intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Vấn đề ngôn ngữ dân tộc thiểu số nước CHND Trung Hoa "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST
Báo xấu
96
lượt xem 11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dẫn nhập ở các quốc gia đa dân tộc, đa ngôn ngữ và đa văn hoá, cùng với các vấn đề dân tộc và tôn giáo, ngôn ngữ luôn là một vấn đề nhạy cảm, có phần nóng bỏng. Bởi, là một trong các nhân tố hình thành dân tộc và vì thế trở thành một trong những tiêu chí để xác định thành phần dân tộc, ngôn ngữ nhiều khi “chỉ là cái cớ để thổi bùng các ngọn lửa chính trị”. Nhận rõ tầm quan trọng của ngôn ngữ đối với sự hình thành và phát triển quốc...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Vấn đề ngôn ngữ dân tộc thiểu số nước CHND Trung Hoa "

  1. VÊn ®Ò ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè… GS. TS NguyÔn V¨n Khang ViÖn Ng«n ng÷ häc t¹i n−íc cã sè d©n ®«ng nhÊt trªn thÕ I. DÉn nhËp giíi. Nhê ®ã, nh×n tõ gãc ®é chÝnh trÞ - x· ë c¸c quèc gia ®a d©n téc, ®a ng«n héi, tÝnh ®a d¹ng vÒ ng«n ng÷ ë Trung ng÷ vµ ®a v¨n ho¸, cïng víi c¸c vÊn ®Ò Quèc ®· vµ ®ang gãp phÇn lµm cho ®Êt d©n téc vµ t«n gi¸o, ng«n ng÷ lu«n lµ n−íc Trung Quèc æn ®Þnh, ph¸t triÓn, mét vÊn ®Ò nh¹y c¶m, cã phÇn nãng c¸c d©n téc hoµ hîp, ®oµn kÕt, chung báng. Bëi, lµ mét trong c¸c nh©n tè h×nh l−ng x©y dùng ®Êt n−íc; nh×n tõ gãc ®é thµnh d©n téc vµ v× thÕ trë thµnh mét ng«n ng÷ - v¨n ho¸, tÝnh ®a d¹ng vÒ trong nh÷ng tiªu chÝ ®Ó x¸c ®Þnh thµnh ng«n ng÷ ë Trung Quèc mét mÆt gãp phÇn d©n téc, ng«n ng÷ nhiÒu khi “chØ lµ phÇn lµm cho nÒn v¨n ho¸ Trung Hoa c¸i cí ®Ó thæi bïng c¸c ngän löa chÝnh giµu mµu s¾c, mÆt kh¸c b¶o vÖ vµ ph¸t trÞ”. NhËn râ tÇm quan träng cña ng«n triÓn ng«n ng÷ ë Trung Quèc nãi riªng ng÷ ®èi víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn vµ ng«n ng÷ cña nh©n lo¹i nãi chung. quèc gia, nhµ n−íc cña mçi quèc gia ®Òu chó träng tíi c¸c vÊn ®Ò ng«n ng÷, tõ ®ã II. §«i nÐt vÒ c¶nh huèng ng«n h×nh thµnh nªn chÝnh s¸ch ng«n ng÷ ng÷ d©n téc thiÓu sè (DTTS) ë phï hîp víi c¶nh huèng ng«n ng÷ - x· N−íc Céng hoµ nh©n d©n Trung héi cña mçi quèc gia. Hoa Trung Quèc lµ mét quèc gia thèng 1. Sè l−îng d©n téc v sè l−îng ng«n nhÊt, ®a d©n téc, ®a ng«n ng÷ vµ ®a v¨n ng÷ ho¸. V× thÕ, §¶ng vµ ChÝnh phñ Trung Quèc rÊt coi träng vÊn ®Ò ng«n ng÷ vµ cã Theo HiÕn ph¸p n−íc Céng hoµ nh©n chñ tr−¬ng ®−êng lèi ®óng ®¾n trong d©n Trung Hoa, Trung Quèc cã 56 d©n viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ng«n ng÷ - d©n téc téc, trong ®ã d©n téc H¸n chiÕm kho¶ng Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007 69
  2. NguyÔn v¨n khang 92%, cßn l¹i 55 DTTS chiÕm kho¶ng 8%. Ra, Mao Nam, A X−¬ng, Pu Mi, T¸t GÝch, ¬ U«n Kh¬, §øc Ngang, B¶o An, Trong sè c¸c DTTS l¹i cã thÓ thÊy: d©n téc cã d©n sè trªn 10 triÖu d©n lµ d©n téc Kinh, §éc Long, L« Ba, C¬ NÆc; 2) C¸c Choang; c¸c DTTS cã d©n sè trong d©n téc sö dông tõ hai ng«n ng÷ trë lªn l¹i cã thÓ ph©n thµnh hai lo¹i: (a) Lo¹i kho¶ng d−íi 10 triÖu vµ trªn 1 triÖu thø nhÊt lµ mét d©n téc sö dông trªn hai gåm 17 d©n téc lµ: M·n, Håi, Miªu/ MÌo, U©y Ua/ Duy Ng« NhÜ, Di, Thæ Gia, ng«n ng÷ nh−ng kh«ng cã ng«n ng÷ M«ng Cæ, T¹ng, Bè Y, §ång, Dao, TriÒu chung cña d©n téc ®ã. Lo¹i nµy gåm 05 Tiªn, B¹ch, Hµ Nh×, Ca D¾c, Lª vµ Th¸i; d©n téc: D©n téc Dao ë phÝa Nam Trung nh÷ng DTTS cã sè d©n trong kho¶ng Quèc (sö dông trªn 5 ng«n ng÷), d©n téc d−íi 1 triÖu vµ trªn 10 v¹n gåm 15 d©n Nç ë V©n Nam (sö dông 7 ng«n ng÷), téc: Xa, Li Su, C¬ Lao, La Hu, §«ng d©n téc Uy Cu ë Cam Tóc (sö dông 3 H−¬ng, Ngo·, Thuû, Na Xi, Kh−¬ng, ng«n ng÷), d©n téc C¶nh Pha ë V©n Nam Thæ, Si Ba, M« Lao, Can C¸t, Ta Hua, (sö dông 2 ng«n ng÷), D©n téc M«n Ba ë T©y T¹ng (sö dông 02 ng«n ng÷ )(1); (b) C¶nh Ba; sè DTTS cã sè d©n 1 v¹n ng−êi Lo¹i thø hai lµ mÊy d©n téc cïng sö trë xuèng gåm 15 d©n téc: San Ra, Bu R¨ng, Mao Nam, T¸t GÝch, Pu Mi, A dông mét ng«n ng÷. §©y lµ nh÷ng d©n X−¬ng, Né , ¬ U«n Kh¬, Kinh, C¬ NÆc, téc mµ phÇn lín c¸c thµnh viªn (tõ 2/3 §øc Ngang, U D¬ BÕch, Nga, Uy Cu, trë lªn) ®· mÊt tiÕng d©n téc hoÆc tiÕng B¶o An; nh÷ng DTTS cã sè d©n tõ mét mÑ ®Î cña m×nh, chuyÓn sang sö dông v¹n trë xuèng lµ 7 d©n téc: M«n Ba, ¬ ng«n ng÷ cña d©n téc kh¸c vµ coi ®ã lµ Lu©n Xu©n, §éc Long, T¸c Ta, H« Chª, ng«n ng÷ d©n téc cña m×nh. §ã lµ 07 d©n Cao s¬n, L« Ba. téc(2) gåm Håi, M·n, Xa, Thæ Gia, M« Lao, H¸ch TriÕt vµ Si Ba ®· chuyÓn sang Th«ng th−êng, víi 56 d©n téc th× sö dông tiÕng H¸n vµ coi tiÕng H¸n lµ t−¬ng øng sÏ lµ 56 ng«n ng÷ (tøc lµ mçi tiÕng mÑ ®Î [Zhou qingsheng, 2000]. d©n téc cã mét ng«n ng÷ riªng), nh−ng ë Trung Quèc l¹i kh«ng ph¶i nh− vËy. Cô 2. §Æc ®iÓm ph©n bè c− d©n liªn quan thÓ: 1) Trong sè 56 ng«n ng÷ th× 38 ng«n ®Õn sö dông ng«n ng÷ ng÷ cã mèi quan hÖ 1:1 (mçi d©n téc mét §Æc ®iÓm ph©n bè c¸c d©n téc ë Trung ng«n ng÷). §ã lµ: H¸n, M«ng Cæ, T¹ng, Quèc lµ sèng tËp trung - ®an xen. Nh×n U©y Ua/ Duy Ng« NhÜ, Miªu/ MÌo, Di, mét c¸ch kh¸i qu¸t, c− tró cña d©n téc Bè Y, Choang, §ång, TriÒu Tiªn, B¹ch, H¸n lÊy trung t©m lµ néi ®Þa vµ sèng Hµ Nh×, Ca D¾c, Th¸i, Lª, Li Su, Ngo·, tr¶i kh¾p Trung Quèc. C¸c d©n téc kh¸c La Hu, Thuû, §«ng H−¬ng, Na Xi, Thæ, th× lÊy trung t©m lµ biªn c−¬ng h×nh Ta Hua, M« Lao, Kh−¬ng, Bu R¨ng, San Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007 70
  3. VÊn ®Ò ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè… thµnh nªn c¸c khu c− d©n tËp trung to chuyÓn sang sö dông tiÕng H¸n, ®a sè vµ nhá. Tuy nhiªn, v× c− tró ®an xen, c¸c DTTS sö dông ng«n ng÷ cña m×nh. céng c− gi÷a c¸c d©n téc, nªn t¹i khu TÝnh ®a d¹ng cßn thÓ hiÖn ë chç, theo DTTS th× vÉn cã ng−êi H¸n sinh sèng vµ mét sè t¸c gi¶ c«ng bè gÇn ®©y th× Trung ng−îc l¹i, t¹i khu d©n téc còng vÉn cã Quèc hiÖn cã tíi "h¬n 80 lo¹i ng«n ng÷", ng−êi H¸n sinh sèng. Sè l−îng ng−êi tøc lµ sè l−îng d©n téc chØ b»ng kho¶ng DTTS tuy Ýt nh−ng ph©n bè réng t¹i 2/5 sè ng«n ng÷ [Zhou Qingsheng, 2000]. nhiÒu n¬i nh−: Néi m«ng Cæ, T©n 3. §Æc ®iÓm vÒ ng«n ng÷ cña c¸c C−¬ng, Ninh H¹, Qu¶ng T©y, T©y T¹ng, ng«n ng÷ ë Trung Quèc V©n Nam, Quý Ch©u, Thanh H¶i, Cam C¸c ng«n ng÷ ë Trung Quèc thuéc 5 Tóc, Tø Xuyªn, Hå Nam, Hå B¾c, Tø ng÷ hÖ, ®ã lµ c¸c ng÷ hÖ H¸n T¹ng, An Xuyªn, Liªu Ninh, C¸t L©m, H¾c Long Tai, Nam ¸, Nam §¶o, Ên ¢u. Trong Giang, H¶i Nam,... V× thÕ, ®Æc ®iÓm mçi ng÷ hÖ l¹i cã thÓ chia nhá h¬n ph©n bè trong sö dông ng«n ng÷ ë Trung thµnh c¸c ng÷ téc vµ nhá n÷a lµ c¸c ng÷ Quèc lµ võa thèng nhÊt võa ®a d¹ng. Gäi chi. VÝ dô, ng÷ hÖ H¸n T¹ng gåm c¸c lµ “thèng nhÊt” lµ v× cã trªn 95% sè d©n ng÷ téc nh− T¹ng MiÕn, Choang §ång/ sö dông tiÕng H¸n lµ tiÕng mÑ ®Î. TiÕng Tµy Th¸i, MÌo Dao. Trong ng÷ téc T¹ng H¸n cã 10 vïng ph−¬ng ng÷ lín(3), trong MiÕn l¹i chia nhá thµnh c¸c ng÷ chi: ng÷ ®ã sè ng−êi sö dông quan tho¹i lµ chi T¹ng MiÕn gåm tiÕng H¸n vµ c¸c "ph−¬ng ng÷ mÑ ®Î" chiÕm tíi 67,75%. ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè nh− tiÕng Di, TiÕng H¸n (gäi mét c¸ch ®Çy ®ñ lµ tiÕng tiÕng Hµ Nh×, tiÕng Li Su, tiÕng La Hu, phæ th«ng H¸n ng÷) lµ ng«n ng÷ quèc tiÕng Na Xi, tiÕng C¬ NÆc vµ tiÕng Kh¶ gia, ng«n ng÷ th«ng dông trong ®êi sèng §iÕu - tiÕng nãi d©n téc M«ng Cæ ë V©n chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸ cña c¶ n−íc Nam; ng÷ chi C¶nh Pha (gåm tiÕng Trung Quèc, còng lµ mét trong nh÷ng C¶nh Pha, tiÕng Né, tiÕng §éc Long); ng«n ng÷ ®−îc dïng lµm viÖc trong Liªn ng÷ chi A X−¬ng (tiÕng A X−¬ng, tiÕng hîp quèc. Gäi lµ “®a d¹ng” lµ v×, tr−íc T¶i Ngo·); ng÷ chi B¹ch (tiÕng B¹ch); hÕt, lµ sù phong phó, ®a d¹ng cña c¸c ng÷ chi Kh−¬ng (tiÕng Kh−¬ng, tiÕng Pu ph−¬ng ng÷ tiÕng H¸n ®· lµm n¶y sinh Mi); ng÷ chi L« Ba,... Sù gièng hay kh¸c kh¸c biÖt gi÷a chóng nªn gi÷a nh÷ng nhau vÒ céi nguån còng nh− lo¹i h×nh ng−êi nãi c¸c ph−¬ng ng÷ H¸n kh¸c häc gi÷a c¸c ng«n ng÷ ë Trung Quèc cã nhau kh«ng cã kh¶ n¨ng giao tiÕp ®−îc ¶nh h−ëng kh«ng kÐm phÇn quan träng víi nhau (kh«ng “th«ng tho¹i”). Thø hai ®èi víi c¸c ng«n ng÷ khi cïng hµnh chøc lµ, sù ®a d¹ng thÓ hiÖn ë chç, víi 55 d©n trong mét x· héi. Ch¼ng h¹n, trong m«i téc thiÓu sè, ngoµi mét vµi d©n téc Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007 71
  4. NguyÔn v¨n khang tr−êng ®a ng÷ x· héi, c¸c ng«n ng÷ cïng chung cho c¸c quèc gia, ngay c¶ ®èi víi céi nguån hay cïng lo¹i h×nh th× cã kh¶ c¸c quèc gia cã nÒn chÝnh trÞ gièng nhau. n¨ng ¶nh h−ëng lÉn nhau (nh− giao III. ChÝnh s¸ch cña Trung Quèc thoa, vay m−în,...) m¹nh h¬n c¸c ng«n vÒ ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè ng÷ kh¸c nhau vÒ nguån gèc hay kh¸c 1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung nhau vÒ lo¹i h×nh häc. Còng vËy, viÖc häc ng«n ng÷ cña nhau ë nh÷ng ng−êi sö ChÝnh s¸ch ng«n ng÷ cña Trung Quèc dông ng«n ng÷ cïng lo¹i h×nh hay cïng thÓ hiÖn ë ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña nguån gèc còng cã phÇn thuËn lîi h¬n. §¶ng Céng s¶n (§CS) Trung Quèc, thÓ Mét ®iÓm n÷a còng ®¸ng chó ý lµ, trong hiÖn ë HiÕn ph¸p n−íc CHND Trung sè 55 ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè Trung Hoa còng nh− trong c¸c ®iÒu kho¶n cña Quèc hiÖn cßn tíi trªn 20 ng«n ng÷ ch−a c¸c bé luËt cã liªn quan cïng c¸c biÖn cã ch÷ viÕt chÝnh thøc, trong khi ®ã cã ph¸p thùc thi. Cã thÓ ®−a ra nhËn ®Þnh nh÷ng ng«n ng÷ l¹i “së h÷u” mÊy lo¹i kh¸i qu¸t lµ, b×nh ®¼ng vÒ d©n téc trong ch÷ viÕt. §©y còng lµ mét t¸c nh©n quan ®ã cã sù b×nh ®¼ng vÒ tiÕng nãi ch÷ viÕt träng chi phèi viÖc sö dông ng«n ng÷ lµ ®−êng lèi, chñ tr−¬ng nhÊt qu¸n, còng nh− sù tiÕp xóc gi÷a c¸c ng«n ng÷ xuyªn suèt qu¸ tr×nh x©y dùng nhµ n−íc (th«ng th−êng, c¸c ng«n ng÷ cã ch÷ viÕt ph¸p quyÒn cña §¶ng vµ ChÝnh phñ cã ¶nh h−ëng m¹nh tíi c¸c ng«n ng÷ Trung Quèc. Ngay tõ n¨m 1931, khi kh«ng/ch−a cã ch÷ viÕt). ch−a giµnh ®−îc chÝnh quyÒn, §CS 4. Nh− vËy, cã thÓ thÊy, ®a d©n téc, Trung Quèc ®· chñ tr−¬ng “kiªn tr× b×nh ®a ng«n ng÷, ®a v¨n tù lµ mét trong ®¼ng d©n téc, ph¸t triÓn tiÕng nãi ch÷ nh÷ng ®Æc ®iÓm lín nhÊt vÒ c¶nh huèng viÕt d©n téc thiÓu sè”. “§èi víi nh÷ng ng«n ng÷ ë Trung Quèc. §iÓm qua d©n téc nµy, chÝnh quyÒn X« ViÕt cµng nh÷ng nÐt chÝnh vÒ c¶nh huèng ng«n ph¶i ph¸t triÓn v¨n ho¸ d©n téc vµ ng«n ng÷ hiÖn t¹i ë Trung Quèc ®Ó gióp cho ng÷ d©n téc cña hä” (§Ò c−¬ng HiÕn viÖc nh×n nhËn chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ph¸p Céng hoµ X« ViÕt Trung Hoa, Nhµ n−íc Céng hoµ nh©n d©n (CHND) th¸ng 11/1931). Ngay c¶ thêi k× ®Êt n−íc Trung Hoa ®èi víi ng«n ng÷. Bëi, mét ch−a ®−îc ®éc lËp th× chñ tr−¬ng nµy chÝnh s¸ch ng«n ng÷ ®óng ®¾n lµ mét vÉn kh«ng thay ®æi. Khi n−íc CHND chÝnh s¸ch ®−îc x©y dùng trªn c¸c th«ng Trung Hoa ®−îc thµnh lËp vµ b¶n HiÕn sè chñ quan còng nh− kh¸ch quan cña ph¸p chÝnh thøc ®Çu tiªn ®· ghi râ: c¶nh huèng ng«n ng÷ n−íc ®ã. V× thÕ, “C¸c d©n téc ®Òu cã quyÒn tù do sö dông ng«n ng÷ häc x· héi lu«n nhÊn m¹nh vµ ph¸t triÓn v¨n tù cña m×nh” (§iÒu 4); r»ng, kh«ng cã mét chÝnh s¸ch ng«n ng÷ HiÕn ph¸p n−íc CHND Trung Hoa tuy Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007 72
  5. VÊn ®Ò ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè… do vÒ t«n gi¸o tÝn ng−ìng” (C−¬ng lÜnh ®· cã ®«i lÇn söa ®æi, nh−ng hai ®iÒu chung cña Héi nghÞ HiÖp th−¬ng chÝnh kho¶n nµy lu«n kh«ng thay ®æi. “C¸c trÞ nh©n d©n Trung Quèc ngµy 29-9- d©n téc n−íc Céng hoµ nh©n d©n Trung 1949). Trªn c¬ së thùc tÕ cña Trung Hoa ®Òu b×nh ®¼ng. C¸c d©n téc ®Òu tù Quèc víi c¶nh huèng ng«n ng÷ - d©n téc do sö dông vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ v¨n nh− nªu ë trªn, Trung Quèc ®· coi chÕ tù cña m×nh, ®Òu tù do duy tr× c¸c phong ®é tù trÞ vïng d©n téc lµ mét chÕ ®é tôc tËp qu¸n cña m×nh” (§iÒu 4, HiÕn chÝnh trÞ quan träng cña Trung Quèc. ph¸p 1982). §¸ng chó ý lµ sù ra ®êi cña D−íi sù l·nh ®¹o thèng nhÊt cña §¶ng “LuËt ng«n ng÷ v¨n tù th«ng dông quèc vµ ChÝnh phñ Trung Quèc, c¸c vïng tù gia cña n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung trÞ x©y dùng c¬ quan tù trÞ, nh©n d©n c¸c Hoa”, (ban hµnh ngµy 1 th¸ng 1 n¨m d©n téc thùc hiÖn quyÒn lµm chñ. Tõ 2001). §èi c¸c ng«n ng÷ ng«n ng÷ c¸c 1947 ®Õn 1998, Trung Quèc ®· thµnh lËp DTTS, t¹i §iÒu 8 cña luËt nµy ghi râ: 155 vïng tù trÞ trong ®ã cã 5 khu tù trÞ, “C¸c d©n téc ®Òu tù do sö dông vµ ph¸t 30 ch©u tù trÞ, 120 huyÖn tù trÞ vµ 1256 triÓn ng«n ng÷ v¨n tù cña m×nh. ViÖc sö x· tù trÞ. §iÒu ®¸ng l−u ý lµ, Trung Quèc dông ng«n ng÷ v¨n tù d©n téc thiÓu sè ®· t×m ®−îc ®iÓm c©n b»ng gi÷a hai ®Çu c¨n cø vµo HiÕn ph¸p, LuËt tù trÞ vïng mót cña "thèng nhÊt" vµ "tù trÞ". §iÒu ®ã d©n téc vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cã liªn còng cã nghÜa r»ng, vÊn ®Ò sö dông ng«n quan cña ph¸p luËt”. Sù ra ®êi cña bé ng÷ - tiÕng nãi ch÷ viÕt d©n téc lu«n luËt vÒ ng«n ng÷ t¹i Trung Quèc, mét ®−îc coi lµ mét néi dung cña chÕ ®é lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh vai trß cña ng«n ng÷ chÝnh trÞ tù trÞ nµy. “Gi¸o dôc nh©n d©n d©n téc trong ®−êng lèi chñ tr−¬ng cña c¸c d©n téc t«n träng nhau vÒ tiÕng nãi §¶ng vµ Nhµ n−íc Trung Quèc. ch÷ viÕt, phong tôc tËp qu¸n vµ tÝn 2. Nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ ng−ìng t«n gi¸o” (§iÒu 25). C−¬ng yÕu thùc thi tù trÞ khu d©n téc n−íc CHND B×nh ®¼ng d©n téc trong ®ã cã b×nh Trung Hoa n¨m 1952); “Gi¸o dôc c¸n bé ®¼ng vÒ ng«n ng÷ ®−îc thÓ hiÖn tr−íc vµ nh©n d©n c¸c d©n téc cã lßng tù tin hÕt lµ b¶o vÖ tÝnh b×nh ®¼ng vµ tÝnh ®a lÉn nhau, häc tËp lÉn nhau, gióp ®ì lÉn d¹ng cña ng«n ng÷, ®ã lµ c¸c d©n téc ë nhau, t«n träng tiÕng nãi ch÷ viÕt, phong Trung Quèc ®Òu cã quyÒn tù do sö dông tôc tËp qu¸n vµ tÝn ng−ìng t«n gi¸o cña vµ ph¸t triÓn tiÕng nãi ch÷ viÕt cña d©n nhau, cïng nhau b¶o vÖ sù thèng nhÊt téc m×nh. Nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ kiªn tr× quèc gia vµ sù ®oµn kÕt gi÷a c¸c d©n téc” b×nh ®¼ng vµ ®oµn kÕt d©n téc: “C¸c d©n (®iÒu 53 trong LuËt tù trÞ khu d©n téc téc ®Òu cã quyÒn ph¸t triÓn tiÕng nãi ch÷ N−íc CHND Trung Hoa, 1954). Suèt bao viÕt cña m×nh, gi÷ g×n vµ thay ®æi/c¶i c¸ch phong tôc tËp qu¸n cña m×nh vµ tù n¨m qua, chñ tr−¬ng, ®−êng lèi vÒ b×nh Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007 73
  6. NguyÔn v¨n khang bÞ phiªn dÞch cÇn thiÕt cho ®¹i biÓu d©n ®¼ng d©n téc trong ®ã cã b×nh ®¼ng vÒ téc thiÓu sè” (®iÒu 19 trong LuËt tæ chøc ng«n ng÷ lu«n ®−îc cô thÓ ho¸ trong c¸c §¹i héi §¹i biÓu nh©n d©n toµn quèc quy ®Þnh còng nh− trong thùc thi. §iÒu n−íc CHND Trung Hoa, n¨m 1982). Néi nµy ®−îc thÓ hiÖn ë 8 néi dung trong dung nµy còng ®−îc kh¼ng ®Þnh l¹i t¹i chÝnh s¸ch ng«n ng÷ v¨n tù: (1) Khi thùc ®iÒu 30 trong Quy t¾c nghÞ sù §¹i héi hiÖn nhiÖm vô cña c¸c c¬ quan d©n téc ë §¹i biÓu nh©n d©n toµn quèc. LuËt bÇu khu tù trÞ d©n téc th× sö dông mét hay cö §¹i héi §¹i biÓu nh©n d©n toµn quèc mét vµi lo¹i ng«n ng÷ v¨n tù ë vïng ®ã; n−íc CHND Trung Hoa vµ LuËt bÇu cö (2) C¸c Héi nghÞ quan träng cña §¶ng, §¹i héi §¹i biÓu nh©n d©n c¸c cÊp ®Þa Nhµ n−íc nh− §¹i héi §¹i biÓu nh©n ph−¬ng t¹i ®iÒu 22 cßn quy ®Þnh “ C¸c d©n toµn quèc, §¹i héi §¶ng toµn quèc, v¨n kiÖn bÇu cö, danh s¸ch bÇu cö, thÎ §¹i héi ChÝnh trÞ hiÖp th−¬ng th× ®−îc cö tri, danh s¸ch bÇu cö con dÊu cña ban sö dông b¶y ng«n ng÷ v¨n tù, gåm : bÇu cö ®−îc c«ng bè, ®ång thêi sö dông M«ng, T¹ng, Duy Ng« NhÜ, Hµ S¶n, tiÕng nãi ch÷ viÕt th«ng dông ë ®Þa TriÒu Tiªn, Di, Choang; (3)Ng«n ng÷ cña ph−¬ng ®ã”. c¸c d©n téc Ýt ng−êi ®−îc sö dông trong gi¸o dôc, ®ång thêi tiÕn hµnh gi¸o dôc 2. Quy ®Þnh vÒ quyÒn sö dông tiÕng nãi ch÷ viÕt DTTS t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng tù song ng÷; (4) Cã hÖ thèng phiªn dÞch c¸c trÞ: “C¬ quan tù trÞ cña c¸c ®Þa ph−¬ng ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè trong Nhµ tù trÞ d©n téc b¶o ®¶m cho c¸c d©n téc ë n−íc; (5) C¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i ®Þa ph−¬ng m×nh ®Òu ®−îc tù do sö dông chóng (tin tøc, ph¸t thanh, truyÒn h×nh vµ ph¸t triÓn tiÕng nãi ch÷ viÕt cña v.v...) sö dông tiÕng d©n téc; (6) §−îc m×nh” (§iÒu 10, LuËt tù trÞ vïng d©n quyÒn chÕ t¸c ch÷ viÕt d©n téc vµ sö téc). QuyÒn sö dông tiÕng mÑ ®Î cña dung ng«n ng÷ d©n téc ®Ó s¸ng t¸c nghÖ ng−êi DTTS kh«ng chØ trong giao tiÕp thuËt; (7) §éng viªn ®ång bµo häc tiÕng h»ng ngµy mµ c¶ trong giao tiÕp víi c¸c nãi ch÷ viÕt cña nhau; (8) §ång bµo d©n c¬ quan hµnh ph¸p cña nhµ n−íc. Sö téc thiÓu sè ®−îc quyÒn tù chän vµ tù dông ng«n ng÷ trong v¨n b¶n ph¸p luËt nguyÖn sö dông ng«n ng÷ v¨n tù. T¸m vµ trong tè tông lµ mét tr−êng hîp ®iÓn néi dung nªu trªn ®· ®−îc t−êng minh h×nh. VÝ dô: (1) VÒ quyÒn tè tông, ®iÒu ho¸ trong c¸c quy ®Þnh cô thÓ còng nh− 134 trong HiÕn ph¸p 1982 quy ®Þnh trong thùc thi. Cô thÓ: “C«ng d©n cña c¸c d©n téc cã quyÒn sö 1. Quy ®Þnh vÒ viÖc sö dông tiÕng nãi dông ch÷ viÕt cña d©n téc m×nh ®Ó tè ch÷ viÕt DTTS trong ®êi sèng chÝnh trÞ: tông. Toµ ¸n vµ ViÖn KiÓm s¸t cÇn t×m “Khi §¹i héi ®¹i biÓu nh©n d©n toµn phiªn dÞch cho nh÷ng ng−êi tham gia tè tông kh«ng am hiÓu tiÕng nãi ch÷ viÕt quèc tæ chøc héi nghÞ th× cÇn ph¶i chuÈn Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007 74
  7. VÊn ®Ò ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè… th«ng dông t¹i n¬i ®ã”. Tinh thÇn nµy ®· b¶n hoµ gi¶i, v¨n b¶n quyÕt ®Þnh cña cã t¹i ®iÒu 9, trong §iÒu lÖ tæ chøc t¹m träng tµi; cÇn ph¶i phiªn dÞch cho c¸c thêi Toµ ¸n n−íc CHND Trung Hoa, ®−¬ng sù kh«ng n¾m v÷ng tiÕng nãi ch÷ c«ng bè ngµy 4-9-1951. N¨m 1952, trong viÕt phæ biÕn t¹i n¬i ®ã”. QuyÕt ®Þnh cña ChÝnh vô viÖn vÒ viÖc 3. Trong qu¶n lÝ x· héi, cã mét sè quy ®¶m b¶o quyÒn lîi b×nh ®¼ng d©n téc cña ®Þnh ®¸ng chó ý nh− sau vÒ sö dông c¸c d©n téc thiÓu sè sèng kh«ng tËp tiÕng nãi ch÷ viÕt d©n téc thiÓu sè: (1) VÒ trung, cã ghi “nh÷ng thµnh phÇn d©n téc con dÊu: Con dÊu cña c¬ quan tù trÞ thiÓu sè sèng kh«ng tËp trung cã ng«n thuéc ®Þa ph−¬ng tù trÞ d©n téc cÇn sö ng÷ ch÷ viÕt riªng th× cã thÓ tè tông dông song song ch÷ H¸n vµ ch÷ d©n téc b»ng tiÕng nãi ch÷ viÕt cña m×nh (®iÒu th«ng dông. “Con dÊu cña c¸c tæ chøc 5). ChÝnh ®iÒu nµy ®· ®−îc ®−a vµo HiÕn ®oµn thÓ x· héi, khu tù trÞ d©n téc cÇn ph¸p ®Çu tiªn n¨m 1954 (®iÒu 77); (2) song song sö dông ch÷ H¸n vµ ch÷ viÕt VÒ v¨n b¶n ph¸p luËt: §iÒu 134, trong t¹i vïng ®ã” ( §iÒu 2, kho¶n 2 trong Quy HiÕn ph¸p 1982 quy ®Þnh, ë nh÷ng n¬i ®Þnh vÒ con dÊu cña c¬ quan hµnh chÝnh DTTS sèng tËp trung hoÆc nhiÒu d©n téc nhµ n−íc, xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ sù nghiÖp). cïng chung sèng th× cÇn dïng tiÕng nãi N¨m 1993, Bé D©n chÝnh, Bé C«ng an ch÷ viÕt th«ng dông t¹i n¬i ®ã ®Ó viÕt ®−a ra quy ®Þnh qu¶n lÝ con dÊu cña c¸c v¨n b¶n nh− khëi tè, b¶n ph¸n ®oµn thÓ x· héi: “con dÊu cña c¸c tæ quyÕt, c«ng bè; cßn c¸c v¨n b¶n kh¸c th× chøc ®oµn thÓ x· héi, khu tù trÞ d©n téc cÇn c¨n cø vµo nhu cÇu thùc tÕ mµ sö cÇn song song sö dông ch÷ H¸n vµ ch÷ dông mét hay mét vµi lo¹i ch÷ viÕt”. Néi viÕt t¹i vïng ®ã” (®iÒu 2 kho¶n 2). N¨m dung nµy xuÊt hiÖn sím nhÊt vµo n¨m 1991, Uû ban Gi¸o dôc quèc gia vµ Bé 1954 trong HiÕn ph¸p, tiÕp ®Õn lµ trong C«ng an ban hµnh “Quy ®Þnh t¹m thêi LuËt Tù trÞ d©n téc n¨m 1984 (§iÒu 47), vÒ qu¶n lÝ con dÊu trong c¸c tæ chøc d¹y LuËt Tæ chøc Toµ ¸n nh©n d©n (§iÒu 6), häc cña c¸c lùc l−îng x· héi”: “ Con dÊu LuËt Tè tông h×nh sù n¨m 1997 (§iÒu cña c¸c tæ chøc d¹y häc t¹i vïng tù trÞ 6), LuËt Tè tông d©n sù n¨m 1997 (§iÒu d©n téc cÇn kh¾c ch÷ H¸n vµ ch÷ viÕt 9), LuËt cÊp phÐp hµnh chÝnh n¨m 1989 d©n téc t¹i n¬i ®ã. NÕu ch÷ viÕt trªn con (§iÒu 8); (3) VÒ träng tµi ph©n gi¶i, t¹i dÊu t−¬ng ®èi nhiÒu, khã kh¾c th× sö §iÒu 5 trong §iÒu lÖ Träng tµi hîp ®ång dông tªn gäi ®¬n gi¶n phæ biÕn” (§iÒu 8); kinh tÕ n−íc CHND Trung Hoa n¨m (2) VÒ chøng minh th−: §iÒu lÖ chøng 1983 quy ®Þnh, “T¹i nh÷ng n¬i d©n téc minh nh©n d©n cña n−íc CHND Trung thiÓu sè chung sèng hoÆc nhiÒu d©n téc Hoa n¨m 1985 quy ®Þnh: “C¬ quan tù trÞ cïng chung sèng cÇn sö dông tiÕng nãi cña ®Þa ph−¬ng tù trÞ d©n téc c¨n cø vµo ch÷ viÕt th«ng dông cña d©n téc ë ®ã ®Ó t×nh h×nh thùc tÕ cña khu vùc m×nh, cã tiÕn hµnh ®iÒu gi¶i, träng tµi, lµm v¨n Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007 75
  8. NguyÔn v¨n khang N¨m 1951, Quèc vô viÖn ban hµnh ChØ thÓ quyÕt ®Þnh ®ång thêi sö dông ch÷ thÞ vÒ viÖc xö lÝ c¸c tªn gäi, ®Þa danh, viÕt cña d©n téc m×nh hoÆc chän sö dông v¨n bia,... cã tÝnh k× thÞ hoÆc c¸c quy ch÷ viÕt th«ng dông ë n¬i ®ã”. N¨m 1986 ®Þnh bÞ vi ph¹m lµm nhôc tÝnh chÊt d©n Bé C«ng an vµ Uû ban D©n téc quèc gia téc thiÓu sè. NÕu cã hiÖn t−îng nµy th× ®· cã “Th«ng tri vÒ vÊn ®Ò sö dông ch÷ “yªu cÇu c¸c ®Þa ph−¬ng lÇn l−ît ®×nh viÕt d©n téc vµ ®iÒn thµnh phÇn d©n téc chØ, söa ch÷a, niªm phong hoÆc thu håi”. trong chøng minh nh©n d©n”, t¹i ®iÒu 1 VÝ dô, kh«ng nªn dïng c¸ch x−ng h« quy ®Þnh: Ch÷ viÕt ë mÆt ph¶i cña chøng M·n Thanh lµm mÊt lßng tin cña d©n minh nh©n d©n tøc tù d¹ng chøng minh téc M·n, kh«ng cã lîi cho ®oµn kÕt d©n nh©n d©n n−íc CHND Trung Hoa chØ téc. N¨m1986, t¹i ®iÒu 2 trong §iÒu lÖ ®−îc phÐp sö dông ch÷ in trong in Ên, qu¶n lÝ ®Þa danh do Quèc vô viÖn ban kh«ng kÌm ch÷ viÕt d©n téc, môc ®¨ng hµnh cã ghi râ, “ tÊt c¶ nh÷ng ®Þa danh kÝ ë mÆt sau cã thÓ sÏ do c¬ quan tù trÞ lµm tæn h¹i ®Õn chñ quyÒn l·nh thæ n−íc d©n téc quyÕt ®Þnh in vµ viÕt ®iÒn vµo ta vµ sù t«n nghiªm cña d©n téc, cã tÝnh b»ng ®ång thêi ch÷ viÕt d©n téc hoÆc mét k× thÞ d©n téc vµ ph−¬ng h¹i ®Õn ®oµn lo¹i ch÷ viÕt th«ng dông ë n¬i ®ã’; (3) VÒ kÕt d©n téc, cã tÝnh chÊt lµm nhôc nh©n tªn gäi xÝ nghiÖp: Quy ®Þnh qu¶n lÝ ®¨ng d©n lao ®éng vµ cùc ®oan mang tÝnh kÝ xÝ nghiÖp n¨m 1991, ®iÒu 8 ghi râ th«ng tôc,... ph¶n béi ®−êng lèi, chÝnh “Tªn gäi xÝ nghiÖp cÇn sö dông ch÷ H¸n. s¸ch cña nhµ n−íc ®Òu ph¶i söa”. LuËt Tªn gäi xÝ nghiÖp ë c¸c khu tù trÞ cã thÓ th−¬ng hiÖu n−íc CHND Trung Hoa ®ång thêi sö dông ch÷ viÕt d©n téc n¨m 1882 quy ®Þnh t¹i ®iÒu 8 kho¶n 7: th−êng dïng ë ®Þa ph−¬ng tù trÞ d©n téc “Th−¬ng hiÖu kh«ng ®−îc sö dông ch÷ ®ã”; (4) VÒ quy c¸ch c«ng v¨n: Th«ng tri viÕt, h×nh vÏ cã tÝnh k× thÞ d©n téc”. LuËt Qu¶ng c¸o n−íc CHND Trung Hoa t¹i viÖc ban bè biÖn ph¸p xö lÝ c«ng v¨n c¬ ®iÒu 7 kho¶n 7 quy ®Þnh: “Qu¶ng c¸o quan hµnh chÝnh quèc gia, t¹i ®iÒu 11 kh«ng ®−îc mang néi dung k× thÞ d©n ch−¬ng 3 cã ghi: “Ch÷ viÕt ph¶i viÕt téc, chñng téc, t«n gi¸o vµ giíi tÝnh”. hµng ngang tõ tr¸i sang ph¶i. Ch÷ viÕt téc thiÓu sè viÕt vµ s¾p xÕp theo thãi 5. Sö dông ng÷ v¨n DTTS trªn c¸c quen. ë c¸c ®Þa ph−¬ng tù trÞ cã thÓ sö ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. §iÒu dông ch÷ H¸n vµ ch÷ d©n téc thiÓu sè 38 trong LuËt tù trÞ d©n téc quy ®Þnh th«ng dông”; (5) VÒ tiÒn tÖ: Nh©n d©n tÖ r»ng, c¬ quan tù trÞ t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng Trung Quèc, ngoµi H¸n v¨n ra cßn cã thÓ tù trÞ d©n téc tù chñ ph¸t triÓn sù in 04 lo¹i ch÷ viÕt lµ: Ch÷ M«ng Cæ, ch÷ nghiÖp v¨n ho¸ d©n téc nh− v¨n häc, T¹ng, ch÷ Duy Ng« NhÜ vµ ch÷ Choang. nghÖ thuËt, tin tøc, xuÊt b¶n, ph¸t thanh, ®iÖn ¶nh, truyÒn h×nh,... nhê cã 4. Quy ®Þnh vÒ viÖc t«n träng chèng t− chñ tr−¬ng vµ quy ®Þnh nµy mµ tiÕng t−ëng k× thÞ tiÕng nãi ch÷ viÕt DTTS. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007 76
  9. VÊn ®Ò ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè… nãi ch÷ viÕt, DTTS ®· ph¸t huy ®−îc thµnh tùu vÒ xuÊt b¶n phÈm b»ng tiÕng søc m¹nh trªn truyÒn th«ng. Ch¼ng h¹n, nãi ch÷ viÕt DTTS lµ rÊt ®¸ng kÓ: T¹p chÝ B¸o chÝ N¨m Sè l−îng t¹p chÝ Sè l−îng in Sè l−îng b¸o S« l−îng in (lo¹i t¹p chÝ) (v¹n b¶n) (lo¹i b¸o) (v¹n b¶n) 1952 15 169 20 2933 1962 27 170 32 2252 1970 5 93 5 3262 1980 114 2250.5 68 45109.9 1990 544 17866.4 227 79119.6 2000 650 8332.0 356 123277.0 2003 778 9981.9 381 16372.0 Nguån: Li xulian, 2006 Râ rµng, c¸c Ên phÈm b»ng tiÕng nãi m×nh ph¶i häc tËp tiÕng phæ th«ng vµ ch÷ viÕt DTTS ®−îc duy tr× vµ t¨ng lªn H¸n v¨n th«ng dông toµn quèc. Nh©n râ rÖt (trõ thêi k× §¹i c¸ch m¹ng v¨n viªn c«ng t¸c nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng d©n ho¸, tuy vËy, ngay c¶ thêi k× nµy th× c¸c téc tù trÞ nÕu sö dông ®−îc tiÕng nãi ch÷ Ên phÈm b»ng ng«n ng÷ DTTS vÉn ®−îc viÕt th«ng dông t¹i n¬i ®ã th× cÇn ®−îc duy tr×, tuy cã sè l−îng Ýt nh−ng kh«ng th−ëng”. mÊt h¼n). 7. Gióp ®ì d©n téc thiÓu sè chÕ t¸c 6. KhuyÕn khÝch c¸c d©n téc häc tiÕng ch÷ viÕt, c¶i tiÕn vµ c¶i c¸ch ch÷ viÕt. nãi ch÷ viÕt cña nhau. §iÒu 49 LuËt Tù Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu thµnh lËp trÞ d©n téc ghi râ: “C¬ quan tù trÞ ë c¸c n−íc, tøc ngµy 5-2-1951, Quèc vô viÖn ®· ®−a ra “Mét sè quy ®Þnh cña Quèc vô ®Þa ph−¬ng d©n téc tù trÞ gi¸o dôc vµ viÖn vÒ c«ng t¸c d©n téc”: “Gióp ®ì khuyÕn khÝch c¸c c¸n bé d©n téc häc nh÷ng d©n téc kh«ng cã ch÷ viÕt chÕ t¸c tiÕng nãi ch÷ viÕt cña nhau. C¸n bé d©n ch÷ viÕt, gióp ®ì c¸c d©n téc ch−a hoµn téc H¸n cÇn häc tiÕng nãi ch÷ viÕt cña chØnh vÒ ch÷ viÕt dÇn dÇn cã ch÷ viÕt DTTS n¬i ®ã. C¸n bé DTTS cïng víi viÖc riªng” . Nh÷ng n¨m cuèi n¨m 50 cña thÕ sö dông tiÕng nãi ch÷ viÕt cña d©n téc Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007 77
  10. NguyÔn v¨n khang kØ XX, Nhµ nuíc ®· gióp ®ì 10 d©n téc tiÓu häc vµ häc cho ®Õn hÕt tiÓu häc chÕ t¸c 14 lo¹i ch÷ viÕt La Tinh, ®ã lµ: hoÆc hÕt trung häc. M« h×nh nµy chØ ¸p Choang, Bè Y, Di, Miªu/ MÌo, Hµ Nh×, Li dông cho cho häc sinh DTTS ë c¸c Su, Na Xi, §ång, Ngo·, Lª. Ch÷ Choang thµnh phè vµ thÞ trÊn; (3) Ng÷ v¨n d©n ®−îc Quèc vô viÖn phª chuÈn chÝnh thøc téc vµ ng÷ v¨n H¸n lÇn l−ît gi¶ng d¹y: sö dông vµo n¨m 1957. C¸c ch÷ DTTS Mét phÇn ch−¬ng tr×nh häc trong nhµ kh¸c còng ®· ®−îc Uû ban D©n téc tr−êng (chñ yÕu lµ ch−¬ng tr×nh v¨n) sö Trung −¬ng phª chuÈn vµ thùc nghiÖm dông ng÷ v¨n d©n téc ®Ó gi¶ng bµi. Mét sö dông. VÝ dô, ph−¬ng ¸n ch÷ T¶i Ngâa phÇn ch−¬ng tr×nh (chñ yÕu lµ m«n häc ®−îc ®−a ra n¨m 1957, n¨m 1983, chÝnh tù nhiªn) sÏ sö dông tiÕng H¸n ®Ó gi¶ng quyÒn t¹i huyÖn §øc Hïng phª chuÈn bµi. Ng÷ v¨n d©n téc, ng÷ v¨n H¸n ng÷ thùc nghiÖm; c¸c d©n téc B¹ch, §éc sÏ lµ hai m«n häc lÇn l−ît sö dông t¹i Long, Kh−¬ng t¹i tØnh V©n Nam, qua sù c¸c cÊp tiÓu häc vµ trung häc. Lo¹i h×nh phª chuÈn cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng nµy chñ yÕu sö dông ë cÊp trung häc, ®· chÕ ®Þnh hoÆc thiÕt kÕ ph−¬ng ¸n ch÷ ®¸ng chó ý lµ c¸c gi¸o viªn d¹y m«n viÕt phiªn ©m. khoa häc tù nhiªn ph¶i sö dông ®−îc tiÕng nãi, ch÷ viÕt DTTS; (4) Dïng ng÷ 8. §Èy m¹nh gi¸o dôc song ng÷ ng«n v¨n H¸n ®Ó gi¶ng, ng«n ng÷ d©n téc phô ng÷ quèc gia tiÕng H¸n - ng«n ng÷ trî. Ph−¬ng thøc nµy phï hîp cho nh÷ng DTTS g¾n víi ®Æc thï ë tõng ®Þa d©n téc chØ cã ng«n ng÷ d©n téc mµ ph−¬ng. Næi bËt lµ mét sè m« h×nh gi¸o kh«ng cã ch÷ viÕt d©n téc. dôc song ng÷ nh− sau: (1) Sö dông ng÷ v¨n d©n téc ®Ó d¹y-häc vµ thiÕt kÕ thªm 3. Thay lêi kÕt luËn ng÷ v¨n H¸n: Chñ yÕu sö dông ng÷ v¨n Cã thÓ nãi, d©n téc nãi chung, ng«n d©n téc ®Ó tiÕp thu bµi gi¶ng, ng÷ v¨n ng÷ DTTS nãi riªng ®· vµ ®ang lµ mét H¸n chØ lµ mét m«n häc b¾t ®Çu tõ líp 2, mét vÊn ®Ò quan t©m cña thÕ giíi mµ cô 3 hoÆc líp 4 d¹y. Lo¹i h×nh nµy ¸p dông thÓ lµ ë tõng quèc gia, bëi nã liªn quan chñ yÕu cho c¸c d©n téc c− tró tËp trung, ®Õn sù ®oµn kÕt, hoµ b×nh, æn ®Þnh vµ ng«n ng÷ cã ch÷ viÕt truyÒn thèng, c− ph¸t triÓn. NhÊt lµ ë thêi ®¹i hiÖn nay d©n ®«ng nh− M«ng Cæ, T¹ng, Duy Ng« khi mµ “li khai d©n téc” trë thµnh mét NhÜ, TriÒu Tiªn, Hµ S¶n,... (2) Sö dông “chñ nghÜa” ®ång nghÜa víi viÖc chia ng÷ v¨n H¸n ®Ó d¹y - häc vµ thiÕt kÕ t¸ch d©n téc cã nguyªn nh©n tõ ng«n thªm ng÷ v¨n DTTS: Chñ yÕu sö dông ng÷, khi mµ toµn cÇu cÇu ho¸ gia t¨ng ng÷ v¨n H¸n ®Ó lªn líp, sö dông gi¸o g¾n víi nguy c¬ lµm mÊt dÇn b¶n s¾c tr×nh biªn so¹n toµn quèc, ng÷ v¨n v¨n ho¸ d©n téc trong ®ã cã nguy c¬ tiªu DTTS lµ mét m«n häc vµo n¨m cuèi cña Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007 78
  11. VÊn ®Ò ng«n ng÷ d©n téc thiÓu sè… vong ng«n ng÷ DTTS th× vÊn ®Ò tiÕng kh¸c nhau mµ chØ lµ c¸c ph−¬ng ng÷ nãi ch÷ viÕt DTTS ph¶i ®−îc gi¶i quyÕt kh¸c nhau cña cïng mét ng«n ng÷. tho¶ ®¸ng trong mèi quan hÖ trªn mét 2. Còng cã c¸c ý kiÕn kh¸c cho r»ng, trôc: thÕ giíi - quèc gia - d©n téc - ng«n chØ cã hai d©n téc lµ d©n téc Håi vµ d©n ng÷. §èi víi vÊn ®Ò ng«n ng÷ DTTS ë téc M·n chuyÓn sang sö dông tiÕng H¸n Trung Quèc, cã thÓ thÊy, §¶ng vµ Nhµ 3. Héi nghÞ häc thuËt vÊn ®Ò quy n−íc Trung Quèc lu«n cã mét chñ tr−¬ng ph¹m tiÕng H¸n hiÖn ®¹i th¸ng 10 n¨m nhÊt qu¸n, mét ®Þnh h−íng vÒ chÝnh 1955 ®· nhÊt trÝ coi tiÕng H¸n cã 08 s¸ch râ rµng, l¹i cã nh÷ng b−íc ®i ch¾c ph−¬ng ng÷. Tuy nhiªn, tõ sau nh÷ng ch¾n trong triÓn khai c«ng viÖc, nªn n¨m 80 cña thÕ kØ XX, B¶n ®å ®Þa lÝ nh×n tæng thÓ, vÊn ®Ò ng«n ng÷ DTTS ë ng«n ng÷ Trung Quèc cña ViÖn KHXH Trung Quèc ®−îc gi¶i quyÕt lu«n tá ra cã Trung Quèc ®· chia ph−¬ng ng÷ tiÕng bµi b¶n, chÆt chÏ, cã thø tù, tÇng bËc H¸n lµm 10 vïng. mang mµu s¾c Trung Quèc theo c¸ch 4. Ph©n biÖt ®èi ®·i, ph©n lo¹i chØ “ph©n biÖt ®èi ®·i, ph©n lo¹i chØ ®¹o”(4). ®¹o: . 导指类分，待对别分 ThiÕt nghÜ, tuy cßn qu¸ nhiÒu viÖc ph¶i lµm nhÊt lµ viÖc ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch tµi liÖu tham kh¶o cho phï hîp vµ viÖc thùc thi sao cho ®¹t kÕt qu¶, nh−ng, cã thÓ coi ®©y lµ 1. NguyÔn V¨n Khang (2003): KÕ mét kinh nghiÖm quý ®Ó ViÖt Nam còng ho¹ch ho¸ ng«n ng÷ - Ng«n ng÷ häc x· nh− c¸c quèc gia cã c¶nh huèng ng«n héi vÜ m«, Nxb KHXH. ng÷ ®a ng÷ , nhÊt lµ cã c¶nh huèng ®a ng÷ cã ®Æc ®iÓm t−¬ng ®ång víi Trung 2. NguyÔn V¨n Khang (2006): VÒ c¸i Quèc tham kh¶o. chÕt cña ng«n ng÷ trong thêi ®¹i hiÖn nay, Ng«n ng÷, sè 60. 3. (2000): 生庆 周 央中，类人与言语 .社版出学大族民 4. (2006) 练旭李 文言语族民数少国中： . 文语族民数少，展发和用使的字 5. 少“所究研族民数少院学科会社国中 Chó thÝch: 语家国组题课”究研较比色正言语族民数 (2003) 1. Còng cã c¸c ý kiÕn kh¸c cho r»ng, 编 室 规 法策 政会 员 委作 工 字 文 言 ： , . ®©y kh«ng ph¶i lµ c¸c ng«n ng÷ DTTS 社版出文语 言语 与族民、家国 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 4(74)-2007 79
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh
81 tài liệu
1643 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2