intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học: " Tìm hiểu tác phẩm "Đại Nam kỳ truyện" "

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

53
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả: 10. Phạm Thị Nghĩa Vân, Tìm hiểu tác phẩm "Đại Nam kỳ truyện" .

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: " Tìm hiểu tác phẩm "Đại Nam kỳ truyện" "

  1. T×m hiÓu t¸c phÈm ®¹i nam kú truyÖn, Tr. 70-75 Ph¹m ThÞ NghÜa V©n T×m hiÓu t¸c phÈm ®¹i nam kú truyÖn Ph¹m ThÞ NghÜa V©n (a) Tãm t¾t. §¹i Nam kú truyÖn lµ t¸c phÈm v¨n häc viÕt b»ng ch÷ H¸n vµ cã xen mét sè ch÷ N«m, khuyÕt danh t¸c gi¶. §©y lµ mét t¸c phÈm cã gi¸ trÞ vÒ nhiÒu ph−¬ng diÖn. Trong khi chê ®îi cã b¶n dÞch hoµn chØnh vµ ®−îc xuÊt b¶n, chóng t«i b−íc ®Çu giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm nµy. T rong sè c¸c t¸c phÈm ch÷ H¸n cøu v¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam, chóng vµ ch÷ N«m ch−a ®−îc dÞch ra t«i ®· dÞch ra tiÕng ViÖt. Bµi nµy b−íc quèc ng÷ cã §¹i Nam kú truyÖn ®Çu giíi thiÖu vÒ néi dung vµ ®Æc ®iÓm (§NKT), kÝ hiÖu: A.229, hiÖn l−u gi÷ t¹i nghÖ thuËt c¬ b¶n cña t¸c phÈm. §NKT (TruyÖn l¹ n−íc §¹i Nam) kho s¸ch Th− viÖn ViÖn Nghiªn cøu H¸n N«m Hµ Néi. §NKT hiÖn cã 4 v¨n võa cã truyÖn truyÒn kú, võa ghi chÐp b¶n víi nh÷ng tªn gäi kh¸c nhau: §¹i truyÖn cæ tÝch vµ nh÷ng truyÒn thuyÕt Nam hiÓn øng truyÖn, kÝ hiÖu A.386; d©n gian ViÖt Nam, ®−îc viÕt b»ng ch÷ B¶n quèc dÞ v¨n, kÝ hiÖu: A.3178, B¶n H¸n xen mét sè ch÷ N«m, lµ mét t¸c quèc dÞ v¨n lôc, kÝ hiÖu A.1397, vµ B¶n phÈm v¨n xu«i tù sù cã gi¸ trÞ trªn quèc dÞ v¨n, kÝ hiÖu: VHv.1266, ®−îc nhiÒu ph−¬ng diÖn, gãp phÇn lµm ®ãng chung víi s¸ch LÜnh Nam chÝch phong phó kho tµng v¨n häc cæ, vµ lµ qu¸i. V¨n b¶n nhiÒu nhÊt cã 37 truyÖn mét cuèn s¸ch cã gi¸ trÞ nghiªn cøu vÒ c¸c truyÖn d©n gian ViÖt Nam, nghiªn vµ v¨n b¶n Ýt nhÊt cã 30 truyÖn. Sè cøu mèi quan hÖ gi÷a v¨n häc d©n gian l−îng truyÖn kh¸c nhau nh−ng néi vµ v¨n häc viÕt ViÖt Nam thêi trung dung t−¬ng tù. Chóng t«i thÊy §NKT lµ ®¹i. v¨n b¶n cã sè l−îng truyÖn nhiÒu nhÊt ghi chÐp tØ mØ, ®Çy ®ñ, nªn ®· chän v¨n 1. Néi dung cña §¹i Nam kú b¶n nµy ®Ó nghiªn cøu. §NKT dµy 51 tê truyÖn (102 trang), mçi trang 9 dßng, mçi dßng TËp truyÖn viÕt vÒ viÖc häc hµnh thi kho¶ng 20 ch÷, khæ 23 x 31 cm, ch÷ viÕt cö cña sÜ tö, trong ®ã yÕu tè thÇn kú lµ ch©n ph−¬ng, râ rµng, dÔ ®äc; tiªu ®Ò mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt §NKT ghi ë gãc chung víi phÇn môc ®Ó x©y dùng cèt truyÖn vµ kh¾c häa lôc. S¸ch kh«ng ghi lêi tùa, kh«ng ghi h×nh t−îng nh©n vËt. Cã nh÷ng nh©n t¸c gi¶ vµ thêi ®iÓm viÕt. C¨n cø vµo néi vËt cã thËt, ®−îc t¸c gi¶ h− cÊu thªm. dung, truyÖn kÓ vµ nh÷ng niªn hiÖu Cã nh÷ng nh©n vËt hoµn toµn h− cÊu. triÒu ®¹i ®−îc nh¾c tíi: C¶nh H−ng §NKT cã nh÷ng néi dung chñ yÕu sau: MËu Tý (1768). C¶nh H−ng Kû Söu 1.1. ViÕt vÒ sÜ tö ®i thi, ®ç ®¹t ra (1769), C¶nh H−ng Nh©m TuÊt (1772) lµm quan ®ång thêi ®Ò cao tµi ®øc ng−êi vµ c¸c ch÷ hóy t«ng, thêi, hoa...Chóng ViÖt Nam th«ng minh ®Ünh ngé vµ næi t«i ®o¸n ®Þnh §NKT ®−îc biªn so¹n vµo tiÕng kh¾p n¬i vÒ häc vÊn nh−: Ng« thêi Tù §øc trë vÒ sau. NhËn thÊy ®©y TuÊn Cung trong truyÖn Ng« TuÊn lµ mét tµi liÖu cã Ých cho viÖc nghiªn Cung; NguyÔn Nghiªu T− trong TruyÖn NhËn bµi ngµy 18/2/2008. Söa ch÷a xong 23/5/2008. 70
  2. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 Cung; NguyÔn Nghiªu T− trong TruyÖn vî xinh ®Ñp, ®−îc sèng ë Long cung, gÆp NguyÔn Nghiªu T−; NguyÔn C«ng H·ng L−¬ng ThÕ Vinh, thµnh ®¹t trong thi trong TruyÖn Th−îng NguyÔn C«ng cö, ®−îc ng−êi gióp ®ì vµ t×m ®−îc mÑ. H·ng; NguyÔn ThÞ §iÓm trong TruyÖn RÊt nhiÒu truyÖn cã lêi b×nh gi¸ hoÆc NguyÔn ThÞ §iÓm. Cã ng−êi kh«ng bµy tá c¶m nghÜ cña ng−êi kÓ c©u chuyÖn. PhÇn nµy th−êng dµi 3 – 5 th«ng minh xuÊt chóng nh−ng do ch¨m dßng cuèi truyÖn. Nh÷ng lêi ng¾n gän chØ vµ cã chÝ tiÕn thñ hoÆc do lµm viÖc nh−ng thÊm thÝa nh÷ng bµi häc ®¹o lÝ thiÖn mµ ®−îc b¸o ®¸p b»ng kÕt qu¶ cao s©u s¾c. §©y lµ sù kÕ thõa truyÒn thèng trong thi cö. VÒ mÆt t− t−ëng, qua c¸c cña c¸c t¸c phÈm Th¸nh T«ng di th¶o, c©u truyÖn nöa thùc, nöa h−, t¸c gi¶ ®· TruyÒn kú m¹n lôc. Ng−êi kÓ chuyÖn göi g¾m quan niÖm sèng, c¸ch ®èi nh©n chØ ra sù biÕn b¸o xoay vÇn lu©n håi cña xö thÕ, ®¹o lµm ng−êi, thÓ hiÖn −íc kiÕp ng−êi trong quy luËt sinh tån: muèn cña quÇn chóng vÒ mét x· héi lÝ m×nh h¹i ng−êi th× m×nh sÏ bÞ h¹i, m×nh t−ëng. HÇu hÕt c¸c truyÖn cña §NKT ®Òu gióp ®ì ng−êi m×nh sÏ ®−îc b¸o ®¸p. §Æt c¸c c©u truyÖn cña §NKT vµo biÓu lé niÒm tù hµo vÒ trÝ tuÖ vµ ®øc ®é hÖ thèng c¸c truyÖn cæ, ta thÊy ®©y lµ cña con ng−êi ViÖt Nam, nh÷ng con mét t¸c phÈm nghÖ thuËt cã t¸c dông ng−êi nhá bÐ nh−ng lu«n s¸ng ngêi tinh gi¸o dôc cao, sù gi¸o dôc to¸t lªn tõ viÖc thÇn hiÕu häc. Ta b¾t gÆp trong tËp sö dông kh¸ nhuÇn nhÞ ng«n tõ, chi tiÕt truyÖn nhiÒu tªn tuæi c¸c danh nh©n h×nh ¶nh, cèt truyÖn. lÞch sö nh−: Phïng Kh¾c Khoan, 1.3. ViÕt vÒ vÎ ®Ñp linh dÞ huyÒn bÝ NguyÔn XÝ, Tr¹ng Lîn, NguyÔn ThÞ cña c¶nh s¾c n−íc non §iÓm… kh«ng chØ cã häc vÊn mµ rÊt Mçi nh©n vËt ®Òu g¾n víi mét ®Þa nhiÒu ng−êi cã tõ t©m, tµi v¨n vâ. Ngoµi danh cô thÓ, nhiÒu nhÊt lµ NghÖ An, c¸c anh hïng, trÝ gi¶, t¸c phÈm cßn viÕt Thanh Hãa vµ Hµ Néi. §«i khi, trong vÒ ng−êi lao ®éng v« danh. 1.2. Kh¼ng ®Þnh ch©n lÝ, thiÖn gi¶ mét truyÖn, nh©n vËt cã thÓ chu du tõ thiÖn b¸o, ¸c gi¶ ¸c b¸o. ®Þa danh nµy sang ®Þa danh kh¸c, ch¼ng h¹n trong Bµi kÝ ng−êi tiªn C¸c d©n téc ¸ §«ng chÞu ¶nh h−ëng Ph¹m Viªn cã nhiÒu vïng ®−îc nh¾c cña nhiÒu t«n gi¸o, nhÊt lµ Nho gi¸o vµ ®Õn: Ho»ng Hãa (n¬i Ph¹m Viªn gióp PhËt gi¸o. Trong hai t«n gi¸o nµy th× mét «ng l·o ¨n mµy cã mét c©y gËy, chØ PhËt gi¸o g¾n bã h¬n víi ®êi sèng t©m cÇn c¾m nã bªn vÖ ®−êng, kh«ng ph¶i linh con ng−êi. PhËt gi¸o cho r»ng cuéc hái xin, ng−êi ta sÏ tù nguyÖn treo tiÒn sèng trÇn thÕ lu©n håi, lµm viÖc tèt vµo ®Çu c©y gËy), Th¨ng Long, ThÇn ®−îc b¸o ©n vµ ng−îc l¹i. RÊt nhiÒu Phï, Xu©n Canh. TruyÖn NguyÔn T¶ Ao truyÖn biÓu lé t− t−ëng nµy. Ch¼ng nh¾c ®Õn huyÖn Nghi Xu©n (Hµ TÜnh), h¹n, truyÖn §¹i v−¬ng èc kÓ vÒ hai huyÖn Ch©n Phóc (NghÖ An), x· Bót chµng gi¸m sinh, mét ng−êi hä TrÇn, S¬n (huyÖn H»ng Hãa), huyÖn Thanh mét ng−êi hä D−¬ng nhê vµo qu¶n bót Liªm, Kim B¶ng, Gia B×nh (Hµ Nam), thiªng, s¾c phong §¹i v−¬ng cho mét Tõ Liªm (Hµ Néi), §«ng Ngµn, L−¬ng con èc, sau nµy ®−îc b¸o ®¸p vµ m¸ch Tµi (B¾c Ninh), Yªn L·ng (Hµ Néi)… lµ b¶o hËu vËn. NguyÔn Gi¸p H¶i trong nh÷ng n¬i NguyÔn T¶ Ao ®· ®i qua vµ Tr¹ng nguyªn NguyÔn Gi¸p H¶i nhê dông nghÖ. cøu sèng mét con rïa mµ lÊy ®−îc ng−êi 71
  3. T×m hiÓu t¸c phÈm ®¹i nam kú truyÖn, Tr. 70-75 Ph¹m ThÞ NghÜa V©n Cã thÓ thÊy, dung l−îng hiÖn thùc t«i ph©n tÝch ë nh©n vËt, t×nh tiÕt, tryÒn t¶i trong §NKT rÊt réng. MÆc dï m«tÝp vµ c¸ch x©y dùng c¸c yÕu tè kú ¶o. néi dung, chñ ®Ò tËp trung, nh−ng c¸c 2.1. X©y dùng nh©n vËt sù kiÖn, t×nh tiÕt ®a d¹ng. Cã mét sè Linh hån cña truyÖn lµ thÕ giíi truyÖn kh«ng râ x¶y ra ë ®©u vµ mang nh©n vËt víi c¸ch hoµn c¶nh sèng, hµnh d¸ng dÊp truyÖn cæ tÝch thÇn kú rÊt râ. ®éng, ng«n ng÷, tÝnh c¸ch kh¸c nhau. §¸ng l−u ý, hÇu kh¾p c¸c ®Þa danh ®−îc Trong §NKT, cã nhiÒu lo¹i nh©n vËt. nªu lªn chØ dõng ë ph¹m vi hµnh chÝnh lµ huyÖn, kh«ng ghi tØnh nµo, cã nh÷ng 2.1.1. KiÓu con ng−êi tµi hoa, trÝ tuÖ ®Þa danh cã ý nghÜa t−îng tr−ng. Kh«ng Cã nh÷ng thÇn ®ång nh−: Tr¹ng gian trong §NKT mang nhiÒu tÝnh chÊt Lîn, Tr¹ng Bïng, T¶ Ao, hay NguyÔn biÓu tr−ng, viÖc liÖt kª nhiÒu ®Þa danh ThÞ §iÓm. NguyÔn ThÞ §iÓm lµ ng−êi cã tµi ®èi ®¸p s¾c s¶o ®· tõng th¾ng anh cho ng−êi ®äc c¶m gi¸c tin cËy cña c¸c trai m×nh, vµ th¾ng bèn nam nhi ®−îc sù viÖc vµ biÕn cè, t¹o cho ®éc gi¶ Ên t−îng vÒ sù bao qu¸t ®êi sèng cña mÖnh danh lµ: Tr−êng An tø hæ. Sau §NKT. Ng−êi ViÖt lu«n kÝnh cÈn vµ nµy bµ cßn viÕt truyÖn truyÒn k× nh−: LiÔu H¹nh C«ng chóa, An Êp thÇn n÷, thµnh t©m tr−íc nh÷ng gi¸ trÞ kú l¹, ®−îc mäi ng−êi th¸n phôc. Trong lao linh thiªng. ViÖc s¸ng t¹o nªn nh÷ng ®éng s¶n xuÊt, cã nghÖ nh©n x©y ®×nh truyÖn truyÒn kú lµm nªn sè phËn cho ®Ñp h¬n c¶ Lç Ban, khiÕn cho Long nh÷ng vïng ®Êt còng lµ thÓ hiÖn lßng V−¬ng kinh ng¹c vµ kÝnh phôc ®Õn møc yªu mÕn g¾n bã víi quª h−¬ng. cho ng−êi mêi xuèng Long Cung lµm 2. §Æc ®iÓm nghÖ thuËt C¸c c©u truyÖn trong §NKT mang l©u ®µi, sau 3 n¨m míi trë vÒ, ®−îc tr¶ c«ng hËu hÜnh lµ 30 viªn ngäc minh nh÷ng ý nghÜa th©m thóy vµ hµm chøa ch©u. nh÷ng triÕt lÝ s©u xa. V¨n tù sù ®Õn t¸c 2.1.2. KiÓu nh©n vËt lao ®éng nghÌo phÈm nµy ®· ®iªu luyÖn trong bót ph¸p vµ bÊt h¹nh th«ng qua c¸c truyÖn h− h−, thùc thùc TruyÖn NguyÔn T¶ Ao kÓ vÒ mét ®Ëm chÊt kú ¶o ®Ó diÔn t¶ nh÷ng líp néi ng−êi thuë nhá nhµ nghÌo, sèng lµm dung x· héi mang tÝnh thêi sù. C¸c thuª cuèc m−ín th−êng hay ch¬i ë s«ng truyÖn cã sù häc tËp, kÕ thõa c¸ch kÓ, Phï Tr¹ch, do cøu mét ng−êi ph−¬ng c¸c kiÓu nh©n vËt, m«tÝp vµ cèt truyÖn B¾c khái chÕt ®uèi mµ cã c¬ héi sang cña truyÒn thuyÕt hay cæ tÝch. Kh«ng ph−¬ng B¾c häc thuËt ph¸p. Ba n¨m ph¶i tÊt c¶ ®Òu lµ chuyÖn vÒ nh÷ng sau, «ng t¸ng ®−îc nhiÒu mé ë ®Þa thÕ danh nh©n, nh÷ng con ng−êi cã t¸c linh thiªng nh−ng b¶n th©n vÉn nghÌo ®éng lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña lÞch sö khæ. TruyÖn Chã tr¾ng ba ch©n kÓ vÒ sù d©n téc mµ cßn cã nh÷ng sè phËn b×nh may m¾n cña hai anh em nhµ nä nhê cã dÞ v« danh, tuy vËy c©u truyÖn vÒ cuéc con chã tr¾ng ba ch©n mµ khai quËt ®êi hä l¹i mang tÝnh chÊt gi¸o dôc cao. ®−îc c¶ kho vµng gióp hä giµu cã vµ Trong v¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam, ®©y ®−îc vua sñng ¸i. lµ mét sù c¸ch t©n cã ý nghÜa. 2.1.3. KiÓu x©y dùng nh©n vËt anh Trong sè 37 t¸c phÈm 6 t¸c phÈm cã tªn kÝ , 23 t¸c phÈm cã tiªu ®Ò truyÖn, hïng tiÕt nghÜa §©y lµ nh÷ng nh©n vËt ®· Ýt nhiÒu cßn l¹i kh«ng ghi thÓ lo¹i. C¸c ®Æc ®iÓm ®−îc sö s¸ch ghi l¹i. Víi tµi n¨ng vµ häc nghÖ thuËt cña tËp truyÖn ®−îc chóng 72
  4. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 2.2.1. H− cÊu trong §NKT vÊn thùc chÊt cña m×nh, hä ®ãng gãp nhiÒu cho viÖc dùng n−íc, gi÷ n−íc. §ã Cho dï c¸c truyÖn viÕt ra trªn nÒn lµ NguyÔn XÝ trong truyÖn NguyÔn sù thËt lÞch sö, t¸c gi¶ còng h− cÊu ®Ó Quèc c«ng ë Ch©n Phóc gióp ®ì Lª Lîi c©u chuyÖn sinh ®éng h¬n vµ cã søc gi¶i phãng ®Êt n−íc. Sau ®ã NguyÔn XÝ cuèn hót, t¹o nªn chÊt kú ¶o trong t¸c phÈm. N¨ng lùc h− cÊu lµ mét tiªu ®−îc nhµ vua ban hä Lª, phong cho lµ chuÈn ®Ó xem xÐt sù tr−ëng thµnh cña Nguyªn Quèc C«ng, lµ c«ng thÇn s¸ng nghiÖp bËc nhÊt, lµm quan tr¶i hai v¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam. VÒ truyÒn kú, s¸ch ThuyÕt v¨n gi¶i triÒu Th¸i T«ng vµ Nh©n T«ng, cã c«ng diÖt ®ån c−íp vµ ®−îc ban Trung h−ng tù gi¶i thÝch truyÒn ( ) truyÒn: truyÒn 傳 c«ng thÇn ®Ö nhÊt. Mét nh©n vËt kh¸c ®i, truyÒn b¸; kú ( ) lµ k× l¹. Nh− vËy, 奇 lµ Vò DuÖ trong Bµi kÝ bËc tiÕt nghÜa ë truyÒn kú lµ l−u truyÒn sù kú l¹. ë thÓ S¬n Vi. Con ®−êng lËp th©n cña «ng lo¹i nµy yÕu tè thÇn kú lµ mét thuéc thËt ®iÓn h×nh: ®ç tr¹ng Nguyªn, lµm tÝnh trong nghÖ thuËt kh¾c häa h×nh th−îng th−. M¹c §¨ng Dung tho¸n t−îng nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn, t¹o ng«i, §¨ng Dung mua chuéc nh−ng «ng nªn sù thµnh c«ng cho truyÖn. C¸c thÓ kh«ng nhËn, l¹i cßn chöi m¾ng h¾n vµ lo¹i kh¸c còng cã thÓ sö dông yÕu tè kú tõ quan vÒ quª. Y dô dç lÇn thø hai, nh− lµ thñ ph¸p nghÖ thuËt cßn ë «ng nhæ b· trÇu vµo mÆt. Kh«ng cßn truyÖn truyÒn kú, nã ®ãng vai trß b¶n c¸ch nµo kh¸c, «ng chÕt ®Ó gi÷ t©m hån chÊt thÓ lo¹i. Ng−êi Trung Quèc minh m×nh trong s¹ch. ®Þnh r»ng truyÖn truyÒn k× lµ ThuËt kú, 2.2. ThÓ truyÒn kú trong §NKT ký dÞ vµ phi kú bÊt truyÒn (ghi l¹i ®iÒu TruyÒn kú lµ mét thÓ lo¹i tù sù cña l¹; kh«ng l¹ th× kh«ng l−u truyÒn). v¨n häc Trung Quèc vµ ®−îc sö dông ë C¸c yÕu tè huyÒn ¶o tån t¹i phæ ViÖt Nam kho¶ng thÕ kØ XIV. Tr−íc ®©y biÕn nh−ng ng−êi kÓ cè thuyÕt phôc cã kh¸ nhiÒu t¸c phÈm truyÒn kú nh− ng−êi ®äc r»ng c©u truyÖn m×nh kÓ lµ cã ViÖt ®iÖn u linh tËp cña LÝ TÕ Xuyªn, thËt vµ c¸i kú ¶o cã môc ®Ých lµ g©y nçi LÜnh Nam chÝch qu¸i t−¬ng truyÒn cña hoang mang sî h·i cho ng−êi ®äc, ®ång TrÇn ThÕ Ph¸p, TruyÒn kú m¹n lôc cña thêi nh»m lµm cho ng−êi ta h−íng NguyÔn D÷, TruyÒn kú t©n ph¶ cña thiÖn. T¸c gi¶ cã ý thøc cho c¸i kú ®an §oµn ThÞ §iÓm, T©n truyÒn kú lôc cña xen víi c¸i thùc (niªn ®¹i thùc sù, sù Ph¹m Quý ThÝch, ViÖt Nam kú phïng kiÖn thùc, nh©n vËt cã tªn tuæi ®−îc ghi sù lôc (khuyÕt danh)… ý nghÜa t− trong sö s¸ch…) ®Ó chinh phôc ng−êi t−ëng c¸c t¸c phÈm nµy (dï lµ cïng mét ®äc. thÓ lo¹i) kh¸c nhau, néi dung c¬ b¶n lµ 2.2.2. Sù biÓu hiÖn cô thÓ cña yÕu tè kú ¶o trong §NKT ®ßi quyÒn sèng, quyÒn h¹nh phóc cho TËp truyÖn l«i cuèn ng−êi ®äc, ng−êi phô n÷ vµ nhÊt lµ ®ßi gi¶i phãng t×nh yªu. Trong khi ®ã, §NKT chñ yÕu kh«ng chØ v× néi dung thi cö, chñ ®Ò ë hiÒn gÆp lµnh, ¸c gi¶ ¸c b¸o, mµ cßn v× lµ c¸c truyÖn vÒ thi cö, vÒ kh¼ng ®Þnh h×nh thøc cña t¸c phÈm. Lêi kÓ truyÒn quan niÖm ®¹o lý thuËn theo lÏ trêi vµ gi¶n dÞ, cèt truyÖn ®¬n tuyÕn, lèi kÓ lßng ng−êi, lµ nh÷ng minh häa cho ý theo tr×nh tù thêi gian. Trong c¸c thøc Nho gi¸o chÝnh thèng, tr−íc hÕt lµ truyÖn cã nhiÒu nh©n vËt næi tiÕng, t− t−ëng nhËp thÕ h−íng con ng−êi vµo niªn ®¹i chÝnh x¸c ®−îc g¾n víi c¸c thi cö vµ lµm quan. 73
  5. T×m hiÓu t¸c phÈm ®¹i nam kú truyÖn, Tr. 70-75 Ph¹m ThÞ NghÜa V©n khoa thi. VÝ dô: Lª Lîi ë Lam S¬n dÊy hiÓu theo nghÜa réng: tÊt c¶ nh÷ng g× cã nghÜa trong NguyÔn Quèc c«ng ë Ch©n liªn quan ®Õn cuéc sèng vµ x· héi cña Phóc. N¨m Hång §øc, TriÒu Lª Tóc ng−êi ViÖt. C¸c nh©n vËt phi phµm lµ T«ng trong Thiªn tö ®Õn nhµ, triÒu Lª - mét d¹ng thøc cho thÊy ng−êi viÕt ®· hiÖu Hång §øc trong Bµi kÝ bËc tiÕt thÇn th¸nh hãa, ®· ®Æt nh©n vËt vµo nghÜa ë S¬n Vi , n¨m C¶nh H−ng MËu nh÷ng chèn linh thiªng biÕn nh÷ng ®iÒu b×nh th−êng trë thµnh cao siªu Tý (1768)… Bªn c¹nh ®ã còng cã nh÷ng huyÒn bÝ. §ã lµ c¸c truyÖn TruyÖn Th¸i truyÖn kh«ng nªu niªn ®¹i râ rµng vÝ thó DiÔn Ch©u, TruyÖn NguyÔn C«ng dô: B¸o ®¸p mÑ kÕ; Chã tr¾ng ba ch©n; H©n ë BiÓu Béc, Bµi kÝ giÊc méng hiÓn TruyÖn ng−êi kh¸c ch«n vµng; Lu©n håi øng cña thÇn TrÊn Vò Qu¸n, §Òn kiÕp tr−íc; TruyÖn ®øa con gi¶ cña «ng thiªng TriÒu KhÈu... C¸c t×nh tiÕt h− ¶o HiÕn phã hä NguyÔn; TruyÖn NguyÔn T¶ Ao... TÝnh chÊt h− thùc cña nh÷ng lµm nªn bÇu kh«ng khÝ ®Ëm chÊt t©m linh bao bäc nh©n vËt nh− thÕ giíi c©u truyÖn thÓ hiÖn ë sù phiÕm ®Þnh vÒ truyÖn truyÒn kú, truyÒn thuyÕt. thêi gian. Ng−êi ®äc cã c¶m gi¸c ®ang C¸c m«tÝp trong giÊc m¬ ®−îc thÇn dâi theo c¸c c©u chuyÖn d· sö. Tªn tuæi nh©n b¸o méng lµ ph−¬ng thøc nghÖ nh©n vËt râ rµng, thêi ®¹i cã chç x¸c thuËt phæ biÕn t− duy d©n gian cæ ®Þnh, cã chç chØ ¸ng chõng giai ®o¹n, truyÒn, ®Æc biÖt phæ biÕn trong truyÖn c¸c t×nh tiÕt kú l¹ ®−îc g¾n vµo cuéc ®êi cæ tÝch thÇn kú. Cã thÓ thÊy c¸c m«tÝp nh©n vËt mét c¸ch tù nhiªn. Ng−êi ®äc folklore trong truyÖn cæ tÝch th−êng cã bÞ thuyÕt phôc vµ tin vµo nã nh− lµ mèi liªn hÖ víi nhau, t¹o thµnh tuyÕn nh÷ng sù kiÖn cã thËt. Trong §NKT con ng−êi cã kh¶ n¨ng cèt truyÖn hay ®ãng vai trß m¾t xÝch chi phèi biÕn cè sù kiÖn, chóng lµ nh÷ng ®i xuèng ®−îc ©m ty, lªn ®Õn thiªn tµo nh− ë c¸c truyÖn: Bµi kÝ nói Kim Nhan, chi tiÕt ®¬n lÎ cã ý nghÜa ®iÓm xuyÕt, Bµi kÝ ng−êi thî méc Nam Hoa, TruyÖn gãp phÇn t¹o nªn vÎ linh thiªng hÊp TrÇn B¸ X−ëng. T×nh tiÕt kú l¹ ë nhiÒu dÉn cho c¸c nh©n vËt. Theo c¸ch x¸c ®Þnh cña NguyÔn §æng Chi vÒ ba quan khÝa c¹nh, nhiÒu c¸c d¹ng thøc ®· lµm niÖm c¬ b¶n trong vò trô quan cña cho søc ph¶n ¸nh hiÖn thùc cña t¸c truyÒn thuyÕt, cæ tÝch (quan niÖm lu©n phÈm cã chiÒu s©u vµ bÒ réng. Kh«ng håi; quan niÖm kh«ng sinh kh«ng diÖt; ph¶i viÖc l¹ chØ mua vui, chØ ®Ó gi¶i trÝ quan niÖm v¹n vËt t−¬ng quan) ta thÊy cho nh÷ng ®Çu ãc −a thÝch sù tß mß mµ râ nhÊt trong §NKT lµ quan niÖm lu©n cßn mang ý nghÜa khuyÕn thiÖn, trõng håi (TruyÖn Th−îng th− NguyÔn C«ng ¸c. C¸c c©u truyÖn víi nhiÒu sù kiÖn li H·ng; Lu©n håi kiÕp tr−íc...) §©y lµ lo¹i kú mang nh÷ng d¹ng thøc phæ biÕn m«tÝp phæ biÕn trong c¶ thÇn tho¹i, trong thÇn tho¹i, truyÖn cæ tÝch thÇn kú truyÒn thuyÕt vµ truyÖn cæ tÝch. ViÖc kÓ vµ truyÖn truyÒn kú. 2.3. M«tÝp nh©n vËt vÒ cuéc ®êi cña nh©n vËt theo c¸ch ghi chÐp tiÓu sö - biªn niªn cßn t¹o nªn kh¶ VÒ c¬ b¶n, t¸c gi¶ b¸m s¸t lÞch sö, n¨ng tÝch hîp c¸c yÕu tè thùc vµ phi x¸c lÊy nh©n vËt vµ sù kiÖn lÞch sö lµm ®èi thùc, khiÕn ng−êi ®äc bÞ cuèn hót vµ tin t−îng ph¶n ¸nh. Nh©n vËt lÞch sö cã lµ truyÖn cã thËt. thÓ lµ ng−êi thËt, cã thÓ chØ lµ linh hån Cã thÓ nh×n nhËn c¸c yÕu tè kú l¹ cña ng−êi ®· chÕt, lµ thÇn th¸nh hoÆc trong §NKT ë ph−¬ng diÖn néi dung, lµ mét ng−êi b×nh th−êng. LÞch sö ®−îc 74
  6. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 th«ng qua c¸c yÕu tè phi th−êng do l¹ cßn thÓ hiÖn ë h×nh t−îng c¸c nh©n ng−êi kÓ s¸ng t¹o, nh©n vËt thùc hiÖn vËt lÞch sö giái vÒ kh¶ n¨ng trÊn trÞ må ®−îc nh÷ng hµnh vi kh¸c ng−êi. C¸c m¶, t×m long m¹ch, tµi n¨ng lµm th¬ nh©n vËt ®Òu biÓu hiÖn tu th©n, tÝch phó, giao tiÕp ®−îc víi c¸c thÇn linh, ®øc, sèng vÞ tha sÏ ®−îc ®Òn ®¸p xøng kh«ng bÞ ng¨n c¸ch gi÷a câi sèng vµ câi ®¸ng; ng−îc l¹i, sèng bÊt nghÜa bÊt chÕt, biÕt ®−îc sè phËn m×nh nhê gÆp nh©n sÏ bÞ trõng ph¹t. Kho¸c cho c¸c ®−îc thÇn tiªn, nhê thÇn b¸o méng mµ nh©n vËt cã thËt trong lÞch sö nh÷ng ®−îc ®ç ®¹t cao trong khoa cö, vinh phÈm chÊt vµ kh¶ n¨ng phi phµm ®ã, hiÓn trªn con ®−êng c«ng danh, sù t¸c gi¶ t«n vinh c¸c gi¸ trÞ cña ng−êi nghiÖp. Tãm l¹i, §NKT lµ t¸c phÈm truyÖn d©n n−íc ViÖt sèng trung nghÜa, lßng nh©n ¸i, tµi hoa, trÝ tuÖ. §iÒu nµy xuÊt v¨n xu«i truyÒn kú, mét t¸c phÈm cã gi¸ ph¸t tõ mong muèn b¶o vÖ ®¹o lÝ, chèng trÞ khi nghiªn cøu lÞch sö truyÖn truyÒn l¹i sù b¨ng ho¹i cña ®¹o ®øc, nh©n t©m. kú ë n−íc ta, gãp phÇn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ YÕu tè thÇn kú lµ mét ®Æc ®iÓm c¬ cña thÓ lo¹i truyÒn kú. Trªn ®©y chØ lµ b¶n nhÊt lµm nªn nh÷ng ®éc ®¸o gi¸ trÞ nh÷ng giíi thiÖu s¬ bé cña chóng t«i. cña néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña Mong r»ng mét ngµy kh«ng xa b¶n dÞch t¸c phÈm nµy. Ch¼ng h¹n cã truyÖn kÓ s¸ch sÏ ®−îc hoµn chØnh Ên hµnh ®Ó ®øa con ®ang ch«n mÑ th× sÊm næi lªn ®Õn víi ®«ng ®¶o b¹n ®äc. ®¸nh chÕt kÎ mÊt nh©n tÝnh. YÕu tè kú T i liÖu tham kh¶o [1] Vò Ngäc Kh¸nh, Ph¹m Minh H¶o ViÖt Nam kho tµng d· sö, NXB th«ng tin Hµ Néi, 2004. [2] Vò Thanh, Nh÷ng biÕn ®æi cña yÕu tè “kú” vµ “thùc” trong truyÖn ng¾n truyÒn kú ViÖt Nam, TCVH, Sè 6, 1994. [3] Ph¹m V¨n Th¾m, Nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ thÓ lo¹i truyÒn kú viÕt b»ng ch÷ H¸n ë ViÖt Nam thêi Trung §¹i, LuËn ¸n PTS, Th− viÖn ViÖn Nghiªn cøu H¸n N«m, kÝ hiÖu: LA77. Summary A study on the literary work Dai nam ky truyen Dai Nam ky truyen is a literary work that is written by chinese characters and some demotic secript without author. This is a work that has value about many aspects while waiting for the pefect translation to be isssued, we introduce this work. (a) Khoa Ng÷ V¨n, Tr−êng §¹i häc Vinh. 75
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2