zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Tìm hiểu phạm trù "Đạo"của Lão Tử"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

153
lượt xem 47
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lão Tử (Tiếng Trung: 老子, cũng được chuyển tự thành Lao Tzu, Lao Tse, Laotze, Laotsu, và một số cách khác) là một nhân vật chính yếu trong Triết học Trung Quốc, sự tồn tại của ông trong lịch sử hiện vẫn đang còn được tranh cãi. Theo truyền thuyết Trung Quốc, ông sống ở thế kỉ 6 TCN. Nhiều học giả hiện đại cho rằng ông sống ở thế kỉ 4 TCN, thời Bách gia chư tử và thời Chiến Quốc. Lão Tử được coi là người viết Đạo Đức Kinh - cuốn sách của Đạo giáo có...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Tìm hiểu phạm trù "Đạo"của Lão Tử"

T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 1b-2007 §¹i häc Vinh T×m hiÓu ph¹m trï "§¹o"cña L o Tö NguyÔn Tr−êng S¬n (a) Tãm t¾t. Trong lÞch sö triÕt häc Trung Quèc, "§¹o" lµ mét trong nh÷ng ph¹m trï trung t©m - nhÊt lµ ph¹m trï §¹o cña L·o Tö. Bµi b¸o tËp trung vµo c¸c néi dung: §¹o lµ b¶n nguyªn t¹o ra thÕ giíi; §¹o lµ quy luËt vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña thÕ giíi; §¹o lµ "v« vi". Nghiªn cøu nã mét c¸ch kÜ l−ìng cã ý nghÜa rÊt lín kh«ng chØ vÒ häc thuËt mµ cßn lµ t− liÖu quý ®Ó sinh viªn chuyªn ngµnh Gi¸o dôc ChÝnh trÞ tham kh¶o. L ·o Tö (sèng ë thÕ kû thø V §¹o ®−îc nh¾c ®Õn 76 lÇn. Khi bµn vÒ tr.CN) lµ mét hiÖn t−îng ®Æc vai trß cña ®¹o, «ng viÕt: "§¹o sinh ra biÖt trong lÞch sö triÕt häc Trung Quèc sö dông nã kh«ng d− thõa. Nã s©u xa nãi riªng còng nh− triÕt häc nh©n lo¹i tùa nh− tæ t«ng cña v¹n vËt” [3, tr. 82]; nãi chung. §Õn nay chóng ta ch−a biÕt hoÆc: "§¹o ®øc sinh ra. §øc nu«i d−ìng ch¾c ch¾n vÒ cuéc ®êi, sù nghiÖp cña nã, vËt lµ h×nh bãng nã, thÕ t¹o ra nã. «ng, vÒ t¸c phÈm bÊt hñ mang tªn «ng... Trong v¹n vËt kh«ng cã g× lµ kh«ng theo thÕ nh−ng t− t−ëng triÕt häc th× v« tiÒn ®¹o vµ quý ®øc". §¹o ch¼ng nh÷ng lµ kho¸ng hËu. V« tiÒn kho¸ng hËu ë chç b¶n nguyªn sinh ra thÕ giíi mµ cßn v« triÕt häc cña L·o Tö lµ hÖ thèng kh¸i cïng trõu t−îng. ¤ng nãi: "Cã mét vËt qu¸t nhÊt trong lÞch sö triÕt häc Trung hçn ®én mµ thµnh tr−íc c¶ trêi ®Êt. Nã Quèc trong ®ã ph¹m trï "®¹o" lµ ph¹m yªn lÆng (v« thanh), trèng kh«ng (v« trï c¬ b¶n, ph¹m trï xuÊt ph¸t ®Ó tõ ®ã h×nh), ®øng mét m×nh mµ kh«ng thay «ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò b¶n thÓ luËn mét ®æi (vÜnh viÔn bÊt biÕn), vËn hµnh kh¾p c¸ch xuÊt s¾c. vò trô mµ kh«ng ngõng, cã thÓ coi nã lµ 1. Trong lÞch sö triÕt häc Trung mÑ cña v¹n vËt trong thiªn h¹" [1, tr. 202]. C¸i b¶n nguyªn ®ã v« s¾c, v« Quèc kh¸i niÖm "®¹o" do Tö S¶n t×m ra ®Çu tiªn víi nghÜa lµ con ®−êng. Trong thanh, v« h×nh nªn kh«ng thÓ gi¶ng ®−îc, gäi tªn ®−îc nh−ng nã trµn ngËp H¸n Ng÷ §¹i Tõ §iÓn, ch÷ §¹o cã 45 nghÜa vµ cã ®Õn 1291 tõ kÐp. Cïng víi vò trô; lµ nguån gèc cña v¹n vËt. ë sù ph¸t triÓn cña nhËn thøc th× néi hµm ch−¬ng 14 «ng viÕt: "Nh×n kh«ng thÊy cña nã còng ®−îc më réng: ®¹o lµ c¸i lÝ gäi lµ di, nghe kh«ng thÊy gäi lµ hi, ph¶i theo nh− ®¹o lµm ng−êi, ®¹o lµm n¾m kh«ng ®−îc gäi lµ vi, truy cøu ®Õn vua, ®¹o lµm t«i, ®¹o lµm con... hoÆc chØ cïng còng kh«ng biÕt ®−îc g× chØ thÊy mét häc thuyÕt, mét t«n gi¸o nh− ®¹o trén lén lµm mét. ë trªn kh«ng s¸ng, ë Nho, ®¹o PhËt… Trong suy t−ëng triÕt d−íi kh«ng tèi, th©m viÔn bÊt tuyÖt, häc vµ t«n gi¸o, ®¹o lµ nguyªn t¾c trËt kh«ng thÓ gäi tªn, nã l¹i trë vÒ câi v« tù cã thÓ nhËp hay hiÖn h÷u trong vËt, cho nªn b¶o lµ c¸i tr¹ng kh«ng cã nhiÒu tr−êng hîp hay sinh ho¹t thùc tÕ. h×nh tr¹ng, c¸i t−îng kh«ng cã Víi L·o Tö ®¹o lµ tæ tiªn cña mu«n loµi. Trong t¸c phÈm "§¹o ®øc kinh" ch÷ NhËn bµi ngµy 24/10/2006. Söa ch÷a xong 23/11/2006. 97
T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXIV, sè 3b-2005 §¹i häc Vinh vËt thÓ. Nã thÊp tho¸ng mê mê. §ãn nã kh«ng cã lßng nh©n ¸i, ch¼ng qua còng th× kh«ng thÊy ®Çu, theo nã th× kh«ng chØ lµ nh÷ng tªn c−íp ngµy mµ th«i. thÊy ®u«i" [1, tr. 61]. Do ®ã, «ng kh«ng ThÕ nh−ng «ng l¹i ®−a ra t− t−ëng biÕt tªn nã lµ g×, t¹m ®Æt tªn lµ ®¹o. Khi "Minh quû" ®Ó b¾t buéc mäi ng−êi ph¶i ®Æt tªn lµ ®¹o th× v« c¸i b¶n nguyªn vò tu©n theo häc thuyÕt "Kiªm ¸i". §ã lµ trô ®ã kh«ng thÓ cã c¸i tªn nµo diÔn t¶ mét b−íc thôt lïi trong t− t−ëng cña ®−îc ®Çy ®ñ néi hµm cña nã. V× vËy, MÆc Tö. Víi L·o Tö, «ng phñ nhËn hÕt ngay ë ch−¬ng 1 cña t¸c phÈm "§¹o ®øc th¶y mäi §Êng s¸ng t¹o vµ kÕt luËn tÊt c¶ mäi sù vËt hiÖn t−îng ®Òu do ®¹o kinh", «ng viÕt: "§¹o kh¶ ®¹o phi sinh ra, vµ h¬n thÕ ®¹o cßn cã tr−íc vµ th−êng ®¹o, danh kh¶ danh phi th−êng sinh ra Th−îng ®Õ. Trong Ch−¬ng 4 «ng danh" [1, tr.161], nghÜa lµ: C¸i ®¹o gäi viÕt: "Ta kh«ng biÕt nã lµ con ai; cã lÏ ®−îc lµ ®¹o th× kh«ng ph¶i lµ ®¹o vÜnh nã cã tr−íc c¶ ®Õ" [1, tr. 169]. Theo häc h»ng; c¸i tªn mµ gäi ®−îc tªn cña nã th× gi¶ NguyÔn HiÕn Lª th× t− t−ëng cña kh«ng ph¶i lµ tªn vÜnh h»ng. XÐt ë mét L·o Tö lµ "mét häc thuyÕt v« thÇn" [1, khÝa c¹nh nhÊt ®Þnh ®iÒu ®ã còng gièng tr. 67]. Víi luËn cø: "C¶ bé §¹o ®øc nh− chóng ta ®ang ®eo ®uæi mét c¸i g× kinh, ch−¬ng 4 lµ nh¾c tíi "®Õ" nh−ng ®ã; khi chóng ta cµng tiÕn gÇn tíi th× nã l¹i c¸ch xa ta, cµng ®eo ®uæi t−ëng nh− l¹i ®Æt "®Õ" d−íi ®¹o... §¹o cã lÏ cã tr−íc hôt h¬i nh−ng kh«ng chiÕm lÜnh ®−îc, Th−îng ®Õ nghÜa lµ sinh ra Th−îng ®Õ. ta c¶m thÊy nã v« cïng lín lao, vÜ ®¹i. Cã nhiÒu ch−¬ng «ng dïng ch÷ "thiªn" Nh−ng khi ®· n¾m b¾t, chiÕm lÜnh ®−îc nh−ng víi nghÜa lµ vßm trêi nh− ch−¬ng nã th× kh«ng cßn cã quan niÖm nh− cò 52: "Thiªn h¹ h÷u thuû" (nh÷ng vËt ë n÷a. d−íi vßm trêi ®Òu cã nguån gèc lµ ®¹o), D−íi con m¾t cña ng−êi Trung Quèc hoÆc víi nghÜa ®¹o trêi nh− ch−¬ng 5: thêi ¢n, Chu th× Th−îng ®Õ lµ trªn hÕt, "thiªn ®Þa bÊt nh©n" (®¹o trêi bÊt lµ Chóa tÓ s¸ng t¹o ra mu«n loµi vµ nh©n); ch−¬ng 79: "thiªn chi ®¹o, bÊt quyÕt ®Þnh tÊt c¶. Víi Nho gia Trêi vµ tranh nhi thiÖn th¨ng" (®¹o trêi kh«ng mÖnh trêi chi phèi toµn bé. Khæng Tö tranh mµ khÐo th¾ng)" [1, tr. 69]. ®· tõng nãi kh«ng hiÓu mÖnh trêi Theo kÕt cÊu l«gic triÕt häc cña L·o kh«ng ph¶i lµ ng−êi qu©n tö. Lµm viÖc Tö, ®¹o lµ thÓ thèng nhÊt gi÷a cã vµ g× (dï lµ ai) ®· m¾c téi víi trêi th× cã kh«ng. ¤ng nãi "C¸i gäi lµ kh«ng (v« cÇu ®¶o còng v« Ých. MÆc Tö ®−a ra häc danh) lµ khëi thuû cña trêi ®Êt, c¸i gäi thuyÕt "Phi mÖnh", lªn ¸n g¾t gao t− lµ cã (h÷u danh) lµ mÑ ®Î cña v¹n vËt. t−ëng thiªn mÖnh cña Nho gia, ®Ò cao V× thÕ c¸i th−êng v« lµ muèn thÊy ®−îc sù nç lùc cña con ng−êi. ¤ng nãi ng−êi c¸i k× diÖu cña nã, c¸i th−êng h÷u lµ nµo dùa vµo sù nç lùc cña m×nh th× muèn thÊy c¸i ph¹m vi cña nã. Hai c¸i sèng, kh«ng dùa vµo sù nç lùc cña m×nh nµy cïng xuÊt hiÖn, nh−ng l¹i kh¸c th× kh«ng sèng. ¤ng cßn cho r»ng nhau tªn gäi" [3, tr. 88]. Nh− vËy, ë ®©y nh÷ng ng−êi ®i tuyªn truyÒn, gieo r¾c c¸i v« vµ h÷u liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau, t− t−ëng thiªn mÖnh lµ nh÷ng ng−êi c¸i nµy quy ®Þnh chÕ −íc c¸i kia, sinh ra 98
T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXIV, sè 3b-2005 §¹i häc Vinh c¸i kia. Trong ®ã c¸i v« lµ c¸i cã tr−íc ®i, qua ®i th× gäi lµ xa, xa gäi lµ ph¶n, vµ sinh ra h÷u, quyÕt ®Þnh c¸i h÷u: ph¶n lµ ng−îc l¹i, quay trë l¹i). B¶n "§¹o sinh nhÊt, nhÊt sinh nhÞ, nhÞ sinh th©n ®¹o lu«n lu«n vËn ®éng theo mét tam, tam sinh v¹n vËt". Víi mÖnh ®Ò vßng trßn khÐp kÝn, hÕt vßng nµy ®Õn nµy theo chóng t«i, ®¹o cña L·o Tö duy vßng kh¸c. V¹n vËt s¶n sinh, tr−ëng t©m mét tr¨m phÇn tr¨m. thµnh, hñy ho¹i ®Òu theo nh÷ng vßng §¹o kh«ng chØ lµ b¶n nguyªn khëi tuÇn hoµn. Vßng tuÇn hoµn ®ã lµ biÓu thñy mµ cßn mang tÝnh vÜnh h»ng hiÖn sù vËn ®éng cña ®¹o: "Ph¶n gi¶ (th−êng). Trong vò trô kh«ng cã c¸i g× ®¹o chi ®éng" (ph¶n håi trë vÒ Êy lµ ho¹t lµ kh«ng do ®¹o sinh ra. Chóng lµ hiÖn ®éng cña ®¹o) [1, tr. 225]. th©n cña ®¹o vµ khi chÕt ®i l¹i quay trë Thø hai, lµ chuyÓn hãa lÉn nhau. vÒ víi ®¹o. Theo «ng, "V¹n vËt phån V¹n vËt trong trêi ®Êt ®Òu ®−îc cÊu t¹o thÞnh ®Òu trë vÒ c¨n nguyªn cña chóng bëi hai mÆt ®èi lËp. Hai mÆt ®èi lËp ®ã (tøc ®¹o). Trë vÒ c¨n nguyªn th× tÜnh, võa tr¸i ng−îc nhau, võa liªn hÖ, t¸c (tÜnh lµ b¶n tÝnh cña mäi vËt), cho nªn ®éng qua l¹i lÉn nhau ®Ó sinh thµnh, trë vÒ c¨n nguyªn gäi lµ "trë vÒ mÖnh". biÕn hãa. "Sù vËt «m ©m câng d−¬ng. Trë vÒ mÖnh lµ luËt bÊt biÕn (th−êng) ¢m, d−¬ng lu«n lu«n thay thÕ vÞ trÝ cho cña vËt. BiÕt luËt bÊt biÕn th× s¸ng nhau. ¢m thÞnh th× d−¬ng suy vµ ng−îc suèt, kh«ng biÕt luËt bÊt biÕn th× väng l¹i. Cã vµ kh«ng; dµi ng¾n; cao thÊp; ®éng mµ g©y ho¹" [1, tr. 188]. phóc häa… lu«n lu«n chuyÓn hãa lÉn 2. §¹o kh«ng chØ lµ b¶n nguyªn sinh nhau. Cã kÕt hîp víi kh«ng th× sinh ra thÕ giíi mµ cßn mang tÝnh quy luËt. tån; khã kÕt hîp víi dÔ th× thµnh ®¹t; TÊt c¶ c¸c sù vËt hiÖn t−îng trªn thÕ dµi kÕt hîp víi ng¾n; cao kÕt hîp víi giíi sinh thµnh, tån t¹i vµ biÕn hãa ®Òu thÊp th× sÏ kh«ng nghiªng lÖch; ©m kÕt hîp víi thanh th× hµi hßa; tr−íc kÕt hîp tu©n theo quy luËt cña ®¹o: "Trong vò trô cã bèn c¸i lín mµ ng−êi lµ mét. víi sau th× thuËn theo" [3, tr. 84]. Cã Ng−êi b¾t ch−íc ®Êt, ®Êt b¾t ch−íc trêi, hay kh«ng, khã hay dÔ, dµi hay ng¾n, m¹nh hay yÕu, cao hay thÊp, tiÒn víi trêi b¾t ch−íc ®¹o, ®¹o b¾t ch−íc tù hËu, häa víi phóc… tÊt c¶ ®Òu chuyÓn nhiªn" [1, tr. 202]. Néi dung cña quy luËt lµ "ph¶n, phôc". "LuËt vËn hµnh hãa lÉn nhau. Nh÷ng vËn ®éng c−¬ng cña ®¹o lµ trë l¹i lóc ban ®Çu, diÖu nhu, vinh nhôc, th¾ng thua, tiÕn tho¸i… ®Òu nh− thÕ c¶. H¬n thÕ, trong dông cña ®¹o lµ khiªm nhu" [1, tr. 225] víi hai biÓu hiÖn: tõng mÆt ®èi lËp ®· chøa ®ùng mÇm Thø nhÊt, lµ tuÇn hoµn. §¹o vµ v¹n mèng cña mÆt ®èi lËp víi chÝnh nã vµ cßn lµ chç dùa cña chÝnh nã: "Häa hÒ vËt ë trong trêi ®Êt do ®¹o sinh ra ®Òu phóc chi së û, phóc hÒ häa chi së phôc" biÓu hiÖn nh÷ng ®Æc ®iÓm vËn ®éng tuÇn hoµn lÆp ®i lÆp l¹i. §¹o "c−êng vi (Häa lµ chç dùa cña phóc, phóc lµ chç ngÇm chøa cña häa). Sù chuyÓn hãa ®ã chi danh viÕt ®¹i, ®¹i viÕt thÖ, thÖ viÕt viÔn, viÔn viÕt ph¶n" (nghÜa lµ ®¹o còng tu©n theo quy luËt: "Tæn h÷u d− nhi bæ bÊt tóc" [1, tr. 271] (Bít chç d− m¹nh th× gäi lµ lín, lín th× gäi lµ qua 99
T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXIV, sè 3b-2005 §¹i häc Vinh thõa bï vµo chç thiÕu). Qu¸ tr×nh biÕn ra th× mÒm yÕu mµ khi chÕt ®i th× kh« cøng. Cho nªn cøng m¹nh lµ cïng loµi hãa ®ã diÔn ra nh− sau: "§¹o sinh nhÊt, nhÊt sinh nhÞ, nhÞ sinh tam, tam sinh víi chÕt, mÒm yÕu lµ cïng lo¹i víi sèng" [1, tr. 113]. ¤ng cßn cho r»ng: "Méc v¹n vËt" [1, tr. 228]. C¸i gäi lµ "nhÊt" c−êng t¾c chiÕt, binh c−êng t¾c diÖt" Êy, lµ mét tr¹ng th¸i hçn mang, ch−a ph©n ranh giíi tr−íc khi trêi ®Êt ®−îc (mét c©y gç mau lín th× bÞ chÆt, mét h×nh thµnh. Tõ mét sinh hai, tøc lµ n−íc binh c−êng th× sím bÞ tiªu diÖt). sinh ra trêi ®Êt hoÆc ©m d−¬ng. Trêi ®Êt Trªn thÕ gian nµy kh«ng cã c¸i g× mÒm vµ ©m d−¬ng giao hßa sinh ra tam, tõ h¬n n−íc nh−ng còng kh«ng cã c¸i g× tam sinh ra v¹n vËt. Trong hai mÆt ®èi m¹nh h¬n n−íc: "Trong thiªn h¹ c¸i cùc lËp ®ã, «ng bao giê còng thiªn vÒ c¸i mÒm (lµ n−íc) chÕ ngù ®−îc c¸i cùc "v«" vµ c¸i "nh−îc". NÕu c¸i cã lµm nªn cøng (®¸), (v× n−íc xãi mßn ®¸)" [1, tr. sù vËt th× c¸i v« míi lµm nªn c¸i dông 113]. N−íc biÕt chç cao th× tr¸nh, biÕt cña nã. Lµm c¸i b¸t, c¸i chÐn nÕu kh«ng chç thÊp th× vµo; nã ®iÒu hoµ lµm cho cã kho¶ng trèng th× lµm sao ®ùng ®−îc mäi vËt t−¬i tèt. H¬n thÕ n−íc cßn biÕt thøc ¨n, n−íc uèng; lµm c¸i nhµ kh«ng nh−êng nhÞn, kh«ng tranh giµnh víi ai, cã kho¶ng trèng th× lµm sao cã chç ®Ó mµ kh«ng tranh giµnh th× kh«ng bao ®å vËt sinh ho¹t. Trong ch−¬ng 11, L·o giê lÇm lçi. "N−íc khÐo lµm lîi cho v¹n Tö viÕt: "Ba m−¬i tay hoa cïng quy vµo vËt mµ kh«ng tranh víi vËt nµo, ë chç mét c¸i bÇu nh−ng chÝnh nhê kho¶ng mäi ng−êi ghÐt (chç thÊp) cho nªn gÇn trèng kh«ng trong c¸i bÇu mµ xe míi víi ®¹o" [1, tr. 176). Tõ ®ã «ng ®i tíi kÕt dïng ®−îc. Nhåi ®Êt sÐt ®Ó lµm chÐn luËn: "Nhu nh−îc th¾ng c−¬ng th−êng" b¸t nh−ng chÝnh nhê kho¶ng trèng hoÆc: "Nh−îc th¾ng c−êng, nhu th¾ng kh«ng ë trong mµ chÐn b¸t míi dïng c−¬ng" [1, tr. 113]. ®−îc. §ôc cöa vµ cöa sæ ®Ó lµm nhµ Tõ t− t−ëng c¬ b¶n ®· ph©n tÝch ë chÝnh lµ nhê c¸i trèng kh«ng ®ã mµ nhµ trªn, «ng ®−a ra mét t− t−ëng míi ®Ó míi dïng ®−îc. VËy ta t−ëng c¸i cã (bÇu thóc ®Èy sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña xe, chÐn b¸t, nhµ) cã lîi cho ta mµ thùc sù vËt (hiÖn nay trong y häc cæ truyÒn ra c¸i kh«ng míi lµm cho c¸i cã h÷u vÉn øng dông ®Ó ch÷a bÖnh) lµ: "Muèn dông" [1, tr. 180]. ¤ng cßn vÝ kho¶ng cho vËt g× thu rót l¹i th× tÊt h·y më kh«ng gi÷a trêi ®Êt nh− c¸i bÔ lß rÌn, réng nã ra ®·. Muèn cho ai yÕu ®i th× nhê c¸i bÔ ®ã mäi vËt míi vËn ®éng, tÊt h·y lµm cho hä m¹nh lªn ®·. Muèn biÕn ho¸: "Kho¶ng gi÷a trêi ®Êt nh− èng phÕ bá ai th× tÊt hÕt h·y ®Ò cö hä lªn bÔ, h− kh«ng mµ kh«ng kiÖt, cµng ®·... HiÓu nh− vËy lµ s¸ng suèt" [1, tr. chuyÓn ®éng h¬i l¹i cµng ra" [1, tr. 171]. 218]. TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò trªn theo L·o T− t−ëng thiªn vÒ nh−îc cña «ng Tö lµ quy luËt. Quy luËt ®ã mang tÝnh biÓu hiÖn rÊt râ rµng: trªn thÕ gian nµy kh¸ch quan, nã kh«ng phô thuéc vµo c¸i g× mÒm m¹i th× sèng vµ c−êng thÞnh. bÊt cø c¸i g×: "Trêi ®Êt bÊt nh©n, coi v¹n "Con ng−êi ta khi sinh ra th× mÒm yÕu vËt nh− chã r¬m; th¸nh nh©n bÊt nh©n, mµ khi chÕt th× cøng ®¬. Th¶o méc sinh coi tr¨m hä nh− chã r¬m" [1, tr. 171]. 100
T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXIV, sè 3b-2005 §¹i häc Vinh Quy luËt ®ã chi phèi tÊt c¶ c¸c sù vËt Tri tóc t©m th−êng l¹c hiÖn t−îng, kh«ng mét c¸i g× tho¸t khái V« cÇu phÈm tù cao. quy luËt ®ã. ¤ng nãi: "Thiªn vâng kh«i Thêi k× L·o Tö sèng lµ thêi k× ChiÕn kh«i s¬ nhi bÊt thÊt" (l−íi trêi lång léng quèc. ChiÕn tranh x¶y ra liªn miªn, th−a mµ kh«ng lät) [1, tr. 266]. ch¼ng nh÷ng ch− hÇu ®¸nh nhau víi 3. §¹o lµ v« vi. V« vi kh«ng ph¶i lµ ch− hÇu mµ ch− hÇu cßn ®¸nh nhau víi kh«ng lµm mµ lµ kh«ng lµm g× tr¸i víi Thiªn tö. C¸c nhµ t− t−ëng −u thêi mÉn thÕ nh− Khæng Tö, MÆc Tö... t×m mäi tù nhiªn. Trõ nh÷ng c¸i kh«ng tr¸i víi c¸ch ®Ó cøu vít thiªn h¹ b»ng c¸ch tù nhiªn th× con ng−êi ph¶i lµm vµ lµm ®−îc tÊt c¶. Trong ch−¬ng 37 «ng viÕt: nhËp thÕ. Trong ®ã nh÷ng t− t−ëng "§¹o th−êng v« vi nhi v« bÊt vi" (®¹o nh©n nghÜa, kiªm ¸i, th−îng hiÒn... lu«n lu«n ®−îc ®Ò cao. TÊt c¶ nh÷ng vÜnh h»ng th× kh«ng lµm g× nh−ng l¹i viÖc lµm ®ã lµ h÷u vi. Víi L·o Tö th× lµm tÊt c¶). §Æc tr−ng cña ®¹o lµ tù hoµn toµn kh¸c: "Muèn trÞ thiªn h¹ mµ nhiªn, v« vi (thuËn theo lÏ tù nhiªn, h÷u vi th× ta biÕt lµ kh«ng thÓ ®−îc råi. kh«ng lµm g× c¶). H÷u vi lµ nh÷ng s¸ng Thiªn h¹ lµ mét ®å vËt thÇn diÖu, t¹o cña con ng−êi. V« vi vµ h÷u vi hoµn kh«ng thÓ h÷u vi, kh«ng thÓ cè chÊp toµn tr¸i ng−îc nhau. ¤ng chñ tr−¬ng ®−îc. H÷u vi th× lµm cho thiªn h¹ háng, con ng−êi h·y thuËn theo lÏ tù nhiªn cè chÊp th× lµm mÊt thiªn h¹" [1, tr. cña ®¹o, vøt bá mäi c¸i h÷u vi th× tÊt c¶ 208]. Tõ ®ã «ng chñ tr−¬ng: "Kh«ng t«n ®©u sÏ vµo ®Êy: "TuyÖt häc v« −u" träng ng−êi hiÒn ®Ó d©n kh«ng tranh, (ch−¬ng 20: bá c¸i häc ®i th× kh«ng lo kh«ng quý cña hiÕm ®Ó d©n kh«ng trém sî) vµ: "Tri bÊt tri th−îng" (ch−¬ng 71: c−íp, kh«ng ph« bµy c¸i g× gîi lßng ham biÕt c¸i kh«ng biÕt lµ h¬n hÕt). "Häc bÊt muèn ®Ó lßng d©n kh«ng lo¹n. Cho nªn häc" nghÜa lµ lÊy sù kh«ng häc lµm häc. chÝnh trÞ cña th¸nh nh©n lµ lµm cho NÕu lµm ®−îc nh− vËy th×: "Kh«ng cÇn d©n lßng th× h− tÜnh, bông th× no, t©m ra khái cöa mµ biÕt ®−îc (sù lÝ trong) chÝ th× yÕu (kh«ng ham muèn, kh«ng thiªn h¹; kh«ng dßm ra cöa mµ biÕt tranh giµnh), x−¬ng cèt th× m¹nh. ®−îc ®¹o trêi. Cµng ®i xa th× cµng biÕt KhiÕn cho d©n kh«ng biÕt, kh«ng muèn ®−îc Ýt (v× chØ biÕt ®−îc nh÷ng hiÖn mµ bän trÝ x¶o kh«ng hµnh ®éng. Theo t−îng tr−íc m¾t th«i, biÕt ®−îc phÇn tö chÝnh s¸ch "v« vi" th× mäi viÖc ®Òu trÞ" kh«ng biÕt ®−îc toµn thÓ). Cho nªn [1, tr. 168]; "Dïng ®¹o mµ trÞ thiªn h¹ th¸nh nh©n kh«ng ®i mµ biÕt, kh«ng th× quû kh«ng linh; ch¼ng nh÷ng quû nh×n mµ thÊy râ, kh«ng lµm mµ nªn" [1, kh«ng linh mµ thÇn còng kh«ng lµm tr. 103] vµ nh− vËy míi gióp ®−îc mäi h¹i ®−îc ng−êi; ch¼ng nh÷ng thÇn ng−êi trë vÒ víi ®¹o, gióp v¹n vËt ph¸t kh«ng lµm h¹i ng−êi mµ th¸nh nh©n triÓn theo lÏ tù nhiªn. Trong cuéc sèng còng kh«ng lµm h¹i ng−êi. Hai bªn con ng−êi cÇn "tri tóc" (biÕt ®ñ) bëi v×: (mét bªn lµ quû, thÇn, th¸nh nh©n mét tri tóc th× "t©m" lu«n lu«n vui vÎ, tù bªn lµ ng−êi) kh«ng lµm h¹i nhau, cho b»ng lßng víi chÝnh m×nh, kh«ng tranh nªn ®øc quy c¶ vÒ d©n" (ch−¬ng 60). giµnh, ®ßi hái: 101
T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXIV, sè 3b-2005 §¹i häc Vinh NÕu trÞ quèc theo ®¹o tù nhiªn v« vi, Nh÷ng t− t−ëng ®ã cã thÓ ch−a bao qu¸t con ng−êi kh«ng can thiÖp vµo mµ chØ ®Çy ®ñ nh÷ng ý t−ëng mµ L·o Tö muèn theo lÏ tù nhiªn; ®ång thêi ruång bá göi g¾m l¹i cho hËu thÕ; nh−ng phÝa nh÷ng bËc tµi cao häc réng trë l¹i tr¹ng chñ quan, t¸c gi¶ bµi b¸o mong muèn th¸i Ýt, n−íc nhá d©n hÌn; ®−a x· héi ®em l¹i cho ng−êi ®äc - nhÊt lµ sinh trë vÒ tr¹ng th¸i chÊt ph¸c thËt thµ viªn chuyªn ngµnh Gi¸o dôc ChÝnh trÞ, kh«ng tranh giµnh, ®è kÞ lÉn nhau cã nh÷ng tri thøc bæ Ých trong qu¸ tr×nh thÓ lµm cho tr¨m hä l¹c nghiÖp, x· héi häc tËp, nghiªn cøu lÞch sö triÕt häc th¸i b×nh, thÞnh trÞ. ph−¬ng §«ng; ®Æng gãp phÇn t×m ra Tãm l¹i: Nh÷ng néi dung trªn ®©y lµ nh÷ng nÐt ®Æc thï cña nÒn triÕt häc ®ã nh÷ng t− t−ëng c¬ b¶n vÒ ph¹m trï ®¹o khi ch−a cã sù giao thoa, tiÕp biÕn v¨n ho¸ gi÷a §«ng vµ T©y. cña L·o Tö trong "§¹o ®øc kinh". T i liÖu tham kh¶o [1] NguyÔn HiÕn Lª, L·o Tö- §¹o ®øc kinh, NXB V¨n ho¸ Th«ng tin, 2006. [2] NguyÔn §¨ng Thôc, LÞch sö triÕt häc Ph−¬ng §«ng, NXB Thµnh phè HCM, 1991. [3] Tr−¬ng LËp V¨n, §¹o- LÞch sö triÕt häc Ph−¬ng §«ng, NXB KHXH, 1998. [4] Max Kaltenmark, (Phan Ngäc dÞch), TriÕt häc Trung Hoa, NXB ThÕ giíi, Hµ Néi, 1999. [5] Vò ThÕ Ngäc, L·o Tö- §¹o ®øc kinh, NXB Lao §éng, 2005. Summary A study on Lao Tu’s TAO category In the history of Chinese philosophy, TAO is a central category, especially, Lao Tu’ TAO category. The following main contents are focused in the article: TAO is the origin of creating a universe; TAO is the universe’s law of motion and development; TAO is inaction (wu-wei). Making a thorough study on it has both theoretical and practical significance. The result of the study is a good reference for the students of Politics-Law Department. (a) Khoa Gi¸o Dôc ChÝnh TrÞ, Tr−êng §¹i häc Vinh 102

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh

81 tài liệu

1643 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.