Bệnh trẻ em - Phần 7

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

137
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'bệnh trẻ em - phần 7', y tế - sức khoẻ, sức khỏe trẻ em phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bệnh trẻ em - Phần 7

Thoạ đ u da cháu bé đ lên rồcó nh ữ đ m nh ỏxuấ hiệ Bé c ả thấ ng ứ nên khóc, cự quậ tầ ỏ ng ố i t n, m y a a y, sát má xuố giư ng. Nhữ đ m nhỏtiế ra mộ ch ấ l ỏ cứ l ạthành vẩ làm chỗda đ khô lạ ờ ng ố ỏ ng t t t ng, ng i y i như vẫ đ và d ễcó nhữ v ế nứ ng n ỏ ng t t. Mộ cháu bé có thểb ị eczema ngay t ừnǎ đ u và b ị i bị i t ừ đ t. T ớ tháng thứ18, cháu bé kh ỏ mầ đ lạ ng ợ t i i như l ạcó t hểb ị ệ HEN ti ế theo. Eczema làm đ a trẻd ễbị ấ nư c và nhi ễ trùng. ứ mt ớ ng i b nh p m Việ chữ trị òi h ỏsự kiên trì. Mộ sốtrư ng hợ cầ bôi thuố có cortisone. ađ ờ c i t pn c Các cháu bé bịeczema không c ầ kiêng sữ như không nên ra n ắ gió. n a ng ng, Trong thờ gian b ị eczema, tránh tiêm chích các v ắ xin tr ừtrư ng hợ chích B.C.G phòng lao. ờ i c p Không nên cho cháu bé lạ gầ ho ặ chơ cùng vớ các cháu mớ tiêm ngừ bệ đ u mùa và hế sứ a nh ậ i n, c i i i tc đ phòng đ cháu kh ỏbị b ệ này. ề ể i lây nh 116. Mẩ đ . nỏ Da trẻem có thểb ị ữ nố m ẩ màu hồ xung quanh vi ề trắ nh ạ h ơ ph ồ to nhỏtùy lúc, nh ng t n ng, n ng t, i ng, giố nhữ nố bọve cắ làm cho các cháu ngứ Hiệ tư ng này có thểxả ra vớ cảcác cháu sơ nợ ng ng t n a. y i sinh và có nhiề nguyên nhân. Có tr ư ng hợ vì thứ ǎ nhưtrứ (nh ấ là lòng trắ trứ ờ ng), cá, thị u p cn ng t ng t ngự sô-cô -la, nư c cam, dâu; có khi vì các dư c phẩ đ loạ như thuố uố thu ố bôi, thu ố chích ớ ợ mủi a, c ng, c c (pénicilline là mộ thí d ụ có khi vì cháu bé tiế xúc vớ nhữ hóa chấ hoặ cây cỏ Vớ sựcộ tác củ t ); p i ng t c . i ng a bác sĩcác bà m ẹhoặ ngư i trông nom cháu cầ tìm ra nguyên nhân chính đ cháu tránh khỏ bị ẩ ờ ể , c n i mn đ sau này. Việ phát hiệ nguyên nhân, thư ng khi rấ khó. ỏ ờ c n t Đ các cháu đ ngứ có thểcho cháu u ố m ộ thìa cà phê xi rô chố dị ng (antihistaminique). ể ỡ ng ứ a, ng t Bệ giun sán (sán lả cũ gây mẩ đ ngoài da. Hiệ tư ng m ẩ đ có thểcó cảởmặ b ộphậ sinh nỏ nợ nỏ nh i) ng t, n dụ Nế bị h ọ cháu bé sẽkhó th ởcầ phả đ ợ chữ trị u ở ng, i ưc c... n a ngay. 116. Ghẻ. Chúng ta không nên coi đ là mộ vi ệ đ xấ hổn ế bác sĩ cho biế cháu bé bị ẻ Gh ẻrấ dễlây, ở ó t c áng u u t: gh . t bấ c ứchỗnào, b ấ cứvậ gì cháu bé đ tiế xúc: quầ áo, giư ng, ghế ờ t t t ãp n ... Bở vậ cháu bé có thểđ b ị ghẻngay trong nhà hoặ ởnhà trẻ ởtrư ng. ờ iy ã lây c , Chỗda bị nhiễ có các mụ ngứ thư ng ởcổtay, ở nhữ chỗcó nế nhǎ ởkhu ỷ tay, ởsư n, ờ ờ lây m n a ng p n u nách, quanh vú, ởvai, rố bộphậ sinh dụ mông, gót chân, gan bàn chân. n, n c, Nhữ chỗký sinh trùng gh ẻđ rãnh đ đ trứ da bị ồ lên màu trắ ngà, nhìn kỹthấ có liên ể ẻ ng, ng ào ph ng ng y quan vớ mộ con đ ờ nhỏmàu xám. ư ng i t Đ chữ trị ả nǎ t ắ cho các cháu, sát xà phòng, chài da bằ bàn chả rồbôi thu ố sát trùng (loạ ể a ph i ng m ng ii c i thuố ghẻ trên toàn thân thể c ) . Phả giặ nấ các quầ áo, kh ǎ trảgi ư ng, g ǎ tay khử trùng giày, dép củ cảnhà. ờ i t, u n ni ng a Tấ cảm ọng ư i trong gia đ cầ đ ợ khám xem mình có bị ẻkhông, vì chỉ ữ trị cháu bé ờ ình n ư c t i gh ch a cho thì không đ ủ
117. Chố lở c. Chố lởlà b ệ ngoài da c ủ trẻem, do các t ụcầ trùng ho ặ liên cầ trùng gây ra. Ban đ u ởda m ọ ầ c nh a u c u c lên mộ nố r ộ nhỏ N ố rộ to lên trong m ộ vài gi ờsau rồ vỡthành mộ chấ đ , chả nư c, mùi tanh; mỏ yớ ttp . tp t i t bên trên dầ dầ đ lạ thành mộ lớ vẩ màu vàng, dính nhưsáp ong, cu ốcùng thành màu xám. n n óng i tpy i Các cháu hay bị ởm ặ quanh mũ mồ ho ặ ởtrên da d ầ (ch ố và c ảbên trong miệ nữ lở t, i, m c u c) ng a. Nhữ cái vẩ đ khi rấ dày. ng y ôi t Chố lởd ễlây lan. Chính bàn tay các cháu nhỏsởvào nh ữ vế lở củ mình ởch ỗnày, rồ lạlàm lây c ng t a ii lan ra chỗkhác ngay trên cơ thểcủ cháu. Bở vậ các cháu bé đ ang bị ố lởnên t ạ nghỉ nhà, ở a i y, ch c m không nên tớ trư ng hoặ nhà tr ẻ đ tránh lây sang các bạ ờ ,ể i c n. Bác sĩ ư ng cho thu ố bôi lên v ế l ởsau khi đ cậ lớ vả đ Ngư i ta thư ng đ p lên v ả m ộ lớ th ờ ờ ờ ắ c t ã y p y i. y tp gạ t ẩ va-d ơlin m ộ th ờ gian đ cho vẩ mề trư c khi làm tróc nó đ ể ớ cm - t i y m, i. 118. Nhọt. Mộ chỗda phồ lên, đ nhứ và đ . Sau vài ngày ph ầ da ởgiữ mỏ đ nh ìn thấ ởdư i có mủ ỏ ớ t ng au c n a ng i, y. : đ là nhọ Khi nhọ vỡ mủtrắ vàng chả ra. ó t. t, ng y Thoạ đ u ởmộ để trên da có thểmọ lên nhiề đ u nhọ rồmớ t ụlạthành mộ cái duy nhấ Các tầ uầ t im c ti i i t t. cháu thư ng có nh ọ ởđ u, trong tóc, ởlư mông, đ cánh tay. Nế cháu bé m ớ mấ tháng đ có ờ ầ t ng, ùi, u i y ã nhọ thì rấ đ ng ạvì đ u này chứ tỏcơthểcháu đ bị ạt ụcầ trùng vàng xâm nh ậ Vi trùng iề t t áng i ng ã lo i u p. này sẽcó thểcòn phát triể ởtai, ruộ ố ti ể x ư ng hoặ ởb ộmáy hô hấ củ cháu, gáy ra nhữ t, ng u, ơ n c pa ng biế chứ quan trọ hơ n ữ n ng ng n a. Trong khi chờđ i bác sĩ iề tr ị ạ hãy dùng gạ mề phủlên trên nhọ đ tránh qu ầ áo c ọvào và ợ đu ,b n tể c m n lây lan ra nhữ chỗkhác. ng Dù chỉ nhọ như cháu bé cũ cầ đ ợ khám sứ khỏ toàn bộ ng n ư c có t, ng c e . NGƯờ Lớ Có NHọ KHôNG NÊN l ạgầ các cháu sơsinh, không đ ợ s ǎ sóc hoặ tr ự ti ế cho các ưc n IN t in c cp cháu ǎ uố n, ng. Nế chính bà mẹbị ọ phảchú ý rử tay, đ khẩ trang khi tiế xúc vớ Bé. Nế m ộ bên ngự có u nh t, i a eo u p i u t c nhọ thì chỉ bú bên vú không có nh ọ . t cho t. 119. áp xe. áp xe là mộ bọ kín như mộ cái túi, có ch ứ mủ do tếbào và các b ạ huy ế cầ bị ế sau nhữ tc t a , ch t u ch t ng trậ chi ế đ u vớ các vi trùng đ t nh ậ vào c ơthểt ạ thành (th ư ng là lo ạt ụcầ khuẩ nấ ộ ờ n i p o i u n staphylocoque). Để cơth ểbị xe th ư ng cách v ớ các cơvà mô lành khác bở mộ vùng b ị y đ . ờ tấ ỏ im áp i i t áp xe ởd ư i da. Chúng ta có th ểtheo dõi d ễdàng sựtiế triể củ nó. Trong giai đ ạ đ u, khi mủđ ớ on ầ n na ang hình thành và tụd ầ vào m ộ đ m, lớ da ởđ bịấ đ , nóng, s ư và đ nh ứ Khi mủđ tích tụl ạ t iể ó ty ỏ n p ng au c. ã i mộ nơ vùng này tr ởnên mề hơ - n ế là cái nh ọ ngư i ta thư ng nói nhọ đ "chín" - Lúc này, cầ ờ ờ t i, mn u t, tã n phả nh ểhay chích đ cho mủthoát ra ngoài. Nế ta không làm thế áp xe cũ có th ểtự vỡ Khi mủ ể i u , ng . đ tích tụlạ ngư i bệ thấ đ nhứ và có th ểsố ờ nh ang i, y au, c t. Tóm lạ có thểnhớ4 triệ chứ đ c tr ư là: sư - nóng - đ - đ ng ặ ỏ au. i, u ng ng
Trên đ là sựmô tảhi ệ tư ng bị xe "nóng". Có khi sự tiế triể củ áp xe rấ chậ và lâu khiế nợ ây áp n na t m n ngư i b ệ không chú ý: đ là lo ạáp xe "nguộ ờ nh ó i i". Da củ trẻsơsinh và c ủ trẻem r ấ m ỏ manh, mộ vế x ư c nhỏ m ộ m ũkim chích c ũ có th ểmở ttớ a a t ng , t i ng đ ờ cho sựviêm, nhiễ Do đ đ phòng bệ cho các cháu, c ầ phảgi ữgìn cho da các cháu luôn ư ng ó, ể m. nh n i sạ sẽ Phả rử sạ các đ ch ơ Ngư i lớ tiế xúc vớ các cháu cũ phảchú ý có đ bàn tay ồ ờn p ch . i a ch i. i ng i ôi sạch. Nế thấ có chỗnghi cháu bị viêm nhiễ ph ả đ a cháu t ớ bác sĩTrong khi chư có bác s ĩcó thểlau iư u y m, i . a , hoặ đ p lên chỗb ị cắ viêm bằ nhữ miế gạ t ẩ nư c ấ có pha c ồ đ làm giả đ và hạ ch ế ớm nể ng ng ng c m m au n khu vự bị c viêm. áp xe là đ m b ị iể viêm nhiễ dù nhỏcũ không n ên coi th ư ng, vì đ là c ử vào củ các vi trùng. ờ m, ng ó a a Chúng có thểđnh cưở đ y ho ặ phát tri ể tớ mọn ơ khác củ cơthểgây ra các bệ khác nh ưviêm ị ấ c ni i i a nh xư ng, viêm ph ổv.v... ơ i Nế con bạ b ị n viêm nhiễ luôn luôn, đ là vì sứ đ kháng củ cơth ểcháu yế cề u m ó a u. Đề này có th ểliên quan tớ mộ cǎ b ệ nào đ nhưb ệ tiể đ ờ hay suy gi ả miễ nhiễ chẳ nh u ư ng iu i t n nh ó m n m ng hạ Các cǎ bệ này có thểcó tính chấ ng ắ h ạ hoặ dài lâu. n. n nh t nn c 120. Mụ cơ n m. Trẻem thư ng có m ụ cơ ởbàn tay và bàn chân, giố nh ưnhữ lớ chai. Mộ s ốmụ nhỏmàu hơ ờ n m ng ng p t n i vàng, bẹ có thểcó ởbấ c ứchỗnào trên thân th ể t t . Nhữ mụ cơ này lây vì nguyên nhân có th ểlà do vi rút. Nư c là môi trư ng tố cho hiệ tư ng lây ớ ờ nợ ng nm t lan. Bở vậ không nên tắ cùng mộ lúc cho 2 trẻem, nế mộ cháu có h ạ c ơ i y, m t u t t m. Có thểlàm cho nh ữ m ụ h ạ c ơ biế đbằ cách lấ bông thấ cồ i-ố hoặ mỡSalicylic rồ đ p iắ ng ntm n i ng y mnt c vào buổsáng và bu ổt ốlên trên chỗcó mụ Bác sĩ òn có thểkh ửmụ b ằ ni t ơlỏ hoặ bằ i ii n. c n ng ng, c ng phư ng pháp ph ẫ thu ậ ơ u t. Phầ nhiề tr ư ng hợ cứ đ t ựnhiên r ồchúng cũ lặ đ ờ ể n u p, i ng n i. 121. Mụ r ộ n p. Nhiề mụ màu đ , nổlên thành c ụ nh ưnhữ đ u đ ghim, tròn, bóng. Khi các m ụ trởthành ỏi ng ầ anh u n m n trong suố ch ỉ phầ chân mụ là đ , thì cảđ khô nhanh, thành vả màu xám và sẽkhỏtrong vòng ỏ t, có n n ám y i 10 ngày. Nhữ mụ rộ như thếthư ng thấ ở miệ (chố mép), ởmắ và cảởbộphậ sinh dụ Ngư i lớ ờ ờn ng np y ng c t n c. cũ hay mắ ph ả ng c i. Bệ dễlây vì do mộ loạvi rút gây ra. Đ i vớ các tr ẻsơsinh, bệ m ụ rộ rấ nguy hiể vì vi rút có ối nh t i nh npt m thểt ấ công hệth ố th ầ kinh c ủ các cháu bé. Bở vậ n ế bà mẹb ị ệ này khi có mang, khi sanh n ng n a i y, u b nh con, khi cho con bú đ u phảcó bi ệ pháp phòng b ệ cho con. ề i n nh Các cháu Bé bị ụ rộ ởmiệ th ư ng kèm theo số hoặ ho. Hiệ nay, ngành y đ có mộ loạ thuố ờ mn p ng t c n ã t i c có tác dụ m ạ t ớ vi rút củ bệ này là Zovirax. ng nh i a nh 122. Bỏ d ạ ng .
Bỏ dạlà mộ bệ ngoài da thư ng gặ ởcác cháu mớ sinh hoặ trong tu ổ bếẵ Tho ạ đ u, da có ờ tầ ng t nh p i c i m. mộ chấ đ phát triể nhanh thành mộ bọ nư c bằ hạ lúa mì . Sau vài giờbọ vỡra đ lạ mộ mỏ t ng ớ ểi t n ng t ng t vế mẩ đ , ởgi ữ có m ộ vòng tròn nh ỏmầ đ tía, chả nư c. Các nố này có thểmọ lan kh ắ ngư i nỏ uỏ yớ ờ t a t t c p trừgan bàn tay và bàn chân. Sau 8 t ớ 10 ngày, da sẽtr ởlạbình th ư ng. ờ i i Bỏ dạlà mộ bệ rấ dễlây nên thư ng gặ ởnhiề cháu bé trong cùng mộ th ờ gian t ạnh ữ t ậ ờ ng t nh t p u t i i ng p o o thểnhưnhà hộsinh, nhà giữtrẻv.v... Bé bị ệ có th ểsố tớ 38 -39 C hay hơ nữ Bé không chị ǎ b nh ti n a. un và có thểbịố loạ tiêu hóa. ri n Bệ này cũ do liên c ầ trùng streptocoque hay tụcầ trùng staphylocoque gây ra, nên bác sĩ ẽcho nh ng u u s Bé uố thuố kháng sinh. N ế không ch ữ tri cẩ th ậ bệ cũ có thểcó nhữ biế chứ rắ rố ng c u a n n, nh ng ng n ng c i hơn. 123. Bỏng. Đ xác đ bị ỏ nặ hay nhẹ ng ư i ta d ự vào 2 đ u: vế bỏ rộ hay h ẹ nông hay sâu ? ể ị ờ iề nh b ng ng , a t ng ng p? Sựnghiêm tr ọ t ứ khắ c ủ vế bỏ là tùy ởdi ệ tích bị ỏ có thểgây c hoáng và mấ nư c. ởmộ tớ ng c c a t ng n b ng, t cháu bé, diệ tích da các phầ cơthểnhưsau : n n - Đ u : 18% ầ - Ngự 18% c: - Lư 18% ng: - Mỗcánh tay: 9% i - Mỗbên chân: 14% i Nế di ệ tích bị ỏ củ cháu bé trên 5%, cầ phả đ a đ bệ vi ệ i ư i nh u n b ng a n n. Bỏ trên bềmặ da đ ợ gọlà b ỏ c ấ 1, tuy đ như dễlành. Sau hơ 10 ngày chỗbỏ đ l ạ ưc i ng ể i ng t ng p au ng n nhữ vế sẹ m ầ đ . uỏ ng t o Nhữ vế bỏ sâu (bỏ cấ 2), lâu lành h ơ từ15-20 ngày. Nhữ vế bỏ này có liên quan tớ da, ng t ng ng p n, ng t ng i thị có th ểcảxư ng. Khi ch ữ trị khi ph ảghép các mô và công việ này cầ thự hi ệ thành ơ t và a , có i c n c n nhiề đ t. uợ Bỏ sâu là bỏ nặ làm co da, thị sau khi khỏ ởmộ sốn ơ nh ư m ặ cổ nhữ chỗcó n ế g ấ ng ng ng, t, i t i : t, , ng pp (nách, khuỷ bàn tay, ngón tay, ngự Tuy vậ b ị ỏ cấ 1 nh ư trên diệ tích lớ có khi nguy hi ể u) c. y, b ng p ng n n m hơ b ỏ c ấ 2, mà diệ tích nh ỏ n ng p n . Nguyên nhân bỏ đ i vớ trẻem thư ng là bị đ dùng n ấ n ư c, thứ ǎ lỏ sôi, dộ lên ngư i, sờ ng ố i ờ các ồ ớ ờ u c n ng i tay vào ấ nư c sôi, bàn là (ủ v.v... ớ m i) Các trư ng hợ bỏ vì hóa chấ (chấ t ẩ r ử axít...), bỏ vì đệ th ư ng bị ngón tay , ởmiệ tuy ờ ờ ở p ng t t y a, ng in ng diệ tích nhỏnhư là nh ữ v ế bỏ sâu. n ng ng t ng Đ phòng bỏ cho các cháu là bi ệ pháp t ố nhấ ề ng n t t.
Việ này chủyế là do sựchú ý cẩ thậ củ ngư i l ớ việ tuyên truyề nhắ nhở mọng ư i qua hệ ờ n, ờ c u n na c n c i thố thông tin (ra đ và tivi) vềviệ giữgìn các cháu nhỏxa các chỗđ nấ các vòi nư c nóng, các ớ ng iô c un u, đ đệ các hóa chấ s ửdụ trong gia đ ồ i n, t ng ình. Làm gì khi cháu bé bị ỏ b ng? - Trư ng hợ bỏ trên da (cấ 1): b ọ cháu vào mộ tấ v ảsạ đ chuyể cháu tớ nơ cấ cứ ờ t m i ch ể p ng p c n i i p u. Không cốgắ c ở bỏquầ áo cháu ra. ng i n Trư ng hợ vế bỏ nhỏ không sâu, nh ẹ rử nhẹbằ loạ xà phòng sát trùng r ồbǎ bằ loạb ǎ ờ p t ng , :a ng i i ng ng i ng mề x ố đ có thểthay bǎ 2-3 ngày mộ lầ m, p ể ng t n. 124. Bệ Dôna. nh Bệ Dôna bi ể hi ệ b ở các mụ nhỏt ậ trung ởvùng ngự vành tai, ởtrán hoặ ởlông mày. Nhữ nh u n i n p c, c ng mụ rộ này sẽt ựkhô nhanh tạ thành nhữ cái v ẩ Nh ư v ẩ này s ẽbong ra vào kho ả 10 ngày np o ng y. ng y ng sau, không gây khó chị hay đ nhi ề cho các cháu. u au u Chứ này do các virút gây ra có lẽcùng loạ vớ vi rút gây ra bệ th ủ đ u. Rấ có thể có sựliên quan yậ ng ii nh t , và lây lan giữ 2 ch ứ th ủ đ u và dôna. yậ a ng 125. Hạch. Hạ là nhữ để ph ồ chúng ta có th ểsờthấ dư i da ởcổ dư i tai, dư i hàm, dư i cánh tay, ở yớ ớ ớ ớ ch ng i m ng , nách, ởb ẹ Đ cũ l à nhữ đ m s ả xuấ bạ huy ế c ầ củ máu có khản ǎ chố s ựviêm ng iể n. ó ng n t ch tua ng ng nhiễ Trẻem khi bị viêm họ viêm tai, sở th ư ng có nhữ hạ nổ lên ởcổ ờ m. ho, ng, i.... ng ch i . Các cháu hay có hạ ởcổ ởnách và ở háng. Hạ có thểb ấ chợ đ , nóng và đ đ là viêm hạ do tỏ ch , ch t au ó ch vi trùng gây ra thư ng gây số và phát tri ể nhưmộ áp xe có khi cầ phảchích ra. ờ t n t n i Nhữ hạ cứ không đ lâu không tan thuộ loạviêm h ạ mãn tính, cầ phả cho bác s ĩ ế ng ch ng, au, c i ch n i bi t. Nhữ trẻem hay có hạ mỗkhi đ ho ặ có bệ gì thư ng là các cháu yế vẻmặ xanh xao, hay ờ ng ch i au c nh u, t mỏmệ s ứ khỏ kém. i t, c e Nhữ loạbệ nhưsở bệ tǎ bạ cầ đ n nhân do nhiễ trùng bệ toxoplasmose... có th ểgây i, nh ng ch u ơ ng i nh m nh phả ứ cho cơth ể tạ ra nhiề h ạ n ng ,o u ch. 126. Rát vì lá han. Nế cháu bé nghị phảnh ữ lá han - mộ loạlá có lông d ễcắ vào tay chân ngư i đ ng chạ t ớ nó ờụ u ch i ng t i m mi gây nhứ rát - hãy đ p lên chỗda bị mộ kh ǎ tẩ nư c có pha giấ Nế cháu bị au nhi ề cho ắ ớ đ c rát t nm m. u u, uố aspirin (n ế bác s ĩ ồ ý) hoặ mộ loạthuố chố dị ng (antihistamine) . đ ng ng ứ ng u c t i c 127. Bệ vẩ Leiner- moussous. nh y Bệ này còn gọ là bệ "hai c ự vì các cháu bé thư ng bị phầ thân d ư i nh ưmông, đ r ồlạ tớ ờ ở ớ nh i nh c" n ùi i i i phầ trên nhưđ u, tóc, ngay khi cháu mớ sinh đ ợ vài tuầ ầ ưc n i n. Đ là mộ bệ ngoài da: da nhẵ khác thư ng và đ mồhôi, ầ và đ . Mớ đ u ởmông, bộphậ sinh ờ ổ ỏ iầ ây t nh n m n dụ đ trong, bụ Sau tớ đ u: ph ầ da đ u, lông mày có nhữ vẩ nhờ bóng m ầ vàng sẫ Khi iầ ầ c, ùi ng. n ng y n, u m.
nhữ vẩ này bong ra, phầ da ởchỗđ đ ử Hi ệ tư ng này có thểxả ra ởmọ nơ có vế nh ǎ ó ỏ ng. nợ ng y n y ii t n như cổ nách, sau tai hoặ toàn thân. , c Cháu bé không số và vẫ có vẻbình th ư ng. Mộ sốít có thểđ nhiề phân hơ m ọkhi. ờ t n t i u n i Đ chữ trị ẫ cho cháu ǎ ở mứ bình thư ng. Dùng dầ th ả mộ (dầ ô -liu) lau nhữ chỗbị ể ờ a ,v n n c u o c u ng viêm rồrử sạ b ằ loạ xà phòng giàu tính axít. Bác sĩ thểcho cháu bé dùng các thuố bôi nư c có ớ i a ch ng i có c mầ hoặ các pom -mát có chấ kháng sinh. u c t Đ cháu chóng khỏ c ầ gi ữcho da cháu th ậ khô. Mu ố vậ phảthay qu ầ áo cho cháu luôn. ởbệ ể i, n t n y, i n nh việ ngư i ta đ cháu ởtruồ ngoài không khí có nhiệ đ thích hợ ờ ể tộ n, ng, p. Hế s ứ tránh làm cho cháu đ mồhôi nhưkhông m ặ cho cháu nh ữ qu ầ áo bằ v ảkhông th ấ ổ tc c ng n ng i m, vảt ổ hợ đ len v.v... i ng p, ồ Bệ này th ư ng s ẽkhỏ trong vài tháng. Nguyên nhân bệ chư đ ợ rõ như đ là loạ bệ khác ờ a ưc nh i nh ng ây i nh vớ eczema. i 128. Viêm tấ và chín mé. y - VIÊM Tấ - là mộ loạ áp xe có thểlan rộ (coi thêm vềNHọ Y t i ng T). - CHíN Mé - thư ng th ấ ởngón tay, nhiề khi ch ỉ mộ đ m nhỏcó mủ Tuy vậ cũ không đ ợ coi ờ t iể ưc y u là . y, ng thư ng và b ỏqua. Cầ phảrử sạ giữ sạ và đ khi ph ảchích đ cho m ủthoát ra. ờ ể n i a ch, ch ôi i
VIII. NH ữ HIệ TƯợ LIÊN QUAN T ớ Sứ KHỏ NG N NG I C E 129. Nhữ cơ khó chị củ trẻem. ng n ua Ngày nay, ngư i ta hay gộ chung mộ cụ t ừít nhiề mơhồ"nh ữ c ơ khó chị củ tr ẻem". Nhữ ờ p tm u ng n ua ng hiệ tư ng rố loạ xả ra đ t ngộ như tím tái đ t ng ộ ngừ thở chân tay mề nhũ ng ấ đho ặ lên nợ ộ ộ i ny t : t ng , m n, ti c cơ co giậ n t. Nhữ hiệ tư ng trên xả ra trong mộ th ờ gian ng ắ - vài phút hay vài giày - và sẽqua đ khi cháu bé nợ ng y t i n i đ ợ sǎ sóc (lay ngư i, vuố ngự tay, chân...) nh ư rồ lạ bị ởlạ và có thểđ lạcác di ch ứ ưc n ờ ểi t c, ng i i tr i, ng. Nguyên nhân thì nhiề như bịốloạ tiêu hóa, tim mạ hô hấ hoặ bị ẹ th ở u : ri n ch p c ngh n . Bác sĩ ả tìm đ ợ nguyên nhân m ớ đ ra đ ợ các phư ng pháp chữ trị ữ hi ệ hoặ các ưc iề ưc ơ ph i a hu u, c phư ng pháp ph òng bệ ơ nh. 130. Tiế g khóc c ủ Bé. n a Khi Bé chư biế nói thì tiế khóc củ Bé là phư ng tiệ thông tin vớ ng ư i lớ vềtrạ thái củ mình, ơ ờn a t ng a n i ng a đ khó ch ị hay dễchị đ u, ang cầ gì, muố gì, đ đ hay sợ ang u n n ang au ... Do đ ngư i lớ cầ hi ể ti ế khóc củ Bé muố diễ đ t đề gì? ờnn n ạ iu ó, u ng a n Bé Đ khóc to, lâu. óI: Bé ĐAU: khóc ré lên, to nh ỏtùy theo bi đ ít hay nhiề au u. Bé Đ RÂM RAN, KHó CHị ti ế khóc đ u đ u, rặ ra, dai d ẳ ềề AU U: ng n ng. Bé Quấ LàM NũNG: khóc nứ nở y, c . Các bà mẹlà nhữ ngư i d ễthông hiể tiế khóc củ con nhấ và còn chú ý c ảtớ nhữ nét mặ ờ ng u ng a t i ng t, đ ng tác tay chân, cách n ằ quẫ nhị thởv.v.... củ Bé n ữ Thí dụBé khóc đ ộ úng giờvào m ỗbu ổ m, y, p a a. i i chiề là c ầ đ ị ấ chợ ré lên hay rên khẽ Bé b ị au tai ho ặ đ bụ đ u n i .B t t : c au ng. 131. Cơ khóc. n Trẻem thư ng có nh ữ cơ gào, c ơ khóc, đ n nỗ mặ xanh đ vì ph ảnh ị thở Có cháu có th ểngấ ờ ế ng n n i t i i n . t đmộ lát. Tuy các hi ệ tư ng này dễgây xúc đ ng cho ngư i lớ như không có gì nguy hi ể nợ ộ ờ n, i t ng m. Các cháu có tính hay hờ d ỗthư ng có nhữ cơ nhưthế Các bác sĩ thểkhuyên bạ cách chữ ờ n, i ng n . có n a là: làm thếnào cho các cháu không tin vào k ế quảcủ việ lấ tiế khóc làm vũkhí đ yêu sách ngư i ể ờ t a c y ng lớ n ữ n a. 132. Mệt. Mấ tu ầ nay, sắ mặ củ con bạ có vẻtái nhợ mắ thâm quầ nét mệ mỏ Cháu không chị chơ y n c ta n t, t ng, t i. u i, ngậ ngón tay và không chị ǎ Cháu chỉ ố nằ dù thân nhiệ không cao, không số m u n. mu n m t t. Sựmệ mỏ củ cháu có thểlà do s ựphát tri ể củ cơthểhoặ vì bị ấ ngủtrong nhữ ngày vừ qua t ia na c mt ng a do đ ngủmu ộ d ậ sớ đ t ớ trư ng, không ngủđ ợ vì tiế ồ củ ra -đ-ô, ti -vi... Như cũ rấ n, y m ể i ờ ưc i ng n a i ng ng t có thể đ là dấ hi ệ củ việ cháu "sắ b ị ệ p b nh". Cầ cho cháu tớ bác sĩ ểkhám bệ đ ,ó u ua c n i nh.
133. Mỏ nh ứ vì lớ i c n. Khi đ a trẻbị au lâu, đ đ đ lạ thì cầ phả đkhám bác sĩVì ngoài hiệ tư ng nhứ mỏvì tuổ ứ đ nợ au i au i n ii . c i i lớ có thểcó nhữ nguyên nhân khác nh ưnhứ vì bị au họ chẳ hạ Khi bị au v ì mộ ch ứ đ đ n, ng c ng ng n. t ng bệ nào đ thư ng có các hiệ tư ng kèm theo như thân nhiệ t ǎ ngư i mệ sút cân, hay ch ả ờ nợ ờ nh ó, : t ng, t, y máu cam. Chỗđ sờth ấ nóng và bịấ đ . ty ỏ au y 134. Ngủkhông yên giấc. Hiệ tư ng tr ẻem ngủkhông đ y giấ ho ặ khó ngủthư ng xả ra trong mộ th ờ gian ng ắ và không nợ ẫ ờ c c y t i n nghiêm trọ Tuy vậ đ khi cũ l àm ả hư ng tớ sứ khỏ củ các cháu và làm cho gia đ lo nh ở ng. y, ôi ng i c ea ình lắ có th ểdo nhiề nguyên nhân gây ra như mọ rǎ vi êm tai, viêm họ khó thở Nhiề khi l ạdo ng, u c ng, ng, . u i trẻnóng quá, vì mặ qu ầ áo bó sát mình, hoặ tr ẻđ dầ hoặ phòng ngủsáng quá hay ồ quá. c n c ái m c n Ngoài nhữ nguyên nhân trên, s ốcòn lạ là nhữ nguyên nhân tâm lý. ng i ng SợHãI LàM M ấ NG ủ- Từ1 tuổtrởđ trẻem th ư ng khó ngủhơ vì s ợbóng tố sợ ngủmộ mình. ờ T i i, n i, t Trư c khi ngủ các cháu đ có ngư i lớ bên cạ đ ợ ng ủcùng mộ đ ch ơ quen thuộ hoặ đ ợ ớ ờn nh, ư c tồ c ưc , òi i c nự nị vuố ve. Tấ cảnhữ s ựviệ này ch ứ t ỏcháu đ lớ h ơ tr ư c, vì c ả nh ậ đ ợ hiệ ớ n ưc ng u, t t ng c ng ãn n m n trạ củ mình đ i vớ môi tr ư ng chung quanh . ối ờ ng a Nế nhữ đ hỏcủ các cháu xả ra mộ cách đ t ngộ và kéo dài, ngư i lớ cầ phảtìm hiể ộ ờnn u ng òi i a y t t i u nguyên nhân. Có khi chỉ cháu không mu ố phả nằ trong cái gi ư ng có chấ song chung quanh nứ Hoặ vì cháu ờ vì n im n a. c hay nằ mơthấ nhữ c ả s ợhãi, do cứ đ n tố là nghe thấ mẹkhóc s ụ sùi vì chuyệ bốcháu luôn ếi m y ng nh y t n phả vắ nhà. Mộ cháu bé khác, mỗlầ đ ngủlà mộ lầ ngư i lớ phảkhó nhọ d ỗdành, ép buộ ờn i ng t ini tn i c c như đ vậ v ớ cháu, như không ai chú ý hiể tâm lý củ cháu, muố đ i mẹđ làm về- mẹcháu nợ ánh t i ng u a i làm y tá th ư ng v ềmu ộ - và chỉ ủyên giấ khi thấ mẹđ ởnhà. Biế đ ợ yêu cầ củ các cháu, ờ t ưc n ng c y ã ua làm cho các cháu yên tâm sẽmang l ạcho các cháu giấ ngủngon. i c XúC Đ NG Và KíCH THíCH GÂY KHó NGủ- Có nhiề nguyên nhân làm cho các cháu nhỏkhó ngủbuổ ộ u i tố Có cháu khó ngủvì ban ngày đ ngủmộ giấ dài ở nhà trẻ Có cháu có thói quen ngủsớ nh ư i. ã t c . m, ng cảngày bốmẹvắ nhà, tớ buổ tố mớ gặ con, nên vui đ nự nị cháu làm cháu quá gi ấ ho ặ vì ng i ii ip ùa ng u c c xúc đ ng, vui m ừ quá tr ư c khi ng ủ c ũ l àm cho cháu khó đvào giấ ng ủ ộ ớ ng , ng i c . Trư c giờngủ không nên làm các cháu bị ớ kích thích như cho các cháu tậ đ t ậ nói, hoặ đ hỏ quá ở , p i, p c òi i các cháu vềnhữ vấ đ sạ sẽ ng n ề ch . Các cháu nhỏ chư thích ứ v ớ thờ gian làm vi ệ quá dài. Nế các cháu phả họ quá m ệ ởtrư ng, ờ , a ng i i c u ic t đ n tố cháu cũ bị ng ủ ếi ng khó . Dậ S ớ - Có nhiề cháu bé có thói quen d ậ sớ Đ các cháu khỏqu ấ trong thờ gian ch ờbữ ǎ y m. ể Y M u i y i an sáng nên nghĩ việ gì đ các cháu làm hoặ giả trí. Khi cháu đng ủbuổt ố đ mộ sốđ chơ ở bên ể i i, ể t ồ ra c c i i i cạ các cháu. Khi thứ dậ cháu sẽchơ mộ mình ngay ởtrong gi ư ng. Nế cháu d ậ s ớ quá, nên ờ nh c y, i t u ym cắ bớ các giấ ng ủban ngày hoặ cho các cháu đng ủchậ vào buổ tố tt c c i m i i. Nhữ cháu bắ buộ ph ảdậ sớ cùng bốmẹ- đ bốmẹđ a tớ nhà trẻkhi đlàm cầ phả đ ợ cho ể ưi i ưc ng t c iym i n ngủsớ đ đ m bả th ờ gian ng ủ nế không s ẽbị nh hư ng t ớ s ứ khỏ m, ể ả ả ớ o i ,u ic e. NHữ LI ề THUố NG ủ- Nhưđ nói ởphầ trên, các cháu bé khó ngủ khóc đ làm ngư i lớ vừ ờn a NG U C ã n , êm lo lắ v ừ mấ ngủlây làm c ǎ th ẳ th ầ kinh c ủ cảnhà. Như nế bi ế lo cách đ i phó tr ư c, thì ố ớ ng, a t ng ng n a ng u t
nhiề khi r ấ đ n gi ả mộ bình sữ ấ sử soạ từ lúc tố hoặ nhiề khi chỉ ầ m ộ ít nư c ấ trong tơ ớm u n: t am a n i, c u cn t bình thôi cũ đ làm các cháu lạ yên trí ngủtiế ng ủ i p. Tóm lạ đ ch ữ b ệ khó ngủcho các cháu, ph ầ lớ trư ng hợ không cầ dùng thu ố Cầ tìm hiể i, ể ờ a nh nn p n c. n u nguyên nhân và đ ứ các yêu c ầ tâm lý c ủ các cháu là đ . Bở vậ nhi ề khi bốmẹcác cháu c ầ ủ i y, áp ng u a u n nhờt ớ sự giúp đ củ các bác s ĩ ỡa chuy ên khoa tâm lý vềvấ đ này. nề i 135. Run, giậ mình. t Các trẻsơsinh dễbị ậ mình: co tay chân, run cằ run ngư i... vì nhữ lý do bình th ư ng (ti ế ờ ờ gi t m, ng ng đ ng, ánh sáng). Trong khi tắ hoặ khi thay tã lót cũ vậ Hiệ tư ng này là th ư ng vì h ệthầ kinh ộ nợ ờ m c ng y. n củ cháu còn non mà thôi. a Các cháu lớ hơ cũ hay giậ mình hoặ run ngư i mỗkhi có sự việ gì làm các cháu c ả đ ng. ờ mộ n n, ng t c i c 138. Số - Cách hạs ố t t. o Chúng ta xác đ là cháu bé b ị ố khi nhiệ đ lấ ởhậ môn c ủ cháu cao hơ 37,5 C. Thân nhiệ bình ị t ộy nh st u a n t thư ng c ủ m ọng ư i buổ sáng là 36,5oC và bu ổchiề là 37,5o C. Tuy vậ n ế ta l ấ thân nhiệ c ủ ờ ờ a i i i u y, u y ta mộ cháu bé đ hoạ đ ng, chạ nhả ch ơ đ mà không đ cho cháu có th ờ gian nghỉ ơ thì thân tộ ể t ang y y, i ùa i ng i o nhiệ củ cháu có thểlà 38 C. ta Số Là Gì ? Số là dấ hi ệ củ cơthểđ ang chố l ạmộ cuộ xâm nhậ nào đ từbên ngoài vào c ủ T t u ua ng i t c p ó a vi trùng hay vi rút. Như g không ph ảlúc nào cũ v ậ ởcác cháu sơsinh có th ểbị ố vì ǎ sữ đ c n aặ n i ng y. st quá, vì sư i nóng quá, vì cơ thểbị ấ nư c mà không đ ợ uố đ đ bù lạ vì phòng ngủhay th ờ ở ớ ư c ng ủ ể mt i, i tiế khô quá v.v... t NÊN Lấ NHIệ Đ CHO CáC CHáU VàO lúC NàO? S ố là dấ hiệ đ u tiên củ bệ Khi th ấ m ộ Tộ uầ Y t u a nh. y t đ a tr ẻkhông chị ǎ bàn tay nóng thì việ đ u tiên cầ làm là lấ thân nhiệ (cặ s ố cho các cháu. ứ cầ u n, n y t, p t) Nói chung, khi các cháu có dấ hiệ gì không bình thư ng, nên cặ số đ bi ế thân nhiệ củ cháu, ờ p tể t u u ta như cũ không nên lúc nào cũ cặ số và đ ra lo lắ không đ v ì việ này. ng ng ng p t âm ng âu c KHI NàO Cầ ĐƯA CHáU Bé Tớ BáC S ĩ N I ? o 1 Nế cháu số trên 37,5 C, và mớ dư i 6 tháng tuổ iớ u t i. o 2. Khi thân nhiệ c ủ cháu t ừ39 C tr ởlên (đ i vớ các cháu lớ ối ta n). o o 3. Nế nhiệ đ củ cháu 37 C lúc sáng, 38 C lúc chiề như cứ số nhẹnhưthếli ề 4, 5 ngày rồ tộa u u ng t n i. 4. Trong thờ gian cháu đ b ị ệ b ỗ thân nhi ệ tǎ l ên. Nh ưvậ là có thểcó bi ế ch ứ i ang b nh, ng t ng y n ng. 5. Bác sĩ ã tớ thǎ và cho uố thuố Như 2, 3 ngày qua rồ mà bệ vẫ không thuyên giả đi m ng c. ng i nh n m. Tuy vậ ngư i lớ nên gi ữbình t ĩ Việ chữ trị ầ có thờ gian. ờn y, nh. c a cn i Cầ CHú ý T ớ CáC BIể HI ệ Gì, TRƯớ KHI Đ a CHáU Tớ BáC Sĩ ư N I U N C I ? Ngư i sǎ sóc cháu bé nên chú ý quan sát các biể hi ệ b ệ c ủ cháu, đ trảlờ bác sĩ ềnhữ câu ờn ể u n nh a i v ng hỏsau: i - Cháu có nôn không? Có ho không?
- Ngư i cháu có nổlên v ế gì không? ờ i t - Họ cháu thếnào? ng - Lư i cháu thếnào? ỡ - Phân cháu có gì khác thư ng không? ờ - Cháu có chị ǎ không? un Có Gì LạNế THÂN NHI ệ CHáU TǍ NHANH? U T NG Thân nhiệ củ trẻem d ễtǎ nhanh hơ và cao hơ so vớ ng ư i lớ B ở vậ không nên v ộlo l ắ ờ n. ta ng n n i iy i ng. o o Mộ cháu bé s ố 38 C liề m ấ hôm r ồ đ lo h ơ là m ộ cháu khác 40 C vì họ đ . Có mộ s ốcháu ng ỏ t t n y i áng n t t dễcó nhiệ đ cao hơ nhữ cháu khác khi bị ố tộ n ng s t. Có Cầ LàM CHO NHIệ Đ Củ CHáU Bé HạXU ố NGAY KHôNG ? TộA N NG Nhiề bà mẹthấ thân nhiệ củ con cao, muố làm sao cho thân nhiệ c ủ cháu hạxu ố ngay vì nghĩ u y ta n ta ng rằ thân nhiệ cao là bệ làm cho thân nhiệ xuố là giả bệ hay h ế bệ Th ậ là mộ nhậ th ứ ng t nh, t ng m nh t nh. t t n c sai lầ nguy hiể m, m. Quảthậ số gây mệ Các cháu bé dư i 2 tuổ s ố cao có thểgây co giậ Tuy vậ thân nhiệ là cái ớ t, t t. i, t t. y, t thư c đ tình hình b ệ đ báo cho bác s ĩ ế Ngư i ta có thểdùng thu ố đ làm hạnhiệ đ xu ố ớo nh ể ờ cể t ộ ng, bi t. như bệ v ẫ ch ư khỏ ng nh n a i. Bở vậ , trong th ờ gian đề trị ệ cho mộ cháu bé, dù thân nhi ệ c ủ cháu đ xuố cháu đ số hay ỡt iy i i u b nh t ta ã ng, không số nữ ta v ẫ phả tiế tụ chú ý theo dõi c ẩ th ậ vì cháu có thểvẫ chư khỏb ệ Nên nh ớ t a, n ipc n n n a i nh. : khỏsố chư phảlà khỏ bệ it a i i nh. LàM THếNàO Đ HạNHI ệ Đ ? ể Tộ Ngư i ta thư ng dùng thuố hạnhiệ như aspirin và paracetamol và các phư ng pháp khác như tắ ờ ờ ơ c t m, chư m lạ nư c đ ờ nh, ớ á. SAU KHI RA VIệ Rồ KHỏ C ầ Đ NHIệ Đ n ữ Tộa N I, NG NO Khi bác sĩ ã nói : "Cháu bé đ khỏ có th ểra việ r ồ các bà m ẹkhông cầ phả tiế tụ do nhiệ dộ đ ã i, n i!" n ipc t o cho cháu nữ Nế cháu có nhiệ đ 37,2 C buổ sáng thì cũ không có gì đ lo ngạ vì đ u cố yế tộ iề t u a. u i ng áng i là: cháu có chị chơ và chị ǎ không? u i un THÂN NHIệ Thấ QUá T P o Sau khi khỏb ệ có khi thân nhiệ c ủ cháu bé ở36 C trong 3, 4 hôm li ề thì c ũ không có gì đ lo i nh, ta n ng áng ngạ trừtrư ng hợ vớ các tr ẻsơsinh. ờ i pi THÂN NHIệ Đ O NGƯợ Bấ TH Ườ Tả CT NG o o Mộ s ốtrẻsơ sinh có 37,7 C buổ sáng và 37 C buổ chiề có th ểlà do nguyên nhân vềTAI-Mũ-Họ t i i u I NG, cầ phảchú ý sau này. n i