Báo cáo nghiên cứu khoa học " TRUNG QUỐC NĂM 2004 "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Năm 2004, đối với Trung Quốc là một năm đầy những sự kiện, có nhiều khó khăn, nỗ lực rất lớn. Những thành tựu đạt đ-ợc là rất to lớn trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, ngoại giao. Mặt khác, năm 2004 cũng đã bộc lộ những mâu thuẫn trong tầng sâu của nền kinh tế, những vấn đề trong quan hệ lợi ích giữa các tầng lớp xã hội, những cuộc cọ xát cạnh tranh trên tr-ờng quốc tế mà Trung Quốc phải ứng phó. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " TRUNG QUỐC NĂM 2004 "

7 Trung Quèc n¨m 2004. NguyÔn huy Quý * ¨m 2004, ®èi víi Trung Quèc thùc tÕ lµ 60 tû USD; t¹o viÖc lµm cho N lµ mét n¨m ®Çy nh÷ng sù h¬n 9 triÖu ng−êi ë thµnh phè vµ thÞ kiÖn, cã nhiÒu khã kh¨n, nç trÊn, tØ lÖ thÊt nghiÖp cã ®¨ng ký lµ 4,4%; lùc rÊt lín. Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®−îc lµ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi cña c− rÊt to lín trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, d©n thµnh phè (sau khi khÊu trõ nh©n chÝnh trÞ, ngo¹i giao. MÆt kh¸c, n¨m tè gi¸ c¶) t¨ng trªn 7%, cña c− d©n n«ng th«n t¨ng 6%. 2004 còng ®· béc lé nh÷ng m©u thuÉn trong tÇng s©u cña nÒn kinh tÕ, nh÷ng Thµnh c«ng cña Trung Quèc vÒ kinh vÊn ®Ò trong quan hÖ lîi Ých gi÷a c¸c tÕ trong n¨m 2004 thÓ hiÖn chñ yÕu qua tÇng líp x· héi, nh÷ng cuéc cä x¸t c¹nh mÊy mÆt sau ®©y: tranh trªn tr−êng quèc tÕ mµ Trung 1. C¸c gi¶i ph¸p qu¶n lý vÜ m« nh»m Quèc ph¶i øng phã. "h¹ nhiÖt" nÒn kinh tÕ ®· b−íc ®Çu cã hiÖu qu¶, ®ång thêi vÉn duy tr× ®−îc tèc I. VÒ kinh tÕ - x héi ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao, gi÷ ®−îc tû lÖ Trong n¨m 2004, Trung Quèc ®· b−íc l¹m ph¸t ë møc cã thÓ chÊp nhËn. N¨m ®Çu thµnh c«ng trong qu¶n lý vÜ m« 2003 GDP Trung Quèc t¨ng 9,1%, giíi nh»m "h¹ nhiÖt" nÒn kinh tÕ qu¸ nãng b×nh luËn ®· dù ®o¸n vÒ mét chu kú tõ cuèi n¨m 2003, tiÕp tôc duy tr× ®−îc t¨ng tr−ëng cao míi cña kinh tÕ Trung tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao, ®Æc biÖt Quèc, nh−ng ®ång thêi còng ®· xuÊt lµ kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¸t triÓn m¹nh, cã hiÖn t×nh tr¹ng qu¸ nãng, mét sè ngµnh tiÕn bé trong nç lùc gi¶i quyÕt viÖc lµm nh− gang thÐp, xi m¨ng, nhµ ®Êt… ®Çu vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña c− d©n n«ng th«n. * PGS. Sö häc. Theo dù tÝnh cña Uû ban ph¸t triÓn t− qu¸ møc, vèn vay ng©n hµng t¨ng vät, vµ c¶i c¸ch nhµ n−íc Trung Quèc, n¨m vËt gi¸ leo thang, t×nh tr¹ng ®ã nÕu 2004 GDP Trung Quèc t¨ng trªn 9%, kh«ng ®−îc ng¨n chÆn sÏ dÉn tíi hËu tæng thu ng©n s¸ch toµn quèc ®¹t 2600 qu¶ nghiªm träng. Do vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra tû NDT, t¨ng gÇn 20%; tæng gi¸ trÞ b¸n cho qu¶n lý vÜ m« kinh tÕ Trung Quèc lÎ hµng tiªu dïng ®¹t 5400 tû NDT t¨ng n¨m 2004 lµ ph¶i ¸p dông mét lo¹t c¸c 13%, gi¸ tiªu dïng cña c− d©n t¨ng gi¶i ph¸p ®iÒu tiÕt vµ khèng chÕ (Trung kho¶ng 4%; tæng gi¸ trÞ xuÊt nhËp khÈu Quèc gäi lµ "®iÒu khèng") ®Ó h¹ nhiÖt, ®¹t trªn 1100 tû USD, t¨ng 34%, ®Çu t− lµm cho nÒn kinh tÕ "h¹ c¸nh an toµn". trùc tiÕp vèn ngo¹i ®−îc sö dông trªn Vµo kho¶ng gi÷a n¨m 2004, c¬n sèt ®Çu
nghiªn cøu trung quèc 8 sè 1(59) - 2005 t− ë mét sè ngµnh ®· b¾t ®Çu ch÷ng l¹i, c− d©n thµnh phè ®−îc rót ng¾n so víi mÊy n¨m tr−íc. cµng vÒ cuèi n¨m nÒn kinh tÕ ®−îc vËn hµnh cµng hµi hoµ h¬n, ®¹t tèc ®é t¨ng 3. Thµnh c«ng cña kinh tÕ Trung tr−ëng cao mµ kh«ng dÉn tíi l¹m ph¸t Quèc n¨m 2004 thÓ hiÖn næi bËt nhÊt lµ nghiªm träng, mÆc dÇu qu¸ tr×nh "h¹ t¨ng xuÊt khÈu vµ thu hót vèn ngo¹i c¸nh an toµn" cßn tiÕp tôc mét thêi gian (vèn Hång K«ng, Ma Cao, §µi Loan vµ n÷a, nhµ n−íc Trung Quèc vÉn ch−a thÓ vèn n−íc ngoµi). Víi tæng kim ng¹ch níi láng "®iÒu khèng vÜ m«". xuÊt nhËp khÈu 1100 tû USD, lÇn ®Çu 2. T¨ng tr−ëng kinh tÕ kÕt hîp h¬n tiªn Trung Quèc vµo "C©u l¹c bé" 3 víi ph¸t triÓn x· héi c−êng quèc ngo¹i th−¬ng lín nhÊt thÕ giíi". XuÊt nhËp khÈu t−¬ng ®èi th¨ng §iÓm yÕu cña Trung Quèc trong 20 b»ng, xuÊt siªu dù tÝnh kho¶ng 12 tû n¨m ®Çu c¶i c¸ch lµ t¨ng tr−ëng kinh tÕ USD. N¨m 2004 vèn ngo¹i ®−îc sö dông ch−a kÕt hîp chÆt chÏ víi ph¸t triÓn trªn thùc tÕ ®¹t 60 tû USD lµ con sè cao x· héi. VÊn ®Ò viÖc lµm vµ thu nhËp cña nhÊt tõ tr−íc tíi nay. Dù tr÷ ngo¹i tÖ n«ng d©n t¨ng chËm vÉn lµ hai vÊn ®Ò còng t¨ng nhanh. §¹t ®−îc thµnh tùu x· héi næi cém tõ nhiÒu n¨m. §¹i héi trªn trong bèi c¶nh c¹nh tranh quèc tÕ XVI §¶ng Céng s¶n Trung Quèc cuèi gay g¾t vµ nguån lùc trong n−íc h¹n hÑp, n¨m 2002 ®· chñ tr−¬ng "x©y dùng toµn nhÊt lµ vÒ nguyªn liÖu vµ n¨ng l−îng, lµ diÖn x· héi kh¸ gi¶" trong 20 n¨m ®Çu mét nç lùc lín cña Trung Quèc trong cña thÕ kû míi. Trong n¨m 2004, Trung n¨m qua. Quèc ®· cã tiÕn bé ®¸ng khÝch lÖ trong vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm ë thµnh phè Cã thÓ nãi r»ng trong n¨m 2004 vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña c− d©n n«ng Trung Quèc ®· dån hÕt søc ®Ó v−¬n ra th«n. Trong n¨m 2004, gi¶i quyÕt viÖc thÞ tr−êng thÕ giíi nh»m ®Èy m¹nh xuÊt lµm cho h¬n 9 triÖu ng−êi ë thµnh phè lµ khÈu vµ t×m nguån nhËp khÈu dÇu löa, mét nç lùc kh«ng ®¬n gi¶n. VÒ c− d©n kho¸ng s¶n. Tr−íc ®©y Trung Quèc chñ n«ng th«n, ngay tõ ®Çu n¨m 2004 yÕu khai th¸c nguån cung cÊp dÇu löa tõ Trung ¸, Trung §«ng, Ch©u Phi, n¨m ®· c«ng bè "ý kiÕn cña Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n Trung Quèc vµ Quèc vô viÖn qua ®· v−¬n sang thÞ tr−êng Ch©u Mü vÒ mÊy vÊn ®Ò thóc ®Èy t¨ng thu nhËp La tinh vµ Canada. HiÖn nay, Trung cña n«ng d©n". "B¸o c¸o c«ng t¸c cña Quèc ®· trë thµnh n−íc tiªu thô dÇu löa ChÝnh phñ" tr×nh bµy t¹i kú häp thø 2 lín thø 2 trªn thÕ giíi, sau Mü, trong khi Quèc héi kho¸ X (th¸ng 3-004) còng tr÷ l−îng trong n−íc rÊt h¹n chÕ. Trung ®· nãi râ viÖc gi¶m thuÕ n«ng nghiÖp, Quèc t¨ng c−êng nhËp dÇu löa ®Ó dù tr÷ sau 5 n¨m sÏ b¶i bá thuÕ n«ng nghiÖp. lµ mét nguyªn nh©n quan träng dÉn tíi Trong n¨m 2004, s¶n l−îng l−¬ng thùc gi¸ dÇu trªn thÕ giíi t¨ng vät trong n¨m ®· t¨ng trë l¹i (mÊy n¨m gÇn ®©y kh«ng 2004. Trong n¨m qua, Trung Quèc võa t¨ng mµ cßn gi¶m), tæng diÖn tÝch ®Êt tÝch cùc ®µm ph¸n víi Nga vÒ vÊn ®Ò x©y trång æn ®Þnh, thu nhËp thùc tÕ cña dùng èng dÉn dÇu qua Siberie (®Õn nay n«ng d©n t¨ng vµ kho¶ng c¸ch chªnh vÉn ch−a cã kÕt qu¶ cuèi cïng), ký hîp lÖch thu nhËp gi÷a c− d©n n«ng th«n vµ ®ång lín víi Iran ®Ó khai th¸c dÇu ë
9 Trung Quèc n¨m 2004. vïng Yandavaran, Trung Quèc hiÖn cña H¶i quan Trung Quèc, tæng kim mua gÇn 14% l−îng dÇu nhËp khÈu tõ ng¹ch mËu dÞch Trung Quèc - ViÖt Nam Iran, t¨ng c−êng khai th¸c nguån dÇu ë 11 th¸ng ®Çu n¨m 2004 ®¹t 5,989405 tû Sudan Ch©u Phi, ®ång thêi ®· v−¬n sang USD (t¨ng 45,5% so víi cïng kú n¨m Ch©u Mü khai th¸c nguån dÇu ë Brazin, tr−íc), trong ®ã Trung Quèc xuÊt sang Venezuela (trong n¨m 2004 Venezuela ViÖt Nam 3,728144 tû USD (t¨ng 32,9%), ®· xuÊt sang Trung Quèc 640 triÖu USD nhËp tõ ViÖt Nam 2,261 tû USD (t¨ng chñ yÕu lµ dÇu th« vµ s¶n phÈm ho¸ dÇu, 72,5%). Nh− vËy n¨m 2004 tæng kim ®· tho¶ thuËn ®Ó Trung Quèc khai th¸c ng¹ch mËu dÞch Trung - ViÖt sÏ ®¹t trªn 15 giÕng dÇu ë miÒn §«ng vµ x©y dùng 6 tû USD, v−ît xa con sè 5 tû USD tr−íc ®©y dù kiÕn cho n¨m 2005. nhµ m¸y läc dÇu t¹i ®©y), ë Canada Trung Quèc ®ang chuÈn bÞ ký hîp ®ång Víi nh÷ng thµnh tùu ph¸t triÓn kinh ®Ó ®−îc khai th¸c dÇu t¹i vïng Alberta tÕ trong nhiÒu n¨m qua, ®Õn n¨m 2004 (Canada cã thÓ xuÊt 1 triÖu thïng mçi Trung Quèc cµng kh¶ng ®Þnh vÞ trÝ lµ ngµy sang Trung Quèc trong tæng c«ng mét c−êng quèc kinh tÕ, lµ mét trong suÊt 3 triÖu thïng/ngµy). nh÷ng ®Çu tµu kinh tÕ quan träng l«i Ngo¹i th−¬ng Trung Quèc víi c¸c ®èi kÐo kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc ph¸t t¸c lín nh− Mü, NhËt B¶n, EU, Hµn triÓn. HiÖn nay, kinh tÕ Trung Quèc Quèc, còng nh− ®èi víi ASEAN, Nga, Ên ®øng thø 2 sau Mü nÕu tÝnh theo søc §é, Ch©u Phi trong n¨m qua ®Òu t¨ng. mua (PPP), chiÕm 13% GDP toµn cÇu, N¨m 2004 EU trë thµnh b¹n hµng lín ®øng thø 7 trªn thÕ giíi nÕu tÝnh theo tØ nhÊt cña Trung Quèc víi tæng kim ng¹ch gi¸ hèi ®o¸i, chiÕm 4% GDP toµn cÇu. 150 tû USD, thø ®Õn lµ NhËt B¶n vµ Mü. Søc m¹nh kinh tÕ cña Trung Quèc Tæng kim ng¹ch th−¬ng m¹i Trung Quèc ®· ®−îc c¸c c−êng quèc kinh tÕ chÝnh - ASEAN tÝnh tõ th¸ng 1 ®Õn th¸ng 11 thøc c«ng nhËn qua viÖc mêi Trung Quèc n¨m 2004 ®¹t 94,98 tû USD, c¶ n¨m tham dù Héi nghÞ G7 th¸ng 10 n¨m ch¾c ch¾n v−ît qu¸ 100 tû USD (n¨m 2004 võa qua, c¸c nhµ l·nh ®¹o G7 2003 lµ 78,2 tû USD). T¹i Héi nghÞ ®· thõa nhËn Trung Quèc lµ nh©n tè th−îng ®Ønh ASEAN t¹i Viªn Ch¨n cuèi quan träng kh«ng thÓ kh«ng tÝnh tíi th¸ng 11 n¨m 2004, Trung Quèc vµ trong ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕ cña m×nh. ASEAN ®· ký kÕt "HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c kinh tÕ toµn diÖn - mËu dÞch Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ Trung Quèc hµng ho¸ Trung Quèc - ASEAN" hai bªn cho ®Õn n¨m 2004 vÉn ch−a thÓ gi¶i cam kÕt Khu mËu dÞch tù do ASEAN quyÕt ®−îc nhiÒu vÊn ®Ò vµ m©u thuÉn Trung Quèc sÏ ®−îc khëi ®éng ngµy 1 trong tÇng s©u, ch−a kh¾c phôc ®−îc th¸ng 7 n¨m 2005, tõng b−íc gi¶m thuÕ nh−îc ®iÓm vÒ søc c¹nh tranh quèc tÕ. suÊt chØ cßn tõ 0% - 5% ®Õn n¨m 2010 Søc c¹nh tranh cña kinh tÕ Trung Quèc ®èi víi 6 n−íc Singapo, Indonesia, Th¸i hiÖn nay ®−îc ®¸nh gi¸ lµ ®øng thø 46 Lan, Malaysia, Philipin, Brunei vµ ®Õn trªn thÕ giíi. Cã 5 nh©n tè ¶nh h−ëng n¨m 2015 ®èi víi 4 n−íc ViÖt Nam, Lµo, h¹n chÕ søc c¹nh tranh cña kinh tÕ Campuchia, Mianmar. Theo thèng kª Trung Quèc. Mét lµ, hiÖu suÊt hµnh
nghiªn cøu trung quèc 10 sè 1(59) - 2005 chÝnh thÊp. Theo sè liÖu ®iÒu tra n¨m kho¶ng 41,596 tû USD. ViÖc Mü chèng 2004, hiÖu suÊt hµnh chÝnh thÊp lµ nh©n b¸n ph¸ gi¸ t«m nhËp khÈu tõ Trung tè ¶nh h−ëng h¹n chÕ ph¸t triÓn kinh tÕ Quèc lµ mét vÝ dô (ngµy 30-11-2004 Bé quan träng nhÊt ë Trung Quèc. Hai lµ, Th−¬ng m¹i Mü ®· ®−a ra quyÕt ®Þnh hÖ thèng ng©n hµng tiÒn tÖ yÕu kÐm. Ba cuèi cïng vÒ møc thuÕ t«m nhËp khÈu lµ, sù h¹n chÕ c¬ së h¹ tÇng cña nÒn Trung Quèc lµ 27,89% - 112,81%; møc kinh tÕ. Bèn lµ, tr×nh ®é häc vÊn vµ kü thuÕ t«m nhËp khÈu tõ ViÖt Nam lµ n¨ng cña lùc l−îng lao ®éng cßn thÊp. 4,13% - 25,76%). Trung Quèc më cöa thÞ N¨m lµ, tr×nh ®é khoa häc kü thuËt cßn tr−êng néi ®Þa vÒ tiÒn tÖ, b¶o hiÓm, « t«, t−¬ng ®èi l¹c hËu so víi c¸c n−íc ph¸t n¨ng l−îng… còng lµ nh÷ng th¸ch thøc kh«ng nhá. triÓn. Nguån tµi nguyªn h¹n hÑp so víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ còng ¶nh N¨m 2004 lµ n¨m thø ba Trung Quèc h−ëng nghiªm träng tíi t¨ng tr−ëng bÒn thùc hiÖn ®−êng lèi "x©y dùng toµn diÖn v÷ng, nhÊt lµ nhu cÇu vÒ n¨ng l−îng. x· héi kh¸ gi¶" do §¹i héi XVI §¶ng N¨m 2004 dù tÝnh Trung Quèc cã thÓ Céng s¶n Trung Quèc ®Ò ra (th¸ng 11- s¶n xuÊt t¹i néi ®Þa kho¶ng 160 triÖu 2002) vµ lµ n¨m thø hai thi hµnh "QuyÕt tÊn dÇu má, ph¶i nhËp khÈu kho¶ng 100 ®Þnh cña Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n triÖu tÊn n÷a míi ®¸p øng yªu cÇu trong Trung Quèc vÒ mÊy vÊn ®Ò hoµn thiÖn n¨m, nh−ng vÒ l©u dµi Trung Quèc ph¶i thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng XHCN" (th¸ng bá ra mét kho¶ng tiÒn rÊt lín ®Ó x©y 10-2003). Môc tiªu g¾n liÒn t¨ng tr−ëng dùng hÖ thèng an ninh vÒ n¨ng l−îng. kinh tÕ víi ph¸t triÓn x· héi ®· cã tiÕn (Theo Kinh tÕ nhËt b¸o (18-8-2004) trong bé. Nh−ng t×nh tr¹ng chªnh lÖch qu¸ lín 15 n¨m tíi nhu cÇu dÇu má cña Trung vÒ ph¸t triÓn gi÷a c¸c khu vùc, t×nh Quèc hµng n¨m sÏ t¨ng 4%, trong khi tr¹ng viÖc lµm khan hiÕm, lao ®éng d− l−îng khai th¸c néi ®Þa khã v−ît qu¸ 2%). thõa, t×nh tr¹ng chªnh lÖch qu¸ lín vÒ N¨m 2004 lµ n¨m thø 3 Trung Quèc thu nhËp gi÷a c¸c tÇng líp x· héi vÉn gia nhËp Tæ chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi cßn t−¬ng ®èi nghiªm träng. Cã tµi liÖu (WTO). Trong 3 n¨m qua, Trung Quèc cho biÕt thu nhËp gi÷a thµnh thÞ vµ ®· b−íc ®Çu ph¸t huy ®−îc c¬ héi, v−ît n«ng th«n ë Trung Quèc chªnh nhau 4 qua ®−îc thö th¸ch, nh−ng c¹nh tranh lÇn, ®øng ®Çu thÕ giíi; 85% tµi s¶n quèc tÕ, nhÊt lµ vÒ th−¬ng m¹i, kh«ng hÒ x· héi n»m trong tay 15% d©n sè. HiÖn gi¶m gay g¾t trªn thÞ tr−êng quèc tÕ cßn h¬n 56 triÖu ng−êi thu nhËp mçi còng nh− trong thÞ tr−êng néi ®Þa. Theo n¨m d−íi 850 NDT (kho¶ng 100 USD), Quèc tÕ th−¬ng b¸o, "tranhchÊp th−¬ng tæng sè ng−êi nghÌo khæ, thÊt nghiÖp, m¹i cña Trung Quèc cã kh¶ n¨ng ngµy tµn tËt, ®au yÕu lªn ®Õn gÇn 200 triÖu, cµng t¨ng". B¸o nµy cho biÕt: Theo thèng chiÕm kho¶ng 14% d©n sè c¶ n−íc. Gi¶i kª, tõ n¨m 1979 ®Õn th¸ng 8-2004 tæng quyÕt vÊn ®Ò "tam n«ng" (n«ng th«n, céng cã 34 quèc gia vµ khu vùc khëi kiÖn n«ng nghiÖp, n«ng d©n) cßn lµ nhiÖm vô 663 vô liªn quan ®Õn b¸n ph¸ gi¸, chèng nÆng nÒ vµ l©u dµi trªn con ®−êng ph¸t triÓn cña Trung Quèc. ph¸ gi¸ vµ chÝnh s¸ch mËu dÞch cña Trung Quèc, víi sè tiÒn liªn quan
11 Trung Quèc n¨m 2004. tÕ, n¨m 2005 Trung Quèc sÏ ®−a c¶i N¨m 2004 còng lµ n¨m then chèt ®Ó c¸ch thÓ chÕ vµo chiÒu s©u theo tinh Trung Quèc tiÕn tíi hoµn thµnh kÕ thÇn "QuyÕt ®Þnh cña Trung −¬ng §¶ng ho¹ch 5 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi Céng s¶n Trung Quèc vÒ mét sè vÊn ®Ò lÇn thø X (2001 - 2005). Theo ®¸nh gi¸ hoµn thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng cña mét sè tæ chøc kinh tÕ nh− IMF, XHCN". C¶i c¸ch sÏ tËp trung vµo 4 WB… triÓn väng kinh tÕ toµn cÇu n¨m h−íng chñ yÕu: c¶i c¸ch thÓ chÕ qu¶n lý 2005 nh×n chung s¸ng sña, nhiÒu kh¶ c¸c ngµnh ®éc quyÒn; khuyÕn khÝch vµ n¨ng tiÕp tôc ®¹t møc 4% (n¨m 2004 lµ h−íng dÉn kinh tÕ phi c«ng h÷u ph¸t 4,1%). VÒ phÇn m×nh, Trung Quèc sÏ triÓn lµnh m¹nh; qu¸n triÖt c¸c quyÕt tiÕp tôc ®iÒu tiÕt, khèng chÕ vÜ m«, ®−a ®Þnh vÒ c¶i c¸ch thÓ chÕ ®Çu t−; ®−a c¶i c¶i c¸ch vµo chiÒu s©u, ®Ó duy tr× ®−îc c¸ch gi¸ c¶ vµo chiÒu s©u. tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao kÕt hîp N¨m 2005 Trung Quèc sÏ cè g¾ng víi ph¸t triÓn x· héi. qu¸n triÖt quan ®iÓm ph¸t triÓn mét MÆc dÇu mét sè gi¶i ph¸p "h¹ nhiÖt" c¸ch khoa häc; kÕt hîp hµi hoµ gi÷a t¨ng nÒn kinh tÕ qu¸ nãng ®· b−íc ®Çu ph¸t tr−ëng kinh tÕ víi ph¸t triÓn x· héi: huy t¸c dông trong n¨m 2004, nh−ng gi¶m tiªu hao vËt t− n¨ng l−îng, h¹ gi¸ Trung Quèc vÉn kh«ng l¬i láng qu¶n lý thµnh; chèng « nhiÔm m«i tr−êng sinh kinh tÕ vÜ m« trong n¨m 2005, ®Ò phßng th¸i; n©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n c¬n sèt t¸i ph¸t. Héi nghÞ c«ng t¸c kinh lùc… tÕ cña Trung −¬ng §¶ng céng s¶n Trung Môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ cña Quèc (ngµy 8 th¸ng 12-2004 ®· nhËn Trung Quèc n¨m 2005 lµ hoµn thµnh kÕ ®Þnh: hiÖn nay mét sè vÊn ®Ò næi cém ho¹ch 5 n¨m lÇn thø X (2001 - 2005), g©y trë ng¹i cho sù ph¸t triÓn lµnh chuÈn bÞ c¬ së cho kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn m¹nh cña nÒn kinh tÕ vÉn ch−a ®−îc xo¸ thø XI (2006 - 2010) víi chØ tiªu t¨ng bá, nhÊt lµ xu h−íng ®Çu t− trµn lan, vËt gÊp ®«i GDP so víi n¨m 2000, t¹o b−íc gi¸ leo thang, vËt t− n¨ng l−îng thiÕu chuyÓn c¬ b¶n cho c«ng cuéc "x©y dùng thèn… N¨m 2005, qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« toµn diÖn x· héi kh¸ gi¶" dù kiÕn sÏ cña Trung Quèc sÏ tËp trung nç lùc vµo hoµn thµnh trong 20 n¨m ®Çu cña thÕ kû 5 h−íng chñ yÕu: khèng chÕ tæng quy m« XXI. ®Çu t− tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng qu¸ nhanh; II. VÒ chÝnh trÞ ®èi néi æn ®Þnh chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ; b¶o ®¶m cung øng n¨ng N¨m 2004 Trung Quèc tiÕp tôc gi÷ l−îng vµ nh÷ng vËt t− quan träng, b¶o v÷ng ®−îc æn ®Þnh chÝnh trÞ. C«ng t¸c ®¶m cho nÒn kinh tÕ ®−îc vËn hµnh æn x©y dùng “v¨n minh chÝnh trÞ”, x©y dùng ®Þnh; theo dâi s¸t sao sù biÕn ®éng trªn nhµ n−íc ph¸p quyÒn ®−îc tiÕn hµnh víi thÞ tr−êng, gi÷ v÷ng mÆt b»ng gi¸ c¶; néi dung chñ yÕu lµ thÓ chÕ ho¸ nh÷ng t¨ng c−êng c«ng t¸c dù b¸o, gi¸m s¸t. nguyªn t¾c d©n chñ XHCN, kh©u then chèt lµ x©y dùng §¶ng. Mét lo¹t nh÷ng §Ó ®¶m b¶o ch¾c ch¾n cho sù vËn sù kiÖn chÝnh trÞ trong n¨m 2004 hµnh æn ®Þnh víi tèc ®é cao cña nÒn kinh
nghiªn cøu trung quèc 12 sè 1(59) - 2005 x©y dùng §¶ng vÒ lý luËn, vÒ ®−êng lèi ®· ph¶n ¸nh xu h−íng ®ã: §CS Trung vµ nhÊt lµ vÒ tæ chøc. Trong c¸c ph¸t Quèc ®ång thêi chÝnh thøc c«ng bè §iÒu biÓu cña m×nh, Tæng BÝ th− Hå CÈm §µo lÖ (t¹m thêi) gi¸m s¸t néi bé §¶ng vµ ®· nhiÒu lÇn nhÊn m¹nh t− t−ëng “lËp §iÒu lÖ xö lý kû luËt §¶ng (31-12-2003); ®¶ng vi c«ng”, “chÊp chÝnh vi d©n” (lËp kú häp thø 2 Quèc héi kho¸ X (tõ ngµy 5 ®¶ng v× c«ng chóng, cÇm quyÒn v× d©n ®Õn ngµy 14-3-2004) ®· th«ng qua sö ®æi chóng); “quyÒn vi d©n së dông, t×nh vi HiÕn ph¸p n−íc CHND Trung Hoa; Héi d©n së hÖ, lîi vi d©n së m−u” (quyÒn lùc nghÞ Trung −¬ng 4 kho¸ XVI ®Ò ra dïng v× d©n, t×nh c¶m göi n¬i d©n, lîi Ých “QuyÕt ®Þnh cña Trung −¬ng §CS Trung m−u cho d©n). C¸c vÞ l·nh ®¹o cao nhÊt Quèc vÒ viÖc t¨ng c−êng x©y dùng n¨ng cña §¶ng, tËp thÓ Bé chÝnh trÞ ®· cã lùc cÇm quyÒn cña §¶ng” (19-9-2004) nh÷ng thÓ hiÖn g−¬ng mÉu trong vÊn ®Ò v.v… x©y dùng §¶ng trong s¹ch, gÇn gòi quÇn Söa ®æi HiÕn ph¸p lÇn nµy nh»m thÓ chóng – nh»m t¨ng c−êng c«ng t¸c x©y chÕ ho¸ ®−êng lèi cña §¹i héi XVI §CS dùng néi bé. Ngµy 31-12-2003 ®· chÝnh thøc ban bè “§iÒu lÖ (t¹m thêi) vÒ gi¸m Trung Quèc. HiÕn ph¸p söa ®æi ®· x¸c s¸t néi bé §¶ng cña §CS Trung Quèc” ®Þnh vÞ trÝ chØ ®¹o cña “t− t−ëng quan vµ “§iÒu lÖ xö lý kû luËt §¶ng cña §CS träng ba ®¹i diÖn”, ngang tÇm víi “chñ Trung Quèc” (T©n Hoa x· c«ng bè toµn nghÜa M¸c-Lªnin, t− t−ëng Mao Tr¹ch v¨n hai b¶n ®iÒu lÖ nµy ngµy 17-2-2004). §«ng, lý luËn §Æng TiÓu B×nh”, trong §iÓm ®¸ng chó ý trong §iÒu lÖ gi¸m s¸t c«ng cuéc x©y dùng “CNXH ®Æc s¾c néi bé vµ sö lý kû luËt §¶ng lÇn nµy lµ Trung Quèc”; n©ng “v¨n minh chÝnh trÞ” nh÷ng quy ®Þnh ®−îc thÓ chÕ ho¸ trªn c¬ lªn ngang tÇm víi “v¨n minh vËt chÊt” së khoa häc; gi¸m s¸t tõ d−íi lªn trªn vµ “v¨n minh tinh thÇn”; më réng mÆt tiÕn hµnh ®ång thêi víi gi¸m s¸t tõ trªn trËn thèng nhÊt yªu n−íc ra c¸c giai xuèng d−íi; ®èi t−îng gi¸m s¸t chñ yÕu tÇng x· héi míi xuÊt hiÖn trong qu¸ lµ ban l·nh ®¹o c¸c cÊp, tr−íc hÕt lµ tr×nh biÕn ®æi x· héi tõ sau ngµy c¶i ng−êi l·nh ®¹o chÝnh; ®¶ng viªn trong c¸ch, ®−îc gäi lµ “nh÷ng ng−êi x©y dùng §¶ng gi¸m s¸t kÕt hîp víi quÇn chóng sù nghiÖp XHCN ®Æc s¾c Trung Quèc”; ngoµi §¶ng gi¸m s¸t. “b¶o hé quyÒn tµi s¶n t− h÷u vµ quyÒn VÊn ®Ò quan hÖ gi÷a §¶ng vµ chÝnh thõa kÕ cña c«ng d©n”, “nhµ n−íc t«n quyÒn nhµ n−íc víi quÇn chóng nh©n träng vµ b¶o ®¶m nh©n quyÒn” v.v… Nãi d©n ®−îc thÕ hÖ l·nh ®¹o thø 4 cña §CS chung HiÕn ph¸p söa ®æi lÇn nµy ®· më Trung Quèc do Hå CÈm §µo lµm Tæng réng d©n chñ chÝnh trÞ, ®¸p øng yªu cÇu BÝ th− ®Æc biÖt quan t©m. Trong n¨m cña t×nh h×nh kinh tÕ – x· héi Trung 2004 mét cuéc th¨m dß d− luËn quÇn Quèc ®· thay ®æi qua c¶i c¸h vµ ph¸t chóng ®−îc Trung −¬ng §¶ng tæ chøc t¹i triÓn, ®ång thêi còng nh»m thÝch øng víi 31 tØnh thµnh ®· nãi lªn t×nh tr¹ng ®¸ng bèi c¶nh toµn cÇu ho¸. lo ng¹i vÒ vÊn ®Ò nµy. ë Trung Quèc NÐt næi bËt trong ®êi sèng chÝnh trÞ ë hiÖn nay ®· diÔn ra sù ph©n ho¸ x· héi Trung Quèc trong n¨m 2004 lµ vÊn ®Ò
13 Trung Quèc n¨m 2004. vµ quan hÖ lîi Ých gi÷a c¸c tÇng líp b×nh ®éc lËp tù chñ vµ øng xö c¸c vÊn ®Ò x· héi gièng nh− t×nh tr¹ng ®· diÔn ra ë quèc tÕ. Kh©u then chèt trong viÖc n©ng nhiÒu n−íc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cao n¨ng lùc cÇm quyÒn cña §¶ng lµ kinh tÕ ®−a GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi c«ng t¸c x©y dùng §¶ng, kh«ng ngõng tõ 1000-3000 USD/n¨m. §Æc biÖt lµ mét t¨ng c−êng søc s¸ng t¹o, søc g¾n bã, søc bé phËn quÇn chóng, chñ yÕu lµ n«ng chiÕn ®Êu cña §¶ng. “Môc tiªu chung d©n vµ nh÷ng c«ng nh©n, viªn chøc bÞ cña viÖc t¨ng c−êng x©y dùng n¨ng lùc mÊt viÖc trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch cã t©m cÇm quyÒn cña §¶ng lµ th«ng qua nç lùc lý bÊt m·n. Trong n¨m 2004 ë Trung chung cña toµn §¶ng, lµm cho §¶ng trë Quèc ®· x¶y ra nhiÒu vô biÓu t×nh cña thµnh mét §¶ng cÇm quyÒn “lËp §¶ng vi c− d©n n«ng th«n ë Tø Xuyªn, Trïng c«ng, chÊp chÝnh vi c«ng”, trë thµnh mét Kh¸nh, Hå Nam, Qu¶ng §«ng v.v… víi §¶ng cÇm quyÒn mét c¸ch khoa häc, hµng chôc v¹n ng−êi tham gia g©y t×nh cÇm quyÒn mét c¸ch d©n chñ, cÇm quyÒn tr¹ng mÊt æn ®Þnh côc bé vÒ chÝnh trÞ – b»ng luËt ph¸p, trë thµnh mét §¶ng cÇm x· héi. quyÒn chó träng thùc chÊt, lu«n lu«n s¸ng t¹o, ®¹t hiÖu qu¶ cao, c«ng minh Trong bèi c¶nh míi cña t×nh h×nh trong s¹ch, nãi cho cïng lµ trë thµnh trong n−íc vµ quèc tÕ, cña c«ng cuéc c¶i mét chÝnh §¶ng M¸c-xÝt thùc sù thÓ c¸ch vµ hiÖn ®¹i ho¸, §CS Trung Quèc hiÖn t− t−ëng “ba ®¹i diÖn”, m·i m·i gi÷ ®· ®Æc biÖt chó ý vÊn ®Ò “t¨ng c−êng x©y v÷ng tÝnh tiªn tiÕn, v−ît qua ®−îc mäi dùng n¨ng lùc cÇm quyÒn cña §¶ng”. thö th¸ch sãng giã, dÉn d¾t nh©n d©n Héi nghÞ Trung −¬ng 4 kho¸ XVI (tõ c¸c d©n téc trong c¶ n−íc ®i tíi môc tiªu ngµy 16-19-9-2004) ®· ra “QuyÕt ®Þnh ®Êt n−íc giµu m¹nh, d©n téc chÊn h−ng, cña Trung −¬ng §CS Trung Quèc vÒ viÖc x· héi hoµ hîp, nh©n d©n h¹nh phóc”(5). t¨ng c−êng x©y dùng n¨ng lùc cÇm quyÒn cña §¶ng”. B¶n “QuyÕt ®Þnh” nãi Mét sù kiÖn chÝnh trÞ quan träng kh¸c râ tÇm quan träng vµ tÝnh cÊp b¸ch cña ®· diÔn ra trong n¨m 2004 lµ Héi nghÞ viÖc t¨ng c−êng x©y dùng n¨ng lùc cÇm Trung −¬ng 4 kho¸ XVI §CS Trung quyÒn cña §¶ng; kinh nghiÖm cÇm Quèc ®· quyÕt ®Þnh Giang Tr¹ch D©n quyÒn cña §¶ng trong 55 n¨m qua; t− th«i gi÷ chøc Chñ tÞch qu©n uû Trung t−ëng chØ ®¹o, môc tiªu chung vµ nhiÖm −¬ng, Hå CÈm §µo lªn thay, hoµn thµnh vô chñ yÕu cña viÖc t¨ng c−êng x©y dùng qu¸ tr×nh chuyÓn giao quyÒn lùc tõ thÕ n¨ng lùc cÇm quyÒn cña §¶ng; vÊn ®Ò hÖ l·nh ®¹o thø 3 sang thÕ hÖ l·nh ®¹o n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o cña §¶ng thø 4 b¾t ®Çu tõ §¹i héi XVI §CS Trung trong c¸c lÜnh vùc ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ Quèc th¸ng 11-2002. Ban l·nh ®¹o míi tr−êng XHCN, x©y dùng nhµ n−íc ph¸p cña §CS Trung Quèc do Hå CÈm §µo quyÒn, ph¸t triÓn d©n chñ chÝnh trÞ lµm Tæng BÝ th− cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi XHCN, x©y dùng vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸ h¬n ®Ó thèng nhÊt l·nh ®¹o §¶ng, Nhµ tiªn tiªn XHCN, x©y dùng x· héi hoµ n−íc vµ qu©n ®éi trong ®−êng lèi chÝnh hîp, kiªn tr× chÝnh s¸ch ngo¹i giao hoµ s¸ch ®èi néi vµ ®èi ngo¹i. HiÖn nay cßn
nghiªn cøu trung quèc 14 sè 1(59) - 2005 qu¸ sím ®Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng thay ®æi cã Quèc n¨m 2004 phÇn lín lµ tËp trung thÓ cã trªn chÝnh tr−êng Trung Quèc sau vµo “ngo¹i giao kinh tÕ”, chñ yÕu lµ sù chuyÓn giao nµy, nh−ng cã thÓ kh¼ng nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸, ®Þnh nÒn chÝnh trÞ Trung Quèc trong khai th¸c nguån cung cÊp dÇu má vµ c¸c thêi gian tíi vÉn tiÕp tôc diÔn biÕn theo nguyªn liÖu kho¸ng s¶n. VÊn ®Ò §µi ®−êng lèi c¬ b¶n cña §¹i héi XVI §CS Loan còng lµ mét néi dung quan träng Trung Quèc. trong ho¹t ®éng ®èi ngo¹i. Môc tiªu phÊn ®Êu hiÖn nay cña §CS Quan ®iÓm cña Trung Quèc vÒ trËt tù Trung Quèc trong lÜnh vùc chÝnh trÞ ®èi thÕ giíi vÉn lµ chñ tr−¬ng tiÕn tíi mét néi lµ kÕt hîp ®−îc §¶ng l·nh ®¹o, nh©n “thÕ giíi ®a cùc”. Nh−ng Trung Quèc d©n lµm chñ vµ nhµ n−íc ph¸p quyÒn, còng nh×n nhËn thùc tÕ côc diÖn quèc tÕ ph¸t huy ®−îc nÒn chÝnh trÞ d©n chñ hiÖn nay vÒ b¶n chÊt lµ “®a cùc kh«ng XHCN. C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu lµ thóc c©n b»ng” (m« h×nh vËn hµnh ®Æc thï ®Èy thÓ chÕ ho¸ nÒn d©n chñ XHCN; x©y cña côc diÖn ®a cùc trong ®iÒu kiÖn lÞch dùng mét c¬ chÕ quyÕt s¸ch thùc sù khoa sö hiÖn nay), cô thÓ lµ trËt tù “mét siªu häc vµ d©n chñ; t¨ng c−êng gi¸m s¸t viÖc nhiÒu c−êng”. Trong n¨m 2004, côc diÖn sö dông quyÒn lùc; c¶i c¸ch vµ hoµn æn ®Þnh vÒ tæng thÓ trong quan hÖ gi÷a thiÖn ph−¬ng thøc l·nh ®¹o cña §¶ng. c¸c n−íc lín vÉn kh«ng thay ®æi. Quan Môc tiªu vµ c¸c gi¶i ph¸p nãi trªn chøng hÖ Trung – Mü ®−îc x¸c ®Þnh cã vÞ trÝ tá ban l·nh ®¹o Trung Quèc tØnh t¸o quan träng hµng ®Çu ®èi víi Trung Quèc, tr−íc hiÖn tr¹ng vµ x¸c ®Þnh ®óng v× môc tiªu kinh tÕ – th−¬ng m¹i vµ vÊn ®Ò §µi Loan. ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn cña ®êi sèng chÝnh trÞ ë Trung Quèc, tuy qu¸ tr×nh Quan hÖ Trung – Mü trong n¨m 2004 phÊn ®Êu thùc hiÖn c¸c gi¶i phÊp ®Ó ®¹t kh«ng cã ®ét biÕn. Hai bªn vÉn khÐo lÐo môc tiªu trªn kh«ng ph¶i lµ ®¬n gi¶n. lîi dông lÉn nhau v× nh÷ng lîi Ých trong quan hÖ song ph−¬ng vµ nh÷ng lîi Ých III. Quan hÖ ®èi ngo¹i chung trong khu vùc vµ quèc tÕ, ®ång thêi hai bªn còng béc lé nh÷ng m©u N¨m 2004 cã thÓ nãi lµ mét n¨m rÊt thuÉn vÒ nh÷ng lîi Ých l©u dµi vÒ kinh tÕ, s«i ®éng trong ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña an ninh, nhÊt lµ vÊn ®Ò §µi Loan. Cä x¸t Trung Quèc. Qu¸n triÖt ®−êng lèi ®èi kinh tÕ – th−¬ng m¹i Trung – Mü vÉn ngo¹i cña §¹i héi XVI §CS (th¸ng 11- diÔn ra trong vÊn ®Ò b¸n ph¸ gi¸, vÊn ®Ò 2002), chiÕn l−îc ngo¹i giao cña Trung tû gi¸ hèi ®o¸i, vÊn ®Ò quyÒn së h÷u trÝ Quèc ®−îc x¸c ®Þnh: ngo¹i giao víi c¸c tuÖ v.v… (nh− ®· ®Ò cËp trong phÇn n−íc lín lµ then chèt; ngo¹i giao víi c¸c quan hÖ kinh tÕ). n−íc l¸ng giÒng lµ quan träng hµng ®Çu; ngo¹i giao víi c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn ChuyÕn th¨m Mü cña Thñ t−íng lµ c¬ së (Trung Quèc cã 29 n−íc l¸ng Trung Quèc ¤n Gia B¶o cuèi n¨m 2003 giÒng, trong ®ã cã 15 n−íc cã chung biªn cïng víi nh÷ng lêi tuyªn bè vÒ ®−êng lèi “trçi dËy hoµ b×nh” (hay “ph¸t triÓn hoµ giíi). Ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña Trung
15 Trung Quèc n¨m 2004. b×nh”) kh«ng hoµn toµn xo¸ bá ®−îc sù lo Sau khi TrÇn Thuû BiÓn th¾ng cö, tiÕp ng¹i cña Mü vÒ ¶nh h−ëng ngµy cµng tôc nhiÖm kú hai tæng thèng §µi Loan, t¨ng cña Trung Quèc ë §«ng ¸. Còng th¸ng 4-2004 Phã Tæng thèng Mü Dick nh− cuéc chiÕn “chèng khñng bè” cña Mü Cheney sang th¨m Trung Quèc, khuyÕn kh«ng thÓ kh«ng dÉn tíi sù lo ng¹i cña khÝch nèi l¹i ®èi tho¹i gi÷a hai bê eo Trung Quèc khi Mü ngµy cµng xiÕt chÆt biÓn §µi Loan vµ c¶nh c¸o Trung Quèc vßng v©y xung quanh. C¸c chiªu bµi sÏ ph¶i chÞu hËu qu¶ nghiªm träng nÕu nh©n quyÒn, d©n chñ, t«n gi¸o vÉn ®−îc xung ®ét qu©n sù bïng næ. Th¸ng 7-2004 Mü sö dông. Phóc tr×nh cña Bé ngo¹i Trung Quèc diÔn tËp qu©n s− ë eo biÓn giao Mü (c«ng bè ngµy 25-2-2004) ®· tè §µi Loan th× Mü còng tiÕn hµnh cuéc c¸o Trung Quèc vi ph¹m nh©n quyÒn vµ diÔn tËp qu©n sù “nhÞp ®Ëp hÌ 2004” ë tù do tÝn ng−ìng. LËp tøc, ngµy 1-3-2004 Th¸i B×nh D−¬ng cã sù tham gia cña tµu Trung Quèc ®· cho c«ng bè tµi liÖu vÒ s©n bay. Trong bµi ph¸t biÓu ngµy 14-7- t×nh tr¹ng nh©n quyÒn ë Mü trong n¨m 2004 Tæng thèng Bush tuyªn bè Mü sÏ 2003 (®©y lµ lÇn thø 5 Trung Quèc c«ng tiÕp tôc b¸n vò khÝ cho §µi Loan, bÊt bè tµi liÖu vÒ t×nh tr¹ng nh©n quyÒn chÊp sù ph¶n ®èi cña Trung Quèc. hµng n¨m ë Mü). M©u thuÉn Trung – (ChÝnh quyÒn §µi Loan dù ®Þnh sÏ mua Mü kh«ng chØ bã hÑp trong quan hÖ song c¸c ph−¬ng tiÖn qu©n sù vµ vò khÝ hiÖn ph−¬ng, mµ cßn thÓ hiÖn trong ph¹m vi ®¹i cña Mü víi gi¸ trÞ h¬n 18 tû USD). ®a ph−¬ng nh− trong vÊn ®Ò ph¸t triÓn Tuy nhiªn, mçi khi thÊy kh«ng khÝ c¨ng n¨ng l−îng h¹t nh©n ë Iran, vÊn ®Ò néi th¼ng, hai bªn ®Òu biÕt kiÒm chÕ vµ t×m chiÕn ë Sudan, vÊn ®Ò dì bá cÊm vËn vò c¸ch hoµ dÞu. ChuyÕn th¨m B¾c Kinh khÝ cña EU ®èi víi Trung Quèc, vÊn ®Ò cña cè vÊn An ninh quèc gia Mü C.Rice x©y dùng ®−êng èng ®Ó khai th¸c nguån th¸ng 7-2004 thùc chÊt lµ nh»m môc cung cÊp dÇu löa cña Nga, vÊn ®Ò Trung ®Ých trÊn an Trung Quèc trong viÖc Mü Quèc “®Èy m¹nh ngo¹i giao dÇu më” ë b¸n vò khÝ cho §µi Loan. Trong qu¸ Mü la tinh vµ Canada v.v… Mét sè dÊu tr×nh vËn ®éng tranh cö Tæng thèng Mü hiÖu trong n¨m 2004 cho thÊy quan hÖ gi÷a Bush cña §¶ng céng hoµ vµ Kerry Trung – Mü kh«ng cßn chØ lµ quan hÖ cã cña §¶ng d©n chñ, c¸c quan chøc Trung tÝnh chÊt khu vùc n÷a, mµ dÇn dÇn Quèc kh«ng cã b×nh luËn chÝnh thøc, ®· trë thµnh quan hÖ cã tÝnh chÊt toµn kh«ng bµy tá sù ñng hé ®èi víi øng cö cÇu. (T¹p chÝ Anh National Sicurity viªn nµo. Sau khi chÝnh thøc c«ng bè Outool (1-9-2004) ®¨ng bµi cña häc gi¶ Bush t¸i ®¾c cö Tæng thèng Mü nhiÖm Mü Thomas Donnelly cho r»ng: trong kú hai, Chñ tÞch Trung Quèc Hå CÈm nh÷ng n¨m qua vai trß cña Trung Quèc §µo ®· göi ®iÖn mõng, ®¸nh gi¸ cao ®· thay ®æi c¬ b¶n, kh«ng cßn chØ lµ quan hÖ hîp t¸c Trung – Mü trong c−êng quèc khu vùc. Trung Quèc ®ang nhiÖm kú ®Çu cña Bush vµ bµy tá tÝnh ®Õn mét “ngo¹i vi réng”. Do vËy, nguyÖn väng thóc ®Èy h¬n n÷a quan hÖ còng dÔ hiÓu lµ quan hÖ Trung – Mü hîp t¸c gi÷a hai n−íc. VÒ c¬ b¶n, quan ®· më réng ra ngoµi khu vùc). Nh−ng hÖ Trung – Mü n¨m 2004 vµ xu thÕ n¨m quan träng nhÊt vÉn lµ vÊn ®Ò §µi Loan. 2005 sÏ kh«ng thay ®æi, vÒ thùc chÊt vÉn
nghiªn cøu trung quèc 16 sè 1(59) - 2005 lµ quan hÖ võa hîp t¸c võa c¹nh tranh, ®· yªu cÇu Thñ t−íng NhËt Koizumi huû gi÷a kiÒm chÕ vµ chèng kiÒm chÕ. bá chuyÕn th¨m ®Òn thê Thanh §¹o Quan hÖ Trung – NhËt trong n¨m Yasukuni vµo th¸ng 8-2005 nh©n dÞp kû 2004 cã thÓ kh¸i qu¸t lµ “nãng vÒ kinh tÕ, niÖm 60 n¨m ngµy NhËt B¶n b¹i trËn l¹nh vÒ chÝnh trÞ”. Th−¬ng m¹i Trung – trong thÕ chiÕn thø II. §»ng sau nh÷ng NhËt n¨m 2004 tiÕp tôc t¨ng nhanh, bÊt ®ång vÒ c¸ch nh×n nhËn nh÷ng vÊn trong khi tranh c·i vÒ lÞch sö, tranh ®Ò lÞch sö lµ sù nghi ng¹i gi÷a Trung chÊp trªn vïng biÓn còng t¨ng lªn. NhËt Quèc vµ NhËt B¶n vÒ vai trß cña ®èi B¶n ®· ph¶n øng viÖc Trung Quèc l¾p ph−¬ng t¹i khu vùc §«ng ¸ trong t−¬ng ®Æt thiÕt bÞ th¨m dß khÝ thiªn nhiªn ë lai. Tuy nhiªn, tr−íc m¾t hai n−íc ®ang vïng biÓn chØ c¸ch vïng ®Æc quyÒn kinh rÊt cÇn cã nhau trong hîp t¸c §«ng ¸, tÕ mµ phÝa NhËt B¶n tuyªn bè lµ cña hä nhÊt lµ trªn lÜnh vùc kinh tÕ – th−¬ng chØ 5 km vµ tÇu ngÇm h¶i qu©n Trung m¹i. Quèc ®· “®i nhÇm” vµo l·nh h¶i NhËt N¨m 2004 ®¸nh dÊu b−íc ph¸t triÓn B¶n. Th¸ng 11-2004 qu©n ®éi NhËt míi trong quan hÖ Trung Quèc – céng ®· lËp kÕ ho¹ch ng¨n chÆn ng−êi n−íc ®ång Ch©u ¢u (EU) trªn nhiÒu ph−¬ng ngoµi ®á bé lªn c¸c ®¶o ë §«ng H¶i, kÓ c¶ diÖn. N−íc Ph¸p trë thµnh ®Þa ®iÓm xuÊt ®¶o Xenkak−, triÓn khai c¸c tµu khu ngo¹i c«ng du ®Çu n¨m 2004 cña Chñ trôc, tµu ngÇm, m¸y bay chiÕn ®Êu vµ tÞch Trung Quèc Hå CÈm §µo. Nh©n dÞp h¬n 55.000 qu©n t¹i khu vùc nµy. Sau kû niÖm 40 n¨m ngµy hai n−íc thiÕt lËp khi NhËt B¶n c«ng bè “s¸ch tr¾ng vÒ quan hÖ ngo¹i giao “n¨m Trung Quèc” quèc phßng”, ngµy 11-12-2004 ng−êi ®· ®−îc tæ chøc t¹i Thñ ®« Paris. Tæng ph¸t ng«n Bé ngo¹i giao Trung Quèc thèng Ph¸p Chirac ®· nhiÖt t×nh ®ãn ®· lªn tiÕng chØ trÝch NhËt B¶n coi tiÕp Chñ tÞch Trung Quèc Hå CÈm §µo, Trung Quèc lµ mèi ®e däa qu©n sù trong tuyªn bè ñng hé Trung Quèc trong vÊn vïng. ViÖc NhËt B¶n cÊp Visa cho Lý ®Ò §µi Loan vµ ®Ò nghÞ EU bá cÊm vËn §¨ng Huy vµ gia ®×nh sang th¨m NhËt vò khÝ ®èi víi Trung Quèc (¸p ®Æt tõ (cuèi th¸ng 12-2004) ®−îc Thñ t−íng n¨m 1989; sau vô Thiªn An M«n). C¸c Koizumi gi¶i thÝch lµ ®i du lÞch víi t− cuéc viÕng th¨m cÊp cao gi÷a Trung c¸ch c¸ nh©n, (v× Lý §¨ng Huy tõng du Quèc vµ EU trong n¨m 2004 diÔn ra dån häc t¹i NhËt thêi trÎ), nh−ng phÝa Trung dËp. ChØ trong 4 th¸ng ®Çu n¨m 2004 Quèc ®· ph¶n ®èi quyÕt liÖt, cho ®ã lµ hµnh ®éng “lµm tæn h¹i ®Õn quan hÖ hai ®· cã bèn vÞ l·nh ®¹o cÊp cao EU bao n−íc”. B¸o chÝ lªn ¸n NhËt cßn h¬n c¶ gåm Chñ tÞch Uû ban EU Romano Prodi, Mü trong viÖc ng¨n c¶n Trung Quèc ®· sang th¨m Trung Quèc. §øc còng thèng nhÊt §µi Loan. Ngµy 1-1-2004 thñ kh«ng kÐm Ph¸p trong viÖc t¨ng c−êng t−íng NhËt KoiZumi tíi th¨m ®Òn thê quan hÖ víi Trung Quèc. §Çu th¸ng 5- Thanh ®¹o Yasukuni ®· g©y ph¶n øng 2004 Thñ t−íng Trung Quèc ¤n Gia B¶o gay g¾t trong d− luËn ë Trung Quèc. ®· cã chuyÕn c«ng du 11 ngµy “vßng Trong cuéc gÆp bªn lÒ Héi nghÞ APEC quanh ch©u ¢u” (§øc, Anh, ý, Ailen). (21-11-2004) Chñ tÞch Hå CÈm §µo Th¸ng 6-2004 Chñ tÞch Hå CÈm §µo ®i
17 Trung Quèc n¨m 2004. th¨m mét lo¹t n−íc ch©u ¢u: Ba Lan, Hai bªn Trung – Nga ®· cã kÕ ho¹ch Hungari, Rumanie, Uzebekestan. N¨m diÔn tËp qu©n sù chung lÇn ®Çu tiªn víi 2004, céng ®ång ch©u ¢u (EU) ®· v−ît quy m« lín dù kiÕn sÏ tiÕn hµnh vµo nöa Mü vµ NhËt trë thµnh b¹n hµng th−¬ng cuèi n¨m 2005. Nh−ng ®Ò nghÞ cña m¹i lín nhÊt cña Trung Quèc. Héi nghÞ Trung Quèc vÒ viÖc x©y dùng èng dÉn th−îng ®Ønh Trung Quèc – EU ngµy 8- dÇu dµi 2400 km tõ Siberie sang §«ng 12-2004 t¹i La Hay ®· quyÕt ®Þnh hai B¾c Trung Quèc (trÞ gi¸ 2,5 tû USD) víi bªn sÏ t¨ng c−êng quan hÖ kinh tÕ kh¶ n¨ng cung cÊp 30 triÖu tÊn dÇu th« th−¬ng m¹i. Cßn vÊn ®Ò dì bá cÊm vËn mçi n¨m, qua nhiÒu lÇn ®µm ph¸n, cho vò khÝ th× EU tuyªn bè ch−a thÓ thùc tíi nay vÉn ch−a cã ph¸n quyÕt cuèi hiÖn “chõng nµo Trung Quèc ch−a cã c¶i cïng cña ChÝnh phñ Nga (viÖc xuÊt khÈu thiÖn trong lÜnh vùc nh©n quyÒn”. MÆc dÇu tõ Nga sang Trung Quèc tõ tr−íc tíi dÇu mét sè n−íc, nhÊt lµ Ph¸p vµ §øc, nay vÉn tiÕn hµnh b»ng ®−êng s¾t). §Çu nhiÒu lÇn ®Ò nghÞ dì bá cÊm vËn vò khÝ t− cña Trung Quèc vµo Nga trong n¨m ®èi víi Trung Quèc, nh−ng mét sè n−íc 2004 còng míi chØ h¹n chÕ trong kho¶ng 350 triÖu USD. thµnh viªn cßn do dù, trong khi Mü ra søc g©y søc Ðp nªn trong n¨m 2004, EU N¨m 2004 Trung Quèc ®· ®¹t nhiÒu ch−a thÓ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh. ThÞ tr−êng thµnh c«ng trong nç lùc t¨ng c−êng quan Trung Quèc ngµy cµng cã søc hÊp dÉn hÖ víi c¸c n−íc ASEAN. Ch−¬ng tr×nh ®èi víi ch©u ¢u. Nh−ng nh÷ng trë ng¹i “thu ho¹ch sím” thùc hiÖn tr−íc thêi vÒ chÝnh trÞ ®· phÇn nµo g©y t¸c ®éng h¹n viÖc gi¶m thuÕ xuÊt nhËp khÈu mét h¹n chÕ ë mét sè møc ®é nhÊt ®Þnh. lo¹t c¸c s¶n phÈm gi÷a Trung Quèc vµ Quan hÖ Trung – Nga trong n¨m c¸c n−íc ASEAN tõ ®Çu n¨m 2004 2004 cã nh÷ng tiÕn triÓn nhÊt ®Þnh. Nhê ®· thóc ®Èy t¨ng nhanh kim ng¹ch bu«n cè g¾ng cña hai bªn, Trung Quèc – Nga b¸n gi÷a hai bªn. Trong n¨m 2004 ®· gi¶i quyÕt xong viÖc ph©n ®Þnh tonµ Trung Quèc ®· tÝch cùc tham gia c¸c bé tuyÕn biªn giíi gi÷a hai n−íc dµi 4300 ho¹t ®éng hîp t¸c ®a ph−¬ng ®ång thêi km. HiÖn nay Trung Quèc vÉn lµ kh¸ch t¨ng c−êng c¸c quan hÖ song ph−¬ng víi hµng sè mét cña Nga vÒ c¸c mÆt hµng c¸c n−íc ASEAN trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc qu©n sù víi trÞ gi¸ hµng tû USD. Hîp t¸c kinh tÕ, chÝnh trÞ, an ninh. Næi bËt nhÊt Trung – Nga vÒ an ninh ngµy cµng mËt lµ t¹i Héi nghÞ th−îng ®Ønh ASEAN tæ thiÕt. Trung tuÇn th¸ng 6-2004 t¹i chøc t¹i Viªng Ch¨n tõ ngµy 29 ®Õn Tashkent ®· tiÕn hµnh Héi nghÞ hµng ngµy 30-11-2004 Trung Quèc vµ ASEAN n¨m c¸c nguyªn thñ c¸c n−íc thµnh viªn ®· ký kÕt “hiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c “Tæ chøc hîp t¸c Th−îng H¶i”. Chñ tÞch kinh tÕ toµn diÖn mËu dÞch hµng ho¸ Trung Quèc ®· dù Héi nghÞ vµ ph¸t biÓu Trung Quèc – ASEAN”. Hai bªn cam kÕt nhÊn m¹nh tÇm quan träng, nguyªn t¾c tõng b−íc gi¶m thuÕ h¬n 7000 lo¹i hµng tù nguyÖn trong hîp t¸c an ninh vµ kinh ho¸ b¾t ®Çu tõ ngµy 1-7-2005. Theo tÕ th−¬ng m¹i gi÷a c¸c n−íc thµnh viªn. ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia Bé th−¬ng
nghiªn cøu trung quèc 18 sè 1(59) - 2005 m¹i Trung Quèc, sau khi khu th−¬ng vùc chÝnh trÞ, kinh tÕ, an ninh. §¸ng chó m¹i tù do Trung Quèc – ASEAN ®−îc ý lµ trong chuyÕn th¨m Trung Quèc cña chÝnh thøc thµnh lËp, kim ng¹ch th−¬ng Tæng thèng Arroyo ®Çu th¸ng 9-2004 m¹i gi÷a hai bªn cã thÓ ®¹t 120 tû USD Trung Quèc vµ Philippin ®· ký “HiÖp (xuÊt khÈu cña Trung Quèc sang ®Þnh hîp t¸c th¨m dß ®Þa chÊn” ë BiÓn ASEAN t¨ng 10,6 tû USD, nhËp khÈu §«ng. T¹i Héi nghÞ th−îng ®Ønh ASEAN cña Trung Quèc tõ ASEAN t¨ng 13 tû võa qua, Thñ th−íng Trung Quèc còng USD). Ngoµi ra, t¹i Héi nghÞ nµy Trung ®· gÆp Thñ t−íng Malaixia bµy tá Trung Quèc vµ ASEAN cßn th«ng qua “kÕ Quèc s½n sµng cïng Malaixia nghiªn ho¹ch hµnh ®éng”, hîp t¸c trªn tÊt c¶ cøu lé tr×nh vµ c¸ch thøc “g¸c tranh c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ, an ninh, kinh tÕ, chÊp, cïng khai th¸c Nam H¶i”. HiÖn tõ viÕng th¨m lÉn nhau ®Õn thÞ s¸t tËp Trung Quèc ®ang nghiªn cøu mét “§¹i trËn vµ tæ chøc tËp trËn chung. Còng t¹i chiÕn l−îc Nam H¶i” nh»m khai th¸c Héi nghÞ th−îng ®Ønh ASEAN lÇn nµy, dÇu má ë ®ã vµ b¶n ®¶m tuyÕn vËn c¸c bªn ®· tho¶ thuËn sÏ tæ chøc “Héi chuyÓn nhËp khÈu dÇu má qua ®ã (hiÖn nghÞ th−îng ®Ønh §«ng ¸” lÇn thø nhÊt 78% dÇu má nhËp khÈu cña Trung Quèc vµo n¨m 2005 t¹i Malayxia. Trung Quèc ®i qua BiÓn §«ng). rÊt sèt s¾ng trong vÊn ®Ò nµy vµ hy väng Trong n¨m 2004 Quèc héi ViÖt Nam “Héi nghÞ th−îng ®Ønh §«ng ¸” sÏ tæ vµ Quèc héi Trung Quèc ®· th«ng qua chøc t¹i B¾c Kinh vµo n¨m 2007. T¹i HiÖp ®Þnh ph©n ®Þnh VÞnh B¾c Bé vµ diÔn ®µn khu vùc ch©u ¸ (ARF) h¹ tuÇn HiÖp ®Þnh hîp t¸c nghÒ c¸ ký tõ n¨m th¸ng 6-2004 Trung Quèc còng ®· ®−a 2000. Tuy nhiªn, thùc thi hai HiÖp ®Þnh ra s¸ng kiÕn míi vÒ x©y dùng c¬ chÕ ®èi nµy còng nh− HiÖp ®Þnh vÒ biªn giíi trªn tho¹i an ninh vµ ®−îc c¸c bªn nhÊt trÝ bé lµ mét qu¸ tr×nh kh«ng ®¬n gi¶n, ®ßi tiÕp nhËn, chøng tá Trung Quèc ®· tiÕn hái hai bªn ph¶i tiÕp tôc nç lùc hîp t¸c. thªm mét b−íc tham gia diÔn ®µn hîp Quan hÖ kinh tÕ – th−¬ng m¹i Trung – t¸c an ninh ®a ph−¬ng nµy. D− luËn ViÖt trong n¨m 2004 cã b−íc ph¸t triÓn NhËt B¶n cho r»ng hiÖn nay trong quan ®¸ng khÝch lÖ vµ ®øng tr−íc triÓn väng hÖ ASEAN + 3 (Trung Quèc, NhËt B¶n, míi, nhÊt lµ vÒ ý t−ëng “mét vµnh ®ai, Hµn Quèc) th× Trung Quèc lµ n−íc cã vai hai hµnh lang kinh tÕ”. trß næi bËt h¬n c¶. Cßn d− luËn Mü th× T¹i §«ng B¾c ¸, trong n¨m 2004 thÓ hiÖn râ sù lo l¾ng thÕ lùc vµ ¶nh Trung Quèc ®· tÝch cùc dµn xÕp ®Ó tiÕn h−ëng cña Trung Quèc ®ang t¨ng nhanh hµnh ®µm ph¸n 6 bªn lÇn thø 2 (th¸ng t¹i khu vùc §«ng ¸ vµ ®ang t×m c¸ch ®Ó 2-2004) vµ lÇn thø 3 (th¸ng 6-2004) t¹i h¹n chÕ xu thÕ ®ã. B¾c Kinh vÒ vÊn ®Ò h¹t nh©n CHDCND §ång thêi víi c¸c nç lùc trong quan TriÒu Tiªn. MÆc dÇu c¶ hai vßng ®µm hÖ ®a ph−¬ng, n¨m 2004 Trung Quèc ph¸n ®Òu kh«ng cã tiÕn triÓn vÒ thùc còng ®· ®Èy m¹nh quan hÖ song ph−¬ng chÊt, nh−ng tr−ëng ®oµn ®¹i biÓu Trung víi c¸c n−íc ASEAN trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh
19 Trung Quèc n¨m 2004. Quèc, thø tr−ëng ngo¹i giao Ph−¬ng Trung Quèc lµ tõ Iran. C«ng ty dÇu khÝ NghÞ ®· cã nhËn ®Þnh l¹c quan vÒ ba Trung Quèc (SINOPEC) ®· ®−îc quyÒn ®iÓm ®ång thuËn gi÷a c¸c bªn: Chñ khai th¸c má ®Çu Yadavaran cña Iran, tr−¬ng mét b¸n ®¶o TriÒu Tiªn kh«ng cã cã tr÷ l−îng kho¶ng 3 tû thïng. So víi h¹t nh©n; qua th−¬ng l−îng hoµ b×nh ®Ó vÊn ®Ò Iraq n¨m 2003, lËp tr−êng cña gi¶i quyÕt vÊn ®Ò; tiÕn tíi x¸c lËp mét c¬ Trung Quèc trong vÊn ®Ò h¹t nh©n Iran chÕ ®µm ph¸n 6 bªn. Tuy nhiªn nç lùc tæ n¨m 2004 râ rµng h¬n, kiªn quyÕt h¬n. chøc vßng ®µm ph¸n 6 bªn lÇn thø t− Trung Quèc tuyªn bè c«ng khai vµ døt trong n¨m 2004 kh«ng cã kÕt qu¶. kho¸t ph¶n ®èi Mü ®−a vÊn ®Ò ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn h¹t nh©n cña Iran ra Trong n¨m 2004 Trung Quèc còng cã Héi ®ång B¶o an Liªn hîp quèc. nhiÒu ho¹t ®éng nh»m t¨ng c−êng quan hÖ víi c¸c khu vùc kh¸c trªn thÕ giíi, tõ N¨m 2004 còng ®¸nh dÊu b−íc ph¸t Nam ¸ ®Õn Trung §«ng, tõ ch©u Phi triÓn míi trong quan hÖ Trung – Phi, ®Õn ch©u Mü Latinh v.v… Trung Quèc v−¬n m¹nh h¬n sang thÞ tr−êng ch©u Phi, nhÊt lµ thÞ tr−êng dÇu Sau cuéc chiÕn “chèng khñng bè” cña löa. Trong chuyÕn xuÊt ngo¹i c«ng du Mü, quan hÖ quèc tÕ khu vùc Nam ¸ ®Çu n¨m, sau khi th¨m Ph¸p, Chñ tÞch ®· cã nhiÒu thay ®æi. Nç lùc cña Trung Trung Quèc Hå CÈm §µo ®· th¨m c¸c Quèc lµ c©n b»ng quan hÖ víi Ên §é vµ n−íc ch©u Phi: Ai CËp, Gabon, Algeria, Pakistan, c¶i thiÖn quan hÖ víi Ên §é, x¸c ®Þnh ph−¬ng ch©m “®èi t¸c chiÕn trong khi vÉn cè g¾ng duy tr× quan hÖ l−îc hîp t¸c toµn diÖn trong thÕ kû 21” truyÒn thèng víi Pakistan. §µm ph¸n gi÷a Trung Quèc víi c¸c n−íc ¶ RËp. biªn giíi Trung – Ên cã tiÕn triÓn, mÆc Ngµy 14-9 t¹i Cairo (thñ ®« Ai CËp) dÇu ch−a ®i ®Õn tho¶ thuËn cuèi cïng. ®· tæ chøc “diÔn ®µn ¶ RËp – Trung Trung Quèc vÉn tiÕp tôc viÖn trî cho Quèc”, ngo¹i tr−ëng Trung Quèc Lý Pakistan. Cuèi th¸ng 12-2004 t¹i C«n TriÖu Tinh ®· tíi dù vµ ph¸t triÓn bµy tá Minh (V©n Nam) 4 n−íc Trung Quèc, Trung Quèc mong muèn t¨ng c−êng “hîp B¨ngladesh, Ên §é, Myanma ®· tæ chøc t¸c toµn diÖn” víi c¸c n−íc ¶ RËp. (Tõ Héi nghÞ (lÇn thø 5) diÔn ®µn kinh tÕ 2002 ®Õn 2003 th−¬ng m¹i hai chiÒu khu vùc ra “Tuyªn ng«n hîp t¸c C«n gi÷a Trung Quèc víi ch©u Phi t¨ng 50% Minh”, trong ®ã kh¼ng ®Þnh 4 n−íc sÏ lªn tíi 18,5 tû USD, dù tÝnh ®Õn n¨m t¨ng c−êng hîp t¸c trªn 3 lÜnh vùc kinh 2006 cã thÓ t¨ng lªn 30 tû USD). Trung tÕ – th−¬ng m¹i, giao th«ng, du lÞch, Quèc ®· khai th¸c nguån cung cÊp dÇu ®ång thêi thóc ®Èy giao l−u v¨n ho¸ ®a löa ë Sudan vµ ®ang tÝch cùc t×m c¸ch biªn. khai th¸c nguån dÇu löa ë c¸c n−íc B¾c T¹i Trung §«ng, trong n¨m 2004 Phi. Trung Quèc ®· tham gia t¸i thiÕt Iraq vµ N¨m 2004 ®¸nh dÊu sù më ®Çu Trung tÝch cùc t¨ng c−êng quan hÖ víi Iran. Quèc v−¬n ra víi quy m« lín vµo thÞ HiÖn 14% l−îng dÇu nhËp khÈu cña
nghiªn cøu trung quèc 20 sè 1(59) - 2005 MÆt kh¸c, trong tÇng s©u cña nÒn tr−êng dÇu má ch©u Mü Latinh vµ kinh tÕ vµ x· héi Trung Quèc ®ang tiÒm Canada. Cuèi th¸ng 11-2004, Chñ tÞch Èn nh÷ng m©u thuÉn vµ vÊn ®Ò nÕu Trung Quèc Hå CÈm §µo ®· cã chuyÕn kh«ng ®−îc kh¾c phôc sÏ cã thÓ dÉn ®Õn th¨m 12 ngµy tíi 4 n−íc Brazin, nguy c¬ mÊt æn ®Þnh. Trong bèi c¶nh Argentina, Cuba vµ Chi Lª (vµ dù Héi quèc tÕ canh tranh gay g¾t vµ biÕn ®éng nghÞ th−îng ®Ønh APEC t¹i Santiago). kh«n l−êng, néi trÞ vµ ngo¹i giao Trung C¸c c«ng ty Trung Quèc ®ang chuÈn bÞ Quèc trong nh÷ng n¨m tíi cßn ph¶i v−ît nh÷ng hîp ®ång lín, gi¸ trÞ ban ®Çu −íc qua nhiÒu thö th¸ch. tÝnh kho¶ng 2 tû USD ®Ó khai th¸c dÇu t¹i vïng Alberta cña Canada. Tæng thèng Venezuela Hugo Chavez ®· cã chuyÕn th¨m Trung Quèc (tõ ngµy 22 ®Õn 26-12-2004), hai bªn ®· ký 3 hiÖp ®Þnh vÒ h¶i quan, th−¬ng m¹i vµ c«ng Chó thÝch: nghiÖp quèc phßng. Theo c¸c HiÖp ®Þnh ®ã, Trung Quèc sÏ ®Çu t− tù x©y dùng hÖ (1) M¹ng T©n Hoa x·, ngµy 9-12-2994, thèng ®−êng s¾t quèc gia, th¨m dß vµ Thèng kª chÝnh thøc sÏ ®−îc c«ng bè trong “B¸o c¸o c«ng t¸c cña ChÝnh phñ” t¹i kú häp khai th¸c má t¹i phÝa nam s«ng Orinoco, thø 3 cña Quèc héi khãa X, th¸ng 3 – 2005. n¬i cã nhiÒu vµng, kim c−¬ng, s¾t, b«-xÝt vµ ®¸ quý, khai th¸c 15 giÕng dÇu t¹i (2) Thèng kª h¶i quan Trung Quèc, sè 12- 2004. MiÒn §«ng Venezuela vµ x©y dùng nhµ m¸y läc dÇu ë ®ã. Kim ng¹ch th−¬ng m¹i (3) Quèc tÕ th−¬ng b¸o (Trung Quèc), ngµy 23-11-2004. hai chiÒu Trung Quèc – Venezuela n¨m 2004 lµ 1,2 tû USD. (4) Th−¬ng b¸o (Hång K«ng), 5-1-2005. (5) QuyÕt ®Þnh cña Trung −¬ng §CS x Trung Quèc vÒ viÖc t¨ng c−êng x©y dùng x x n¨ng lùc cÇm quyÒn cña §¶ng. M¹ng T©n Hoa x·, ngµy 26-9-2004. Tãm l¹i, trong n¨m 2004 Trung Quèc (6) B¸o V¨n hèi, ngµy 10-1-2005. ®· lîi dông nh÷ng nh©n tè quèc tÕ thuËn lîi, ph¸t huy nh÷ng thµnh tùu trong n−íc, ®iÒu chØnh ®Ó “h¹ nhiÖt” mµ vÉn duy tr× tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ trong n−íc, v−¬n ra thÞ tr−êng kh¾p c¸c ch©u lôc ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, t×m kiÕm dÇu má, më réng ¶nh h−ëng vµ n©ng cao vÞ thÕ quèc tÕ.