Báo cáo nghiên cứu khoa học: " Tìm hiểu tác phẩm "Đại Nam kỳ truyện" "
lượt xem 4
download
Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả: 10. Phạm Thị Nghĩa Vân, Tìm hiểu tác phẩm "Đại Nam kỳ truyện" .
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: " Tìm hiểu tác phẩm "Đại Nam kỳ truyện" "
- T×m hiÓu t¸c phÈm ®¹i nam kú truyÖn, Tr. 70-75 Ph¹m ThÞ NghÜa V©n T×m hiÓu t¸c phÈm ®¹i nam kú truyÖn Ph¹m ThÞ NghÜa V©n (a) Tãm t¾t. §¹i Nam kú truyÖn lµ t¸c phÈm v¨n häc viÕt b»ng ch÷ H¸n vµ cã xen mét sè ch÷ N«m, khuyÕt danh t¸c gi¶. §©y lµ mét t¸c phÈm cã gi¸ trÞ vÒ nhiÒu ph−¬ng diÖn. Trong khi chê ®îi cã b¶n dÞch hoµn chØnh vµ ®−îc xuÊt b¶n, chóng t«i b−íc ®Çu giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm nµy. T rong sè c¸c t¸c phÈm ch÷ H¸n cøu v¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam, chóng vµ ch÷ N«m ch−a ®−îc dÞch ra t«i ®· dÞch ra tiÕng ViÖt. Bµi nµy b−íc quèc ng÷ cã §¹i Nam kú truyÖn ®Çu giíi thiÖu vÒ néi dung vµ ®Æc ®iÓm (§NKT), kÝ hiÖu: A.229, hiÖn l−u gi÷ t¹i nghÖ thuËt c¬ b¶n cña t¸c phÈm. §NKT (TruyÖn l¹ n−íc §¹i Nam) kho s¸ch Th− viÖn ViÖn Nghiªn cøu H¸n N«m Hµ Néi. §NKT hiÖn cã 4 v¨n võa cã truyÖn truyÒn kú, võa ghi chÐp b¶n víi nh÷ng tªn gäi kh¸c nhau: §¹i truyÖn cæ tÝch vµ nh÷ng truyÒn thuyÕt Nam hiÓn øng truyÖn, kÝ hiÖu A.386; d©n gian ViÖt Nam, ®−îc viÕt b»ng ch÷ B¶n quèc dÞ v¨n, kÝ hiÖu: A.3178, B¶n H¸n xen mét sè ch÷ N«m, lµ mét t¸c quèc dÞ v¨n lôc, kÝ hiÖu A.1397, vµ B¶n phÈm v¨n xu«i tù sù cã gi¸ trÞ trªn quèc dÞ v¨n, kÝ hiÖu: VHv.1266, ®−îc nhiÒu ph−¬ng diÖn, gãp phÇn lµm ®ãng chung víi s¸ch LÜnh Nam chÝch phong phó kho tµng v¨n häc cæ, vµ lµ qu¸i. V¨n b¶n nhiÒu nhÊt cã 37 truyÖn mét cuèn s¸ch cã gi¸ trÞ nghiªn cøu vÒ c¸c truyÖn d©n gian ViÖt Nam, nghiªn vµ v¨n b¶n Ýt nhÊt cã 30 truyÖn. Sè cøu mèi quan hÖ gi÷a v¨n häc d©n gian l−îng truyÖn kh¸c nhau nh−ng néi vµ v¨n häc viÕt ViÖt Nam thêi trung dung t−¬ng tù. Chóng t«i thÊy §NKT lµ ®¹i. v¨n b¶n cã sè l−îng truyÖn nhiÒu nhÊt ghi chÐp tØ mØ, ®Çy ®ñ, nªn ®· chän v¨n 1. Néi dung cña §¹i Nam kú b¶n nµy ®Ó nghiªn cøu. §NKT dµy 51 tê truyÖn (102 trang), mçi trang 9 dßng, mçi dßng TËp truyÖn viÕt vÒ viÖc häc hµnh thi kho¶ng 20 ch÷, khæ 23 x 31 cm, ch÷ viÕt cö cña sÜ tö, trong ®ã yÕu tè thÇn kú lµ ch©n ph−¬ng, râ rµng, dÔ ®äc; tiªu ®Ò mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt §NKT ghi ë gãc chung víi phÇn môc ®Ó x©y dùng cèt truyÖn vµ kh¾c häa lôc. S¸ch kh«ng ghi lêi tùa, kh«ng ghi h×nh t−îng nh©n vËt. Cã nh÷ng nh©n t¸c gi¶ vµ thêi ®iÓm viÕt. C¨n cø vµo néi vËt cã thËt, ®−îc t¸c gi¶ h− cÊu thªm. dung, truyÖn kÓ vµ nh÷ng niªn hiÖu Cã nh÷ng nh©n vËt hoµn toµn h− cÊu. triÒu ®¹i ®−îc nh¾c tíi: C¶nh H−ng §NKT cã nh÷ng néi dung chñ yÕu sau: MËu Tý (1768). C¶nh H−ng Kû Söu 1.1. ViÕt vÒ sÜ tö ®i thi, ®ç ®¹t ra (1769), C¶nh H−ng Nh©m TuÊt (1772) lµm quan ®ång thêi ®Ò cao tµi ®øc ng−êi vµ c¸c ch÷ hóy t«ng, thêi, hoa...Chóng ViÖt Nam th«ng minh ®Ünh ngé vµ næi t«i ®o¸n ®Þnh §NKT ®−îc biªn so¹n vµo tiÕng kh¾p n¬i vÒ häc vÊn nh−: Ng« thêi Tù §øc trë vÒ sau. NhËn thÊy ®©y TuÊn Cung trong truyÖn Ng« TuÊn lµ mét tµi liÖu cã Ých cho viÖc nghiªn Cung; NguyÔn Nghiªu T− trong TruyÖn NhËn bµi ngµy 18/2/2008. Söa ch÷a xong 23/5/2008. 70
- tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 Cung; NguyÔn Nghiªu T− trong TruyÖn vî xinh ®Ñp, ®−îc sèng ë Long cung, gÆp NguyÔn Nghiªu T−; NguyÔn C«ng H·ng L−¬ng ThÕ Vinh, thµnh ®¹t trong thi trong TruyÖn Th−îng NguyÔn C«ng cö, ®−îc ng−êi gióp ®ì vµ t×m ®−îc mÑ. H·ng; NguyÔn ThÞ §iÓm trong TruyÖn RÊt nhiÒu truyÖn cã lêi b×nh gi¸ hoÆc NguyÔn ThÞ §iÓm. Cã ng−êi kh«ng bµy tá c¶m nghÜ cña ng−êi kÓ c©u chuyÖn. PhÇn nµy th−êng dµi 3 – 5 th«ng minh xuÊt chóng nh−ng do ch¨m dßng cuèi truyÖn. Nh÷ng lêi ng¾n gän chØ vµ cã chÝ tiÕn thñ hoÆc do lµm viÖc nh−ng thÊm thÝa nh÷ng bµi häc ®¹o lÝ thiÖn mµ ®−îc b¸o ®¸p b»ng kÕt qu¶ cao s©u s¾c. §©y lµ sù kÕ thõa truyÒn thèng trong thi cö. VÒ mÆt t− t−ëng, qua c¸c cña c¸c t¸c phÈm Th¸nh T«ng di th¶o, c©u truyÖn nöa thùc, nöa h−, t¸c gi¶ ®· TruyÒn kú m¹n lôc. Ng−êi kÓ chuyÖn göi g¾m quan niÖm sèng, c¸ch ®èi nh©n chØ ra sù biÕn b¸o xoay vÇn lu©n håi cña xö thÕ, ®¹o lµm ng−êi, thÓ hiÖn −íc kiÕp ng−êi trong quy luËt sinh tån: muèn cña quÇn chóng vÒ mét x· héi lÝ m×nh h¹i ng−êi th× m×nh sÏ bÞ h¹i, m×nh t−ëng. HÇu hÕt c¸c truyÖn cña §NKT ®Òu gióp ®ì ng−êi m×nh sÏ ®−îc b¸o ®¸p. §Æt c¸c c©u truyÖn cña §NKT vµo biÓu lé niÒm tù hµo vÒ trÝ tuÖ vµ ®øc ®é hÖ thèng c¸c truyÖn cæ, ta thÊy ®©y lµ cña con ng−êi ViÖt Nam, nh÷ng con mét t¸c phÈm nghÖ thuËt cã t¸c dông ng−êi nhá bÐ nh−ng lu«n s¸ng ngêi tinh gi¸o dôc cao, sù gi¸o dôc to¸t lªn tõ viÖc thÇn hiÕu häc. Ta b¾t gÆp trong tËp sö dông kh¸ nhuÇn nhÞ ng«n tõ, chi tiÕt truyÖn nhiÒu tªn tuæi c¸c danh nh©n h×nh ¶nh, cèt truyÖn. lÞch sö nh−: Phïng Kh¾c Khoan, 1.3. ViÕt vÒ vÎ ®Ñp linh dÞ huyÒn bÝ NguyÔn XÝ, Tr¹ng Lîn, NguyÔn ThÞ cña c¶nh s¾c n−íc non §iÓm… kh«ng chØ cã häc vÊn mµ rÊt Mçi nh©n vËt ®Òu g¾n víi mét ®Þa nhiÒu ng−êi cã tõ t©m, tµi v¨n vâ. Ngoµi danh cô thÓ, nhiÒu nhÊt lµ NghÖ An, c¸c anh hïng, trÝ gi¶, t¸c phÈm cßn viÕt Thanh Hãa vµ Hµ Néi. §«i khi, trong vÒ ng−êi lao ®éng v« danh. 1.2. Kh¼ng ®Þnh ch©n lÝ, thiÖn gi¶ mét truyÖn, nh©n vËt cã thÓ chu du tõ thiÖn b¸o, ¸c gi¶ ¸c b¸o. ®Þa danh nµy sang ®Þa danh kh¸c, ch¼ng h¹n trong Bµi kÝ ng−êi tiªn C¸c d©n téc ¸ §«ng chÞu ¶nh h−ëng Ph¹m Viªn cã nhiÒu vïng ®−îc nh¾c cña nhiÒu t«n gi¸o, nhÊt lµ Nho gi¸o vµ ®Õn: Ho»ng Hãa (n¬i Ph¹m Viªn gióp PhËt gi¸o. Trong hai t«n gi¸o nµy th× mét «ng l·o ¨n mµy cã mét c©y gËy, chØ PhËt gi¸o g¾n bã h¬n víi ®êi sèng t©m cÇn c¾m nã bªn vÖ ®−êng, kh«ng ph¶i linh con ng−êi. PhËt gi¸o cho r»ng cuéc hái xin, ng−êi ta sÏ tù nguyÖn treo tiÒn sèng trÇn thÕ lu©n håi, lµm viÖc tèt vµo ®Çu c©y gËy), Th¨ng Long, ThÇn ®−îc b¸o ©n vµ ng−îc l¹i. RÊt nhiÒu Phï, Xu©n Canh. TruyÖn NguyÔn T¶ Ao truyÖn biÓu lé t− t−ëng nµy. Ch¼ng nh¾c ®Õn huyÖn Nghi Xu©n (Hµ TÜnh), h¹n, truyÖn §¹i v−¬ng èc kÓ vÒ hai huyÖn Ch©n Phóc (NghÖ An), x· Bót chµng gi¸m sinh, mét ng−êi hä TrÇn, S¬n (huyÖn H»ng Hãa), huyÖn Thanh mét ng−êi hä D−¬ng nhê vµo qu¶n bót Liªm, Kim B¶ng, Gia B×nh (Hµ Nam), thiªng, s¾c phong §¹i v−¬ng cho mét Tõ Liªm (Hµ Néi), §«ng Ngµn, L−¬ng con èc, sau nµy ®−îc b¸o ®¸p vµ m¸ch Tµi (B¾c Ninh), Yªn L·ng (Hµ Néi)… lµ b¶o hËu vËn. NguyÔn Gi¸p H¶i trong nh÷ng n¬i NguyÔn T¶ Ao ®· ®i qua vµ Tr¹ng nguyªn NguyÔn Gi¸p H¶i nhê dông nghÖ. cøu sèng mét con rïa mµ lÊy ®−îc ng−êi 71
- T×m hiÓu t¸c phÈm ®¹i nam kú truyÖn, Tr. 70-75 Ph¹m ThÞ NghÜa V©n Cã thÓ thÊy, dung l−îng hiÖn thùc t«i ph©n tÝch ë nh©n vËt, t×nh tiÕt, tryÒn t¶i trong §NKT rÊt réng. MÆc dï m«tÝp vµ c¸ch x©y dùng c¸c yÕu tè kú ¶o. néi dung, chñ ®Ò tËp trung, nh−ng c¸c 2.1. X©y dùng nh©n vËt sù kiÖn, t×nh tiÕt ®a d¹ng. Cã mét sè Linh hån cña truyÖn lµ thÕ giíi truyÖn kh«ng râ x¶y ra ë ®©u vµ mang nh©n vËt víi c¸ch hoµn c¶nh sèng, hµnh d¸ng dÊp truyÖn cæ tÝch thÇn kú rÊt râ. ®éng, ng«n ng÷, tÝnh c¸ch kh¸c nhau. §¸ng l−u ý, hÇu kh¾p c¸c ®Þa danh ®−îc Trong §NKT, cã nhiÒu lo¹i nh©n vËt. nªu lªn chØ dõng ë ph¹m vi hµnh chÝnh lµ huyÖn, kh«ng ghi tØnh nµo, cã nh÷ng 2.1.1. KiÓu con ng−êi tµi hoa, trÝ tuÖ ®Þa danh cã ý nghÜa t−îng tr−ng. Kh«ng Cã nh÷ng thÇn ®ång nh−: Tr¹ng gian trong §NKT mang nhiÒu tÝnh chÊt Lîn, Tr¹ng Bïng, T¶ Ao, hay NguyÔn biÓu tr−ng, viÖc liÖt kª nhiÒu ®Þa danh ThÞ §iÓm. NguyÔn ThÞ §iÓm lµ ng−êi cã tµi ®èi ®¸p s¾c s¶o ®· tõng th¾ng anh cho ng−êi ®äc c¶m gi¸c tin cËy cña c¸c trai m×nh, vµ th¾ng bèn nam nhi ®−îc sù viÖc vµ biÕn cè, t¹o cho ®éc gi¶ Ên t−îng vÒ sù bao qu¸t ®êi sèng cña mÖnh danh lµ: Tr−êng An tø hæ. Sau §NKT. Ng−êi ViÖt lu«n kÝnh cÈn vµ nµy bµ cßn viÕt truyÖn truyÒn k× nh−: LiÔu H¹nh C«ng chóa, An Êp thÇn n÷, thµnh t©m tr−íc nh÷ng gi¸ trÞ kú l¹, ®−îc mäi ng−êi th¸n phôc. Trong lao linh thiªng. ViÖc s¸ng t¹o nªn nh÷ng ®éng s¶n xuÊt, cã nghÖ nh©n x©y ®×nh truyÖn truyÒn kú lµm nªn sè phËn cho ®Ñp h¬n c¶ Lç Ban, khiÕn cho Long nh÷ng vïng ®Êt còng lµ thÓ hiÖn lßng V−¬ng kinh ng¹c vµ kÝnh phôc ®Õn møc yªu mÕn g¾n bã víi quª h−¬ng. cho ng−êi mêi xuèng Long Cung lµm 2. §Æc ®iÓm nghÖ thuËt C¸c c©u truyÖn trong §NKT mang l©u ®µi, sau 3 n¨m míi trë vÒ, ®−îc tr¶ c«ng hËu hÜnh lµ 30 viªn ngäc minh nh÷ng ý nghÜa th©m thóy vµ hµm chøa ch©u. nh÷ng triÕt lÝ s©u xa. V¨n tù sù ®Õn t¸c 2.1.2. KiÓu nh©n vËt lao ®éng nghÌo phÈm nµy ®· ®iªu luyÖn trong bót ph¸p vµ bÊt h¹nh th«ng qua c¸c truyÖn h− h−, thùc thùc TruyÖn NguyÔn T¶ Ao kÓ vÒ mét ®Ëm chÊt kú ¶o ®Ó diÔn t¶ nh÷ng líp néi ng−êi thuë nhá nhµ nghÌo, sèng lµm dung x· héi mang tÝnh thêi sù. C¸c thuª cuèc m−ín th−êng hay ch¬i ë s«ng truyÖn cã sù häc tËp, kÕ thõa c¸ch kÓ, Phï Tr¹ch, do cøu mét ng−êi ph−¬ng c¸c kiÓu nh©n vËt, m«tÝp vµ cèt truyÖn B¾c khái chÕt ®uèi mµ cã c¬ héi sang cña truyÒn thuyÕt hay cæ tÝch. Kh«ng ph−¬ng B¾c häc thuËt ph¸p. Ba n¨m ph¶i tÊt c¶ ®Òu lµ chuyÖn vÒ nh÷ng sau, «ng t¸ng ®−îc nhiÒu mé ë ®Þa thÕ danh nh©n, nh÷ng con ng−êi cã t¸c linh thiªng nh−ng b¶n th©n vÉn nghÌo ®éng lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña lÞch sö khæ. TruyÖn Chã tr¾ng ba ch©n kÓ vÒ sù d©n téc mµ cßn cã nh÷ng sè phËn b×nh may m¾n cña hai anh em nhµ nä nhê cã dÞ v« danh, tuy vËy c©u truyÖn vÒ cuéc con chã tr¾ng ba ch©n mµ khai quËt ®êi hä l¹i mang tÝnh chÊt gi¸o dôc cao. ®−îc c¶ kho vµng gióp hä giµu cã vµ Trong v¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam, ®©y ®−îc vua sñng ¸i. lµ mét sù c¸ch t©n cã ý nghÜa. 2.1.3. KiÓu x©y dùng nh©n vËt anh Trong sè 37 t¸c phÈm 6 t¸c phÈm cã tªn kÝ , 23 t¸c phÈm cã tiªu ®Ò truyÖn, hïng tiÕt nghÜa §©y lµ nh÷ng nh©n vËt ®· Ýt nhiÒu cßn l¹i kh«ng ghi thÓ lo¹i. C¸c ®Æc ®iÓm ®−îc sö s¸ch ghi l¹i. Víi tµi n¨ng vµ häc nghÖ thuËt cña tËp truyÖn ®−îc chóng 72
- tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 2.2.1. H− cÊu trong §NKT vÊn thùc chÊt cña m×nh, hä ®ãng gãp nhiÒu cho viÖc dùng n−íc, gi÷ n−íc. §ã Cho dï c¸c truyÖn viÕt ra trªn nÒn lµ NguyÔn XÝ trong truyÖn NguyÔn sù thËt lÞch sö, t¸c gi¶ còng h− cÊu ®Ó Quèc c«ng ë Ch©n Phóc gióp ®ì Lª Lîi c©u chuyÖn sinh ®éng h¬n vµ cã søc gi¶i phãng ®Êt n−íc. Sau ®ã NguyÔn XÝ cuèn hót, t¹o nªn chÊt kú ¶o trong t¸c phÈm. N¨ng lùc h− cÊu lµ mét tiªu ®−îc nhµ vua ban hä Lª, phong cho lµ chuÈn ®Ó xem xÐt sù tr−ëng thµnh cña Nguyªn Quèc C«ng, lµ c«ng thÇn s¸ng nghiÖp bËc nhÊt, lµm quan tr¶i hai v¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam. VÒ truyÒn kú, s¸ch ThuyÕt v¨n gi¶i triÒu Th¸i T«ng vµ Nh©n T«ng, cã c«ng diÖt ®ån c−íp vµ ®−îc ban Trung h−ng tù gi¶i thÝch truyÒn ( ) truyÒn: truyÒn 傳 c«ng thÇn ®Ö nhÊt. Mét nh©n vËt kh¸c ®i, truyÒn b¸; kú ( ) lµ k× l¹. Nh− vËy, 奇 lµ Vò DuÖ trong Bµi kÝ bËc tiÕt nghÜa ë truyÒn kú lµ l−u truyÒn sù kú l¹. ë thÓ S¬n Vi. Con ®−êng lËp th©n cña «ng lo¹i nµy yÕu tè thÇn kú lµ mét thuéc thËt ®iÓn h×nh: ®ç tr¹ng Nguyªn, lµm tÝnh trong nghÖ thuËt kh¾c häa h×nh th−îng th−. M¹c §¨ng Dung tho¸n t−îng nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn, t¹o ng«i, §¨ng Dung mua chuéc nh−ng «ng nªn sù thµnh c«ng cho truyÖn. C¸c thÓ kh«ng nhËn, l¹i cßn chöi m¾ng h¾n vµ lo¹i kh¸c còng cã thÓ sö dông yÕu tè kú tõ quan vÒ quª. Y dô dç lÇn thø hai, nh− lµ thñ ph¸p nghÖ thuËt cßn ë «ng nhæ b· trÇu vµo mÆt. Kh«ng cßn truyÖn truyÒn kú, nã ®ãng vai trß b¶n c¸ch nµo kh¸c, «ng chÕt ®Ó gi÷ t©m hån chÊt thÓ lo¹i. Ng−êi Trung Quèc minh m×nh trong s¹ch. ®Þnh r»ng truyÖn truyÒn k× lµ ThuËt kú, 2.2. ThÓ truyÒn kú trong §NKT ký dÞ vµ phi kú bÊt truyÒn (ghi l¹i ®iÒu TruyÒn kú lµ mét thÓ lo¹i tù sù cña l¹; kh«ng l¹ th× kh«ng l−u truyÒn). v¨n häc Trung Quèc vµ ®−îc sö dông ë C¸c yÕu tè huyÒn ¶o tån t¹i phæ ViÖt Nam kho¶ng thÕ kØ XIV. Tr−íc ®©y biÕn nh−ng ng−êi kÓ cè thuyÕt phôc cã kh¸ nhiÒu t¸c phÈm truyÒn kú nh− ng−êi ®äc r»ng c©u truyÖn m×nh kÓ lµ cã ViÖt ®iÖn u linh tËp cña LÝ TÕ Xuyªn, thËt vµ c¸i kú ¶o cã môc ®Ých lµ g©y nçi LÜnh Nam chÝch qu¸i t−¬ng truyÒn cña hoang mang sî h·i cho ng−êi ®äc, ®ång TrÇn ThÕ Ph¸p, TruyÒn kú m¹n lôc cña thêi nh»m lµm cho ng−êi ta h−íng NguyÔn D÷, TruyÒn kú t©n ph¶ cña thiÖn. T¸c gi¶ cã ý thøc cho c¸i kú ®an §oµn ThÞ §iÓm, T©n truyÒn kú lôc cña xen víi c¸i thùc (niªn ®¹i thùc sù, sù Ph¹m Quý ThÝch, ViÖt Nam kú phïng kiÖn thùc, nh©n vËt cã tªn tuæi ®−îc ghi sù lôc (khuyÕt danh)… ý nghÜa t− trong sö s¸ch…) ®Ó chinh phôc ng−êi t−ëng c¸c t¸c phÈm nµy (dï lµ cïng mét ®äc. thÓ lo¹i) kh¸c nhau, néi dung c¬ b¶n lµ 2.2.2. Sù biÓu hiÖn cô thÓ cña yÕu tè kú ¶o trong §NKT ®ßi quyÒn sèng, quyÒn h¹nh phóc cho TËp truyÖn l«i cuèn ng−êi ®äc, ng−êi phô n÷ vµ nhÊt lµ ®ßi gi¶i phãng t×nh yªu. Trong khi ®ã, §NKT chñ yÕu kh«ng chØ v× néi dung thi cö, chñ ®Ò ë hiÒn gÆp lµnh, ¸c gi¶ ¸c b¸o, mµ cßn v× lµ c¸c truyÖn vÒ thi cö, vÒ kh¼ng ®Þnh h×nh thøc cña t¸c phÈm. Lêi kÓ truyÒn quan niÖm ®¹o lý thuËn theo lÏ trêi vµ gi¶n dÞ, cèt truyÖn ®¬n tuyÕn, lèi kÓ lßng ng−êi, lµ nh÷ng minh häa cho ý theo tr×nh tù thêi gian. Trong c¸c thøc Nho gi¸o chÝnh thèng, tr−íc hÕt lµ truyÖn cã nhiÒu nh©n vËt næi tiÕng, t− t−ëng nhËp thÕ h−íng con ng−êi vµo niªn ®¹i chÝnh x¸c ®−îc g¾n víi c¸c thi cö vµ lµm quan. 73
- T×m hiÓu t¸c phÈm ®¹i nam kú truyÖn, Tr. 70-75 Ph¹m ThÞ NghÜa V©n khoa thi. VÝ dô: Lª Lîi ë Lam S¬n dÊy hiÓu theo nghÜa réng: tÊt c¶ nh÷ng g× cã nghÜa trong NguyÔn Quèc c«ng ë Ch©n liªn quan ®Õn cuéc sèng vµ x· héi cña Phóc. N¨m Hång §øc, TriÒu Lª Tóc ng−êi ViÖt. C¸c nh©n vËt phi phµm lµ T«ng trong Thiªn tö ®Õn nhµ, triÒu Lª - mét d¹ng thøc cho thÊy ng−êi viÕt ®· hiÖu Hång §øc trong Bµi kÝ bËc tiÕt thÇn th¸nh hãa, ®· ®Æt nh©n vËt vµo nghÜa ë S¬n Vi , n¨m C¶nh H−ng MËu nh÷ng chèn linh thiªng biÕn nh÷ng ®iÒu b×nh th−êng trë thµnh cao siªu Tý (1768)… Bªn c¹nh ®ã còng cã nh÷ng huyÒn bÝ. §ã lµ c¸c truyÖn TruyÖn Th¸i truyÖn kh«ng nªu niªn ®¹i râ rµng vÝ thó DiÔn Ch©u, TruyÖn NguyÔn C«ng dô: B¸o ®¸p mÑ kÕ; Chã tr¾ng ba ch©n; H©n ë BiÓu Béc, Bµi kÝ giÊc méng hiÓn TruyÖn ng−êi kh¸c ch«n vµng; Lu©n håi øng cña thÇn TrÊn Vò Qu¸n, §Òn kiÕp tr−íc; TruyÖn ®øa con gi¶ cña «ng thiªng TriÒu KhÈu... C¸c t×nh tiÕt h− ¶o HiÕn phã hä NguyÔn; TruyÖn NguyÔn T¶ Ao... TÝnh chÊt h− thùc cña nh÷ng lµm nªn bÇu kh«ng khÝ ®Ëm chÊt t©m linh bao bäc nh©n vËt nh− thÕ giíi c©u truyÖn thÓ hiÖn ë sù phiÕm ®Þnh vÒ truyÖn truyÒn kú, truyÒn thuyÕt. thêi gian. Ng−êi ®äc cã c¶m gi¸c ®ang C¸c m«tÝp trong giÊc m¬ ®−îc thÇn dâi theo c¸c c©u chuyÖn d· sö. Tªn tuæi nh©n b¸o méng lµ ph−¬ng thøc nghÖ nh©n vËt râ rµng, thêi ®¹i cã chç x¸c thuËt phæ biÕn t− duy d©n gian cæ ®Þnh, cã chç chØ ¸ng chõng giai ®o¹n, truyÒn, ®Æc biÖt phæ biÕn trong truyÖn c¸c t×nh tiÕt kú l¹ ®−îc g¾n vµo cuéc ®êi cæ tÝch thÇn kú. Cã thÓ thÊy c¸c m«tÝp nh©n vËt mét c¸ch tù nhiªn. Ng−êi ®äc folklore trong truyÖn cæ tÝch th−êng cã bÞ thuyÕt phôc vµ tin vµo nã nh− lµ mèi liªn hÖ víi nhau, t¹o thµnh tuyÕn nh÷ng sù kiÖn cã thËt. Trong §NKT con ng−êi cã kh¶ n¨ng cèt truyÖn hay ®ãng vai trß m¾t xÝch chi phèi biÕn cè sù kiÖn, chóng lµ nh÷ng ®i xuèng ®−îc ©m ty, lªn ®Õn thiªn tµo nh− ë c¸c truyÖn: Bµi kÝ nói Kim Nhan, chi tiÕt ®¬n lÎ cã ý nghÜa ®iÓm xuyÕt, Bµi kÝ ng−êi thî méc Nam Hoa, TruyÖn gãp phÇn t¹o nªn vÎ linh thiªng hÊp TrÇn B¸ X−ëng. T×nh tiÕt kú l¹ ë nhiÒu dÉn cho c¸c nh©n vËt. Theo c¸ch x¸c ®Þnh cña NguyÔn §æng Chi vÒ ba quan khÝa c¹nh, nhiÒu c¸c d¹ng thøc ®· lµm niÖm c¬ b¶n trong vò trô quan cña cho søc ph¶n ¸nh hiÖn thùc cña t¸c truyÒn thuyÕt, cæ tÝch (quan niÖm lu©n phÈm cã chiÒu s©u vµ bÒ réng. Kh«ng håi; quan niÖm kh«ng sinh kh«ng diÖt; ph¶i viÖc l¹ chØ mua vui, chØ ®Ó gi¶i trÝ quan niÖm v¹n vËt t−¬ng quan) ta thÊy cho nh÷ng ®Çu ãc −a thÝch sù tß mß mµ râ nhÊt trong §NKT lµ quan niÖm lu©n cßn mang ý nghÜa khuyÕn thiÖn, trõng håi (TruyÖn Th−îng th− NguyÔn C«ng ¸c. C¸c c©u truyÖn víi nhiÒu sù kiÖn li H·ng; Lu©n håi kiÕp tr−íc...) §©y lµ lo¹i kú mang nh÷ng d¹ng thøc phæ biÕn m«tÝp phæ biÕn trong c¶ thÇn tho¹i, trong thÇn tho¹i, truyÖn cæ tÝch thÇn kú truyÒn thuyÕt vµ truyÖn cæ tÝch. ViÖc kÓ vµ truyÖn truyÒn kú. 2.3. M«tÝp nh©n vËt vÒ cuéc ®êi cña nh©n vËt theo c¸ch ghi chÐp tiÓu sö - biªn niªn cßn t¹o nªn kh¶ VÒ c¬ b¶n, t¸c gi¶ b¸m s¸t lÞch sö, n¨ng tÝch hîp c¸c yÕu tè thùc vµ phi x¸c lÊy nh©n vËt vµ sù kiÖn lÞch sö lµm ®èi thùc, khiÕn ng−êi ®äc bÞ cuèn hót vµ tin t−îng ph¶n ¸nh. Nh©n vËt lÞch sö cã lµ truyÖn cã thËt. thÓ lµ ng−êi thËt, cã thÓ chØ lµ linh hån Cã thÓ nh×n nhËn c¸c yÕu tè kú l¹ cña ng−êi ®· chÕt, lµ thÇn th¸nh hoÆc trong §NKT ë ph−¬ng diÖn néi dung, lµ mét ng−êi b×nh th−êng. LÞch sö ®−îc 74
- tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 2B-2008 th«ng qua c¸c yÕu tè phi th−êng do l¹ cßn thÓ hiÖn ë h×nh t−îng c¸c nh©n ng−êi kÓ s¸ng t¹o, nh©n vËt thùc hiÖn vËt lÞch sö giái vÒ kh¶ n¨ng trÊn trÞ må ®−îc nh÷ng hµnh vi kh¸c ng−êi. C¸c m¶, t×m long m¹ch, tµi n¨ng lµm th¬ nh©n vËt ®Òu biÓu hiÖn tu th©n, tÝch phó, giao tiÕp ®−îc víi c¸c thÇn linh, ®øc, sèng vÞ tha sÏ ®−îc ®Òn ®¸p xøng kh«ng bÞ ng¨n c¸ch gi÷a câi sèng vµ câi ®¸ng; ng−îc l¹i, sèng bÊt nghÜa bÊt chÕt, biÕt ®−îc sè phËn m×nh nhê gÆp nh©n sÏ bÞ trõng ph¹t. Kho¸c cho c¸c ®−îc thÇn tiªn, nhê thÇn b¸o méng mµ nh©n vËt cã thËt trong lÞch sö nh÷ng ®−îc ®ç ®¹t cao trong khoa cö, vinh phÈm chÊt vµ kh¶ n¨ng phi phµm ®ã, hiÓn trªn con ®−êng c«ng danh, sù t¸c gi¶ t«n vinh c¸c gi¸ trÞ cña ng−êi nghiÖp. Tãm l¹i, §NKT lµ t¸c phÈm truyÖn d©n n−íc ViÖt sèng trung nghÜa, lßng nh©n ¸i, tµi hoa, trÝ tuÖ. §iÒu nµy xuÊt v¨n xu«i truyÒn kú, mét t¸c phÈm cã gi¸ ph¸t tõ mong muèn b¶o vÖ ®¹o lÝ, chèng trÞ khi nghiªn cøu lÞch sö truyÖn truyÒn l¹i sù b¨ng ho¹i cña ®¹o ®øc, nh©n t©m. kú ë n−íc ta, gãp phÇn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ YÕu tè thÇn kú lµ mét ®Æc ®iÓm c¬ cña thÓ lo¹i truyÒn kú. Trªn ®©y chØ lµ b¶n nhÊt lµm nªn nh÷ng ®éc ®¸o gi¸ trÞ nh÷ng giíi thiÖu s¬ bé cña chóng t«i. cña néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña Mong r»ng mét ngµy kh«ng xa b¶n dÞch t¸c phÈm nµy. Ch¼ng h¹n cã truyÖn kÓ s¸ch sÏ ®−îc hoµn chØnh Ên hµnh ®Ó ®øa con ®ang ch«n mÑ th× sÊm næi lªn ®Õn víi ®«ng ®¶o b¹n ®äc. ®¸nh chÕt kÎ mÊt nh©n tÝnh. YÕu tè kú T i liÖu tham kh¶o [1] Vò Ngäc Kh¸nh, Ph¹m Minh H¶o ViÖt Nam kho tµng d· sö, NXB th«ng tin Hµ Néi, 2004. [2] Vò Thanh, Nh÷ng biÕn ®æi cña yÕu tè “kú” vµ “thùc” trong truyÖn ng¾n truyÒn kú ViÖt Nam, TCVH, Sè 6, 1994. [3] Ph¹m V¨n Th¾m, Nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ thÓ lo¹i truyÒn kú viÕt b»ng ch÷ H¸n ë ViÖt Nam thêi Trung §¹i, LuËn ¸n PTS, Th− viÖn ViÖn Nghiªn cøu H¸n N«m, kÝ hiÖu: LA77. Summary A study on the literary work Dai nam ky truyen Dai Nam ky truyen is a literary work that is written by chinese characters and some demotic secript without author. This is a work that has value about many aspects while waiting for the pefect translation to be isssued, we introduce this work. (a) Khoa Ng÷ V¨n, Tr−êng §¹i häc Vinh. 75
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU CHẤT LƯỢNG NƯỚC VÀ TÔM TỰ NHIÊN TRONG CÁC MÔ HÌNH TÔM RỪNG Ở CÀ MAU"
12 p | 1363 | 120
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Cái tôi trữ tình trong thơ Nguyễn Quang Thiều."
10 p | 614 | 45
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU PHỐI TRỘN CHI TOSAN – GELATI N LÀM MÀNG BAO THỰC PHẨM BAO GÓI BẢO QUẢN PHI LÊ CÁ NGỪ ĐẠI DƯƠNG"
7 p | 518 | 45
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM ẢNH HƯỞNG CỦA MƯA AXÍT LÊN TÔM SÚ (PENAEUS MONODON)"
5 p | 454 | 44
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP PCR-GENOTYPI NG (ORF94) TRONG NGHIÊN CỨU VI RÚT GÂY BỆNH ĐỐM TRẮNG TRÊN TÔM SÚ (Penaeus monodon)"
7 p | 378 | 35
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC DINH DƯỠNG CÁ ĐỐI (Liza subviridis)"
6 p | 378 | 31
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC SINH SẢN CỦA CÁ ĐỐI (Liza subviridis)"
8 p | 331 | 29
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU CẢI TIẾN HỆ THỐNG NUÔI KẾT HỢP LUÂN TRÙNG (Brachionus plicatilis) VỚI BỂ NƯỚC XANH"
11 p | 385 | 29
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Quan hệ giữa cấu trúc và ngữ nghĩa câu văn trong tập truyện ngắn “Đêm tái sinh” của tác giả Trần Thuỳ Mai"
10 p | 434 | 24
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU TẠO KHÁNG THỂ ĐƠN DÒNG VI-RÚT GÂY BỆNH HOẠI TỬ CƠ QUAN TẠO MÁU VÀ DƯỚI VỎ (IHHNV) Ở TÔM PENAEID"
6 p | 354 | 23
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU ƯƠNG GIỐNG VÀ NUÔI THƯƠNG PHẨM CÁ THÁT LÁT (Notopterus notopterus Pallas)"
7 p | 306 | 22
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC CÁ KẾT (Kryptopterus bleekeri GUNTHER, 1864)"
12 p | 298 | 20
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU DÙNG ARTEMIA ĐỂ HẠN CHẾ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TIÊM MAO TRÙNG (Ciliophora) TRONG HỆ THỐNG NUÔI LUÂN TRÙNG"
10 p | 367 | 18
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU PHÂN VÙNG THỦY VỰC DỰA VÀO QUẦN THỂ ĐỘNG VẬT ĐÁY"
6 p | 347 | 16
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU THIẾT LẬP HỆ THỐNG NUÔI KẾT HỢP LUÂN TRÙNG (Brachionus plicatilis) VỚI BỂ NƯỚC XANH"
10 p | 372 | 16
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU THAY THẾ THỨC ĂN SELCO BẰNG MEN BÁNH MÌ TRONG NUÔI LUÂN TRÙNG (Brachionus plicatilis) THÂM CANH"
10 p | 346 | 15
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU ƯƠNG GIỐNG CÁ KẾT (Micronema bleekeri) BẰNG CÁC LOẠI THỨC ĂN KHÁC NHAU"
9 p | 258 | 9
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " NGHIÊN CỨU SỰ THÀNH THỤC TRONG AO VÀ KÍCH THÍCH CÁ CÒM (Chitala chitala) SINH SẢN"
8 p | 250 | 7
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn