹n xuÊt khÈu lµ nhiÖm vô trung t©m” ®· môc trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc: th−¬ng m¹i, gióp §µi Loan khai th¸c ®−îc lîi thÕ cña ®Çu t− trùc tiÕp vµ hîp t¸c lao ®éng. VËy, m×nh ®−a §µi Loan nhanh chãng héi nh÷ng nh©n tè nµo ®· t¸c ®éng ®Õn mèi nhËp vµ ph¸t triÓn. §Æc biÖt, gia t¨ng quan hÖ nµy, hiÖn tr¹ng cña nã ra sao vµ ®Çu t− ra n−íc ngoµi cña §µi Loan ë giai triÓn väng s¾p tíi sÏ nh− thÕ nµo? §ã lµ ®o¹n nµy cho thÊy: Thø nhÊt §µi Loan nh÷ng néi dung cÇn ®−îc nghiªn cøu. ®· cã mét thùc lùc kinh tÕ kh¸ m¹nh ®Ó cã thÓ v−¬n ra bªn ngoµi (®Çu nh÷ng I. Nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng n¨m 1990 ®· cã dù tr÷ ngo¹i tÖ kho¶ng ®Õn sù ph¸t triÓn quan hÖ kinh trªn 90 tû USD), kh¸c h¼n víi giai ®o¹n tÕ ViÖt Nam - §µi Loan tr−íc, khi §µi Loan tËp trung thu hót 1. ChuyÓn ®æi m« h×nh kinh tÕ cña vèn vµ kü thuËt tõ bªn ngoµi. Thø hai lµ § i Loan: Tõ h−íng ngo¹i s¬ cÊp tiÕn më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i, trong ®ã cã lªn h−íng ngo¹i cao cÊp ®Çu t− trùc tiÕp vµo c¸c n−íc ch©u ¸ B¾t ®Çu nh÷ng n¨m 1980, kinh tÕ (nhÊt lµ c¸c n−íc §«ng Nam ¸). chÝnh trÞ x· héi §µi Loan ®· cã sù thay Chñ tr−¬ng nµy ®−îc khëi x−íng ®æi kh¸ m¹nh mÏ. §Æc biÖt viÖc c¶i thiÖn trong bèi c¶nh quan hÖ 2 bê ®−îc c¶i quan hÖ, më cöa tù do ho¸ vµ gia t¨ng thiÖn ®¸ng kÓ. §iÒu mµ §µi Loan lo ng¹i lµ d−êng nh− sù gia t¨ng qu¸ nhanh hîp t¸c víi Trung Quèc §¹i lôc, c¸c n−íc quan hÖ kinh tÕ víi §¹i lôc sÏ t¹o nªn trong khu vùc ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ côc diÖn phøc t¹p h¬n vÒ chÝnh trÞ vµ tèt ®Ñp kh«ng chØ riªng trong lÜnh vùc ngay c¶ víi kinh tÕ. nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(72) - 2007 60
Quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam - §µi Loan... Sù thay ®æi nÒn kinh tÕ kh«ng chØ t¹o 12/2006) víi n−íc ta ®· cho thÊy vÞ thÕ nªn sù biÕn ®æi míi cña kinh tÕ §µi míi cña ViÖt Nam trªn con ®−êng héi Loan mµ cßn t¹o c¬ héi vµ t¸c ®éng nhËp quèc tÕ. m¹nh ®Õn c¸c n−íc trong khu vùc. §©y C«ng cuéc ®æi míi cña ViÖt Nam ®· còng chÝnh thêi ®iÓm ViÖt Nam trë giµnh ®−îc nhiÒu th¾ng lîi hÕt søc quan thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña HiÖp träng. Tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ ®−îc héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (th¸ng 7 duy tr× cao vµ liªn tôc suèt nhiÒu n¨m: n¨m 1995). V× thÕ, sù chuyÓn ®æi m« ®¹t trªn 8%/n¨m. XuÊt khÈu t¨ng 2,1 tû h×nh kinh tÕ cña §µi Loan, nhÊt lµ vÒ USD n¨m 1991 lªn 32 tû USD n¨m 2005, ®èi ngo¹i lµ yÕu tè hÕt søc thuËn lîi ®Ó t−¬ng ®−¬ng víi tû lÖ t¨ng tr−ëng kÐp b»ng 21% trong 14 n¨m.(1) N¨m 2006 ViÖt Nam vµ §µi Loan më réng hîp t¸c kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t thµnh tÝch kinh tÕ trªn nhiÒu lÜnh vùc vµo ®Çu v−ît tréi xÊp xØ 40 tû USD. ViÖt Nam ®· nh÷ng n¨m 1990 vµ cho ®Õn hiÖn nay. thu hót ®−îc 6813 dù ¸n víi 60 tû USD 2. T¨ng c−êng kinh tÕ ®èi ngo¹i v trong ®ã cã 28,6 tû USD vèn ®· thùc héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam hiÖn.(2) Chóng ta ®· cã quan hÖ víi 29 nhµ tµi trî song ph−¬ng, 19 ®èi t¸c ®a §Ó nhanh chãng tho¸t khái khñng ph−¬ng, 350 tæ chøc phi chÝnh phñ n−íc ho¶ng kinh tÕ, §¹i héi §¶ng Céng s¶n ngoµi (NGO) vµ tÝnh tõ n¨m 1993 ®Õn ViÖt Nam lÇn thø VI (th¸ng 12 –1986) n¨m 2004 chóng ta ®· ®−îc céng ®ång ®· khëi x−íng ®−êng lèi ®æi míi toµn quèc tÕ cam kÕt viÖn trî 28,78 tû USD.(3) diÖn. §−êng lèi ®ã ®−îc gi÷ v÷ng vµ bæ Thµnh c«ng cña ®æi míi kh«ng chØ gãp sung, hoµn thiÖn t¹i §¹i héi VII, VIII, IX phÇn n©ng cao n¨ng lùc kinh tÕ cña quèc vµ X. §Æc biÖt, chñ tr−¬ng më cöa vµ héi gia mµ cßn lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó më nhËp ®· ®−îc §¶ng vµ Nhµ n−íc rÊt chó réng hîp t¸c kinh tÕ víi bªn ngoµi nãi träng: ban hµnh c¸c luËt lÖ vÒ ®Çu t−, chung, víi §µi Loan nãi riªng hiÖn t¹i vµ c¸c nghÞ quyÕt vÒ thùc hiÖn c¸c cam kÕt c¶ trong t−¬ng lai. quèc tÕ vµ gia nhËp c¸c tæ chøc khu vùc 3 . Gia t¨ng hîp t¸c kinh tÕ trong vµ thÕ giíi. §Çu n¨m 1993, ViÖt Nam ®· khu vùc khai th«ng quan hÖ víi ADB, IMF, WB vµ ®Õn nay ®· hîp t¸c ®Çu t− víi 70 n−íc Ch©u ¸ vèn ®−îc ®¸nh gi¸ lµ khu vùc vµ vïng l·nh thæ, tham gia khu vùc mËu kinh tÕ n¨ng ®éng ®ang trë thµnh ®iÓm dÞch tù do ASEAN, DiÔn ®µn ¸ - ©u hÑn hÊp dÉn cña c¸c nhµ kinh doanh. (ASEM), diÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u Hai nh©n tè rÊt quan träng ®Ó lµm nªn ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng (APEC), trë thµnh sù s«i ®éng cña khu vùc nµy: Mét lµ, b¶n thµnh viªn thø 150 cña WTO (ngµy 11 th©n c¸c n−íc vµ c¸c nÒn kinh tÕ ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ v−ît bËc th¸ng 1 n¨m 2007). ViÖc Tæng thèng Mü vµ lµ khu vùc cã tèc ®é t¨ng tr−ëng cao ký duyÖt Quy chÕ th−¬ng m¹i b×nh liªn tôc nhiÒu thËp kû qua. Hai lµ, hîp (ngµy 22 th¸ng th−êng vÜnh viÔn nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(72) – 2007 61
NguyÔn duy dòng t¸c cña c¸c n−íc trong khu vùc ngµy mét NÕu n¨m 1989, kim ng¹ch th−¬ng gia t¨ng. §©y còng lµ ch©u lôc sím h×nh m¹i ViÖt Nam - §µi Loan chØ ®¹t thµnh c¸c tæ chøc hîp t¸c khu vùc nh− 41.348.465 USD, trong ®ã xuÊt khÈu ®¹t APEC, ASEAN, NAFTA… §iÒu ®ã 32.468.270 USD vµ nhËp khÈu 8.880.195 chøng tá nhu cÇu liªn kÕt ngµy cµng USD, th× n¨m 1996 ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ t¨ng cña c¸c quèc gia vµ kh¶ n¨ng ph¸t víi c¸c con sè t−¬ng øng lµ:1.492.049.335 triÓn ®i lªn cña c¶ ch©u ¸ vµ tõng quèc USD, 316.722.558 USD, 1.175.326.777 gia riªng biÖt. §a d¹ng trong c¸c h×nh USD, n¨m 2001 lµ 2.145.841.410 USD, thøc hîp t¸c, bïng næ cña c¸c hiÖp ®Þnh 419.040.353 USD vµ 1.726.774.057 USD. th−¬ng m¹i song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng, Nh÷ng n¨m 2000 ®Õn nay t×nh h×nh trao tù do ho¸ th−¬ng m¹i toµn cÇu…®· t¹o ®æi bu«n b¸n cã vÎ l¹c quan h¬n khi nªn nÐt riªng biÖt kh¸ næi bËt cña khu nhiÒu n¨m tæng kim ng¹ch v−ît con sè 2 vùc nµy. Trong ®ã hîp t¸c trong khu«n tû USD(5). khæ APEC, thµnh lËp c¸c khu vùc vµ ký Nh×n chung, quy m« bu«n b¸n cña hai kÕt c¸c hiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do …®· phÝa vÉn cßn thÊp. Trao ®æi cña ViÖt vµ ®ang gãp phÇn më réng quan hÖ kinh Nam víi §µi Loan chØ chiÕm tû lÖ kh¸ tÕ gi÷a c¸c n−íc vµ khu vùc, trong ®ã cã thÊp trong tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp ViÖt Nam vµ §µi Loan. Më réng trao ®æi khÈu cña ViÖt Nam: n¨m 1990 xuÊt trong khu«n khæ c¸c hiÖp ®Þnh ®a ph−¬ng khÈu chØ chiÕm 1,2%, n¨m 1995 chiÕm vµ c¸c khèi kinh tÕ sÏ lµ c¸ch thøc thuËn 8,1%, n¨m 2000 chiÕm 5,2% vµ n¨m lîi vµ hiÖu qu¶ ®Ó ViÖt Nam vµ §µi Loan 2001 chiÕm 5,4%. Kim ng¹ch nhËp khÈu ®Èy m¹nh hîp t¸c kinh tÕ víi nhau. t−¬ng øng víi c¸c n¨m nªu trªn lµ: 1,5%, Ch¾c ch¾n lµ víi t− c¸ch lµ thµnh viªn 11,1%, 12% vµ 12,5%. T−¬ng tù nh− vËy, cña APEC, WTO vµ sau nµy lµ thµnh con sè nµy cßn kh¸ khiªm tèn nÕu so viªn céng ®ång §«ng ¸ th× c¶ hai phÝa cã s¸nh víi kim ng¹ch mËu dÞch cña §µi thÓ sö dông nh÷ng vÞ thÕ hîp ph¸p ®ã ®Ó Loan. ChØ tÝnh riªng tõ n¨m 1993 ®Õn më réng quan hÖ trªn nhiÒu lÜnh vùc. th¸ng 8 - 2002, kim ng¹ch bu«n b¸n cña II. Quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam - §µi Loan víi ViÖt Nam chØ chiÕm 5,82% §µi Loan: nh÷ng néi dung chñ yÕu trong tæng kim ng¹ch chung, trong khi tû lÖ nµy víi Singapo lµ 26,38%, 1. Quan hÖ th−¬ng m¹i Malaisia 23,38%, Th¸i Lan 15,6%.(4) Râ Tõ thùc tÕ quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt rµng, ViÖt Nam vÉn cßn lµ b¹n hµng Nam - §µi Loan thêi gian qua chóng ta khiªm tèn víi §µi Loan vµ ng−îc l¹i. cã thÓ rót ra mét sè nhËn xÐt chñ yÕu Thø hai lµ th©m hôt th−¬ng m¹i kh¸ sau: lín vµ c¬ cÊu hµng xuÊt nhËp khÈu Ýt Thø nhÊt, quy m« trao ®æi th−¬ng thay ®æi. §©y lµ mét ®Æc ®iÓm næi bËt m¹i t¨ng víi tèc ®é chËm. trong quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam-§µi nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(72) - 2007 62
Quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam - §µi Loan... Loan thêi gian qua. ViÖt Nam trë thµnh marketing hµng ho¸, thÞ tr−êng Ýt ®−îc n−íc nhËp siªu víi §µi Loan suèt c¶ mét chó träng... còng lµ nh÷ng h¹n chÕ thùc thêi kú dµi: n¨m ®Çu 1990 xuÊt khÈu ®¹t sù ®èi víi viÖc t¨ng nhu cÇu vµ thãi quen kho¶ng 30-50% so víi nhËp khÈu th× sau tiªu dïng hµng ho¸ §µi Loan. Ngoµi ra, ®ã ®· tôt xuèng kh¸ nhanh chØ cßn vµo c¹nh tranh ®ang diÔn ra kh¸ quyÕt liÖt, kho¶ng 24-26%. viÖc thiÕu c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ −u ®·i phï hîp tõ hai phÝa…lµ nh÷ng HiÖn t−îng nhËp siªu cña ViÖt Nam nh©n tè lµm cho bu«n b¸n trao ®æi t¨ng trong quan hÖ bu«n b¸n víi §µi Loan cã tr−ëng chËm vµ mÊt c©n ®èi . thÓ ®−îc gi¶i thÝch bëi mét sè lý do sau: VÒ c¬ b¶n, c¬ cÊu c¶ vÒ xuÊt khÈu vµ Tr−íc hÕt, vÒ c¬ b¶n hai phÝa cã c¬ cÊu nhËp khÈu cña hai bªn Ýt thay ®æi. ThËm kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ lîi thÕ kh¸ gièng chÝ, nhiÒu mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu cña nhau. Lîi thÕ s¶n phÈm c«ng nghiÖp cña hai bªn l¹i kh¸ trïng hîp. Ch¼ng h¹n, §µi Loan ch−a ®¸p øng nhu cÇu nhËp chØ tÝnh riªng tõ 1993-8/2002, ViÖt Nam khÈu cÊp thiÕt vµ thùc tÕ cña ViÖt Nam. xuÊt khÈu 178.840.350 USD ®å gç gia Bëi lÏ, trong giai ®o¹n ®Çu cña c«ng dông sang §µi Loan th× còng nhËp vÒ nghiÖp ho¸, ViÖt Nam −u tiªn nhËp 13.058.367 USD mÆt hµng gç tõ thÞ khÈu nh÷ng mÆt hµng chñ yÕu phôc vô tr−êng nµy. T−¬ng tù víi linh kiÖn s¶n s¶n xuÊt c«ng nghiÖp nh− m¸y mãc, xuÊt giÇy xuÊt khÈu 17.558.396 USD vµ nguyªn vËt liÖu cao cÊp…cßn c¸c mÆt nhËp vÒ 494.429.408 USD trong thêi hµng xuÊt khÈu kh«ng cã −u thÕ víi §µi gian nãi trªn.(5) Loan. MÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Thø hai, thãi quen tiªu dïng vµ c¸c Nam sang thÞ tr−êng §µi Loan lµ: ®å gç vÊn ®Ò liªn quan kh¸c. Ng−êi tiªu dïng da dông, ghÕ ngåi, gi−êng ngñ, quÇn ¸o, ViÖt Nam th−êng −a chuéng hµng ho¸ gç, l«ng vò, giÊy. TÝnh tõ n¨m 1993 ®Õn cña c¸c n−íc tiªn tiÕn nh− NhËt B¶n, Mü, n¨m 2002, gi¸ trÞ cña 5 lo¹i hµng chñ T©y ©u…nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm tiªu dïng yÕu nµy lµ 812.729.121 USD, chiÕm l©u bÒn nh− m¸y mãc, ®å ®iÖn tö, ®iÖn kho¶ng gÇn 25% khèi l−îng xuÊt khÈu l¹nh…Do vËy, hµng ho¸ cña §µi Loan cña ViÖt Nam sang §µi Loan. Sè l−îng ch−a thu hót ®−îc kh¸ch hµng ViÖt Nam hµng ho¸ xuÊt khÈu cßn l¹i ph©n bæ kh¸ xÐt ë c¶ khÝa c¹nh chÊt l−îng còng nh− ®Òu vµo 25 mÆt hµng gia dông kh¸c. gi¸ c¶, mÉu m·… §iÒu nµy khiÕn c¸c Nh− vËy, trong danh môc hµng xuÊt nhµ nhËp khÈu kh«ng d¸m m¹o hiÓm vµ sang thÞ tr−êng §µi Loan ®· thiÕu v¾ng m¹nh d¹n nhËp khÈu hµng ho¸ §µi rÊt nhiÒu mÆt hµng chñ lùc cña ViÖt Loan. ViÖc tån t¹i hµng nh¸i, hµng gi¶ Nam nh−: x¨ng dÇu, l−¬ng thùc, h¶i ®· g©y nªn sù lo ng¹i cho ng−êi tiªu s¶n… dïng, v× vËy hä kh«ng mÆn mµ víi hµng VÒ c¬ b¶n, c¬ cÊu xuÊt khÈu nµy ph¶n ho¸ §µi Loan. Trªn thùc tÕ, ho¹t ®éng ¸nh kh¸ chÝnh x¸c lîi thÕ vµ kh¶ n¨ng nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(72) – 2007 63
NguyÔn duy dòng cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn, nhu cÇu cña Loan lµ nhµ ®Çu t− lín xÕp trªn c¶ c¸c mÆt hµng nµy cña phÝa §µi Loan lµ Singapo, NhËt B¶n vµ Hµn Quèc, dï kh«ng lín vµ kh¸ ph©n t¸n, gi¸ trÞ vèn thùc hiÖn ®øng sau NhËt B¶n th−¬ng phÈm thÊp…do vËy, viÖc t¨ng (16,68%), Singapo (12,94%). nhanh khèi l−îng xuÊt khÈu sÏ bÞ h¹n NÕu so s¸nh tæng møc ®Çu t− ra n−íc chÕ. Còng t−¬ng tù nh− xuÊt khÈu, c¬ ngoµi cña §µi Loan tõ n¨m 1993 ®Õn cÊu nhËp khÈu cña ViÖt Nam tõ §µi nay th× ®Çu t− vµo ViÖt Nam chiÕm tû lÖ Loan còng cho thÊy kh¸ ®Çy ®ñ −u thÕ ®¸ng kÓ víi møc 12%, vµ chiÕm vÞ trÝ cao vµ kh¶ n¨ng cña hai phÝa. 8 nhãm mÆt so víi ch©u ¸, víi 24,56%. ®iÒu nµy hµng chÝnh ViÖt Nam nhËp vÒ tõ thÞ chøng tá c¸c doanh nghiÖp §µi Loan rÊt tr−êng nµy lµ: Hµng dÖt, hµng dÖt tõ sîi coi träng thÞ tr−êng ViÖt Nam vµ ®· ®Çu t¬ t»m, da bß ngùa, linh kiÖn s¶n xuÊt t− mét khèi l−îng vèn kh¸ lín vµo ®©y. giµy, sîi t¬ nh©n t¹o, sîi b«ng th«, c¸c Tèc ®é ®Çu t− lu«n t¨ng gi¶m kh«ng lo¹i x¨ng dÇu, c¸c lo¹i s¶n phÈm dÖt kim. ®Òu so víi trao ®æi th−¬ng m¹i. ë giai ChØ tÝnh tõ n¨m 1993 ®Õn th¸ng 8 - 2002, ®o¹n tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m 1996, ®Çu t− gi¸ trÞ nhËp c¸c mÆt hµng nµy cña §µi Loan vµo ViÖt Nam ®−îc duy tr× 3.739.028.515 USD, chiÕm 31% hµng t−¬ng ®èi æn ®Þnh víi quy m« kh¸ lín, nhËp khÈu tõ §µi Loan. Sè cßn l¹i ph©n th−êng ë møc trªn 400 triÖu USD/n¨m. bè vµo 17 nhãm mÆt hµng kh¸c. Sau ®ã møc ®Çu t− cã xu h−íng ch÷ng l¹i, Thùc tr¹ng nµy ®ßi hái ph¶i cã nhiÒu thËm chÝ cã n¨m gi¶m sót kh¸ lín (n¨m nç lùc ®Ó tiÕp tôc khai th¸c nh÷ng lîi 1997 chØ ®¹t 274,8 triÖu USD, n¨m 2002 thÕ cña c¶ hai phÝa. Cã nh− vËy míi hy ®¹t 277,0 triÖu USD). T×nh h×nh nµy ph¶n väng kh¶ n¨ng t¨ng tr−ëng ®ét biÕn khèi ¸nh kh¸ chÝnh x¸c møc ®é t¸c ®éng cña l−îng th−¬ng m¹i ViÖt Nam - §µi Loan bèi c¶nh kinh tÕ cña khu vùc vµ cña chÝnh §µi Loan (thêi kú khñng ho¶ng tµi chÝnh trong thêi gian tíi. tiÒn tÖ vµ gi¶m sót kinh tÕ). 2. §Çu t− trùc tiÕp Nh×n chung, c¸c dù ¸n ®Çu t− cña §µi a. Quy m« vèn chiÕm vÞ trÝ hµng ®Çu Loan kh¸ nhá. N¨m 2003 cã sè dù ¸n trong sè c¸c nhµ ®Çu t− ë ViÖt Nam quy m« nhá nhÊt ®¹t 1,31 triÖu USD, vµ §µi Loan ®· trë thµnh nhµ ®Çu t− n¨m 1995 cao nhÊt chØ ®¹t 19,07 triÖu ®øng hµng ®Çu ë ViÖt Nam. TÝnh ®Õn USD. Lý do cã thÓ do −u thÕ cña §µi 31/12/2005, sè dù ¸n cña §µi Loan lµ Loan lµ nÒn kinh tÕ mµ ë ®ã xÝ nghiÖp 1422 (chiÕm 23,58%) víi vèn ®Çu t− lµ võa vµ nhá chiÕm vÞ trÝ chñ yÕu. Tuy 7,769.027.12 tû USD, (chiÕm 15,23%), nhiªn, ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ c¸c tËp vèn ph¸p ®Þnh 3,336.123.314 tû USD, ®oµn m¹nh cña §µi Loan ch−a ®Çu t− (chiÕm 14,83%), vèn thùc hiÖn vµo thÞ tr−êng ViÖt Nam. Trªn thùc tÕ 2,830.865.801 USD (chiÕm 10,2%). §µi nhiÒu dù ¸n lín cña c¸c c«ng ty hµng nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(72) - 2007 64
Quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam - §µi Loan... trung ®Çu t− lÇn l−ît lµ: c«ng nghiÖp, ®Çu cña §µi Loan ®· ®−îc triÓn khai: Xi dÞch vô, n«ng ng− nghiÖp víi tû lÖ dù ¸n m¨ng Chinfong (H¶i Phßng) víi sè vèn t−¬ng øng lµ 73%, 5% vµ 21,4% vèn 288 triÖu USD, Liªn doanh x©y dùng ®¨ng ký lµ 69%, 17,5% vµ 13%…Trong khu v¨n ho¸ c«ng viªn 23-9 t¹i thµnh c«ng nghiÖp, c¸c dù ¸n tËp trung chñ phè Hå ChÝ Minh cña Jinwen cã sè vèn yÕu vµo c«ng nghiÖp nhÑ. Trong tæng sè 524,56 triÖu USD. HoÆc c¸c dù ¸n cña 1,046 dù ¸n ®Çu t− víi sè vèn tËp ®oµn CT&D kh«ng chØ cã quy m« lín 5,399,413,699 USD vµo c«ng nghiÖp th× vÒ vèn vµ lµ c«ng ty ®· thµnh c«ng trong c«ng nghiÖp nhÑ chiÕm 468 dù ¸n vµ sè viÖc ¸p dông m« h×nh cña §µi Loan vÒ vèn 2.802.569.540 USD (chiÕm gÇn 52%), x©y dùng khu chÕ xuÊt ë ViÖt Nam: Khu tiÕp ®ã lµ c«ng nghiÖp nÆng t−¬ng øng lµ chÕ xuÊt T©n ThuËn (n¨m 1994), Khu ®« 477 dù ¸n vµ 1.673.139.502 USD (chiÕm thÞ míi Phó Mü H−ng, C«ng ty ®iÖn lùc gÇn 31%), x©y dùng 66 dù ¸n vµ HiÖp Ph−íc.“ §Õn n¨m 2000, tæng kim 816.559.377 USD (chiÕm 15%), c«ng ng¹ch xuÊt khÈu cña khu T©n ThuËn lªn nghiÖp thùc phÈm 35 dù ¸n vµ107.145.280 tíi 5 tû USD, tiªu thô trªn 100 n−íc vµ USD (chiÕm gÇn 2%). khu vùc trªn thÕ giíi”.(6) §©y cã thÓ ®−îc C¬ cÊu ®Çu t− trªn ph¶n ¸nh ®óng coi lµ nh÷ng h×nh mÉu kh¸ ®iÓn h×nh kh¶ n¨ng vµ thÕ m¹nh cña c¸c doanh cña ®Çu t− cña §µi Loan ë ViÖt Nam nghiÖp §µi Loan. thêi gian qua. c. VÒ h×nh thøc ®Çu t−: chñ yÕu lµ lo¹i NÐt ®¸ng chó ý lµ trong nh÷ng n¨m h×nh 100% vèn n−íc ngoµi. gÇn ®©y, c¸c dù ¸n ®Çu t− cña §µi Loan ®· t¨ng vèn ®¸ng kÓ: Ch¼ng h¹n n¨m Doanh nghiÖp §µi Loan cã mÆt ë tÊt 2004, trong sè 10 dù ¸n t¨ng vèn th× §µi c¶ c¸c lo¹i h×nh ®Çu t−. Trong ®ã, h×nh Loan chiÕm hai dù ¸n. §ã lµ c«ng ty xi thøc 100% vèn n−íc ngoµi chiÕm vÞ trÝ m¨ng Chinfon víi sè vèn ®Çu t− 450 chñ yÕu: víi 1264 dù ¸n vµ sè vèn triÖu USD vµ t¨ng thªm vèn lµ 161,7 5.598.379.639 USD chiÕm gÇn 72% tæng triÖu USD, dù ¸n c«ng ty tr¸ch nhiÖm sè vèn, tiÕp ®ã lµ liªn doanh vµ c«ng ty h÷u h¹n s¾t thÐp Sun Steel víi tæng vèn cæ phÇn. ®Çu t− 244 triÖu USD nay t¨ng thªm T×nh h×nh nµy mét mÆt do phÝa ViÖt 147 triÖu USD. N¨m 2005, dù ¸n cã quy Nam cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c m« kh¸ cña TËp ®oµn Qian Ding-§µi lo¹i h×nh ®Çu t−. MÆt kh¸c, c¸c nhµ ®Çu Loan ®¨ng ký qua Samoa ®· ®−îc cÊp t− trong ®ã cã §µi Loan ®· kh¸ yªn t©m phÐp víi sè vèn 700 triÖu USD.(7) bá vèn lµm ¨n l©u dµi t¹i ViÖt Nam. b. C¸c dù ¸n kh¸ ®a d¹ng vµ tËp d. §Çu t− cña §µi Loan ®−îc ph©n bè trung chñ yÕu vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp. kh¾p c¸c ®Þa ph−¬ng cña ViÖt Nam. C¸c nhµ ®Çu t− §µi Loan ®· cã mÆt ë NÕu xÐt vÒ c¬ cÊu dù ¸n vµ vèn ®Çu t− 44 tØnh thµnh, bao gåm c¸c trung t©m cña §µi Loan cho thÊy thø tù −u tiªn tËp nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(72) – 2007 65
NguyÔn duy dòng kinh tÕ träng ®iÓm, c¸c thµnh phè lín vµ Loan vµ tõ ®ã ®Õn nay h×nh thøc hîp t¸c c¶ vïng, tØnh nghÌo xa x«i. Trong ®ã c¸c nµy ®· kh¸ ph¸t triÓn víi c¸c ®Æc ®iÓm ®Þa ph−¬ng cã vèn ®Çu t− cao cña §µi næi bËt sau ®©y: Loan lµ: §ång Nai víi 272 dù ¸n cã sè a. Sù gia t¨ng nhanh chãng vÒ sè vèn ®¨ng ký lµ 2.438.977.208 USD, TP l−îng Hå ChÝ Minh víi 379 dù ¸n vµ vµ sè vèn Quy m« xuÊt khÈu lao ®éng ngµy mét lµ 1.794.546.319 USD, B×nh D−¬ng víi t¨ng nhanh: TÝnh tõ n¨m 1999 ®Õn n¨m 426 dù ¸n vµ sè vèn 1.485.495.241 USD, 2005 ®· cã 167.800 ng−êi(8) ViÖt Nam thµnh phè H¶i Phßng ®øng ë vÞ trÝ thø 4 sang lµm viÖc ë §µi Loan vµ ®−a ViÖt víi 18 dù ¸n vµ sè vèn lµ 537.388.000 Nam trë thµnh mét trong nh÷ng quèc USD. Trµ Vinh lµ tØnh cã møc ®Çu t− gia cã sè l−îng lao ®éng lín ë §µi Loan. thÊp nhÊt víi 1 dù ¸n vµ sè vèn lµ NÕu nh− n¨m 1999, lao ®éng ViÖt Nam 106.636 USD. míi chØ chiÕm tû lÖ 0,04% thÞ phÇn lao Tuy nhiªn, Hµ Néi, §µ N½ng…vµ ®éng ë §µi Loan th× n¨m 2000 lµ 2,37%, mét sè thµnh phè träng ®iÓm kh¸c ch−a n¨m 2001 lµ 4,24%, n¨m 2002 lµ 9,7% vµ trë thµnh ®Þa chØ thu hót ®Çu t− cao ®· n¨m 2003 lµ 19,20%… Víi quy m« xuÊt ®Æt ra nhiÒu c©u hái cÇn ph¶i ®−îc lý khÈu lao ®éng trªn th× §µi Loan thùc sù gi¶i. lµ mét thÞ tr−êng hÕt søc quan träng cña Mét trong nh÷ng lý do t¨ng ®Çu t− ViÖt Nam ë khu vùc §«ng B¾c ¸. N¨m cña §µi Loan lµ do sù quan t©m hç trî 2000, sè l−îng lao ®éng ViÖt Nam xuÊt cña c¸c ban ngµnh h÷u quan cña 2 bªn. khÈu sang §µi Loan chiÕm 47% sè lao HiÖn ®· cã 9 ng©n hµng §µi Loan ®−îc ®éng sang thÞ tr−êng §«ng B¾c ¸ vµ phÐp ho¹t ®éng ë ViÖt Nam víi c¸c quy chiÕm 25,71% tæng lao ®éng xuÊt khÈu ®Þnh liªn quan ®Õn mua b¸n ngoaÞ tÖ, sang c¶ n−íc, c¸c con sè t−¬ng øng cña thanh to¸n hÕt søc thuËn lîi. HiÖn n¨m 2002 lµ 79,55% vµ 28,60%, n¨m t−îng c¸c doanh nghiÖp ®ang xin phÐp 2004 lµ 83,14% vµ 55,07%.(9) t¨ng vèn, ®Çu t− míi, chuyÓn c¸c c¬ së tõ Tõ th¸ng 1/2005, §µi Loan ®· ngõng §µi Loan vµ c¸c n¬i kh¸c sang ViÖt Nam tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam ë mét sè lµ nh÷ng tÝn hiÖu tèt vÒ sù hîp t¸c kinh lÜnh vùc, do vËy l−îng lao ®éng sang thÞ tÕ ViÖt Nam-§µi Loan nãi chung, lÜnh tr−êng nµy ®· gi¶m xuèng. Song, viÖc vùc ®Çu t− nãi riªng. t¨ng nhanh sè l−îng lao ®éng thêi gian 3. Hîp t¸c lao ®éng qua cho thÊy ®©y lµ mét trong nh÷ng thÞ tr−êng cã søc hÊp dÉn vµ lµ minh chøng Ngµy 6 - 5 - 1999 hai v¨n phßng kinh thÓ hiÖn mèi quan hÖ kinh tÕ nãi chung, tÕ-v¨n ho¸ Hµ Néi vµ §µi B¾c ®· ký kÕt hîp t¸c lao ®éng nãi riªng gi÷a ViÖt Nam HiÖp ®Þnh vÒ viÖc göi vµ tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam sang lµm viÖc t¹i §µi nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(72) - 2007 66
Quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam - §µi Loan... t¹o thªm nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm vµ t¨ng vµ §µi Loan ®ang ®−îc ph¸t triÓn tèt thu nhËp. Víi møc thu nhËp c¬ b¶n mµ ®Ñp. ng−êi lao ®éng n−íc ngoµi ®−îc h−ëng b. Sù ®a d¹ng trong ngµnh nghÒ tiÕp (tèi thiÓu 15.840 §µi tÖ/th¸ng t−¬ng nhËn lao ®éng. ®−¬ng 500 USD) theo quy ®Þnh cña LuËt ChiÕm vÞ trÝ hµng ®Çu trong c¸c Lao ®éng §µi Loan, lµ møc kh¸ cao so ngµnh mµ ng−êi lao ®éng sang lµm viÖc víi trong n−íc. Do ®ã, l−îng ngo¹i tÖ mµ t¹i §µi Loan lµ th−¬ng m¹i vµ dÞch vô ng−êi lao ®éng chuyÓn vÒ n−íc lµ kh¸ víi 122.273 ng−êi, chiÕm 72,86%; tiÕp ®ã lín. HiÖn nay, c¶ n−íc cã kho¶ng 160 lµ c«ng nghiÖp víi c¸c sè t−¬ng øng lµ: doanh nghiÖp ®−îc phÐp cung øng lao 34.101 ng−êi vµ 20,3%… Së dÜ ngµnh ®éng sang §µi Loan vµ thu ®−îc kÕt qu¶ dÞch vô thu nhËn sè l−îng lín lao ®éng kh¸ tèt: ®¹t møc lîi nhuËn tõ 15-20%. v× phÝa b¹n ®ang cã nhu cÇu rÊt lín vÒ Thø hai lµ, gãp phÇn t¹o ®éi ngò lao ng−êi gióp viÖc trong gia ®×nh, l¹i lµ lÜnh ®éng cã chÊt l−îng cao. Tr−íc khi sang vùc kh«ng ®ßi hái chuyªn m«n cao. B¶n §µi Loan ng−êi lao ®éng ®· ®−îc chuÈn th©n phô n÷ ViÖt Nam cã nhiÒu lîi thÕ, bÞ c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt theo ngµnh thùc tÕ sè n÷ chiÕm tíi 60% trong tæng nghÒ tiÕp nhËn. Víi nh÷ng kiÕn thøc thu sè lao ®éng ë §µi Loan trong lÜnh vùc nhËn ®−îc trong thêi gian lµm viÖc ë §µi nµy. Sù ®a d¹ng trong viÖc tiÕp nhËn lao Loan ®· gióp hä n©ng cao tr×nh ®é ®éng ViÖt Nam (cã tíi gÇn 30 ngµnh chuyªn m«n vµ khi vÒ n−íc sÏ gãp phÇn nghÒ) còng lµ mét ®Æc ®iÓm kh¸ næi bËt t¨ng chÊt l−îng lao ®éng cña ViÖt Nam. Thø ba lµ, gãp phÇn ph¸t triÓn quan hÖ cña thÞ tr−êng §µi Loan. hîp t¸c ViÖt Nam - §µi Loan. Víi sù cã c. §¸p øng tèt lîi Ých cña c¶ hai phÝa mÆt cña lao ®éng ViÖt Nam t¹i §µi Loan, Thùc tÕ, tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990, §µi hai bªn ®· hiÓu biÕt h¬n vÒ v¨n ho¸, tËp Loan ®· thùc hiÖn chñ tr−¬ng nhËp qu¸n… cña nhau, gãp phÇn cñng cè khÈu lao ®éng víi c¸c quy chÕ kh¸ chÆt quan hÖ kinh tÕ – v¨n hãa kh«ng chØ chÏ. Møc giíi h¹n ban ®Çu sÏ tiÕp nhËn hiÖn t¹i mµ c¶ trong t−¬ng lai. 300.000 lao ®éng n−íc ngoµi. V× thÕ, viÖc d. Tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam ®· ®¸p øng kÞp thêi. phÇn nµo nhu cÇu thiÕu lao ®éng cña Tr−íc hÕt, thiÕu ®ång bé vÒ luËt ph¸p phÝa §µi Loan: chiÕm kho¶ng 20% thÞ vµ tæ chøc thùc hiÖn xuÊt khÈu lao ®éng phÇn lao ®éng n−íc ngoµi ë §µi Loan. nãi chung, sang §µi Loan nãi riªng. C¸c Víi b¶n chÊt cÇn cï, chÞu ®ùng khã kh¨n, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ sù ®Çu t− lao ®éng ViÖt Nam thùc sù ®ãng gãp mét cho lÜnh vùc nµy ch−a ®−îc coi träng. phÇn quan träng bï ®¾p sù thiÕu hôt nh©n lùc cña §µi Loan. XuÊt khÈu lao Thø hai, ch−a chó träng n©ng cao ®éng sang §µi Loan ®· ®−a l¹i nhiÒu chÊt l−îng lao ®éng, thiÕu chuÈn bÞ tõ nguån lîi cho phÝa ViÖt Nam. Tr−íc hÕt, tuyÓn chän ®µo t¹o vµ cung øng. T×nh nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(72) – 2007 67
NguyÔn duy dòng Thø ba, nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng nh− tr¹ng vi ph¹m ph¸p luËt vµ bÞ phÝa b¹n ®· ph©n tÝch ë trªn ch¾c ch¾n sÏ tiÕp tôc tõ chèi do kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn søc khoÎ, ¶nh h−ëng ®Õn quan hÖ kinh tÕ hai phÝa ngo¹i ng÷…®ang cã xu h−íng gia t¨ng. trong thêi gian tíi. Do ®ã ViÖt Nam vµ Ngoµi ra, viÖc bu«ng láng qu¶n lý xuÊt §µi Loan cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó khÈu lao ®éng ®· g©y ra t×nh tr¹ng lén phÊn ®Êu trë thµnh ®èi t¸c kinh tÕ tin xén, c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh lµm cËy vµ hiÖu qu¶ cña nhau trong kinh tÕ gi¶m uy tÝn cña ViÖt Nam trong hîp t¸c vµ ë c¸c lÜnh vùc kh¸c. lao ®éng víi c¸c n−íc nãi chung, §µi Chóng ta cã thÓ dù b¸o r»ng: TriÓn Loan nãi riªng. väng hîp t¸c kinh tÕ hai phÝa trong thêi Thø ba, tû lÖ lao ®éng ViÖt Nam bá gian tíi lµ hÕt søc s¸ng sña. Bëi v×: trèn vµ vi ph¹m luËt ph¸p cña b¹n cßn - ViÖt Nam vµ §µi Loan ®· t¹o lËp kh¸ cao: TÝnh ®Õn cuèi th¸ng 9/2004 sè ®−îc sù tin cËy vµ hîp t¸c hiÖu qu¶ lao ®éng ph¸ vì hîp ®ång lµ 7.935 ng−êi. trong c¸c lÜnh vùc: th−¬ng m¹i, ®Çu t− HiÖn t−îng nµy kh«ng chØ lµm mÊt uy vµ nh©n lùc. tÝn vµ lµm thiÖt h¹i kinh tÕ cho phÝa ViÖt - ViÖt Nam ®· trë thµnh thµnh viªn Nam mµ cßn ®· g©y ra nhiÒu t¸c ®éng WTO vµ sÏ lµ ®èi t¸c b×nh ®¼ng trong xÊu ®Õn an ninh trËt tù cña §µi Loan. quan hÖ víi c¸c n−íc nãi chung, §µi Loan nãi riªng. III.TriÓn väng quan hÖ kinh tÕ - T¨ng c−êng hîp t¸c cña APEC, vµ viÖt nam - ®µi loan khëi ®éng x©y dùng céng ®ång kinh tÕ Tõ thùc tr¹ng quan hÖ hîp t¸c cña §«ng ¸, sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho §µi Loan hai phÝa ViÖt Nam cã thÓ rót ra mét sè vµ c¸c n−íc, trong ®ã cã ViÖt Nam v−ît nhËn xÐt ®¸nh gi¸: qua nh÷ng trë ng¹i vÒ ngo¹i giao ®Ó më Thø nhÊt, nhê tËn dông c¸c ®iÒu kiÖn réng hîp t¸c trªn nhiÒu lÜnh vùc mµ c¸c quèc tÕ thuËn lîi vµ sù nç lùc hîp t¸c bªn quan t©m. tÝch cùc cña ViÖt Nam vµ §µi Loan mµ - Mèi quan hÖ hai bê eo biÓn §µi Loan quan hÖ kinh tÕ 2 bªn ®· thu ®−îc ®−îc c¶i thiÖn sÏ gãp phÇn thóc ®Èy hîp nh÷ng kÕt qu¶ tèt ®Ñp: §µi Loan trë t¸c kinh tÕ gi÷a §µi Loan vµ c¸c n−íc thµnh nhµ ®Çu t− lín nhÊt, ®èi t¸c chñ trong ®ã cã ViÖt Nam. Trong lµn sãng yÕu vÒ hîp t¸c lao ®éng vµ lµ b¹n hµng ®Çu t− míi vµo ViÖt Nam s¾p tíi, hy väng c¸c doanh nghiÖp §µi Loan sÏ tiÕp th−¬ng m¹i lín cña ViÖt Nam. tôc lµ nh÷ng ng−êi dÉn ®Çu. Thø hai, lîi Ých cña viÖc më réng hîp Tãm l¹i, mÆc dï mèi quan hÖ kinh tÕ t¸c kinh tÕ cña c¶ hai bªn ®· ®−îc kh¼ng ViÖt Nam-§µi Loan thêi gian qua ®· ®¹t ®Þnh mét c¸ch râ rµng. Tuy nhiªn, møc ®−îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kÓ, nhÊt lµ ®é vµ kÕt qu¶ hîp t¸c ch−a t−¬ng xøng trong lÜnh vùc ®Çu t−. Song, nh÷ng kÕt víi kh¶ n¨ng cña mçi bªn. qu¶ ®ã ch−a thùc sù t−¬ng xøng víi nhu nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(72) - 2007 68
Quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam - §µi Loan... Tµi liÖu tham kh¶o cÇu vµ kh¶ n¨ng cña c¶ hai phÝa. Trªn thùc tÕ vÉn tån t¹i kh«ng Ýt nh÷ng c¶n 1. Department of statistics Minitry of trë cÇn sím ®−îc kh¾c phôc. §Ó trë Finance of Taiwan. thµnh ®èi t¸c kinh tÕ chiÕn l−îc trong 2. D−¬ng V¨n Lîi: Trung t©m nghiªn thêi gian tíi, râ rµng cÇn cã sù nç lùc cøu Trung Quèc, §Ò tµi cÊp viÖn: Nghiªn tÝch cùc cña c¶ ViÖt Nam vµ §µi Loan. cøu quan hÖ mËu dÞch ViÖt Nam-§µi Loan tõ 1993 ®Õn n¨m 2002, Hµ Néi 12-2002. 3. NguyÔn Huy Quý: Kú tÝch kinh tÕ §µi Loan, NXBCTQG Hµ Néi 1995. 4. NguyÔn §×nh Liªm: C«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n §µI Loan, NXBKHXH, Hµ Néi n¨m 2006. Chó thÝch: 5. L−u V¨n H−ng: XuÊt khÈu lao ®éng cña ViÖt Nam sang thÞ tr−êng §«ng B¾c ¸- 1. Gi¸o s− David Dapice, §¹i häc Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p, LuËn v¨n Th¹c Harvad: Nh÷ng th¸ch thøc cña sù ph¸t sü kinh tÕ, Hµ Néi n¨m 2005 triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng ë Viªt Nam, Héi 6. Phïng ThÞ HuÖ: Nh÷ng kinh nghiÖm th¶o bµn trßn cÊp cao lÇn thø t− vÒ dù ¸n ViÖt Nam cã thÓ tham kh¶o qua viÖc t×m tæng kÕt 20 n¨m ®æi míi, Hµ Néi n¨m hiÓu con ®−êng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 2006. §µi Loan, T¹p chÝ nghiªn cøu Trung Quèc, 2. Vietnamnet sè5(51) 2003. 3. odainvn/ .www.mipi.gov.vn/oda/ 7.Peosea Research paper N4 49, 2005/6/56065. vip Aug.2001, Ethnic resources or capitalist 4. D−¬ng V¨n Lîi: Trung t©m nghiªn logic?-Taiwanese inverstment and Chinese temporary migrants in Vietnam-Program cøu Trung Quèc, §Ò tµi cÊp viÖn: Nghiªn for Southeart Asian Area studies-2001 cøu quan hÖ mËu dÞch ViÖt Nam-§µi Loan 8.Gi¸o s− David Dapice, §¹i häc tõ 1993 ®Õn n¨m 2002, trang 26 , Hµ Néi Harvad: Nh÷ng th¸ch thøc cña sù ph¸t 12/2002. triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng ë Viªt Nam, Héi 5. TÝnh to¸n dùa trªn nguån cña D−¬ng th¶o bµn trßn cÊp cao lÇn thø t− vÒ dù ¸n V¨n Lîi, ®· dÉn. tæng kÕt 20 n¨m ®æi míi, Hµ Néi n¨m 6. T¹p chÝ nghiªn cøu Trung Quèc, sè 2006. 3(55)-2004, tr.65. 9.WWW.mipi.gov.vn/oda/odainvn/2005/ 7. T¹p chÝ nghiªn cøu §«ng B¾c ¸ sè 6/56065.vip 6(66) 8-2006, tr.30. 10. Vâ §¹i L−îc: Trung Quèc sau khi 8. ThÞ tr−êng lao ®éng §µi Loan, Côc gia nhËp WTO thµnh c«ng vµ th¸ch thøc, Qu¶n lý lao ®éng ngoµi n−íc NXB thÕ giíi, Hµ Néi n¨m 2006. 11. T¹p chÝ nghiªn cøu §«ng B¾c ¸ sè 9. L−u V¨n H−ng: XuÊt khÈu lao ®éng 6(66) 8-2006. cña ViÖt Nam sang thÞ tr−êng §«ng B¾c ¸- Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p, LuËn v¨n th¹c sü 12. T¹p chÝ nghiªn cøu Trung Quèc, sè 3(55)- 2004. kinh tÕ, Hµ Néi n¨m 2005, tr.41. nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(72) – 2007 69

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí

65 tài liệu

2430 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.