Báo cáo: Xây dựng hệ thống bài tập phát triển thể lực cho nam sinh viên môn bóng chuyền năm thứ 2 chuyên ngành sư phạm thể dục thể thao trường Đại học Cần Thơ

XÂY DỰNG HỆ THỐNG BÀI TẬP PHÁT TRIỂN THỂ LỰC CHO NAM SINH VIÊN MÔN BÓNG CHUYỀN NĂM THỨ 2 CHUYÊN NGÀNH SƢ PHẠM THỂ DỤC THỂ THAO TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ Nguyễn Văn Hòa Nguyễn Hữu Tri Tóm tắt: Kết quả nghiên cứu đã xây dựng và ứng dụng có hiệu quả hệ thống bài tập phát triển thể lực cho nam sinh viên môn bóng chuyền năm 2 chuyên ngành Giáo dục thể chất Trường Đại học Cần Thơ bao gồm 53 bài tập phát triển thể lực, trong đó chỉ tiêu sức nhanh có 12 bài tập: chỉ tiêu sức mạnh có 16 bài tập; chỉ tiêu sức bền có 10 bài tập; chỉ tiêu mềm dẻo khéo léo có 9 bài tập; thả lỏng, hồi phục có 7 bài tập, góp phần bổ sung và làm phong phú thêm số lượng các bài tập được sử dụng trong quá trình đào tạo ngành Giáo dục thể chất ở Trường Đại học Cần Thơ. TỪ KHÓA: Hệ thống bài tập, phát triển thể lực, nam sinh viên, Cần Thơ. Abstract: The research results show the fact that a system of physical exercises was developed and applied effectively for improving the physical strength of volleyball male students majored in physical education in their second year at Can Tho University. The system consists of 53 physical development exercises in cluding 12 criteria foe speed development, 16 ones for strength, 10 ones for endurance, 9 ones for flexibility and ingenuity, and 7 ones for relaxation and recovery. This makes a great contribution to enrich the amount of the exercises applied in the training of physical education majored students at Can Tho University. KEYWORDS: System of physical exercises, improve physical strength, male student, Can Tho. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Trường Đại học Cần Thơ là cơ sở đào tạo đại học và sau đại học trọng điểm của Nhà nước ở bằng sông Cửu Long, là trung tâm văn hóa – khoa học kỹ thuật của vùng. Nhiệm vụ chính của trường là đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trong khu vực. Hàng năm, trường Đại học Cần Thơ đào tạo hàng ngàn giáo viên, cử nhân, kỹ sư, cán bộ khoa học kỹ thuật, cán bộ quản lý cho các địa phương, góp phần đáp ứng nguồn nhân lực đa dạng cho sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất<br /> <br /> 2<br /> <br /> nước. Năm 2004, trường Đại học Cần Thơ được Bộ Giáo dục và Đào tạo giao nhiệm vụ đào tạo giáo viên thể dục thể thao có trình độ cử nhân sư phạm cho các trường phổ thông, góp phần thực hiện nhiệm vụ giáo dục của đất nước. Ngành học Sư phạm Thể dục thể thao của trường Đại học Cần Thơ là ngành học còn khá mới mẻ. Mục đích đào tạo chuyên ngành sư phạm Thể dục thể thao là sinh viên sau khi tốt nghiệp đảm nhận được nhiệm vụ của giáo viên giảng dạy bóng chuyền trong các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp và trung học phổ thông; có khả năng quản lý, phát triển các phong trào tập luyện tại cơ sở… Trong quá trình đào tạo, nhà trường cần quan tâm đến nhiều mặt: trí tuệ, đạo đức, hình thái cơ thể, kỹ-chiến thuật, thể lực, tâm lý, nghiệp vụ sư phạm…Trong đó, phát triển thể lực cho sinh viên Sư phạm Thể dục thể thao chuyên ngành bóng chuyền là một vấn đề hết sức quan trọng và cần thiết. Để đạt hiệu quả cao nhất trong vấn đề phát triển thể lực cho sinh viên, đối với các môn học chuyên sâu cần phải dựa trên hệ thống bài tập khoa học, phù hợp. Việc xây dựng hệ thống bài tập phát triển thể lực là việc làm cần thiết, góp phần nâng cao chất lượng công tác của trường. Xuất phát từ thực tế đó, chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài: “Xây dựng hệ thống phát triển thể lực cho nam sinh viên môn bóng chuyền năm thứ 2 chuyên ngành Sư phạm Thể dục thể thao trường Đại học Cần Thơ”. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài là: đánh giá thực trạng thể lực của nam sinh viên môn bóng chuyền chuyên ngành Sư phạm Thể dục thể thao năm thứ 1; xây dựng và ứng dụng hệ thống bài tập phát triển thể lực cho nam sinh viên môn bóng chuyền chuyên ngành Sư phạm Thể dục thể thao; đánh giá hiệu quả hệ thống bài tập phát triển thể lực cho nam sinh viên môn bóng chuyền chuyên ngành sau 1 năm tập luyện. Trong quá trình thực hiện, đề tài đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu thường quy trong thể dục thể thao như: phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu, phương pháp phỏng vấn, phương pháp kiểm tra sư phạm, phương pháp thực nghiệm sư phạm, phương pháp toán học thống kê. 2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 2.1. Xác định các test đánh giá thể lực nam sinh viên môn bóng chuyền chuyên ngành Sƣ phạm Thể dục thể thao Cơ sở để chúng tôi lựa chọn các test đánh giá thể lực cho đối tượng nghiên cứu là hệ thống các test của Viện khoa học Thể dục thể thao, các test đánh giá thể lực đã được sử dụng trong thực tiễn giảng dạy và huấn luyện của các tác giả khác trong những công trình nghiên cứu khoa học đã được công nhận…Căn cứ vào yêu cầu cần có sự đánh giá toàn diện về trình độ thể lực của đối tượng nghiên cứu, căn cứ vào điều kiện thực tiễn của trường, chúng tôi đã chọn 10 test đánh giá trình độ thể lực cho nam sinh viên môn bóng chuyền chuyên ngành Sư phạm Thể dục thể<br /> <br /> 3<br /> <br /> thao trường Đại học Cần Thơ. Đó là các test: Chạy 30m xuất phát cao (s), bật xa tại chỗ (cm), bật cao tại chỗ (cm), bật cao có đà (cm), bóp lực kế tay thuận (kg), nắm bóng rổ bằng hai tay từ sau đầu ta trước (m), chạy cây thông 92m (s), chạy 9 – 3 – 6 – 3 – 9 (s), chạy 1500m, đứng dẻo gập thân (cm). 2.2. Xây dựng hệ thống bài tập phát triển thể lực cho nam sinh viên môn bóng chuyền chuyên ngành Sƣ phạm Thể dục thể thao Để xác định được hệ thống bài tập phát triển thể lực cho nam sinh viên môn bóng chuyền chuyên ngành Sư phạm Thể dục thể thao trường Đại học Cần Thơ, đề tài tiến hành theo các bước: tiến hành lựa chọn sơ bộ các bài tập qua các tài liệu tham khảo và quan sát sư phạm, lựa chọn sàng lọc qua phỏng vấn và các lần kiểm tra sư phạm, xây dựng cách thức tập luyện , phù hợp với giáo trình, giáo án giảng dạy và khoa học trong huấn luyện. Trên cơ sở vấn đề lý luận đã phân tích, dựa trên những cơ sở khoa học của quá trình giảng dạy – huấn luyện bóng chuyền cho sinh viên và vận động viên tại các địa phương, trung tâm, chúng tôi nhận thấy: để xây dựng hệ thống các bài tập phát triển thế lực ứng dụng trong quá trình giảng dạy – huấn luyện cho nam sinh viên môn bóng chuyền trường Đại học Cần Thơ phải đảm bảo các nguyên tắc sau: - Dựa vào thời gian và chương trình giảng dạy để xây dựng hệ thống bài tập. - Hệ thống các bài tập được lựa chọn phải đảm bảo có chi tiêu đánh giá cụ thể. Hình thức tập luyện đơn giản, phù hợp với đặc điểm của đối tượng, điều kiện thực tiễn của công tác giảng dạy – huấn luyện cho nam sinh viên chuyên môn bóng chuyền ở bộ môn giáo dục thể chất trường Đại học Cần Thơ. - Hệ thống các bài tập được lựa chọn phải đảm bảo tính định hướng phát triển toàn diện cho các bộ phận cơ thể tham gia vào hoạt động thể lực trong tập luyện và thi đấu bóng chuyền. - Việc xây dựng hệ thống các bài tập phải đảm bảo độ tin cậy và mang tính thông tin cần thiết với đối tượng nghiên cứu. Để thực hiện được mục đích xây dựng hệ thống bài tập phát triển thể lực cho đối tượng nghiên cứu, chúng tôi tiến hành phỏng vấn bằng phiếu 47 giáo viên, huấn luyện viên, các nhà chuyên môn và các chuyên gia liên quan. Từ kết quả phỏng vấn thu được, chúng tôi lựa chọn các bài tập với số ý kiến tán đồng từ 70% trở lên. Theo đó, số bài tập được chỉ lựa chọn bao gồm 53 bài tập ứng dụng vào mục đích phát triển thể lực cho đối tượng nghiên cứu (trình bày ở bảng 1)<br /> <br /> 4<br /> <br /> Bảng 1: Tổng hợp hệ thống các bài tập phát triển thể lực cho đối tƣợng nghiên cứu đƣợc lựa chọn TT Bài tập Kết quả phỏng vấn N n % 47 47 47 47 47 47 47 47 37 34 46 41 36 43 34 36 78.72% 72.34% 97.87% 87.23% 76.60% 91.49% 72.34% 76.60%<br /> <br /> Sức nhanh 1 Chạy 30m xuất phát cao (s) 2 Chạy tốc độ cao 4 x 10m (s) 3 4 5 6 7 8 Chạy biến tốc từ chậm đến nhanh (s) Chạy theo tín hiệu, bật cao mô phỏng động tác đập bóng (lần/phút) Du chuyển tiến, lùi, sang trái, sang phải 30s Chạy tiến - lùi theo tín hiệu Nhảy dây tốc độ hai chân (lần/phút) Bật nhảy di động song song với hướng đối diện, chạm tay nhau hoặc đưa bóng cho nhau lên lưới (lần/phút) DĐứng chân trước chân sau, bật nhảy liên tục, tăng dần biên độ (lần/phút)<br /> <br /> 9 10 11 12<br /> <br /> 47<br /> <br /> 35 38 34 44<br /> <br /> 74.47% 80.85% 72.34% 93.62%<br /> <br /> Bật một chân, hai chân tốc độ trên bục có độ 47 cao hợp lý (lần/phút) Chạy 9-3-6-3-9 (s) 47 Bật chắn bóng 3 vị trí trên lưới (lần/phút) 47<br /> <br /> Sức mạnh 13 Bật xa 3 bước liên tục (m) 14 Bật nhảy hố cát (lần) 15 Bật nhảy đổi chân ở bục (lần) 16 Bật nhảy cóc (s) 17 Bật đập bóng treo (lần) Gập - đuôi cổ tay với dây thun hoặc tạ tay 18 (kg)<br /> <br /> 47 47 47 47 47 47<br /> <br /> 35 45 47 42 37 42<br /> <br /> 74.47% 95.74% 100.00% 89.36% 78.72% 89.36%<br /> <br /> 5<br /> <br /> 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28<br /> <br /> Nhảy cừu: xếp vòng tròn, người sau nhảy qua người trước (m) Gánh tạ 30% trọng lượng cơ thể đứng lên ngồi xuống (lần) Gánh tạ có trọng lượng nhẹ, bật nhảy qua ghế dài (lần) Đứng lên ngồi xuống nhanh (lần/phút) Ném bóng nhồi bằng 1 tay từ sau ra trước (m) Ném bóng nhồi bằng 2 tay từ sau ra trước (m) Nằm sấp chống đẩy (lần/phút) Nằm ngửa gập bụng (lần/phút)<br /> <br /> 47 47 47 47 47 47 47 47<br /> <br /> 45 34 35 37 44 39 40 42 43 43<br /> <br /> 95.74% 72.34% 74.47% 78.72% 93.62% 82.98% 85.11% 89.36% 91.49% 91.49%<br /> <br /> Gập lưng nằm sấp, hai tay sau đầu (lần/phút) 47 Nằm sấp chống hai tay trên đất, di chuyển trên hai bàn tay sang phải và sang trái, thân người thẳng (m) 47<br /> <br /> Sức bền 29 Bật bục tại chỗ 60 -90s (lần/phút) 30 Bật cao hai chân liên tục (lần/5 phút) 31 32 33 34 35 36 37 Bật nhảy liên tục chạm tay vào bảng hoặc vành rổ; di chuyển bật nhảy động tác chắn bóng vào hai bên bảng rổ (lần/5 phút) Bật cóc liên tục (lần/5 phút) Chạy 1500m (s) Chạy biến tốc 100m x 4 )s) Chạy cây thông 92m (s) Mô phỏng động tác đập bóng số 4, chắn bóng số 3, chắn bóng số 2 (lần/3 phút) Nhảy dđập bóng liên tục do giáo viên tung lên (lần/3 phút)<br /> <br /> 47 47 47 47 47 47 47 47 47<br /> <br /> 35 41 34 43 34 35 44 36 38<br /> <br /> 74.47% 87.23% 72.34% 91.49% 72.34% 74.47% 93.62% 76.60% 80.85%<br /> <br />