Báo cáo tổng kết đề tài cấp nhà nước: Hoàn thiện công nghệ nhân giống vô tính bằng giâm cành và phát triển hai giống chè chất lượng cao Phúc Vân Tiên và Keo Am Tích

Chia sẻ: Minh Nguyet | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:97

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Với mục tiêu hoàn thiện quy trình giâm cành và kỹ thuật thâm canh hai giống chè Phúc Vân Tiên và keo Am Tích phục vụ mở rộng diện tích sản xuất hàng hóa. Đề tài đã nghiên cứu 2 nội dung: Kỹ thuật chăm sóc vườn giống gốc và nuôi hom nhằm tăng hệ số nhân giống, tăng số lượng hom trên nương chè giống; hoàn thiện kỹ thuật vườn ươm. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo tổng kết đề tài cấp nhà nước: Hoàn thiện công nghệ nhân giống vô tính bằng giâm cành và phát triển hai giống chè chất lượng cao Phúc Vân Tiên và Keo Am Tích

BỘ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ngth«n viÖn KHKT n«ng l©m nghiÖp miÒn nói phÝa b¾c b¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi cÊp nhµ n−íc hoµn thiÖn c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m cµnh vµ ph¸t triÓn hai gièng chÌ chÊt l−îng cao phóc v©n tiªn vµ keo am tÝch M∙ sè: kc 06.DA 19 NN Chñ nhiÖm ®Ò tµi: TS. nguyÔn v¨n thiÖp 6804 17/4/2008 HÀ NỘI - 2007
Danh s¸ch c¸ nh©n tham gia thùc hiÖn dù ¸n TT Hä vµ tªn C¬ quan c«ng t¸c Chøc danh 1 TS. NguyÔn V¨n ThiÖp ViÖn KHKTNLN Chñ nhiÖm dù miÒn nói phÝa B¾c ¸n 2 TS. NguyÔn V¨n T¹o ViÖn KHNN ViÖt Nam Céng t¸c viªn 3 TS. §inh ThÞ Ngä ViÖn KHKTNLN miÒn Céng t¸c viªn nói phÝa B¾c 4 ThS. NguyÔn V¨n Niªn ViÖn KHKTNLN miÒn Céng t¸c viªn nói phÝa B¾c 5 TS. NguyÔn V¨n Toµn ViÖn KHKTNLN miÒn Céng t¸c viªn nói phÝa B¾c 6 ThS. Ngô Xuân Cường ViÖn KHKTNLN miÒn Céng t¸c viªn nói phÝa B¾c 7 PGS.TS. NguyÔn V¨n ViÖn KHKTNLN miÒn Céng t¸c viªn Hïng nói phÝa B¾c 8 KS. NguyÔn ThÞ Thu Hµ ViÖn KHKTNLN miÒn Céng t¸c viªn nói phÝa B¾c 9 KS. TrÞnh ThÞ Kim Mü ViÖn KHKTNLN miÒn Céng t¸c viªn nói phÝa B¾c 10 KS. §ç ThÞ Tr©m ViÖn KHKTNLN MN Céng t¸c viªn phÝa B¾c 1
Bµi tãm t¾t Hai gièng chÌ Phóc V©n Tiªn (PVT) vµ Keo Am TÝch (KAT) lµ nh÷ng gièng cã chÊt l−îng tèt nhËp néi tõ n¨m 2001 ®· cã thêi gian kh¶o nghiÖm ë c¸c vïng chÌ chÝnh cña ViÖt Nam vµ ®· ®−îc Bé NN & PTNT c«ng nhËn gièng t¹m thêi n¨m 2003 vµ cho phÐp trång thö trªn diÖn réng. Dù ¸n triÓn khai nh»m hoµn thiÖn c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh b»ng ph−¬ng ph¸p gi©m cµnh vµ kü thuËt th©m canh cho hai gièng chÌ míi, gãp phÇn ph¸t triÓn hai gièng chÌ PVT vµ KAT ë mét sè vïng sinh th¸i thÝch hîp; ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé kü thuËt, c«ng nh©n vµ n«ng d©n thµnh th¹o vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh b»ng ph−¬ng ph¸p gi©m cµnh vµ th©m canh hai gièng chÌ míi. KÕt qu¶ ®· x¸c ®Þnh ®−îc thêi vô ®Ó hom thÝch hîp nhÊt vµo løa h¸i chÝnh th¸ng 8 hµng n¨m. Thêi gian nu«i hom trªn v−ên c©y mÑ 3 th¸ng, c¾m hom vµo th¸ng 11-12. Trong qu¸ tr×nh nu«i hom th−êng xuyªn bÊm tØa, t¹o t¸n, ®iÒu chØnh cµnh chÌ gièng ®Ó thu ®−îc nh÷ng hom khoÎ m¹nh. X¸c ®Þnh ®−îc liÒu l−îng, tû lÖ c¸c lo¹i ph©n, thêi kú vµ ph−¬ng ph¸p bãn ph©n cho v−ên c©y mÑ. Nghiªn cøu kü thuËt ®iÒu chØnh ®é Èm thÝch hîp cho tõng giai ®o¹n c©y con trong v−ên −¬m, thiÕt bÞ, ph−¬ng ph¸p t−íi. Nghiªn cøu ®iÒu chØnh ¸nh s¸ng, dïng l−íi ®en thay thÕ vËt liÖu giµn che b»ng phªn nøa ®· gãp phÇn lµm gi¶m gi¸ thµnh, chñ ®éng ®iÒu chØnh c−êng ®é ¸nh s¸ng trùc x¹ phï hîp víi yªu cÇu cña tõng giai ®o¹n c©y con. TiÕn hµnh ph©n lo¹i c©y con vµo thêi ®iÓm sím, thÝch hîp sÏ t¹o cho c©y ®ång ®Òu vµ t¨ng tû lÖ xuÊt v−ên. X¸c ®Þnh ®−îc liÒu l−îng vµ tû lÖ c¸c lo¹i ph©n kho¸ng cho tõng thêi kú c©y con trong v−ên −¬m: 2 th¸ng ®Çu kh«ng bãn ph©n, tõ sau th¸ng thø 2 b¾t ®Çu bãn, lÇn ®Çu bãn l−îng Ýt, hoµ lo·ng råi t−íi, nh÷ng lÇn sau t¨ng dÇn. Cã thÓ bæ sung dinh d−ìng b»ng c¸ch hoµ tan ph©n bãn nång ®é 1% phun ®Òu lªn mÆt luèng sau ®ã phun l¹i b»ng n−íc l·. Dù ¸n còng ®· ®iÒu tra sinh tr−ëng, biÖn ph¸p kü thuËt ®· ¸p dông ë mét sè vïng s¶n xuÊt, ®· thö nghiÖm c¸c c¸c kü thuËt th©m canh hai gièng chÌ PVT vµ KAT. KÕt qu¶ ®· x¸c ®Þnh ®−îc mËt ®é trång ë vïng Phó Thä víi 2
gièng PVT tõ 2,0-2,2 v¹n c©y/ha, víi gièng KAT tõ 2,2-2,5 v¹n c©y/ha. ë nh÷ng vïng m−a nhiÒu vµ cã c¸c ®iÒu kiÖn thÝch hîp h¬n nh− Qu¶ng Ninh, mËt ®é trång cho c¶ hai gièng tõ 2,2-2,3 v¹n c©y/ha. §èn t¹o h×nh cho chÌ PVT cã thÓ ¸p dông lÇn thø nhÊt ®èn th©n chÝnh cao 25 cm, cµnh bªn cao 40 cm; lÇn thø hai ®èn cao 40 cm. §èi víi chÌ KAT, lÇn thø nhÊt ®èn th©n chÝnh cao 20 cm, cµnh bªn cao 35 cm; lÇn thø hai ®èn cao 35 cm. N¨m thø 3 ®Õn n¨m thø 5 ®èn n¨m sau cao h¬n n¨m tr−íc 5 cm. Bãn ph©n: t¨ng c−êng bãn ph©n h÷u c¬, bãn c©n ®èi NPK, bãn nhiÒu ®ît trong n¨m lµm t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l−îng chÌ cña hai gièng míi. Thùc hiÖn tñ r¸c gi÷ Èm n−¬ng chÌ, t−íi n−íc ë thêi kú kh« h¹n, phßng trõ s©u bÖnh kÞp thêi lµ nh÷ng yÕu tè cho chÌ sinh tr−ëng ph¸t triÓn tèt vµ t¨ng n¨ng suÊt. Dù ¸n ®· ®µo t¹o ®−îc 388 c¸n bé kü thuËt, c«ng nh©n vµ n«ng d©n thµnh th¹o lµm v−ên −¬m nh©n gièng v« tÝnh vµ th©m canh 2 gièng chÌ míi t¹i c¸c vïng triÓn khai Dù ¸n. Gãp phÇn quan träng nh©n nhanh, cung cÊp gièng tèt cho s¶n xuÊt. Trong thêi gian triÓn khai Dù ¸n, ®· x©y dùng ®−îc 6 v−ên −¬m chÝnh vµ hµng chôc v−ên −¬m nhá t¹i c¸c hé gia ®×nh ë c¸c vïng triÓn khai dù ¸n s¶n xuÊt vµ tiªu thô hÕt 9,04 triÖu bÇu chÌ, trång 5 ha m« h×nh hai gièng míi, thu håi vèn ®Çy ®ñ. 3
Môc lôc Néi dung Trang Danh s¸ch nh÷ng ng−êi thùc hiÖn Dù ¸n 1 Bµi tãm t¾t 2 Môc lôc 4 1. Th«ng tin tæng qu¸t vÒ dù ¸n 6 1.1. Tæng quan chung 6 1.2. Môc tiªu 8 1.3. Néi dung thùc hiÖn 8 1.3.1. Nghiªn cøu Hoµn thiÖn c«ng nghÖ gi©m hom 8 1.3.2. Nghiªn cøu hoµn thiÖn quy tr×nh th©m canh 10 1.4. S¶n phÈm 10 1.5. Kinh phÝ thùc hiÖn Dù ¸n 10 1.6. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x· héi cña Dù ¸n 10 1.7. KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ. 10 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ thùc hiÖn dù ¸n 11 3. KÕt qu¶ thùc hiÖn 13 3.1. Nghiªn cøu Hoµn thiÖn c«ng nghÖ gi©m hom 13 3.1.1. Kü thuËt nu«i hom gièng trªn v−ên c©y mÑ 13 3.1.2. Hoµn thiÖn kü thuËt v−ên −¬m. 16 3.1.3. KÕt qu¶ x©y dùng hÖ thèng v−ên −¬m. 22 3.2. Nghiªn cøu hoµn thiÖn quy tr×nh th©m canh 26 3.2.1. Lµm ®Êt, bãn ph©n lãt 26 3.2.2. MËt ®é vµ trång chÌ 26 3.2.3. Kü thuËt ®èn, h¸i 27 3.2.4. Bãn ph©n cho chÌ 29 31 3.2.5. Kü thuËt gi÷ Èm, t−íi n−íc cho chÌ 31 3.2.6. Phßng trõ s©u bÖnh, cá d¹i 31 3.4. X©y dùng m« h×nh 4
3.5. KÕt qu¶ ®µo t¹o cña Dù ¸n. 32 3.6. KÕt qu¶ thùc hiÖn kinh phÝ Dù ¸n 32 4. §¸nh gi¸ HiÖu qu¶ 34 4.1. HiÖu qu¶ kinh tÕ 34 4.2. Hiªu qu¶ x· héi 35 4. kÕt luËn vµ ®Ò nghÞ 35 Tµi liÖu tham kh¶o 37 Phô lôc 39 C¨n cø ®Ó x©y dùng quy tr×nh 40 Nh÷ng ®iÓm bæ sung trong quy tr×nh 40 Quy tr×nh nh©n gièng v« tÝnh chÌ PVT b»ng gi©m cµnh 42 Quy tr×nh nh©n gièng v« tÝnh chÌ KAT b»ng gi©m cµnh 50 Quy tr×nh trång, ch¨m sãc, thu ho¹ch gièng chÌ PVT 57 Quy tr×nh trång, ch¨m sãc, thu ho¹ch gièng chÌ KAT 68 5
Tªn Dù ¸n SXTN: “Hoµn thiÖn c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m cµnh vµ ph¸t triÓn hai gièng chÌ chÊt l−îng cao Phóc V©n tiªn vµ keo am tÝch ” M∙ sè: KC.06.DA.19.NN Chñ nhiÖm Dù ¸n SXTN: TS. NguyÔn V¨n ThiÖp C¬ quan chñ tr×: ViÖn Khoa häc kü thuËt n«ng l©m nghiÖp miÒn nói phÝa B¾c, Bé N«ng nghiÖp & Ph¸t triÓn n«ng th«n 1. Th«ng tin tæng qu¸t vÒ dù ¸n: 1.1. Tæng quan chung. C©y chÌ cã vÞ trÝ quan träng ®èi víi vïng trung du miÒn nói ViÖt Nam, chóng cã kh¶ n¨ng sinh tr−ëng, ph¸t triÓn tèt trong ®iÒu kiÖn cña vïng ®Êt dèc, ®em l¹i nguån thu nhËp quan träng gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ dÇn tiÕn tíi lµm giµu cho nh©n d©n trong vïng. §ång thêi, c©y chÌ cßn cã vai trß to lín trong viÖc che phñ ®Êt trèng ®åi nói träc vµ b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i, mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®ang rÊt ®−îc quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta hiÖn nay. ChÝnh phñ ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch cô thÓ cho ph¸t triÓn c©y chÌ. Mét sè tØnh vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c ®· coi c©y chÌ lµ c©y kinh tÕ mòi nhän. V× vËy, nh÷ng n¨m gÇn ®©y, diÖn tÝch, s¶n l−îng, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh chÌ ®· t¨ng nhanh. Tuy vËy, n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng chÌ n−íc ta thÊp h¬n nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc. Kh¾c phôc tån t¹i ®ã, chóng ta ®ang nç lùc nghiªn cøu vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tiªn tiÕn trong s¶n xuÊt chÌ. Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p cã hiÖu qu¶ lµ ph¶i ®Èy m¹nh thay ®æi c¬ cÊu gièng chÌ theo h−íng chØ trång míi vµ thay thÕ c¸c n−¬ng chÌ cò kÐm hiÖu qu¶ b»ng c¸c gièng cã chÊt l−îng tèt, nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m hom. §ã lµ ph−¬ng ph¸p tiÕn bé vµ hÖ sè nh©n gièng lín, gi÷ nguyªn ®Æc tÝnh c©y mÑ, n−¬ng chÌ ®ång ®Òu, n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng tèt. Hai gièng chÌ Phóc v©n tiªn (PVT) vµ Keo am tÝch (KAT) lµ nh÷ng gièng chÌ nhËp néi cã chÊt l−îng tèt, ®· cã thêi gian kh¶o nghiÖm ë c¸c vïng chÌ chÝnh cña ViÖt Nam vµ ®· ®−îc Bé NN & PTNT cho phÐp trång thö trªn diÖn réng [1,2,3,4,5,6]. Tuy nhiªn, diÖn tÝch cña hai 6
gièng nµy cßn h¹n chÕ, kü thuËt nh©n gièng ch−a ®−îc hoµn thiÖn, nªn hiÖu qu¶ nh©n gièng ch−a cao. V× vËy, më réng qui m« nh©n gièng vµ m« h×nh th©m canh ®Ó hoµn thiÖn quy tr×nh nh©n trång hai gièng chÌ míi PVT vµ KAT lµ cÇn thiÕt trong ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn chÌ. Gièng chÌ Phóc V©n Tiªn thuéc hÖ v« tÝnh, lµ gièng lai gi÷a Phóc §Ønh §¹i B¹ch Trµ vµ V©n Nam, sinh tr−ëng m¹nh, n¨ng suÊt cao, ë tuæi 3 ®¹t 4,0 tÊn/ha. Gi©m hom cã tû lÖ sèng cao 80-90%. Gièng Keo Am TÝch lµ gièng v« tÝnh cã nguån gèc ë Phóc KiÕn Trung Quèc, sinh tr−ëng kh¸, n¨ng suÊt ë tuæi 3 ®¹t tõ 3,7-4,0 tÊn/ha, chÕ biÕn chÌ xanh chÊt l−îng rÊt cao. Ph−¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh chÌ b»ng gi©m hom ®−îc sö dông phæ biÕn v× gi¸ thµnh rÎ, dÔ ¸p dông [15]. C©y chÌ v« tÝnh trång víi mËt ®é thÝch hîp, ph©n bãn ®Çy ®ñ, chÕ ®é ch¨m sãc phï hîp ®èi víi c¸c gièng sÏ cã hiÖu qu¶ tèt. Víi c¸c gièng chÌ xanh chÊt l−îng cao Trung Quèc, NhËt B¶n trång tõ 2,5-3,0 v¹n c©y/ha. Ph©n h÷u c¬ bãn lãt víi l−îng lín. NhËt B¶n ngoµi bãn lãt, cßn phñ mét líp ph©n h÷u c¬ dµy 5-10 cm trªn mÆt. ¸p dông c«ng nghÖ t−íi ®¶m b¶o ®Çy ®ñ nhu cÇu n−íc cña c©y chÌ [16,17,19]. ë n−íc ta, kü thuËt nh©n gièng v« tÝnh b»ng ph−¬ng ph¸p gi©m hom ®· ®−îc nghiªn cøu vµ ¸p dông trong s¶n xuÊt. Kü thuËt gi©m hom ngµy cµng hoµn thiÖn cho c¸c gièng chÌ kh¸c nhau vµ ®−îc ¸p dông réng r·i, ®Æc biÖt sau khi ra ®êi gièng chÌ míi PH1 cã n¨ng suÊt cao, sinh tr−ëng khoÎ vµ gièng chÌ LDP1 ®−îc c«ng nhËn lµ gièng quèc gia, c¸c hé ë kh¾p c¸c vïng chÌ ®Òu cã kh¶ n¨ng lµm v−ên −¬m nh©n gièng [11,12,14]. Còng bëi vËy mµ hiÖn nay, hÇu hÕt c¸c n−¬ng chÌ trång míi ®−îc trång b»ng c©y chÌ nh©n gièng v« tÝnh. Cã thÓ nãi kü thuËt nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m hom ®· t¹o ra b−íc nh¶y vät vÒ diÖn tÝch, n¨ng suÊt vµ s¶n l−îng ®èi víi ngµnh chÌ ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m võa qua. MÆc dï ph−¬ng ph¸p nh©n gièng b»ng gi©m hom ®· trë thµnh phæ biÕn, nh−ng kü thuËt gi©m hom kh«ng thÓ ¸p dông chung cho tÊt c¶ c¸c gièng chÌ, mµ nã ®ßi hái mçi gièng chÌ kh¸c nhau cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu chØnh kü thuËt 7
phï hîp th× míi cã thÓ n©ng cao tû lÖ sèng cña c©y con trong v−ên −¬m vµ t¹o cho c¸c c©y gièng cã søc sinh tr−ëng m¹nh. Hai gièng chÌ Phóc Viªn Tiªn vµ Keo Am TÝch ®· ®−îc trång kh¶o nghiÖm ë c¸c vïng sinh th¸i kh¸c nhau, ®Òu thÓ hiÖn kh¶ n¨ng thÝch øng tèt, sinh tr−ëng m¹nh, mËt ®é bóp dµy, n¨ng suÊt cao, trong ®iÒu kiÖn th©m canh 3 tuæi cã thÓ cho n¨ng suÊt tõ 3-4 tÊn bóp/ha. Gièng Phóc V©n Tiªn chÕ biÕn chÌ xanh chÊt l−îng kh¸ cao, c¸nh nhá, xo¨n, ch¾c, mÆt hµng ®Ñp. ChÌ ®en lµm tõ gièng nµy còng rÊt tèt. Gièng Keo Am TÝch chÕ biÕn chÌ xanh chÊt l−îng rÊt cao [2,3,4,5]. Hai gièng chÌ trªn ®ang lµ nh÷ng gièng cã nhiÒu triÓn väng ®−îc s¶n xuÊt mong ®îi. Mét sè c¬ së ®· thö nghiÖm nh©n gièng nh»m sím ph¸t triÓn c¸c gièng nµy, nh−ng tû lÖ xuÊt v−ên ®¹t ®−îc rÊt thÊp. Do vËy, hoµn thiÖn c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m cµnh vµ ph¸t triÓn hai gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch sÏ cã t¸c ®éng trùc tiÕp thóc ®Èy ph¸t triÓn nhanh hai gièng chÌ ra s¶n xuÊt, gãp phÇn thay ®æi c¬ cÊu gièng chÌ hiÖn nay. 1.2. Môc tiªu Hoµn thiÖn quy tr×nh gi©m cµnh vµ kü thuËt th©m canh hai gièng chÌ Phóc V©n Tiªn, Keo Am TÝch phôc vô më réng diÖn tÝch s¶n xuÊt hµng ho¸. 1.3. Néi dung thùc hiÖn 1.3.1. Nghiªn cøu Hoµn thiÖn c«ng nghÖ gi©m hom a- Hoµn thiÖn kü thuËt ch¨m sãc v−ên gièng gèc vµ nu«i hom nh»m t¨ng hÖ sè nh©n gièng, t¨ng sè l−îng hom trªn n−¬ng chÌ gièng. - X¸c ®Þnh tiªu chuÈn lùa chän v−ên gièng gèc; - X¸c ®Þnh tiªu chuÈn cµnh vµ hom gièng. - Kü thuËt nu«i hom: x¸c ®Þnh thêi vô ®Ó hom; bãn ph©n, ch¨m sãc v−ên chÌ ®Ó hom gièng. b- Hoµn thiÖn kü thuËt v−ên −¬m gåm c¸c néi dung: - Kü thuËt x©y dùng v−ên −¬m - Kü thuËt ®iÒu chØnh ®é Èm, ¸nh s¸ng cña v−ên −¬m. - Kü thuËt bãn ph©n v« c¬ cho v−ên −¬m - Kü thuËt ph©n lo¹i c©y, luyÖn c©y tr−íc khi xuÊt v−ên. 8
- X©y dùng quy tr×nh kü thuËt v−ên −¬m. c- X©y dùng hÖ thèng v−ên −¬m - Kh¶o s¸t ®Þa bµn x©y dùng v−ên −¬m - X©y dùng v−ên −¬m - S¶n xuÊt thö nghiÖm bÇu chÌ gièng C¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ hoµn thiÖn c«ng nghÖ gi©m hom Qui tr×nh c«ng nghÖ sÏ t¸c ®éng chñ yÕu trong Dù ¸n. X¸c ®Þnh sè l−îng Tû lÖ, liÒu l−îng, cµnh hîp lý trªn t¸n chñng lo¹i ph©n Kü thuËt nu«i hom gièng c©y chÌ gièng trªn v−ên gièng gèc bãn hîp lý §iÒu chØnh L−îng n−íc giµn che t−íi §iÒu chØnh Èm ®é tèi −u Ph©n lo¹i sím Thêi gian ®iÒu chØnh §iÒu chØnh ¸nh s¸ng tèi −u Cung cÊp dinh d−ìng hîp lý Tæng kÕt c¸c thùc Tæng kÕt kinh nghiÖm nghiÖm s¶n xuÊt Hoµn thiÖn qui tr×nh §µo t¹o Tiªu chuÈn ho¸ chÊt l−îng c©y chÌ gièng khi xuÊt v−ên: Tû lÖ xuÊt v−ên, chiÒu cao c©y, sè l¸, ®−êng kÝnh th©n, møc ®é s©u bÖnh. 9
1.3.2. Nghiªn cøu hoµn thiÖn quy tr×nh th©m canh - Kü thuËt lµm ®Êt, bãn ph©n lãt. - MËt ®é vµ kü thuËt trång. - Kü thuËt ®èn, h¸i. - Kü thuËt bãn ph©n - Phßng trõ cá d¹i vµ s©u bÖnh 1.4. S¶n phÈm - 2 qui tr×nh kü thuËt nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m cµnh vµ 2 quy tr×nh th©m canh hai gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch. - M« h×nh v−ên −¬m nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m cµnh (h¹ gi¸ thµnh 25%) qui m« 3 triÖu bÇu t¹i ViÖn Khoa häc kü thuËt n«ng l©m nghiÖp miÒn nói phÝa B¾c (n¨m 2005-2007). Liªn kÕt víi c¸c ®Þa ph−¬ng s¶n xuÊt 6 triÖu bÇu. - M« h×nh th©m canh 5 ha hai gièng míi t¹i ViÖn. - ChÕ biÕn 100 kg chÌ xanh tõ bóp chÌ cña hai gièng chÌ míi. - §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n kü thuËt (300 ng−êi) trªn ®Þa bµn c¸c tØnh thµnh th¹o vÒ nh©n gièng v« tÝnh b»ng ph−¬ng ph¸p gi©m hom vµ th©m canh hai gièng chÌ PVT vµ KAT. 1.5. Kinh phÝ thùc hiÖn Dù ¸n Tæng kinh phÝ thùc hiÖn dù ¸n 5.549.777.960 ®ång; Kinh phÝ hç trî tõ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc 1.600 triÖu ®ång; Kinh phÝ thu håi tr¶ l¹i ng©n s¸ch nhµ n−íc lµ 948 triÖu ®ång (b»ng 60% gi¸ trÞ Hîp ®ång). 1.6. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x∙ héi cña Dù ¸n 1.7. KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ. 10
2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ thùc hiÖn dù ¸n - Nghiªn cøu, hoµn thiÖn c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m hom hai gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch trªn c¬ së triÓn khai dù ¸n s¶n xuÊt víi quy m« lín vÒ sè l−îng bÇu chÌ gièng ë mét sè vïng kh¸c nhau. M« h×nh v−ên −¬m t¹i ViÖn víi trang thiÕt bÞ tèt, ®éi ngò chuyªn gia vµ kü thuËt thµnh th¹o vÒ gièng vµ nh©n gièng chÌ, nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt 3 triÖu bÇu h¹ gi¸ thµnh 25%. - Tæ chøc thùc hiÖn c¸c thÝ nghiÖm, thö nghiÖm c¸c c¸c yÕu tè kü thuËt chÝnh t¸c ®éng lªn c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bÇu chÌ gièng nh−: t¸c ®éng vµo v−ên c©y mÑ ®Ó cung cÊp hom gièng tèt cho c¸c v−ên −¬m cña dù ¸n; ®iÒu chØnh ®é Èm, ¸nh s¸ng, cung cÊp dinh d−ìng, qu¶n lý v−ên vµ phßng trõ s©u bÖnh ®Ó cã c©y chÌ gièng ®ñ tiªu chuÈn vµ ®¹t tû lÖ xuÊt v−ên cao. - Tæ chøc x©y dùng v−ên −¬m ë ViÖn vµ c¸c ®Þa ph−¬ng, s¶n xuÊt 9 triÖu bÇu cung cÊp cho s¶n xuÊt. - Nghiªn cøu, hoµn thiÖn quy tr×nh th©m canh hai gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch t¹i ViÖn trªn c¬ së trång m« h×nh 5 ha; tiÕn hµnh c¸c thÝ nghiÖm, thö nghiÖm vÒ t¸c ®éng kü thuËt lªn c©y chÌ, tæng hîp c¸c chØ tiªu cÊu thµnh n−¬ng chÌ tèt, n¨ng suÊt cao kÕt hîp víi ®iÒu tra c¸c chØ tiªu ngoµi s¶n xuÊt ®Ó x©y dùng quy tr×nh th©m canh cho hai gièng chÌ míi. - §µo t¹o, tËp huÊn cho c¸n bé, n«ng d©n c¸c vïng dù ¸n vÒ kü thuËt nh©n gièng vµ th©m canh, qu¶ng b¸ vÒ tÝnh −u viÖt cña hai gièng chÌ míi phôc vô më réng s¶n xuÊt. Ph−¬ng ¸n triÓn khai dù ¸n: §Ó ®¹t ®−îc môc tiªu s¶n xuÊt 6 triÖu bÇu hai gièng chÌ míi ë ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt b×nh th−êng cña dù ¸n, ph¶i phèi hîp vµ liªn kÕt víi mét sè c¬ së s¶n xuÊt nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu: - Cã mÆt b»ng ®Ó x©y dùng v−ên −¬m, cã lùc l−îng lao ®éng t¹i chç ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt v× s¶n xuÊt 1 triÖu bÇu cÇn tõ 8-10 lao ®éng trùc tiÕp ch¨m sãc th−êng xuyªn, ®Æc biÖt nh÷ng giai ®o¹n cã tÝnh thêi vô cao nh− kh©u vµo 11
bÇu ®Êt vµ c¾m hom, ph©n lo¹i cÇn cã 20-30 lao ®éng/ ngµy ®Ó s¶n xuÊt mét triÖu bÇu. - C¸c c¬ së liªn kÕt s¶n xuÊt sÏ ®Çu t− thªm vèn ®Ó s¶n xuÊt. - Nh÷ng ®¬n vÞ liªn kÕt s¶n xuÊt sÏ lµ n¬i øng dông trång c¸c gièng PVT vµ KAT, v× thÕ sÏ gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn bÇu, tõ ®ã sÏ gi¶m chi phÝ trång chÌ míi. - C¸n bé ViÖn tæ chøc bè trÝ c¸c thùc nghiÖm vµ kh¶o nghiÖm ®Ó kÕt luËn c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt, tæng kÕt vµ biªn so¹n quy tr×nh. ViÖn KHKT n«ng l©m nghiÖp miÒn nói phÝa B¾c chuÈn bÞ ®Çy ®ñ hom gièng gèc, x©y dùng c¸c ®Þnh møc vËt t− kü thuËt vµ tæ chøc ®éi ngò c¸n bé cã ®ñ tr×nh ®é vÒ qu¶n lý vµ chuyªn m«n kü thuËt vµ ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ ®Ó tæ chøc vµ triÓn khai nh©n gièng ë c¸c ®iÓm liªn kÕt s¶n xuÊt. Ph−¬ng ¸n s¶n phÈm qu¶ Dù ¸n Nh÷ng c¬ së phèi hîp triÓn khai Dù ¸n lµ nh÷ng ®¬n vÞ tiÕp nhËn s¶n phÈm, lµ kh¸ch hµng, lµ thÞ tr−êng cho s¶n phÈm cña Dù ¸n. C¸c c¬ quan phèi hîp triÓn khai Dù ¸n ®Òu ®· cã ®¬n ®Æt hµng tiÕp nhËn s¶n phÈm 2 gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch. 12
3. KÕt qu¶ thùc hiÖn 3.1. Nghiªn cøu Hoµn thiÖn c«ng nghÖ gi©m hom 3.1.1. Kü thuËt nu«i hom gièng trªn v−ên c©y mÑ. 3.1.1.1. X¸c ®Þnh tiªu chuÈn lùa chän v−ên gièng gèc. §· lùa chän vµ tiÕn hµnh nghiªn cøu t¹i c¸c v−ên gièng gèc Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch lµ nh÷ng n−¬ng chÌ kinh doanh cã tuæi vµ cÊp n¨ng suÊt kh¸c nhau. Theo dâi c¸c chØ tiªu nghiªn cøu, kÕt qu¶ cho thÊy: v−ên chÌ lÊy hom gièng tèt nhÊt lµ sau 5 tuæi, khi c©y chÌ ®· ph¸t triÓn æn ®Þnh. Cã thÓ x©y dùng v−ên chuyªn s¶n xuÊt hom gièng, khi kh«ng cã nhu cÇu ®Ó gièng n÷a th× chuyÓn sang thu h¸i bóp. Trong n¨m, v−ên chÌ cã thÓ thu h¸i bóp vµo thêi ®iÓm kh«ng ®Ó hom, vµ thêi gian nu«i hom gièng th× kh«ng h¸i bóp (¶nh 1). Sè l−îng hom c¸c gièng ®¹t ®−îc nh− sau: ChÌ PVT 4-5 tuæi: 100-200 hom/c©y, t−¬ng ®−¬ng 2,0-3,5 triÖu hom/ha. ChÌ KAT 4-5 tuæi: 70-150 hom/c©y, t−¬ng ®−¬ng 1,5-3,0 triÖu hom/ha. 3.1.1.2. Kü thuËt nu«i hom. a) X¸c ®Þnh thêi vô ®Ó hom. Cã thÓ nu«i hom chÌ gièng PVT vµ KAT quanh n¨m, nh−ng th−êng nu«i hom vµo 2 thêi vô chÝnh lµ vô ®«ng xu©n vµ vô hÌ thu. Thêi gian nu«i cµnh chÌ thµnh hom ®ñ tiªu chuÈn gi©m tõ 2,5 ®Õn 3 th¸ng. - Nu«i hom −¬m vô ®«ng xu©n: §ît sinh tr−ëng thø 3 cña bóp chÌ vµo cuèi th¸ng 7 ®Õn th¸ng 8 hµng n¨m kh«ng h¸i vµ ®Ó sinh tr−ëng tù nhiªn. Khi nh÷ng cµnh chÌ chÝnh trong ®ît sinh tr−ëng ®−îc 5-8 l¸ thËt, tiÕn hµnh h¸i bóp ë nh÷ng cµnh chÌ sinh tr−ëng yÕu, ë mÐp t¸n, cµnh t¨m h−¬ng, nh÷ng cµnh chÌ sinh tr−ëng sau, chØ gi÷ l¹i trªn mÆt t¸n chÌ kho¶ng 10-20 cµnh chÌ sinh tr−ëng khoÎ, ph©n bè ®Òu trªn mÆt t¸n chÌ, ®Ó tiÕp tôc nu«i hom (n−¬ng chÌ gièng gèc 4-5 tuæi). Tr−íc khi thu ho¹ch hom 10 -15 ngµy, tiÕn hµnh bÊm ngän ®Ó kÝch thÝch cho mÇm n¸ch s½n sµng ho¹t ®éng vµ c¸c hom cã ®é chÝn sinh lý ®ång ®Òu. - Nu«i hom −¬m vô hÌ thu: §ît sinh tr−ëng thø nhÊt cña bóp chÌ vµo th¸ng 3 - 4 hµng n¨m kh«ng h¸i ®Ó nu«i hom, ¸p dông kü thuËt ®iÒu chØnh 13
cµnh chÌ gièng ®Ó lÊy hom t−¬ng tù nh− vô ®«ng xu©n. Thêi gian nu«i hom ng¾n h¬n kho¶ng 75-90 ngµy. B¶ng 1 lµ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vÒ thêi vô nu«i hom tíi sinh tr−ëng ph¸t triÓn hom chÌ trong v−ên −¬m sau khi c¾m. B¶ng 1. ¶nh h−ëng cña thêi vô nu«i hom ®Õn sinh tr−ëng ph¸t triÓn hom chÌ hom PVT vµ KAT n¨m 2005 ë Phó Hé Tỷ lệ sống Bật chồi Ph©n ho¸ rễ Gièng chÌ Thêi vô (%) (%) (%) Phóc Th¸ng 8 98.2 84.7 76.4 V©n Tiªn Th¸ng 4 89.0 88.5 81.2 Keo Th¸ng 8 96.1 81.4 72.0 Am TÝch Th¸ng 4 78.2 79.1 72.6 Ghi chó: kÕt qu¶ 1,5 th¸ng sau khi c¾m hom Tõ kÕt qu¶ thùc tÕ thÊy thêi vô nu«i hom b¾t ®Çu tõ th¸ng 7-8, ®· cho nh÷ng hom chÌ tèt, khi −¬m tû lÖ hom n¶y mÇm cao, sinh tr−ëng tèt, tû lÖ sèng ®¹t trªn 98%. Thêi vô b¾t ®Çu nu«i hom tõ th¸ng 3 - 4 mÆc dï hom chÌ to khoÎ nh−ng khi −¬m, tû lÖ chÕt cao h¬n, cã kÕt qu¶ nh− vËy cã thÓ do nhiÖt ®é mïa hÌ cao, nãng Èm lµm cho hom chÌ chÕt nhiÒu h¬n. b) Bãn ph©n, ch¨m sãc v−ên chÌ ®Ó hom gièng. V−ên gièng gèc ®Ó lÊy hom cÇn ®−îc ch¨m sãc chu ®¸o, lu«n s¹ch cá, s¹ch s©u bÖnh, khi trång míi bãn lãt 30 - 60 tÊn ph©n h÷u c¬ vµ 800 -1000 kg Super L©n cho 1 ha. Hµng n¨m bãn c©n ®èi N:P:K, liÒu l−îng, thêi kú vµ ph−¬ng ph¸p bãn ph©n kho¸ng t−¬ng tù nh− n−¬ng chÌ h¸i bóp. Kü thuËt ®èn h¸i chÌ kiÕn thiÕt c¬ b¶n ¸p dông nh− n−¬ng chÌ h¸i bóp. §Ó chuÈn bÞ nu«i hom gièng cho n¨m sau, cuèi n¨m tr−íc khi ®Ó hom bãn ph©n chuång hoai môc 15-20 tÊn/ha. Tr−íc khi ®Ó hom 2 tuÇn cÇn bãn bæ sung v« c¬. Víi thêi vô nu«i hom tõ th¸ng 7 - 8, bãn theo quy tr×nh ë c¸c lÇn bãn th¸ng 2,4 vµ 6 (bãn ph©n v« c¬ víi tû lÖ NPK lµ 3:1:1, th¸ng 2: 40%, 14
th¸ng 4: 30%, th¸ng 6: 20%). Tõ th¸ng 8-10 bãn theo sinh tr−ëng vµ mµu s¾c l¸ cña tõng gièng. Cã thÓ ¸p dông l−îng bãn nh− sau: ®¹m urª 10-12g; Kali Clorua 10-15g; Super L©n 20-25 g/c©y. Tuú theo tuæi, n¨ng suÊt vµ t×nh h×nh thùc tÕ cña n−¬ng chÌ ®Ó tÝnh to¸n l−îng ph©n bãn bæ sung cho hîp lý ®¶m b¶o cung cÊp ®ñ dinh d−ìng nu«i hom gièng sinh tr−ëng tèt. B¶ng 2 lµ kÕt qu¶ thö nghiÖm bãn t¨ng ph©n h÷u c¬, l©n vµ kali. B¶ng 2. Ph©n bãn vµ sinh tr−ëng ph¸t, triÓn cña hom chÌ gièng PVT vµ KAT n¨m 2005 ë phó Hé Tỷ lệ sống Bật chồi Ph©n ho¸ rễ Gièng chÌ C«ng thøc (%) (%) (%) Phóc CT1 98.2 84.7 76.4 V©n Tiªn CT2 72.6 78.6 74.2 Keo CT1 96.1 81.4 72.0 Am TÝch CT2 68.1 74.3 69.0 Ghi chó: kÕt qu¶ 1,5 th¸ng sau khi c¾m hom CT1. Bãn 30 tấn phân HC + 3:2:3 (120N + 80P + 120K) CT2. Bón bình thường 3:1:1 (120N + 40P + 40K ) Râ rµng lµ khi t¨ng l−îng l©n vµ kai ®· lµm t¨ng tû lÖ sèng, tû lÖ bËt chåi vµ tû lÖ ra rÔ cña hom chÌ. KÕt qña phï hîp víi nh÷ng nghiªn cøu vÒ sinh lý, dinh d−ìng ®èi víi c©y chÌ [17,18,20]. Tõ ®ã thÊy r»ng ®èi víi hai gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch nãi riªng vµ c¸c gièng chÌ kh¸c nãi chung, khi nu«i hom cÇn chó ý bãn l©n vµ kali hîp lý sÏ n©ng cao chÊt l−îng hom chÌ gièng. 3.1.1.3. Hoµn thiÖn c¸c tiªu chuÈn cµnh vµ hom chÌ gièng. Hom gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch cã ®Æc ®iÓm kh¸c nhau vÒ qu¸ tr×nh chÝn sinh lý, qu¸ tr×nh chuyÓn mµu n©u cña cµnh hom nhanh h¬n c¸c gièng phæ biÕn kh¸c. 15
B¶ng 3. Tiªu chuÈn chÊt l−îng hom chÌ gièng PVT vµ KAT T ChØ tiªu §¬n vÞ Hom lo¹i 1 Hom lo¹i 2 T tÝnh PVT KAT PVT KAT 1 ChiÒu dµi hom cm 3,5 - 4,5 3,0 - 4,0 3,5 - 4,5 3,0 - 4,0 2 §−êng kÝnh hom mm 3,0 - 3,5 2,5 - 3,0 2,5 - 3,0 2,0 - 2,5 3 §é dµi mÇm n¸ch mm 15 > 18 > 15 Träng l−îng hom hom/kg 800 - 900 800 - 1000 900-1100 1000-1200 §Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng hom chÌ tèt, khi c¾t cÇn chän cµnh khoÎ, kh«ng bÞ s©u bÖnh, c¾t vµo s¸ng sím hoÆc chiÒu tèi, qu¸ tr×nh vËn chuyÓn kh«ng ®Ó lµm dËp n¸t cµnh, l¸ chÌ. B¶o qu¶n cµnh chÌ n¬i r©m m¸t, th−êng xuyªn phun Èm n¬i ®Ó hom vµ cµnh hom, ®¶m b¶o ®é Èm kh«ng khÝ trªn 90%, kh«ng ®Ó ®äng n−íc trªn nÒn n¬i b¶o qu¶n hom. Nªn tiÕn hµnh c¾t hom ngay, dông cô c¾t hom b»ng kÐo s¾c, vÕt c¾t cÇn gän, kh«ng ®−îc dËp x−íc. Tiªu chuÈn hom gièng: cã 1 mÇm n¸ch dµi kh«ng qu¸ 1 cm (kh«ng ng¾t ngän), vÕt c¾t trªn vµ d−íi theo mÆt chiÕu bªn cña hom cã d¹ng h×nh thang c©n. Khi vËn chuyÓn hom ®i xa cÇn b¶o qu¶n hom trong tói Polyethylen cã kÝch th−íc réng 80 cm, cao 100-120 cm (chøa ®−îc 3000 - 4000 hom/tói), phun Èm, buéc kÝn miÖng tói. 3.1.2. Hoµn thiÖn kü thuËt v−ên −¬m. C¸c néi dung kü thuËt v−ên −¬m cã nhiÒu kh©u, ®èi víi hai gièng chÌ míi PVT vµ KAT, dù ¸n tiÕp tôc nghiªn cøu hoµn thiÖn c¸c néi dung sau ®©y: §iÒu chØnh ®é Èm, ¸nh s¸ng, dinh d−ìng lµ nh÷ng kh©u mµ hai gièng chÌ míi yªu cÇu kh¸c biÖt so víi quy tr×nh ¸p dông cho c¸c gièng chÌ ®ang phæ biÕn trong s¶n xuÊt (¶nh 2). 16
¶nh 1. V−ên gièng gèc Phóc V©n Tiªn ¶nh 2. V−ên −¬m gièng chÌ PVT vµ KAT ¶nh 3. T−íi v−ên −¬m chÌ PVT vµ KAT 17
3.1.2.1. §iÒu chØnh ®é Èm. Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· x¸c ®Þnh, sau c¾m hom 15 ®Õn 30 ngµy hom h×nh thµnh m« sÑo, sau 45 - 60 ngµy th× hom ra rÔ [7,11]. Giai ®o¹n ®Çu sau 15 ngµy, hom chÌ võa t¸ch ra khái c©y mÑ sèng tù lËp, yªu cÇu ®é Èm kh«ng khÝ 80 - 90%, ®é Èm ®Êt 80%, v−ên −¬m cÇn che kÝn c¶ xung quanh. NÕu trêi kh«ng m−a, mçi ngµy t−íi 2 lÇn, l−îng n−íc t−íi 1,5-2,0 lÝt/m2, dïng èng n−íc cã l¾p vßi « doa trùc tiÕp tõ m¸y b¬m ®iÖn c«ng suÊt 0,2-0,7kw hoÆc tõ bÓ tù ch¶y ®Ó t−íi (¶nh 3). Giai ®o¹n tõ 15 - 30 ngµy, l−îng n−íc t−íi 1,5 lÝt/m2, tõ 1-2 ngµy t−íi 1 lÇn, ®¶m b¶o ®é Èm ®Êt 75 - 80%. Giai ®o¹n tõ 30 - 60 ngµy, rÔ b¾t ®Çu h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, tõ 2-3 ngµy t−íi 1 lÇn, l−îng n−íc t−íi 1,5 - 2,0 lÝt/m2 bÇu, ®¶m b¶o ®é Èm ®Êt 75 - 80%. Giai ®o¹n tõ 60 - 90 ngµy: Bé rÔ c©y con trong v−ên −¬m b¾t ®Çu ph¸t triÓn m¹nh, kÕt hîp bãn thóc ph©n kho¸ng, cÇn duy tr× l−îng n−íc th−êng xuyªn ®Çy ®ñ ®Ó c©y ph¸t triÓn tèt. Tõ 2-3 ngµy t−íi 1 lÇn, t−íi 1,5 - 2,0 lÝt/m2, ®¶m b¶o ®é Èm ®Êt 75 - 80%. Giai ®o¹n tõ 90 - 120 ngµy, ®é Èm ®Êt cÇn ®¶m b¶o 70 - 80%, th−êng cø 2-3 ngµy t−íi 1 lÇn, l−îng n−íc t−íi 2 lÝt/m2 bÇu. Tuú theo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt mµ ®iÒu chØnh sè lÇn t−íi hîp lý . Giai ®o¹n tõ 120 - 180 ngµy: Th«ng th−êng, chiÒu cao c©y con ®¹t tõ 15 - 30 cm, ®· ph¸t triÓn hoµn chØnh, mét sè c©y ®· ®ñ tiªu chuÈn xuÊt v−ên. §¶m b¶o ®é Èm ®Êt ë ph¹m vi 70 - 75%, tõ 2-3 ngµy t−íi 1 lÇn, l−îng n−íc t−íi 3 lÝt/m2. Trong thùc tÕ, sè lÇn t−íi n−íc cÇn linh ®éng tuú theo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, trêi m−a kh«ng cÇn t−íi, nÕu hanh kh«, t¨ng thªm sè lÇn t−íi, ®¶m b¶o ®ñ ®é Èm ®Ó c©y chÌ con sinh tr−ëng tèt. NÕu cã m−a kÐo dµi, ®é Èm cao, më giµn che cho v−ên th«ng tho¸ng. Giai ®o¹n ®Çu kh«ng ®Ó v−ên −¬m qu¸ Èm sÏ lµm h¹n chÕ ph©n ho¸ rÔ cña hom chÌ. 18
3.1.2.2. §iÒu chØnh ¸nh s¸ng §iÒu tiÕt c−êng ®é chiÕu s¸ng ë tõng thêi kú cÇn c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng tù nhiªn m¹nh hay yÕu, lo¹i vËt liÖu che s¸ng, c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn c©y con trong v−ên −¬m... KÕt qu¶ nghiªn cøu hoµn thiÖn c«ng nghÖ ®iÒu chØnh ¸nh s¸ng cho thÊy: * Sö dông vËt liÖu giµn che b»ng l−íi ®en thay cho giµn che b»ng phªn nøa ®· lµm gi¶m chi phÝ gi¸ thµnh, dÔ ®iÒu tiÕt ¸nh s¸ng, t¹o cho c©y con sinh tr−ëng tèt h¬n (¶nh 4). Vô ®«ng xu©n: Sau 60 ngµy c¾m hom chØ ®Ó 15 - 20% ¸nh s¸ng trùc x¹, ë giai ®o¹n nµy che kÝn c¶ trªn m¸i vµ xung quanh, chØ më xung quanh khi trêi r©m. Tõ 60 - 90 ngµy më hÕt xung quanh giµn che. Tõ 90 - 120 ngµy më l−íi che m¸i 30% ë phÝa r·nh. Tõ 150 - 180 ngµy më l−íi che 50% diÖn tÝch, më lu©n phiªn trªn diÖn tÝch che ®Ó c©y con thÝch nghi dÇn víi ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng tù nhiªn. Sau 180 ngµy më toµn bé l−íi che phÝa trªn vµ xung quanh. §èi víi vô hÌ thu: Th−êng b¾t ®Çu vµo cuèi th¸ng 6 hoÆc th¸ng 7 hµng n¨m, thêi gian c©y con trong v−ên −¬m kÐo dµi ®Õn gi÷a n¨m sau. Bëi vËy, thêi kú tõ c¾m hom ®Õn khi ra rÔ ph¸t triÓn thµnh c©y con hoµn chØnh trïng víi giai ®o¹n nhiÖt ®é cao, c−êng ®é ¸nh s¸ng m¹nh, Èm ®é cao cÇn gi÷ cho ¸nh s¸ng võa ph¶i. Giai ®o¹n tõ lóc c¾m hom ®Õn 30 ngµy tuæi, che kÝn phÝa trªn giµn, xung quanh v−ên −¬m b»ng l−íi ®en tõ 7 giê s¸ng ®Õn 17 giê chiÒu (che kÝn hoµn toµn xung quanh v−ên −¬m c¶ ngµy). Thêi kú ®−îc 30 - 60 ngµy, th−êng vµo th¸ng 8 - 9 hµng n¨m, c−êng ®é chiÕu s¸ng m¹nh, cÇn che kÝn phÝa trªn giµn, che xung quanh tõ 8 giê ®Õn 16 giê, tr−íc 8 giê s¸ng vµ sau 4 giê chiÒu më l−íi che xung quanh. Giai ®o¹n tõ 60 - 90 ngµy, che kÝn phÝa trªn giµn, che xung quanh tõ 10 giê s¸ng ®Õn 15 giê chiÒu. Tõ 90 - 120 ngµy sau c¾m hom, phÝa trªn giµn më l−íi che m¸i 20 - 30% ë phÝa r·nh tuú theo c−êng ®é ¸nh s¸ng trong ngµy ®Ó ®iÒu chØnh cho hîp lý. Tõ 150 - 180 ngµy më l−íi che 50% diÖn tÝch, më lu©n phiªn trªn diÖn tÝch che. Sau 180 ngµy më toµn bé l−íi che phÝa trªn vµ che xung quanh. 19