Báo Pháp luật Việt Nam - Số 271 năm 2020
lượt xem 2
download
"Báo Pháp luật Việt Nam - Số 271 năm 2020" trình bày đến các bạn với một số bài viết thi tốt nghiệp THPT 2021 vẫn giữ ổn định như năm 2020; pháp luật có lau khô nước mắt mẹ cha; chặng cuối của những hào quang xế bóng...
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo Pháp luật Việt Nam - Số 271 năm 2020
- http://baophapluat.vn SỐ 271 (7.984) 27/9/2020 XUẤT BẢN TỪ NĂM 1985 PHÁT HÀNH CHỦ NHẬT HÀNG TUẦN TRÊN TOÀN QUỐC - ĐƯỜNG DÂY NÓNG: 0983.309.320 - GIÁ: 6.800Đ
- 2 Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 ĐỌC CHẬM http://baophapluat.vn Bánh Trung thu - từ huyền tích STAN 212); bột mì đáp ứng quy định trong TCVN 4359 (CODEX STAN 152); dầu ăn đáp ứng quy định trong TCVN 7597:2018. đến quy chuẩn quốc gia Ngoài ra, các nguyên liệu có nguồn gốc từ động vật và thực vật được sử dụng để làm nhân bánh như đậu, hạt sen, nấm, mỡ lợn, Bánh nướng, bánh dẻo là những món truyền thống làm nên linh hồn cho dịp Tết Trung thu, đêm rằm tháng các sản phẩm thịt, sản phẩm thủy Tám. Cùng với sự ra đời ngày càng nhiều chủng loại bánh, thị trường bánh Trung thu cũng ngày càng sôi sản, sản phẩm trứng, mật ong... động, với sự xuất hiện ngày càng nhiều của các thương hiệu, các loại bánh tự làm, bánh nhập khẩu... được phải đáp ứng các yêu cầu về chất bán theo hình thức trực tiếp hay bán online qua mạng. Việc khó kiểm soát chất lượng bánh Trung thu cũng lượng và an toàn để dùng làm dấy lên lo ngại tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm cho người sử dụng. thực phẩm. Đặc biệt, với bộ tiêu chuẩn dành cho bánh nướng, bánh dẻo này, không chỉ các thương hiệu bánh nổi tiếng, mà các sản phẩm bánh trung thu giá rẻ, những loại bánh nhập khẩu giá chỉ vài ngàn đồng hay các bánh trung thu “nhà làm”, dù làm kinh doanh nhỏ lẻ hay phát triển rộng khắp, cũng đều cần phải tuân thủ các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Sự ra đời của Bộ tiêu chuẩn mới dành cho bánh nướng và bánh dẻo cũng sẽ giúp cơ quan quản lý có cơ sở để kiểm qua, quản lý hoạt động sản xuất bánh trung thu dễ dàng hơn, để đạt đến lTết Trung thu là dịp đoàn viên gia đình mục tiêu cuối cùng là đảm bảo sự lBánh trung thu an toàn của người tiêu dùng. Có thể nói việc công bố bộ Thị trường bánh Trung thu ngày rằm tháng 8 khi các nông do ảnh hưởng của dịch Covid- Viện Dinh dưỡng Quốc gia lại có tiêu chuẩn dành cho bánh nướng, “trăm hoa đua nở” dân mở tiệc ăn mừng mùa lúa tốt 19, thị trường bánh trung thu khuyến cáo người dân khi lựa bánh dẻo là một tín hiệu vui đối Lật giở trang sách lịch sử có của một năm. Để cảm tạ trời đất năm nay dường như kém sôi chọn bánh Trung thu cần chú ý với người tiêu dùng và cả các nhà đã ban cho con người mùa vụ động hơn những năm trước. Tuy các tiêu chí nguồn gốc sản phẩm, sản xuất. Đây là điều kiện tiên thể thấy những ghi chép về nguồn thuận lợi và tốt đẹp, chiếc bánh có nhiên, nắm được tâm lý ngại hình dáng, mùi vị sản phẩm…, thì quyết để các công ty, cơ sở sản gốc xuất xứ của bánh Trung thu. thể được làm hình tròn hoặc hình dầu mỡ, ngại nhiều đường của năm nay ngay trước thềm Trung xuất tư nhân đảm bảo an toàn Sử kể rằng, bánh Trung thu xuất vuông. Vào ngày Trung thu trăng người tiêu dùng, các nhà sản thu, Bộ Khoa học & Công nghệ chất lượng cho sản phẩm khi sản hiện từ thời Nguyên trong cuộc tỏ, các thành viên trong gia đình xuất bánh trung thu và những Việt Nam đã công bố bộ Tiêu xuất bánh trong mùa Trung thu, khởi nghĩa xảy ra ở Trung Hoa do đi làm ăn xa sẽ cố gắng thu xếp người làm bánh handmade đã chuẩn quốc gia (TCVN) dành cho vì thiếu tiêu chuẩn cụ thể dẫn đến Chu Nguyên Chương và Lưu Bá sáng tạo ra nhiều sản phẩm để có thể trở về nhà, cùng nhau bánh nướng, bánh dẻo. nhiều bất cập trong việc đối chiếu Ôn đứng đầu, cuộc khởi nghĩa bánh từ các nguyên liệu tốt cho quây quần bên nhau trò chuyện Theo đó, TCVN 12940:2020 và áp dụng các tiêu chuẩn cho với mong muốn giúp nông dân sức khỏe như bánh hữu cơ, bánh vui vẻ, cùng thưởng thức miếng được áp dụng cho bánh nướng; doanh nghiệp. Với người tiêu thoát khỏi ách thống trị của các dinh dưỡng, bánh thực dưỡng… bánh ngon và nhâm nhi tách trà TCVN 12941:2020 được áp dụng dùng, khi bánh nướng, bánh dẻo giai cấp thống trị. Tương truyền rằng, thời đó không có nhiều nóng, ngắm trăng, lắng nghe Bánh nướng, bánh dẻo theo cho bánh dẻo. Cụ thể, đối với có những tiêu chuẩn cụ thể cũng phương tiện để truyền đổi thông tiếng cười nói lao xao của lũ trẻ tiêu chuẩn quốc gia bánh nướng và bánh dẻo, việc sử giúp người tiêu dùng an toàn tin với nhau, các binh sĩ đã suy rước đèn, mua hát ngoài sân đình. dụng đường phải đáp ứng các yêu khi lựa chọn, sử dụng các sản Ngày nay, trong nhịp sống Nếu như trước đây để tránh nghĩ và làm ra những chiếc bánh cầu quy định trong TCVN 6958 phẩm bánh đặc trưng mỗi dịp hiện đại bận rộn, không còn nhiều cho người dân bị ngộ độc thực rồi nhét mật thư vào trong ruột hoặc TCVN 7968 (CODEX rằm tháng Tám. HỒNG MINH gia đình tự làm bánh mỗi dịp phẩm, cứ mỗi mùa Trung thu về bánh. Binh lính hẹn ước nhau vào đêm rằm tháng 8 âm lịch sẽ cùng Trung thu về nữa. Thay vào đó, Bán bánh Trung thu handmade có thể bị xử phạt? người ta chọn mua bánh. Vì thế, Làm và bán bánh trung thu handmade hiện nay đang là xu hướng được nhiều người chọn lựa nhưng nhau khởi nghĩa và chiến đấu. trong “cuộc đua” bánh trung thu, mô hình kinh doanh mùa trung thu này chỉ có thể làm nhỏ lẻ, tự phát mà không có qui mô lớn, hệ thống Sau khi giành thắng lợi trong ngoài các thương hiệu quen thuộc chuyên nghiệp. Chính vì thế, việc bán bánh Trung thu handmade có thể bị xử phạt nếu không tuân thủ đúng cuộc chiến này, để tưởng nhớ các còn có sự tham gia của những nhà quy định của pháp luật. binh sĩ đã lấy ngày rằm tháng 8 sản xuất nhỏ, người làm bánh Cụ thể, trao đổi với truyền thông, Luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng văn phòng luật sư Tinh Thông Luật hàng năm ăn mừng, những chiếc handmade. Và cũng vì thế mà thị cho biết, theo qui định tại Điều 20 Nghị định 115 của Chính phủ, đối với hành vi không thực hiện thông báo, bánh vì thế mà được lan truyền ra trường bánh Trung thu “trăm hoa đăng tải, niêm yết bản tự công bố sản phẩm theo đúng qui định của pháp luật có thể bị phạt tiền từ 15 - 20 nhiều nơi. Người ta còn làm bánh đua nở”, kéo theo nỗi lo về an triệu đồng. với những đường nét hoa văn toàn thực phẩm. Trả lời câu hỏi làm bánh trung thu gây ngộ độc thực phẩm thì sẽ xử lí ra sao theo qui định, ông Bình cho trang trí nổi lên bề mặt bánh cho Còn nhớ, năm 2015, chỉ trong biết, cũng theo Nghị định trên qui định mức xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm sẽ có các mức đẹp mắt. Chiếc bánh được làm mùa Trung thu, chỉ trong 4 ngày phạt sau: Phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng đối với một trong các hành vi nhập khẩu, sản xuất, chế hình tròn thể hiện cho sự đủ đầy, đã 3 vụ ngộ độc thực phẩm vì ăn biến, cung cấp, bán thực phẩm không bảo đảm qui chuẩn kĩ thuật, qui định về an toàn thực phẩm gây ngộ niềm tin của các binh sĩ khi được bánh Trung thu. Thậm chí có độc thực phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe của từ 1 người đến 4 người... Phạt tiền từ 80 triệu đồng đến 100 triệu trở về nhà đoàn tụ cùng gia đình. trường hợp hai mẹ con mẹ tử đồng đối với một trong các hành vi sau đây: Nhập khẩu, sản xuất, chế biến, cung cấp, bán thực phẩm không Cũng từ đó, mà cái tên Tết đoàn vong, con nhập viện vì ngộ độc đáp ứng qui chuẩn kĩ thuật, qui định về an toàn thực phẩm gây ngộ độc thực phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe viên, Tết sum vầy cũng được gọi thực phẩm từ chiếc bánh Trung của từ 5 người trở lên mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự... để chỉ dịp lễ này. thu không nhãn mác người cháu Bên cạnh việc dễ bị xử phạt này, thì nay với sự ra đời của bộ tiêu chuẩn dành cho bánh nướng, bánh Còn ở Việt Nam, nguồn gốc mua biếu… dẻo này, các cá nhân sản xuất bánh trung thu “nhà làm” cũng đều cần phải tuân thủ các tiêu chuẩn vệ bánh Trung thu bắt nguồn vào Mùa Trung thu năm 2020, sinh an toàn thực phẩm đã quy định trong bộ tiêu chuẩn. l TÒA SOẠN: Số 42 ngõ 29 lCơ quan đại diện: Nam Định: 455 Trường Chinh, TP Nam Định* ĐT: 0978295869; Nguyễn Chí Thanh, phường Ngọc Khánh, TP HCM: 200C Võ Văn Tần, P5, Q3, TP HCM. Nghệ An: 43 Dương Văn Nga, TP Vinh, Nghệ An * ĐT: 0916635077. * Email: ngotoanbc@gmail.com; quận Ba Đình, Hà Nội. * ĐT: (028)38181281* Email: plvnvp2@gmail.com. Thừa Thiên - Huế: 22 Nguyễn Lương Bằng, TP Huế *ĐT: (0234) 3888666 - 0903029099; * ĐT: (024) 37245180 Khu vực ĐBSCL: 109 Trần Văn Hoài, Ninh Kiều, Cần Thơ * Email: quangtam07@gmail.com; * ĐT: (0292) 3819009 *Email: canthophapluatvn@gmail.com. Đà Nẵng: 93 Dương Trí Trạch, Sơn Trà* ĐT: 0984282929. * Email: Ledanhtao224@gmail.com; l Tổng Biên tập: * Fax: (024) 37245178 Duyên hải phía Bắc: 10 Hồ Sen, Lê Chân, Hải Phòng. Khánh Hòa: 125 Hoàng Hoa Thám, TP Nha Trang* ĐT: 0905555722. * Email: baoplvn2014@gmail.com. TS. ĐÀO VĂN HỘI *ĐT: 0973465555. Email: vanphongplvn@gmail.com; *Email: leanhduc.plvn@gmail.com l GPXB số 86/GP-BTTTT Lâm Đồng: 1 Pasteur, TP Đà Lạt *ĐT: 0917664577. *Email: vpdalatplvn@gmail.com Miền Trung và Tây Nguyên: 92 Hoàng Văn Thụ, Pleiku, Gia Lai. l Phó Tổng Biên tập: ngày 06/03/2014 do Bộ TTTT cấp. ĐT: (0269) 3658888 - 0963 111 333 Đồng Nai: 134 Phan Trung, Biên Hòa *ĐT: (0251) 6273279 – 0918442754. TRẦN ĐỨC VINH l Giấy phép sửa đổi, bổ sung * Email: baophapluat.mientrungtaynguyen@gmail.com *Email: huynhngochieu7979@gmail.com.vn số 290/GP-BTTTT ngày 22/9/2014 lVăn phòng đại diện: Tiền Giang: 242 Nguyễn Công Bình, Trung An, Mỹ Tho, Tiền Giang.* ĐT: 0888616767. l Tổ chức thực hiện: do Bộ TTTT cấp Lào Cai: 163 Trần Hưng Đạo, TP Lào Cai.* ĐT: 0986142345. *Email: duchien.plvn@gmail.com TRẦN NGỌC HÀ l Thiết kế mỹ thuật tại Tòa soạn. * Email: vptt.bpl@gmail.com; Kiên Giang: P24 -10 đường 3/2, Rạch Giá, Kiên Giang.* ĐT: 0843135555. l In tại Cty TNHH MTV In báo Phú Thọ: đường Nguyễn Tất Thành, Việt Trì; ĐT: 0981391333. *Email: minhtu.plvn@gmail.com. Hà Nội Mới; Cty In Ba Đình. *Email: vutienplvn@gmail.com; MÃ ĐẶT BÁO: B51 Giá: 6.800Đ Quảng Ninh: 701 Nguyễn Văn Cừ, Hạ Long * ĐT: 0912181122; (SÁU NGHÌN TÁM TRĂM ĐỒNG)
- http://baophapluat.vn Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 3 Tại sao chưa thể bỏ thi? THI TỐT NGHIỆP THPT 2021: Trả lời câu hỏi của Phó Thủ Vẫn giữ ổn định như năm 2020 tướng Chính phủ Vũ Đức Đam - chủ trì cuộc họp, đặt ra ngay mở đầu cuộc họp là với tỷ lệ đỗ tốt nghiệp 98-99% mỗi năm, có cần duy trì kỳ thi tốt nghiệp hay không và kỳ thi này có cần phải Trao đổi về dự kiến phân loại học sinh hay không, các phương án thi tốt thành viên Hội đồng Quốc gia nghiệp THPT giai đoạn giáo dục và phát triển nhân lực 2021-2025 tại cuộc (HĐQGGD&PTNL) đã thảo luận và cùng đồng thuận “kỳ thi họp của Hội đồng quốc là cần thiết”. gia giáo dục và phát PGS Trần Xuân Nhĩ, nguyên triển nhân lực được tổ Thứ trưởng Bộ GD-ĐT khẳng chức mới đây, Bộ định: “Phải thi, không thi học sinh trưởng Phùng Xuân không học”. Lí giải thêm, PGS Trần Xuân Nhĩ cho rằng, nếu Nhạ cho biết, năm không thi mà xét học bạ, trong 2021 kỳ thi sẽ giữ ổn khi điểm học bạ mỗi vùng miền, định như năm 2020, trường học khác nhau sẽ dẫn tới các năm tiếp theo tinh tiêu cực. “Cơ bản kỳ thi như năm vừa rồi, nên ổn định, không nên thần chung vẫn là ổn thay đổi nữa”. định, chỉ tập trung Từ thực tế quá trình giảng dạy nghiên cứu áp dụng và đánh giá học sinh, cô giáo công nghệ và chú Nguyễn Thị Nhiếp, Hiệu trưởng trọng xây dựng, phát Trường THPT Yên Hòa (Hà Nội) nêu quan điểm, nếu không tổ triển ngân hàng câu chức kỳ thi thì không chỉ học sinh hỏi thi cho phù hợp với không có động lực học tập, mà lộ trình đổi mới giáo các thầy cô cũng không nỗ lực dục phổ thông. lNếu bỏ thi, sẽ không học. (Ảnh minh họa). đổi mới phương pháp dạy học. “Kết quả của mỗi kỳ thi “Cần thi và tiếp tục những Phương nhìn nhận ngắn gọn: nghệ 4.0, theo GS.TS Nguyễn giữ ổn định như năm 2020, vì không chỉ thể hiện qua điểm số thành tựu Bộ GD-ĐT đã đạt thời “Năm nay, lần đầu tiên Bộ GD- Hữu Đức, nguyên Phó Giám đốc vậy, các em học sinh, giáo viên và mà bản thân các thầy cô, học sinh gian qua” là khẳng định của GS ĐT đưa ra so sánh giữa điểm thi ĐHQGHN, giữ ổn định và hiện phụ huynh có thể yên tâm chuẩn qua đây cũng rèn luyện kỹ năng, Nguyễn Lân Dũng. Làm rõ thêm và điểm học bạ, kết quả so sánh đại hoá, chuẩn hoá phương án tổ bị cho kỳ thi”. ý chí để vượt qua thử thách. Mỗi quan điểm của mình, GS Nguyễn cho thấy, học bạ không đơn giản chức kỳ thi tốt nghiệp THPT là Những năm tiếp sau, theo Bộ giáo viên, học sinh đều có nhu Lân Dũng cho hay, nếu hỏi các nên phải duy trì kỳ thi”. hướng đúng, khả thi. trưởng, tinh thần là ổn định, chỉ cầu được đánh giá đúng năng lực nước trên thế giới có thi không, Ông Phạm Tất Thắng, Phó tập trung nghiên cứu áp dụng của mình thông qua kết quả kỳ Cần chuẩn hóa kì thi Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, công nghệ vào kiểm tra, đánh “câu trả lời là có”. Việc thi là cần Nhìn lại 6 năm đổi mới kỳ thi, thi. Vì vậy, kỳ thi là rất cần thiết”, thiết, vì không thi học sinh sẽ Giáo dục, Thanh niên, Thiếu giá cho phù hợp; thí điểm, tiến cô Nguyễn Thị Nhiếp trao đổi. PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu không học, thi trên một diện rộng niên và Nhi đồng của Quốc hội tới mở rộng hình thức thi trên Nhìn nhận từ góc độ hệ thống trưởng Đại học Sư phạm kỹ thuật còn để đánh giá được môn nào cho biết, kỳ thi tốt nghiệp THPT máy tính. Đồng thời, chú trọng giáo dục, GS.TS Nguyễn Văn TP HCM cho biết, năm 2016 kỳ đang dạy và học tốt, môn nào đã được quy định trong Luật phát triển ngân hàng câu hỏi phù Minh, Hiệu trưởng Trường Đại thi được tổ chức ngay tại nơi học chưa tốt để rút kinh nghiệm. Giáo dục 2019 nhằm đánh giá hợp với lộ trình đổi mới giáo học Sư phạm Hà Nội cho rằng, kỳ tập của học sinh, đây là sự thay GS Nguyễn Quý Thanh, Hiệu chất lượng giáo dục phổ thông dục phổ thông. thi tốt nghiệp THPT giúp chúng đổi đúng đắn, tạo sự công bằng trưởng Trường Đại học Giáo dục trên cả nước. Phát biểu kết luận cuộc họp về ta đánh giá được hệ thống giáo cho học sinh. Đề thi mấy năm nay Nhìn lại kỳ thi THPT năm nay nội dung liên quan đến kỳ thi tốt dục. Đây còn là cơ sở, động lực nêu quan điểm: Không có lí do gì cũng được cải thiện nên rất yên dù tỷ lệ đỗ trên 90% nhưng theo nghiệp THPT, Phó Thủ tướng thúc đẩy, tạo ra sự tiến bộ trong để thay đổi kỳ thi. Kỳ thi là đợt tâm cho tuyển sinh. “Tôi rất ủng ông Phạm Tất Thắng, ở từng môn Chính phủ Vũ Đức Đam cho biết, quá trình dạy và học của cả thầy tổng rà soát lại toàn bộ chương hộ phương án thi hiện nay, dần học cụ thể kết quả vẫn đặt ra đổi mới giáo dục nói chung và đổi cô giáo và học sinh. trình giáo dục nên không thể thi. dần chuyển sang thi máy tính, nhẹ những vấn đề cần tiếp tục xử lý. mới thi là quá trình đã được bàn Đồng quan điểm, TS Nguyễn Còn trường đại học khi được tự nhàng hơn. Vì người dân nghèo, Như vậy, không chỉ học sinh bị từ khi xây dựng Nghị quyết Tùng Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý chủ tuyển sinh, có thể dẫn tới vì sự công bằng nên tổ chức kỳ ảnh hưởng nếu không tổ chức kỳ 29/NQ-TW về đổi mới căn bản, giáo dục Hà Nội, Hiệu trưởng trăm hoa đua nở và có thể lại thi”, PGS.TS Đỗ Văn Dũng nói. thi mà bản thân các thầy cô giáo toàn diện giáo dục và đào tạo, tiếp Trường THPT Đinh Tiên Hoàng quay về những vấn đề cũ. Phân tích trên 3 nguyên lý cũng không có được động lực đổi đến là Chương trình hành động nhấn mạnh: Không tổ chức kỳ “Phải thi, muốn khám sức giáo dục cơ bản: Học và thi; phi mới hoạt động giảng dạy. của Chính phủ thực hiện Nghị thi chúng ta không kiểm soát khỏe giáo dục phải thi, phân tích tập trung hoá, phân cấp, bảo đảm “Chúng ta cũng cần giữ ổn quyết 29/NQ-TW. Bộ GD-ĐT được việc dạy và học, đặc biệt là kết quả đến từng trường, từng địa độc lập giữa người tổ chức thi và định kỳ thi, tránh việc tạo áp lực chọn thi cử là khâu đột phá vì thi những định hướng đổi mới trong phương” là ý kiến của TS Hoàng người sử dụng kết quả thi; tính thay đổi đối với xã hội. Kỳ thi được người dân quan tâm, nhiều giáo dục. Ngọc Vinh. Còn TS Lê Đông liên ngành và ứng dụng công phải đảm bảo chính xác, khách bức xúc nhất ở thời điểm đó. quan, công bằng, không gây áp “Đổi mới cần có lộ trình, qua TS Hoàng Ngọc Vinh: Tỷ lệ tốt nghiệp cao huynh... Giả sử rằng nhà trường có cách quản lý tốt, lực cho thí sinh, tốn kém cho xã 6 năm thực hiện lộ trình đổi mới do… thầy cô? hiệu trương không tham nhũng biển thủ, không chịu hội; đồng thời đánh giá được chất thi đến nay cơ bản đã hoàn Dư luận cho rằng tỷ lệ tốt nghiệp THPT cao đến ảnh hưởng của quan chức địa phương về thành tích lượng dạy và học ở bậc phổ thành. Năm nay dù bị ảnh hưởng 98-99% không cần thi tốt nghiệp THPT nữa? TS hoặc về sự ưu ái con ông nọ bà kia... và giáo viên thông”, ông Phạm Tất Thắng của dịch bệnh Covid-19 nhưng Hoàng Ngọc Vinh lý giải: Tỷ lệ tốt nghiệp cao một làm đúng chức trách... nhấn mạnh. chúng ta đã tổ chức tốt kỳ thi và phần do sự thiếu trung thực trong đánh giá của thầy Giả sử nhà trường được đăt trong một xã hội văn Phát biểu tiếp thu ý kiến của các trường đại học đang thực cô ở nhà trường khi kết quả ấy lại chiếm 30% trong minh, trung thực và thượng tôn pháp luật khiến cho các thành viên hiện xét tuyển theo tiến độ. Tới tổng số điểm. người ta không dám làm sai trái với qui định... Giả HĐQGGD&PTNL, Bộ trưởng đây, Bộ GDĐT sẽ có báo cáo Mình đã đọc nghiên cứu của Thuỵ Sỹ rằng nếu sử Việt Nam xây dựng được nền giáo dục phi rào cản Phùng Xuân Nhạ cho biết, qua 6 Chính phủ về 6 năm thực hiện không thi tốt nghiệp THPT sẽ ảnh hưởng đến chất còn gọi là giáo dục mở... thì không việc gì phải thi mỗi lượng giáo dục của bậc học bên dưới và khả năng phát năm một lần mà cho người ta thi vài bận miễn là vượt năm đổi mới thi, đánh giá, kỳ thi đổi mới thi”, Phó Thủ tướng triển nghề nghiệp và thu nhập kém trong tương lai. qua được barrier thì cấp cho họ giấy chứng nhận tốt được hoàn thiện theo hướng năm nhấn mạnh. Một số người cho rằng tỷ lệ tốt nghiệp lên đến nghiệp. Người ta không học được lúc này, không thi sau tốt hơn năm trước. Năm Ngoài thảo luận, cho ý kiến về 98% thì cần gì thi nữa mà chỉ cần xét học lực qua qua được lúc này thì cho người ta thi lúc khác cũng 2020, mặc dù khó khăn do dịch việc tổ chức kỳ thi tốt nghiệp các kỳ kiểm tra đánh giá thường xuyên trong quá như thi IELTS hay TOEFL... thế mới là mở như NQ bệnh Covid-19 nhưng tiến trình THPT, tuyển sinh đại học, cao trình học ở THPT. Giả thiết là mọi đánh giá trong ĐH 10,11 đã nhắc đến. đổi mới kỳ thi vẫn theo xu hướng đẳng năm 2020 và định hướng lớp học được thực hiện chuẩn xác, dân chủ, bởi các Những điều giả sử trên là hiện thực thì khi ấy tốt, kiên định, kỳ thi đã được tổ giai đoạn 2021-2025, nhà sư phạm chuyên nghiệp... việc thi tốt nghiệp THPT sẽ nhẹ nhàng hơn nhiều chức thành công. HĐQGGD&PTNL dưới sự chủ Giả sử các phụ huynh Việt Nam không quá máu (nếu có). Còn nếu không thoả mãn các điều kiện “Qua ý kiến của các thành trì của Phó Thủ tướng Chính phủ me về thành tích của con em mình... cháu học được đó, với cách dạy và học như hiện nay mà bỏ thi viên Hội đồng, Bộ GD-ĐT tiếp Vũ Đức Đam cũng đã thảo luận bao nhiêu, đến đâu là của tự thân các cháu... và mình nghĩ GD sẽ đưa đất nước về thời kỳ 1.0. Thực thu và cho rằng phương thức thi về vấn đề đảm bảo sách giáo khoa không bao giờ dùng tiền bạc, quyền thế ép nhà tế cho thấy, tiêu cực gian lận thi cử không có lỗi của tốt nghiệp THPT cần giữ ổn và quản lý sách tham khảo trong trường và giáo viên phải cho điểm chiều lòng phụ việc thi mà lỗi từ chính con người và xã hội… định”, Bộ trưởng nói, đồng thời dạy và học ở các cơ sở giáo dục nhấn mạnh: “Kỳ thi năm 2021 sẽ phổ thông. UYÊN NA
- 4 Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 TÂM ĐIỂM TUẦN NÀY http://baophapluat.vn Nuôi con trăm tuổi, lo 99 năm TƯƠNG LAI CHO NGƯỜI CAO TUỔI Đó là một câu nói khá quen thuộc trên cửa miệng người Á Đông. Với đa phần người dân SỐNG GỐI ĐẦU LÊN ĐỜI NHAU: Và nỗi niềm cả hai thế hệ châu Á, cha mẹ mang trách nhiệm rất lớn đối với cuộc đời của con cái. Đó không chỉ là viêc “sinh thành, dưỡng dục”, mà là cả “dựng vợ gả chồng”, rồi lo lắng cho con một cuộc đời Người Việt nói riêng và người dân Á Đông nói chung vẫn êm ấm về sau. Trong một có những quan niệm “thâm căn cố đế” về mối quan hệ cha chương trình truyền hình gần mẹ - con cái. Trong mối quan hệ ấy, những nghĩa vụ, trách đây, khán giả đã ngỡ ngàng khi chứng kiến câu chuyện một nhiệm, tình thương… chằng chịt lấy nhau, có những lúc nam MC tiết lộ, 30 tuổi vẫn ngủ đem lại niềm vui, ấm áp, nhưng cũng có lắm khi đầy mệt chung với mẹ, mẹ quyết định mỏi và đắng cay. hết mọi chuyện trong cuộc sống, và áp lực đến mức anh này ngay trong chương trình phải quỳ xuống xin mẹ cho mình được tự do quyết định cuộc đời mình. Hay như chuyện vợ chồng ông Trần Văn Tú, bà Lê Thị Duyên ở Long Thành, Đồng Nai. Có hai người con, một trai một gái, ông bà nuôi chu cấp tiền bạc thoải mái cho học hết Đại học. Ra trường rồi, cô con gái học khá, nhanh nhẹn nên tự xin việc ở TP.HCM. Còn con trai học không giỏi, không có chí tiến thủ, ông bà dành dụm tiền nhờ người em họ chạy vạy vào làm chân quản kho ở một công ty nhà nước. Rồi con gái thì lấy được chồng làm ăn khấm l Chàng MC quỳ xuống xin mẹ cho mình được tự do quyết định cuộc sống trong một l Một vụ bạo hành cha mẹ khi con cái chỉ có trách nhiệm chăm nom mà chương trình truyền hình . không có tình thương. khá, con trai thì phải nhờ người làm mai, lấy được cô gái hiền lành. Mới đây, hàng xóm thấy hầu hết người Việt cũng hiểu rõ. Đừng đặt gánh nặng lên chu toàn, như cha mẹ đã dốc tất mà không có tình thương, dẫn bà khăn gói quả mướp lên Sài Chính sự bảo bọc, chăm nom vai con thảy cho con! đến áp lực, bực tức, xả giận Gòn, hỏi thì bà nói con gái mới quá mức, lo lắng hết mình đã Tại Trung Quốc, những năm Thoạt nhìn, tư tưởng ấy có bằng cách bạo hành cha mẹ. Rồi sinh con, bà lên chăm cháu. Còn dẫn đến hệ lụy không nhỏ. gần đây đã có nhiều chuyên gia vẻ hợp lý, bởi dành cuộc đời những cha mẹ già đem hết tài ông thì phải đóng cửa sạp rau củ Nhiều người con, vì được sống xã hội học lên tiếng về một thực cho con, thì cha mẹ cũng mong sản, nhà cửa cho con, bị con để sang giúp thằng con trai cơm trong sự chăm lo đến mất đi khả trạng đang diễn ra trong rất được nhận lại những điều tốt đuổi ra khỏi nhà, sống lây lất nước, vợ nó sinh đã chuyển về năng tự lập. Nếu như hầu hết nhiều gia đình. Từ chính sách đẹp lúc về già, đó là tâm lý nhờ tình thương xã hội... nhà mẹ đẻ để tiện chăm nom các gia đình phương Tây, cha sinh con một do thời điểm bùng đương nhiên. Nhưng, nếu đào Hạnh Phương Julia, 32 tuổi nên không ai nấu cơm cho mẹ chỉ nuôi con học hết phổ nổ dân số, giờ đây nhiều người sâu hơn, sẽ thấy suy nghĩ và một cô dâu Việt sống ở Mỹ chia “thằng bé” đi làm về ăn, nó ốm thông, còn đại học đa phần vừa Trung Quốc đang phải gánh một cách sống này không ổn. Nếu sẻ những đúc kết của mình về sút cân cả tháng nay. học, vừa làm, phần kiếm tiền gánh nặng lớn: Một người con như hệ lụy của việc quá chăm khác biệt trong mối quan hệ cha Câu chuyện nhà ông bà Tú - tiêu xài, chi phí, phần nâng cao trong gia đình vừa phải nuôi lo, bao bọc, che chở cho con từ mẹ - con cái giữa Việt Nam và Duyên nghe có vẻ rối rắm, buồn kĩ năng, và đến khi đi làm tự lập dưỡng cha mẹ già, vừa phải lúc mới ra đời cho đến khi lớn phương Tây rất đáng để tham cười, nhưng thực chất nó là hoàn toàn. Ngược lại, rất nhiều “gánh” thêm ông bà nội ngoại, khảo: “Khi làm dâu trời Tây, tuổi tạo ra những thế hệ ỉ lại, ích chuyện khá phổ biến trong đời bạn trẻ Việt, học đại học thoải bởi gia đình nhiều thế hệ “độc sống ở nhà chồng nhiều năm, kỉ, thì việc đặt gánh nặng trách sống người Việt. “Lo cho con từ mái vung tay tiêu tiền cha mẹ, đinh”. Nhiều người con phải tôi nhận ra cha mẹ mình và nhiệm lên con cũng có hệ lụy là A - Z” đã nằm trong tiềm thức đến khi ra trường, đi làm, lập “kêu trời” vì gánh nặng quá sức nhiều bậc cha mẹ Việt khác thật gia đình vẫn “kí sinh” ở mái nhà khiến những người con áp lực của nhiều người Việt, từ hàng lên vai, nó gây ra nhiều nỗi niềm, khổ. Khi còn trẻ không sống đời cha mẹ, trên đồng tiền cha mẹ nặng nề, không được sống trọn trăm năm nay, và rất nhiều thậm chí cả bi kịch cho những riêng của mình, tất cả đều giành vất vả làm ra. Thậm chí, trên vẹn phần đời của mình. Không người coi đó là “chuyện đương cuộc đời vì phải gánh vác lẫn cho con. Khi về già thì “hên nhiều diễn đàn, có cả những chỉ thế, vì coi con cái là “bảo nhiên”. Vì thế, mới có chuyện nhau: Cha mẹ ông bà dồn sức xui”, con có hiếu thì được nhờ, người con lên tiếng trách móc hiểm về già” của mình, nên những bậc cha mẹ, con còn bé nuôi dưỡng con cháu, con cháu còn không thì đành chịu trận. gia đình mình không giàu có không ít bậc cha mẹ dồn toàn thì lo con miếng ăn giấc ngủ, gánh trách nhiệm cả gia đình ba Còn cha mẹ Tây, họ sướng lắm. như “nhà người ta”, lập gia đình lực cho con, không có sự chuẩn Họ dạy con tự lập từ bé. Họ chuyện học hành, con lớn lên thế hệ lúc trưởng thành. cha mẹ không cho được đồng bị cho mình một cuộc sống về chăm lo, yêu thương con, những rồi, nhiều khi chạy chọt giúp Loại trừ vấn đề về chính sách tiền lận lưng, mua nhà phải vay già độc lập. Để rồi, dồn tiền bạc, vẫn sống cho bản thân mình. con xin việc, chọn giúp con cả dân số, thì từ câu chuyện của mượn, hay sinh con ra mà nội người Trung Quốc, có thể thấy dồn sức khỏe cho cuộc sống của Con vừa đủ tuổi tốt nghiệp dâu rể. Con có gia đình thì xúm vào trông cháu cho con. Làm ngoại “không biết điều” nên được sự bất cập trong quan niệm con, khi con cái không như ý Trung học là họ hầu như hết lụng cả đời vất vả, không dám chẳng phụ giúp chăm nom. gia đình của người châu Á nói nguyện, cha mẹ coi như trắng trách nhiệm, họ dành thời gian chi tiêu cho bản thân, cũng là để Rồi nữa, còn cả tâm lý “hy chung. Rất nhiều bậc cha mẹ có tay, bất hạnh, không nơi nương cho nhau, cho bạn bè, du lịch. “dành phần” cho con cái, để con sinh đời bố củng cố đời con”, quan niệm, cả cuộc đời phải hy tựa về già. Tiền bạc họ không dồn hết cho khỏi phải cực nhọc, vất vả. cha mẹ lao động cật lực, kiếm sinh cho con, định đoạt mọi thứ, Đã biết bao nhiêu bi kịch gia con mà để dành phòng rủi ro, Lẽ dĩ nhiên, việc cha mẹ tiền bằng mọi giá để lại cho con, sắp đặt tương lai cho con, để rồi đình xảy ra khi con cái “bị” cha đau yếu, bệnh tật. Vì thế, khi thương con, lo lắng cho con là bất chấp hạnh phúc, sức khỏe con cái sau này có trách nhiệm mẹ chăm lo đến mức áp đặt, trẻ, họ vẫn được sống là chính chuyện đáng quý, đáng trân của bản thân, thậm chí kiếm nuông nấng, chăm sóc cha mẹ về phải sống luôn phần đời của cha mình. Lúc về già, họ vẫn có độc trọng. Những tấm lòng cha mẹ tiền phi pháp. Để rồi, những già. Câu nói “sinh con đi để về mẹ. Học hành, làm việc theo lập, có niềm vui. Như cha mẹ Việt dành cho con cái đã làm đứa con, những cậu ấm cô già có chỗ nương tựa” cũng trở mong muốn cha mẹ. Lập gia chồng của tôi, giờ đây họ dành nên bao câu chuyện, tấm gương chiêu ăn chơi nhảy múa trên số thành một câu cửa miệng nhiều đình vì cha mẹ vui lòng, vì bạn thời gian và lương hưu để cùng đầy cảm động. Nó khiến cho tiền “trên trời rơi xuống”, người nói với nhau. Nó cho thấy đời hợp ý và có thể chăm nom nhau du lịch khắp thế giới. Tôi người Việt có quyền tự hào về người thì sa đọa, kẻ thì lãng tâm lý “tình thương đánh đổi” cho cha mẹ. Cả cuộc đời gắn nghĩ, đến khi nào các bậc cha một nền tảng gia đình vững phí đời, đánh mất nhân cách. của không ít người Việt: Nuôi với mong muốn, yêu cầu của mẹ Việt cởi thoát tâm lý phải lo chãi, những mối quan hệ chặt Những đồng tiền cha mẹ “hy con, chăm con, hết lòng lo cho cha mẹ mà không vun đắp hạnh cho con cả đời, đặt cược đời chẽ, bền lâu. Thế nhưng, mặt sinh” đời mình dành cho con con, mong muốn về già mình phúc cho chính mình. Và cũng mình vào con thì mới có được trái của những quan hệ ràng cũng không đem lại cho con được đền đáp ơn sinh thành, không hiếm câu chuyện con cái hạnh phúc thực sự”. buộc gia đình như thế, thì có lẽ hạnh phúc như họ kì vọng. được con cái lo lắng, chăm nom nuôi cha mẹ như trách nhiệm TRÂN TRÂN
- http://baophapluat.vn TÂM đIểM TUầN NÀY Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 5 TƯƠNG LAI CHO NGƯỜI CAO TUỔI tội ác nghịch, bất hiếu với cha người con dùng chiếc quạt cây mẹ. Hiếu thảo là căn bản đạo đánh chính người mẹ đẻ của đức. Pháp luật có trách nhiệm mình đến nứt hộp sọ. Tàn bảo vệ, giữ gìn đạo đức, có hình nhẫn hơn, sau khi gây án, phạt răn đe đối với hành vi vi người con đặt mẹ lên giường phạm đạo đức. Do đó trong thể và để mặc ở đó đến ngày hôm chế pháp luật ngày xưa, người sau. Không biết đêm hôm đó, bất hiếu bị hình phạt rất nặng. trong khi đứa con nghịch tử Người có hành vi đánh đập hay say ngủ mà không hề hối lỗi, mưu giết ông bà cha mẹ của người mẹ đã phải trải qua mình hay của chồng, của vợ những cảm xúc đau đớn đến mình đều bị xử tử hình. Con cái thế nào? Bà phải đặt cho mình rủa mắng ông bà cha mẹ, không biết bao câu hỏi, biết bao hình nuôi cha mẹ già, đang có tang ảnh ngày xưa từ lúc mang cha mẹ mà vui chơi, tham gia nặng đẻ đau, đến câu hát ầu ơ các hoạt động cờ bạc, rượu chè, ru con ngủ, đến những mồ hôi đàng điếm đều phạm tội thập ác. nước mắt đã chảy xuống… Người phạm tội sẽ bị phạt đồ Trong kho tàng kinh các của hình (lao động khổ sai), bắt Phật giáo, trong Kinh Đại tập phục vụ cho binh lính ở chiến Đức Phật dạy: “Tâm hiếu là tâm trường. Trước khi thụ án, kẻ bất Phật, hạnh hiếu là hạnh Phật. hiếu còn bị phạt đòn 80 trượng. Gặp đời không có Phật, nên biết Ngày nay, theo quy định của khéo phụng sự cha mẹ tức là Luật Hôn nhân và Gia đình thì phụng sự Phật vậy”. con cái với cha mẹ, ông bà là Đức Khổng Tử, bậc Thánh mối quan hệ gia đình, phải biết khai sáng đạo Nho nêu rõ năm yêu thương, chăm sóc, quý mối quan hệ lớn trong các tương lPháp luật có lau khô được nước mắt mẹ cha trọng lẫn nhau. Con cái có bổn giao xã hội gọi là Ngũ luân phận yêu quý, kính trọng, biết gồm: quan hệ vua và bầy tôi Pháp luật có lau khô được ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình; có (quân thần), quan hệ cha mẹ và con cái (phụ tử), quan hệ chồng vợ (phu phụ), quan hệ anh em nước mắt mẹ cha? nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ mất năng lực hành (huynh đệ), quan hệ bạn bè (bằng hữu). Trong đó, mối quan hệ vua và bầy tôi, cha mẹ và con Câu trả lời là không, cho dù hình phạt của pháp luật rất nghiêm khắc với vi dân sự, ốm đau, già yếu, cái, chồng và vợ là ba mối quan tội bất hiếu. Bị con đánh đến thương tật 67%, người mẹ vẫn xin toà thả tự khuyết tật; trường hợp gia đình hệ cơ bản nhất, quan trọng nhất có nhiều con thì các con phải được gọi là Tam cương (ba do cho con. Tấm lòng bao la của người mẹ vẫn khóc nấc lên khi toà tuyên cùng nhau chăm sóc, nuôi giềng mối, ba yếu tố cương lãnh án: “Con ơi! Mẹ thương con!”. Nước mắt ngàn đời vẫn chảy xuôi là vậy… dưỡng cha mẹ. quan trọng). Trong quan hệ phụ Cũng theo quy định của tử, Đức Khổng Tử xem hiếu Đi suốt đời lòng mẹ vẫn pháp luật thì tội ngược đãi hoặc thảo là ứng xử đạo đức quan theo con hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ trọng mà con cái cần phải có đối Tiếc rằng hai câu thơ “Con chồng, con, cháu hoặc người có với cha mẹ. dù lớn vẫn là con của mẹ/Đi công nuôi dưỡng mình (tội bất Mạnh Tử của đạo Nho cũng suốt đời lòng mẹ vẫn theo con” hiếu) là một trong hành vi phá dạy nhiều về hiếu thảo, làm con lại được vận vào những hoàn hoại hạnh phúc gia đình và phải mà phạm phải 5 điều sau bị xem cảnh thật đau lòng của nhiều bà chịu trách nhiệm hình sự. Cụ là bất hiếu: Lười biếng chẳng mẹ. Người mẹ vừa được nhắc thể, Bộ luật Hình sự có chế tài chịu làm việc để nuôi cha mẹ; đến ở đầu bài là bà Nguyễn Thị để bảo vệ quan hệ hôn nhân và Ham mê cờ bạc, rượu chè, Thơm ở quận Bình Thạnh, gia đình, trong đó bảo vệ tính chẳng đoái hoài đến việc phụng TP.HCM. Năm 1981, bà Thơm mạng, sức khỏe, danh dự nhân dưỡng cha mẹ; Ham mê của cải, biết Nguyễn Thiên Ân bị bỏ rơi, phẩm của ông bà, cha mẹ, vợ chỉ lo làm giàu, hoặc chỉ biết có bà Thơm đem về nuôi coi như chồng, con cháu, người có công vợ/chồng mình, chẳng đoái hoài con đẻ. Nhưng ân nghĩa đó, nuôi dưỡng khi những người đến việc phụng dưỡng cha mẹ; lTội bất hiếu trong pháp luật và đạo đức xã hội đều khó dung tha. trong một cơn phê thuốc, Ân khác có hành vi bạo lực, xâm Chiều theo lòng ham muốn của đã trút bỏ tất cả. Ân dùng ổ hại đến thân thể của họ. Bởi mình để được sướng tai, vui đánh chết. Điều đáng nói là đánh. Cứ nghĩ do chúng nóng khoá đánh nhiều nhát vào đầu vậy, theo quy định của pháp luật mắt, ăn chơi sa đọa, trụy lạc, Kiếm là kẻ nghịch tử mà cả giận nhất thời mà không kiểm bà Thơm khiến bà phải vào thì người vi phạm sẽ phải đối làm những điều xấu xa, tồi tệ xóm ai cũng biết, luôn bạo hành soát được, không ngờ sau khi viện điều trị nhiều tuần. Sau mặt với mức hình phạt là cảnh khiến cha mẹ xấu hổ tủi nhục; mẹ. Nhưng khi chính quyền địa được can ngăn chúng lại tiếp khi ra viện, đôi mắt bà đã vĩnh cáo, cải tạo không giam giữ đến Ham dùng sức mạnh, quyền uy, phương đến làm việc, người mẹ tục thoá mạ, thách thức tôi. viễn bị hỏng. 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng thế lực gây hấn, đánh nhau làm luôn thương con rồi khoan dung Lòng tôi đau như cắt, có ai lại Thế nhưng, ở đời nước mắt đến 3 năm... cha mẹ lo lắng, làm cha mẹ bị mù quáng, giấu hết mọi chuyện. muốn con cháu mình đi tù, luôn chảy xuôi và lòng mẹ thì Có thể nói dưới góc nhìn của liên lụy, nguy hại đến cha mẹ. Để rồi cuối cùng sự việc đau nhưng không thể dạy bảo nổi bao la, biết con ở tù, bà Thơm luật hiện hành thì nghĩa vụ của Có một bài hát rằng: lòng đã xảy ra khi đi nhậu về, hai đứa nghịch tử nên đành để nhờ người làm cơm và dắt vào con cái trong việc chăm sóc, “Một bông hồng cho em. một Kiếm đánh vào đầu và mặt mẹ pháp luật xử lý” - bà Châu thăm con. Ngày ra tòa, dù bị con nuôi dưỡng cha mẹ đặc biệt là bông hồng cho anh và một bông khiến bà ngã vào vách, nền gạch buồn bã chia sẻ… đánh đến thương tật 67%, bà cha mẹ ốm đau, già yếu, khuyết hồng cho những ai đang còn nhà tắm, gây tử vong. vẫn xin toà thả tự do cho con Năm 2016, bà Dương Thị Pháp luật và tội bất hiếu tật... không chỉ là vấn đề đạo mẹ. Đang còn mẹ để lòng vui bởi “Tôi thương con vì nó bị bỏ Từ ngàn xưa, hiếu thảo được đức xã hội mà đây còn là trách sướng hơn. Rủi mai này mẹ Kim Châu ở quận Gò Vấp, rơi từ nhỏ, đời nó đã phải chịu xem là đạo đức hàng đầu. Một nhiệm pháp lý. Nếu người nào hiền có mất đi. Như đóa hoa TP.HCM, sau khi can ngăn con nhiều bất hạnh, nó đánh tôi người không thể được xem là vi phạm nghĩa vụ, trách nhiệm không mặt trời…”. Pháp luật cháu cãi nhau bị chính con gái trong lúc bị bệnh, mê man hoàn thiện về nhân cách nếu này thì tùy vào tính chất mức ngày nay tuy không có hình và cháu ruột đánh. Khi cụ ngã không nhớ gì cả, sau này gặp tôi như không có lòng hiếu thảo. độ của hành vi, tùy thuộc vào phạt nặng như đánh đòn 80 xuống, hai kẻ nghịch tử vẫn tiếp nó đã khóc và xin lỗi”. Tấm Nhìn về cổ luật, ở nước ta, thời hậu quả xảy ra mà người vi trượng rồi bắt đồ hình khổ sai, tục dùng chân đạp liên tục lên lòng bao la của người mẹ vẫn Lý Thái Tông đã có luật thành phạm có thể bị xử phạt hành lưu đày… đối với tội bất hiếu người, lên mặt khiến toàn thân khóc nấc lên khi toà tuyên án văn là bộ Hình thư; thời Lê chính hoặc bị truy cứu trách như cổ luật ngày xưa nữa, cụ tím tái. “Lúc bị đánh, tôi ứa đối với bị cáo Ân: “Con ơi! Mẹ Thánh Tông có bộ luật Hồng nhiệm hình sự… nhưng dù ở góc độ nào đi chăng nước mắt, không phải vì nỗi đau thương con!” Đức; đến thời Gia Long triều nữa thì người con phạm tội bất trên thể xác mà vì đau lòng, Nguyễn có bộ luật Gia Long. Vĩ thanh hiếu cũng đã thực sự đánh mất Ngày 16/9/2020, bà Hoàng không bao giờ tôi nghĩ bị chính Có một vụ án xảy ra ở Hải Thị Nghĩa 88 tuổi bị chính con Các bộ luật này đều nói đến 10 đi tư cách làm người của mình. con đẻ, cháu ruột của mình Dương đã cách đây 3 năm, trai ruột của mình là Lê Kiếm tội lớn (tội thập ác) trong đó có XUÂN HOA
- 6 Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 TÂM đIểM TUầN NÀY http://baophapluat.vn TƯƠNG LAI CHO NGƯỜI CAO TUỔI Chưa từng nghĩ tuổi già khi chia sẻ quan điểm về việc sinh còn trẻ Của nả cho con… con và nuôi con đừng mong Theo Tổng cục Thống kê, nương cậy lúc tuổi già. “Nhiều dân số Việt Nam đang già hóa cha mẹ giờ vẫn giữ ý nghĩ rằng với tốc độ rất nhanh, ước số sinh con, nuôi con khôn lớn, làm Người! người cao tuổi (NCT) sẽ tăng đầu tư học hành, công việc cho gấp ba lần hiện nay vào năm con là để sau này mình già yếu 2050. Trong khi đó, phần lớn có đứa chăm mình. Thực ra ý NCT có mức lương hưu thấp, nghĩ đó không sai. Nhưng nghe nhiều người vẫn phải tự làm nó sòng phẳng quá, nó mục đích việc kiếm sống. Làm thế nào để Những năm gần đây, câu chuyện rõ ràng quá. Chuyện sinh con hoá ra chỉ để có kẻ sau này nuôi nâng cao chất lượng cuộc sống “già cậy con” đã và đang được mình? Chuyện đầu tư cho con NCT là vấn đề rất cần được chuẩn bị ngay từ bây giờ. nhìn nhận lại! Nhiều gia đình thay ăn học hoá ra chỉ để mai sau Theo kết quả nghiên cứu vì sống chung sẽ sống gần con. mình yếu, mình già thì chúng nó được thực hiện năm 2014 của Thay vì để lại cho con tất cả tài phải trả công dưỡng dục? Thế Viện Chính sách công và quản sản thì sẽ chỉ cho con chiếc “cần chả hoá sự hy sinh hôm nay của chúng ta vốn là một cuộc đầu tư lý (thuộc ĐH Kinh tế quốc dân) câu” để… trưởng thành! Như cách công bố tại Hà Nội cuối tháng mua bảo hiểm cho tương lai? 11-2014, hầu hết NCT chưa một người cha có hàng nộm nổi Nếu thế, số tiền đầu tư cho con từng nghĩ cho tuổi già từ khi tiếng trên phố cổ Hà Nội, khi con cứ quẳng cho các bạn bảo hiểm còn trẻ, thậm chí họ quên đi hỏi, cha để lại cho con cái gì? Ông có khi còn thu lợi gấp nhiều lần việc cần phải phòng bị cho lúc chỉ hai cái rổ và nói: Gia tài cho ấy chứ. Vì thế, nếu nghĩ báo hiếu chỉ về già. Điều này có nguyên con đó! Và người con ấy đã sống nhân từ truyền thống gia đình đa là vậy thì thật buồn. Nuôi con thế hệ với những ràng buộc ổn với hàng nộm rong vào mỗi mà chỉ nghĩ đến việc sau này trách nhiệm chặt chẽ giữa các chiều trên phố… dựa cậy chúng lúc tuổi già thì thế hệ, theo quan niệm “trẻ cậy nghe thật giống… công cụ. Tôi cha, già cậy con”. Họ cho rằng, vẫn nghĩ về chữ Hiếu được viết chỉ cần đầu tư cho con, nhất là bằng sự mãn nguyện vì con cái con trai, khi trưởng thành, con trưởng thành. Rằng chúng ta đã cái sẽ có trách nhiệm chăm sóc tạo nên một gắn kết bền vững. cha mẹ, ông bà. lChuẩn bị cho tuổi già ngay khi còn trẻ. (Ảnh minh họa). Việc 3 đứa nhỏ sau này có gia PGS.TS Giang Thanh Long, đình, thứ khiến chúng tìm đến Viện trưởng Viện Chính sách những chuyến đi thiện nguyện, bọc- “hy sinh đời bố, củng cố nghe con gái nhắn tin về thăm, bố mẹ vì nhớ bố mẹ chứ không công và quản lý (ĐH Kinh tế du lịch trong và ngoài nước. đời con”… Thế nhưng, nếu bạn chưa chi đã hớn ha hớn hở, phải để chăm bố mẹ. Nhất quyết quốc dân) cho biết, trên thực tế, Một ngày của bà Lê bắt đầu cho con cái quá nhiều mà không chuẩn bị nấu món này món nọ hai vợ chồng phải tích luỹ đủ để chỉ gần 10% NCT có tích lũy bằng việc tập thể dục ở bãi biển lo được gì cho mình thì về già chỉ để chờ nghe con nó nói một sau này chỉ giúp đỡ chúng chứ cho bản thân. Không ít NCT sau cùng hội bạn thân. Sau đó, bạn sẽ làm cho con bạn phải câu: con đói. không cần chúng gánh vác. Mà khi chia hết tài sản cho con đã nhóm bạn của bà cùng ăn sáng, khổ bởi bạn trở thành gánh nặng Hôm nay con gái đi du lịch muốn thế thì… đừng có mà trở nên mất vị thế ngay trong uống cà-phê. Đến 9 giờ, bà mới của chúng, đấy là chưa nói gì về, nhắn tin: con về rồi, đợi kết chăm chăm kiếm tiền để lại cho gia đình. Thực tế cho thấy, nếu đi chợ rồi về nhà. Đó cũng là lúc đến khi ốm đau, bệnh tật. Cho quả xét nghiệm nếu âm tính sẽ chúng làm gì. Hãy để chúng tự họ có khoản thu nhập ổn định con dâu chở cháu nội qua gửi. con vừa đủ và quan trọng là cho đến thăm bố mẹ. Con mình là bươn chải. Hãy giúp chúng như lương hưu, có thu nhập từ Bà nói rằng, quan điểm của bà con thành NGƯỜI, cho con khả một trong 29 người nhiễm covid bằng kinh nghiệm và kiến thức làm thêm, kinh doanh buôn bán từ đầu; ông bà chỉ có trách năng tự lập! Dù thương con đến đầu tiên ở Berlin từ hồi tháng của mình thôi. Hãy để chúng đi hoặc có tài sản thì đó sẽ là hình nhiệm nuôi dạy con, còn việc thế nào thì cha mẹ nên để con hai. Con chỉ mệt, không có triệu trên đôi chân của chúng, tự lập thức để NCT bảo đảm cho cuộc nuôi dạy cháu là trách nhiệm được vấp ngã, được chông chứng gì bất thường. Niềm vui ra thế giới của chúng, giang san đời, khẳng định vị thế trong gia của bố mẹ chúng nó. Dù chỉ có chênh trên đường đời. Có như chưa được bao lâu, con ngậm của chúng. Bố mẹ chả để lại gì đình, cộng đồng. Trong khi đó, 1 đứa con trai nhưng từ khi thế, con cái mới có cơ hội được ngùi công nhận, kháng thể chỉ sất. Cùng lắm là 1 số vốn nho phần lớn NCT không có nhận con cưới vợ, bà đã sắp xếp cho lớn lên, được trưởng thành, con tồn tại sau hai tháng, bị rồi vẫn nhỏ ban đầu. Nhưng vẫn là phải thức đầy đủ về tình trạng bệnh con ở riêng. Theo bà, khi con cái mới biết yêu thương, mới bị lại như thường. Nên mới có vay để có trách nhiệm trả. Khi tật của mình, thường tự đoán cái ở cùng ba mẹ, chúng sẽ cứ hiểu nỗi vất vả của cha mẹ. chuyện phải làm xét nghiệm sau nào bố mẹ chết đi rồi thì tài sản bệnh và chữa trị theo thói quen, mãi nhỏ bé. Mục đích của bà Tiền bạc có nhiều, cha mẹ nửa năm. Nghe con đến thăm, chia đều. kinh nghiệm dân gian; không là để con tự lo, tự có trách nên giữ lại cho mình để dưỡng mình tỏ ra bình thường, không Cuộc sống càng về sau sẽ có biện pháp phòng ngừa và nhiệm với bản thân, với gia già, hưởng thụ, đi du lịch, đi ăn cuống quýt nấu nướng ghênh càng khó khăn. Thế nên, làm chữa bệnh kịp thời từ khi còn đình nhỏ của mình. những món ngon, bù lại những tiếp như mọi khi. ơn, hãy lo cho chính bản thân trẻ, dẫn đến bệnh về già càng Trong một buổi tọa đàm về ngày tháng đã làm việc vất vả, Mình luôn nhắc chồng ngay mình trước đã. Đừng để mai này nặng, càng khó chữa khỏi và vấn đề bạo hành đối với người quần quật để nuôi các con. Các từ khi bọn trẻ còn nhỏ, rằng trở thành gánh nặng cho con chi phí rất tốn kém… cao tuổi, nhà văn Trang Hạ đã con khi đã thực sự trưởng thành phải xác định rõ, cha mẹ phải tự cháu. Như gần đây, trên một bài Ông Nguyễn Văn Tiên, Phó đưa ra một nhận định mới mẻ, cũng chỉ mong cha mẹ hãy dành lập để tự chăm sóc mình, không báo tôi đọc được về những Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề rằng, không chỉ chửi bới, đánh tiền để sống một cuộc sống cha lệ thuộc vào con cái, để chúng thanh niên Singapore trầm cảm xã hội của Quốc hội cho rằng, đập, không cho ăn, đuổi ra mẹ mong muốn khi về già! sống cuộc đời của chúng. Rất sợ và khổ cực khi phải mang vác quan trọng nhất là chú trọng đường... mới là bạo hành người Chị Kiều Thị An Giang, cảnh về già hai ông bà suốt ngày gánh nặng cha mẹ. Chỉ vì cha giáo dục, nâng cao nhận thức cao tuổi. Mà tước đoạt của sống tại Đức chia sẻ: “Mình làm mong con ngóng chó trông mẹ khi còn trẻ kiếm được bao của thế hệ trẻ về việc chuẩn bị, người cao tuổi cuộc sống riêng ở trại dưỡng lão kiêm cai nghiện mèo, hiu hắt như ngọn đèn nhiêu đổ hết tiền vào lo cho con tích lũy tài sản, sức khỏe; giúp tư, buộc họ phải có trách nhiệm rượu. Người nghiện thì ngẩn không tự mình thắp sáng. Trẻ có cái ăn học. Đến khi chúng học thế hệ trẻ cách lập kế hoạch trông cháu, giữ nhà, thay vì nghỉ ngơ, người già thì đờ đẫn, phất niềm vui của trẻ, già có lẽ sống xong thì cha mẹ cũng vào cơn cho tuổi già từ khi còn trẻ. Để ngơi, chăm sóc bản thân, thăm phơ như ngọn đèn sắp tắt. Nhìn của già. Chuẩn bị tốt cả vật chất khánh kiệt. Lũ trẻ học xong ra làm tốt điều này, rất cần có thú bạn bè, đi chơi... cũng là họ càng không dám bấu víu vào lẫn tinh thần, không phụ thuộc trường thất nghiệp lại phải nuôi nghiên cứu, đánh giá về nhận một sự bạo hành thầm lặng. ai, nhất là các con. Người già vô con cái về kinh tế và càng lại cha mẹ. Nghĩ mà sợ thay!” dụng, con cái có thương đến không nên dựa dẫm quá đáng về Có thể nói, nhà của cha mẹ thức và sự chuẩn bị cho tương Cha mẹ cần nhập môn… mấy cũng sớm muộn gửi vào tình cảm. Tình cảm gia đình là lai khi về già của những người bao giờ cũng là nhà của con cái, tự lập trại dưỡng lão. một thứ tự nguyện, nghĩa vụ chỉ nhưng nhà của con cái không trẻ hiện nay… “Trẻ cậy cha, già cậy con” Trong khi đó, cụ bà Schmid là tượng trưng, nó chả có giá trị phải là nhà của cha mẹ Vậy nên, Và ngày nay, nhiều người vốn là một đạo lý của người 102 tuổi vẫn đi mua hoa xoe gì khi gặp phải một đứa con bạc trong hành trình bước về phía đến tuổi hưu cũng đã khá chủ Việt Nam. Văn hóa sống này xóe. Cụ ở tận tầng 5 ngày nào bẽo và mình lại cầm tinh cô quả, hoàng hôn, mỗi chúng ta cần có động sắp xếp cuộc sống của của chúng ta khác hẳn lối sống cũng tự leo cầu thang. Bí quyết thì có banh da xẻ thịt cả chục sự chủ động cho cả hai, rằng, mình! Từng là nhân viên một phương Tây và cũng là một sống lâu của cụ chính là học lần cũng vẫn cô độc như các con chỉ cần sống hạnh phúc công ty xây dựng, bà Tuyết Lê niềm tự hào của người Việt. Tuy sống tự lập khi chưa kịp già. Chỉ thường. Chỉ có sự tự nguyện là đủ! Và chúng có thể trở về (sinh năm 1968, trú phường An nhiên ngày nay, nhịp sống hiện có người khác cần cụ, cụ chả mới mang lại hạnh phúc cho cả với ngôi nhà của mẹ cha bất cứ Hải Đông, quận Sơn Trà) về đại giữa các thế hệ cần có cuộc cần ai, cụ bảo thế. So với cụ đôi bên”. khi nào, cho những yêu thương hưu đã 5 năm. Suốt 5 năm nay, sống riêng. Trong khi đó, không mình vẫn trẻ chán. Bài học tự Trên trang facebook cá nhân, đong đầy… cuộc sống của bà và chồng là ít phụ huynh vẫn luôn nghĩ bao lập mình học lâu rồi. Mà sao nhà văn Hoàng Anh Tú cũng NGUYỄN MỸ
- http://baophapluat.vn TÂM đIểM TUầN NÀY Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 7 TƯƠNG LAI CHO NGƯỜI CAO TUỔI Những câu chuyện buồn mày đấy!” Nghĩ cảnh bố già ở một mình côi cút, Nam không đành lòng ra nước ngoài. Mặc dù, ra nước ngoài làm việc là điều anh mong ước ấp ủ từ thời niên tuổi “xuống dốc cuộc đời” thiếu. Anh đành tiếc nuối từ chối ân huệ của lãnh đạo. Anh Nam yêu cầu bố không được chơi cờ bạc. Ông Khôi sợ con ra nước ngoài nên đành nghe theo, từ bỏ “kiếp đỏ đen”. Theo bà Ngô Liên - Chuyên Bù lại, ông nghĩ 101 cách để hành hạ gia tâm lý gia đình (Trung con trai mình. Ông thường lôi chữ “Hiếu” tâm Tư vấn Hà Thiên), bà để tạo áp lực cho Nam, coi con trai mình Nhi dành tuổi xuân, tiền là thẻ ATM hay người sai khiến. Cứ một vài tháng, ông lại yêu cầu con trai xin nghỉ bạc, nhà cửa dành cho con để đưa mình đi du lịch khắp nơi và đòi sắm gái lại bị con gái “trở mặt”. những bộ quần áo đắt tiền, mua những Tuổi “xế chiều” của bà món ăn ngon. Công việc họp hành bù đầu, không những được thảnh nhưng mỗi lần ông Khôi gọi điện về nhà thơi mà trái lại bị sống như than mệt, Nam lại gác công việc, cuống cuồng về với bố. Nếu không về, ông Khôi nô lệ tủi nhục. Còn ông sẽ “làm mình, làm mẩy”… đòi chết! Ông Khôi, tuổi trẻ ông chơi bời, Khôi luôn chuẩn bị đầy đủ các “chiêu trò” phá hết tiền của, khi tự tử: dao lam rạch tay, thuốc ngủ hay dây “xuống dốc cuộc đời” lại thừng treo cổ… khiến anh Nam bủn rủn hành hạ con mình bằng phải làm theo những yêu sách của bố. Theo bà Ngô Liên - Chuyên gia tâm lý cách chiêu trò. Ông Khôi gia đình (Trung tâm Tư vấn Hà Thiên), cả đã cản trở sự thăng tiến và hai trường hợp trên đều diễn ra trong tạo áp lực kinh tế, tâm lý xã hội hiện đại. Bà Nhi dành tuổi cho con mình. Cả hai trường xuân, tiền bạc, nhà cửa dành cho hợp trên đều diễn ra trong con gái lại bị con gái “trở mặt”. Tuổi già của bà không những được xã hội 4.0. thảnh thơi mà trái lại bị sống như nô l Những câu chuyện buồn tuổi “xế chiều”. lệ. Còn ông Khôi, tuổi trẻ ông chơi bời, qua đường xe đông đúc. Bà Nhi bị cao và nhà cửa cho con phá hết tiền của, khi về già lại hành con Người bị con hành mình. Cản trở sự thăng tiến và tạo huyết áp, chứng thấp khớp nên thường hoa mình với hy vọng “Úi dào, bà ý làm sao dám cãi, tớ sai áp lực kinh tế, tâm lý cho mắt, thót tim, chân tay rã rời. Sợ cảnh “trẻ cậy cha, già gì bà ý cứ phải làm răm rắp!”. Kim Lê với con mình. đường phố, bà chỉ dám đi chợ rồi về nhà cậy con”. Một số vẻ mặt hoan hỉ “khoe thành tích bắt nạt” Bản tính thích ôm chôn chân trong bốn bức tường. Người người được mẹ của mình với đám bạn. Mẹ của Lê vốn đồm và chiều thành phố hình như bận rộn quá nên chẳng hưởng phúc từ là người phụ nữ làng quê hiền lành, chất chuộng, sẵn sàng có thời gian trò chuyện. Nhiều lúc bà người con có phác. Chồng bà chạy theo cuộc tình mới dành hết tài sản muốn sang hàng xóm giải khuây, chia sẻ hiếu nhưng bỏ mặc bà với vết thương lòng khó phai. nỗi nhớ quê đều gặp những cánh cửa sắt không ít trường cho con của cha Tuổi trẻ của bà dành tất cả tình thương yêu đóng im lìm. hợp, người cao mẹ vô hình trung tới người con gái bé bỏng “chưa cai sữa” Việc “cháu mọn” không tên lại thêm tuổi bị chính đã cướp đi cơ tới nay đã tròn 30 năm. bệnh tật khiến bà ngày càng héo mòn. Bà những đứa hội lao động và Nhờ sự tần tảo của mẹ, Lê học hết đại muốn nghỉ ngơi một buổi mà Lê nào có con mình vắt hiếu thuận của học, lập gia đình và làm một công ty lớn ở cho. Lúc Lê viện cớ phải đi có việc gấp, kiệt sức lực. con trẻ, khiến Hà Nội. Không muốn vợ chồng con gái đi lúc lại bảo rằng phải đi sinh nhật, tiệc tùng. Khi “quả tâm lý của trẻ thuê nhà, bà Nhi đã dốc hết tiền bạc qua Con cái Lê giao phó cho bà. Nhiều lúc bà chanh héo” càng lúc càng trở những ngày chắt chiu nuôi lợn, chăm gà muốn về quê ở nhưng chợt nhớ ra, mình họ sẵn sàng nên lạnh và bán nhà cùng mảnh vườn rộng của chẳng còn nhà để về. gây bạo lực lùng, hờ mình để mua nhà cho Lê. Biết “thóp” mẹ thương con, xót cháu tinh thần, hững và Có nhà mới, vợ chồng Lê không còn lại vào thế “trắng tay”, Lê ngày càng quá thể xác và bất hiếu. phải đi thuê. Bà Nhi lại lên thành phố ở quắt. Lê cố tình phới lờ mình đang là phận bỏ rơi với đấng sinh thành của mình. Khi còn trẻ trung khỏe mạnh, cha mẹ hết cùng con gái mong vui vầy tuổi già. Dù mẹ tần tảo nuôi nấng và bán nhà cửa ở quê con mà tự cho mình cái quyền như … Người lại hành con! lòng phục vụ con cái, dẫu là sức khỏe, cho tiền mua nhà lại chăm con cho mình, “mẹ”. Trong mắt cô, mẹ đẻ của mình chỉ Trong xã hội hiện đại, lại có nhiều hạnh phúc, niềm vui, sự nghiệp của bản Lê không những không cảm ơn mà còn coi là người…để sai vặt không hơn không trường hợp ngược lại. Thay vì dành tình thân hết thảy đều bỏ qua một bên. Hình mẹ như… ô sin trong nhà. Cậy thế phải kém. Cô chẳng coi mẹ ra gì. Có lần bà Nhi yêu và vật chất cho con, lúc tuổi trẻ họ tượng “tôi tớ” toàn tâm toàn ý phục vụ ấy kiêng cữ, Lê không bao giờ mó tay vào sơ ý để cháu chơi bẩn ở nền nhà, Lê hét chơi bời, hưởng lạc, tài sản tiêu tan để lại vô hình trung đã bén rễ sâu vào trong tâm việc gì kể cả việc chăm sóc bé. Tất tần tật, toáng lên rồi quát mẹ: “Giời ơi, mỗi việc gánh nặng cho con cháu. Ông Nguyễn của đứa trẻ, dẫn đến những cái nhìn lệch công việc nấu nướng, chợ búa, giặt giũ, trông cháu bà trông không xong thì còn Văn Khôi, 62 tuổi (Hà Đông, Hà Nội) là lạc. Nhưng đáng buồn là phần lớn phụ dọn dẹp nhà cửa, thay tã lót, tắm rửa, ẵm làm việc gì nữa”. Bà Nhi nhiều lần góp ý một ví dụ. Hồi trẻ, ông Khôi vốn là một huynh đều không thể tưởng tượng được bế con, Lê đều “đùn đẩy” cho mẹ. Cả ngày với Lê cách ăn nói và đối xử với bà nhưng chủ gỗ lớn. Ông ỷ thế mình là người kiếm rằng, bao nhiêu vất vả gian khổ của mình Lê chỉ biết mỗi việc cho con bú rồi đi… Lê bỏ ngoài tai còn nói: “Mẹ có tuổi rồi, tiền nên có quyền tiêu pha, chơi bời. Thú sau cùng chỉ đổi lại được một đứa con bất ngủ. Vậy mà, Lê luôn miêng kêu mệt mỏi, lẩm cẩm, khó tính vừa chứ!”. Hôm bà ốm, vui mà ông cho là “tao nhã” đó là đánh hiếu. Vậy nên, theo chuyên gia tâm lý, khi kể lể vất vả với tất cả những người cô không thiết ăn cơm, Lê chẳng những bạc. Ngày ông kiếm tiền ở những hợp còn sung sức, mọi người cần dành cho quen. Buổi đêm, con quấy khóc, Lê cũng không hỏi thăm sức khỏe, chăm sóc bà mà đồng gỗ lớn. Tối ông lại “nướng” hết tiền mình thời gian chăm sóc bản thân, giữ cho bắt chồng và mẹ trông bé vì cô “sợ thâm còn móc máy: “lại giả nghèo, giả khổ rồi”. vào trận cờ bạc đầy sát phạt. Vợ không có mình căn nhà và chút vốn liếng để tuổi già quầng mắt, ảnh hưởng tới nhan sắc”. Nhiều lúc muốn tâm sự với con rể nhưng tiền tiêu, đóng học cho con, ông liền chửi không phụ thuộc con. Không muốn mẹ có thời gian rỗi để bà Thoa lại thôi. Bởi con rể bà đi công tác bới vợ là “đồ vô tích sự”. Vợ ông đổ bệnh Về trường hợp như gia đình ông Khôi, nghỉ ngơi. Lê nghĩ các việc không tên để hàng tháng mới về một lần. Bà đành nuốt và mất cũng là lúc ông bán hết gia sản, vùi các chuyên gia tâm lý cũng đưa ra lời “sai” mẹ: khi thì giặt cái chiếu, lúc lại phơi nước mắt nghĩ tới tương lai mịt mờ. đầu vào canh bạc đỏ đen. khuyên, các đấng sinh thành đừng chơi cái chăn. Mỗi lần bà Nhi cưng nựng, nói Đêm đến là bà lại khổ sở với cái Khác với bố, Nam - con trai ông là bời, phá phách để về già trắng tay, tạo gánh chuyện với cháu là Lê lại giật phắt con bé chân đau nhức, đầu óc bà như có ai gõ người con tu chí, học giỏi. Ra trường, Nam nặng cho con cháu. Hiếu thuận là điều các sang phía mình vì sợ… “nó nhiễm giọng vào. Nhưng vất vả thể xác không thấm xin được vào làm Tập đoàn dệt may lớn. con nên làm đối với bậc sinh thành. Tuy nhà quê!”. Mỗi lần như vậy, nước mắt bà vào đâu, điều làm bà đau nhói chính là Lãnh đạo cơ quan quý mến tạo điều kiện nhiên, việc chăm lo sự nghiệp, chăm lo các chảy vào trong, gạt nỗi buồn tủi, chăm thái độ, cử chỉ của con gái với người cho Nam làm việc ở nước ngoài với mức con của mình, giới trẻ cũng cần hoàn cháu sớm khôn lớn. mẹ như bà. Nước mắt bà rơi đẫm đôi gò lương cao và có cơ hội thăng tiến. Biết thành. Vậy nên, giới trẻ cần cân bằng cuộc Đang ở quê, nhà cửa rộng rãi, thoáng má nhăn nheo… vậy, ông Khôi nhất quyết không cho đi với sống, sắp xếp công việc, gia đình để bố mẹ mát nay lên thành phố ở được ba tháng mà Câu chuyện của bà Nhi không phải là lý do: “Nhà chỉ có hai bố con, bố lại đang không “níu” sự nghiệp cũng như cản trở bà rộc cả người. Nhà ở thành phố chật hiếm trong xã hội hiện đại. Rất nhiều ông bị bệnh đau dạ dày, hay buồn bực dễ trầm công việc của mình. Gia đình có ổn, xã hội chội, nóng nực, bức bí, ra chợ phải băng bố, bà mẹ dành hết cả tuổi xuân, tiền bạc cảm. Nếu con đi, bố sẽ đổ bệnh đi theo mẹ mới yên vui. BẢO CHÂU
- 8 Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 http://baophapluat.vn TƯƠNG LAI CHO NGƯỜI CAO TUỔI Bức tranh Để người cao tuổi Chi phí trung bình để chăm có nhiều nét vẽ buồn sóc sức khỏe cho một người cao Bà Nguyễn Thị Chi sinh năm tuổi bằng 7-8 lần chi phí trung 1930 sống ở Cồn Phụng, Bến Tre bình chăm sóc sức khỏe cho một cùng gia đình cháu trai. Từ trước đến nay bà Chi làm nghề vườn, thỉnh thoảng làm rượu nếp bán cho du khách nhưng thu nhập ít ỏi. yên tâm sống tiếp người trẻ tuổi, gánh nặng lớn về nguồn lực chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi là điều không tránh khỏi. Trong khi đó, mức độ Cháu trai bà làm nghề lái thuyền Già hóa dân số là vấn đề mà Việt Nam đang phải đối mặt khi đứng trong tốp 10 hiểu biết về chăm sóc sức khỏe và cho công ty du lịch chở khách quốc gia có tỷ lệ già hóa nhanh nhất thế giới. Dự báo đến năm 2030, tỷ lệ người tự chăm sóc sức khỏe của người tham quan mức lương cũng hạn cao tuổi ở Việt Nam sẽ chiếm khoảng 12,9% dân số và đến năm 2050, con số cao tuổi còn thấp, phần lớn người hẹp. Khó khăn về kinh tế đeo đẳng này sẽ tăng lên 23%. Đa số người cao tuổi sống ở nông thôn, không có lương cao tuổi không biết các biểu hiện suốt tuổi già nên khi được hỏi hoặc cách phòng chống các bệnh “Nếu trẻ lại bà sẽ làm gì?”, bà Chi hưu, không có tích lũy, nên cuộc sống gặp nhiều khó khăn. Phải làm gì để người thường gặp. Khả năng và tỷ lệ liền nói ngay về ước mơ của mình: cao tuổi yên tâm sống tiếp — đó là câu hỏi mà ngay từ bây giờ đã cần câu trả lời. tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức “Nếu được trẻ lại thì mình sẽ có khỏe giữa các nhóm người cao sức khỏe, làm được nhiều việc, tuổi hết sức khác nhau và đây là kiếm được nhiều tiền để cuộc sống một nguyên nhân khiến cho một gia đình sung túc hơn. Như cái nhà bộ phận không nhỏ người cao này, làm mãi mới xong phần thô tuổi không được điều trị, chăm mấy năm rồi nhưng đã có có tiền sóc đầy đủ ngay cả khi phát hiện để hoàn thiện đâu”. ra bệnh tật. Mặt khác, mặc dù tỷ Để có nguồn thu nhập trang lệ người cao tuổi ngày càng tăng trải cho cuộc sống, hằng ngày, bà nhưng mạng lưới y tế cho người Nguyễn Thị Tuyết 62 tuổi, ở xã cao tuổi ở Việt Nam còn yếu, Phương Trung, huyện Thanh Oai, nhân viên y tế phục vụ tại cộng HN nhận làm nhân viên dọn vệ đồng còn thiếu; kỹ năng phát sinh cho một tòa chung cư tại quận hiện, điều trị và chăm sóc người Hà Đông. Từ số tiền công trung cao tuổi còn hạn chế. bình khoảng 4,5 triệu đồng/tháng, “Người cao tuổi thường mắc bà Tuyết dành 60% chi tiêu và nhiều bệnh, di chuyển khó khăn, 40% để tích lũy. “Nếu sức khỏe nên họ cần được chăm sóc sức cho phép, tôi sẽ đi làm khoảng 5 khỏe tại cộng đồng. Tiếc rằng, năm nữa”, bà Tuyết cho hay. nhiều đơn vị, địa phương chưa Không riêng bà Chi, bà Tuyết, dành sự quan tâm đúng mức đến theo thống kê của Bộ LĐ- lNgười cao tuổi cần hệ thống an sinh xã hội tốt và tư duy xã hội thấu hiểu để yên tâm đối mặt với tuổi già. vấn đề này”, ông Nguyễn Viết TB&XH, nước ta có khoảng người con gái ở miền Tây tắm rửa vừa mới bước vào giai đoạn dân giúp người cao tuổi ở nước ta còn Tiến, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế 45,3% người cao tuổi nam giới, 34,9% người cao tuổi nữ giới mẹ già bằng bàn chải chà sân, vừa số vàng đã phải đối mặt với vấn thiếu về số lượng, hạn chế về chất đã từng trăn trở. đang làm việc, tập trung nhiều tắm vừa đánh đập, kéo lê mẹ khắp đề già hoá dân số. Tỷ lệ người cao lượng. Cả nước mới thành lập Hiện tại, mức trợ cấp hằng nhất ở độ tuổi 60 đến 69 tuổi. nơi; một cặp vợ chồng, cũng ở tuổi tăng nhanh liên tục từ 7,1% được 86 cơ sở chuyên chăm sóc tháng đối với nhóm người từ 80 Ngoài nhu cầu tiếp tục làm miền Tây, vừa thay quần áo cho (năm 1989) lên 8,7% (năm 2009) người cao tuổi. Mạng lưới trung tuổi trở lên hoặc có hoàn cảnh việc, đa số người cao tuổi cần mẹ, vừa đánh đập, chửi rủa người và 10,2% (năm 2014). Theo số tâm bảo trợ xã hội của các tỉnh, khó khăn cũng bộc lộ những bất được tư vấn tâm lý, chăm sóc sức mẹ không tiếc lời; hay người con liệu từ Tổng cục Thống kê, tính thành phố mới chăm sóc thường cập. Trong những năm gần đây, khỏe. Tại Bệnh viện Lão khoa trai tàn ác, cha nằm liệt giường, đến thời điểm cuối 2018, nước ta xuyên cho khoảng 20.000 người, mức chuẩn nghèo liên tục được trung ương, HN vào thời điểm liên tục mắng chửi, tát vào mặt có hơn 11,3 triệu người cao tuổi, bao gồm cả người cao tuổi và điều chỉnh tăng, trong khi mức giao mùa từ thu sang đông như cha, người mẹ cũng già, yếu, nằm bằng 11,95% tổng dân số, trong người khuyết tật. Hệ thống bệnh trợ cấp xã hội cho người cao tuổi hiện nay, có rất đông người cao bên cạnh vừa khóc vừa lấy thân đó có gần 2 triệu người từ 80 tuổi viện thuộc ngành Y tế mới có hơn không tăng, hiện mới bằng 30% tuổi được đưa đến đây cấp cứu. thể đỡ cho chồng khỏi những cú trở lên, chiếm 17,5% tổng số 70 đơn vị thành lập khoa Lão. so với chuẩn nghèo ở thành thị, Ông Đào Anh Tuấn 78 tuổi ở phố đánh của con trai mình… người cao tuổi. Chỉ số già hoá dân Thách thức lớn nhất đối với 40% chuẩn nghèo ở nông thôn. Tây Sơn, quận Đống Đa chia sẻ: Trên đây là bức tranh về phần số tăng nhanh, từ 18,2% (năm việc chăm sóc sức khỏe người Điều này lý giải vì sao, cả nước “Bị mắc cùng lúc bệnh tim mạch, đông người cao tuổi Việt Nam, 1989) lên 44,6% năm 2014 và sẽ cao tuổi hiện nay là mô hình và đã giải quyết chế độ trợ cấp xã đái tháo đường, suy giảm trí nhớ, khi về già thường phải đối mặt tiếp tục tăng trong giai đoạn sắp nguyên nhân bệnh tật của người hội hằng tháng cho khoảng 1,7 nên mỗi khi thời tiết thay đổi, với nhiều tình huống, có sức khỏe tới. Tỷ lệ dân số cao tuổi càng cao tuổi đang thay đổi nhanh triệu người cao tuổi và 100% bệnh lại tái phát và bệnh viện trở nhưng eo hẹp về kinh tế, có thu lớn, gánh nặng bệnh tật và tử chóng khiến cho gánh nặng người cao tuổi, thuộc đối tượng thành ngôi nhà thứ hai của tôi...”. nhập ổn định nhưng phải coi bệnh vong, nhất là với các bệnh không “bệnh tật kép” ngày càng rõ ràng. được trợ giúp xã hội đều được Thời gian gần đây, xuất hiện viện là nhà, vừa không có sức lây nhiễm càng lớn, đặt ra những Do hệ quả của sự thay đổi mô cấp thẻ bảo hiểm y tế, hỗ trợ chi nhiều trên mạng xã hội các vụ con khỏe, kinh tế, lại bị con cái hắt vấn đề cần phải giải quyết để bảo hình bệnh tật là các bệnh không phí mai táng khi qua đời..., cháu hành hung cha mẹ, ông bà. hủi, thậm chí hành hung… đảm an sinh xã hội cho người cao lây nhiễm đang nhanh chóng trở nhưng tỷ lệ hộ nghèo trong các Ngược đãi người cao tuổi không tuổi hay nói cách khác là để người thành nguyên nhân hàng đầu gây gia đình có thành viên là người phải là vụ việc cá biệt của một gia Gánh nặng “bệnh tật kép” cao tuổi yên tâm tiếp tục sống. bệnh tật và tàn phế cho người cao cao tuổi vẫn cao hơn mức trung đình, mà đã trở thành vấn nạn diễn đè nặng Tuy nhiên, đến thời điểm này, tuổi và xu hướng này sẽ tiếp tục bình của cả nước… ra ở nhiều địa phương. Như vụ Thống kê cho thấy, Việt Nam hệ thống dịch vụ chăm sóc, trợ diễn ra trong những thập niên tới. HỒNG MINH Đưa cha mẹ đến nhà dưỡng lão – đừng vội nói là bất hiếu các cụ đến. Với những trường hợp mà các gia đình không có đủ điều kiện về thời gian, Với người Việt Nam, việc đưa người già vào các trung tâm dưỡng lão vẫn còn nhiều chiều ý bởi quá bận rộn với công việc và không có kỹ năng chăm sóc người cao tuổi, nhất là khi kiến trái chiều. Không ít người còn giữ quan niệm để bố mẹ già vào viện dưỡng lão là bất hiếu. các cụ ốm bệnh thì nên suy nghĩ tới việc đưa các cụ vào trung tâm dưỡng lão. Bởi tại đây Tuy nhiên thực tế gần đây cho thấy ngày càng có nhiều người cao tuổi chọn mô hình nhà dưỡng sẽ có các điều dưỡng, những người có chuyên môn về chăm sóc người cao tuổi. Mặt khác, lão để sống tuổi già và việc lựa chọn này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. tại trung tâm dưỡng lão cũng sẽ có nhiều cụ già, họ có thể làm bạn, nói những câu chuyện Trao đổi với truyền thông, bà Hoàng Thị Thu Ngân – Phó Giám đốc Trung tâm dưỡng lão xưa và chia sẻ cùng nhau. Đó cũng là một điều thuận lợi. D.H ở quận Hà Đông, Hà Nội cho biết, hiện có 3 nhóm người già vào các viện dưỡng lão. Từ kinh nghiệm chăm sóc người cao tuổi, ông Nguyễn Tuấn Ngọc - Giám đốc Trung tâm Nhóm thứ nhất là các cụ già thích và chủ động vào viện dưỡng lão, không muốn làm phiền Chăm sóc người cao tuổi Bách Niên Thiên Đức cũng nhận định: “Số người cao tuổi có nhu cầu tới các con, muốn được làm bạn cùng những người cao tuổi nên đề xuất vào đây. sử dụng các dịch vụ chăm sóc chuyên sâu ngày càng lớn, nên Nhà nước cần có cơ chế khuyến Nhóm thứ hai là các cụ vẫn còn khỏe mạnh và minh mẫn nhưng phải ở nhà một khích, thu hút các tổ chức, cá nhân xây dựng trung tâm chăm sóc người cao tuổi đạt chất lượng”. mình, các con đề xuất các cụ vào các viện dưỡng lão. Nhóm thứ ba là các cụ có vấn đề về Về vấn đề khắc phục bất cập trong chính sách an sinh xã hội cho người cao tuổi cũng sức khỏe, có thể mắc một số bệnh mãn tính, có những trường hợp bị lẫn, con cái khó chăm như thành lập các trung tâm chăm sóc người cao tuổi, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào sóc tốt nhất cho bố mẹ nên đưa vào viện dưỡng lão để được chăm sóc tốt hơn. Đây là Ngọc Dung cho biết, cả nước hiện có gần 20 doanh nghiệp triển khai xây dựng các trung nhóm được đưa vào viện dưỡng lão nhiều nhất. tâm chăm sóc người cao tuổi theo mô hình của Đức, Nhật Bản… Đây là những quốc gia Theo bà Ngân, các gia đình nếu có thể hãy tự chăm sóc bố mẹ, bởi bản chất thói quen có nhiều kinh nghiệm chăm sóc người cao tuổi trong bối cảnh già hóa dân số, nên một bộ của người phương Đông là bố mẹ thích được gần con cái. Tuy nhiên, “chữ hiếu” bây giờ phận người cao tuổi ở nước ta sẽ được tiếp cận với các dịch vụ tiên tiến trong tương lai cần được thay đổi. Tức là “có hiếu” không phải là luôn giữ bố mẹ ở bên cạnh mình mà là gần. Bên cạnh đó, ngành LĐ-TB&XH sẽ phối hợp với các cơ quan, đơn vị chức năng tiếp tôn trọng và làm theo ý muốn của bố mẹ, ít nhất là khi họ còn tỉnh táo. Nếu như bố mẹ tục kiểm tra, rà soát, đánh giá nhu cầu cần được trợ giúp của các đối tượng người cao muốn ở nhà thì nên để ông bà ở nhà, còn nếu bố mẹ muốn đi viện dưỡng lão thì nên đưa tuổi, làm căn cứ đề xuất các chính sách trợ giúp phù hợp.
- http://baophapluat.vn SắC MÀU TÂM LINH Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 9 Tùy theo nghiệp của mỗi người đã làm được nhiều việc tốt hoặc cố tình làm nhiều việc xấu sẽ được tái sinh vào các cõi trên là các cõi trời, cõi thần, cõi người dành cho ai có nhiều việc làm tốt. Cũng có thể ai đó sẽ tái sinh vào các cõi dưới là cõi súc sinh, cõi ngọa quỷ, cõi địa ngục dành cho chúng ai có nhiều việc làm xấu. Còn những chúng sinh đã chứng quả A-la-hán thì sẽ không phải luân hồi sau khi chết nữa. Tại Việt Nam và trên thế giới, không hiếm những câu chuyện về việc con người tái sinh. Nhiều người sau khi ra đời đã nói và nhớ về kiếp trước của mình. Những điều tưởng chừng vô lý lại được họ kể một cách chính xác khiến cho cả giới khoa học hiện đại cũng phải thừa nhận. Năm 2010, dư luận Việt Nam xôn xao câu chuyện kỳ lạ của cháu Nguyễn Phú Quyết Tiến ở Thị trấn Vụ Bản, Trong giáo lý nhà Phật, huyện Lạc Sơn, Hoà sinh, lão, bệnh, tử Bình. Theo đó, cháu chính là những sự khổ tên là Bình sinh ngày đau. Nếu như ai đó 6/10/2002 con của anh Hoan, chị Dự không yểu mệnh thì nhưng cháu cứ đương nhiên con người nằng nặc nhận mình đều phải trải qua tuổi là cháu Quyết Tiến già và đi tới cái chết. (con chị Thuận anh Dẫu vậy, cái chết có Tân) - đứa trẻ đã chết chắc đã là sự chấm hết cách đây hơn mười năm và đòi về ở với bố mẹ cho tuổi già, liệu rằng người đã chết. Sau khi đưa ra có kiếp sau, có sự hồi nhiều "bằng chứng" chứng l Bánh Xe Sự Sống hay Vòng Luân và tái sinh? l Tuổi già là thứ chẳng thể cản ngăn, con người chỉ có thể lựa chọn sống với nó như nào. Hồi trong đạo Phật. tỏ mình là cháu bé đã chết, cháu Bình đã được nhận về Một tiến trình tự nhiên cho con cháu. Đó là vai trò quan thực hành như đi nhiễu quanh nhân quả diễn tiến một cách liên nuôi như một sự sống lại của linh không thể trốn tránh trọng mà người già đảm nhận các thánh tượng, bảo tháp linh tục mà không bị hạn cuộc trong hồn đã chết trước đó. Trong dòng chảy cuộc sống trong gia đình và xã hội. Còn ở thiêng, lễ lạy, trì tụng, viếng thăm đời sống hiện tại. Do đó khi nào TS.Vũ Thế Khanh, Tổng hiện tại con người ai cũng có xu phương Tây có một loại tính cách chùa, chính điện… Pháp trở còn lòng tham sống và còn làm Giám đốc Liên hiệp Khoa học hướng coi trọng tuổi trẻ và cố điển hình trong văn học và phim thành trung tâm điểm trong đời điều ác thì lúc đó chúng ta sau Công nghệ – Tin học Ứng dụng gắng trốn tránh sự già nua và cái truyện về những bà lão trí tuệ. sống và họ nuôi dưỡng tâm chí khi chết vẫn còn sinh trở lại và (UIA) khẳng định, những chuyện chết. Hầu hết mọi người đều Những khuôn mặt già nua, nếp da thành như vậy. Theo cách này, nhận lấy quả báo. đầu thai ở Hòa Bình đã từng xảy mong muốn cho bản thân mình nhăn với đôi mắt rực sáng tràn đầy đời sống của người già ngày càng Đức Phật luôn giảng giải ra ở nhiều nơi khác, không phải được mãi mãi trẻ trung. Cái đẹp tình thương yêu và trí tuệ thường trở nên có ý nghĩa và quan trọng, rằng, sau khi thân xác này ngừng là cá biệt. Bản thân ông trong hơn sẽ phải đi cùng sự trẻ trung là bộc lộ vẻ đẹp đích thực. thậm chí còn là bước chuyển có hoạt động, dòng sống vẫn còn 20 năm qua đã cùng nhiều giáo quan điểm mà dường như ai cũng Suy hoại là bản chất của tất cả ý nghĩa thực sự trong đời sống. tiếp diễn, mặc dù hình thái của sự sư đầu ngành nghiên cứu và ghi công nhận và theo đuổi. Bởi vậy sự vật do duyên hợp. Phật pháp Bởi vậy, thay cho việc trốn sống ở giai đoạn sau không phải nhận nhiều trường hợp tương tự ngày càng có hằng hà sa số giúp con người nhìn trực diện vào chạy tuổi già, dù cho thực tế tuổi là hình thái của sự sống ở giai như câu chuyện trên. Ở nhiều những bài báo, bài thuốc, công những sự thật dường như không già đi kèm với sự già nua không đoạn trước. Cần lưu ý dòng sống nước trên thế giới, “tái sinh” còn cụ… được sinh ra để làm thế nào lấy gì làm vui vẻ này của sinh tử. thể tránh được về mặt thân thể, này luôn chuyển biến chứ không mang cả hình ảnh của quá khứ và ngăn chặn tuổi già và giữ mãi sự Hơn thế Phật pháp còn giúp con người hãy vui vẻ chào đón phải là một linh hồn bất tử đi từ những câu chuyện tương tự như trẻ trung. chúng sinh tận dụng chuyển hóa một giai đoạn mới của cuộc đời và đời này qua đời khác như một lữ bé Tiến. Chính vì thế, theo ông, Tuy nhiên, hiện thực thì luôn chúng thành những phương tiện khám phá những tiềm năng của khách đi từ quán trọ này đến hiện tượng “tái sinh” cần được chẳng bao giờ huyễn hoặc. Dù trên con đường đạo để tự tại sinh nó. Mỗi người có thể lựa chọn coi quán trọ kia. nhìn nhận và nghiên cứu trước con người cố gắng làm phẫu tử. Nhiều người khi bước vào tuổi tuổi già là sự suy hoại dần tất cả Cùng với đó Sự tái sinh theo khi khẳng định hoặc phủ định. thuật, sử dụng mọi phương pháp già đều cảm thấy rằng những những mong ước của mình nhưng đạo Phật, không có nghĩa là sự Ông Khanh khẳng định, can thiệp từ bên ngoài tới bên tháng ngày đáng sống của họ đã cũng có thể coi tuổi già là giai nhập xác hay là sự nhất tính sinh không thể coi “đầu thai” là hiện trong thì thực tế cơ thể của chúng chấm dứt và họ chẳng còn hữu ích đoạn mới đầy hứng khởi. trở lại thế giới loài người này với tượng mê tín dị đoan mà chỉ ta ngày một suy thoái. Bệnh tật, gì cho xã hội cả. Với thái độ này, Nếu ai có một đời sống khá “cái linh hồn xưa cũ không thay nên coi nó là hiện tượng khó lý già nua… ngày càng xuất hiện tuổi già thật đáng sợ và cần phải bình an và nỗ lực hòa nhập Pháp đổi”. Do nghiệp lực ác hay lành giải mà khoa học chưa thể với nhiều và chẳng ai có cách nào tránh né càng lâu càng tốt. trong dòng tâm, tìm cho mình mà sau khi thân xác chết đi, một tới được. ngăn cản hay trốn tránh. Vậy thì con người sẽ phải làm một đức tin trong sáng thì cái hình thái khác cao hơn loài người gì với một thực tế không thể trốn chết không có gì đáng sợ hãi. như các loài trời hoặc thấp hơn “Trên thực tế những câu Thuyết giảng về vấn đề này, tránh được, phải làm gì để tuổi Cũng như nhà văn J. K. Rowling loài người như cầm thú, ma quỷ chuyện về “tái sinh” vẫn tồn tại Ni sư Jetsunma Tenzin Palmo già trở nên có ý nghĩa. Ở các đã viết trong câu chuyện Harry và các loài cực khổ sẽ hiện thành. bất chấp chúng ta có tin hay hiện là Chủ tịch Hiệp hội Phật nước có truyền thống Phật giáo, Porter của mình thông qua lời Giáo lý luân hồi là câu trả lời không. Có người thật, việc thật giáo nữ Quốc tế (Sakyadhita) nói theo phong tục là trẻ em lớn lên, khuyên của Giáo sư Dumble- duy nhất hợp lý cho câu hỏi “sau nếu phủ định hoàn toàn thì đó rằng: trong các xã hội truyền rồi thoát ly gia đình, đảm nhận dore: “Đối với một với một dòng khi chết còn hay mất”, chứ không chính là mê tín cực tả (thái độ chủ thống, tuổi già được coi là một tiến trình tự nhiên và không bị những trọng trách xã hội, rồi khi tâm được rèn luyện kỹ càng, cái phải là câu trả lời “sau khi chết quan, coi nhận thức của mình là xem là thứ phải né tránh hay các trọng trách đó dần kết thúc, chết chỉ là một hành trình vĩ đại người ta sẽ sinh vào thiên đàng cao nhất, đúng nhất, coi những ngăn chặn càng đến muộn càng các hoạt động thường nhật của tiếp theo đời sống này mà thôi”. hay địa ngục và sống ở đó đời đời hiện tượng mình không biết là tốt. Thay vào đó, nhận thức mỗi người bắt đầu hướng nội kiếp kiếp” hay câu trả lời “không không đúng, không có thật). Tuy chung cho rằng tuổi giả đồng nhiều hơn, hướng tới giáo pháp Cuộc sống tiếp diễn sau khi còn gì nữa sau khi chết”. nhiên, cũng không nên để mình nghĩa với tăng trưởng tri thức và và chuẩn bị đời sống của mình để kết thúc? 6 cõi luân hồi trong Phật bao rơi vào trạng thái mê tín cực hữu sự hiểu biết. Tuổi già đồng nghĩa có thể sẵn sàng cho cái chết và sự Theo đó, có phải cái chết đã gồm: Cõi trời; cõi thần; cõi người; (tin mê muội, không cần biết với trí tuệ và kinh nghiệm. tái sinh trong tương lai. là sự chấm hết của một con người cõi súc sinh; cõi ngọa quỷ; cõi địa đúng sai). Đó chính là nguyên Các thành viên cao tuổi trong Trong các xã hội Phật giáo tuổi già? Trong đạo Phật, sau cái ngục. Đặc điểm chung của các nhân sinh ra những chuyện lừa gia đình nhận được sự tôn trọng truyền thống, nhiều người già đã chết sẽ luôn có cõi luân hồi, tái cõi 6 luân hồi là vô thường, chúng đảo, mị dân, những dị nhân và thường đảm nhận các vai trò là quy y, thụ nhận tám giới và giành sinh. Luân hồi là sự sống chết nối ta khi chết sẽ được tái sinh vào hoang tưởng bịp bợm…”. người mẫu mực, tư vấn, dạy bảo thời gian cho thiền định hay các tiếp nơi một con người. Dòng một trong 6 cõi này. TIỂU VŨ (Thực hiện)
- 10 Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 VăN HọC NG Đ ợi mãi chùng cả thớ thịt trên khuôn mặt. Ông cho Hoàn cảnh của ông làm cái cổ họ Ông Khổ nổi cáu: cũng có người ở đó. Họ nói câu q chân, mãi mới có tín rằng cưới Dung, hai bên môn đăng không thèm dẻo nữa. Người sốt - Vậy không cưới xin gì nữa. câu lại. Quay thế nào nói đ hiệu sáo môi của hộ đối. Nhưng người đàn ông uy tín ruột nhất là Dung, cả em gái Dung Mày ở nhà, làm nương, lấy thóc chuyện của Dung và Đặng. Đ Đặng vọng lại. Dung nhất họ Bạc đã mắc nghiện. Vì sao là Dìa. Hai chị em sợ muối mặt, đến lấy ngô về phục vụ tao và mẹ nam nữ yêu nhau đẹp nhất vù trở nên xốn xang, thế chứ? Điều đó không khỏi khiến cạnh bố đang chúi tâm với bàn đèn. chúng mày. thế rồi nguy cơ tan tác. linh hoạt. Cô chạy vội đến bên người ta hoang mang. - Họ Vi cấm anh Đặng đến với Sự việc càng trở nên hệ trọng Ông Khổ nói cóc thèm thô người yêu. Gặp rồi, Dung thấy Dung và Đặng dẫn nhau ra con - Dung nói - Họ bảo thẳng rằng khi bố cô, ông Khổ đi sang Bản gia với họ Vi. Họ Vi bảo họ Bạc khuôn mặt Đặng buồn như đống mỏm đá bên suối Na. Đặng vuỗi bố nghiện ngập, rồi của cải cũng Bon về. Ông bị bêu xấu bên đó. lộc rồi, họ Vi phát tiết. Từ nay mối đùn đầu dốc. sạch chỗ cho người yêu ngồi. Dung chạy đi, sự tôn trọng cũng chảy đi Người dân thách thức ông. “Không trời đến, cứ thế mà ăn. Ông Khổ - Có chuyện gì mà mặt anh xìu chăm chắm nhìn cử chỉ của anh. theo suối. Bố làm mất lòng tin rồi. gương mẫu, làm sao chúng tôi noi ức, cãi nhau một hồi rồi được ngư xịu thế? Vẫn là anh của ngày trước, quan Chúng tôi mong bố đập bỏ bàn đèn. theo. Chúng tôi không chấp hành”. ta can, đẩy về. Ông vừa đi vừa vă Đặng không muốn nói. Dung tâm và dịu dàng. Cuộc trò chuyện Trong bàn đèn có con ma thuốc Ông Khổ vẫn mang tiếng là cán bộ, đủ thứ ra chửi. Về đến mái hiên n gặng hỏi. Anh bảo: kéo dài đến lúc trăng lên thẳng đầu. phiện. Hút có béo bở gì đâu. Con không gương mẫu nói không ai mình vẫn chửi. Đến lúc ôm bàn đ - Gia đình anh không muốn anh Dung hơi dựa đầu vào vai Đặng. ma chỉ lại hại bố thôi. nghe. Dân xúm vào. Nhà họ Vi vẫn chửi. Thấy Dung, ông chửi gặp em nữa. Lúc gần phải về, Đặng nói: Dung chợt rùng mình. Cô hiểu - Em khuyên bố đi, không thì lý do đó từ đâu. anh chẳng biết làm thế nào. - Chắc tại vì bố em nghiện mà! - Vâng, em sẽ khuyên bố. - Mặt Trăng rọi vào kẽ tóc Dung. cô xịu xuống. Trong khung cảnh này, hơi thở của *** Đặng khiến cô thổn thức. Bờ rào Cán bộ Bạc Văn Khổ vẫn không cây ô thao đặc trưng nơi vùng núi cai được nghiện. Ông đi làm, hết này rờn rợn dưới ánh trăng. Tâm việc ở ủy ban thì về nhà. Phó chủ trạng cô cũng trĩu xuống, buồn như tịch xã không được giao nhiều việc nước suối Na. Cô tiến sát Đặng. nữa. Giao bao nhiêu bỏ bê bấy Khuôn mặt cô phả ra đặc màu trăng nhiêu. Người bản bảo con ma làm óng ánh. ông Khổ mờ mắt, che mất cái mắt Dung tủi thân quá đỗi. Là con gái ông nhìn, cái tai ông nghe, làm ông họ Bạc, cô đã tự hào biết mấy, thì nghĩ không thông. Ai khuyên ông nay, thấy chông chênh bấy nhiêu. cũng cằn nhằn chửi. Trước đây ông Con gái họ Bạc nhiều năm qua, đến đâu thì dân cúi đầu nể. Nay cái được gả đi làm dâu cổ họ cứng đơ do cái khắp vùng Cò Phạ, đầu không phục. đều giữ trọn vẹn nề nếp của một dòng họ có học. Đến đâu cũng được người ta quý trọng. Dung cũng được Đặng quý trọng. Anh chàng có thân hình chắc như gỗ lim, kéo phăm phăm cùng lúc cả hai thân cây chuối lớn lên dốc ấy đích thị sẽ là người chồng tốt của cô. Đặng lại có học, là người đầu tiên họ Vi ở vùng có bằng cao đẳng du lịch. Đặng dự định sau khi tốt nghiệp sẽ xin về làm cán bộ huyện. Huyện dự kiến mở nhiều khu du lịch. Ông Vi Trường Vình bố của Vi Trường Đặng ưng cái bụng con trai, thể hiện ra từng Truyện ngắn của VI VĂN CHỨC T IếNG LÒNG bên nhau! Và hai phía lan can ấy, tựa những yê Khi người lớn cô đơn... như bắt đầu và kết thúc của một câu qua! Với chuyện tình! Tình yêu nào cũng vậy, sự là những mỏi mệt, sự bận rộn, sự không còn Cho tới k chăm chút nhau như lúc đầu sẽ đẩy hai nhiều cơn Hơn 10 năm trước, chúng ta từng nhân đang bên bờ vực. Jolie vào vai người về hai phía, rất xa! Đến một nức nở trước cuộc tình trời sinh một Vanessa, một cựu vũ công ballet, diễn Vanessa, trong nỗi tuyệt vọng suốt nhận ra m cặp, theo nghĩa hoàn hảo đình đám về viên sân khấu; Pitt vào vai Roland, hai giờ lê thê của By the sea, gần như vào nhữn hai ngôi sao hạng A của Hollywood một nhà văn khá thành công. Ngôi biệt muốn hủy diệt tất cả. Và đúng như từ lâu lắm Brad Pitt và Angelina Jolie, họ lao vào thự bên bờ biển đẹp lộng lẫy, nhưng Roland nói, cô tự đưa mình vào vị thế con ngườ nhau như định mệnh sau bộ phim Ông vẫn không cứu được sự nhàm chán đến của một kẻ bị hại, bị phản bội, dẫu chỉ sặc sỡ của bà Smith. Cả thế giới dõi theo từng tuyệt vọng của họ. Vanessa hàng ngày là trong tưởng tượng. Khoảnh khắc ám lanh nữa bước chân của họ. Thế rồi, chỉ 2 năm đội mũ rộng vành, đeo kính to bản và ảnh nhất, chính là hình ảnh hai vợ một màu sau ngày cưới chính thức, họ đã chia nằm trên những chiếc ghế bành hướng chồng họ, kẻ nằm người ngồi trên không cần tay! Và cũng thời điểm kỷ niệm 10 năm mắt ra phía biển, trong nỗi chán chiếc giường sang trọng, cô hỏi riêng mìn bên nhau, họ đã cho ra mắt phim By chường tuyệt vọng đến nỗi ta có cảm chồng: “Chúng ta có ổn không”? Khi th the Sea, bộ phim do chính Angelina giác con ruồi đậu trên mặt chị cũng Roland, dựa đầu vào gối, mặt hướng cảm là m Jolie viết kịch bản và đạo diễn, công chẳng buồn đuổi. Roland ngày ngày l Ảnh minh họa. đi nơi khác, trả lời vợ không thể thật trong chú ty của Brad sản xuất. Trong By the lang thang vào thị trấn, uống rượu đến hơn: “Chúng ta như thế này đã lâu bà, bố m là sự chán chường mỏi mệt từ bên Sea, Pitt và Jolie vào vai một cặp vợ say xỉn rồi về khách sạn, nằm lăn lên rồi”… năm trời trong họ chứ chẳng phải bên ngoài. chồng trí thức của Mỹ, đến nghỉ dưỡng giường và ngủ. Họ chán nhau và chán Phim, cũng như đời thực- có lẽ đó mãi mãi. Thế nhưng, ngược lại với họ là cặp vợ tại một bờ biển miền Nam nước Pháp cả cảnh vật, như Roland thú nhận, “Ở cũng là tín hiệu của một cuộc tình đã thấy mình chồng trẻ người Pháp mới cưới ở (phim được quay tại đảo quốc Malta đây anh chán quá, chẳng phải vì nơi tắt mà chẳng thể một không gian tuyệt thật. Mỗi phòng bên cạnh, cách nhau chỉ một đẹp rụng rời) để hàn gắn một cuộc hôn này mà chỉ vì bản thân anh thôi”. Ấy đẹp nào đủ sức mạnh lấy lại được vọng, từn lan can hướng ra biển. Họ cuồng nhiệt
- GHệ THUậT Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 11 qua hơn. Từ chửi người đến chửi và đâu, họ còn chưa biết kia mà, xuân năm ấy. Ông đã nghe thấy đến Đôi cấm con. Đôi bạn trẻ lén gặp nhau kể lại sự tình. Làm sao thoát khỏi nhưng lòng Dìa sôi lên. Dìa chỉ kém Dung hai tuổi, nhìn đôi anh tiếng con gái và Đặng bàn với nhau dưới gốc lê. Chúng nhiều tâm Đ ọC SÁCH ùng, cảnh này? Chuyện hai người gặp nhau chị đi khuất, cô thấy chị Dung đẹp, có nhiều người thích hơn. trạng quá. Nhưng chỉ đến thế thôi, lòng tự ái lại chen vào, khiến ông Hà Nội và kho ký ức ông ông Khổ đã biết. Ông buộc chân Còn Dìa, cô có thích một người, hục hặc với bạn trai của con. hết lộc Dung vào cột nhà. “Họ làm tao nhục, mày còn gặp gỡ thằng đó à? nhưng người đó không thích cô. Giờ thì bố cô lại mắc nghiện. “Chúng mày không được đến với nhau”, ông nói. Dung thưa: H ướng đến kỷ niệm 1.010 năm Thăng Long – Hà Nội, nhà văn Nguyễn Văn Học cho ra mắt tập ký báo chí “Hà Nội thênh thang ký ức”. Cuốn sách tập 22 uất Mày muốn tao nhục thêm nữa, “Con đường của mình sẽ gian nan “Chúng con sẽ phải cưới nhau, bố bài ký, là 22 nỗi niềm, tâm tư, sự trăn trở của tác giả về ười phải nhảy suối Na, suối Seo hay đây”, Dìa tự nhủ. Giá bố cứ mãi ạ. Chúng con có cơ hội trốn đi, và những vấn đề nổi cộm trên mảnh đất hào hoa Hà Nội. ăng sao?”. “Họ làm bố nhục, hay là là một cán bộ gương mẫu… giờ chúng con quay về để xin bố”. “Hà Nội thênh thang ký ức” viết chung về mảnh đất Hà nhà chính bố làm mình nhục?”. Lời Tối chập chờn bản xa. Căn nhà Ông Khổ thách thức: “Vậy Nội, nhưng tập trung sâu và nhiều hơn về đèn nói của Dung phải nhận một cái thông thốc gió. Ông Khổ chợt nhớ chúng mày cứ làm đi, nếu thấy các vùng ven đô – i to tát. Đau điếng đến tận óc. Cô gái đến Dung. Con bé đâu rồi? Rõ giỏi”. vốn xưa kia là làng chúi xuống, suýt ngã xuống sàn, ràng nó bị xích chân, sao có thể Dung bừng mặt, lao ra phía suối cổ, làng văn hóa; váy áo thổ cẩm xộc xệch. “Đã thế bốc hơi được. Na. Cô chạy như bay trong bạt các làng ngoại tao sẽ tìm xích để xích mày vào Trăng lách qua khe cửa, chui ngàn mầu rừng và ráng chiều. Đặng thành. Để có thông cột, khỏi phải đi đâu nữa”. vào mắt Dìa. Ánh sáng của nó hớt hải chạy sau. Họ chụm lại ở tin viết, nhà văn Ông Khổ nhanh chóng tìm được khiến cô nghĩ đến những đêm hẹn mỏm đá, lời tâm sự trôi dài sang Nguyễn Văn Học dây và cuộn xích ở chuồng ngựa để hò của anh chị, cũng như các đôi phía trăng lên. Dung thấy sự quyết phải dành nhiều thời xích con. Cô bỗng trở thành tên tù trai gái trong bản. Mải mê nghĩ về tâm của mình đúng lắm. Dung nhủ, gian tìm hiểu, lấy nhân của chính bố đẻ. Xong, ông đi bắp chân của chị Dung sẽ leo dốc phải đối mặt với hiện thực, không thông tin, gặp gỡ loanh quanh với vẻ mặt đau đớn ngược ra ngoài, miệng thở hồng thể trốn tránh, bởi danh dự của nhân chứng, chính khó chịu. Ông ngồi phì phèo châm hộc ra sao, chợt Dìa nghe tiếng dòng họ không thể dễ dàng mất đi. quyền cơ sở… thuốc rồi bỏ đi đâu đó. Đám khói bước chân lên cầu thang gỗ. Là chị Cô nói với Đặng: “Chúng mình bàn Nguyễn Văn Học cho kết hình thù rùng rợn, cũng đặc Dung. Sao chị lại quay về? kỹ rồi mà. Phải có trách nhiệm biết: “Đây không phải Vũ Tuấn Anh. màu khó chịu. Chắc tìm bạn hút. Dung đến trước mặt bố và em. trước gia đình và chính bản thân, là cuốn sách khảo l Tác giả Nguyễn Trong bản, chính ông đã thống kê Cô đanh giọng: anh nhá”. Đặng ông Dung, nói cứu. Một phần yếu tố mấy chục bàn đèn, những ai hay - Con muốn bố đi cai nghiện. thêm: “Suối Na đã nuôi bản làng về lịch sử, văn hóa vùng đất được đưa vào chỉ nhằm làm hút, những ai trẻ tuổi môi thâm. Con và anh Đặng nói với nhau, này. Suối Na có lúc nhu mì, chầm nổi bật vẻ đẹp của vùng đất đó. Mối quan tâm chính của Ông Khổ từng thống kê. Ông từng không thể sống chui nhủi được. chậm, lúc chảy xiết. Nhưng suối Na tôi vẫn là hơi thở cuộc sống đương đại, với những làng nói cho cả nhà biết mà. Ngoài ủy Chúng con yêu nhau và muốn cả kiên trì. Bố em là một con người, cổ, làng nghề, vùng quê đã thay da đổi thịt, bị đô thị hóa, ban nắm rõ hơn cả, danh sách còn hai gia đình chấp thuận. Cái bụng một người cha. Anh tin một lúc nào nhiều nét đẹp còn giữ được nhưng cũng không ít vẻ đẹp lưu. Bây giờ ông phản bội cả những bố quyết thì con tin gia đình bên kia đó bố em sẽ thay đổi”. đã bị mai một theo thời gian”. dự định của mình. Con ma nào chui cũng quyết. Vả lại, con không thể *** Trong sách, tác giả đã tập trung viết về những làng vào đầu đã làm ông thay đổi nhanh để em Dìa chịu tội thay con. Một ngày kia, Chủ tịch xã ven đô đã bị đô thị hóa hoàn toàn, thậm chí dấu vết về đến vậy? Đêm. Ánh trăng lọt qua Ông Khổ chỉ gồng lên những không thấy ông Khổ vắng ở trụ sở một ngôi làng còn quá ít. Anh cũng quan tâm khai thác khe cửa gọi mời. Cả nhà đi ngủ, câu ngụy biện. Tự dưng ông đuối lý cả tuần. Ông về nhà tìm. Gặp ông về các di tích của làng như đình, chùa, miếu, giếng cổ Dung vẫn ngồi một góc. Chân bị trước đứa con gái. Nhận thức của Khổ đang bó gối bên hiên. Chủ tịch hay ao, hồ, cây cối. Đặc biệt là những giá trị của làng, xích, lúc cần đi vệ sinh thì gọi, có nó thay đổi nhanh quá rồi à. Ông tự xã bảo: nếp làng, lối sống, lối ứng xử, nghề cổ truyền, bảo tồn người mở cho. nghĩ. Chen giữa dòng suy nghĩ của -Này ông, cái bụng còn ấm ức nghệ nhân…Đặc biệt, vệt bài 3 kỳ “Khi làng lên phố” Đến đêm thứ ba thì Đặng đến ông vẫn là Dung. Còn Dìa thì nước à. Thằng Đặng là cháu trong họ tôi. của anh đã đạt giải Nhì cuộc thi viết ký, ghi chép “Thăng tìm chìa mở cho Dung. Chìa khóa mắt ngắn dài. Tại sao chị dại thế, đã Nó và con gái ông ưng bụng nhau. Long - Hà Nội: 11 thế kỷ lắng hồn sông núi”, do báo Hà ông Khổ giấu trong túi áo, nhưng đi rồi còn quay về làm gì. Chúng nó đến nhờ tôi. Tôi thuyết Nội mới tổ chức. mắc ở đinh đóng cột chỗ nằm. Đôi Rõ ràng bụng ông thấy con phục được bố thằng Đặng rồi. Ây Thật sự, ở Hà Nội có rất nhiều đề tài để văn chương bạn nhìn nhau. Họ nhớn nhác tìm đúng lắm. Nhưng cái tự ái trong dà, mình là người lớn ở xứ này mà. và báo chí khai thác. Chỉ từ nhà ra đường là đã thấy. cách bỏ trốn. Cô em Dìa lúc này trở ông dồn ứ, cục tức nuốt còn chưa Mình không thể để ma men và ma Người viết cần quan sát tinh, chịu khó, tỉ mỉ, cẩn thận là dậy làm Dung giật mình. “Dìa ơi, trôi. Dung bồi tiếp: “Bố thương gia thuốc phiện làm hư mình mãi. Tôi có sản phẩm. Đúng 10 năm trước anh đã cho ra mắt cuốn thương chị. Em đừng bảo gì với bố. đình, thương chúng con, và thương với ông đều thương bọn trẻ. Hãy sách Hoa thở để đón chào Hà Nội 1000 năm và sau 10 Để anh chị đi”. Dìa gật đầu: “Em chính bản thân bố. Hãy nghe lời cho chúng cơ hội. năm khi Hà Nội chuẩn bị bước vào tuổi 1.010 anh lại không nói đâu. Em ủng hộ hai con, nghe lời các chú ấy, về huyện Ông Khổ nắm tay ông Chủ “gói ghém” tình yêu với mảnh đất này bằng tập “Hà Nội người. Nhưng hai người định đi cai thôi bố ơi”. Lúc sau cả Đặng tịch xã: thênh thang ký ức”. đâu? Em sẽ ở nhà chăm sóc bố. cũng tiến vào, gan lỳ đứng, mặc -Ông không trách tôi chứ? “Tôi yêu Hà Nội, tôi tiếc ký ức và luôn muốn gìn giữ Nhưng phải làm gì đó để bố cai dứt ông Khổ chửi mãi cũng không đi. -Tôi hứa không để bụng. ký ức, từ đó tỉ mỉ lắng nghe cuộc sống, phố phường, cây đi chứ, nghe người ta nói ù tai lắm. Ông Khổ thấy hình ảnh của mình Những người cùng ông đánh thổ cối, con ngõ, mái ngói, sự chuyển dịch của bốn mùa… Bố không làm cán bộ xã chắc trong cách mà bọn trẻ quan tâm phỉ năm nào cũng không để bụng thậm chí quan tâm vào những khoảng khắc, những điều chẳng đến nỗi”. Dung nhìn em, trào đến nhau. Đứa con gái của ông, đâu. Dưới xuôi người ta làm kinh rất đỗi nhỏ bé và bình dị của Hà Nội. Vì thế tôi nghĩ rằng, nước mắt: “Chị cảm ơn Dìa nhé”. với đôi mắt lấp lánh ánh trăng, y tế giỏi lắm. Chúng ta cũng phải đi ở mỗi mốc thời gian quan trọng đều có kỷ niệm. Nên tôi Thế là Đặng kéo Dung đi. Đi như mẹ nó đứng bên gốc lê đầu học làm giàu thôi. V.V.C sẽ chuẩn bị đề tài để phù hợp và in thành sách, từ những gì mình đã viết được. Tất nhiên, phải chuẩn bị tâm thế. 10 năm trước một cuốn, và năm nay là “Hà Nội thênh êu thương, cuồng nhiệt đã khoảnh khắc đó, thời gian đó, mọi thứ xúc được yêu thương, trân trọng. Ấy là thang ký ức”. Mỗi cuốn sách đều kể về Hà Nội theo cách nhiều người, cuộc sống luôn đều là thật. Ngay cả hiện tại tình yêu cảm giác về nơi mọi bão giông nằm lại riêng, nhưng luôn hiện diện một tình yêu và cả nỗi trăn tham vọng không bao giờ đủ! đó không còn nữa, thì tình yêu mà bạn sau cánh cửa, khi cả thế giới có quay trở về thành phố nghìn năm văn hiến”, Nguyễn Văn Học khi đã bước ra, bước vào rất đã từng rạng ngời hạnh phúc, đã từng lưng, dù một ngày họ mất tất cả, vẫn chia sẻ. n bão, xoay vần họ thật lâu. có! Cho tới ngày, chúng ta giật mình còn một điều cuối cùng ở lại… Trong tập ký sự, tác giả nhắc lại những vẻ đẹp của khoảnh khắc, mỗi chúng ta hỏi nhau: “ Chúng ta có ổn không?”… Có ai đó đã từng nói, có một điều giếng làng đã được khẳng định từ nhiều thập niên qua. mình đã không còn bám víu Ở Bhutan, đất nước hạnh phúc, tỉ còn đẹp hơn cả tình yêu tuổi 20, đó là Giếng làng cũng là một di sản, một vẻ đẹp làng quê mà ng nỗi buồn hay cơn giận đã lệ ly hôn là 50% bởi họ tin vào nghiệp. tình yêu của những người đã bước qua ngày xưa giá trị sử dụng rất lớn. Có làng đào cả hệ thống m rồi. Đến một lúc nào đó, Một người có thể có duyên - nghiệp thời son trẻ! Có hình ảnh còn đẹp hơn giếng để cung cấp nước sinh hoạt cho xóm, làng. Song, ời ta không cần tới màu sắc với nhiều người. Không thể đổ lỗi và cả nụ hôn của những đôi trẻ yêu nhau do quá trình đô thị hóa, nhiều giếng bị lấp, không được a cuộc sống, của tuổi trẻ long phán xét con tim được. Dù tôi rất yêu đó là cảnh đôi vợ chồng già nắm chặt sử dụng, bị ô nhiễm. Qua các bài viết trong cuốn sách, , màu bình thường cũng là vợ tôi thì tôi cũng chỉ tận hưởng điều tay nhau trên đường… Giá của cái tác giả cũng đưa bạn đọc cùng dự phần vào thực tế, nhiều sắc của cuộc sống. Người ta đó trong hiện tại thôi. Ai mà biết được nắm tay tuổi già là bao nhiêu giông giếng nói riêng, hệ thống di tích, nét đẹp văn hóa nói n phải đi tìm câu trả lời cho mai cô ấy lại yêu người khác, là duyên bão tuổi trẻ! Cái nắm tay của những chung bị mất đi, xuống cấp là lỗi của con người. Nên nh nữa… - nghiệp của cô ấy như vậy. Hai người con người đã bước qua biết bao thăng trong mỗi bài viết, thông điệp “cùng bảo vệ” rất rõ. Dù hơ ngây, ta thường gắn tình nào đó có thể đã từng yêu nhau ở kiếp trầm cuộc sống, đi qua cả những khổ lớn hay nhỏ, thì mỗi khối tài sản đều cần có cách để bảo một sự cố định. Hầu hết ai trước và giờ họ gặp lại nhau và nảy hạnh, đớn đau mà vẫn thắm thiết, khép vệ, bởi có những thứ mất đi rồi mới thấy tiếc. Có những úng ta lớn lên, nhìn thấy ông sinh tình cảm. Ở đó, mọi người được trọn kiếp người! chiếc giếng bị lấp đi rồi nhưng do tiếc quá nên người ta ẹ mình yêu nhau bao nhiêu dạy chẳng có gì mãi mãi, vì thế mà họ Cuộc sống vốn là như thế, chỉ cần lại khơi lại. Xét đến cùng, những khối tài sản ấy đều và nghĩ cưới nhau rồi sẽ là hạnh phúc chăng? Hạnh phúc khi biết bạn buông tay, là lạc nhau! Như tới được cha ông chúng ta gây dựng, gìn giữ và mong muốn Thế nhưng, chỉ khi ta cảm mọi điều đều là tương đối, không hoàn một ngã rẽ, chúng ta chợt nhận ra, thế hệ sau giữ lấy, tiếp nối và trao truyền. Hà cớ gì chúng h được yêu, thì mọi thứ đều là hảo… chúng ta không còn nhau. Và ở đó, nơi ta, mỗi người dân, cán bộ không có trách nhiệm bảo tồn? i chúng ta cho tới khi thất Và tới một thời điểm nào đó, dù là chốn ấy, từng có một cuộc tình… (Đọc “Hà Nội thênh thang ký ức” của Nguyễn Văn ng đã tin yêu nhau, trong trẻ hay già, người ta luôn cần một cảm MIÊN THẢO Học, do NXB Dân trí phát hành, năm 2020). HUY LÝ
- 12 Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 DU LịCH - TRảI NGHIệM http://baophapluat.vn l Người Việt đi du lịch Việt. Du lịch Việt - tìm cách vực dậy sau “cú đá bồi” l Các khách sạn mong được bình yên để đón khách. Từ ngày 25/7/2020, dịch Covid-19 bùng phát trở lại tại một số địa phương khiến hoạt động du lịch Việt một lần nữa bị ảnh hưởng nặng nề. Chương trình kích cầu du lịch nội địa lần 1 do Bộ VHTT&DL Việc tái khởi động Chương trình Kích cầu du lịch lần 2 dự kiến sẽ tạo cơ phát động theo Kế hoạch số 1749/KH-BVHTTDL ngày 08/5/2020 vừa qua đã được các cơ quan nhà nước, cộng đồng doanh nghiệp và hội để du lịch một lần nữa “ấm lên” sau “cú đá bồi” của dịch Covid-19. nhân dân đồng lòng hưởng ứng, mang lại hiệu quả tích cực. Lượng khách du lịch nội địa tăng mạnh trong tháng 5,6,7/2020, đạt và vượt Người Việt đi du lịch Việt vẻ đẹp tuyệt vời đó qua các tour cầu tập trung vào việc xây dựng so với cùng kỳ năm 2019. Đại dịch Covid gây ảnh Phú Yên 3 ngày 2 đêm, Nha những gói kích cầu hấp dẫn về hưởng đến toàn bộ nền kinh tế Trang 3 ngày 2 đêm. giá, đa dạng về chương trình, của Việt Nam nói riêng và thế Đến với Miền Nam, các vị đảm bảo chất lượng và uy tín đối tác, với khách du lịch. Đồng vẫn duy trì vận hành ổn định giới nói chung, trong đó ngành khách sẽ ngây ngất với một Đà thương hiệu, đồng thời có thời, các doanh nghiệp cũng cần và hoàn toàn không có ý định du lịch – vốn là một trong những Lạt đầy thơ mộng qua tour ghép những chính sách hoãn hủy, thực hiện tốt các quy định về an chuyển đổi chủ sở hữu ở thời ngành kinh tế mũi nhọn của nước Đà Lạt 4 ngày 3 đêm hay tận hoán đổi linh hoạt, đảm bảo toàn phòng chống dịch bệnh, điểm hiện tại. ta lại phải chịu ảnh hưởng hưởng ngày nghỉ cuối tuần ở hòn quyền lợi của khách du lịch. đẩy mạnh truyền thông và cam Không chỉ Grand Vista, tại nghiêm trọng và nặng nề nhất. Đảo Phú quốc đầy mộng mơ với Về công tác truyền thông, kết thực hiện du lịch an toàn. Hà Nội cũng có khách sạn 5 sao Đồng hành cùng với ngành biển xanh cát trắng nắng vàng. việc tăng cường quảng bá hình khác rơi vào tình trạng bị rao “Bỗng dưng muốn khóc” vì bán là Atlanta Residences du lịch để vượt qua giai đoạn khó Ngoài việc đề xuất cho du ảnh du lịch Việt Nam an toàn bị rao bán khách sạn “oan” khăn cũng như hưởng ứng chiến khách những tour du lịch kích hấp dẫn trên các kênh truyền (Hàng Chuối, quận Hai Bà Trong khi việc kích cầu 2 Trưng). Giá rao dành cho khách dịch kích cầu du lịch lần 2 của cầu giá siêu ưu đãi, website còn thông trung ương, địa phương được “kích hoạt”, nhiều đơn vị Tổng Cục Du Lịch, Mr Linh’s là nơi cung cấp những cẩm và doanh nghiệp sẽ góp phần sạn này với quy mô 16,5 tầng lữ hành, khách sạn sẵn sàng nổi, 2 tầng hầm trên nền diện Adventures cho ra đời website nang, kiến thức du lịch vô cùng xóa bỏ tâm lý e ngại đi du lịch nhân lực, cơ sở vật chất, các Người Việt Du Lịch Việt hữu ích của các điểm đến khắp trong bối cảnh dịch Covid-19. tích 560m2 này là 480 tỷ đồng. tour tuyến điểm hấp dẫn khấp Tuy nhiên, đơn vị vận hành www.nguoivietdulichviet.vn là cả nước, giúp cho du khách có Trong đợt kích cầu lần này, khởi hy vọng vào việc hút một trang du lịch trực tuyến và thể nắm được nhiều thông tin bổ việc thực hiện các hướng dẫn cũng khẳng định thông tin trên khách cuối năm. Vậy nhưng, có là sai sự thật. thương mại điện tử bằng tiếng ích cũng như hiểu rõ hơn về phòng, chống dịch Covid-19 một số khách sạn “bỗng dưng… Việt để hỗ trợ du khách Việt có vùng đất mà mình sẽ tới. Những vẫn cần được thực hiện một Cũng “bỗng dưng muốn muốn khóc” vì bị rao bán khách khóc”, khách sạn H.M ở TP. Hồ thể dễ dàng tiếp cận được với bạn trẻ yêu thích phượt cũng có cách nghiêm túc nhằm đảm bảo sạn “oan”. những chương trình du lịch với thể trang bị được nhiều kiến an toàn tại các doanh nghiệp lữ Chí Minh cũng bị kẻ xấu liên Kể từ cuối tháng 3/2020, khi tục rao bán trên các thông tin giá kích cầu “ngon- bổ- rẻ”. thức bổ ích. Trước đó, ngày hành, khu, điểm, cơ sở du lịch dịch bệnh Covid đang căng Trên website có các sản phẩm 18/9/2020, Bộ Văn hóa, Thể và kinh doanh dịch vụ du lịch. trên mạng với lời rao không thẳng, trên nhiều diễn đàn bất mấy thiện cảm: “Ông chủ cờ tour kích cầu nội địa hấp dẫn thao và Du lịch chính thức Bộ VHTT&DL cũng khuyến động sản, khách sạn 5 sao như: Miền Bắc với các chương phát động “Chương trình kích khích du khách, doanh nghiệp bạc, phá sản nên phải rao bán”, Grand Vista tọa lạc ngay cạnh “Vỡ nợ, bán gấp”… khiến cho trình Ba Bể - Bản Giốc 3 ngày 2 cầu du lịch nội địa lần thứ 2” thường xuyên cập nhật thông tin Trung tâm triển lãm Giảng Võ đêm, nghỉ dưỡng tại hồ Ba Bể 2 và sẽ được triển khai vào về điểm đến an toàn trên các H.M lao đao vì mất uy tín. cũ trên đường Giảng Võ, quận Các khổ chủ bức xúc: “"Một ngày 1 đêm, khám phá Hà Giang những tháng cuối năm 2020. phương tiện thông tin đại chúng Ba Đình đã liên tục bị rao bán 3 ngày 2 đêm hay những chương Chương trình tái kích cầu du và các phần mềm ứng dụng số trang giao dịch bất động sản với mức giá dao động từ 950 – đã trắng trợn đăng tin rao bán trình Landtour 1 ngày tại Ba Bể. lịch lần này hướng đến chủ đề công nghệ số liên quan. 1.000 tỷ đồng. Phó Giám đốc Với những vị khách yêu thích “Du lịch Việt Nam an toàn, Các đơn vị này cũng chịu hoàn toàn thất thiệt và sử dụng điều hành khách sạn này, bà hình ảnh khách sạn không xin vận động, đặc biệt trong thời gian hấp dẫn”. trách nhiệm về việc kiểm tra, xử Nguyễn Cẩm Tú cho biết thông tháng 9 tháng 10 là mùa lúa chín Trong đợt kích cầu lần thứ 2, lý nghiêm để đảm bảo việc tuân phép. Chúng tôi đã phải chống tin này là không chính xác. Cụ chọi với dịch Covid 19 gần 9 trên những thửa ruộng bậc thang thị trường mà du lịch nhắm đến thủ các quy định an toàn phòng thể, bà Tú cho biết một số trang tại vùng cao Tây Bắc, việc tận vẫn là đối tượng khách du lịch chống dịch bệnh tại các điểm tháng trời. Nay dịch bệnh dần giao dịch bất động sản đã đăng tan, chúng tôi đã sẵn sàng cơ sở hưởng khung cảnh hùng vĩ đó sẽ Việt Nam và người nước ngoài đến, doanh nghiệp trên địa bàn. thông tin rao bán hoàn toàn thất trở nên vô cùng dễ dàng với các sinh sống và làm việc tại Việt Hiệp hội Du lịch Việt Nam, các vật chất, nhân lực tốt để đón du thiệt và sử dụng hình ảnh khách khách, hy vọng từ nay đến cuối tour du lịch trekking tại Mù Cang Nam. Các hoạt động kích cầu sẽ hiệp hội du lịch địa phương, hội sạn không xin phép. Chải 5 ngày 4 đêm. tập trung vào phát động thị nghề nghiệp liên quan huy động năm du lịch Việt khởi sắc. Vậy “Nhận thấy điều này gây ảnh nhưng, những tin rao bán Với Miền Trung, các chương trường, giới thiệu điểm đến, thu hội viên tham gia liên minh kích hưởng tiêu cực tới hình ảnh trình du lịch khám phá kỳ quan hút khách trên cơ sở Liên minh cầu du lịch. “khách sạn khống” đầy rẫy trên khách sạn, chúng tôi đã lập tức mạng chẳng khác gì đẩy chúng Phong Nha Kẻ Bàng, động Thiên kích cầu giai đoạn trước, Các doanh nghiệp lữ hành, thông báo tới các trang giao Đường, sông Chày hang Tối với khuyến khích hình thành các lưu trú, vận chuyển, hãng hàng tôi xuống vực thẳm”. dịch này, yêu cầu gỡ bỏ mọi Đại diện Grand Vista Hanoi các trò chơi đa dạng, mạo hiểm liên minh kích cầu mới dựa trên không, cơ sở dịch vụ và khu vui thông tin và hình ảnh liên quan đang chờ các du khách tự mình sản phẩm phù hợp nhu cầu du chơi giải trí phải xây dựng các cho biết đã yêu cầu các trang đến khách sạn Grand, tuy nhiên giao dịch bất động sản gỡ bỏ khám phá. Đặc biệt, Miền Trung lịch tham quan, du lịch sinh sản phẩm mới, chương trình cho đến thời điểm này, các cũng là nơi sở hữu những bãi thái, nghỉ dưỡng ngắn ngày, kích cầu khuyến mại, nâng cao thông tin sai lệch tới khách sạn thông tin thất thiệt vẫn không của mình. Nếu không thực hiện, biển đẹp nhất thế giới được thống chăm sóc sức khỏe, du lịch gofl chất lượng sản phẩm dịch vụ. dừng lan truyền”, phía Grand kê hàng năm trên các trang tạp và du lịch MICE… Cung cấp thông tin, thông báo công ty sẽ mời ban pháp lý vào Vista thông tin. Ngoài ra, đại cuộc để có những biện pháp chí du lịch được phát hành toàn Về việc phát triển các sản về dịch vụ và giá cả khuyến diện khách sạn khẳng định cầu. Du khách có thể khám phá phẩm du lịch, chương trình kích mại, thực hiện đúng cam kết với cứng rắn hơn. thêm rằng, Grand Vista hiện THÙY DƯƠNG
- http://baophapluat.vn BLOG SốNG Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 13 Suy nghĩ lạc quan lNhiều người cao tuổi có thích khác như: Tập dưỡng sinh, Một cuộc sống khỏe luôn cuộc sống mạnh khỏe an lạc. khiêu vũ, dùng mạng xã hội, tồn tại song song với một tinh giao lưu bạn bè, tham gia các thần khỏe mạnh vì bản thân suy câu lạc bộ, đi tham quan, du nghĩ gián tiếp tạo nên chất lịch. Chất lượng cuộc sống lượng cuộc sống. Bởi vậy, để được coi là tốt khi thỏa mãn người cao tuổi vui vẻ, nên tạo được các nhu cầu: Ăn, ở, mặc, cho họ một cuộc sống tốt với giải trí, thư giãn…và du lịch và những suy nghĩ tích cực, trở một trong những nhu cầu quan thành người già vui vẻ trong trọng, đối với người già, điều cuộc sống. này còn quan trọng hơn. Nói cách khác, tâm hồn Với những người già khi đã thanh thản, lạc quan là liều bước sang tuổi “xế chiều”, kinh thuốc duy trì thăng bằng của hệ tế ổn định, con cái trưởng thành, thần kinh, tăng cường sức sống tự lập, quỹ thời gian không eo trong cơ thể. Có nhiều người hẹp, tâm lý khắt khe của tuổi cho rằng,thêm tuổi nghĩa là bản già là một trong những lý do thân đang già đi trong khi thực mà nhiều người cao tuổi và gia chất nếu ý thức mình còn trẻ thì đình của họ quyết định chọn tự dưng cũng sẽ trẻ tới trên chục một tour “du lịch chậm” để trải tuổi. Do đó cần nghĩ rằng mình nghiệm, tìm kiếm những điều luôn còn trẻ, ý nghĩ tích cực này bổ ích sau những dông dài của làm cho những người xung tuổi cao niên. quanh thấy vui lây và cuộc sống Những nơi mang sẵn trong có thêm nhiều ý nghĩa và trở mình nhịp sống chậm rãi, bình thành người già vui vẻ. lặng, không gian thoáng đãng Ăn uống cũng làm cho người già vui vẻ hơn. Có một quy luật chung về sinh lý, đó là người tuổi càng cao thì răng Làm gì để và không khí ôn hòa, mát mẻ, trong lành là sự lựa chọn tối ưu cho người cao tuổi khi đi du lịch. Mùa thu với tiết trời mát không còn chắc chắn và đầy đủ, sức nhai kém. Việc cảm nhận về vị giác như mặn, ngọt, chua, “mùa Đông đời người” mẻ, dễ chịu, không quá nóng cũng không quá lạnh sẽ là khoảng thời gian lý tưởng nhất được an lạc? cay… hầu như đều bị giảm ở trong năm để người cao tuổi những mức độ khác nhau. Khẩu thăm thú đó đây và khám phá vị của tuổi “xế chiều” cũng cảnh sắc thiên nhiên quyến rũ khác, bởi vậy người cao tuổi là của các vùng miền. Ngắm lá đối tượng cần được chăm sóc vàng rơi, tắm suối khoáng nóng đặc biệt về dinh dưỡng vì cơ thể Khi bước vào độ tuổi “xế chiều”, sức khỏe của con người sẽ không thể nào hay tản bộ trong những ngôi thường đã bị lão hóa. Chức được như trước nữa. Cơ thể sẽ xuất hiện những dấu hiệu lão hóa, việc đau làng cổ là lựa chọn thú vị cho năng của các cơ quan, bộ phận nhức trở nên thường xuyên hơn, và bệnh tật cũng dễ dàng tìm đến hơn. chuyến du ngoạn tuổi già. đều bị suy giảm. Nói cách khác, Những tour du lịch thiết kế dành riêng với đối tượng như người Tuổi tác càng cao, người già càng trở nên “khó chiều”, không những về riêng cho người cao tuổi thường cao tuổi luôn cần phải có một sức khỏe mà cả vấn đề về tâm lý. Sau khi nghỉ hưu, họ không còn cảm có lịch trình không quá dày, nội chế độ ăn uống hợp lý. giác mình là một người già vui vẻ, không còn giá trị, bị bỏ rơi, bị lãng quên, dung tham quan được thiết kế Cụ thể, do nhu cầu năng không còn được người khác tôn trọng. Họ cảm thấy như mình bị mất đi tất thong thả, nhẹ nhàng, khí hậu lượng giảm nên người trong độ cả: công việc, mối quan hệ, quyền lực…Để vượt qua khủng hoảng này, điểm đến dễ chịu, thực đơn tuổi này cần giảm mức ăn so với trong mỗi bữa ăn bảo đảm dinh thời trẻ, trước hết là ăn giảm nhiều người cao tuổi đã chia sẻ với nhau những bí quyết hay. dưỡng, phù hợp với sức khỏe và cơm. Ví dụ, trước đây mỗi bữa sở thích của người già… ăn ba, bốn bát cơm, nay chỉ nên ngủ, bao gồm các điều kiện tối Ngoài ra, nhiều người già đã chút vốn liếng. Những gì không Những người lớn tuổi trước ăn hai hoặc một bát. Chú ý giảm ưu về ánh sáng, tiếng ồn, nhiệt “rỉ tai” nhau bí quyết: “Tự lựa thể chi trả thì đừng chi trả, khi thực hiện một chuyến du thịt, giảm mỡ, giảm đường, độ; Tạo thói quen về giờ giấc sức mình”: Con người sau khi không thể cho thì đừng cho. lịch dù ngắn hay dài ngày đều giảm muối bằng cách ăn nhạt sinh hoạt, đi ngủ. Mặc quần áo già đi hãy biết tự lựa sức mình, Cho càng ít con cháu càng hiền nên đi gặp bác sĩ để có thể biết dần vì ăn muối nhiều có liên thoải mái, rộng rãi; Khi đi ngủ những việc quá sức thì đừng cố, minh. Thứ gì cũng cung cấp đủ trước tình trạng sức khỏe của quan đến bệnh tăng huyết áp. không nên đọc sách, xem ti vi, làm xong mà chẳng có kết quả đầy, con cháu chắc chắn sẽ mình hiện tại và những cách Ăn thêm đậu, lạc, vừng và cá nhìn đồng hồ, tránh căng thẳng, gì tốt đẹp thì đừng làm. Già rồi chẳng biết làm gì, chỉ biết “há phòng tránh những nguy hiểm vừa có nhiều chất đạm lại có lo lắng, xúc động… thì phải biết buông quyền, yên miệng chờ sung”. Chắc chắn dễ xảy ra cho mình và có được nhiều chất dầu giúp phòng các Người cao tuổi nên đi thăm tâm về con cái mà dưỡng tâm chúng sẽ chỉ có thể sống một lời khuyên dự phòng hữu ích. bệnh tim mạch. khám bác sĩ vài lần trong một mình, làm một người già vui vẻ, cuộc sống bình thường, thậm Đối với người cao tuổi khi Mất ngủ, khó ngủ, ngủ năm. Ngoài khám lâm sàng, nên khoẻ mạnh. “Điều không nhìn”: chí cùng khổ. Hãy để con cháu du lịch cần quan tâm đến vấn đề không sâu giấc… là tình trạng làm một số xét nghiệm như: Nhìn bằng hai mắt, chi bằng dưỡng thành thói quen tự lực bảo hiểm để phòng các rủi ro phổ biến ở người cao tuổi, nếu điện tim, siêu âm tổng quát, xét nhìn bằng một mắt, nhắm một cánh sinh. “Không chờ đợi”: ngoài ý muốn. Hiện nay, các kéo dài có thể gây ảnh hưởng nghiệm đường máu, mỡ máu… mắt, mở một mắt sẽ tốt hơn; Đợi nghỉ hưu đợi tiền tiết kiệm, chương trình tour trong và rất lớn đến sức khỏe. Vì vậy, để có thông tin đầy đủ về tình Chuyện gì cũng quá tính toán đợi con cái trưởng thành, đợi trả ngoài nước của nhiều công ty bên cạnh việc tìm nguyên nhân trạng sức khỏe của mình và áp quá thông minh, ngược lại còn tiền nhà… Chúng ta cứ luôn du lịch đều tính giá trọn gói, và điều trị đúng cách, việc thực dụng các biện pháp điều chỉnh rước vạ vào thân; Đừng chỉ nghĩ chờ đợi, cuối cùng lại đợi đến gồm đầy đủ các loại thuế, phí và hiện chế độ ăn uống, sinh hoạt, kịp thời. cách thay đổi người khác, mỗi khi cử hành lễ tiễn biệt của tặng thêm bảo hiểm du lịch. Vì tập luyện phù hợp là biện pháp Tập thể dục là một trong người đều có cách sống của chính bản thân mình. Đời người vậy, cần tham khảo kỹ giá và tốt nhất để người cao tuổi có những cách hiệu quả giúp người riêng mình. Con cháu có phúc ai cũng phải trải qua một lần, cân nhắc để lựa chọn gói du lịch giấc ngủ ngon. cao tuổi có thể kéo dài tuổi thọ. của con cháu, ít quản chuyện đừng quá lao tâm, con cháu chịu hợp lý. Người cao tuổi không nên Khi cơ thể của họ khỏe mạnh, phiếm là cách tuyệt vời nhất. chút khổ mới có thể trưởng Chuyên gia tâm lý phân tích, uống rượu, bia và các chất kích bệnh tật cũng sẽ ít mắc phải “Việc không quản”: Dẫu thế thành. Trước sau gì thì ai cũng cuộc đời một con người cũng thích gây tổn hại gan và gây mất hơn, sức đề kháng tăng lên, và giới này thiếu đi bất kỳ ai thì trái phải rời đi, nhưng đừng tiếc thay đổi như bốn mùa Xuân- Hạ ngủ như cà phê, các loại nước cơ thể tiếp thu các dinh dưỡng đất vẫn cứ quay, người khác vẫn nuối, những việc muốn làm thì - Thu- Đông xoay vần, mỗi mùa có gas. Không hút thuốc lá và tốt hơn. Bên cạnh đó, tập thể cứ sống, mặt trời vẫn chiếu sáng đừng chờ đợi. Nhất định phải khác nhau lại xảy ra những tránh xa khói thuốc lá. Nên duy dục thường xuyên giúp cho khả mỗi ngày; Hãy để tâm tới sức sống thật tốt và hưởng thụ cuộc chuyện khác nhau. Mùa xuân trì các hình thức tập luyện phù năng giữ cân bằng của họ trở khoẻ của bản thân, để tâm tới sống mỗi ngày. gieo hạt, mùa hạ vun xới, mùa hợp với sức khỏe như đi bộ, tập nên tốt hơn, tránh việc té ngã niềm vui của bản thân, để tâm thu hái quả, mùa đông cất giữ. dưỡng sinh một cách đều đặn và gây tổn thương tới các bộ tới việc mình cần làm, để tâm Đi “du lịch chậm” khi còn Người già như mùa Đông đang hay thực hiện các bài luyện tập phận trên cơ thể. Các bài tập tới bản thân mình là được rồi; sức khỏe và điều kiện dần tới, mang theo sự lôi cuốn nhẹ nhàng trước khi đi ngủ để thể dục dành cho người cao Hãy chăm sóc tốt cho sức khoẻ Đặc biệt, để giữa cuộc sống đặc biệt khác với 3 mùa Xuân – dễ đi vào giấc ngủ và giấc ngủ tuổi đơn giản, nhẹ nhàng và dễ của mình, đừng làm phiền luỵ “mùa Đông đời người” luôn vui Hạ – Thu. Mong người cao tuổi sẽ sâu hơn. tập. Nó sẽ giúp ích được cho đến gia đình, con cháu. “Điều vẻ, họ hạn chế suốt ngày ở nhà, hãy biết nắm giữ và trân trọng Ngoài ra, cần tạo môi trường cơ thể hơn là việc làm tổn không cho”: Sau khi già đi, nhất nằm bẹp xem ti vi. Thay vào đó những vẻ đẹp mà “mùa Đông đời yên tĩnh, thư giãn trước khi đi thương xương của họ. định phải giữ lại cho mình một là họ tìm thấy nhiều niềm vui người” lưu giữ. BẢO MI (t/h)
- 14 Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 PHÓNG SỰ - GHI CHÉP http://baophapluat.vn Chặng cuối của những sĩ cũng đã được đem ra mổ xẻ, tranh cãi nhiều vì những bất cập chung quanh. Như câu chuyện nhà dưỡng lão xuống cấp nhưng gặp khó trong chuyện chỉnh trang, xây cất lại. Cạnh đó, một hào quang xế bóng nghịch lý tồn tại nơi đây, đó là khuôn viên của viện dưỡng lão rộng mênh mông hơn 5000m2, nhưng trước đây, sức chứa nhiều nhất chỉ dành cho trên 20 cụ. Giờ đây, số còn lại chỉ hơn 10 cụ. Vừa rộng, vừa xuống Nơi duy nhất ở Sài Gòn, cũng như trên cả nước nuôi dưỡng những nghệ sĩ sân khấu lúc về già là Viện dưỡng cấp, vừa buồn, công năng lại không được sử dụng hết. Trong lão nghệ sĩ TP HCM. Nơi ấy, những con người có một thời tỏa sáng trên sân khấu bằng sắc vóc, bằng giọng khi đó, ngoài kia còn rất nhiều ca, nay thu mình lại, sống một cuộc sống bình an, lặng lẽ về già… nghệ sĩ về già lang thang, vất vưởng, không nơi nương tựa lại không được xét duyệt vào sinh sống. Như trường hợp của 2 nghệ sĩ Tòng Sơn và Hoàng Lan. Quái kiệt thổi harmonica Tòng Sơn hơn 80 tuổi, bị tim nặng, sống một mình trong căn phòng trọ nhỏ xíu vài mét vuông, đã nhiều lần trở bệnh mà không ai biết, hàng xóm phải cậy cửa đưa đi cấp cứu. Còn nghệ sĩ Hoàng Lan, hơn 60 tuổi, đã giảm thính lực, thị lực, từng đột quỵ và đang mắc Parkinson, hiện chỉ sống nhờ quán cơm nhỏ èo uột và tiền hỗ trợ của nhiều nghệ sĩ hảo tâm khác. Nhưng cả hai nghệ sĩ sau khi làm đơn xin được vào viện dưỡng lão nghệ sĩ đã bị từ chối. Lý do không chấp thuận là viện lSinh viên một trường Đại học tổ chức đến thăm các cụ ở nhà dưỡng lão nghệ sĩ. lNhà dưỡng lão nghệ sĩ. dưỡng lão có nhiều quy định riêng như: Nam từ 65 tuổi, nữ từ Những ngọn đèn le lói bà khỏe ra nhiều vì được ở một thì trả. Điều quan trọng với nữ Đau đáu đời nghệ sĩ về già 60 tuổi trở lên và có 25 năm liên nơi có vườn rộng, nhiều cây nghệ sĩ không phải là tiền bạc mà tục trong nghề; hoàn cảnh khó Viện dưỡng lão nghệ sĩ, mà Viện dưỡng lão nghệ sĩ sau xanh, ăn uống ngày hai bữa đều là lòng yêu nghề, nhớ nghề. Với khăn, không nơi nương tựa, nói chính xác hơn là viện nhiều năm xây dựng chưa được đặn. Đặc biệt là có rất nhiều bà, về già mà còn được đi đóng không ai nuôi dưỡng; không dưỡng lão nghệ sĩ sân khấu ở trùng tu, giờ đây đã cũ kĩ nhiều, “bạn già” cùng nghề, hợp ý phim thường như thế đã là “Tổ mắc bệnh truyền nhiễm, bệnh đường Âu Dương Lân, quận 8 xuống cấp rất nặng, lầu một hầu nhau. Thi thoảng, họ ngồi cùng đãi”, là may mắn hơn nhiều đồng tâm thần, bệnh bại liệt, không vi nằm trên một khu đất rộng rãi như không sử dụng được vì nhau ôn lại chuyện cũ, hát cùng nghiệp cùng tuổi. Được làm nghề phạm pháp luật; có hộ khẩu TP và rợp bóng cây. Nơi đó từng có xuống cấp và bất tiện cho nghệ nhau vài câu ca cổ. Đôi lúc có khiến bà thấy vẫn có niềm vui lao HCM và phải là Hội viên hội đông đúc nghệ sĩ, tiếng đàn hát, sĩ già lên xuống. Có không ít nhiều bạn trẻ hay nghệ sĩ thế hệ động, vẫn nỗ lực đóng góp cho sân khấu TP HCM. Những nghệ nói cười suốt ngày, giờ đã vắng nhà hảo tâm đã lên tiếng việc hỗ sau bên ngoài vào thăm, tặng sĩ không đáp ứng đủ tiêu chí, lặng lắm. Nó vắng, buồn như nghệ thuật. Tiền kiếm được bà trợ để ban quản lý có thể xây quà, các nghệ sĩ lại vui vẻ hồ đặc biệt không phải hội viên nỗi cô đơn lúc tuổi già xế bóng lấy chi dùng vặt vãnh, đôi khi thêm chỗ ở, xét duyệt thêm hởi đứng biểu diễn trước những Hội Sân khấu cũng không được của các nghệ sĩ không còn nơi giúp đỡ người khác. Năm nay nhiều nghệ sĩ già yếu, bệnh tật khách viếng thăm, cảm giác rộn vào ở. Chung quanh vấn đề này, nương tựa nào ngoài nơi đây. gặp phải mùa dịch, vắng show, vào viện. Tuy nhiên, khu dưỡng ràng của ngày xưa trở lại. nhiều ý kiến cho rằng, phải Viện dưỡng lão nghệ sĩ được bà ở viện hằng ngày dạo chơi, lão là đất công, đất cho mượn Không phải nghệ sĩ nào vào chăng cần có một đề án xây lập ra vào năm 1997, do đề xuất chuyện trò, thể dục. nên Ban Ái hữu không có sổ đỏ, đây cũng không còn bà con, thân dựng, cải tạo viện dưỡng lão của nữ NSND Phùng Há. Nơi Kém may mắn hơn, có những vì vậy không thể xin phép xây thích, tứ cố vô thân. Nhiều nghệ nghệ sĩ, đồng thời thay đổi quy đây là chốn sinh sống về già nghệ sĩ trước khi vào viện dưỡng dựng được. chế cho thoáng hơn, hỗ trợ được của rất nhiều nghệ sĩ gạo cội sĩ cũng có bà con xa, thậm chí lão đã phải đi bán vé số, làm đủ Vỏn vẹn hơn 10 cụ già ở nhiều nghệ sĩ về già hơn, như của ngành sân khấu: Thiên con cái, nhưng người thì ở với nghề, bươn chải khắp nơi để trong một không gian rộng lớn tinh thần yêu thương không Kim, Lệ Thẩm, Ngọc Đáng, người thân không tiện, không kiếm sống, bữa đói bữa no. Thế của viện dưỡng lão, cơm ngày phân biệt mà cố NS Phùng Há Diệu Hiền… Mỗi một nghệ sĩ hợp, người thích ở với nghệ sĩ nên, vào viện dưỡng lão, với họ hai bữa không tránh khỏi quạnh đã đặt ra khi đề nghị thành lập lão thành vào gửi thân về già đồng nghiệp, vui vẻ hơn. Như là một may mắn, một niềm vui quẽ. Niềm vui lớn nhất của các viện dưỡng lão này? chốn này là một mảnh đời, một trường hợp của nữ nghệ sĩ Thiên an ủi lúc cuối đời. cụ là đôi khi được bà con họ Những cụ già ít ỏi còn lại ở thân phận riêng. Nhưng hầu hết Kim, một nghệ sĩ sân khấu về già Còn nhớ, thời điểm những hàng mời về thăm, hoặc lớp viện dưỡng lão nghệ sĩ giờ đây trong số họ là những nghệ sĩ già vẫn “quen mặt” với các vai diễn nghệ sĩ trẻ, các bạn sinh viên, năm đầu mới thành lập, viện cũng như những ngọn đèn leo không nhà cửa, không chốn phúc hậu trên sóng truyền hình. mạnh thường quân ghé thăm. dưỡng lão luôn trên 20 nghệ sĩ lắt trước gió. Những năm qua, dung thân, đau ốm bệnh tật. Nghệ sĩ Thiên Kim có năm người Bởi, mỗi lần có người đến là có sinh sống. Mỗi người một phòng họ đã làm biết bao nhiêu cuộc NSUT Diệu Hiền kể, bà trốn con, đều có công ăn việc làm ổn niềm vui từ những buổi giao lưu riêng, được chăm nom cơm tiễn đưa những người bạn vong nhà theo gánh hát từ nhỏ, cả đời định, thành đạt. Các con cũng văn nghệ, chuyện trò, từ những nước hàng ngày. Thời điểm “huy niên về với đất? Họ đã qua một gắn với nghiệp diễn, trên sân muốn giữ bà lại ở chung nhưng món quà chân tình. Hơn thế, hoàng” cách đây chục năm, đời huy hoàng, tỏa sáng, đắm khấu. Đến lúc về già, bệnh tật, bà từ chối. Bà bảo, ở chung với hầu hết các nghệ sĩ đều theo người trong viện còn đông đúc, say vời nghiệp diễn. Giờ sống mắt mờ tay run, bà không còn bạn già thấu hiểu nhau hơn. Cách nghiệp diễn tự do, theo đoàn các nghệ sĩ còn tương đối khỏe bình yên, an ổn, chấp nhận số đi hát đoàn kiếm sống được đây không lâu, nghệ sĩ Thiên hát, lúc về già không có lương khoắn. Những ngày ấy, trong phận, và chấp nhận sự chết như nữa, theo bạn bè đi hát ở chùa. Kiêm vẫn khá “đắt show” với hưu, nhiều người không bà con khuôn viên viện luôn vang lên một phần tất yếu của đời mình. Có người hảo tâm cho bà một nhiều vai diễn trong phim truyền thân thích, nên tiền tiêu vặt ít ỏi những tiếng ca, tiếng hát ngọt Như câu hát của nữ nghệ sĩ chỗ ở. Cách đây nhiều năm, hình. Tuy đã hơn xấp xỉ 90 cũng trông chờ vào những mạnh ngào sâu lắng của các cụ. Giờ Diệu Hiền tự sáng tác và thường nghệ sĩ Lệ Thẩm, Ngọc Đáng nhưng bà vẫn rất năng động, cứ thường quân ghé thăm, biếu các hát lên với khách viếng thăm: đến thăm chỗ ở, thấy sinh hoạt đây, thời gian trôi qua, nhiều cụ. Trong mùa dịch của năm đến cảnh quay của mình bà bắt “Tháng ngày thấm thoát phù du/ bất tiện, khó khăn nên khuyên nghệ sĩ đã lần lượt ra đi. Viện nay, hầu như các cụ không ra xe ôm đi, xong lại bắt xe ôm về. Bóng qua cửa sổ dễ hầu trở lui/ bà về viện dưỡng lão nghệ sĩ. dưỡng lão chỉ còn hơn 10 cụ, cụ ngoài nhiều, cũng không nhiều Cát xê nghệ sĩ già, vai phụ thực Có người hỏi trần gian ở đâu?/ Bà nộp đơn xin và đủ điều kiện, lớn nhất là nghệ sĩ Ngọc Đáng khác hảo tâm thăm viếng như chất không bao nhiêu tiền. Có bộ Trần gian là quán trọ bên được chấp thuận. Thế là từ đó cũng đã 93 tuổi. Các cụ còn lại xưa, viện dưỡng lão càng buồn, phim, sau nhiều cảnh quay bà đường/ Kiếp người là khách bà trở thành một thành viên của đa phần trên 80, 70. Tiếng hát vắng hơn. nhận có… 500 ngàn. Có bộ phim thập phương/ Chỉ dừng chân ngôi nhà nghệ sĩ này. Nghệ sĩ cũng hầu như chỉ còn cất lên khi Những năm gần đây, câu vì nhà sản xuất bị “bội chi”, bà tạm chứ không ai được ở luôn Diệu Hiền bảo, từ khi vào đây có khách viếng thăm… chuyện về Viện dưỡng lão nghệ cho thiếu nợ, đến bao giờ có tiền chốn này”… NGỌC MAI
- http://baophapluat.vn Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 15 Có phải tại… “hồ ly”? đến sau thì tôi phải chấp nhận. “HOạN THư”… Đánh ghen hay thậm chí là Tôi không giành giật cái không “đánh ghen” hộ đã không còn là thuộc về mình? Nếu người đàn chuyện hiếm hoi trong xã hội hiện ông cảm thấy đây mới đúng là đại. Bao vụ đánh ghen, cuối cùng tình yêu của đời mình thì sao? để làm gì? người phụ nữ cũng đều là người Nhiều phụ nữ Việt cần từ bỏ đáng thương hơn cả. Bởi cô ấy cái suy nghĩ chồng là tài sản, là vừa phải đắng cay chấp nhận rằng vật sở hữu của mình. Không ai có chồng mình ngoại tình, nhưng quyền sở hữu ai hết. Vợ chồng điều đau xót hơn chính là cô ấy lại Sau vụ đánh ghen ở đến với nhau bằng tình yêu hay bị chính người chồng của mình Lý Nam Đế (Hà Nội), tính toán vật chất cũng đều là sự bạo hành. Suy cho cùng, sự tức mạng xã hội lại rần tự nguyện và lựa chọn cá nhân, giận người vợ đối với người thứ ba không phải mua bán sở hữu nô lệ. hay thứ n cũng xuất phát từ tình rần chia sẻ về cách Khi không còn thỏa mãn cá nhân yêu. Nhưng người chồng lại sẵn “giữ chồng”… Tới thì thôi, đường ai nấy đi. Chia tay sàng chấp nhận vứt bỏ chính mức đạo diễn Lê không phải là tôi chịu thua trong người vợ, con cái của mình để bảo Hoàng phải thốt lên: “ việc giành giật chồng. Mà chia vệ cho một người phụ nữ lạ khác. Con gái Việt Nam, đàn tay để chấm dứt sự đau khổ của Nhiều chị cay đắng kể, khi vợ bắt tôi và mở cho tôi 1 cơ hội mới để quả tang tại trận và đánh ghen, bà Việt Nam, phụ nữ được hạnh phúc với một người chồng còn chửi mắng vợ cư xử Việt Nam sẽ đời đời, đàn ông khác. Tôi phải sống. kém văn minh, không biết giữ thể sẽ cả trăm năm, cả Sống long lanh và lộng lẫy hơn cả diện cho chồng, thậm chí còn đánh ngàn năm không bao người đàn bà cũ trong tôi! vợ cho tình nhân chạy thoát… Và như thế, đánh ghen xong nhẹ thì giờ, không khi nào Gay gắt hơn, đạo diễn Lê ngóc đầu lên nổi nếu Hoàng thẳng thắn: Trên thế giới mệt người, nặng hơn nữa thì bị đối này, kể ra cũng có một số đàn ông diện với pháp luật. trong đầu còn vấn kiệt xuất, hoặc cực kỳ thông Và gần đây là clip của các anh vương, còn trăn trở minh, hoặc cực kỳ tài năng đặc chồng đánh ghen, có cậu công các ý nghĩ phải biệt, hoặc vô cùng giàu có, con nhân đi làm đêm về phòng trọ thấy vợ và bồ vẫn ôm nhau ngủ “giữ chồng”... gái vớ được phải tìm cách nắm thế là vứt hết quần áo của vợ ra chặt lấy thì cũng phải đạo, cũng khỏi nhà, bảo đi với bồ luôn đi, nghe được. Nhưng phần lớn đàn còn cho thêm ít tiền lộ phí. ông còn lại, đặc biệt ở Việt Nam, Vụ đánh ghen mới đây liên có gì đâu mà quý? Ở rất nhiều quan đến công an, ông chồng bị quốc gia hiện nay, ngay tại Châu cắm sừng cũng chả thèm động Á này thôi, xin nhắc lại là lấy lĐánh ghen, giữ chồng- có đáng? được vợ, sau đó giữ được vợ khó chân động tay, camera vào tận (Ảnh minh họa) giường mà đôi tình nhân vẫn còn vô cùng. Thế mà gái Việt vẫn lăm đang trong chăn. Ông chồng mọc lăm, vẫn được nhồi nhét cái kiến sừng còn gọi điện thoại cho bố của Âu Hà My đã khiến mạng xã Hôn nhân của chúng ta được bảo tình của mình sẽ không bị rung thức “giữ chồng”. mẹ vợ tới, gọi điện thoại cho vợ hội lao vào xỉa xói các tiểu tam vệ bằng Luật Hôn nhân và Gia động bởi một người khác… Do Điều ấy giải thích tại sao nước của ông đi cắm sừng tới... như đó là tất cả nguồn cơn vậy… đình. Nhưng tại sao chúng ta cứ đó, tìm kiếm hạnh phúc bền vững ta giữ một kỷ lục đau buồn là Nhiều lắm những vụ đánh Rằng nhất định do phụ nữ lả lơi dùng luật rừng cư xử với nhau? từ đầu đến cuối trong hôn nhân nước xuất khẩu cô dâu nhiều nhất ghen kinh hoàng như xát muối, mới có đàn ông ngoại tình! Vì sao “truyền thống” đánh cũng khó gần bằng tìm kiếm cuộc Châu Á, và luôn luôn lọt vào top đổ mắm tôm… Năm ngoái, clip Đành rằng, hiện nay, có hai ghen này bền bỉ đến ngày nay? sống bất tử về mặt sinh học. Vì hàng đầu thế giới, vì con gái Việt đánh ghen trên xe ô tô tại Tam xu hướng cặp bồ, đó là các cô Có người cho rằng, là do cách thế không ai chắc được là mình sẽ Nam đã được lừa đảo lấy được Đảo, Vĩnh Phúc cho thấy, một gái trẻ, sẵn sàng để các “bố chúng ta giáo hoá lẫn nhau? có hôn nhân hạnh phúc và hạnh chồng và giữ được chồng là hạnh người phụ nữ đội mũ bảo hiểm, nuôi” bao bọc nếu đáp ứng đủ Người Đông Hồ - Bắc Ninh còn phúc đó bền vững cho dù họ có phúc vô biên. Tại sao thế ? Tại chị đeo khẩu trang kín mít (vợ) phát cuộc sống sang chảnh các cô vẽ in tranh đánh ghen bán Tết từ lấy người họ yêu tha thiết hay em chúng ta đã quen với ý định hiện chồng mình chở một cô gái ra, gọi là Sugar Daddy, sẽ có hàng trăm năm trước. Tranh như người tình trong mộng. lấy chồng để cho “nó” nuôi, vì thế trẻ (được cho là bồ nhí) trên xe hợp đồng giao kèo hẳn hoi. Và thế, nhận thức như thế lại được cổ Trên trang cá nhân, nhà văn phải giữ “nó”, vậy thôi. Nghe có nên lao tới bắt quả tang và “đánh một dạng khác nữa, có thể là hai xuý, coi như chuyện vui vẻ mới Tâm Phan chia sẻ: Ở Việt Nam vẻ rất hợp lý. Nhưng đàn bà Nhật ghen”. Người đàn ông đã nhanh người qua lại vì có tình cảm với hay. Và bây giờ nó vẫn tái hiện ít li dị chủ yếu do người vợ chịu Bản khi lấy chồng cũng ở nhà chóng rời khỏi “hiện trường”, để nhau hoặc đơn giản chỉ là xem thường xuyên ngoài đời thực, ở đựng và chấp nhận cho nên trông con, cũng để cho “nó” nuôi lại cô “nhân tình” một mình người thứ ba là những trạm thế kỷ 22 và 4.0. “ngoại tình” mới nở rộ. Nếu tôi đấy, nhưng đâu vì vậy mà đàn “chịu trận”. dừng chân, nếu không có cô Lan là người vợ phát hiện chồng ông lơ mơ. Trong cơn giận dữ, người phụ thì sẽ có cô Huệ với những Đánh ghen, giữ chồng - ngoại tình, tôi sẽ nói chuyện Đàn ông Nhật rất khó lấy vợ nữ tìm mọi cách để tiếp cận cô người đàn ông ham vui… có đáng? thẳng thắn về nguyên do. Tôi cần và luôn luôn “sống trong sợ gái, liên tục chửi bới, túm tóc, Chuyên gia tâm lý Hoàng Anh Nhiều quan điểm cho rằng, biết chồng còn yêu tôi hay vì lý hãi”, vợ bỏ chứ đâu có ngược dùng chân đạp, đá. Thậm chí Tú bày tỏ, có lẽ nào mà năm 2020 tình yêu, thứ đầu tiên và duy nhất do gì khác? Nếu hết yêu rồi thì lại? Con trai sợ nhất loại con gái người này còn xé và lột sạch đồ này rồi mọi người vẫn tin vào có thể níu giữ một mối quan hệ không còn gì để níu kéo. Li dị để gì, biết không? Đó là loại con của cô gái trên xe. Mặc dù bị những câu chuyện cho rằng phụ suy cho cùng lại là thứ dễ thay đổi giải phóng cho nhau, để chấm gái cóc cần tiền. Bởi đa số đàn hành hung đến dã man nhưng cô nữ mới là hồ ly, đàn bà nham nhất. Những cuộc tình bền vững dứt sự đau khổ cho tôi. Một điều ông Việt chỉ gián tiếp hoặc trực gái vẫn im lặng, cúi gằm mặt, hiểm? Văn hoá Việt Nam chúng suốt đời ngày càng trở nên hiếm chắc chắn là tôi không bao giờ đi tiếp thông qua tiền để bộc lộ tình dùng tay che chắn cơ thể và “cố ta trân trọng phụ nữ kia mà. Hãy hoi khi mà xã hội thay đổi, con đánh ghen. Tôi đâu có quen biết cảm. Nào quà cáp, nào du lịch, thủ” trên xe không xuống. nhìn những phong tục tập quán người ta đối diện quá nhiều cám cô kia? Cô ta mưu mô dụ chồng nào nhà xe, những thứ hấp dẫn Mô tip “đánh ghen” này bao đời của chúng ta trong việc dỗ ngọt ngào. Theo thời gian, tôi thế nào tôi cũng không quan phụ nữ đều do tiền tạo ra. Trước dường như không còn mới lạ nữa thờ thánh Mẫu để thấy người Việt phần lớn điều còn lại của tình tâm. Điều tôi quan tâm nhất là một cô gái không cần tiền, nhiều khi đã có quá nhiều vụ việc tương từ cổ xưa đã luôn đề cao phụ nữ. nghĩa vợ chồng là tình thương, chồng tôi, người tôi ăn ở bao anh chả biết xoay sở ra sao... tự xảy ra., như vụ đánh ghen tại Tôi đồng ý, về pháp luật, người trách nhiệm, sự gắn kết và cả thói nhiêu năm trời, người tôi vẫn Con gái xinh đẹp như hoa hậu Vincom Bà Triệu tháng 3/2019; thứ ba xứng đáng bị lên án vì vi quen có nhau. Và chẳng ai có thể hằng yêu thương kìa. Nếu chồng quả không nhiều, nhưng con gái hay màn đánh ghen mới đây nhất phạm chế độ một vợ một chồng. đảm bảo rằng người bạn đời/bạn tôi thay lòng đổi dạ chọn người dịu dàng, dễ thương, mềm mại, nhẹ nhõm, trong sáng thì đất Hành vi đánh ghen của người vợ có động cơ bên trong là sự ghen tuông dự nhân phẩm người khác thì bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ nước Việt Nam này cứ bước ra khi phát hiện chồng mình có quan hệ với người phụ nữ khác ngoài xã hội, 100.000 đến 300.000 đồng. đường là gặp. Vớ được một cô người vợ muốn “dằn mặt” người phụ nữ kia. Hành vi khách quan là dùng Về trách nhiệm hình sự: như thế làm vợ, nhất là khi ta chỉ vũ lực gây tổn hại cho thân thể sức khỏe người khác. Vì thế lỗi là lỗi cố ý. Người đánh ghen có thể phạm Tội cố ý gây thương tích hoặc gây là một gã đàn ông đủ thứ trung Tùy vào mức độ nguy hiểm của hành vi mà người có hành vi trên có thể tổn hại sức khỏe cho người khác - Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015 bình, may mắn lắm thay! Nếu bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. mức phạt cao nhất lên đến tù chung thân. Đừng dại sử dụng axit, hậu Sau đây là những hậu quả pháp lý điển hình thường thấy: quả khôn lường... hôm nay tất cả con gái Việt Nam Về trách nhiệm hành chính Tội làm nhục người khác theo Điều 153 BLHS. Thông người khi đi đều chú ý chăm sóc bản thân, lo Theo Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP: đánh ghen người ta sẽ thêm có hành vi xúc phạm danh dự nhân phẩm học hành, lo xem phim, đọc sách, Người đánh ghen có thể bị xử phạt tiền từ 500.000 đến 1.000.000 người bị đánh bằng lời nói như chửi rủa thô tục, bằng hành động như hễ chồng tệ bạc là ly dị, chia con đồng nếu đánh ghen một mình, phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến lột quần áo, cắt tóc người bị đánh trước mặt rất nhiều người khiến họ cho “nó” nuôi hoặc bắt “nó” phải 3.000.000 đồng nếu thuê hoặc rủ người khác đi đánh ghen theo mình. cảm thấy xấu hổ, bị hạ nhục. Hành vi này cấu thành tội làm nhục nộp tiền cấp dưỡng cho con hàng Nếu người đánh ghen sử dụng hành động, lời nói xúc phạm danh người khác với mức phạt cao nhất lên đến 02 năm tù. tháng, xem bên nào sợ, bên nào chết trước?... NGUYỄN MỸ
- 16 Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 PHÁP LUẬT & CUỘC SỐNG http://baophapluat.vn ĐẮK LẮK: UBND huyện Krong Năng Tòa án ra phán quyết, không khỏi ngỡ ngàng, đồng thời đã làm đơn khiếu nại về bản án phúc thẩm mà TAND tỉnh Đắc Lắc đã tuyên. ủy ban huyện “bất bình” Để làm rõ nội dung đơn thư của gia đình chị Trần Thị Thanh Thủy phóng viên Pháp luật Media - Báo Pháp luật Việt Nam đã có buổi làm việc với đại diện Uỷ ban nhân dân xã Eatóh - Krông Năng tỉnh Đắk Lắk. Ông Nguyễn Quốc Hương – Phó Chủ tịch xã Ea Tosh cho biết: “Năm 2007 xã Ea Toh có lập Hội đồng đăng ký đất đai để xét cho hơn 2256 hộ, trong đó có hộ của gia đình ông Liên và bà Cúc. Trong quá trình xét duyệt, không có bất kỳ khiếu nại gì cả”. Bên cạnh đó, đại diện của Hơn 10 năm, đội đơn đi UBND xã Ea Tóh là ông Võ Tá Thìn - Chủ tịch Hội Cựu chiến đòi quyền lợi, trải qua Binh (nguyên cán bộ địa chính xã nhiều phiên tòa của các thời kỳ 2000 - 2017) là người cấp tòa án nhưng vụ quản lý sổ mục kê cho biết tranh chấp đất đai vẫn thêm: “Từ trước đến nay trong chưa có hồi kết. Người sổ mục kê mà UBND xã Ea Tóh dân cần lắm một phán quản lý không có ai tên là Trần quyết công bằng, đúng Hậu Định”. Đồng quan điểm với UBND pháp luật. Nhiều bản án phải “quay l Giấy quyền sử dụng đất được chính quyền huyện Krong đầu” xét xử lại Năng cấp cho gia đình ông Liên bà Cúc. Theo đơn phản ánh gửi Pháp Krông Năng vì lý do hồ sơ chưa TAND huyện luật Media - Báo Pháp luật Việt đầy đủ để TAND huyện Krông Krong Năng và Nam của chị Trần Thị Thanh Năng tiến hành xét xử theo Luật TAND tỉnh Đắk Thủy (xã Ea Toh – Krong Năng – Tố tụng dân sự. Lắk xét xử lại. Đắk Lắk) thì năm 1992 và 1993 Sau khi củng cố hồ sơ, đến Vụ việc lại gia đình ông Trần Minh Liên và ngày 11/7/2012 TAND huyện được tiếp tục bà Trần Thị Cúc (là cha mẹ của Krong Năng đưa vụ việc ra xét xử được TAND tỉnh Thủy) đã mua 2 lô đất của ông lại vụ án và ra Bản án số Đắk Lắk đưa ra Trần Hậu Tân và ông Trần Hậu 26/2012/DS – ST buộc gia đình xét xử vào ngày Định tại tập đoàn 3 xã Eatóh - ông Liên phải trả cho ông Định 9/6/2017 và nội Krông Năng tỉnh Đắk Lắk. 15.880,7m2 đất và nhiều chi phí dung Bản án số Năm 1997, bố mẹ chị Thuỷ có phần bất hợp lý khác. 01/2017/DS - ST được chính quyền cấp giấy chứng Sau đó, TAND tỉnh Đắk Lắk cũng không khác nhận quyền sử dụng đất. Tuy tiếp tục tiến hành xét xử phúc gì so với Bản án số nhiên đến tháng 9/2007, ông Trần thẩm vụ việc trên và ra Bản án số 86a, thậm chí diện tích đất còn bị bố mẹ tôi ốm nằm liệt giường xã Ea Tóh, tại buổi làm việc với Hậu Định viết đơn khởi kiện đòi 86a/2013/DSPT, ngày tăng thêm. Cụ thể, buộc gia đình cũng vì lao công tốn sức để đòi lại ông Lê Minh Túc – Giám đốc chi lại lô đất rộng 9270,7 m2. 10/06/2013 đã chấp nhận đơn ông Liên phải giao toàn bộ số công bằng. Mặc dù gia đình tôi nhánh VPQL đất đai huyện Krông Trong thời gian từ năm 2009 - của ông Trần Hậu Định và buộc diện tích đất là 16.090,7m2 và đưa ra rất nhiều bằng chứng khách Năng tỉnh Đắk Lắk, theo đó, ông 2010 Tòa án nhân dân huyện gia đình ông Trần Minh Liên và tài sản gắn liền trên đất cho ông quan, trung thực để khẳng định Túc cho biết: “Hồ sơ cấp cho gia Krông Năng tiến hành mở hai bà Trần Thị Cúc phải giao toàn Trần Hậu Định và một số sản quyền sở hữu mảnh đất này, đình ông Liên, bà Cúc là đúng phiên tòa xét xử sơ thẩm về việc bộ số diện tích đất và tài sản gắn phẩm hoa màu thu được từ năm nhưng không hiểu tại sao TAND quy trình, có công khai, niêm “Tranh chấp tài sản gắn liền với liền trên đất cho ông Trần Hậu 2007 đến nay. tỉnh Đắk Lắk lại không xét đến, yết đầy đủ, không có tranh chấp SD đất” và “Tranh chấp quyền sử Định cùng một số sản phẩm hoa Xét thấy phán quyết trên còn còn ra phán quyết gây thiệt hại thì chính quyền cấp giấy QSD dụng đất và tài sản gắn liền với màu thu được từ năm 2007. nhiều điểm “khuất tất”, gây ảnh cho gia đình nhà tôi”. đất là hợp pháp. Đối với bản án đất”. Tại hai phiên tòa này Không đồng tình với phán hưởng tới quyền và lợi ích hợp Chính quyền địa phương mà tòa án huyện Krong Năng và TAND huyện Krong Năng đã quyết của TAND tỉnh Đắk Lắk, pháp của gia đình ông Liên, Viện bác đơn khởi kiện đòi lại đất của bất bình tỉnh Đắk Lắk ra phán quyết thì gia đình ông Liên làm đơn kêu trưởng VKSNDTC đã ra quyết UBND huyện đã làm đơn kiến ông Trần Hậu Định. Không cứu khắp nơi để đòi lại công bằng. định kháng nghị đối với Bản án Việc phán quyết của TAND tỉnh Đắk Lắk đã gây bức xúc cho nghị Tòa án bác đơn của ông Trần đồng ý với phán quyết của tòa, Ngày 10/12/2015 TAND Cấp phúc thẩm số 01/2017/DS-ST của gia đình ông Liên, bởi lẽ mảnh đất Hậu Định”. ông Định lại tiếp tục kháng cáo cao tại Đà Nẵng quyết định hủy TAND tỉnh Đắk Lắk. Đồng thời, ông mua của ông Định có hồ sơ, Thiết nghĩ, việc TAND tỉnh lên TAND cấp trên. toàn bộ các Bản án dân sự phúc Chánh án TAND Tối cao đã chấp giấy tờ đầy đủ do chính quyền địa Đắk Lắk đưa ra phán quyết gây Ngày 7/3/2011, TAND tỉnh thẩm số 86a/2013/DS – PT của nhận kháng nghị của VKSNDTC phương xác nhận và đã cấp cho tranh cãi đã khiến cho người Đắk Lắk đã tiến hành xét xử phúc TADN tỉnh Đắk Lắk và hủy Bản về vụ việc trên. thẩm đã ra phán quyết chấp nhận gia đình ông. dân hết sức bức xúc, không chỉ án sơ thẩm số 26/2012/DS – ST Chị Trần Thị Thanh Thủy nói một phần đơn kháng cáo của ông của TAND huyện Krong Năng về trong nghẹn ngào: “Đã hơn 10 Không chỉ dừng lại ở đó, vậy còn khiến chính quyền Định và hủy án sơ thẩm bản án số vụ án “Tranh chấp QSD đất và tài năm này gia đình tôi phải đội đơn phán quyết này cũng khiến cho huyện Krong Năng không khỏi 54/2010/DSST của TAND huyện sản gắn liền trên đất”. Trả hồ sơ để khắp các nơi để đòi lại quyền lợi, chính quyền xã Ea Tóh và ngỡ ngàng. VINH BÁ TP.HCM: dân, đi ngược với lợi ích của đất nước. Đây là vụ án xâm Kẻ cầm đầu vụ khủng bố bị phạt 24 năm tù phạm an ninh quốc gia do một tổ chức lập ra ở Canada nhằm lôi kéo, tập hợp người Việt trong và ngoài nước tham gia tổ chức, sử dụng phương pháp bạo động, vũ trang, S au hai ngày xét xử và nghị án, HĐXX TAND TP.HCM đã ra phán quyết với Nguyễn Khanh (SN 1964, tại Bình Dương) và 19 đồng phạm. Theo đó, Tòa tuyên phạt bị cáo nguy hiểm đến an ninh quốc gia, xâm phạm đến tài sản nhà nước và sức khỏe, tính mạng người khác, xem thường pháp luật. Trong đó, Khanh là người cầm đầu trong nước, các bị cáo khủng bố nhằm lật đổ chế độ Nhà nước Việt Nam. Trước đó, Khanh giao hai quả nổ cho đồng bọn và yêu cầu tìm người gây nổ. Ngày 19/6/2018, đồng bọn của Khanh 24 năm tù về tội “Khủng bố nhằm chống chính khác thực hiện việc gây nổ ở trụ sở Công an phường 12 (quận Khanh đưa hai quả nổ và 2,5 triệu đồng cho 2 người đàn quyền nhân dân” và “Chế tạo, tàng trữ, mua bán trái phép Tân Bình, TP.HCM), các đồng phạm còn lại giúp sức… ông khác để gây nổ cơ quan nhà nước. Những người này vật liệu nổ”. Các bị cáo còn lại bị tuyên phạt từ 2 năm đến Hành vi của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, gây hậu đã chọn trụ sở Công an phường 12, quận Tân Bình để kích 18 năm tù theo đúng tội danh bị truy tố. quả lớn đối với Công an phường 12, quận Tân Bình, khiến nổ. Sau khi gây án, cả hai đi về Đồng Nai gặp Khanh rồi Bởi theo nhận định của HĐXX hành vi của các bị cáo là hai chiến sĩ công an bị thương, ảnh hưởng tới đời sống nhân tìm cách bỏ trốn. VÂN THANH
- http://baophapluat.vn Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 17 Cuộc sống 30 năm TRUNG VĂN (HÀ NỘI): không “sổ đỏ” Hàng trăm hộ dân chật vật Chỉ cách Trung tâm Hội nghị Quốc gia chừng 2km, thế nhưng trái ngược với những công trình tráng lệ, hiện đại là cảnh tượng khu dân cư tại ngõ 129 – Đại Linh với hàng loạt ngôi nhà lụp xụp, tạm bợ, nhiều căn nhà siêu vẹo dường như chờ sụp đổ. sống trong khu “ổ chuột” Không chỉ nhà cửa, đường sá tại Nhiều năm nay, khu dân cư ngõ 129 - đây cũng nhếch nhác, các công Đại Linh - Trung Văn - Nam Từ Liêm - trình y tế, giáo dục của người dân Hà Nội được ví như khu “ổ chuột” cũng không được đảm bảo. Theo quan sát của phóng viên, giữa lòng Thủ đô. Nhiều căn nhà hư tại một số ngôi nhà, nhiều bức hỏng, xuống cấp, dột nát, thậm chí tường bị nứt toác. Có nhiều đoạn có những công trình có nguy cơ đổ vết hở của khe tường rộng đến cả sụp. Giữa lòng Thủ đô nhưng vẫn 10cm. Đại đa số các ngôi nhà ở đây đều đã được xây dựng từ lâu, đang tồn tại những mảng màu nhếch đã xuống cấp trầm trọng, người nhác, khu ổ chuột tạm bợ, làm xấu dân muốn nâng cấp, sửa chữa bộ mặt đô thị và gây khổ sở cho nhưng chính quyền địa phương người dân. Nguyên nhân do nơi đây đều từ chối. Còn những căn tương đối mới thì được xây dựng tồn tại những bất cập trong vấn đề theo kiểu chắp vá. Căn thì chỉ có cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng tường bao lợp mái tôn, căn thì chỉ đất đã tồn tại từ nhiều năm nay. dựng khung sắt và lắp mái tôn. Những ngày nắng nóng, cái nắng về trưa nắng càng gay gắt hơn với những mái nhà được quây kín xung quanh bốn bức tường làm bằng tấm tôn hay tấm lợp fibro xi măng. Bước vào trong nhà, cái nóng ngột ngạt, hơi nóng phả ra từ những tấm tôn nóng bỏng khiến mọi người đều cảm nhận rõ hơn. Còn những ngày mưa, cuộc sống người dân nơi đây cũng chẳng sung sướng hơn là mấy. Nước từ khắp nơi chảy vào, từ ngoài cửa, từ khe tường và từ mái nhà chảy xuống. lTình trạng xập xệ, xuống cấp của các căn nhà tại khu vực ngõ 129 – Đại Linh. Chia sẻ về cảnh sống khó phường, quận đề nghị cấp giấy việc thụ lý hồ sơ cấp Giấy chứng sinh tranh chấp, và đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử khăn tại đây, bà Văn Thị Thu chứng nhận quyền sử dụng đất từ nhận quyền sử dụng đất tới các hộ để được cấp giấy chứng nhận dụng đất cho họ”. Kiều cho biết: “Nhiều hộ chúng đó làm căn cứ xin giấy phép xây dân của Phòng Tài nguyên và quyền sử dụng đất. Theo bà Nguyễn Thị Hồng tôi ở đây đã trên dưới 30 năm. dựng, nhưng đều bị từ chối. Môi trường quận Nam Từ Liêm Cụ thể, theo ý kiến của anh Lê Anh (cư dân tại khu dân cư ngõ Nhiều căn nhà đã quá hư hỏng, Cái vòng luẩn quẩn xuất phát thì các hồ sơ đề nghị cấp đều Thanh Tùng (cư dân tại khu dân 219 Đại Linh) thì chính quyền cần chúng tôi chỉ muốn cải tạo, sửa từ tờ giấy chứng nhận quyền sử không được xem xét vì thuộc một cư ngõ 219 Đại Linh) thì: “Chúng phải áp dụng quy định tại Khoản chữa để có chỗ che mưa, che dụng đất đã khiến người dân nơi nắng nhưng đều bị phường xuống trong các trường hợp như: Đất tôi hàng năm vẫn thực hiện đầy 1 Điều 20 Nghị định 43/2014 của đây nhiều năm phải chịu cảnh sống không phù hợp quy hoạch đất ở; đủ nghĩa vụ nộp thuế đối với cơ Chính phủ quy định chi tiết về lập biên bản, yêu cầu phá dỡ. khốn khổ. Bản thân họ cũng không Những hôm mưa lớn, chúng tôi đất nằm trong chỉ giới hành lang quan nhà nước. Việc từ chối cấp việc thi hành một số điều của Luật biết đến bao giờ họ mới thực sự bảo vệ công trình thuỷ lợi sông giấy chứng nhận cho các hộ dân Đất đai. Bà Hồng Anh nêu quan chỉ biết ở trong nhà lấy chậu hứng được có căn nhà. Để cho dù đêm nước mưa. Ngồi trong nhà mà cứ Nhuệ; đất thuộc dự án Khu chức là trái luật, xâm phạm nghiêm điểm: Theo quy định này, thì hộ nào trời đổ mưa thì đêm đó họ vẫn năng đô thị Nam Đại lộ Thăng trọng quyền, lợi ích hợp pháp của gia đình, cá nhân sử dụng đất có như ngồi ngoài trời vậy”. sẽ có một giấc ngủ ngon, không Cùng tâm tư với bà Kiều, một Long; đất thuộc đất công chính chúng tôi.”. nhà ở, công trình xây dựng khác phải nửa đêm dậy che nước từ quyền quản lý… Anh Lê Thanh Tùng lấy dẫn từ trước ngày 15 tháng 10 năm cụ ông ngoài 70 tuổi cho biết khắp nơi đổ vào. Còn với những thêm: “Gia đình tôi sống ở đây Tuy nhiên, các hộ dân ở đây chứng: “Căn cứ theo Điều 100 và 1993 mà không phù hợp với quy ngày rét thì họ không phải chịu cái đến nay là có 4 thế hệ. Thế đều cho rằng, việc trả lời trên của 101 Luật Đất đai năm 2013, thì hoạch nhưng đã sử dụng đất từ lạnh đến thấu xương tràn vào từ nhưng, đến này chúng tôi vẫn chính quyền địa phương là không với các trường hợp mua lại đất từ trước thời điểm phê duyệt quy các khe nứt của căn nhà. chưa được chính quyền công đúng theo quy định của pháp luật, Phòng Quang sinh học và được hoạch hoặc sử dụng đất tại nơi nhận quyền sử dụng đất, thế nên Từ chối cấp “sổ đỏ” ảnh hưởng tới quyền và lợi ích HTX Quyết Tiến giao đất thì chưa có quy hoạch thì được công chúng tôi có muốn xây dựng ngôi có sai luật? của họ. Bởi lẽ, họ cho rằng, các không có lẽ gì lại từ chối cấp Giấy nhận quyền sử dụng đất”. nhà cho các con, các cháu làm Gần đây, hàng chục hộ dân tại hộ dân đã sử dụng đất tại đây từ chứng nhận quyền sử dụng đất Trước những bất cập trên, để chỗ chui ra chui vào cũng không khu dân cư ngõ 129 - Đại Linh - trước năm 1992, đất có nguồn cho họ. Còn với các trường hợp có thông tin cụ thể hơn về việc từ được. Hễ cứ xây là họ đập. Chúng Trung Văn - Nam Từ Liêm nộp gốc rõ ràng, một số hộ tự khai họ tự khai hoang từ trước năm chối cấp giấy chứng nhận quyền tôi ăn đời ở kiếp ở khu vực này, hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận hoang, một số hộ mua thanh lý từ 1992, thì cần phải xem xét lại việc sử dụng đất cho người dân tại khu nhu cầu phải có chỗ ở là nguyện quyền sử dụng đất tại chính Phòng Quang sinh học (Viện đất đó thuộc quy hoạch hay vực trên, Báo PLVN đã liên hệ vọng chính đáng và cấp bách”. quyền địa phương, nhưng tất cả Sinh vật học), một số được HTX không? Quy hoạch như thế nào, làm việc với chính quyền địa Để giải quyết nhu cầu thiết các hồ sơ này đều bị UBND Quyết Tiến (thuộc UBND xã quy hoạch có từ bao giờ? Nếu phương, sau khi có thông tin từ yếu về chỗ ở, người dân nơi đây phường Trung Văn từ chối. Trung Văn) giao. Việc sử dụng quy hoạch có sau thời điểm họ các cơ quan này, chúng tôi sẽ tiếp nhiều lần làm đơn lên UBND Theo các thông báo trả lời về đất của họ ổn định, không phát sinh sống thì vẫn phải xem xét tục thông tin. SINH NGUYỄN BẾN TRE: VKSND Tối cao bắt quả tang Nguyễn Minh Bá nhận 15 sau đó đã đưa Bá 10 triệu đồng tại phòng làm việc của triệu đồng từ bà P.T.K. (ở xã Long Mỹ, huyện Giồng Bá. Nhận tiền, Bá hứa giải quyết vụ án theo hướng giảm Nhận hối lộ 25 triệu đồng, Trôm). Bà K. là mẹ của V.T.M.H (SN 2000) - bị can trong nhẹ cho H. cựu đại úy công an vụ án Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường Khi vụ án được chuyển hồ sơ đến TAND huyện bộ do Đại úy Nguyễn Minh Bá phụ trách điều tra. Giồng Trôm chờ xét xử, Bá liên tục gọi điện cho bà K. lĩnh 4 năm tù Tài liệu điều tra thể hiện, Bá đã nhiều lần gọi điện thoại triệu tập bà K. đến làm việc để xác minh một số nội yêu cầu đưa tiếp số tiền còn lại. Nghe bà K. trình bày hoàn cảnh khó khăn, Bá nói chỉ cần đưa thêm 15 triệu T AND tỉnh Bến Tre đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Minh Bá (SN 1981, cựu điều tra viên Công an huyện Giồng Trôm, Bến Tre) 4 năm tù về tội “Nhận hối lộ”. dung liên quan đến H. Trong một lần triệu tập bà K. đến làm việc, Bá nói cho bà K. biết tội của H. nằm trong khung hình phạt rất nặng. Lo lắng, bà K. đã nhờ Bá giúp đồng nữa. Với hành vi nêu trên, HĐXX tuyên phạt bị cáo Bá 4 năm tù. Bởi theo nhận định của HĐXX, Bá là điều tra Theo cáo trạng, chiều 1/12/2019, tại một quán cà phê đỡ để H. không phải đi tù. Lúc này, Bá ra điều kiện phải viên, là người có chức vụ phụ trách điều tra vụ án nhưng ở xã Hữu Định, huyện Châu Thành, cơ quan điều tra đưa 90 triệu đồng thì H. mới được hưởng án treo. Bà K. đã có hành vi nhận hối lộ. N.DIỆP
- 18 Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 http://baophapluat.vn nhà, lợn âm dương, quần thể chuột đựng nghiên bút, gạt tàn chuột… để đáp ứng thị hiếu của mọi người. Nhờ vậy mà sản phẩm của ông bán được quanh Trong ký ức của rất năm, không còn chỉ mỗi dịp nhiều người Việt xưa, Trung thu nữa. “Sau nhiều năm, tôi rút ra được một kinh nghiệm, mâm cỗ trông trăng phải liên tục sáng tác mẫu mới. ngoài hoa quả, bánh Với mỗi mẫu thì tôi chỉ làm vài trái, nhất định phải có bản để bán, sau đó lại nghĩ tiếp một bộ phỗng Trung mẫu khác” – ông Phùng Đình thu, ông Tiến sĩ giấy và Giáp chia sẻ. Từ chỗ quạnh hiu, thì nay có đèn ông sao. Cứ đến nhiều ngày, sân nhà ông Giáp tràn gần dịp rằm Trung thu, khách đến xem bộ phỗng đất và trên khắp các nẻo trải nghiệm cách nặn. Khách đường của xứ Kinh nước ngoài đặt biệt yêu thích cách Bắc, những bộ phỗng ông Giáp sáng tạo làm bộ phỗng sặc sỡ nhiều màu được đất 12 con giáp không sơn màu, mà sử dụng cật tre để đánh bóng, trưng bày trên sạp mang màu sắc mới lạ và dân dã. hàng, kẻ mua người Và cũng nhờ sự sáng tạo đó, sản bán tấp nập. phẩm của ông được mọi người biết đến nhiều hơn. Ông liên tục lBộ phỗng đất Trung thu. được mời ra Hà Nội để giới thiệu về làng nghề ở các triển lãm, hội chợ, phố cổ… Đi theo ông Giáp trong những lần về phố này không thể thiếu vai trò của hai cậu cháu trai nội – ngoại của ông. Cùng 18 tuổi, Nguyễn Đắc Hiếu (cháu ngoại) và Phùng Đình Đạt (cháu nội) tuy đã là sinh viên đại học, nhưng vẫn “bám” ông để học nghề làm phỗng đất. “Em chơi phỗng đất khi còn rất nhỏ, có lẽ từ 2, 3 tuổi gì đó, còn con phỗng đầu tiên em nặn là khi em 5 tuổi. Em vẫn còn nhớ con phỗng đầu lTôi không cam lòng để mất nghề cha ông. lÔng Giáp và hai cháu trai. tiên nặn đó là con rùa, vì nó dễ nặn. Trong bộ phỗng Trung thu, Ngày nay, bộ phỗng Trung thu chính giữa như một lời nhắc nhở giữa đất sét và giấy bản. Ông “Phỗng đất là một phần của con chim là khó làm nhất” – tại đơn sơ đã vắng bóng trên mâm cỗ về lối sống có lương tâm, đạo Giáp và vợ phải tự lấy đất sét ở văn hóa quê hương cha ông để sự kiện tôn vinh nghệ nhân làm đêm rằm. Và người giữ hồn đức, thể hiện nét đẹp văn hóa tâm độ sâu từ 2-2,5m rồi lấy về phơi lại. Với gia đình tôi, nặn phỗng đồ chơi Trung thu diễn ra ở Bảo phỗng đất cuối cùng – nghệ nhân linh. Đứng hai bên là ông phỗng cho khô rồi đập thành bột mịn. đất là nghề gia truyền, đến tôi là tàng Dân tộc học nhân dịp Trung Phùng Đình Giáp – mãi trăn trở đứng tượng trưng cho người già, Giấy bản ngâm trong nước tầm 7 đời thứ ba. Chẳng biết phỗng đất thu năm 2020, Hiếu đã kể với tôi với biết bao nỗi lòng chất chứa… ông phỗng ếch là em bé ôm hoa. ngày sau khi đã mủn hoàn toàn ra đời từ bao giờ, nhưng tôi không câu chuyện của mình. Có già, có trẻ, ngày qua ngày, thế thì trộn đất và giấy vào với nhau, cam lòng nhìn một phần quá khứ “Đã có một thời có phỗng hệ già mất đi, thế hệ trẻ tiếp nối, vừa trộn tay, vừa dùng chày đập của cha ông biến mất. Cả nhà tôi Cũng theo Hiếu, giờ thì em và đất mới là cỗ Trung thu” xoay vần trong vũ trụ bao la. cho đến khi hai thứ hỗn hợp này gồm vợ và con trai tôi vẫn đã, Đạt đều đã tự làm được cả bộ Trong khung cảnh đất trời phỗng, tuy nhiên vẫn chưa thể có Trong bộ phỗng có hai con vật là quyện với nhau làm một mới đang và sẽ nặn phỗng đất. Trong vào thu se lạnh, hứa hẹn về một hồn và đẹp bằng ông làm. con chim và con rùa. Con chim mang ra nặn, nặn xong phơi ra bối cảnh người ta bây giờ ngày đêm rằm tháng tám trời sẽ trong, “Nhưng bọn em sẽ tiếp tục học thể hiện cho khát vọng sống hòa ngoài ánh nắng mặt trời cho khô. càng ít mặn mà với các món đồ trăng sẽ tỏ, ông Phùng Đình nghề để cùng ông giữ nghề” – hợp với thiên nhiên và con người, Với phỗng mộc, không vẽ dân gian, tôi lại càng phải giữ gìn Giáp đã bắt đầu câu chuyện về Hiếu nói. Không chỉ thế, hai cùng sự nuôi dưỡng ước mơ bay màu, càng phơi giá sương lại hơn” - ông Phùng Đình Giáp cái nghiệp làm phỗng đất của chàng trai cháu ông Giáp còn có cao, bay xa. Con rùa gắn liền với càng lên nước đẹp mặn mà, mướt khắc khoải với nỗi niềm của mình bằng một câu như vậy. cách giữ nghề của người trẻ, đó là sự tích thần Kim Quy – biểu bóng. Còn với bộ phỗng Trung chính mình. “Tôi bắt đầu làm phỗng đất từ khi nhận thấy bạn bè của mình, kể tượng thiêng liêng trong tâm thức thu, sau khi được phơi khô kiệt, năm 8 tuổi, nhưng nếu cô hỏi tôi người Việt. Loài rùa nhỏ bé “Đẩy cánh cửa mới” cả những bạn bè quê hương Kinh phỗng đất sẽ được sơn phủ một có biết phỗng đất bắt nguồn từ nhưng dũng mãnh vươn mình cho ông phỗng Bắc cũng ít biết về phỗng đất, lớp hỗn hợp gồm bột điệp trắng, năm 2018, Đạt và Hiếu đã bàn đâu và có từ bao giờ, thì tôi cũng trước phong ba, bão táp chốn biển Người ta vẫn hay nói rằng hồ nếp pha với nước theo một tỉ nhau lập một trang fanpage mang không biết nữa. Chỉ biết rằng, cả bao la. “đứng ngây như phỗng” để ám lệ thích hợp. Sau đó lại mang tên “Phỗng đất làng Hồ”. Trên như một lẽ tự nhiên, ông tôi làm, Ý nghĩa là vậy nên trước kia, chỉ sự thiếu năng động của một cha tôi làm, và tôi cũng tiếp tục phơi cho khô rồi vẽ màu lên cho người nào đó. Sự ví von này bắt trang đó, Đạt và Hiếu trực tiếp không chỉ nhà ông Giáp, mà cả hoàn chỉnh. Màu vẽ chính là loại làm” – ông Giáp nói. nguồn từ sự bất biến của mẫu tìm tòi, cập nhật để kể lại câu một làng nhỏ cùng nhau làm màu mà làng Đông Hồ vẫn dùng Trong ký ức của ông Giáp, hình phỗng đất, ít thay đổi qua chuyện về phỗng đất làng Hồ từ phỗng đất. Cứ đến rằm tháng 8 vẽ tranh, gồm 5 màu ứng với mâm cỗ Trung thu ngày xưa, phải không gian, thời gian. Và cũng truyền thống đến hiện đại, cũng cả làng quẩy gánh ra chợ bán, thuyết ngũ hành. có mâm ngũ quả, đĩa bánh đúc, cung cấp cho vùng Hà Bắc cũ chính vì thế mà nghề làm phỗng như khát khao giữ nghề cha ông gói kẹo con, đèn ông sao, ông Cầu kỳ là vậy nhưng một bộ đất dần bị mai một khi chính bản của mình. (nay là Bắc Giang và Bắc Ninh). phỗng Trung thu 5 con cũng chỉ Tiến sĩ giấy, và không thể thiếu bộ Bên bờ sông Đuống, chợ Hồ tấp thân phỗng đất bị các món đồ Hiện trang “Phỗng đất làng phỗng đất. Mâm cỗ này sẽ được có giá bán 100 nghìn đồng và chơi hiện đại, năng động hơn làm Hồ” của hai chàng trai trẻ đã có nập kẻ bán người mua, những chủ yếu chỉ được tiêu thụ và dịp người lớn ở nhà bày giữa sân ông phỗng nhỏ sặc sỡ sắc màu cho “thất sủng”. gần nghìn người thích trang, theo dưới ánh trăng sáng, trong khi Trung thu. Đã vậy, mỗi dịp Từ sự nhận thức này, vài năm dõi. Có lẽ cũng nhờ vậy gần đây trên chiếc mẹt tre đã cũ. Thông đám trẻ con rước đèn ông sao Trung thu đến, gánh phỗng đất trở lại đây, khi được sự tư vấn của nhà ông Giáp có khách hàng là điệp từ bộ phỗng đất cứ liên tục khắp các ngõ ngách trong làng. của nhà ông Giáp bỗng trở thành một nhóm họa sĩ tới nhà để tìm các cha mẹ Việt tìm đến nhà ông được tiếp nối từ thế hệ này đến Đến khoảng chín giờ đêm, đám lạc lõng, trơ trọi giữa chợ quê. hiểu về nghề nặn phỗng đất, để đặt một bộ phỗng Trung thu thế hệ sau và đó cũng là cách mà trẻ trở về quây quần bên mâm cỗ Những đứa trẻ thích thú với thứ người ta đã nhận thấy sự đổi thay cho con mình. Khi mua, họ chia bộ phỗng đã tồn tại trong tâm trông trăng để nghe ông bà, cha đồ chơi hiện đại, bắt mắt hơn là rõ rệt trong các sản phẩm phỗng sẻ, rằng họ vẫn nhớ những điều thức của người dân xứ Kinh Bắc mẹ giảng giải về ý nghĩa của bộ phỗng cổ truyền. Những đất của nhà ông Giáp. mà cha mẹ họ đã từng dạy qua xưa kia. mâm cỗ Trung thu, của ông Tiến người dân cũng không còn theo Các họa sĩ đã gợi ý cho ông bộ phỗng đất và khi được biết bộ sĩ giấy, của bộ phỗng đất, để từ đó Ước vọng của nghề được nữa, họ chuyển hẳn Giáp những mẫu mã mới trên tinh phỗng vẫn đang “sống” trong chiêm nghiệm dần những lẽ sống “người muôn năm cũ” sang làm hàng mã. Dường như thần vừa mang tính nghệ thuật, thời hiện đại, thì họ quyết định ở đời này. Để làm được phỗng đất cũng phỗng đất không còn chỗ đứng vừa giữ được nét dân gian. Vậy là tìm mua, để qua đó nói lại với Rằng, bộ phỗng gồm năm khá kỳ công. Phỗng đất được làm ngay trên chính mảnh đất đã một loạt sản phẩm thủ công độc con về truyền thống, nếp nhà cha hình tượng. Ông phỗng Phật ngồi bằng đất thó vốn là sự pha trộn sinh ra nó. đáo ra đời như lợn đàn, chó giữ ông để lại… XUÂN HOA
- http://baophapluat.vn THế GIớI CUốI TUầN Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 19 Tự thuê người phá hoại Độc lạ dịch vụ thuê người hạnh phúc của chính mình Theo đó, wakaresaseya - dịch nôm na “Kẻ phá đám”, là dịch vụ phá hoại tình cảm chỉ có ở Nhật Bản, hướng đến những khách hàng có mong muốn chấm dứt quan hệ với nửa kia nhưng ngần ngại mở lời. Lúc “cắm sừng” ở Nhật Bản Nhật Bản là một đất nước có nền văn hóa phong phú và kỳ lạ, nhưng dám chắc nhiều người chưa đó, họ có thể thuê các “chuyên gia phá hoại tình cảm” để quyến bao giờ nghe tới dịch vụ làm “tiểu tam” để phá đám hạnh phúc của người khác ở nước này. rũ đối phương, thúc đẩy quá trình chia tay diễn ra êm thấm. Vào năm 2010, một người đàn ông có tên Takeshi Kuwabara bị kết án vì tội giết người tình của mình, Rie Iso- hata. Tuy nhiên, điều khiến dư luận chú ý không phải là vụ giết người đầy bi kịch này mà là thân phận của Kuwabara. Theo đó, Takeshi Kuwabara là một “wakaresaseya”, người được chồng của cô Rie Isohata thuê để quyến rũ cô, nhằm phá hoại cuộc hôn nhân của họ. Bản thân anh Kuwabara cũng đã có vợ con đàng hoàng, nhưng vẫn nhận lời và coi nó là một công việc. Ban đầu anh dàn dựng một cuộc gặp gỡ với Iso- hata trong siêu thị. Với vẻ ngoài thư sinh khá trí thức, anh ta tự giới thiệu mình là một chuyên viên công nghệ thông tin còn độc thân. Hai người bắt đầu hẹn hò qua lại, nhưng đến cuối cùng l Ảnh minh họa. thì họ yêu nhau thật sự. chạy quảng cáo trên mạng, mục tiêu và cuối cùng thuyết nghiên cứu của Chikahide, nên mọi người nghĩ. Bạn cần phải Trong thời gian đó, một trong đó có nhiều bên tích hợp phục hoặc gây áp lực buộc đối Daisuke có thể dễ dàng tung hiểu rõ luật pháp Nhật Bản và đồng nghiệp của Kuwabara dịch vụ thám tử tư. phương phải chấm dứt mối hứng các chủ đề mà Bungo đề cao đạo đức nghề nghiệp, được anh âm thầm ghi lại những Khi nói về nghề này, điều quan hệ. quan tâm và tạo ấn tượng là hai đặc biệt không tổn hại đến đối khoảnh khắc thân mật của hai đầu tiên hấp dẫn các “tiểu tam” người rất hợp nhau. Cuối cùng, tượng. Cụ thể, bạn phải nắm người trong một khách sạn, gửi chính là mức thù lao cực khủng. Làm “Tuesday” cũng cần Daisuke mò ra được thêm thông chắc tất cả những điều luật liên cho người chồng của Isohata. Mochizuki-một cựu nhạc sĩ - đã nắm chắc luật tin về bạn gái của Bungo, người quan đến hôn nhân, ly hôn và Ông ta đã dùng những bức ảnh trở thành chuyên gia wakare- Nhưng hầu hết khách hàng có tên là Emi. những ranh giới không thể vượt này làm bằng chứng để đòi ly saseya sau khi về hưu. của Mochizuki không phải là Lúc này Daisuke tiếp tục qua, chẳng hạn như phá cửa, hôn. Lúc này, Rie Isohata mới Mochizuki thú nhận mỗi lần những người đã kết hôn và nhờ đến sự giúp đỡ của nữ thám xông vào nhà hoặc tỏ ý hăm biết được mình bị lừa dối và cô nhận việc, ông thường đòi thù muốn được giúp chấm dứt mối tử Fumika. Giống như Daisuke dọa, Mochizuki nói. giận dữ đòi cắt đứt mối quan hệ lao khoảng 400,000 Yên (87 quan hệ với vợ/chồng của họ, và Bungo, Fumika vun đắp tình Cũng chính vì thế, các công với Kuwabara. Thế nhưng, nếu triệu VNĐ) cho những trường mà họ muốn phá hoại cuộc tình bạn với Emi và tìm hiểu rất ty và cá nhân hoạt động trong như ban đầu làm chỉ với mục hợp tương đối đơn giản. Tùy gian díu của kẻ phản bội. Theo nhiều về cô, bao gồm cả việc ngành wakaresaseya đều phải đích kiếm tiền, lúc này thuộc vào tình hình và tính cách đó, ông Mochizuki đã thông tin tìm hiểu xem cô thích kiểu đàn có giấy phép hoạt động. Cũng Kuwabara đã có tình cảm với đối tượng, nhưng nếu đã xác về một trong những vụ phức tạp ông lý tưởng nào, thích xây có các wakaresaseya hoạt động Isohata. Không chấp nhận được định sử dụng dịch vụ, thì người mà cần tới 4 wakaresaseya cùng dựng mối quan hệ thế nào. Fu- không có giấy phép hoặc mạo sự thật này, anh ta đã ra tay siết thuê cũng phải chắc chắn về phối hợp thực hiện. Theo đó, cô mika cuối cùng sắp xếp một bữa danh, nhưng ông cho rằng, các cổ Isohata bằng một đoạn dây. khoản tiền bạc. Aya tin rằng chồng cô, Bungo, tối vui vẻ với sự tham dự của công ty như vậy thường chỉ Một năm sau, Kuwabara bị kết Kinh khủng hơn, mức phí có đang ngoại tình. Cô liên hệ với một nhóm người, trong đó có làm một vụ duy nhất và sau đó án 15 năm tù giam. thể lên tới 20 triệu yên (145.000 một wakaresaseya tên là Emi và một số thám tử khác. biến mất. Sự vụ này đã khiến ngành bảng Anh) nếu khách hàng là Chikahide. Một trong số này là một nam “Tôi thấy đây là công việc dịch vụ wakaresaseya bị ảnh chính trị gia hoặc người nổi Chikahide bắt đầu bằng việc thám tử tên là Goro. thú vị. Nó giúp tôi thấu hiểu hơn hưởng nặng nề, buộc các công tiếng, yêu cầu mức độ bí mật tiến hành nghiên cứu, tìm hiểu Goro đã được đọc kỹ tất cả về khía cạnh cảm xúc của con ty trong lĩnh vực này phải thay cao. Những wakaresaseya cần thông tin, xem xét các tài liệu thông tin về những điều Emi người hiện đại: mặt tốt - mặt đổi hình thức hoạt động. Yusuke thực sự tường tận luật pháp do cô Aya cung cấp, bám theo thích và không thích, và đóng xấu, mặt trung thực - mặt dối Mochizuki, thám tử của “cửa Nhật Bản bao gồm các điều luật các hoạt động đi lại của anh kịch thành tuýp người có vẻ như trá”, chuyên gia wakaresaseya hàng giã từ” First Group, nói liên quan đến hôn nhân, ly hôn Bungo, rà soát thông tin trên rất dễ kết thành tri kỷ với Emi. Mochizuki bộc bạch.Thế nhưng rằng trong số những hậu quả và những ranh giới không thể trang cá nhân và tin nhắn trực Goro quyến rũ Emi (mặc dù ngành công nghiệp nào cũng có gồm có việc siết chặt quảng cáo vượt qua như đột nhập vào nhà tuyến của Bungo, đồng thời tìm Mochizuki vẫn cẩn thận lưu ý mặt tối của nó. Theo nữ nhà văn trực tuyến đối với dịch vụ đối tượng hoặc đe dọa. hiểu cả bạn bè lẫn thói quen của rằng các thám tử không được Stephanie Scott, rất khó để có wakaresaseya và tệ hơn cả là sự Về quá trình làm việc, sau người đàn ông này. Sau một quá ngủ với đối tượng, để tránh vi thể đánh giá mức độ ảnh hưởng nghi ngờ từ phía công chúng, khi nhận được tiền đặt cọc, các trình theo dõi, Chikahide xác phạm luật mại dâm). Do yêu của dịch vụ này do người Nhật khiến các wakaresaseya gặp wakaresaseya sẽ mở một cuộc định rằng Bungo quả thực đang người đàn ông khác, cuối cùng không có xu hướng chia sẻ nhiều khó khăn khi hành nghề. điều tra, bắt đầu với những câu lừa dối vợ. Emi đã chia tay với Bungo. Về chúng.“Chẳng ai muốn thừa hỏi quen thuộc như: “Tại sao Được biết, anh Bungo quê ở phần Goro, thám tử này sau đó nhận mình có liên quan đến Ngành dịch vụ có sức hấp chồng bạn không còn nồng nàn, Kagoshima và là một người dần dần tỏ ra phai nhạt tình hoạt động phá hoại tình cảm dẫn kỳ lạ ham mê tập thể hình, do đó Tuy nhiên giờ đây đã 10 năm điều gì khiến vợ bạn ngủ với cảm với Emi và rồi chấm dứt này, huống chi là nạn nhân của sếp, tại sao bạn lại muốn lừa dối Chikahide cử một đồng nghiệp, quan hệ mà không bao giờ để nó”, Scott khẳng định. trôi qua sau sự việc trên, dịch vụ là thám tử nam có giọng nói “wakaresaseya” đang có dấu bạn trai?”. Xa hơn nữa, các lộ ra mình là một thám tử. Vụ Còn theo chia sẻ của chính cuộc phỏng vấn với hàng xóm vùng Kagoshima tên là việc đến đây được xác định là một wakaresaseya 33 tuổi đẹp hiệu tái khởi sắc, mặc cho mức Daisuke, tiếp cận Bungo. phí “cắt cổ” và sự phản đối của và đồng nghiệp, hồ sơ in đính thành công. trai làm việc tại Tokyo, anh Hi- kèm điền thông tin chi tiết về sở Daisuke bắt đầu xuất hiện tại Có thể thấy, với 4 thám tử roshi Ito cho biết, “Nếu đây dư luận. Hiện nay, loại hình phòng tập thể hình mà anh dịch vụ này khá phổ biến ở Nhật thích, phong cách sống và tuyến cần thiết cho việc này và mất không phải là việc của tôi, với đường đi làm quen thuộc của Bungo thường lui tới, kiêm cớ khoảng 4 tháng từ đầu cho đến tư cách người bình thường, tôi Bản và thu hút lượng khách để tình cờ trò chuyện và kết bạn hàng không nhỏ. Một khảo sát mục tiêu. Sau khi xâu chuỗi mọi khi xong việc, đó là một hoạt xin phép nói thẳng rất nhiều thứ, các wakaresaseya sẽ nghĩ với Bungo. động tốn nhiều công sức. “Công điều chúng tôi làm là cực kỳ vô cho thấy khoảng 270 công ty Do biết rất nhiều chi tiết về wakaresaseya thường xuyên ra một “kịch bản” để lôi kéo việc này không đơn giản như đạo đức”. HOÀI THU Bungo nhờ vào những thông tin
- 20 Số 271 (7.984) Chủ nhật 27/9/2020 THÔNG TIN - QUẢNG CÁO http://baophapluat.vn HUYỆN ỦY - VĂN PHÒNG HUYỆN ỦY - VĂN PHÒNG HĐND VÀ UBND HUYỆN HĐND VÀ UBND PHONG ĐIỀN - HUYỆN PHÚ VANG - TỈNH THỪA THIÊN - HUẾ TỈNH THỪA THIÊN - HUẾ Chúc mừng 35 năm Chúc mừng 35 năm ngày thành lập ngày thành lập Báo Pháp luật Việt Nam Báo Pháp luật Việt Nam UBND XÃ NGHI QUANG, HUYỆN NGHI LỘC, NGHỆ AN Địa chỉ: xóm Thành Vinh, xã Nghi Quang, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An Chúc mừng 35 năm ngày thành lập Báo Pháp luật Việt Nam
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 203 năm 2019
17 p | 38 | 4
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 130 năm 2019
20 p | 36 | 4
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 56 năm 2019
20 p | 29 | 3
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 207 năm 2019
20 p | 34 | 3
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 192 năm 2019
20 p | 40 | 3
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 179 năm 2019
20 p | 31 | 3
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 161 năm 2019
20 p | 45 | 3
-
Báo Pháp luật Việt Nam - Số 276 năm 2020
20 p | 22 | 3
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 73 năm 2019
20 p | 32 | 3
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 87 năm 2018
20 p | 40 | 3
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 180 năm 2019
20 p | 37 | 2
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 115 năm 2019
20 p | 36 | 2
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 129 năm 2019
20 p | 59 | 2
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 211 năm 2019
20 p | 27 | 2
-
Báo Pháp luật Việt Nam - Số 220 năm 2019
20 p | 30 | 2
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 168 năm 2019
20 p | 46 | 2
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 49 năm 2020
20 p | 41 | 2
-
Báo Pháp luật Việt Nam – Số 156 năm 2017
20 p | 58 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn