intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Văn hóa Trung Quốc trên con đường mở cửa phát triển hội nhập - Tiếp cận tư duy và nhận thức "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST
Báo xấu
191
lượt xem 38
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

I. Văn hóa Trung Quốc hội l-u nhiều nguồn văn hóa vùng - Một nền văn hóa lâu đời của một quốc gia đa sắc tộc Văn hóa bản thân đã hàm chứa một nội dung vật thể và phi vật thể rộng lớn. Cho đến nay có hàng trăm định nghĩa. Từ các góc đứng khác nhau của chuyên ngành khoa học khác nhau có những định nghĩa khác nhau. Trong cuốn từ điển “Văn hoá học”(nhà xuất bản Học viện dân tộc Bắc Kinh 1988) đã nhắc ta biết có hàng trăm định nghĩa khác nhau đã đ-ợc...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Văn hóa Trung Quốc trên con đường mở cửa phát triển hội nhập - Tiếp cận tư duy và nhận thức "

  1. V¨n ho¸ Trung Quèc… PGS. NguyÔn V¨n Hång §¹i häc Quèc gia Hµ Néi I. V¨n hãa Trung Quèc héi l−u giíi con ng−êi, bao gåm toµn bé mèi nhiÒu nguån v¨n hãa vïng - Mét quan hÖ phøc t¹p víi mäi h×nh thøc biÓu nÒn v¨n hãa l©u ®êi cña mét quèc hiÖn”. Nh− vËy ngay vÊn ®Ò néi dung mµ gia ®a s¾c téc ta cã thÓ dung n¹p vµ liªn quan ®Õn ®Ò tµi nghiªn cøu ®· thËt khã mµ tiÕp cËn V¨n hãa b¶n th©n ®· hµm chøa mét hÕt.(1) néi dung vËt thÓ vµ phi vËt thÓ réng lín. Trung Quèc lµ nÒn v¨n hãa cã v¨n tù Cho ®Õn nay cã hµng tr¨m ®Þnh nghÜa. tõ hµng ngµn n¨m víi 56 d©n téc, ®Þa Tõ c¸c gãc ®øng kh¸c nhau cña chuyªn nh©n v¨n réng lín h¬n 9 triÖu 6 km2. ngµnh khoa häc kh¸c nhau cã nh÷ng Khèi l−îng tµi liÖu thËt ®å sé, ®a d¹ng. ®Þnh nghÜa kh¸c nhau. Trong cuèn tõ ViÖc nghiªn cøu thËt kh«ng dÔ dµng. Ta ®iÓn “V¨n ho¸ häc”(nhµ xuÊt b¶n Häc thö nghe lêi nhËn xÐt cña mét nhµ viÖn d©n téc B¾c Kinh 1988) ®· nh¾c ta nghiªn cøu næi tiÕng cña Trung Quèc cã biÕt cã hµng tr¨m ®Þnh nghÜa kh¸c nhau ý kiÕn vÒ vÊn ®Ò nµy trong t¸c phÈm ®· ®−îc c¸c nhµ v¨n hãa häc ®−a ra. Tùu Ng−êi Trung Quèc t¸c gi¶ L©m Ng÷ trung l¹i cã ®iÒu thèng nhÊt lµ v¨n hãa §−êng: “Trung Quèc lµ mét n−íc lín cã lµ s¶n phÈm do t¸c nh©n ho¹t ®éng cña lÞch sö l©u ®êi lµ mét thÕ giíi riªng con ng−êi: Con ng−êi víi tù b¶n th©n, kh«ng thuéc thÕ giíi nµy ... (t«i nghÜ t¸c con ng−êi víi x· héi, con ng−êi víi tù gi¶ muèn nãi “thÕ giíi Trung Hoa”) nhiªn. Tõ nh÷ng néi dung ®ã ta thÊy râ §Õn Trung Quèc th× mét c¶m gi¸c v¨n hãa cã liªn quan toµn diÖn ho¹t kh«ng cßn cã thÓ suy nghÜ n÷a, chØ cßn ®éng cña con ng−êi ®èi víi qu¸ tr×nh ®Êu c¶m nhËn Trung Quèc tån t¹i mét c¸ch tranh víi thiªn nhiªn, x· héi vµ c¶ b¶n khæng lå, v−ît qua c¶ c¶m nhËn. Nh− th©n c¸ thÓ cña m×nh. mét tr¹ng th¸i hçn ®én, c¸c sù kiÖn cø “Cã thÓ nãi v¨n hãa lµ tæng hßa h×nh xuÊt hiÖn trªn mµn diÔn kh«ng quan hÖ thøc biÓu hiÖn ng−êi víi tù nhiªn,víi thÕ víi nhau, cuéc sèng cø vËn ®éng nh− qui Nghiªn cøu trung quèc sè 5(84)-2008 49
  2. NguyÔn v¨n hång luËt tù th©n, x· héi nh− mét mµn kÞch nghiÖp lóa n−íc Tr−êng Giang. Nh−ng qu¸ vÜ ®¹i, lóc th× ®au buån bi th¶m, lóc yÕu tè cña c¸c nguån gèc ®ã t¹o nªn tÝnh th× hoan l¹c vui tu¬i. Lóc nµo còng nh− c¸ch riªng céi nguån tÝch cùc vµ h¹n chÕ gÊp g¸p khÈn tr−¬ng, nh− kÝch ®éng mµ tiªu cùc. sao ch©n thùc. Ng−êi ta b¾t ®Çu suy Qu¸ tr×nh lan táa, chinh phôc hµng nghÜ, kinh ng¹c mµ kh«ng thÓ rót ra kÕt ngh×n n¨m ®· t¹o nªn diÖn m¹o lÞch sö luËn”(2). v¨n hãa mét quèc gia, mét ®Õ quèc TÊt nhiªn chóng ta, vµ ®Õn c¶ ng−êi phong kiÕn “Thiªn triÒu”. Trung Quèc cã tri thøc còng cßn nh− vÊt Trung Quèc lµ mét quèc gia ®−îc h×nh v¶ nghiªn cøu t×m hiÓu vµ thËt ra cßn thµnh sím chiÕm mét kh«ng gian qu¸ cì ch−a thÓ tr¶ lêi cho chóng ta tháa m·n. ®· ®em l¹i mét ngé nhËn kh¸ l©u mang T«i ch−a nãi ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò khã tÝnh cè h÷u Trung Quèc – n−íc ë gi÷a, nh− ch÷ gi¸p cèt cßn bao nhiªu ch÷ ch−a xung quanh lµ Man Di kh«ng cÇn ®Õm ®äc ®−îc, ngay c¶ ch÷ nghÜa trong LuËn xØa. Kh¸i niÖm “thÕ giíi Trung Hoa” b¾t ng÷ mµ ®Õn nay ®ang cßn bµn c·i nhiÒu ®Çu tõ c¬ së ®ã. Nói biÓn bèn bÒ v©y ( ch÷ “thêi” trong c©u häc nhi thêi tËp quanh kh«ng gian biÖt lËp trong thêi chi ch÷ “thØ” trong LuËn ng÷ “Ung d·”). gian dµi cña v¨n minh n«ng nghiÖp t¹o Trung Quèc trªn con ®−êng nhËn ra nªn thÕ giíi nµy. m×nh ®i tõ v¨n minh n«ng nghiÖp tiÕn II. Trung Quèc mét thÕ kû r−ìi lªn con ®−êng v¨n minh c«ng nghiÖp lµ tr¨n trë nhËn thøc héi nhËp c¶ mét chÆng ®−êng dµi lÞch sö. Qu¸ Ngµy nay Trung Quèc ®· vµ ®ang tr×nh ®ã thùc ra lµ c¶ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh mÏ. C«ng cuéc nhËn thøc giao l−u häc tËp trao ®æi tiÕp x©y dùng kinh tÕ, hiÖn ®¹i ho¸ trªn c¬ së nhËn lµm phong phó thªm søc sèng gia ph¸t huy v¨n hãa truyÒn thèng tiÕn tµi v¨n hãa d©n téc. hµnh c¶i c¸ch më cöa ®· lµm thay ®æi Trung Quèc ngµy nay cã tíi 56 d©n nhanh chãng diÖn m¹o Trung Quèc. téc, c¸c d©n téc ®· gãp phÇn lín lao, t¹o Trung Quèc l¹c hËu, nghÌo ®ãi bÞ b¾t n¹t nªn v¨n hãa chung cã nhiÒu s¾c th¸i lµm ®· lïi vµo qu¸ khø. §ã lµ mét chÆng phong phó cho gia tµi v¨n hãa cña c− ®−êng dµi nh©n d©n Trung Quèc ®· ph¶i d©n ®Êt n−íc réng lín nµy. léi qua biÕt bao “m¸u bïn, nghÌo hÌn vµ Ngµy nay ai còng hiÓu r»ng nÒn v¨n bÞ xØ nhôc”(3). hãa nµy b¾t nguån tõ v¨n hãa l−u vùc Trung Quèc kh¼ng ®Þnh con ®−êng Hoµng Hµ gåm c¸c bé téc ë vïng c¸c chi x©y dùng mét x· héi mang ®Æc s¾c l−u s«ng L¹c thñy, PhÇn thñy, VÞ thñy, Trung Quèc. Víi 30 n¨m (1978 – 2008) Y thñy. Sau ®ã lan táa chinh phôc l−u mµ Trung Quèc ®· b−íc nh÷ng b−íc tiÕn vùc Tr−êng Giang v¨n hãa lóa n−íc. khæng lå b»ng ngµn n¨m ®óc l¹i. N−íc Nh− vËy nÒn v¨n hãa Trung Quèc gåm 3 Céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa ®· lín yÕu tè c¬ b¶n: V¨n hãa n«ng nghiÖp lóa m¹nh, quyÕt t©m x©y dùng x· héi kh¸ kh« (lóa m¹ch) Hoµng hµ, v¨n hãa du gi¶ víi tæng l−îng kinh tÕ ®øng vµo hµng môc ch¨n nu«i h¸i l−îm, v¨n hãa n«ng Nghiªn cøu trung quèc sè 5(84)-2008 50
  3. V¨n ho¸ Trung Quèc… ®Çu thÕ giíi, GDP ®Çu ng−êi lu«n t¨ng triÓn lµ mét quy luËt tÊt yÕu, nh−ng nã trung b×nh trªn 9%/n¨m. Trung Quèc l¹i chÞu t¸c ®éng cña lÞch sö, ®iÒu kiÖn ®· trë thµnh mét trong 3 c−êng quèc vò cô thÓ x· héi mang cÊp ®é nhËn thøc cña trô, kiªu h·nh ®−a con ng−êi bay vµo vò con ng−êi, d©n téc, tÝnh n¨ng ®éng tiÕp trô b»ng chÝnh con tµu cña m×nh. thu s¸ng t¹o cña d©n téc. Nã còng phô Olympic B¾c Kinh nh− mét hiÖn t−îng thuéc bëi tµi n¨ng cña nh©n vËt lÞch sö thiÕt kÕ thùc thi. minh chøng sù th¾ng lîi vÒ v¨n hãa vµ nhiÒu mÆt Trung Qu c ®· ®¹t ®−îc cña Vµo thêi kú cËn ®¹i, Trung Quèc thô c¶i c¸ch më cöa. ®éng tiÕp nhËn con ®−êng c−ìng bøc héi Tuy vËy, chóng ta còng hiÓu r»ng nhËp b¾t ®Çu tõ sù thÊt b¹i cña chiÕn nh÷ng thµnh tùu ngµy nay cña Trung tranh thuèc phiÖn ®èi ®Çu víi ®Õ quèc Quèc ®· ph¶i tr¨n trë vµ thùc thi, nhËn Anh sau ®ã, c¸c n−íc ®Õ quèc ®ua nhau vµo x©u xÐ thÞ tr−êng Trung Quèc. thøc mÊt kho¶ng h¬n mét thÕ kû r−ìi (1840 – 2008). NÕu tÝnh tõ khi Trung Qu¸ tr×nh nhËn thøc cÇn më cöa häc Quèc nhËn thøc ra con ®−êng c¶i c¸ch tËp chñ nghÜa t− b¶n ph−¬ng T©y, nhËn më cöa héi nhËp Trung Quèc còng ph¶i ra søc m¹nh cña con ®−êng ph¸t triÓn ®i mÊt 130 n¨m (1840-1978). c«ng th−¬ng nghiÖp t− b¶n lµ mét qu¸ Nh×n l¹i chÆng ®−êng lÞch sö, ta còng tr×nh l©u dµi b¾t ®Çu tõ viÖc thua trËn cã thÓ thÊy vµo thÕ kû XIX, thÕ giíi khÐp trong chiÕn tranh thuèc phiÖn 1840, kÝn cña x· héi, thÓ chÕ chÝnh trÞ, kinh tÕ nhËn ra kh«ng ph¶i “D−¬ng” (T©y) “Di” Trung Hoa ®· ph¶i giËt m×nh thøc tØnh l¹c hËu mµ chÝnh Trung Quèc l¹c hËu tr−íc sù x©m l−îc chinh phôc cña ®Õ thua kÐm. Phong trµo D−¬ng vô tõ quèc ph−¬ng T©y. §ã lµ thêi kú mµ c¸c nh÷ng n¨m 60 thÕ kû XIX mong häc hái ®Õ quèc t− b¶n ph−¬ng T©y dïng sóng kü thuËt ph−¬ng T©y – “S− Di tr−êng kü ®¹n vµ ®¹i b¸c “cuèn c¸c n−íc l¹c hËu dÜ chÕ Di”. Häc ph−¬ng T©y kü thuËt ®Ó chÕ ngù ng−êi T©y(6), mong ph¸t triÓn trªn thÕ giíi vµo c¬n lèc cña kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa”(4). c«ng th−¬ng nghiÖp ®Ó “phó quèc c−êng binh”; §Õn phong trµo Duy t©n (1898) Cuéc chiÕn tranh thuèc phiÖn n¨m cña Khang H÷u Vi, L−¬ng Kh¶i Siªu 1840, nh− b¸o hiÖu c¶nh tØnh Trung theo m« h×nh NhËt B¶n Minh TrÞ Duy Quèc ph¶i më cöa ph¶i thay ®æi. ThÊt t©n, sau lµ C¸ch m¹ng T©n Hîi (1911) do trËn ph¶i ký hiÖp −íc Nam Kinh n¨m T«n Trung S¬n l·nh ®¹o víi môc ®Ých 1842, më 5 c¶ng khÈu däc ven biÓn phÝa hoµn thµnh sø m¹ng d©n téc ®éc lËp, Nam tõ cöa s«ng Chu Giang ®Õn Tr−êng d©n quyÒn tù do, d©n sinh h¹nh phóc Giang (Qu¶ng Ch©u, Phóc Ch©u, H¹ ®Òu mong muèn ®−a Trung Quèc ph¸t M«n, Ninh Ba, Th−îng H¶i).(5) triÓn theo con ®−êng d©n chñ t− s¶n. Më cöa vµ héi nhËp lµ xu thÕ, qui luËt VÊn ®Ò ®Çu tiªn cña cña cuéc biÕn c¸ch tÊt yÕu cña lÞch sö, nh−ng nhËn thøc x· héi Trung Quèc lµ ph¶i giµnh l¹i ®−îc nã vµ hiÓu vÒ néi dung, t¹o b−íc ®i quyÒn qu¶n lý ®Êt n−íc Trung Quèc tõ hiÖu qu¶ l¹i lµ c¶ mét qu¸ tr×nh. Nh−ng chóng ta còng biÕt quy luËt më cöa ph¸t Nghiªn cøu trung quèc sè 5(84)-2008 51
  4. NguyÔn v¨n hång tay tËp ®oµn thèng trÞ M·n H¸n b¶o thñ NhËn thøc trªn quan träng quyÕt l¹c h©u vµ −¬n hÌn. ®Þnh ®Õn sù b¾t ®Çu chuyÓn m×nh cña Trung Quèc. Nã cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh Vai trß lÞch sö to lín ®ã ®· ®−îc T«n ®Õn vËn mÖnh quèc gia ®· tõng ®ãng cöa, Trung S¬n vµ giai cÊp t− s¶n gi¶i ®¸p bÞ c« lËp khái thÕ giíi hµng thÕ kû. mét phÇn. Sau ®ã §¶ng Céng s¶n Trung Trung Quèc nhËn thøc ra m×nh víi m«i Quèc hoµn thµnh c¬ b¶n trªn phÇn lôc sinh thÕ giíi vµ thÕ giíi còng b¾t ®Çu ®ia nhËn thøc Trung Quèc. Mèi quan hÖ Cuéc c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ do t−¬ng hç ®ã còng ph¶i tr¶i qua mét §¶ng Céng s¶n Trung Quèc tiÕn hµnh chÆng ®−êng khóc khuûu cam go, tr¶ gi¸ thµnh c«ng trªn phÇn lôc ®Þa n¨m 1949, míi ®−îc nhËn thøc. tiÕp theo lµ c«ng cuéc tr¨n trë t×m m« Nh− ta biÕt, x· héi loµi ng−êi trong h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ kÐo dµi 29 n¨m, tiÕn tr×nh lÞch sö ®ßi hái nh©n lo¹i muèn c¶ hai giai ®o¹n kÐo dµi tíi h¬n nöa thÕ tån t¹i ph¶i s¶n xuÊt, trao ®æi ph©n phèi kû - Víi sù l·nh ®¹o ®æi míi c¶i c¸ch më ®Ó ph¸t triÓn, vµ ph¸t triÓn ngµy cµng cöa, tæng kÕt nh÷ng tr¶i nghiÖm mÊt cao ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña m¸t, §¶ng Céng s¶n Trung Quèc ®øng con ng−êi. ®Çu lµ §Æng TiÓu B×nh ®· lµm ®−îc chuyÖn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nhËn thøc vµ §¶ng Céng s¶n d−íi sù l·nh ®¹o cña thùc thi h÷u hiÖu viÖc më cöa ph¸t triÓn Mao Tr¹ch §«ng sau khi giµnh ®−îc kinh tÕ ®Ó ph¸t triÓn ®i vµo nÒn kinh tÕ th¾ng lîi trªn lôc ®Þa réng lín cña Trung thÞ tr−êng. Quèc, b−íc vµo giai ®o¹n x©y dùng kinh tÕ v¨n hãa ®Ó ph¸t triÓn. Tuy vËy, vµo Thµnh c«ng lín cña thêi kú §Æng TiÓu nh÷ng n¨m 60 -70 thÕ kû XX v× nhiÒu lý B×nh lµ ®· nhËn thøc râ con ®−êng tÊt do, ng−êi l·nh ®¹o §¶ng Céng s¶n ®øng yÕu theo quy luËt kinh tÕ, lÞch sö ph¶i ®Çu lµ Mao Tr¹ch §«ng ®· ph¹m nÆng më cöa héi nhËp. Dï lµ mét n−íc lín, lµ nÒ khuynh h−íng b¶o thñ t¶ khuynh lÊy “mét thÕ giíi” (thÕ giíi Trung Hoa) còng ®Êu tranh giai cÊp lµm nhiÖm vô th−êng kh«ng thÓ sèng vµ ph¸t triÓn riªng lÎ trùc hµng ®Çu, cuéc “§¹i c¸ch m¹ng V¨n ®−îc. ho¸” lµ ®iÓn h×nh, c¸c c«ng tr×nh kinh tÕ “ThÕ giíi ngµy nay lµ mét thÕ giíi th× kh¾p n¬i dang dë. Nh©n d©n l©m vµo më…“ë thÕ giíi nµy, n−íc ph¸t triÓn vµ n¹n ®ãi, Trung Quèc r¬i vµo thêi kú kinh kh«ng ph¸t triÓn nÕu tho¸t ly khái sù tÕ ®i xuèng, kiÖt quÖ. Cuéc §¹i c¸ch hîp t¸c, ph©n c«ng quèc tÕ, ®ãng cöa l¹i m¹ng v¨n hãa thµnh cuéc ph¸ ho¹i v¨n th× ®èi víi s¶n xuÊt vËt chÊt, tinh thÇn hãa Trung Hoa víi quy m« lín ®Òu kh«ng thÓ thµnh c«ng. Muèn ®éc lËp ChÝnh lóc nµy, §¶ng Céng s¶n Trung ngoµi thÕ giíi, tr¸nh c¹nh tranh trong Quèc víi sù tr¶i nghiÖm giËt m×nh nhËn thÞ tr−êng thÕ giíi vµ tr¸nh th¸ch thøc lµ thøc ra con ®−êng sai nguy hiÓm vµ cã kh«ng thÓ ph¸t triÓn phån vinh ®−îc. V× quyÕt s¸ch më cöa. vËy, Trung Quèc kh«ng thÓ t¸ch khái bèi “§éc lËp tù chñ kh«ng ph¶i lµ c¶nh thÕ giíi, Trung Quèc kh«ng thÓ xa rêi thÕ giíi”.(7) ®ãng cöa gi÷ m×nh, tù lùc c¸nh sinh, Nghiªn cøu trung quèc sè 5(84)-2008 52
  5. V¨n ho¸ Trung Quèc… kh«ng ph¶i lµ bµi ngo¹i mét c¸ch kinh tÕ, nã kh«ng tuú thuéc ý chÝ cña c¸ mï qu¸ng” (8) nh©n hay mét tËp thÓ nµo. Nã cã mèi liªn hÖ ph¸t triÓn kinh tÕ theo con ®−êng C«ng cuéc c¶i c¸ch më cöa ph¸t triÓn kinh tÕ tù th©n. Tuy vËy mçi d©n téc tiÕn lªn x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng trªn con ®−êng phat triÓn ®Òu ph¶i hiÓu v¨n hãa håi sinh ph¸t triÓn lµ mét quyÕt v¨n hãa d©n téc m×nh n¾m b¾t nh÷ng s¸ch lÞch sö ®−îc ®−a ra trªn nh÷ng ®iÒu yÕu tè d©n téc, t©m lý d©n téc. Cã vËy kiÖn lÞch sö. Nã lµ con ®Î t×nh huèng cña míi cã thÓ t¹o nªn mét søc m¹nh dÓ Trung Quèc sau cuéc khñng ho¶ng kinh thµnh c«ng. tÕ v¨n hãa x· héi do cuéc c¸ch m¹ng v¨n * V¨n hãa Khoa häc kü thuËt søc hãa vµ ®−êng lèi chñ tr−¬ng chÝnh trÞ sai m¹nh cña thêi ®¹i ph¸t triÓn lÇm cña §¶ng Céng s¶n d−íi sù l·nh ®¹o qu¸ t¶ cña Mao Tr¹ch §«ng. Thêi ®¹i cho §Æng TiÓu B×nh thÊy Chñ tr−¬ng lÊy ®Êu tranh chÝnh trÞ, tÇm quan träng sè mét cña KHKT thêi giai cÊp lµ nhiÖm vô trung t©m lµm cho ®¹i khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nh− vò x· héi bÕ t¾c kh«ng lèi tho¸t. Ph¶i suy b·o, vµ ®· bæ sung thªm vµo nhËn ®Þnh nghÜ më lèi - §Æng TiÓu B×nh ®· s¸ng cña M¸c xem khoa häc kü thuËt lµ lùc t¹o nhËn thøc râ ph¶i tiÕn hµnh c¶i c¸ch l−îng s¶n xuÊt hµng ®Çu. Vµ, c¸i ®ã lµ më cöa lÊy nhiÖm vô kinh tÕ lµm trung c¸i thiÕu c¸i l¹c hËu cña v¨n hãa Trung Hoa t©m. Ph¶i tõ thùc tiÔn ®Þnh quyÕt s¸ch vµ lÊy “thùc tiÔn kiÓm nghiÖm ch©n lý”. Khoa häc kü thuËt ngµy nay cã t¸c dông t¹o nªn nh÷ng b−íc nh¶y vät phi III - Con ®−êng chñ nghÜa x héi th−êng. Thùc tiÔn s¶n xuÊt c¸c quèc gia ®Æc s¾c Trung Quèc – V¨n minh tinh ph¸t triÓn trªn thÕ giíi vµ ngay chÝnh thÇn. Gi¸ trÞ vµ søc m¹nh c¬ së v¨n b¶n th©n Trung Quèc ®· cho §Æng TiÓu hãa b¶o ®¶m bÒn v÷ng trong ph¸t B×nh nhËn thøc s©u s¾c khoa häc kü triÓn thuËt trë thµnh “lùc l−îng s¶n xuÊt Nguyªn t¾c néi lùc tù c−êng, ®øng hµng ®Çu”(9). Nã trë thµnh ch×a kho¸ cã v÷ng trªn m¶nh ®Êt Trung Hoa ph¸t hiÖu n¨ng t¹o nªn b−íc ®ét biÕn, chiÕm huy truyÒn thèng v¨n hãa, ®· ®−îc T«n lÜnh thÕ m¹nh, t¹o lùc chi phèi. Trung S¬n, vµ nhiÒu nhµ c¸ch m¹ng NhËn thøc khoa häc, víi tr¸i tim nãng Trung Quèc ý thøc vµ dùa vµo ®ã t¹o vµ c¸i ®Çu s¾c l¹nh khoa häc, chóng ta nªn søc m¹nh d©n téc. thÊy Trung Quèc tiÕn lªn ph¸t triÓn §Æng TiÓu B×nh vµ §¶ng Céng s¶n kinh tÕ víi nh÷ng b−íc ®i v÷ng ch¾c. Ta Trung Quèc ®· sím tiÕn hµnh cuéc c¸ch thÊy Trung Quèc trong vßng 30 n¨m më m¹ng trong t×nh h×nh thÕ giíi ®ang biÕn cöa c¶i c¸ch, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ®æi lín. NhËn thøc quy luËt kinh tÕ ph¸t ho¸, x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng víi triÓn cña thêi ®¹i ®óng sÏ ®em l¹i søc nh÷ng b−íc ®i nhanh vµ gi¶m tèc ®Òu cã m¹nh, sù phån vinh cho ®Êt n−íc. Ph¶i suy nghÜ gi÷ nhÞp. Nh− mét cç m¸y ph¸t triÓn kinh tÕ theo con ®−êng kinh khæng lå vËn hµnh, lu«n suy nghÜ ®iÒu tÕ thÞ tr−êng ®ã lµ tÝnh quy luËt cña chØnh lµm chñ tèc ®é vËn hµnh æn ®Þnh Nghiªn cøu trung quèc sè 5(84)-2008 53
  6. NguyÔn v¨n hång Gi¸o duc lµ kÕ lín l©u dµi cña d−íi bµn tay cña khèi ãc s¾c l¹nh khoa d©n téc häc cña c¸c nhµ l·nh ®¹o tµi ba cña Trung Quèc. Cã mét ®iÒu thËt thó vÞ lµ nÕu c¸ch m¹ng v¨n hãa b¾t ®Çu cïng víi viÖc Ngay sau n¨m 1997 khi ë ch©u ¸ hÇu ®ãng cöa nhµ tr−êng, häc sinh vµ gi¸o hÕt c¸c con rång ®Òu l©m vµo khñng viªn ®Òu ph¶i vÒ n«ng th«n lao ®éng th× ho¶ng tiÒn tÖ, kinh tÕ tæn th−¬ng kh¸ c«ng cuéc c¶i c¸ch l¹i b¾t ®Çu b»ng viÖc nÆng, Trung Quèc vÉn v÷ng vµng tuyªn më l¹i cöa tr−êng häc tuyÓn sinh, c¸c bè kh«ng ph¸ gi¸ ®ång nh©n d©n tÖ, t¹o gi¸o s− trë vÒ c«ng viÖc ®µo t¹o nh©n tµi thÕ trô v÷ng t©m cho c¸c quèc gia ch©u tri thøc cho ®Êt n−íc ngay khi Trung ¸, §«ng Nam ¸ vµ ®Æc biÖt lµ ViÖt Nam Quèc nhËn ra sai lÇm th¶m h¹i cña c¸ch h¹n chÕ t¸c ®éng liªn hoµn nguy hiÓm. m¹ng v¨n hãa(7-1977). Nh×n toµn bé con ®−êng më cöa ph¸t Më cöa tr−êng häc - mét thêi kú ®Çy triÓn héi nhËp, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ hy väng b¾t ®Çu. tr−êng ta thÊy rÊt râ rµng Trung Quèc ®i lªn ph¸t triÓn dùa trªn tÇm nh×n trÝ tuÖ NhËn thøc râ “con ng−êi lµ tµi s¶n cã tÝnh chiÕn l−îc toµn diÖn. Trung Quèc quý nhÊt”, vµ trÝ tuÖ cña mét d©n téc, tè lµ n−íc x©y dùng ph¸t triÓn kinh tÕ mµ chÊt cña d©n téc lµ c¬ së bÒn v÷ng quyÕt lu«n chó ý ®Õn viÖc ng¨n ngõa hËu qu¶ ®Þnh cho sù ph¸t triÓn tèc ®é l©u dµi. xÊu cña t¸c ®éng kinh tÕ thÞ tr−êng, Lµ mét quèc gia d©n téc cã truyÒn kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa. §ã chÝnh lµ thèng hiÕu häc, hiÓu râ søc m¹nh tèc ®é nÐt ®Æc biÖt Trung Quèc. TruyÒn thèng §¶ng Céng s¶n Trung Quèc ngay tõ ®Çu nhËn thøc gi¸ trÞ häc vÊn ®èi víi con ®· nhËn râ vai trß gi¸o dôc, v¨n hãa. ng−êi “nh©n bÊt häc bÊt tri lý” «n l¹i lêi Víi tÇm nh×n xa chiÕn l−îc ph¸t triÓn d¹y cò cña cha «ng ®Ó tiÕp biÕt c¸i míi; xem “Gi¸o dôc lµ sù nghiÖp c¨n b¶n §ã lµ gia tµi v¨n hãa “Häc” triÕt thuyÕt nhÊt cña mét d©n téc ... kÕ lín c¨n b¶n Trung hoa. l©u dµi cña sù ph¸t triÓn mét quèc X©y dùng v¨n minh tinh thÇn lÊy gi¸o gia”.(10) dôc khoa gi¸o h−ng quèc lµm ®ßn bÈy vµ Mèi quan hÖ h÷u c¬ cã tÝnh chÊt sèng ®¶m b¶o l©u dµi cho thµnh qu¶ kinh cßn cña con ®−êng ph¸t triÓn ®· ®−îc c¸c tÕ, Trung Quèc nh− h−íng tíi mét x· héi nhµ l·nh ®¹o Trung Quèc s¸ng suèt lµnh m¹nh trong t−¬ng lai. nhËn ra vµ cã nhiÒu biÖn ph¸p thùc thi. Lµ mét n−íc cã nÒn v¨n minh l©u ®êi, Chóng ta nh×n l¹i chÆng ®−êng mµ cã mét gia tµi v¨n ho¸ ®å sé, phong phó, nh©n d©n Trung Quèc ®· ®i trong 30 Trung Quèc trong qu¸ tr×nh më cöa ph¸t n¨m qua. Dòng c¶m mµ trÝ tuÖ, th¾ng lîi triÓn kinh tÕ, Trung Quèc ®Æt vÊn ®Ò x©y mµ kh«ng lµm ®Çu ãc say cho¸ng. Lu«n dùng v¨n minh tinh thÇn thµnh bé phËn tØnh t¸o. song song víi x©y dùng ph¸t triÓn kinh tÕ. §ã lµ ®iÓm ®Æc s¾c thËt sù Trung Më cöa c¶i c¸ch nh− c¸ch nãi cña Quèc. ng−êi Trung Quèc lµ cho ngän giã m¸t lµnh thæi vµo nh−ng giã ®éc còng vµo * V¨n hãa tè chÈt trÝ tuÖ d©n téc theo, ruåi nhÆng còng vµo. Trung Quèc søc m¹nh bÒn v÷ng cña d©n téc Nghiªn cøu trung quèc sè 5(84)-2008 54
  7. V¨n ho¸ Trung Quèc… d©n téc x· héi chñ nghÜa khoa häc vµ ®· sím ý thøc ®iÒu nµy. X©y dùng chñ d©n téc”(11) nghÜa x· héi ®Æc s¾c Trung Quèc; cã lÏ X©y dùng v¨n hãa vµ c¶i c¸ch thÓ chÕ ®ã lµ ®iÓm nãi lªn kh¸c biÖt, ®iÒu lµm §CS Trung Qu c nhÊn m¹nh cÇn ph¶i chóng ta ph¶i chó ý lµ Trung Quèc xem ph¸t huy truyÒn thèng −u tó v¨n hãa nhiÖm vô kinh tÕ hµng ®Çu, vÊn ®Ò giµu d©n téc, häc c¸i hay tiÕn bé cña c¸c d©n cã v−¬n lªn x· héi tiÓu khang lu«n song téc trªn thÕ giíi; tÝch cùc s¸ng t¹o míi vÒ hµnh víi nhiÖm vô b¶o ®¶m mét x· héi “v¨n minh tinh thÇn”. ViÖc gi¸o dôc ®¹o néi dung vµ h×nh thøc, kh«ng ngõng ®øc truyÒn thèng Trung Hoa cho c¸n bé, tÝnh hÊp dÉn cña v¨n hãa x· héi chñ nh©n d©n; gi¸o dôc t− t−ëng nh©n b¶n nghÜa ®Æc s¾c Trung Quèc trªn nguyªn t¾c: cña truyÒn thèng Trung Hoa lu«n th−êng trùc. B¶n s¾c d©n téc lu«n ®−îc -Båi d−ìng, ph¸t huy m¹nh mÏ tinh ph¸t huy g×n gi÷. thÇn d©n téc Trung Quèc ®i vµo nÒn kinh tÕ thÞ - TÝch cùc t¨ng c−êng x©y dùng t− tr−êng víi sù tØnh t¸o, tèc ®é mµ an toµn, t−ëng ®¹o ®øc. t¹o nªn thµnh qu¶ tèt ®Ñp mµ nghÜ tíi sù - Nç lùc ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ khoa ®¶m b¶o l©u dµi. Mét nguyªn nh©n quan häc. träng lµ Trung Quèc ®· chó ý ®Õn viÖc §Æc biÖt trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn khai th¸c gia tµi truyÒn thèng v¨n ho¸ v¨n hãa Trung Quèc chó träng −u tiªn ®Ó tiÕn hµnh c¶i c¸ch ®i vµo nÒn kinh tÕ b−íc ®i vµ qu¸n xuyÕn nguyªn t¾c t− thÞ tr−êng. t−ëng xem gi¸o dôc lµ nÒn c¬ b¶n cho IV - §¶ng céng s¶n Trung Quèc ph¸t triÓn v¨n hãa lµ c¸i nÒn ph¸t triÓn thùc tiÔn vµ nhËn thøc vÒ vÞ trÝ khoa häc, båi d−ìng nh©n tµi. v¨n hãa khoa häc vµ gi¸o dôc. §Æng TiÓu B×nh nãi râ “Ph¸t triÓn TruyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i. khoa häc kü thuËt, kh«ng n¾m gi¸o dôc Trong b¸o c¸o chÝnh trÞ cña §CS kh«ng ®−îc. Nãi su«ng kh«ng thÓ thùc Trung Quèc §¹i héi XVI chØ râ : hiÖn hiÖn ®¹i hãa, cÇn ph¶i cã tri thøc, cã nh©n tµi. Kh«ng cã nh©n tµi lµm sao “X©y dùng mét x· héi giµu cã toµn mµ tiÕn lªn ®−îc”(12). diÖn cÇn toµn lùc ph¸t triÓn v¨n hãa tinh thÇn x· héi. Ngµy nay trªn thÕ giíi ChÝnh s¸ch v¨n hãa gi¸o dôc ®· d−îc v¨n hãa, kinh tÕ, chÝnh trÞ hßa quyÖn víi §CS Trung Qu c chó ý mét c¸ch toµn nhau t¹o nªn søc m¹nh canh tranh tæng diÖn n¨ng ®éng mang tÇm chiÕn lù¬c, nã hîp vµ t¸c dông cña v¨n hãa cµng râ. liªn quan nhiÒu ®Õn viÖc n©ng cao tè Lùc l−îng v¨n hãa cµng cã t¸c dông chÊt d©n téc. VÊn ®Ò gi¸o dôc cña Trung hun ®óc s©u søc sèng d©n téc, søc s¸ng Quèc tõ thµnh thÞ ®Õn n«ng th«n ®Òu t¹o vµ søc tæng hîp. ®−îc chó ý mét c¸ch tØ mØ linh ho¹t s¸ng Ph¸t triÓn v¨n hãa tiªn tiÕn tøc lµ t¹o.(13) ph¸t triÓn h−íng tíi hiÖn ®¹i hãa, h−íng Ngay tõ ®Çu khi më cöa héi nhËp ra thÕ giíi, h−íng tíi t−¬ng lai, v¨n hãa Trung Quèc ®· chó ý ®Õn truyÒn thèng Nghiªn cøu trung quèc sè 5(84)-2008 55
  8. NguyÔn v¨n hång d©n téc vµ thêi ®¹i. Lý luËn ph¸t triÓn thuyÕt trªn cña Khæng Tö víi ý nghÜa s©u xa cña nã : vµ tiÕp thu v¨n hãa tiªn tiÕn hiÖn ®¹i. Chó ý ®Õn tÝnh b¶o ®¶m cña thµnh tùu. “H¬n 2000 n¨m tr−íc, Khæng Tö nhµ V¨n hãa tinh thÇn lµnh m¹nh ng¨n chÆn t− t−ëng thêi Tiªn TÇn cña Trung Quèc « nhiÔm cã kh¶ n¨ng xãa hÕt nh÷ng ®Ò ra t− t−ëng “Hoµ nhi bÊt ®ång”, hµi thµnh tùu ®¹t ®−îc trong ph¸t triÓn. hoµ mµ kh«ng ph¶i nh− nhau, “bÊt ®ång mµ kh«ng xung ®ét”, hµi hoµ cïng nhau V- Ph¸t huy gi¸ trÞ s©u xa cña lý sèng vµ ph¸t triÓn, bÊt ®ång mµ bæ trî luËn v¨n hãa Nho gi¸o x©y dùng cho nhau, t¸c thµnh cho nhau. “Hoµ nhi x héi hµi hoµ víi kinh tÕ thÞ bÊt ®ång” lµ quy luËt quan träng cña sù tr−êng vËt vµ quan hÖ x· héi, vµ còng lµ chuÈn Nho gi¸o kh«ng chØ ®èi víi Trung t¾c cÇn ph¶i tu©n gi÷ trong xö thÕ, lµm Quèc lµ mét gi¸ trÞ lín vÒ t− t−ëng, gi¸o viÖc cña con ng−êi, lµ ®¹o lý cña c¸c nÒn dôc, ®¹o ®øc mµ cßn lµ gi¸ trÞ lín cña v¨n minh nh©n lo¹i trªn con ®−êng ph¸t v¨n ho¸ §«ng ¸. §iÒu nµy ®· ®−îc nhiÒu triÓn hµi hoµ”(14) häc gi¶ Hµn Quèc, NhËt B¶n, ViÖt Nam Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö, thõa nhËn. quèc gia nµo còng ph¶i t×m con ®−êng ®i, Khæng Tö víi t¸c phÈm cña m×nh vµ m« h×nh ph¸t triÓn phï hîp víi d©n téc truyÒn thuyÕt tËp thµnh Nho gi¸o, «ng m×nh. C¸ch m¹ng lµ s¸ng t¹o, x©y dùng trë thµnh nhµ t− t−ëng, gi¸o dôc lín, cµng cÇn s¸ng t¹o. Trung Quèc lµ ®Êt nhµ chÝnh trÞ coi träng viÖc x©y dùng n−íc cã lÞch sö l©u ®êi, nh©n d©n Trung mét x· héi æn ®Þnh hoµ b×nh thÞnh trÞ. Quèc trong qu¸ tr×nh lÞch sö ®· s¸ng t¹o Lµ nhµ chÝnh trÞ coi träng lý luËn s¸ng nªn mét trong c¸c nÒn v¨n minh cæ ®¹i t¹o, trong viÖc tæng kÕt soi räi kinh ph−¬ng §«ng rùc rì, cã søc ¶nh h−ëng nghiÖm lÞch sö, trªn c¬ së ®ã «ng ®Ò ra t− s©u xa réng lín. t−ëng “Hoµ nhi bÊt ®ång” h−íng tíi x©y Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö ®i lªn cña dùng mét x· héi hµi hoµ. Lµ mét nhµ c¸c d©n téc ®Òu cã liªn quan mËt thiÕt gi¸o dôc «ng d¹y cho c¸c ®Ö tö tiÕn hµnh ®Õn v¨n ho¸ d©n téc, tè chÊt d©n téc. trong thùc tiÔn, mong x©y dùng mét Ph¶i lu«n g¾n vµ ph¸t huy truyÒn thèng x· héi hoµ ®iÖu an b×nh. Lý luËn hµi hoµ cña d©n téc ®Ó t¹o lùc, t¹o m« h×nh thÝch lµ mét gia tµi triÕt thuyÕt cã ý nghÜa hîp ®Ó xö lý ®i lªn mét c¸ch cã hiÖu qu¶. nhiÒu mÆt. Ngµy nay Trung Quèc ®ang khai th¸c toµn diÖn ®Ó tiÕn vµo x©y dùng GÇn ®©y Trung Quèc ®ang tËp trung mét Trung Quèc ph¸t triÓn bÒn v÷ng khai th¸c lý thuyÕt “Hµi hoµ” “Hoµ nhi mang ®Æc s¾c Trung Quèc. bÊt ®ång” cña Khæng Tö träng mäi quan hÖ trong xö thÕ, c¶ ®èi néi, ®èi ngo¹i, c¶ Ta h·y xem th¸ng 10 n¨m 2002, c¸ nh©n víi c¸ nh©n, tËp thÓ. Vµ xem ®ã Giang Tr¹ch D©n ng−êi ®øng ®Çu §¶ng nh− lµ “quy luËt ph¸t triÓn cña sù vËt vµ Céng s¶n, Nhµ n−íc Trung Quèc nãi quan hÖ x· héi, lµ chuÈn t¾c trong xö thÕ, chuyÖn khi th¨m th− viÖn cña Tæng lµm viÖc cña con ng−êi”. thèng Mü Bush (cha) ®· diÔn dÞch lý Nghiªn cøu trung quèc sè 5(84)-2008 56
  9. V¨n ho¸ Trung Quèc… Khai th¸c lý thuyÕt nµy trong mäi nµy ®· x¶y ra phæ biÕn ë c¸c quèc gia lÜnh vùc. Trong quan hÖ ph¸t triÓn kinh míi ph¸t triÓn nh− Hµn Quèc, ViÖt Nam, tÕ thÞ tr−êng còng vËy. khu vùc §µi Loan, Hång C«ng v.v… ë ®ã ®Òu cã nh÷ng hiÖn t−îng ®¸ng c¶nh b¸o “Hoµ nhi bÊt ®ång” t¹o nªn sù liªn xem xÐt. Trong Héi nghÞ Nho gi¸o víi kÕt cïng ph¸t triÓn gi÷a c¸c c¬ së xÝ x· héi t−¬ng lai ë Hµn Quèc n¨m 2001, nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh lµ c¬ së v¨n Gi¸o s− An BØnh Chu ®· ph¸t biÓu c¶nh hãa kinh doanh. Sù kh¸c biÖt “bÊt ®ång” tØnh: lµ sù tån t¹i cã thÓ t−¬ng t¸c, t−¬ng thµnh. T− t−ëng “Kû dôc lËp nhi lËp “Ngµy nay, x· héi nh− ®Çy tiÕng kªu nh©n, Kû dôc ®¹t nhi ®¹t nh©n”(11) ®ã lµ cøu ph¶n ¸nh nçi lo l¾ng vÒ sù hoang ®¹o ®øc cÇn cho x· héi ph¸t triÓn kh«ng tµn cña nh©n t©m. M«i tr−êng bÞ « sinh lo¹n. C¹nh tranh kh«ng ph¶i lµ ®Êu nhiÔm, lu©n lý suy ®åi, con ng−êi ph¬i tranh tiªu diÖt lÉn nhau. Nªn hiÓu trÇn nçi kh¸t khao truy cÇu lîi Ých vµ th−¬ng tr−êng tõ nghÜa ch÷ “th−¬ng” dôc väng. M«i tr−êng thiªn nhiªn ®· bÞ ban ®Çu trong truyÒn thèng v¨n ho¸ ph¸ ho¹i, « nhiÔm ®Õn ®Ønh ®iÓm. Vµ, Trung Hoa lµ th−¬ng l−îng. Th−¬ng coi ®iÒu quan träng lµ néi t©m cña con träng viÖc t−¬ng trî, coi träng viÖc ®µm ng−êi hoang tµn, gi¸ l¹nh. Quan hÖ gi÷a ph¸n, chó ý lîi Ých tõ hai phÝa. Sù c¹nh ng−êi vµ ng−êi nh− ®øng tr−íc nguy c¬ tranh ®Ó ph¸t triÓn cã ý nghÜa t¹o lùc tù diÖt vong”(16) xóc t¸c, ®Ó t×m h−íng ph¸t triÓn. Th¾ng, Cã lÏ lêi c¶nh b¸o trªn còng lµ hiÖn b¹i trong c¹nh tranh kh«ng ph¶i tõ m−u t−îng chung ë c¸c n−íc më cöa c¶i c¸ch m« nh»m tiªu diÖt nhau. C¸i nghÜa “t¸c ph¸t triÓn nh− Trung Quèc, ViÖt Nam. chiÕn” ë ®©y chØ ë nghÜa so s¸nh lùc Kinh tÕ Trung Quèc còng nh− c¸c l−îng, c¸ch lµm t¹o nªn søc m¹nh ph¸t quèc gia ®ang ph¸t triÓn ®· xuÊt hiÖn triÓn, quy luËt cã gi¸ trÞ ®Èy s¶n xuÊt c¸c hiÖn t−îng thÞ tr−êng ®Çy rÉy sù gi¶ x· héi, tiÕp nhËn hay vÊt bá c¸c ph−¬ng m¹o, tèt xÊu lÉn lén; nh÷ng c¸n bé cã ph¸p s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶ vµ quyÒn chøc th× tham «, hèi lé, tha ho¸. kh«ng cã hiÖu qu¶. Tu©n Tö ®· tõng nãi: Cuéc ®Êu tranh dïng ph¸p luËt ®Ó h¹n “Hoµ th× ®ång t©m cã søc cã lùc, nhiÒu chÕ lo¹i trõ c¸c hiÖn t−îng nguy h¹i ®ã søc th× m¹nh, m¹nh th× tÊt th¾ng”(15) mµ vÉn khã an ®Þnh. Trung Quèc ®· trë §ã chÝnh lµ ®¹o ®øc quy ph¹m −íc vÒ bµi häc v¨n hãa “§øc trÞ” “LÔ trÞ” cña chÕ cña kinh doanh tõ nhËn thøc ®Ó t¹o cha «ng. Trung Quèc dïng biÖn ph¸p nªn mèi quan hÖ c¹nh tranh lµnh m¹nh. gi¸o dôc, ®Ò cao “LÔ trÞ” “§øc trÞ” x©y Kinh tÕ t¨ng tr−ëng víi tèc ®é cao dÉn dùng hÖ thèng ®¹o ®øc cho d©n téc, ®Õn sù ph©n ho¸ giµu nghÌo cµng râ rÖt, Trung Quèc xem ®ã lµ c¸ch trÞ bÖnh tõ c¸c kho¶ng c¸ch thu nhËp ngµy cµng lín. gèc; luËt ph¸p, h×nh ph¹t chØ lµ c¸i ngän Nh−ng nÕu kh«ng cã sù c¸ch biÖt nµy th× tr−íc m¾t. §iÒu quan träng lµ “¸t nh©n kh«ng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ. Tuy vËy sù dôc, tån thiªn lý”. Dïng nguyªn lý gi¸o c¸ch biÖt giµu nghÌo, thu nhËp cao thÊp dôc øng xö nµy ®Ó h¹n chÕ tèi ®a hµnh l¹i t¹o ra sù bÊt æn trong x· héi. §iÒu Nghiªn cøu trung quèc sè 5(84)-2008 57
  10. NguyÔn v¨n hång §©y lµ ®iÒu hîp víi h¹t nh©n lý luËn vÒ ®éng v× lîi sai tr¸i, ®Ó b¶o ®¶m cho kinh Chñ nghÜa x· héi ®Æc s¾c Trung Quèc, vµ tÕ thÞ tr−êng ph¸t triÓn lµnh m¹nh. còng lµ t− t−ëng h−íng ®¹o ph¸t triÓn §èi víi ph©n phèi lµ kh©u quan träng kinh tÕ thÞ tr−êng. trong kinh tÕ x· héi, Trung Quèc chñ §Ó cã thÓ ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ gia tr−¬ng “®Ó mét bé phËn giµu” vµ sau ®ã tµi truyÒn thèng ®¹o ®øc, ®¹o ®øc øng xö, kÝch thÝch kÐo mäi ng−êi cïng giµu. c¸c nhµ l·nh ®¹o §¶ng Céng s¶n Trung T− t−ëng cïng giµu, quan niÖm ®¹o Quèc gÇn ®©y t¨ng c−êng m¹nh mÏ viÖc ®øc Nho gia “lËp nh©n” “®¹t nh©n”, m×nh gi¸o dôc “LÔ trÞ” “§øc trÞ”, gi¸o dôc lu©n thµnh c«ng còng gióp ng−êi thµnh c«ng, lý øng xö tõ b¶n th©n c¸ nh©n ®Õn gia m×nh th¾ng lîi còng gióp ng−êi th¾ng lîi ®×nh x· héi, chó ý kiÖn toµn c¶ hÖ thèng ®Ó ®¹t ®Õn “qu©n phó” cïng giµu. ë ®©y quy ph¹m ®¹o ®øc víi môc ®Ých tiªu trõ tÊt nhiªn kh«ng cã t− t−ëng kh«ng t−ëng mÇm ho¹ xÊu tõ khi ch−a h×nh thµnh vµ qu©n b×nh, mµ lµ t¹o nªn x· héi cïng c¶nh b¸o gi¸o dôc khi cßn ch−a cã t¸c giµu cã, Ýt chªnh lÖch, kh«ng cã sù bÊt h¹i lín. Trung Quèc ®· vµ ®ang ph¸t b×nh ®¼ng ®Õn møc t¹o thµnh hai th¸i huy gia tµi ®¹o ®øc, gi¸o dôc, quan hÖ cùc. §iÒu ®ã còng lý gi¶i t− t−ëng “hµi øng xö cña Nho gi¸o truyÒn thèng víi hoµ” “hoµ nhi bÊt ®ång” cña Khæng Tö. nh÷ng néi dung ®−îc bæ sung, gi¶i thÝch Mét x· héi “tiÓu khang” m¬ −íc cña n©ng cao. Mong muèn s¸ng t¹o nªn mét Trung Quèc. m«i tr−êng tèt ®Ñp cã lîi cho ph¸t triÓn T− t−ëng ®Ó æn ®Þnh x· héi lµ ®õng lµnh m¹nh nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng. Hå t¹o nªn sù chªnh lÖch qu¸ møc: Gia tµi CÈm §µo - Tæng BÝ th− §¶ng Céng s¶n t− t−ëng Nho gia “qu©n phó” (cïng giµu Trung Quèc ®· tõng nãi râ : cã) víi Nho gia ®ã lµ sù b×nh qu©n t−¬ng ®èi dùa vµo sù ph©n phèi theo thø bËc. “Chóng ta x©y dùng x· héi chñ nghÜa §ång thêi Nho gia Trung Quèc còng chñ x· héi hµi hoµ, ph¶i lµ x· héi ph¸p trÞ tr−¬ng “chÕ d©n chi s¶n” (®iÒu tiÕt tµi d©n chñ, c«ng b»ng chÝnh nghÜa, ch©n s¶n) lµm cho d©n ai còng yªn lßng víi thµnh th−¬ng yªu, ®Çy søc sèng, æn ®Þnh nghiÖp cña m×nh. Kho¶ng c¸ch giµu trËt tù, con ng−êi vµ tù nhiªn chung sèng nghÌo qu¸ lín, sè ng−êi thÊt nghiÖp, ®ãi hµi hoµ”(17) nghÌo kh«ng n¬i n−¬ng tùa t¨ng lªn VÊn ®Ò gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a con ®· tõng t¹o nªn mét lùc l−îng chèng ®èi ng−êi vµ tù nhiªn, chóng ta cÇn ph¸t chÝnh quyÒn ®¸ng sî trong lÞch sö Trung huy t− t−ëng “thiªn nh©n hîp nhÊt” - Quèc. Nã nh− mét quy luËt bÊt biÕn. ng−êi sèng hoµ cïng thiªn nhiªn. Trong NÕu gi¶i quyÕt tèt kh©u ph©n phèi, ®iÒu c«ng cuéc ®Êu tranh cã tÝnh giµnh giËt tiÕt thu nhËp, tµi s¶n mét c¸ch hµi hoµ víi tù nhiªn, con ng−êi th−êng lµm « sÏ t¹o nªn ®iÒu kiÖn cho sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn trong x· héi. nhiÔm m«i tr−êng, ph¸ ho¹i, chóng ta ë trªn lµ nh÷ng h¹t nh©n cã h−íng cÇn häc Khæng Tö t×nh yªu thiªn nhiªn, khai th¸c ph¸t huy tõ gia tµi t− t−ëng nói s«ng c©y cá, chim, c¸. §õng sèng xa cña Trung Quèc nh»m ph¸t triÓn ®¶m xØ lµm c¹n kiÖt tµi nguyªn huû ho¹i m«i b¶o l©u dµi cho nÒn kinh tÕ Trung Quèc. tr−êng, ph¶i sèng tiÕt kiÖm gi¶n dÞ, ph¶i Nghiªn cøu trung quèc sè 5(84)-2008 58
  11. V¨n ho¸ Trung Quèc… häc tinh hoa cña t− t−ëng hoµ nhi bÊt ®i mÊt 128 (1858-1986) míi thøc ngé ra ®ång, lÊy x−a dïng nay ph¸t huy truyÒn m×nh cÇn “§æi míi”. thèng v¨n ho¸ cha «ng, hµi hoµ ph¸t Trong sù nghiÖp míi mÎ c¶i c¸ch triÓn.(18) ph¸t triÓn héi nhËp, Trung Quèc ®· cã Trung Quèc ngµy nay ®ang rÊt s«i næi c¸ch ®i kh¸ bµi b¶n: nãi ®Õn gia tµi v¨n hãa Nho gi¸o, mét - Më cöa suy nghÜ t×m h−íng ®i gia tµi v¨n ho¸ cã bao ®iÒu ®¸ng ph¸t - Gi¶i phãng t− t−ëng, tiÕn hµnh b−íc huy, ®¸ng suy ngÉm tr−íc sù ph¸t triÓn thö nghiÖm, dß ®¸ qua s«ng lÊy thùc t¸c ®éng cña kinh tÕ thÞ tr−êng. tiÔn kiÓm nghiÖm. LuËn thuyÕt “LÔ trÞ” “§øc trÞ” x©y - TruyÒn thèng v¨n hãa. Trªn m¶nh dùng mét x· héi “hµi hoµ” ph¸t triÓn. ®Êt Trung Hoa, ng−êi Trung Quèc Kinh tÕ Trung Quèc ®ang ®−îc bµn s«i gi¶i ®¸p nh÷ng vÊn ®Ò Trung Quèc. næi trªn c¸c b¸o chÝ thêi sù khoa häc. - Häc tËp bªn ngoµi tu©n theo qui luËt Trung Quèc ®· vµ ®ang t×m liÒu thuèc ph¸t triÓn cña thêi ®¹i. h÷u hiÖu ®Ó cã thÓ x©y dùng mét x· héi Ta thÊy Trung Quèc ®· t−ng bõng mang ®Æc s¾c Trung Quèc tiÕn bé vµ v¨n b−íc vµo giai ®o¹n lét x¸c chuyÓn m×nh minh. t¹o nªn søc sèng míi Trung Hoa. Qu¸ VI. Vµi ®iÒu kÕt luËn - NH×N Trung khø víi hiÖn t¹i, truyÒn thèng v¨n hãa Quèc SUY NGHÜ VÒ VIÖT NAM víi v¨n minh v¨n hãa thÕ giíi ®· cho Trung Quèc søc m¹nh míi. Olympic B¾c ViÖt Nam - Trung Quèc cïng h×nh Kinh nh− mét minh chøng sinh ®éng. §ã th¸i x· héi t−¬ng ®ång, cïng chÞu t¸c lµ ®iÒu mµ c¶ thÕ giíi ph¶i th¸n phôc. ®éng ¶nh h−ëng lín cña gia tµi v¨n ho¸ nho gi¸o §«ng ¸. Trung Quèc tõng b−íc ®i ®Òu ®−îc chØ ®¹o bëi lý luËn nhËn thøc tõ thùc tiÔn 1840 Trung Quèc buéc bÞ c−ìng bøc suy nghÜ, kiÓm tra l¹i b»ng thùc tÕ råi héi nhËp .V¨n hãa §«ng T©y kh¸c biÖt hiÖu chØnh n©ng cao thùc hiÖn. t¹o nªn dÞ øng. Trung Quèc ph¶i vËt lén Chñ tr−¬ng ®−êng lèi v¹ch ra tõ suy tr¨n trë h¬n mét tr¨m n¨m míi ngé ra nghÜ trÝ tuÖ, triÓn khai th−c hiÖn b»ng m×nh. biÖn ph¸p cô thÓ råi tæng kÕt n©ng cao Bµi häc vÒ c¶i c¸ch më cöa vÒ khai kh«ng tïy tiÖn. th¸c gia tµi v¨n hãa truyÒn thèng cã bao Cã lÏ ®ã lµ c¬ së ®Ó Trung Quèc ®i ®Õn ®iÒu lµm chóng ta ph¶i suy ngÉm thµnh c«ng v÷ng ch¾c h«m nay. Nh×n vµo ViÖt nam, n¨m 1858 ta bÞ T«i muèn nh¾c l¹i mét c©u cña gi¸o Ph¸p x©m l−îc vµ còng bÞ c−ìng bøc héi s− NhËt b¶n Kamaru Yoshiko trong nhËp “cuèn vµo c¬n lèc kinh tÕ t− b¶n chuyÕn tham quan nghiªn cøu d©n téc chñ nghÜa”. D©n téc ViÖt Nam còng ph¶i Hm«ng, Dao ë Hµ giang khi ®Õn th¨m Nghiªn cøu trung quèc sè 5(84)-2008 59
  12. NguyÔn v¨n hång 8. §Æng TiÓu B×nh V¨n TuyÓn (1975- mét sè tr−êng tiÓu häc ®−îc x©y dùng 1982), Nxb nh©n d©n B¾c Kinh 1983, tr. khang trang ë ®©y, bµ nãi: N−íc NhËt 88. chóng t«i ngµy h«m nay còng b¾t ®Çu tõ nh÷ng ng«i tr−ßng nh− thÕ nµy. T«i hiÓu 9. §Æng TiÓu B×nh v¨n tuyÓn tËp III, r»ng gi¸o s− NhËt b¶n muèn nãi ®Õn Nxb nh©n d©n XB B¾c Kinh 1993 .tr. 275. chÝnh s¸ch gi¸o dôc cña c¶i c¸ch Minh 10. §Æng TiÓu B×nh ( Mao Tr¹ch §«ng, TrÞ lÊy viÖc häc víi tÝnh môc ®Ých vµ §Æng TiÓu B×nh, Giang Tr¹ch D©n: Bµn vÒ b−íc ®i mang tÇm chiÕn l−îc ®· ®em l¹i Gi¸o dôc) Nxb Gi¸o dôc B¸c Kinh 2002 tr. th¾ng lîi cho NhËt b¶n b−íc tiÕn kú diÖu. 174-175 (tiÕng Trung). §Æng TiÓu B×nh víi §CS Trung Quèc 11. B¸o c¸o chÝnh trÞ cua §CS Trung còng b¾t ®Çu tõ gi¸o dôc kÕ lín l©u dµi Quèc §ai héi XVI, Nxb Nh©n d©n, B¾c cña Trung Quèc. Më cöa ph¸t triÓn cña Kinh 2002 tr. 38 42. ®Êt n−íc Trung Hoa cïng víi viÖc më 12. §Æng TiÓu B×nh: Bµn vÒ gi¸o dôc cöa l¹i c¸c tr−êng häc sau c¸ch m¹ng S®d. v¨n hãa nh− tuyªn bè nhËn thøc c¸ch nh×n vÞ trÝ cña søc m¹nh chiÕn l−îc gi¸o 13. Lý Hµ Tr−¬ng HiÓu Minh: ChÝnh dôc v¨n hãa khoa häc kü thuËt t¹o lùc s¸ch v¨n hãa Trung Quèc ®−¬ng ®¹i, ViÖn cho thêi kú ph¸t triÓn tèc ®é bÒn v÷ng. KHXH Trung Quèc, Lý luËn Nguþªt san 5/2006. 14. TrÇn T¨ng Huy: Lý luËn x· héi hµi hßa cña Khæng Tö, T¹p chÝ Nghiªn cøu Chó thich trÝch dÉn Khæng tö sè 4/2006. 15. Tu©n Tö: hßa t¾c nhÊt, NhÊt t¾c ®a 1. §µm Quang Qu¶ng, Phïng Lîi ... lùc,®a lùc t¾c c−êng, c−êng t¾c th¾ng, V¨n hãa häc tõ ®iÓn, NXB Häc viÖn d©n Tu©n Tö : V−¬ng chÕ. téc B¾c Kinh 1988 (tiÕng Trung). 16. An BØnh Chu: B¸o c¸o Héi th¶o 2. L©m Ng÷ §−êng: Ng−êi Trung Quèc, quèc tÕ : Nho gi¸o víi x· héi t−¬ng lai An Nxb Häc L©m 1994 tr. 15 (tiÕng Trung). §«ng Hµn Quèc 10/2001. 3. M¸c Angghen TuyÓn tËp I Sù thËt 17. Chu TiÕn H÷u: H¹n chÕ dôc väng Hµ Néi 1970, tr. 430. gi÷ lÊy ®¹o trêi. TÝnh chÊt néi t¹i ®Æc biÖt 4. Lenin TuyÓn tËp III Nxb Sù thËt Hµ cña t− t−ëng Nho gia, T¹p chÝ Nghiªn cøu néi 1962, tr.766. Khæng Tö 2/2006. 5-6. Tham kh¶o Cung Th− §¹c . Ph−¬ng Du Hµn chñ biªn: Trung Quèc 18. Theo TrÇn T¨ng Huy: Lý luËn hµi cËn ®ai sö c−¬ng, Nxb .§ai häc B¾c Kinh, hßa cña Khæng Tö, T¹p chÝ Nghiªn cøu 1993 (tiÕng Trung). Khæng Tö 4/2006. 7. §Æng TiÓu B×nh: X©y dùng chñ nghÜa 19. R .Nixon .The Real War . Warner x· héi ®Æc s¾c Trung Quèc, Nxb nh©n d©n Books edition United States 1980 P.137. B¾c Kinh 1984, tr. 54-56 (tiÕng Trung). Nghiªn cøu trung quèc sè 5(84)-2008 60
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
837 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2