Báo cáo nghiên cứu khoa học: "VỀ QUAN NIỆM VĂN CHƯƠNG CỦA VŨ TRỌNG PHỤNG"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

88
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vũ Trọng Phụng là nhà văn xuôi hiện đại Việt Nam có nhiều thành tựu nhất trong thế kỷ XX. Tài năng văn chương của ông bộc lộ ở tư tưởng, thi pháp, phong cách nghệ thuật...Tất cả được bắt đầu từ quan niệm văn chương, quan niệm nghệ thuật của tác giả. Quan niệm văn chương của Vũ Trọng Phụng trước hết là quan niệm của một người lao động hành nghề văn chương, sản xuất ra văn chương. Với ông, sản phẩm văn chương được làm ra là nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của bản thân...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "VỀ QUAN NIỆM VĂN CHƯƠNG CỦA VŨ TRỌNG PHỤNG"

VỀ QUAN NIỆM VĂN CHƯƠNG CỦA VŨ TRỌNG PHỤNG ON VU TRONG PHUNG’S LITERARY CONCEPTIONS NGUYỄN PHONG NAM Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng TÓM T ẮT Vũ Trọng Phụng là nhà v ăn xuôi hiện đại Việt Nam có nhiều thành tựu nhất trong thế kỷ XX. Tài năng v ăn chương của ông bộc lộ ở tư tưởng, thi pháp, phong cách nghệ thuật...Tất cả được bắt đầu từ quan niệm v ăn chương, quan niệm nghệ thuật của tác giả. Quan niệm văn chương của Vũ Trọng Phụng trước hết là quan niệm của một người lao động hành nghề v ăn chương, sản xuất ra v ăn chương. Với ông, sản phẩm v ăn chương được làm ra là nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của bản thân và thực hành chức năng xã hội đặc biệt của nó. Thực chất của hoạt động sáng tạo cũng như bản chất v à ý nghĩa của các hiện tượng văn chương theo Vũ Trọng Phụng chung quy là ở chỗ tìm kiếm, lý giải sự thật v à nghĩa lý cuộc đời. ABSTRACT Vu Trong Phung is a Vietnamese contemporary prose writer who made the greatest achievements in the 20th century. His literary talent is reflected in his ideology, prosody, artistic manner... All originates from the writer’s literary and artistic conceptions. Vu Trong Phung’s literary conceptions first reflect those of a labourer who works as a writer or produces literature. To him, literary works are created to meet the needs of the writer himself and reflect their particular social functions. According to him, the real creativity as well as the nature and significance of literary works lie in the search and explanation of the truth and meaning of life. Trong lëch sæí vàn chæång Viãût Nam, nhaì vàn Vuî Troüng Phuûng laì mäüt træåìng håüp tháût âàûc biãût. Cuäüc âåìi vaì sæû nghiãûp saïng taûo cuía äng, caï tênh vaì säú pháûn cuía äng, cho âãún nhæîng dæ luáûn xaî häüi vaì caïc cäng trçnh nghiãn cæïu våïi nhæîng låìi âaïnh giaï âáöy máu thuáùn vãö äng... âaî khiãún tãn tuäøi cuía nhaì vàn tråí thaình mäüt hiãûn tæåüng laû luìng. Ngæåìi ta coï thãø say mã äng, tän suìng äng hoàûc ngæåüc laûi, chè trêch, phã phaïn, tháûm chê laì thuì gheït, nhæng khäng mäüt ai coï thãø dæíng dæng. Âãø coï âæåüc mäüt træåìng læûc háúp dáùn, mäüt sæû aïm aính âäúi våïi säú âäng ghã gåïm nhæ váûy, bãn caûnh taìi nàng siãu viãût, cáön phaíi coï tæ tæåíng sáu sàõc, âäüc âaïo. Táút caí nhæîng âiãöu âoï, suy cho cuìng âãöu phaït xuáút tæì mäüt quan niãûm nghãû thuáût. Quan niãûm nghãû thuáût, quan niãûm vàn chæång cuía Vuî Troüng Phuûng laì gç? Mäüt cáu hoíi tæìng âæåüc âàût ra máúy chuûc nàm nay xem ra khäng dãù traí låìi chuït naìo. Nhæng âáy laûi laì âiãøm nuït cuía moüi quaï trçnh nháûn thæïc thãú giåïi nghãû thuáût cuía nhaì vàn. 
Quan niãûm nghãû thuáût, quan niãûm vàn chæång xeït cho cuìng laì nháûn thæïc, laì yï thæïc, sæû hiãøu biãút, caïch lyï giaíi cuía nghãû sé vãö baín cháút, quy luáût, giaï trë cuía nghãû thuáût, vàn chæång. Tuìy theo vë thãú, tæ caïch cuía chuí thãø træåïc âäúi tæåüng maì näüi haìm cuía thuáût ngæî coï nhæîng phaûm vi xaïc âënh khaïc nhau. Mäüt caïch thäng thæåìng nháút, sæû chiãúm lénh thuáût ngæî naìy âæåüc tæ duy trãn mäüt caïi khung nhæîng cáu hoíi: noï laì caïi gç? âãø laìm gç? quy trçnh thãú naìo?...ÅÍ âáy coï mäüt âiãøm cáön âàûc biãût læu yï: quan niãûm vàn chæång cuía mäüt nhaì vàn âæåüc bäüc läü qua phaït ngän láùn trãn haình âäüng thæûc tãú. Thæåìng thç ta nàõm bàõt âæåüc quan niãûm cuía taïc giaí thäng qua yï nghéa cuía nhæîng tuyãn ngän. Tuy nhiãn khäng hàón luïc naìo cáu chuyãûn cuîng âån giaín nhæ váûy. Làõm khi, do chäù taïc giaí khäng trçnh baìy træûc tiãúp, khäng heï läü qua ngän baín, vàn baín hoàûc tháûm chê do muäún che dáúu thæûc cháút bàòng ngän tæì cho nãn âiãöu maì ta tæåíng laì quan niãûm nghãû thuáût laûi hoïa ra chè laì mäüt sæû khuïc xaû, mäüt sæû phoïng chiãúu cuía quan niãûm âoï. Båíi thãú, con âæåìng tiãúp cáûn sæû tháût åí âáy phaíi âæåüc khåíi phaït tæì nhiãöu hæåïng khaïc nhau, phaíi âæåüc xem xeït åí nhiãöu phaûm truì khaïc nhau. Quan niãûm vàn chæång cuía Vuî Troüng Phuûng træåïc hãút laì quan niãûm cuía mäüt ngæåìi trong tæ caïch keí saín xuáút ra, laìm ra vàn chæång. Con ngæåìi âoï täön taûi vaì tæ duy trong sæû chi phäúi, sæû quy âënh cuía nhæîng âiãöu kiãûn váût cháút, âiãöu kiãûn tinh tháön cuû thãø. Vuî Troüng Phuûng træåíng thaình vaì bàõt âáöu vàn nghiãûp cuía mçnh trong mäüt giai âoüan lëch sæí âáöy nhæîng biãún âäüng dæî däüi vaì phæïc taûp. Caïc sæû kiãûn lëch sæí xaî häüi âaî coï aính hæåíng træûc tiãúp vaì låïn lao tåïi tæ tæåíng, tåïi sæû nghiãûp saïng taïc cuía nhaì vàn. Âiãöu naìy cuîng hãût nhæ mäüt thæï âënh mãûnh khäng cæåîng âæåüc. Duì muäún duì khäng nhaì vàn cuîng phaíi chëu sæû chi phäúi cuía thåìi âaûi vãö phæång diãûn lëch sæí vaì vàn hoïa. Vuî Troüng Phuûng viãút vàn tæì ráút såïm. Vaì trong chuyãûn viãút vàn cuía äng cuîng gåüi nhiãöu âiãöu cáön læu yï. Nãúu quan niãûm viãút vàn nhæ mäüt nghãö, mäüt chæïc nghiãûp (professional), nhaì vàn nhæ mäüt keí haình nghãö, kiãúm säúng bàòng nghãö laìm vàn thç Vuî Troüng Phuûng xæïng âaïng âæåüc xãúp vaìo haìng nhæîng nhaì vàn chuyãn nghiãûp âáöu tiãn cuía Viãût Nam. ÅÍ xæï ta, chæî vàn nhán, hay laì nhaì vàn tæì âáöu thãú kyí XX vãö træåïc khäng haìm mäüt nghéa nghãö nghiãûp nhæ caïc næåïc khaïc, kãø caí Trung Quäúc, nåi ngåî nhæ ráút tæång âäöng våïi ta vãö hçnh thaïi xaî häüi. Ngæåìi Viãût Nam træåïc vaì cuìng thåìi Vuî Troüng Phuûng hiãøu nghéa “vàn nhán” våïi haìm yï pháøm cháút, tæ cháút cuía mäüt haûng ngæåìi. Xaî häüi
Viãût Nam træåïc Vuî Trong Phuûng gáön nhæ khäng coï kiãøu ngæåìi saín xuáút caïc daûng saín pháøm vàn chæång våïi tæ caïch haìng hoïa. Ngay nhæ nhæîng ngæåìi laìm nghãö haït rong (trçnh xæåïng nhæîng taïc pháøm khuyãút danh hoàûc do chênh hoü saïng taïc) åí Viãût Nam våïi nhæîng ngæåìi trçnh xæåïng thoaûi baín (nhæîng cáu chuyãûn dán gian hoàûc dán gian hoïa) åí Trung Quäúc cuîng ráút êt sæû giäúng nhau. Nhæîng ngæåìi haït (kãø) chuyãûn rong taûi nhæîng nåi tuû häüi âäng ngæåìi trong caïc ngäi laìng, phiãn chåü åí Viãût Nam, xem ra gáön våïi keí haình kháút hån laì nghãû sé ngän tæì haình nghãö diãùn xæåïng taïc pháøm vàn chæång. Tçnh traûng chung cuía trê thæïc phong kiãún Viãût Nam quaí coï khaïc so våïi hoaût âäüng cuía bäü pháûn trê thæïc phi quan phæång åí næåïc Trung Quäúc xæa, nhæîng ngæåìi säúng bàòng nhæîng nguäön thu coï âæåüc tæì caïc hoüat âäüng âàûc thuì cuía giai táöng. Trê thæïc phong kiãún Trung Quäúc coï âuí âiãöu kiãûn âãø säúng bàòng saín pháøm trê tuãû cuía mçnh: mäi træåìng âä thë räüng låïn, khaïch haìng cuía hoü, táöng låïp thë dán cæûc kyì âäng âaío vaì coï tiãön, coï nhiãöu nhu cáöu, taûo nãn mäüt thë træåìng mäng mãnh. Trê thæïc Viãt Nam traïi laûi, khäng coï khaïch haìng vaì thë træåìng âãø læu thäng saín pháøm trê tuãû, thaình ra nãúu khäng laìm quan thç seî chè coï con âæåìng laìm mäüt "ngæåìi dán coï hoüc thæïc", säúng åí mäi træåìng näng thän, dæûa vaìo, hoìa vaìo näng dán, chæï khäng thãø laì mäüt trê thæïc theo nghéa thaình viãn cuía mäüt giai táöng xaî häüi. Âæång nhãn, seî khäng coï hoüat âäüng vàn chæång nhæ mäüt nghãö nghiãûp vaì cuîng khäng thãø coï mäüt quan niãûm vàn chæång chuyãn nghiãûp theo nghéa hiãûn âaûi. Trong säú caïc nhaì vàn Viãt Nam âáöu thãú kyí, Taín Âaì - Nguyãùn Khàõc Hiãúu âæåüc nhiãöu ngæåìi xem laì nhaì vàn âáöu tiãn säúng bàòng ngoìi buït, bàòng caïc saín pháøm vàn chæång. Nhæng xeït trãn phæång diãûn quan niãûm, yï thæïc nghãö nghiãûp, coï nhiãöu chäù äng khäng giäúng Vuî Troüng Phuûng. Saïng taïc vàn chæång âäúi våïi Taín Âaì træåïc hãút laì mäüt cuäüc chåi, mäüt thuï chåi cuía keí phong læu taìi tæí. Vàn chæång laì thæï saín pháøm cao quyï, baín cháút cuía noï phaíi cao nhaî. Nghãö vàn laì nghãö cao quyï båíi noï laì chuyãûn chåi, noï væåüt lãn trãn sæû phaìm tuûc vaì vuû låüi. Âiãöu naìy thãø hiãûn roî qua phaït ngän vaì caí chênh bàòng hoüat âäüng thæûc tiãùn cuía äng. Vãö cå baín, Taín Âaì váùn bë nêu giæî trong caïi khuän quan niãûm vàn chæång trung âaûi (xeït åí phæång diãûn haình vi saïng taûo). Äng toí ra luïng tuïng khi âæïng træåïc voìng quay cuía âåìi säúng thë træåìng båíi duì sao thç caïi gäúc gaïc cuía äng váùn laì caïi gäúc cuía mäüt nhaì nho. ÅÍ âáy cuîng cáön noïi thãm mäüt chuït vãö nhæîng tuyãn bäú cuía thi sé Taín Âaì vãö chuyãûn "buän vàn baïn chæî", duìng ngoìi buït "kiãúm àn chäún phäú phæåìng" maì äng hay noïi trong taïc pháøm cuía mçnh. Nhæîng tuyãn bäú âäi khi håi quaï áúy quaí thæûc dãù gáy cho ta caím giaïc laì nhaì
vàn haình nghãö vaì säúng bàòng nghãö viãút vàn hoìan toìan. Thæûc ra thç caïch vê von cuía äng vãö cäng viãûc cuía ngæåìi thåü chæî, lãn tçm kiãúm thë træåìng caí trãn thæåüng giåïi... cuîng laì mäüt neït ngäng cuía Taín Âaì hån laì sæû tháût. Caïi ngäng, caïi phong læu cuía con ngæåìi naìy vãö cå baín luän âæåüc baío hiãøm vãö phæång diãûn cåm aïo. Tçnh hçnh seî hoaìn toaìn khaïc nãúu ta xeït sang træåìng håüp Vuî Troüng Phuûng. Hoü Vuî khäng thãø coï mäüt quan niãûm nhæ Taín Âaì vãö haình vi saïng taûo vàn chæång, laûi caìng khäng thãø chåi ngäng theo läúi Taín Âaì båíi mäüt leî giaín âån træåïc tiãn viãút vàn âäúi våïi äng phaíi laì mäüt hoüat âäüng nghãö nghiãûp, laì haình nghãö âãø säúng. Màûc duì Vuî Troüng Phuûng khäng duìng nhæîng chæî nghéa, nhæîng thuáût ngæî läúi kinh tãú thë træåìng nhæ Taín Âaì, nhæng vãö thæûc cháút äng laûi laì mäüt caï thãø âêch thæûc cuía thë træåìng tæû do trãn phæång diãûn lao âäüng, viãûc laìm. Duì nhçn nháûn åí goïc âäü naìo, duì càõt nghéa bàòng lyï do gç thç cuîng phaíi thæìa nháûn ràòng Vuî Trong Phuûng âaî âãún våïi nghiãûp vàn bàòng sæû tæû giaïc vaì laì kãút quaí cuía mäüt quaï trçnh choün læûa. Äng âãún våïi nghãö viãút khäng phaíi do sæû dàõt dáùn cuía nhæîng yï tæåíng phiãu læu maì âáúy laì do sæû phuì håüp giæîa thiãn hæåïng, nàng khiãúu vaì khaí nàng âaïp æïng nhu cáöu váût cháút do thaình quaí lao âäüng (viãút vàn) mang laûi. Nhæîng saín pháøm vàn chæång cuía äng âæåüc ra âåìi træåïc hãút våïi tæ caïch mäüt váût pháøm cuía hoaût âäüng nghãö nghiãûp. Âiãöu âoï quan troüng vä cuìng. Båíi leî äng säúng âæåüc træåïc hãút laì nhåì giaï trë haìng hoïa cuía noï mang laûi. Phêa sau nhæîng trang viãút cuía mçnh, sæû täön taûi cuía chênh Vuî Troüng Phuûng vaì mäüt gia âçnh låïn (gäöm 4 thãú hãû) khäng hãö coï báút cæï sæû baío hiãøm naìo khaïc. Lao âäüng táûn læûc nhæ Vuî Troüng Phuûng âaî laìm cáön âæåüc giaíi thêch bàòng nhiãöu nguyãn nhán, trong âoï khäng thãø khäng noïi âãún sæïc eïp cuía sæû tháût tráön tuûc naìy. Trong nhæîng låìi âaïnh giaï vãö Vuî Troüng Phuûng âæåüc Nguyãùn Tuán âuïc kãút, nháûn xeït vãö âæïc tênh "phán minh vãö chäù taìi thæåüng", "khäng nåü báút cæï mäüt nhaì xuáút baín naìo vãö baín thaío" laì mäüt âaïnh giaï ráút âaïng læu yï. Båíi noï goïp pháön giuïp ta nhçn sáu hån vaìo thæûc cháút quan niãûm vàn chæång cuía Vuî Troüng Phuûng. Tháûm chê nhæîng lyï giaíi vãö giaï trë näüi dung vaì tæ tæåíng nghãû thuáût cuía nhaì vàn cuîng âæåüc heï läü pháön naìo nãúu chuïng ta nhçn kyî váún âãö tæì goïc âäü nghãö nghiãûp naìy. Coï mäüt säú hiãûn tæåüng dæåïi âáy cáön xem xeït cuû thãø hån trong mäúi liãn quan våïi quan niãûm nghãû thuáût cuía Vuî Troüng Phuûng. Træåïc hãút laì quan hãû cuía hoü Vuî våïi caïc chuí nhaì in, nhaì xuáút baín. Trong giåïi cáöm buït thåìi báúy giåì, mäúi quan hãû giæîa nhaì vàn vaì chuí xuáút baín vãö thæûc cháút âuïng laì mäúi quan hãû cuía ngæåìi laìm cäng våïi chuí. Âáy laì mäúi quan hãû giæîa ngæåìi lao âäüng (duì laì âàûc
thuì thç váùn laì lao âäüng) våïi chuí tæ baín (boí väún âãø bao tiãu saín pháøm). Hoü Vuî yï thæïc ráút roî âiãöu naìy vaì cuîng chênh äng âaî duìng âuïng danh tæì naìy âãø âäúi thoaûi våïi giåïi chuí. Khäng phaíi ngáùu nhiãn maì taïc pháøm trçnh laìng âáöu tiãn, caïi cäüt mäúc âáöu tiãn âaïnh dáúu haình trçnh vàn buït cuía äng laûi laì cáu chuyãûn "Chäúng naûng lãn âæåìng" (*) âãø tranh âáúu. Cuîng nhæ niãöm vui bäöng bäüt cuía äng phaït läü sau cuäüc "laìm reo" cuía caïc nhaì vàn, buäüc âæåüc chuí nhaì in cháúp nháûn yãu saïch tàng tiãön nhuáûn buït caìng chæïng toí thæûc cháút mäúi quan hãû âoï. Mäüt khi váûn haình trong cå chãú naìy, sæû raìng buäüc âáöu tiãn vãö quy caïch, tênh cháút, thåìi haûn... âäúi våïi saín pháøm laì mäüt leî âæång nhiãn. Duì noïi gç âi næîa, quy caïch saín pháøm, nhæîng tiãu chê âæåüc âàût ra âäúi våïi saín pháøm váùn laì nhæîng âiãøm coï can dæû vaìo quan niãûm vàn chæång cuía nhaì vàn. Ngaìy nay do âäü luìi thåìi gian, nhæîng raìng buäüc naìy âäúi våïi nhaì vàn bë khuáút láúp khiãún cho ta hçnh dung cäng viãûc cuía nhaì vàn thåìi træåïc coï veí thanh thoaït hån vaì âäi khi cuîng dãù taûo cho ngæåìi nghiãn cæïu nhæîng aío giaïc. Chênh vç váûy, xaïc láûp âæåüc mäüt thaïi âäü khaïch quan, khoa hoüc trong nghiãn cæïu laì âiãöu hãút sæïc cáön thiãút. Båíi leî dung tuûc hoïa quan niãûm vàn chæång cuía nhæîng taïc giaí quaï khæï laì coï läùi, song suy diãùn, tháûm chê veî våìi theo hæåïng lyï tæåíng hoïa âãø ca tuûng khi cáön...cuîng laûi laì mäüt caïch nghiãn cæïu sai láöm. Háöu hãút caïc taïc pháøm cuía Vuî Troüng Phuûng âãöu coï mäüt caïch thæïc hçnh thaình giäúng nhau, thoaût âáöu âàng baïo vãö sau måïi âæåüc in laûi thaình saïch, ngoaûi træì cuäún tiãøu thuyãút tuyãût mãûnh Truïng säú âäüc âàõc. Âoìi hoíi cuía baïo âënh kyì, âoìi hoíi vãö thåìi gian, vãö dung læåüng cáu chæî, sæïc háúp dáùn âãöu âàûn cuía tæìng säú... buäüc äng phaíi coï sæû læûa choün cáu chuyãûn cuîng nhæ tçm ra caïch thæïc trçnh baìy thêch håüp. Coï veí nhæ trong nháûn thæïc cuía Vuî Troüng Phuûng, ranh giåïi khu biãût nhaì vàn vaì nhaì baïo (vaì hãû quaí cuía noï, khu biãût giæîa taïc pháøm vàn chæång vaì taïc pháøm baïo chê) khäng phaíi laì âiãöu gç tháût taïch baûch. Caí hai danh hiãûu naìy âãöu giäúng nhau åí chäù lao âäüng bàòng ngoìi buït, âãöu nhàòm thäng tin cho ngæåìi âoüc nhæîng váún âãö xaî häüi, nhán sinh. Caïi chäù khaïc nhau nháút dæåìng nhæ chè laì åí thãø loaûi, åí vë thãú vaì thåìi âiãøm truyãön phaït thäng tin cho âäüc giaí maì thäi. Phaíi chàng âáy chênh laì mäüt trong nhæîng nguyãn do khiãún cho tênh cháút dung håüp vàn chæång - baïo chê trong taïc pháøm cuía Vuî Troüng Phuûng âáûm âàûc hån báút cæï taïc giaí naìo khaïc? Chàóng haûn phoïng sæû cuía Vuî Troüng Phuûng, ráút giaìu cháút tiãøu thuyãút, âãún mæïc chênh taïc giaí goüi mäüt säú taïc pháøm laì Phoïng sæû tiãøu thuyãút (!). Âiãöu naìy cuîng dãù hiãøu trong bäúi caính baïo
chê Viãût Nam måïi âang åí âoaûn thæí nghiãûm, måïi bàõt âáöu. Tênh cháút chuyãn nghiãûp vaì chuyãn biãût cuía baïo (våïi nghéa âæa thäng tin) phaíi mäüt thåìi gian khaï daìi sau måïi thæûc sæû roî raìng. Cuäüc tranh luáûn giæîa Vuî Troüng Phuûng våïi Nháút Chi Mai âaî bäüc läü yï nghé ráút càn baín cuía taïc giaí vãö vàn chæång. Äng tuyãn bäú: "Täi (...) muäún tiãøu thuyãút laì sæû thæûc åí âåìi". Caïi sæû thæûc åí âåìi maì äng muäún noïi åí âáy, nãúu noïi laì hiãûn thæûc xaî häüi âæåüc nhçn qua nhaîn quan nhaì baïo thç cuîng khäng hàón laì khäng coï lyï. Båíi vç caïi lyï do khiãún taïc giaí khäng thi vë hoïa cuäüc säúng trong tiãøu thuyãút , khäng laìm thæï "vàn chæång âiãu traï", båíi äng nhçn tháúy quaï roî thæûc cháút xaî häüi, äng muäún "taí chán" noï. Äng viãút: "Riãng xaî häüi naìy, täi chè tháúy khäún naûn, quan tham laûi nhuîng, âaìn baì hæ hoíng, âaìn äng dám bän, mäüt tuûi vàn sé âáöu cå xaío quyãût, maì caïi xa hoa chåi båìi cuía caïi boün giaìu thç tháût laì nhæîng cáu chæíi ruía vaìo caïi xaî häüi dán quã thåü thuyãön bë láöm than, bë boïc läüt". Vàn xuäi quäúc ngæî Viãût Nam nhæîng nàm âáöu thãú kyí âang åí quaï trçnh âënh hçnh, mäüt quan niãûm nhæ trãn cuía Vuî Troüng Phuûng quaí laì såïm suía vaì raình maûch âãún mæïc âaïng ngaûc nhiãn. Chênh vç coi troüng sæû trung thæûc khi phaín aïnh, coi âoï nhæ mäüt tiãu chê bàõt buäüc cuía nghiãûp cáöm buït maì äng âàûc biãût khinh gheït thæï vàn chæång bëa âàût, thæï vàn chæång ve vuäút âäüc giaí sàôn tiãön vaì che âáûy thæûc tãú xáúu xa. Äng chãú giãùu cay âäüc taïc giaí cuía nhæîng saín pháøm kiãøu âoï laì"vàn sé âáöu cå". Tháûm chê äng coìn âãø cho nhán váût mèa mai láùn nhau: maìy hay âåm âàût, vu khäúng, àn khäng noïi coï, beï xeï ra to nhæ thãú, sao khäng âi maì laìm nhaì baïo(!)...Trong taïc pháøm cuía Vuî Troüng Phuûng, coï ráút nhiãöu nhán váût haình nghãö viãút vaì khäng êt nhán váût laì nhæîng biãúm hoüa vãö phæång diãûn nhán caïch, âaûo âæïc nghãö nghiãûp. Caïc nhán váût nhaì vàn nhaì baïo läú bëch vaì "nhàûng xë" trong Truïng säú âäüc âàõc, Säú âoí...laì nhæîng hçnh tæåüng âiãøn hçnh. Âáúy laì caïi loaûi nhaì baïo "vä yï thæïc vaì coï daî tám"(**). Nhæng "vàn chæång âiãu traï" khäng âäöng nghéa våïi hæ cáúu saïng taûo. Giæîa sæû âåm âàût, vu khäúng, àn khäng noïi coï...våïi tæåíng tæåüng phoïng tuïng âãún mæïc phi lyï vãö nhán váût, vãö cäút truyãûn... hoaìn toaìn khaïc nhau vãö yï nghéa vaì nguyãn lyï saïng taûo. Âiãöu cäút loîi nhàòm phán biãût åí âáy laì chäù: nhàòm âãún muûc âêch gç? Vuî Troüng Phuûng cháúp nháûn moüi sæû hæ cáúu, cho duì noï laû luìng quaïi âaín âãún máúy. Vaì thæûc tãú äng âaî laìm nhæ váûy. Coìn gç vä lyï cho bàòng cáu chuyãûn Säú âoí, nhán váût Säú âoí? Táút caí caïi daìn nhán váût trong âoï chè laì kãút quaí cuía oïc tæåíng tæåüng cuía nhaì vàn. Nhæng sæû phoïng âaûi,
tæåíng tæåüng, hæ cáúu âoï nhàòm âãún mäüt muûc âêch: phåi baìy caïi cäút loîi sæû tháût xáúu xa, nhãúch nhaïc cuía "xaî häüi khäún naûn", "cuäüc âåìi vä nghéa lyï", "âåìi choï âãøu"...Noï hoaìn toaìn khaïc, tháûm chê âäúi láûp våïi sæû phä diãùn nhæîng gç coï khaí nàng che khuáút, laìm nhaût maìu chán dung cuía nhæîng "quan tham laûi nhuîng, âaìn baì hæ hoíng, âaìn äng dám bän (...) xa hoa chåi båìi cuía boün nhaì giaìu". Chênh caïi tiãu chê vàn chæång naìy âaî khiãún cho caïc biãûn phaïp kyî thuáût cuía taïc giaí hãút sæïc âa daûng, phong phuï. Moüi thao taïc, moüi caïch thæïc cho duì khaïc laû âãún âáu, nãúu trçnh baìy âæåüc "sæû tháût åí âåìi" âãöu âæåüc âoïn nháûn. Khuynh hæåïng phã phaïn xaî häüi åí vàn chæång Vuî Troüng Phuûng tháût minh baûch vaì cuîng tháût quyãút liãût. Khäng phaíi ngáùu nhiãn trong säú nhæîng baìi phã bçnh vàn chæång väún êt oíi cuía hoü Vuî, sæû taïn dæång nhiãût liãût nháút laûi daình cho thiãn truyãûn Tàõt âeìn cuía Ngä Táút Täú. Cuäún saïch maì hoü Vuî liãût vaìo haìng cæû phaïch tuìng lai chæa hãö tháúy âoï coï æu âiãøm näøi träüi nháút træåïc hãút laì "taí chán xaî häüi", laì khuynh hæåïng phã phaïn caïi xáúu vaì bãnh væûc dán ngheìo. Nãúu nhçn mäüt caïch bao quaït toaìn bäü saïng taïc cuía Vuî Troüng Phuûng, ta dãù nháûn ra sæû táûp trung vaì nháút quaïn vãö phæång diãûn thãø taìi åí nhaì vàn naìy. Mäüt baín thäúng kã så bäü giuïp ta dãù hçnh dung hån: Truyãûn ngàõn: 1.Chäúng naûng lãn âæåìng (1930), 2. Mäüt caïi chãút (1931), 3. Baì laîo loìa (1931), 4. Con ngæåìi âiãu traï (1932), 5. Cuäüc vui êt coï (1933), 6. Hai häüp xç gaì (1933), 7. Sæ cuû triãút lyï (1935), 8. Låî tãút (1936), 9. Tãút àn maìy (1936), 10. Bäü ràng vaìng (1936), 11. Häö sã lêu häö sã saìng (1936), 12. Caïi ghen âaìn äng (1937), 13. Loìng tæû aïi (1937), 14. Âi sàn khè (1937), 15. Maïu mã (1937), 16. Tæû do (1937),17. Ngæåìi coï quyãön (1937), 18. Láúy våü xáúu (1937), 19. Mäüt con choï hay chim chuäüt (1937), 20. Caïi chãút bê máût cuía ngæåìi truïng säú âäüc âàõc (1937), 21. Tæì lyï thuyãút âãún thæûc haình (1939), 22. Âåìi laì mäüt cuäüc chiãún âáúu (1939). Këch: 1. Khäng mäüt tiãúng vang (1930), 2. Taìi tæí (1934), 3. Giãút meû (1936 - dëch), 4. Caïi chãút bê máût cuía ngæåìi truïng säú âäüc âàõc (1937), 5. Häüi nghë âuìa nhaí (1938), 6. Phán bua (1939), 7. Tãút cuû cäú (1939). Phoïng sæû: 1. Âåìi caûo giáúy (1931), 2. Caûm báùy ngæåìi (1933), 3. Kyî nghãû láúy Táy (1934), 4. Dán biãøu vaì dán biãúu (1935), 5. Cåm tháöy cåm cä (1936), 6. Veî nhoü bäi hãö (1936) ? 7. Luûc xç (1937), 8. Mäüt huyãûn àn tãút (1938). Tiãøu thuyãút: 1. Dæït tçnh (1934), 2. Däng täú (1936), 3. Säú âoí (1936), 4. Våî âã (1936), 5. Laìm âé (1936), 6.
Láúy nhau vç tçnh (1937), 7. Quyï phaïi (1937), 8. Truïng säú âäüc âàõc (1938), 9. Ngæåìi tuì âæåüc tha (1939). Coï thãø nháûn tháúy tiãu âiãøm cuía sæû chuï yï trong vàn chæång Vuî Troüng Phuûng khäng gç khaïc ngoaìi ngoaìi nhæîng caính âåìi nhäú nhàng xä bäö, nhæîng thoïi táût cuía con ngæåìi, nhæîng caính huäúng oaïi oàm trong cuäüc säúng. Nhaì vàn muäún sàm soi mäüt caïch kyî læåîng, muäún phanh phui ngaình ngoün moüi thæï laìm sao cho báût dáûy hãút caïi sæû tháût cay âàõng cuía cuäüc âåìi. Trong quaï trçnh mäø xeí âoï, ta tháúy âæåüc tám traûng pháùn uáút cao âäü cuía äng, näùi càm giáûn cuía mäüt con ngæåìi thua thiãût, báút haûnh. Äng væìa thuáût kãø, miãu taí sæû tháût, væìa cäú ghçm neïn cån giáûn dæî chæûc buìng phaït. Vaì cuîng khäng êt khi äng âaî chàóng giæî âæåüc sæû bçnh thaín, laûnh luìng cuía ngæåìi phaït ngän sæû tháût. Nhæîng luïc âoï Äng nhæ buäüt truït giáûn dæî lãn nhán váût, lãn sæû váût, lãn cuäüc âåìi...Caïi âiãøm âãø cho nhæîng låìi âaïnh giaï vãö mäüt thaïi âäü "truìm láúp", "vä chênh phuí", "hæ vä chuí nghéa"...cuía mäüt säú ngæåìi viãút vãö Vuî Troüng Phuûng coï thãø dæûa vaìo, chênh laì chäù âoï.  Våïi thåìi gian cáöm buït chæa âãún mæåìi nàm, Vuî Troüng Phuûng âaî âãø laûi mäüt di saín vàn chæång âaïng khám phuûc. Khäng phaíi moüi taïc pháøm cuía äng âãöu laì kiãût taïc, song âáy roî raìng laì nhaì vàn xuäi hiãûn âaûi Viãût Nam coï nhiãöu thaình tæûu nháút trong thãú kyí XX. Taìi nàng vàn chæång cuía äng bäüc läü åí tæ tæåíng, åí thi phaïp maì nhæîng thæï âoï laûi coï gäúc gaïc tæì quan niãûm vàn chæång, quan niãûm nghãû thuáût. Coï thãø coìn nhiãöu âiãöu cáön baìn luáûn thãm vãö quan niãûm vàn chæång cuía äng, song coï thãø khàóng âënh laì nhæîng gç âæåüc äng viãút ra âãöu xuáút phaït tæì yï tæåíng, nháûn thæïc ràòng vàn chæång laì mäüt nghãö, âoï laì nghãö tçm kiãúm, lyï giaíi sæû tháût vaì nghéa lyï cuäüc âåìi. Cáu traí låìi vãö thæûc cháút cuía hoaût âäüng saïng taûo vàn chæång, baín cháút vaì yï nghéa cuía caïc hiãûn tæåüng vàn chæång, tæïc laì nhæîng låìi giaíi nhàòm âãún sæû minh baûch trong quan niãûm vàn chæång cuía Vuî Troüng Phuûng chung quy cuîng laì åí âoï. --------------- * Chäúng naûng lãn âæåìng, mäüt truyãûn ngàõn âæåüc viãút nàm 1930. ** Mäüt caïch vê von ráút âäüc âëa, âáöy khinh miãût cuía Vuî Troüng Phuûng:"Con choï Nháût cæï càõn ngáûu nhæ mäüt nhaì baïo vä yï thæïc vaì coï daî tám" (Truïng säú âäüc âàõc).