zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Nguồn của pháp luật hình sự - những yêu cầu được đặt ra cho pháp luật hình sự Việt Nam "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Báo xấu

110
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Từ năm 1986, pháp luật hình sự Việt Nam coi văn bản quy phạm pháp luật duy nhất được phép quy định tội phạm là Bộ luật hình sự (BLHS). Điều này được thể hiện rất rõ tại quy định về khái niệm tội phạm trong cả hai bộ luật - BLHS năm 1985 và BLHS năm 1999. Cả hai bộ luật này, khi định nghĩa khái niệm tội phạm tại Điều 8 đều khẳng định tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội “được quy định trong Bộ luật…”. Theo đó, chỉ có BLHS mới...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Nguồn của pháp luật hình sự - những yêu cầu được đặt ra cho pháp luật hình sự Việt Nam "

nghiªn cøu - trao ®æi GS.TS. nguyÔn ngäc hoµ * 1. Từ năm 1986, pháp luật hình sự Việt nhiệm hình sự này mà chỉ quy định một cách Nam coi văn bản quy phạm pháp luật duy chung là … tuỳ theo tính chất, mức độ vi nhất được phép quy định tội phạm là Bộ luật phạm mà bị xử lí kỉ luật, truy cứu trách hình sự (BLHS). Điều này được thể hiện rất nhiệm hình sự… Theo đó, việc truy cứu trách rõ tại quy định về khái niệm tội phạm trong nhiệm hình sự phải dựa vào các quy định của cả hai bộ luật - BLHS năm 1985 và BLHS BLHS. Các luật thuộc loại này, tính đến thời năm 1999. Cả hai bộ luật này, khi định nghĩa điểm năm 2011 là Luật phòng, chống ma tuý khái niệm tội phạm tại Điều 8 đều khẳng (năm 2000); Luật phòng, chống bạo lực gia định tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã đình (năm 2001); Luật phòng, chống tham hội “được quy định trong Bộ luật…”. Theo nhũng (năm 2001) và Luật phòng, chống đó, chỉ có BLHS mới được phép xác định, mua bán người (năm 2011). Trong các luật mô tả và đặt tội danh cho những hành vi này, các hành vi bị cấm đều được liệt kê rõ nguy hiểm cho xã hội bị coi là tội phạm. ràng và đều được xác định là có thể bị truy BLHS cũng là văn bản pháp luật duy nhất cứu trách nhiệm hình sự. Nhưng để có thể được phép quy định khung hình phạt cho các truy cứu trách nhiệm hình sự những hành vi tội phạm đã được xác định. này vẫn phải dựa vào các quy định của Do bị ràng buộc bởi quy định này mà tất BLHS. Do vậy, có thể có những hành vi cả các luật khác chỉ có thể chỉ dẫn đến không thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự BLHS trong trường hợp muốn xác định trách được vì không có tội danh tương ứng trong nhiệm hình sự cho những hành vi nhất định BLHS. Trong những trường hợp có thể truy liên quan đến nội dung điều chỉnh của mình. cứu trách nhiệm hình sự được do có tội Trong đó có cả các luật mà nội dung là về danh tương ứng trong BLHS thì vẫn có phòng và chống các nhóm hành vi nguy trường hợp phải truy cứu trách nhiệm hình hiểm cho xã hội nhất định. Các luật này đều sự theo điều luật chung cho hành vi xảy ra ở xác định việc truy cứu trách nhiệm hình sự nhiều lĩnh vực khác nhau và do vậy có thể những hành vi cần phòng, chống trong việc xử lí không đáp ứng được yêu cầu những trường hợp nhất định là cần thiết phòng, chống có tính đặc thù của lĩnh vực nhưng không quy định cụ thể tội danh cũng như khung hình phạt cho việc truy cứu trách * Trường Đại học Luật Hà Nội 24 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2011
nghiªn cøu - trao ®æi cụ thể. Ví dụ: Theo Điều 23 Luật phòng, Từ đây, vấn đề đặt ra cần phải được xem chống mua bán người thì 12 nhóm hành vi xét để giải quyết trở ngại nói trên cũng như được quy định tại Điều 3 và nhóm hành vi để đảm bảo sự thống nhất giữa BLHS với lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che, các luật khác trong việc quy định về trách dung túng, xử lí không đúng hoặc không xử nhiệm hình sự là vấn đề nguồn quy định tội lí hành vi được quy định tại Điều 3 đều có phạm nói riêng cũng như nguồn của pháp thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Trong luật hình sự nói chung. khi đó chỉ có một nhóm hành vi trong số 2. Khái niệm nguồn của pháp luật hình này là được BLHS quy định cụ thể.(1) Như sự có thể được hiểu theo các nghĩa khác vậy, các nhóm hành vi khác có thể rơi vào nhau. Nguồn của pháp luật hình sự có thể một trong hai khả năng – không thể bị truy được hiểu theo nghĩa rộng và nghĩa hẹp (3) cứu trách nhiệm hình sự được hoặc chỉ có hoặc theo nghĩa nguồn trực tiếp và nguồn thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các gián tiếp.(4) điều luật chung. Chúng tôi quan niệm nguồn của pháp Tương tự như vậy, các luật khác tuy luật hình sự là các văn bản quy phạm pháp không quy định trực tiếp việc phòng, chống luật có nội dung quy định về tội phạm, về nhóm hành vi nhất định nhưng cũng đều có hình phạt. Trong đó, quy định về tội phạm điều luật quy định cho phép truy cứu trách được hiểu là sự mô tả hành vi bị coi là tội nhiệm hình sự hành vi vi phạm thuộc lĩnh vực phạm và đặt tội danh cho hành vi đó. Cách luật điều chỉnh trong những trường hợp nhất hiểu này tương đương với cách hiểu về định. Ví dụ: Luật bảo hiểm xã hội (năm nguồn của pháp luật hình sự theo nghĩa hẹp 2006); Luật bảo vệ môi trường (năm 2005); cũng như với cách hiểu về nguồn trực tiếp Luật đất đai (năm 2003) v.v.. Việc truy cứu của pháp luật hình sự.(5) Theo cách hiểu này trách nhiệm hình sự theo sự cho phép của các thì những văn bản quy phạm pháp luật có luật này cũng gặp trở ngại tương tự như ở tính giải thích, hướng dẫn hoặc có tính chất trường hợp các luật quy định về phòng chống là căn cứ được chỉ dẫn đến đều không phải là nói trên. Ví dụ: Theo Điều 138 Luật Bảo hiểm nguồn của pháp luật hình sự. Ví dụ: Các xã hội thì 10 nhóm hành vi được quy định tại thông tư liên tịch hay các nghị quyết của Hội các điều 134, 135, 136 và 137 đều có thể bị đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao truy cứu trách nhiệm hình sự.(2) Nhưng tất cả hướng dẫn áp dụng một hoặc một số điều các nhóm hành vi này đều chưa được quy luật của BLHS; các luật thuộc các lĩnh vực định cụ thể trong BLHS. Như vậy, 10 nhóm khác nhau mà trong đó có các điều luật có hành vi này cũng có thể rơi vào một trong hai thể được viện dẫn đến khi áp dụng một điều khả năng – không thể bị truy cứu trách nhiệm luật cụ thể của BLHS. Ví dụ: Khi xét xử về hình sự được hoặc chỉ có thể bị truy cứu trách các tội thuộc nhóm tội xâm phạm an toàn nhiệm hình sự theo các điều luật chung. giao thông đường bộ theo BLHS thì cần phải t¹p chÝ luËt häc sè 7/2011 25
nghiªn cøu - trao ®æi viện dẫn các điều luật có liên quan của Luật về hình phạt thuộc vấn đề hoặc lĩnh vực cụ giao thông đường bộ hoặc khi xét xử về các thể nhất định. Theo nghĩa rộng thì các luật tội thuộc nhóm tội phạm về môi trường thì hình sự còn gồm các luật thuộc ngành luật cần phải viện dẫn các điều luật có liên quan khác mà trong đó có điều luật xác định tội của Luật bảo vệ môi trường; v.v.. phạm và quy định hình phạt. Các luật này Như vậy, xét về nội dung thì nguồn của có nội dung là điều chỉnh các quan hệ xã pháp luật hình sự phải là văn bản quy phạm hội khác nhau nhưng đồng thời cũng trực pháp luật có các quy phạm pháp luật hình sự tiếp xác định những hành vi vi phạm sự - quy phạm quy định về tội phạm và hình điều chỉnh này trong trường hợp nhất định phạt. Xét về hình thức thì không phải tất cả là tội phạm cũng như trực tiếp quy định hình các loại (hình thức) văn bản quy phạm pháp phạt có thể áp dụng cho các tội phạm này. luật đều có thể là nguồn của pháp luật hình Do việc quy định tội phạm và hình phạt chỉ sự. Do tính chất nghiêm khắc đặc biệt của là một nội dung kèm theo nên các luật thuộc chế tài hình sự nên nguồn của pháp luật hình loại này có thể được gọi là luật có quy phạm sự, về nguyên tắc chỉ có thể là văn bản quy pháp luật hình sự. phạm pháp luật do cơ quan quyền lực nhà Tóm lại, nguồn của ngành luật hình sự nước cao nhất ban hành. Chỉ văn bản luật có thể là bộ luật hình sự, các luật hình sự và (bộ luật hoặc luật(6)) mới có thể là nguồn của các luật có quy phạm pháp luật hình sự. ngành luật hình sự. Các văn bản dưới luật Nhiều quốc gia trên thế giới xây dựng ngành không thể là nguồn của ngành luật hình sự. luật hình sự theo hướng có BLHS và các luật Bộ luật hình sự là luật mà trong đó tập có quy phạm pháp luật hình sự.(8) Trong đó, hợp đầy đủ hoặc tương đối đầy đủ các quy BLHS quy định những vấn đề chung về tội định về tội phạm và hình phạt hay nói một phạm và hình phạt cũng như quy định những cách khác, bộ luật hình sự là luật mà trong tội danh thông thường; còn các luật có quy đó có tất cả hoặc hầu hết các quy phạm phạm pháp luật hình sự quy định tội danh pháp luật hình sự. Khác với bộ luật hình sự, thuộc những lĩnh vực riêng biệt. Thuộc các mỗi một luật hình sự (7) chỉ có một số quy quốc gia xây dựng ngành luật hình sự theo phạm pháp luật hình sự. Mỗi luật hình sự có hướng này có CHLB Đức. Theo các nhà thể giữ vai trò bổ sung cho bộ luật hình sự khoa học của CHLB Đức, phạm vi của luật trong trường hợp có bộ luật hình sự; còn hình sự vượt ra ngoài BLHS; có số lượng lớn trong trường hợp không có bộ luật hình sự các luật thuộc tất cả các lĩnh vực của pháp thì mỗi một luật hình sự là một bộ phận và luật chứa đựng các quy phạm pháp luật quy cùng với các luật hình sự khác hợp thành định hành vi bị đe doạ bị xử lí bằng hình nguồn của ngành luật hình sự. Các luật hình phạt. Người ta gọi tập hợp các quy phạm sự theo nghĩa hẹp được hiểu là các luật mà pháp luật hình sự nằm ngoài BLHS là Pháp trong đó chỉ có các quy định về tội phạm, luật hình sự phụ (Nebenstrafrecht).(9) Như 26 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2011
nghiªn cøu - trao ®æi vậy, một khái niệm ít quen thuộc được phát chủ yếu là các pháp lệnh. Trong giai đoạn sinh từ đây - khái niệm “Pháp luật hình sự này, các pháp lệnh được áp dụng là Pháp phụ”. Pháp luật hình sự phụ bao gồm tất cả lệnh trừng trị các tội phản cách mạng (năm các quy phạm pháp luật hình sự không được 1967), Pháp lệnh trừng trị các tội xâm phạm quy định trong BLHS mà được quy định tài sản XHCN và Pháp lệnh trừng trị các tội trong các luật khác.(10) Trong số các luật này xâm phạm tài sản riêng của công dân (năm có một số luật như Luật về công nghệ gen; 1970), Pháp lệnh trừng trị tội hối lộ (năm Bộ luật về lương thực, thực phẩm; Luật về 1981), Pháp lệnh trừng trị các tội đầu cơ, an ninh dữ liệu từ các vệ tinh; v.v.. Các luật buôn lậu, làm hàng giả, kinh doanh trái phép này có nội dung chính là điều chỉnh các vấn (năm 1982) v.v.. Văn bản quy phạm pháp đề thuộc lĩnh vực chuyên biệt nhưng trong luật quy định được nhiều nhóm tội phạm đó có một hoặc một số điều luật xác định nhất trong giai đoạn này là Sắc luật số 03 những hành vi bị coi là vi phạm và tội phạm năm 1976. Trong đó, các nhóm tội phạm cũng như quy định các biện pháp xử lí kèm được quy định một cách đơn giản gồm: Các theo, trong đó có hình phạt. Ví dụ: Trong tội phản cách mạng, các tội xâm phạm tài Luật về công nghệ gen, Điều 38 quy định về sản công cộng, các tội xâm phạm thân thể, xử phạt hành chính và Điều 39 quy định nhân phẩm, sức khoẻ, tài sản riêng của công trách nhiệm hình sự của các hành vi bị coi là dân, các tội kinh tế, các tội chức vụ, hối lộ tội phạm hoặc trong Bộ luật về lương thực, và các tội xâm phạm trật tự, an toàn công thực phẩm có hai điều luật là Điều 58 và cộng. Ngoài các pháp lệnh và sắc luật kể trên Điều 59 quy định các hành vi bị coi là tội thông tư cũng được coi là nguồn của ngành phạm v.v.. Những điều luật quy định về tội luật hình sự.(11) phạm cũng như về vi phạm hành chính trong 3. Quan niệm nguồn của pháp luật hình các luật chuyên biệt này là một bộ phận của sự (theo nghĩa hẹp) chỉ là BLHS là quan các luật chuyên biệt nhưng lại có ý nghĩa niệm không còn phù hợp với xu thế và điều góp phần đảm bảo cho các luật chuyên biệt kiện hiện nay. BLHS là sản phẩm cần thiết được tuân thủ trong thực tế. của việc pháp điển hoá, là nhu cầu tất yếu Ở Việt Nam, nguồn của ngành luật hình của quá trình phát triển trong công tác xây sự được thể hiện như sau: dựng pháp luật. Pháp điển hoá để tạo ra “… - Trước năm 1986 - Thời điểm trước khi một văn bản (quy phạm) pháp luật mới hoặc Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1985 có hiệu có hiệu lực pháp lí cao hơn hoặc rộng hơn, lực, ngành luật hình sự Việt Nam không có tổng quát hơn về phạm vi điều chỉnh, hoàn cả bộ luật hình sự lẫn luật hình sự. Văn bản chỉnh hơn về kĩ thuật lập pháp hoặc đồng quy phạm pháp luật được coi là nguồn của thời đạt được tất cả các yêu cầu đó.”(12) Như ngành luật hình sự trong giai đoạn này chỉ vậy, pháp điển hoá để tạo cho ngành luật bao gồm những văn bản dưới luật, trong đó hình sự một BLHS nhưng không phải để “bó t¹p chÝ luËt häc sè 7/2011 27
nghiªn cøu - trao ®æi gọn” ngành luật này trong một văn bản quy hiện tượng tiêu cực mới phát sinh này. Trong phạm pháp luật. Về mặt lí luận, mục đích đó có 3 điều luật liên quan đến lĩnh vực của việc xây dựng BLHS không phải để thay chứng khoán, 5 điều luật liên quan đến lĩnh thế và loại trừ tất cả các luật và nếu mục đích vực công nghệ thông tin (3 điều luật được đó có được đặt ra thì BLHS cũng không thể sửa đổi và 2 điều luật được bổ sung) v.v.. thực hiện được mục đích đã được đặt ra đó. Tóm lại, trong tiến trình phát triển và hội Điều này đã lí giải tại sao các quốc gia được nhập quốc tế, nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội tác giả nêu ở phần trên đều đã khẳng định sẽ tiếp tục phát triển hoặc sẽ hình thành và không coi BLHS là văn bản quy phạm pháp phát triển. Song hành với nó sẽ là sự phát luật hình sự duy nhất. Khi pháp điển hoá để sinh, phát triển những dạng hành vi phạm tội có sản phẩm là BLHS thì yêu cầu đã được mới. Điều này đòi hỏi phải được phản ánh đặt ra là phải đảm bảo cho bộ luật có tính ổn kịp thời trong ngành luật hình sự, đảm bảo định tương đối. Trong khi đó vẫn phải đảm cho ngành luật này có tính phù hợp và tính bảo tính phù hợp, tính toàn diện của ngành toàn diện. Tuy nhiên, tính phù hợp và tính luật hình sự.(13) Ngành luật hình sự vẫn phải toàn diện này sẽ khó được đảm bảo nếu vẫn luôn luôn có sự thay đổi kịp thời, đáp ứng quan niệm nguồn của ngành luật hình sự chỉ yêu cầu chống và phòng ngừa tội phạm trước là BLHS vì không thể liên tục sửa đổi, bổ sự vận động song hành của tội phạm với sự sung BLHS.(14) Mặt khác, nếu có thể sửa đổi, phát triển kinh tế - xã hội trong tiến trình bổ sung được liên tục thì tính ổn định của Bộ phát triển và hội nhập quốc tế. Như chúng ta luật này sẽ bị phá vỡ. đều biết, trong các biện pháp phòng ngừa tội Để đảm bảo tính ổn định của BLHS và phạm có biện pháp mà nội dung của nó tính phù hợp, tính toàn diện của ngành luật thuộc về vấn đề phát triển kinh tế - xã hội vì hình sự chúng ta cần chấp nhận quan niệm có nguyên nhân của tội phạm thuộc phạm vi mới về nguồn của pháp luật hình sự: Nguồn này. Nhưng phát triển kinh tế - xã hội còn có của pháp luật hình sự có “hạt nhân” là BLHS thể làm phát sinh những hiện tượng, những và xung quanh “hạt nhân” này là hệ thống quá trình mà những hiện tượng, những quá các luật thuộc tất cả các lĩnh vực mà ở đó có trình này lại chính là nguyên nhân của tội thể phát sinh các hành vi nguy hiểm cho xã phạm. Phát triển kinh tế - xã hội cũng như hội ở mức độ có thể bị coi là tội phạm. Quan hội nhập quốc tế luôn có mặt trái của nó là niệm này không trái với quan điểm pháp điển khả năng phát sinh những hiện tượng tiêu hoá cũng như hoàn toàn phù hợp với nguyên cực cho xã hội từ vi phạm đến tội phạm. tắc “không có luật thì không có tội”; BLHS Chính vì vậy mà trong Luật sửa đổi, bổ sung hay luật hình sự hay luật có quy phạm pháp một số điều của BLHS năm 2009 (Luật số luật hình sự là cùng loại văn bản quy phạm 37 ngày 19/06/2009) có nhiều điều luật được pháp luật, có cùng giá trị pháp lí. Chúng ta bổ sung nhằm chống và phòng ngừa những đã dùng một văn bản luật để sửa đổi, bổ sung 28 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2011
nghiªn cøu - trao ®æi BLHS như Luật số 37/2009/QH12 ngày quá trình phát triển và hội nhập quốc tế cũng 19/06/2009. Điều này xét cho cùng cũng có đòi hỏi nguồn của ngành luật hình sự phải đa nghĩa Luật số 37 là nguồn của ngành luật dạng, không thể bó hẹp trong BLHS. hình sự và trong văn bản luật này đã có các - Thứ ba, đảm bảo tính đồng bộ của hệ điều luật quy định về tội phạm và hình thống pháp luật: Khi nhu cầu phát triển của phạt.(15) Do vậy, việc mở rộng phạm vi cho một lĩnh vực kinh tế - xã hội nào đó đòi hỏi phép các luật hoặc bộ luật khác cũng có thể phải có một luật hay cần sửa đổi, bổ sung có những điều luật về tội phạm và hình phạt một luật đã có chúng ta đồng thời thể hiện ba bên cạnh các điều luật quy định về xử phạt nội dung khác nhau nhưng thống nhất với hành chính là điều hoàn toàn hợp lí. Khi cho nhau trong cùng một luật. Trong cùng một phép như vậy sẽ có nhiều điểm lợi như sau: luật có cả ba loại quy phạm pháp luật. Đó là: - Thứ nhất, đảm bảo tính ổn định của + Các quy phạm pháp luật điều chỉnh các BLHS: BLHS sẽ chỉ phải sửa đổi, bổ sung quan hệ xã hội thuộc từng lĩnh vực kinh tế - khi cần thay đổi quy định chung về tội phạm xã hội như lĩnh vực tài chính, tiền tệ, lĩnh và hình phạt cũng như quy định về các tội vực chứng khoán, lĩnh vực đất đai, lĩnh vực phạm cụ thể có tính truyền thống và ổn định công nghệ thông tin, v.v..; mà điều này nói chung ít xảy ra, không thể + Các quy phạm pháp luật về vi phạm thường xuyên như việc phải bổ sung hay sửa hành chính và đổi quy định về các tội phạm cụ thể phát + Các quy phạm pháp luật hình sự. sinh cùng với tiến trình phát triển và hội Ba nhóm nội dung trên, khi được thể nhập quốc tế. hiện trong cùng một luật sẽ có tính thống - Thứ hai, đảm bảo tính phù hợp, tính nhất cao. Quy phạm về vi phạm hành chính toàn diện của ngành luật hình sự: Trong khi và quy phạm pháp luật hình sự được xây việc sửa đổi, bổ sung tội danh hay khung dựng dựa trên cơ sở các quy phạm pháp luật hình phạt trong BLHS không thể thường điều chỉnh. Đồng thời các quy phạm về vi xuyên và thường chậm vì nhiều lí do khác phạm hành chính và quy phạm pháp luật nhau (kể cả lí do phức tạp về mặt kĩ thuật) hình sự với tính chất là các quy phạm bảo vệ thì việc sửa đổi, bổ sung một số điều trong có mục đích đảm bảo tính hiệu lực của các một luật hay việc ban hành một luật mới là quy phạm pháp luật điều chỉnh. Giữa quy việc làm ít phức tạp hơn và có thể cùng lúc phạm về vi phạm hành chính và quy phạm hoặc liên tiếp sửa đổi, bổ sung nhiều luật pháp luật hình sự cũng có mối quan hệ rất khác nhau. Do vậy, chúng ta có thể nhanh gắn bó với nhau vì đều quy định về các hành chóng sửa đổi, bổ sung một cách kịp thời các vi vi phạm quy phạm điều chỉnh nhưng ở các quy phạm pháp luật hình sự, tránh được tình mức độ khác nhau - mức độ vi phạm và mức trạng thực tiễn đấu tranh chống tội phạm độ tội phạm. Việc thể hiện cả ba loại quy phải chờ đợi việc sửa đổi, bổ sung BLHS. phạm này trong một luật không chỉ bảo đảm Tính đa dạng và phức tạp của tội phạm trong tính thống nhất mà còn đảm bảo chất lượng t¹p chÝ luËt häc sè 7/2011 29
nghiªn cøu - trao ®æi của các quy phạm. Hiện nay, nhiều văn bản chỉ xây dựng được một số điều cho mỗi luật đã có các quy phạm về vi phạm hành nhóm tội phạm và các điều luật này đã chính bên cạnh các quy phạm pháp luật điều không đáp ứng được yêu cầu do quá khái chỉnh nhưng không có quy phạm pháp luật quát, chưa cụ thể, rõ ràng. Cho nên, ngay sau hình sự kèm theo nên giữa các quy phạm về đó, chúng ta đã phải sửa đổi, bổ sung theo vi phạm hành chính này với các quy phạm hướng tách tội, bổ sung tội hoặc sửa đổi quy pháp luật hình sự trong BLHS có thể có sự định đã có. Ví dụ: Nhóm tội phạm về ma tuý không thống nhất với nhau. Giữa quy phạm trước đây, nhóm tội phạm về môi trường về vi phạm hành chính được ban hành sau hoặc nhóm tội phạm về vi tính hiện nay v.v.. có thể mâu thuẫn với quy phạm pháp luật 4. Thay đổi quan niệm về nguồn của hình sự đã có trước đó; hoặc nhiều quy pháp luật hình sự theo hướng trên sẽ dẫn đến phạm về vi phạm hành chính không được hai sự thay đổi chính. Đó là thay đổi trong bổ sung các quy phạm pháp luật hình sự một số quy định của BLHS và thay đổi trong kèm theo cho trường hợp vi phạm ở mức độ cấu trúc của các luật khác có nội dung liên tội phạm. Tất cả những hạn chế này sẽ được quan đến vấn đề trách nhiệm hình sự. khắc phục để đảm bảo tính đồng bộ và tính - Thay đổi trong một số quy định của hiệu quả khi chúng ta quan niệm nguồn của BLHS: Các điều luật trong BLHS có nội pháp luật hình sự không chỉ là BLHS mà dung là sự giới hạn việc quy định tội phạm còn có thể là các luật khác. chỉ có thể trong BLHS đều phải được sửa - Thứ tư, đảm bảo điều kiện cho việc theo hướng cho phép các luật khác cũng có pháp điển hoá: Pháp điển hoá là một quá thể quy định tội phạm. trình; các quy phạm pháp luật được pháp - Thay đổi trong cấu trúc của các luật điển hoá khi đã được kiểm nghiệm. Việc xây khác: Các luật của các lĩnh vực khác nhau dựng các quy phạm pháp luật hình sự trong khi được xây dựng cần có 1 chương về xử lí các luật là bước chuẩn bị cho việc hệ thống vi phạm và tội phạm nếu xét thấy có khả hoá và tiếp theo là pháp điển hoá sau này khi năng xảy ra vi phạm cần bị xử phạt hành có đủ điều kiện. Như vậy, giữa pháp điển chính cũng như xét thấy có khả năng xảy ra hoá và mở rộng phạm vi nguồn của pháp luật vi phạm ở mức độ tội phạm mà những tội hình sự không mâu thuẫn mà hoàn toàn phạm đó không thuộc tội phạm thông thường thống nhất với nhau. Vì quan niệm nguồn đã được pháp điển hoá trong BLHS. Từ kinh của pháp luật hình sự chỉ có thể là BLHS nghiệm của một số quốc gia cũng như từ nên trong thời gian vừa qua, chúng ta đã thực tế của Việt Nam chúng tôi cho rằng một buộc phải đi theo quy trình “tắt”, quy trình số luật sau đây có thể được ưu tiên trong “ngược” khi quy định một số nhóm tội phạm việc bổ sung các quy phạm pháp luật hình mới. Đối với các nhóm tội phạm này chúng sự: Luật bảo hiểm xã hội,(16) Luật bảo vệ môi ta đã không xây dựng được ngay hệ thống trường, Luật bảo vệ và phát triển rừng, Luật các quy phạm hoàn chỉnh trong BLHS mà cạnh tranh, Luật chứng khoán, Luật công 30 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2011
nghiªn cøu - trao ®æi nghệ thông tin, Luật đất đai, Luật năng lượng nguyên tử, Luật sở hữu trí tuệ, Luật tài (7). Từ đây trở đi, chúng tôi sử dụng khái niệm luật hình sự với nghĩa là một hình thức văn bản quy phạm nguyên nước v.v.. pháp luật (hình sự) - (văn bản) luật hình sự. (8). Quan điểm này có thể được thể hiện rõ trong điều (1). Luật phòng, chống mua bán người khi liệt kê các luật định nghĩa khái niệm tội phạm của BLHS. Ví dụ: nhóm hành vi bị cấm và có thể bị truy cứu trách Điều 1 BLHS Thuỵ Điển quy định: Tội phạm là hành nhiệm hình sự đã xác định các hành vi được quy định vi được quy định trong Bộ luật này hoặc luật hoặc tại các điều 119 và 120 BLHS là nhóm hành vi thứ các văn bản pháp luật khác… (Xem: Bộ luật hình sự nhất trong các nhóm này. Các nhóm hành vi khác Thuỵ Điển, Nxb. CAND năm 2010); Điều 3 BLHS được liệt kê trong Luật này là chuyển giao hoặc tiếp CHND Trung Hoa quy định: Chỉ những hành vi mà nhận người để bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, pháp luật quy định rõ ràng là hành vi phạm tội thì lấy các bộ phận cơ thể hoặc vì mục đích vô nhân đạo người có hành vi đó mới bị kết án hoặc bị xử phạt… khác; tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp người để bó c (Xem: Bộ luật hình sự CHND Trung Hoa, Nxb. Tư lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy các bộ phận cơ pháp năm 2007; Điều 1 BLHS CHLB Đức quy định: thể hoặc vì mục đích vô nhân đạo khác…; v.v.. (xem Một hành vi chỉ có thể bị xử phạt nếu việc xử phạt đã Điều 3 Luật phòng, chống mua bán người). được luật quy định trước khi hành vi được thực hiện (2). Trong đó có các hành vi như: Không đóng (tác giả tự dịch); v.v.. BHXH, không đóng BHXH đúng thời gian quy định, (9).Xem: Claus Roxin, Strafrecht Allgemeiner Teil, không đóng BHXH đúng mức quy định, không đóng Verlag C.H.Beck, Muenchen 1997, tr. 4. BHXH cho đủ số người thuộc diện tham gia bảo hiểm (10). Có thể xem Danh mục (gần 100) văn bản quy xã hội; hành vi gian lận BHXH, giả mạo hồ sơ phạm pháp luật loại này tại: http://de.wikipedia.org./ BHXH; hành vi sử dụng tiền đóng và quỹ bảo hiểm wiki/Nebenstrafrecht xã hội trái quy định của pháp luật; v.v.. (Xem Luật (11).Xem: Thông tư của Thủ tướng Chính phủsố 442-TTg bảo hiểm xã hội). ngày 19/1/1955; Chỉ thị của TANDTC số 772-TATC (3).Xem: Đào Trí Úc, Luật hình sự Việt Nam, Quyển ngày 10/7/1959. 1 - Những vấn đề chung, Nxb. Khoa học xã hội, 2000, (12). Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Lí luận tr. 293 và các tr. tiếp theo. nhà nước và pháp luật, Nxb. CAND, 2008, tr. 419. (4).Xem: Lê Văn Cảm, Những vấn đề cơ bản trong (13). Về các tiêu chuẩn cơ bản (trong đó có tính phù khoa học luật hình sự (Phần chung), Nxb. ĐHQG Hà hợp) để xác định mức độ hoàn thiện của hệ thống Nội, 2005, tr. 154 và các tr. tiếp theo. pháp luật nói chung cũng như của từng ngành luật nói (5). “… nguồn của luật hình sự chỉ bao gồm những riêng có thể xem: Giáo trình Lí luận nhà nước và căn cứ trực tiếp quy định về những gì liên quan đến pháp luật, Sđd., tr. 406 và các tr. tiếp theo. tội phạm và hình phạt. Nói cách khác, … nguồn của (14). Thực tế cho thấy BLHS năm 1999 phải sau 10 luật hình sự chỉ có thể là những văn bản pháp luật năm (2009) mới có sửa đổi, bổ sung lần đầu và trong hình sự.” (Đào Trí Úc, Luật hình sự Việt Nam, lần sửa đổi, bổ sung này cũng chưa giải quyết được Quyển 1 - Những vấn đề chung, Nxb. Khoa học xã hết các yêu cầu của thực tế. hội, 2000, tr. 293). (15). Về mặt kĩ thuật, điều này cho phép chúng ta có (6). Trước đây, để phân biệt văn bản luật không phải thể in và phát hành Luật số 37 kèm theo BLHS mà là bộ luật với bộ luật chúng ta có khái niệm đạo luật. không nhất thiết phải in lại ngay BLHS sau khi sửa Hiện nay, khái niệm này không còn được dùng nữa vì đổi, bổ sung để tránh lãng phí. theo Điều 2 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp (16). Về Luật này có thể xem thêm: Nguyễn Thị Anh luật thì trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật Thơ, “Cần tội phạm hoá một số hành vi vi phạm pháp chỉ có khái niệm luật mà không có khái niệm đạo luật. luật trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội”, Tạp chí toà án Trong đó luật được hiểu bao gồm cả bộ luật. nhân dân, số 20/2009, tr. 21 và các tr. tiếp theo. t¹p chÝ luËt häc sè 7/2011 31

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí

65 tài liệu

2431 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.