zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Sâu cuốn lá (Lamprosema indicata Fabricius) và côn trùng ký sinh của nó trên ruộng vừng ở vùng đồng bằng Nghệ An, vụ hè thu 2003 và 2004."

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

181
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2007 tác giả: 9. Trần Ngọc Lân, Sâu cuốn lá (Lamprosema indicata Fabricius) và côn trùng ký sinh của nó trên ruộng vừng ở vùng đồng bằng Nghệ An, vụ hè thu 2003 và 2004...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Sâu cuốn lá (Lamprosema indicata Fabricius) và côn trùng ký sinh của nó trên ruộng vừng ở vùng đồng bằng Nghệ An, vụ hè thu 2003 và 2004."

§¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 1A-2007 S©u cuèn l¸ (Lamprosema indicata Fabricius) vµ c«n trïng ký sinh cña nã trªn ruéng võng ë vïng ®ång b»ng NghÖ An, vô hÌ thu 2003 vµ 2004 TrÇn Ngäc L©n (a) Tãm t¾t. KÕt qu¶ nghiªn cøu trªn sinh quÇn ruéng võng ë huyÖn Nghi Léc, tØnh NghÖ An cho thÊy: (1) TËp hîp c«n trïng ký sinh s©u non s©u cuèn l¸ (Lamprosema indicata Fabricius) cã 4 loµi: Xanthopimpla punctata Fabr., Xanthopimpla flavolineata Cameron, Brachymeria sp.1, Brachymeria sp.2; trong ®ã phæ biÕn lµ loµi Xanthopimpla punctata. (2) Sè l−îng s©u non s©u cuèn l¸ ë møc thÊp: 0,61 - 1,44 con/m2 (Vô võng hÌ thu 2003) vµ 4,61 - 5,04 con/m2 (Vô võng hÌ thu 2004). Tû lÖ ký sinh trung b×nh cña s©u non s©u cuèn l¸ ë møc thÊp: 1,99% - 2,53% (Vô võng hÌ thu 2004); (3) Trªn sinh quÇn ruéng võng, diÔn biÕn sè l−îng cña s©u non s©u cuèn l¸ vµ c«n trïng ký sinh ®¹t hai ®Ønh cao trong vô võng; (4) Sè l−îng s©u non s©u cuèn l¸ vµ sè l−îng c«n trïng ký sinh, c«n trïng ¨n thÞt cña chóng gi÷a gièng võng ®en vµ gièng võng V6 cã sai kh¸c nhau nh−ng kh«ng cã ý nghÜa thèng kª. 1. Më ®Çu Võng (Sesamum indicum L.) lµ c©y c«ng nghiÖp cho dÇu ng¾n ngµy, c©y thùc phÈm quan träng ë ViÖt Nam. ViÖc më réng diÖn tÝch gieo trång vµ th©m canh võng víi nh÷ng gièng míi n¨ng suÊt cao sÏ kÐo theo sù ph¸t triÓn cña c¸c lo¹i dÞch h¹i võng. Cho ®Õn nay, viÖc nghiªn cøu s©u h¹i võng vµ thiªn ®Þch cña chóng hÇu nh− ch−a ®−îc quan t©m. Theo Strickland vµ Smith (1995)[6] trªn thÕ giíi cã kho¶ng 20 loµi s©u chÝnh g©y h¹i võng, trong ®ã sè loµi g©y h¹i nhiÒu nhÊt lµ s©u h¹i bé c¸nh phÊn (Lepidoptera). T¹i Australia s©u h¹i võng cã 14 loµi thuéc 8 bé, trong ®ã s©u bé c¸nh phÊn (Lepidoptera) cã sè loµi nhiÒu nhÊt (8 loµi). ë ViÖt Nam ®· thèng kª ®−îc 28 loµi s©u h¹i võng (ViÖn BVTV, 1976) [3]. Theo Patil et al. (1992) nghiªn cøu viÖc s¶n xuÊt võng t¹i India th× viÖc kiÓm so¸t c¸c loµi s©u h¹i cã thÓ lµm gi¶m thiÖt h¹i h¬n 35% (dÉn theo Strickland vµ Smith, 1995) [6]. NghÖ An lµ mét vïng chuyªn canh võng lín nhÊt ViÖt Nam, víi c¸c gièng võng ®en, võng vµng ®Þa ph−¬ng vµ tõ n¨m 1995 NghÖ An ®· gieo trång gièng võng V6 nhËp néi. Phßng trõ tæng hîp (IPM) s©u h¹i võng dùa trªn c¬ së ®a d¹ng sinh häc vµ c¸c nguyªn t¾c sinh th¸i cña hÖ sinh th¸i n«ng nghiÖp, trong ®ã biÖn ph¸p chñ yÕu lµ lîi dông thiªn ®Þch tù nhiªn. Bµi b¸o nµy lµ mét phÇn kÕt qu¶ cña §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc thuéc ngµnh Khoa häc Sù sèng cña Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ "S©u h¹i võng vµ C«n trïng ¨n thÞt, ký sinh cña chóng ë vïng ®ång b»ng tØnh NghÖ An" (M· sè 610403). ' NhËn bµi ngµy 28/7/2006. Söa ch÷a xong 20/12/2006. 61
§¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 1A-2007 2. Nguyªn liÖu v ph−¬ng ph¸p Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm nghiªn cøu: §iÒu tra nghiªn cøu s©u h¹i võng vµ thiªn ®Þch cña chóng ®−îc tiÕn hµnh vµo vô võng hÌ thu 2003 (th¸ng 6 – th¸ng 8/2003) vµ vô võng hÌ thu 2004 (th¸ng 6 – th¸ng 8/2004) t¹i x· Nghi §øc vµ x· Nghi Tr−êng, huyÖn Nghi Léc tØnh NghÖ An. VËt liÖu nghiªn cøu: C©y võng (gièng võng ®en ®Þa ph−¬ng vµ gièng võng V6 nhËp néi). S©u h¹i võng bé c¸nh phÊn (Lepidoptera). C«n trïng ký sinh (Hymenoptera, Diptera); NhÖn lín ¨n thÞt (Araneida); C«n trïng ¨n thÞt (Coleoptera). C¸c nghiªn cøu ®−îc tiÕn hµnh theo c¸c ph−¬ng ph¸p th−êng quy vÒ nghiªn cøu c«n trïng vµ b¶o vÖ thùc vËt (ViÖn B¶o vÖ Thùc vËt, 1997)[4]. Bè trÝ thÝ nghiÖm ®ång ruéng: c¸c ruéng võng V6 (c«ng thøc I - CTI) vµ võng ®en (c«ng thøc II - CTII) ®−îc bè trÝ trªn ruéng cña n«ng d©n. Mçi thÝ nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh trªn 3 ruéng võng, mçi ruéng cã diÖn tÝch 1 sµo (500m2), trªn cïng mét lo¹i ®Êt, cïng chÕ ®é ch¨m sãc, cïng thêi vô gieo trång. Ph−¬ng ph¸p thu mÉu ®Þnh kú 5 - 7 ngµy/1 lÇn, thu mÉu ®Þnh l−îng b»ng c¸ch ®Õm sè l−îng s©u h¹i vµ thiªn ®Þch trªn sè c©y võng t−¬ng øng 3m2 diÖn tÝch t¹i 5 ®iÓm theo ®−êng chÐo gãc trªn mçi ruéng võng. TiÕn hµnh thu thËp s©u non vµ nhéng trong sinh quÇn ruéng võng mçi lÇn tõ 30 - 50 con ë mét ruéng. Nu«i s©u h¹i theo dâi thu thËp ký sinh. 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu 3.1. TËp hîp c«n trïng ký sinh s©u non s©u cuèn l¸ TËp hîp ký sinh s©u non s©u cuèn l¸ h¹i võng cã 4 loµi: Xanthopimpla punctata (Fabricius), Xanthopimpla flavolineata Cameron, Brachymeria sp.1, Brachymeria sp.2; trong ®ã phæ biÕn lµ loµi Xanthopimpla punctata. C¸c loµi c«n trïng chiÕm tû träng kh¸c nhau trong tËp hîp ký sinh cña s©u non s©u cuèn l¸, ®iÒu ®ã phï hîp víi quy luËt ®· ®−îc Vò Quang C«n (1986, 1987) [1, 2] ph¸t hiÖn trªn tËp hîp ký sinh s©u b−ím h¹i lóa ë ViÖt Nam. C«n trïng ký sinh cña s©u non s©u cuèn l¸ cã tû lÖ ký sinh thÊp, trung b×nh chØ ®¹t 2,53% ë ruéng võng V6 vµ 1,99% ë ruéng võng ®en (B¶ng 1, 2). 3.2. DiÔn biÕn sè l−îng cña s©u non s©u cuèn l¸ vµ c«n trïng ký sinh Trªn sinh quÇn ruéng võng, diÔn biÕn sè l−îng cña s©u non s©u cuèn l¸ vµ c«n trïng ký sinh ®¹t hai ®Ønh cao trong vô võng, ®Ønh cao cña c«n trïng ký sinh chËm pha h¬n ®Ønh cao cña s©u cuèn l¸ 5- 10 ngµy. ë ruéng võng V6, s©u cuèn l¸ ®¹t ®Ønh cao thø nhÊt vµo 25NSG víi mËt ®é 23,33 con/m2 vµ ®Ønh cao thø hai vµo 50NSG víi mËt ®é 8,33 con/m2; t−¬ng øng c«n trïng ký sinh ®¹t ®Ønh cao thø nhÊt vµo 35NSG víi tû lÖ ký sinh 4,44% vµ ®Ønh cao thø hai vµo 60NSG víi tû lÖ ký sinh 4,65% (B¶ng 1). ë ruéng võng ®en, s©u cuèn l¸ ®¹t ®Ønh cao thø nhÊt vµo 30NSG víi mËt ®é 12,67 con/m2 vµ ®Ønh cao thø hai vµo 55NSG víi mËt ®é 11,00 con/m2; t−¬ng øng c«n trïng ký sinh ®¹t ®Ønh cao thø nhÊt 62
§¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 1A-2007 vµo 35NSG víi tû lÖ ký sinh 3,37% vµ ®Ønh cao thø hai vµo 60NSG víi tû lÖ ký sinh 4,35% (B¶ng 2). 3.3. S©u cuèn l¸ vµ c«n trïng ¨n thÞt, ký sinh trªn võng V6 vµ võng ®en KÕt qu¶ ®iÒu tra cho thÊy s©u non s©u cuèn l¸ vµ thiªn ®Þch cña chóng (c«n trïng ký sinh, c¸nh cøng b¾t måi ¨n thÞt, nhÖn lín b¾t måi ¨n thÞt), trong vô võng hÌ thu 2003 vµ vô võng hÌ thu 2004 ë x· Nghi §øc, x· Nghi Tr−êng huyÖn Nghi Léc, trªn gièng võng ®en (võng truyÒn thèng ®Þa ph−¬ng) vµ gièng võng V6 (võng nhËp néi) cã sai kh¸c nhau nh−ng kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (B¶ng 3). Sè l−îng trung b×nh cña s©u non s©u cuèn l¸ vµo vô võng hÌ thu 2004 ë ruéng võng V6 (CTI) lµ 5,04 con/m2, cao h¬n so víi ruéng võng ®en (CTII) lµ 4,61 con/m2; tuy nhiªn, sù sai kh¸c nµy kh«ng cã ý nghÜa (T= 0,84). C«n trïng ký sinh ë ruéng võng V6 (CTI) lµ 2,75 % cao h¬n ë ruéng võng ®en (CTII) lµ 2,52%. C¸nh cøng b¾t måi ¨n thÞt ë ruéng võng V6 (CTI) lµ 0,92 con/m2, cao h¬n so víi ruéng võng ®en (CTII) lµ 0,65 con/m2. NhÖn lín b¾t måi ¨n thÞt ë ruéng võng V6 (CTI) lµ 1,97 con/m2 cßn ë ruéng võng ®en (CTII) lµ 2,20 con/m2 (B¶ng 3). B¶ng 1. C«n trïng ký sinh cña s©u non s©u cuèn l¸ trªn sinh quÇn ruéng võng V6 ë x· Nghi §øc huyÖn Nghi Léc, vô hÌ thu 2004 NSG MËt ®é Tû lÖ s©u non bÞ ký sinh (%) bëi c¸c loµi ký sinh SCL(con/m2) X. X. B. sp.1 B. sp.2 TËp hîp punctata flavolineata KS 10 - - - - - - 15 1,00 0,00 - - - - 20 7,00 2,00 2,00 - - - 25 1,82 0,91 - 0,91 - 23,33 30 19,00 2,56 1,28 - - 1,28 35 3,33 - 2,22 2,22 - 4,44 40 2,00 4,00 4,00 - - - 45 1,67 3,70 1,85 - - 1,85 50 1,22 - - 1,22 - 8,33 55 4,33 2,67 - - 1,34 1,34 60 7,00 2,33 2,33 - - 4,65 65 1,00 2,70 - - 2,70 - 70 1,00 3,13 3,13 - - - 75 0,67 3,23 3,13 - - - 80 0,67 - - - - - 5,04 2,53 1,13 0,28 0,70 0,64 Ghi chó: Sè s©u cuèn l¸ nu«i theo dâi: 707 con; Sè s©u cuèn l¸ bÞ ký sinh: 18 con. NSG: Ngµy sau khi gieo võng, SCL: S©u cuèn l¸ võng, KS: Ký sinh. Brachymeria sp.1 (B. sp.1), Brachymeria sp.2 (B. sp.2). 63
§¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 1A-2007 B¶ng 2. C«n trïng ký sinh cña s©u non s©u cuèn l¸ trªn sinh quÇn ruéng võng ®en ë x· Nghi §øc huyÖn Nghi Léc, vô hÌ thu 2004 NS MËt ®é Tû lÖ s©u non bÞ ký sinh (%) bëi c¸c loµi ký sinh SCL(con/m2) G X. punctata X. B. sp.1 B. sp.2 TËp hîp KS flavolineata 10 1,67 - - - - - 15 3,33 - - - - - 20 1,67 - - - - - 25 8,67 1,92 1,92 - - - 30 1,51 0,76 - 0,76 - 12,67 35 2,67 1,12 - 1,12 1,12 3,37 40 9,33 1,09 - 1,09 - - 45 4,00 2,13 2,13 - - - 50 4,33 2,27 - - - 2,27 55 0,88 0,88 - - - 11,00 60 3,33 1,45 - 1,45 1,45 4,35 65 1,67 3,57 1,79 - 1,79 - 70 - 3,45 - - 3,45 - 75 0,33 3,12 3,12 - - - 4,61 1,99 0,93 0,11 0,58 0,35 Ghi chó: Sè s©u cuèn l¸ nu«i theo dâi: 855 con; Sè s©u cuèn l¸ bÞ ký sinh: 17 con. B¶ng 3. MËt ®é trung b×nh cña s©u non s©u cuèn l¸ vµ c«n trïng ¨n thÞt, ký sinh trªn võng ®en vµ võng V6, vô hÌ thu 2003 – 2004 Võng V6 Võng ®en Møc ®é sai kh¸c gi÷a võng ®en vµ võng V6 Vô võng hÌ thu 2004 1. S©u non s©u cuèn l¸ (con/m2) 5,04 4,61 0,84 2. Tû lÖ ký sinh (%) 2,75 2,52 0,61 Quan hÖ gi÷a SCL – KS r = -0,21 r = -0,82 3. C¸nh cøng ¨n thÞt (con/m2) 0,92 0,65 0,32 Quan hÖ gi÷a SCL– CCAT r = 0,24 r = 0,09 4. NhÖn lín ¨n thÞt (con/m2) 1,97 2,20 0,51 Quan hÖ gi÷a SCL- NLAT r = 0,05 r = - 0,15 Vô võng hÌ thu 2003 1. S©u non s©u cuèn l¸ (con/m2) 1,44 0,61 0,04 2. C¸nh cøng ¨n thÞt (con/m2) 0,85 0,94 0,76 Quan hÖ gi÷a SCL– CCAT r = -0,10 r = -0,21 3. NhÖn lín ¨n thÞt (con/m2) 1,68 1,81 0,72 Quan hÖ gi÷a SCL– NLAT r = 0,20 r = -0,29 64
§¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 1A-2007 4. KÕt luËn §iÒu tra nghiªn cøu s©u cuèn l¸ vµ c«n trïng ký sinh cña chóng trªn sinh quÇn ruéng võng V6 vµ võng ®en vµo vô hÌ thu 2003 vµ 2004 ë x· Nghi §øc vµ x· Nghi Tr−êng huyÖn Nghi Léc tØnh NghÖ An thu ®−îc c¸c kÕt qu¶ b−íc ®Çu sau ®©y: 1. TËp hîp c«n trïng ký sinh s©u non s©u cuèn l¸ (Lamprosema indicata Fabricius) h¹i võng cã 4 loµi: Xanthopimpla punctata, Xanthopimpla flavolineata, Brachymeria sp.1, Brachymeria sp.2; trong ®ã phæ biÕn lµ loµi Xanthopimpla punctata. 2. Sè l−îng s©u non s©u cuèn l¸ ë møc thÊp (vô võng hÌ thu 2003: ë ruéng võng V6 lµ 1,44 con/m2, ë ruéng võng ®en lµ 0,61 con/m2; vô võng hÌ thu 2004: ë ruéng võng V6 lµ 5,04 con/m2, ë ruéng võng ®en lµ 4,61 con/m2). C«n trïng ký sinh cña s©u non s©u cuèn l¸ cã tû lÖ ký sinh thÊp (vô võng hÌ thu 2004: tû lÖ ký sinh trung b×nh chØ ®¹t 2,53% ë ruéng võng V6 vµ 1,99% ë ruéng võng ®en). 3. Trªn sinh quÇn ruéng võng, diÔn biÕn sè l−îng cña s©u non s©u cuèn l¸ vµ c«n trïng ký sinh ®¹t hai ®Ønh cao trong vô hÌ thu (®Ønh cao thø nhÊt vµo 25-35 ngµy sau gieo, ®Ønh cao thø hai vµo 50 – 60 ngµy sau gieo), ®Ønh cao cña c«n trïng ký sinh chËm pha h¬n ®Ønh cao cña s©u cuèn l¸ 5- 10 ngµy. 4. Sè l−îng s©u non s©u cuèn l¸ vµ sè l−îng thiªn ®Þch cña chóng (c«n trïng ký sinh, c¸nh cøng b¾t måi ¨n thÞt, nhÖn lín b¾t måi ¨n thÞt) gi÷a gièng võng ®en (võng truyÒn thèng ®Þa ph−¬ng) vµ gièng võng V6 (võng nhËp néi) cã sai kh¸c nhau nh−ng kh«ng cã ý nghÜa thèng kª. T i liÖu tham kh¶o [1] Vò Quang C«n, §Æc ®iÓm t¹o thµnh hÖ thèng “vËt chñ – ký sinh” ë c¸c loµi s©u b−ím h¹i lóa. Th«ng b¸o Khoa häc, ViÖn Khoa häc ViÖt Nam, TËp 1: 55-62, 1986. [2] Vò Quang C«n, VÞ trÝ sè l−îng vµ chÊt l−îng c¸c loµi trong tËp hîp ký sinh s©u b−ím h¹i lóa. Th«ng b¸o Khoa häc, ViÖn Khoa häc ViÖt Nam, TËp 2: 108-113, 1987. [3] ViÖn BVTV, KÕt qu¶ ®iÒu tra c«n trïng 1967-1968, NXB N«ng th«n, Hµ Néi, 1976. [4] ViÖn BVTV, Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu b¶o vÖ thùc vËt. TËp 1 - Ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra c¬ b¶n dÞch h¹i n«ng nghiÖp vµ thiªn ®Þch cña chóng, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 1997, [5] NguyÔn Vy, Phan Bïi T©n, Ph¹m V¨n Ba, 1996, C©y võng - VÞ trÝ míi, gièng míi, kü thuËt trång, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi. [6] G. R. Strickland and E. S. C. Smith, 1995. Insect Pest Management for Australian Sesame Production. In: Proceedings of First Australian Sesame Workshop 21-23 March 1995 Darwin and Katherine. GRDC, RIDC, Australia. 127-141. 65
§¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 1A-2007 Summary Lamprosema indicata Fabricius and their parasitic insects in sesame field in plain lands of Nghe An province, Summer - autumn sesame crops, 2003 and 2004 The results achieved from the survey on the sesame field in Nghi Loc district - Nghe An province have shown: (1) The four insect species which parasite on scrolled-leaves larval pests (Lamprosema indicata Fabricius) are: Xanthopimpla punctata Fabr., Xanthopimpla flavolineata Cameron, Brachymeria sp.1, Brachymeria sp.2; in which the most popular species is Xanthopimpla punctata; (2) The number of scrolled-leaves larval pests was in a low level: 0.61 - 1.44 individuals/m2 (summer-autumns sesame crops in 2003). The parasite rates on scrolled-leaves larval pests of parasitic insects were low (the average parasite rate was 1.99% - 2.53% in black sesame field in crop 2004); (3) In sesame field, the number of scrolled-leaves larval pest and parasitic insect has reached the two highest levels over the crop; (4) The number of scrolled-leaves larval pest and their natural enemies (parasitic insects, predatory coleoptera and predatory spiders) of black sesame’s (local traditional cultivar) differs from that of V6’s (imported cultivar), but this difference has no statistical meanings. (a) Khoa N«ng L©m Ng−, Tr−êng §¹i häc Vinh 66

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh

81 tài liệu

1643 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.