Biến đổi khí hậu đối với an ninh lương thực tỉnh Bắc Kạn

Đỗ Anh Tài và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 91(03): 3 - 8<br /> <br /> BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI VỚI AN NINH LƯƠNG THỰC TỈNH BẮC KẠN<br /> Đỗ Anh Tài 1*, Nguyễn Ngọc Sơn Hải 2, Nguyễn Thị Ngọc Dung 3<br /> 1<br /> <br /> Khoa Quốc tế - ĐH Thái Nguyên<br /> Trường Đại học Nông lâm - ĐH Thái Nguyên<br /> 3<br /> Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh – ĐH Thái Nguyên<br /> 2<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Bắc Kạn là tỉnh miền núi vùng cao, cách thủ đô Hà Nội 166 km về phía Bắc, có diện tích tự nhiên<br /> là 485.941 ha, đất nông nghiệp chỉ chiếm 7,54%, đất lâm nghiệp khá lớn chiếm 77,24%, đất chưa<br /> sử dụng chiếm 10,65%. Bắc Kạn có địa hình phức tạp, chia cắt bởi các dãy núi cao. Bắc Kạn có 1<br /> thị xã, 7 huyện, 112 xã, 4 phường và 6 thị trấn huyện lỵ. Dân số năm 2011 là 298.124 người, trong<br /> đó dân số nông thôn chiếm tới 83,87%. Bắc Kạn có 59.344 hộ nông thôn, trong đó hộ nông nghiệp<br /> chiếm 87,08%. Cơ cấu hộ nông thôn phân theo nguồn thu nhập lớn nhất từ ngành nông nghiệp<br /> chiếm 86,4%.<br /> Biến đổi khí hậu đe dọa nghiêm trọng đến an ninh lương thực và phát triển nông nghiệp tỉnh Bắc<br /> Kạn: Thu hẹp diện tích đất nông nghiệp, năm 2011 diện tích trồng lúa tỉnh Bắc Kạn có 21.749 ha,<br /> giảm 73 ha so với năm 2009. Dưới tác động của biến đối khí hậu, thiên tai ngày càng gia tăng, gây ra<br /> nhiều tổn thất to lớn về người, tài sản, các cơ sở hạ tầng về kinh tế, văn hoá, xã hội, tác động xấu<br /> đến môi trường, đe doạ nghiêm trọng đến an ninh lương thực và phát triển lương thực, vậy cần<br /> phải ứng phó với các thách thức này như thế nào?<br /> Từ khóa: Biến đổi khí hậu, An ninh lương thực, Miền núi, Bắc Kạn, Sinh kế<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Bắc Kạn là tỉnh miền núi, vùng cao, cách thủ<br /> đô Hà Nội 166 km về phía Bắc, có diện tích<br /> tự nhiên là 485.941 ha, đất nông nghiệp chỉ<br /> chiếm 7,54%, đất lâm nghiệp khá lớn chiếm<br /> 77,24%, đất chưa sử dụng chiếm 10,65%. Bắc<br /> Kạn có địa hình phức tạp, chia cắt bởi các dãy<br /> núi cao. Bắc Kạn có 1 thị xã, 7 huyện, 112 xã,<br /> 4 phường và 6 thị trấn huyện lỵ. Dân số năm<br /> 2011 là 298.124 người, trong đó dân số nông<br /> thôn chiếm tới 83,87%. Bắc Kạn có 59.344 hộ<br /> nông thôn, trong đó hộ nông nghiệp chiếm<br /> 87,08%. Cơ cấu hộ nông thôn phân theo<br /> nguồn thu nhập lớn nhất từ ngành nông<br /> nghiệp chiếm 86,4% [1]. Biến đổi khí hậu đe<br /> dọa nghiêm trọng đến an ninh lương thực và<br /> phát triển nông nghiệp tỉnh Bắc Kạn: Thu hẹp<br /> diện tích đất nông nghiệp, năm 2011 diện tích<br /> trồng lúa tỉnh Bắc Kạn có 21.749 ha, giảm 73 ha<br /> so với năm 2009. Dưới tác động của biến đối<br /> khí hậu, thiên tai ngày càng gia tăng, gây ra<br /> nhiều tổn thất to lớn về người, tài sản, các cơ<br /> sở hạ tầng về kinh tế, văn hoá, xã hội, tác<br /> động xấu đến môi trường, đe doạ nghiêm<br /> trọng đến an ninh lương thực và phát triển<br /> lương thực, vậy cần phải ứng phó với các<br /> thách thức này như thế nào?<br /> *<br /> <br /> Tel: 09131899377. Email: doanhtaitnu@gmail.com<br /> <br /> BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU THÁCH THỨC VÀ<br /> CƠ HỘI ĐỐI VỚI AN NINH LƯƠNG<br /> THỰC TỈNH BẮC KẠN<br /> Thách thức của biến đổi khí hậu đối với an<br /> ninh lương thực tỉnh Bắc Kạn<br /> Biến đổi khí hậu là thách thức lớn đối với Bắc<br /> Kạn. Biến đổi khí hậu đã tác động nghiêm<br /> trọng đến sản xuất, đời sống và môi trường<br /> trên phạm vi toàn tỉnh. Nhiệt độ tăng, ảnh<br /> hưởng đến nông nghiệp, gây rủi ro lớn đối với<br /> nông nghiệp, đặc biệt là an ninh lương thực<br /> và các hệ thống kinh tế - xã hội trong tương<br /> lai. Vấn đề biến đổi khí hậu đã, đang và sẽ<br /> làm thay đổi toàn diện và sâu sắc quá trình<br /> phát triển và an ninh tỉnh Bắc Kạn như năng<br /> lượng, nước, lương thực, xã hội, việc làm,<br /> văn hóa, kinh tế, thương mại.<br /> Trong những năm qua, dưới tác động của biến<br /> đổi khí hậu, tần suất và cường độ thiên tai<br /> ngày càng gia tăng, gây ra nhiều tổn thất to<br /> lớn về người, tài sản, các cơ sở hạ tầng về<br /> kinh tế, văn hóa, xã hội, tác động xấu đến môi<br /> trường. Chỉ tính trong 10 năm gần đây (20022011), các loại thiên tai như: Bão lũ, lũ quét,<br /> sạt lở đất, úng ngập, hạn hán và các thiên tai<br /> khác đã làm thiệt hại đáng kể về người và tài<br /> sản, đã làm giá trị thiệt hại về tài sản ước tính<br /> chiếm khoảng 1,5% GDP/năm.<br /> 3<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đỗ Anh Tài và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Biến đổi khí hậu đe dọa nghiêm trọng đến an<br /> ninh lương thực và phát triển nông nghiệp<br /> tỉnh Bắc Kạn: Thu hẹp diện tích đất nông<br /> nghiệp, đặc biệt là một phần đáng kể ở vùng<br /> đất thấp, năm 2011 diện tích trồng lúa tỉnh<br /> Bắc Kạn có 21.749 ha, giảm 73 ha so với năm<br /> 2009; tác động lớn đến sinh trưởng năng suất<br /> cây trồng, thời vụ gieo trồng, làm tăng nguy<br /> cơ lây lan sâu bệnh hại cây trồng; thời gian<br /> thích nghi của cây trồng nhiệt đới mở rộng và<br /> của cây trồng á nhiệt đới thu hẹp lại; ảnh<br /> hưởng đến sinh sản, sinh trưởng, tăng khả<br /> năng sinh bệnh, truyền dịch trong sản xuất<br /> nông nghiệp.<br /> <br /> Với chế độ khí hậu nhiệt đới gió mùa, một<br /> năm ở Bắc Kạn có hai mùa rõ rệt mùa mưa<br /> nóng ẩm từ tháng 5 đến tháng 10, chiếm 70 80% lượng mưa cả năm; mùa khô từ tháng 11<br /> đến tháng 4 năm sau, lượng mưa chỉ chiếm<br /> khoảng 20 - 25% tổng lượng mưa trong năm,<br /> tháng mưa ít nhất là tháng 11. Do tác động<br /> của biến đổi khí hậu, tài nguyên nước phải<br /> chịu thêm nguy cơ suy giảm do hạn hán ngày<br /> một tăng ở một số vùng, mùa, ảnh hưởng trực<br /> tiếp đến nông nghiệp, cung cấp nước ở Bắc<br /> Kạn. Khí hậu Bắc Kạn có nhiệt độ trung bình<br /> hàng năm từ 21 - 230C. Độ ẩm trung bình trên<br /> toàn tỉnh là 82%. Bắc Kạn có lượng mưa thấp<br /> so với các tỉnh Đông Bắc do bị che chắn bởi<br /> cánh cung Ngân Sơn ở phía Đông Bắc và<br /> cánh cung Sông Gâm ở phía Tây Nam, lượng<br /> mưa bình quân năm 1.084mm, tháng 11 chỉ<br /> có 0,50mm, chế độ mưa thay đổi đã gây lũ lụt<br /> nghiêm trọng vào mùa mưa, và hạn hán vào<br /> mùa khô, tăng mâu thuẫn trong khai thác và<br /> sử dụng tài nguyên nước.<br /> Bảng 1.<br /> <br /> 91(03): 3 - 8<br /> <br /> Dưới tác động của biến đối khí hậu, tần suất<br /> và cường độ thiên tai ngày càng gia tăng, gây<br /> ra nhiều tổn thất to lớn về người, tài sản, các<br /> cơ sở hạ tầng về kinh tế, văn hoá, xã hội, tác<br /> động xấu đến môi trường, đe doạ nghiêm<br /> trọng đến an ninh lương thực và phát triển<br /> lương thực, vậy cần phải ứng phó với các<br /> thách thức này như thế nào?<br /> <br /> Diện tích, năng suất, sản lượng lúa tỉnh Bắc Kạn năm 2009 - 2011<br /> So sánh (%)<br /> ĐVT<br /> <br /> 2009<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 2010/<br /> 2009<br /> <br /> 2011/<br /> 2010<br /> <br /> BQ 2009<br /> - 2011<br /> <br /> - Diện tích<br /> <br /> ha<br /> <br /> 7518<br /> <br /> 7399<br /> <br /> 7631<br /> <br /> 98,42<br /> <br /> 103,14<br /> <br /> 100,78<br /> <br /> - Năng suất<br /> <br /> tạ/ha<br /> <br /> 4775<br /> <br /> 4817<br /> <br /> 5301<br /> <br /> 100,90<br /> <br /> 110,05<br /> <br /> 105,46<br /> <br /> - Sản lượng<br /> <br /> tấn<br /> <br /> 35898<br /> <br /> 35640<br /> <br /> 40450<br /> <br /> 99,28<br /> <br /> 113,50<br /> <br /> 106,39<br /> <br /> - Diện tích<br /> <br /> ha<br /> <br /> 14304<br /> <br /> 14353<br /> <br /> 14118<br /> <br /> 100,30<br /> <br /> 98,36<br /> <br /> 99,35<br /> <br /> - Năng suất<br /> <br /> tạ/ha<br /> <br /> 4213<br /> <br /> 4045<br /> <br /> 4016<br /> <br /> 96,01<br /> <br /> 99,28<br /> <br /> 97,65<br /> <br /> - Sản lượng<br /> <br /> tấn<br /> <br /> 60269<br /> <br /> 58051<br /> <br /> 56691<br /> <br /> 96,32<br /> <br /> 97,58<br /> <br /> 97,00<br /> <br /> - Diện tích<br /> <br /> ha<br /> <br /> 21822<br /> <br /> 21752<br /> <br /> 21749<br /> <br /> 99,68<br /> <br /> 99,99<br /> <br /> 99,83<br /> <br /> - Năng suất<br /> <br /> tạ/ha<br /> <br /> 4407<br /> <br /> 4307<br /> <br /> 4466<br /> <br /> 97,73<br /> <br /> 103,69<br /> <br /> 100,71<br /> <br /> - Sản lượng<br /> <br /> tấn<br /> <br /> 96167<br /> <br /> 93691<br /> <br /> 97141<br /> <br /> 97,43<br /> <br /> 103,68<br /> <br /> 100,55<br /> <br /> Chỉ tiêu<br /> 1. Vụ đông xuân<br /> <br /> 2. Vụ mùa<br /> <br /> 3. Cả năm<br /> <br /> Nguồn: Cục thống kê tỉnh Bắc Kạn, Sở NN và PTNT tỉnh Bắc Kạn [3], [4].<br /> <br /> 4<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đỗ Anh Tài và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Cơ hội của biến đổi khí hậu đối với an ninh<br /> lương thực tỉnh Bắc Kạn<br /> Phát triển thông thường của Bắc Kạn là dựa<br /> trên khai thác tài nguyên thiên nhiên, tận<br /> dụng lao động giá rẻ, gây ô nhiễm môi trường<br /> dẫn đến phát triển thiếu bền vững. Vấn đề<br /> biến đổi khí hậu tạo cơ hội để chúng ta thay<br /> đổi tư duy về an ninh lương thực tỉnh Bắc<br /> Kạn, phát triển, tìm ra mô hình và phương<br /> thức phát triển theo hướng phát thải các-bon<br /> thấp, bền vững.<br /> Biến đổi khí hậu mở ra các cơ hội để đảm bảo<br /> an ninh lương thực tỉnh Bắc Kạn thúc đẩy<br /> hợp tác, đa phương, song phương, thông qua<br /> đó tỉnh đang phát triển như Bắc Kạn có thể<br /> tiếp cận các cơ chế mới đang hình thành để<br /> tiếp nhận hỗ trợ tài chính và chuyển giao công<br /> nghệ từ trong nước và các nước phát triển.<br /> Việc tăng cường các hoạt động hợp tác, hội<br /> nhập với các quốc gia, các tổ chức quốc tế<br /> trong quá trình thực hiện Công ước khung của<br /> Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu và các<br /> điều ước quốc tế có liên quan sẽ nâng cao vai<br /> trò và vị thế của Bắc Kạn, của Việt Nam<br /> trong khu vực cũng như trên thế giới.<br /> Để ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu và<br /> phát triển bền vững tỉnh Bắc Kạn cần thực<br /> hiện Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó<br /> với biến đổi khí hậu [2], làm cơ sở cho các<br /> chiến lược, kế hoạch, quy hoạch là rất cần<br /> thiết đối với Bắc Kạn trong bối cảnh hiện nay.<br /> Quan điểm ứng phó biến đổi khí hậu đối<br /> với an ninh lương thực tỉnh Bắc Kạn<br /> - Bắc Kạn coi ứng phó với biến đổi khí hậu là<br /> vấn đề có ý nghĩa sống còn, chiến lược về<br /> biến đổi khí hậu là nền tảng cho các chiến<br /> lược khác.<br /> - Ứng phó với biến đổi khí hậu của Bắc Kạn<br /> phải gắn liền với phát triển bền vững, hướng<br /> tới nền kinh tế các-bon thấp, tận dụng các cơ<br /> hội để đổi mới tư duy phát triển, nâng cao<br /> năng lực cạnh tranh và sức mạnh của tỉnh.<br /> - Ứng phó với biến đổi khí hậu là trách nhiệm<br /> của toàn hệ thống; phát huy vai trò chủ đạo<br /> trong quản lý, điều hành, nâng cao tính năng<br /> động, sáng tạo và trách nhiệm của khu vực<br /> doanh nghiệp, phát huy cao nhất sự tham gia<br /> <br /> 91(03): 3 - 8<br /> <br /> và giám sát của các đoàn thể chính trị xã hội,<br /> nghề nghiệp và cộng đồng dân cư; phát huy<br /> nội lực là chính, tận dụng hiệu quả các cơ chế<br /> hợp tác quốc tế.<br /> - Các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu<br /> phải có tính hệ thống, đồng bộ, liên ngành,<br /> liên vùng, trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với<br /> từng giai đoạn và các quy định quốc tế; dựa<br /> trên cơ sở khoa học kết hợp với kinh nghiệm<br /> truyền thống và kiến thức bản địa của tỉnh<br /> Bắc Kạn; tính đến hiệu quả kinh tế - xã hội và<br /> các yếu tố rủi ro, bất định của biến đổi khí hậu.<br /> MỤC TIÊU ỨNG PHÓ BIẾN ĐỔI KHÍ<br /> HẬU ĐỐI VỚI AN NINH LƯƠNG THỰC<br /> TỈNH BẮC KẠN<br /> Mục tiêu chung<br /> - Phát huy năng lực của toàn tỉnh Bắc Kạn,<br /> tiến hành đồng thời các giải pháp thích ứng<br /> với tác động của biến đổi khí hậu và giảm nhẹ<br /> phát thải khí, bảo đảm an toàn tính mạng<br /> người dân và tài sản, nhằm mục tiêu phát<br /> triển bền vững.<br /> - Tăng cường năng lực thích ứng với biến đổi<br /> khí hậu của con người và các hệ thống tự<br /> nhiên, phát triển nền kinh tế các-bon thấp để<br /> bảo vệ, nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo<br /> đảm an ninh, phát triển bền vững trong bối cảnh<br /> biến đổi khí hậu, tích cực cùng cộng đồng.<br /> Mục tiêu cụ thể<br /> - Đảm bảo an ninh lương thực, an ninh năng<br /> lượng, an ninh nguồn nước, xóa đói giảm<br /> nghèo, bình đẳng giới, an sinh xã hội, sức<br /> khỏe cộng đồng, nâng cao đời sống, bảo vệ tài<br /> nguyên thiên nhiên trong bối cảnh biến đổi<br /> khí hậu.<br /> - Nâng cao nhận thức, trách nhiệm và năng<br /> lực ứng phó với biến đổi khí hậu của các bên<br /> liên quan; phát triển tiềm lực khoa học và<br /> công nghệ, chất lượng nguồn nhân lực; hoàn<br /> thiện thể chế, chính sách, phát triển và sử<br /> dụng hiệu quả nguồn lực tài chính góp phần<br /> nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế và vị<br /> thế của Bắc Kạn; tận dụng các cơ hội từ biến<br /> đổi khí hậu để phát triển kinh tế - xã hội; phát<br /> triển và nhân rộng lối sống, mẫu hình tiêu thụ<br /> thân thiện với hệ thống khí hậu.<br /> 5<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đỗ Anh Tài và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> - Góp phần tích cực với cộng đồng trong ứng<br /> phó với biến đổi khí hậu; tăng cường các hoạt<br /> động hợp tác quốc tế để ứng phó hiệu quả với<br /> biến đổi khí hậu.<br /> GIẢI PHÁP ỨNG PHÓ BIẾN ĐỔI KHÍ<br /> HẬU ĐỐI VỚI AN NINH LƯƠNG THỰC<br /> TỈNH BẮC KẠN<br /> Chủ động ứng phó với thiên tai và giám sát<br /> khí hậu<br /> Cảnh báo sớm<br /> - Xây dựng và vận hành hiệu quả hệ thống<br /> giám sát biến đổi khí hậu đối với an ninh<br /> lương thực tỉnh Bắc Kạn.<br /> - Hiện đại hóa hệ thống quan trắc và công<br /> nghệ dự báo khí tượng thủy văn bảo đảm<br /> cảnh báo, dự báo sớm các hiện tượng thời tiết,<br /> khí hậu cực đoan. Đến năm 2020, phát triển<br /> mạng lưới quan trắc khí tượng thủy văn có<br /> mật độ trạm tương đương với các nước phát<br /> triển và tự động hóa trên 90% số trạm; tăng<br /> cường các hệ thống đo đạc từ xa, bảo đảm<br /> theo dõi liên tục các biến động về thời tiết,<br /> khí hậu, tài nguyên nước, đáp ứng đầy đủ dữ<br /> liệu cho dự báo khí tượng thủy văn theo<br /> phương pháp tiên tiến và các nhu cầu khác.<br /> - Mở rộng và tăng cường hệ thống quan trắc<br /> và giám sát khí tượng thủy văn với sự tham<br /> gia rộng rãi của các tổ chức, cá nhân trong và<br /> ngoài Nhà nước trên cơ sở thống nhất quản lý<br /> về chuyên môn và thông tin số liệu của ngành<br /> khí tượng thủy văn.<br /> Giảm thiệt hại do rủi ro thiên tai<br /> - Rà soát, xây dựng các quy hoạch phát triển,<br /> quy chuẩn xây dựng trong vùng thường xuyên<br /> bị thiên tai phù hợp với điều kiện gia tăng<br /> thiên tai do biến đổi khí hậu; củng cố, xây<br /> dựng các công trình phòng chống thiên tai<br /> trọng điểm, cấp bách.<br /> - Nghiên cứu và triển khai các giải pháp cụ<br /> thể để phòng chống hiệu quả thiên tai, lũ quét<br /> và sạt lở đất ở vùng núi; duy trì và vận hành<br /> có hiệu quả lâu dài.<br /> - Nâng cao chất lượng rừng, trồng rừng, phủ<br /> xanh đất trống, đồi núi trọc, bảo đảm khai<br /> thác hiệu quả các loại rừng để duy trì và nâng<br /> cao khả năng phòng chống thiên tai, suy thoái<br /> đất; tăng cường bảo vệ, độ che phủ của rừng<br /> lên 45%.<br /> <br /> 91(03): 3 - 8<br /> <br /> Đảm bảo an ninh lương thực và tài<br /> nguyên nước<br /> An ninh lương thực<br /> - Duy trì hợp lý và bền vững quỹ đất cho<br /> nông nghiệp tại các vùng, các địa phương<br /> trong tỉnh Bắc Kạn để đảm bảo an ninh lương<br /> thực trong điều kiện biến đổi khí hậu.<br /> - Nghiên cứu và thực hiện chuyển đổi cơ cấu<br /> giống cây trồng phù hợp với điều kiện của<br /> biến đổi khí hậu, đặc điểm sinh thái các vùng,<br /> địa phương trong tỉnh Bắc Kạn, tận dụng các<br /> cơ hội để phát triển nông nghiệp bền vững.<br /> - Nghiên cứu, phát triển và áp dụng công<br /> nghệ sinh học, áp dụng các quy trình sản xuất<br /> tiên tiến hướng tới một nền nông nghiệp hiện<br /> đại, thích ứng với biến đổi khí hậu.<br /> - Xây dựng và hoàn thiện hệ thống kiểm soát,<br /> phòng chống dịch bệnh cây trồng trong điều<br /> kiện biến đổi khí hậu. Hoàn thành cơ bản vào<br /> năm 2020 và tiếp tục hoàn thiện trong các giai<br /> đoạn tới.<br /> - Xây dựng các cơ chế, chính sách, tăng<br /> cường hệ thống bảo hiểm, chia sẻ rủi ro trong<br /> nông nghiệp.<br /> An ninh tài nguyên nước<br /> - Xây dựng cơ sở dữ liệu về biến động và sử<br /> dụng tài nguyên nước liên quan tới biến đổi<br /> khí hậu, tăng cường công tác điều tra, nghiên<br /> cứu, đánh giá, dự báo, quan trắc chất lượng,<br /> số lượng trong khai thác và sử dụng tài<br /> nguyên nước. Để thích ứng với biến đổi khí<br /> hậu là sử dụng nguồn nước khoa học, tiết<br /> kiệm và hợp lý, có hiệu quả, đảm bảo an toàn<br /> cung cấp đủ nước cho mọi nhu cầu. Các hoạt<br /> động chính bao gồm:<br /> - Xác định các giải pháp phù hợp như: Quy<br /> hoạch tổng thể lưu vực của các con sông chảy<br /> qua tỉnh Bắc Kạn như Sông Cầu dài 103km,<br /> diện tích lưu vực 510 km2. Hàng năm lượng<br /> mưa bình quân 1.599 mm, lưu lượng dòng<br /> chảy bình quân năm 73 m3/s, mùa lũ 123<br /> m3/s, mùa khô 8,05 m3/s. Độ dốc dòng chảy<br /> 1,750. Tổng lượng nước 978 triệu m3. Sông<br /> Bắc Giang dài 28,6 km, chiều rộng lòng sông<br /> 40-60 m, tổng lượng nước khoảng 794 triệu m3.<br /> <br /> 6<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đỗ Anh Tài và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Sông Na Rì dài 55,5 km, chảy uốn khúc theo<br /> chân các dãy núi cao, thuỷ chế thất thường,<br /> lưu lượng thay đổi đột ngột, lòng sông hẹp.<br /> Sông Năng dài 87 km, tổng lượng nước<br /> khoảng 1,33 tỷ m3 là nguồn cung cấp nước<br /> chính cho hồ Ba Bể. Sông Gâm dài 16 km,<br /> với diện tích lưu vực 154 km2. Sông Phó Đáy<br /> dài 36 km, với diện tích lưu vực khoảng 250 km2.<br /> Thay đổi các tiêu chuẩn kỹ thuật các công<br /> trình khai thác và sử dụng nước, các biện<br /> pháp tiết kiệm và sử dụng hiệu quả nguồn<br /> nước, duy trì bảo vệ nguồn nước, kiểm soát ô<br /> nhiễm nước, thoát lũ, tiêu úng.<br /> - Nâng cao nhận thức của cộng đồng về sử<br /> dụng bền vững tài nguyên nước thích ứng với<br /> biến đổi khí hậu.<br /> - Xây dựng và hoàn thiện các tiêu chuẩn quy<br /> định khai thác, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả,<br /> tổng hợp và đa mục tiêu tài nguyên nước<br /> thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu.<br /> - Cải tạo, nâng cấp, tu bổ và xây mới các công<br /> trình thủy lợi, thủy điện, hệ thống, bảo đảm<br /> ứng phó hiệu quả với lũ lụt, hạn hán trong<br /> điều kiện biến đổi khí hậu.<br /> - Hoàn chỉnh các quy trình quản lý tổng hợp<br /> và các công trình khai thác, bảo vệ và sử dụng<br /> tài nguyên nước một cách khoa học trong<br /> điều kiện biến đổi khí hậu.<br /> Sản xuất nông nghiệp<br /> Thay đổi phương thức canh tác nông nghiệp,<br /> sử dụng nước, phân bón, hạn chế và loại bỏ<br /> dần các máy nông nghiệp lạc hậu tiêu thụ<br /> nhiều năng lượng. Thúc đẩy phát triển sản<br /> xuất nông nghiệp xanh, ít phát thải, đảm bảo<br /> phát triển bền vững, an ninh lương thực Bắc<br /> Kạn và góp phần xóa đói giảm nghèo, cứ sau<br /> 10 năm giảm phát thải 20% khí, đồng thời<br /> đảm bảo tăng trưởng ngành 20% và giảm tỷ lệ<br /> đói nghèo 20%.<br /> Quản lý chất thải<br /> Quy hoạch quản lý chất thải, tăng cường năng<br /> lực quản lý, giảm thiểu chất thải, tái sử dụng,<br /> tái chế chất thải nhằm giảm phát thải khí.<br /> <br /> 91(03): 3 - 8<br /> <br /> Tăng cường vai trò chủ đạo của Nhà nước<br /> trong ứng phó với biến đổi khí hậu đối với<br /> an ninh lương thực tỉnh Bắc Kạn<br /> - Điều chỉnh, lồng ghép vấn đề biến đổi khí<br /> hậu vào các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch.<br /> - Hoàn thiện và tăng cường thể chế.<br /> Xây dựng cộng đồng ứng phó hiệu quả với<br /> biến đổi khí hậu đối với an ninh lương thực<br /> tỉnh Bắc Kạn<br /> Cộng đồng ứng phó với biến đổi khí hậu đối<br /> với an ninh lương thực tỉnh Bắc Kạn<br /> - Tăng cường năng lực và sự tham gia của<br /> cộng đồng trong các hoạt động ứng phó với<br /> biến đổi khí hậu; chú trọng các kinh nghiệm<br /> ứng phó tại chỗ và vai trò của chính quyền<br /> các cấp, các tổ chức quần chúng ở cơ sở.<br /> - Phát triển và đa dạng hóa sinh kế ở các<br /> vùng, địa phương nhằm hỗ trợ công tác thích<br /> ứng với biến đổi khí hậu phù hợp với các mức<br /> độ dễ bị tổn thương.<br /> - Đẩy mạnh sử dụng kiến thức bản địa trong<br /> ứng phó với biến đổi khí hậu, đặc biệt trong xây<br /> dựng các sinh kế mới theo hướng các-bon thấp.<br /> Nâng cao nhận thức, giáo dục và đào tạo ứng<br /> phó với biến đổi khí hậu đối với an ninh<br /> lương thực tỉnh Bắc Kạn<br /> - Nâng cao nhận thức, trách nhiệm, xây dựng<br /> các phương pháp phù hợp nhằm tiếp cận và<br /> sử dụng thông tin về biến đổi khí hậu cho các<br /> thành phần xã hội; đa dạng hóa các hình thức<br /> tuyên truyền, phổ biến về tác động, nguy cơ và<br /> cơ hội từ biến đổi khí hậu, đặc biệt chú trọng tới<br /> cộng đồng dân cư và địa bàn trọng điểm.<br /> - Đưa kiến thức cơ bản về biến đổi khí hậu<br /> vào trong các chương trình, bậc giáo dục, đào<br /> tạo; phát triển và có chính sách đào tạo nguồn<br /> nhân lực chất lượng cao các chuyên ngành<br /> liên quan đến thích ứng với biến đổi khí hậu<br /> và giảm phát thải khí.<br /> - Tăng cường ý thức, trách nhiệm cá nhân và<br /> trách nhiệm cộng đồng trong phòng, tránh và<br /> khắc phục hậu quả thiên tai; xây dựng lối<br /> sống, mẫu hình tiêu thụ thân thiện với khí hậu<br /> cho mọi thành viên của cộng đồng; khuyến<br /> khích, nhân rộng các điển hình tốt trong ứng<br /> phó với biến đổi khí hậu.<br /> 7<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />