Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non công lập thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương
lượt xem 1
download
Giáo dục kỹ năng sống là một nội dung giáo dục chủ yếu, thường xuyên và liên tục trong các chương trình giáo dục của đa số các quốc gia trên thế giới, nhằm hình thành cho thế hệ trẻ năng lực hành động thích ứng và làm chủ các tình huống trong cuộc sống của bản thân. Nội dung bài viết tác giả đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi tại các trường mầm non công lập trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non công lập thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương
- BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI TẠI CÁC TRƯỜNG MẦM NON CÔNG LẬP THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT TỈNH BÌNH DƯƠNG Lê Thị Tuyết Mai 1 1. Học viên cao học lớp CH21QL01, Trường Đại học Thủ Dầu Một TÓM TẮT Là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục mầm non có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách con người. Theo điều 22, chương II, mục 1, Luật giáo dục ghi rõ: “Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách chuẩn bị cho trẻ em vào học lớp một”. Hiện nay vấn đề bảo vệ và chăm sóc trẻ em còn nhiều bất cập, đặc biệt là tình trạng bạo hành, xâm hại và tai nạn thương tích ở trẻ em ngày càng gia tăng. Giáo dục kỹ năng sống là một nội dung giáo dục chủ yếu, thường xuyên và liên tục trong các chương trình giáo dục của đa số các quốc gia trên thế giới, nhằm hình thành cho thế hệ trẻ năng lực hành động thích ứng và làm chủ các tình huống trong cuộc sống của bản thân. Nội dung bài viết tác giả đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi tại các trường mầm non công lập trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Từ khoá: Giáo dục, kỹ năng sống, quản lý, trẻ 5 – 6 tuổi, trường mầm non công lập 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Lứa tuổi mầm non có vị trí rất quan trọng trong suốt quá trình phát triển cuộc đời của mỗi con người. Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện con người Việt Nam tương lai, vì vậy Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng trong việc đầu tư chăm lo cho giáo dục mầm non, cho việc thực hiện chế độ nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ. Thực tế cho thấy, vấn đề bảo vệ và chăm sóc trẻ em hiện nay còn nhiều bất cập, đặc biệt là tình trạng bạo hành, xâm hại và tai nạn thương tích ở trẻ em ngày càng gia tăng. Hiện nay có khoảng 3 triệu trẻ em từ 0 - 6 tuổi được chăm sóc tại các trường mầm non, chiếm 26% số trẻ em trong độ tuổi. Điều đáng quan tâm là trẻ em dưới 6 tuổi là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương và dễ gặp rủi ro thương tích do trẻ lứa tuổi này thường thể hiện tính hiếu động hay tò mò, bắt chước, trong khi các em vẫn còn non nớt cả về thể chất lẫn tinh thần, chưa có sự hiểu biết về kỹ năng sống, chưa có kinh nghiệm trong phòng ngừa các tai nạn, rủi ro. Chính vì thế khả năng tự bảo vệ mình ở lứa tuổi này còn bị hạn chế hơn so với các nhóm lứa tuổi khác. Hội nghị thế giới về sự sống còn, bảo vệ và phát triển trẻ em, họp ngày 20- 30/3/1990 tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York đã tuyên bố: “Tất cả trẻ em trên thế giới đều trong trắng, dễ bị tổn thương và còn phụ thuộc. Đồng thời các em ham hiểu biết, ham hoạt động và đầy ước vọng. Tuổi của các em phải được sống trong vui tươi, thanh bình, được chơi, được học và phát triển. Tương lai của các em phải được hình thành trong sự hòa hợp và hợp tác” (Liên Hợp Quốc , 1989). 188
- Thực tiễn quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tại các trường mầm non ở thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương hiện nay đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, công tác quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tại các trường mầm non trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế. Trong kế hoạch năm học của các trường, nội dung tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ chưa nổi bật, công tác tổ chức chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ chưa thường xuyên, chưa đa dạng về nội dung, hình thức, chưa có chiều sâu. Công tác kiểm tra, đánh giá con hạn chế, chủ yếu lồng ghép qua các đợt kiểm tra và chủ yếu động viên và khen ngợi những cá nhân hay tập thể có những đóng góp tích cực cho hoạt động giáo dục kỹ năng sống… Xuất phát từ những lý do trên, trong nội dung bài viết, tác giả đã đề xuất “Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi ở các trường mầm non công lập thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương”, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của hoạt động giáo dục kỹ năng sống để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội. 2. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non công lập thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phương pháp nghiên cứu tác giả đã sử dụng chủ yếu là phương pháp điều tra. Các câu hỏi đo mức độ theo thang thứ bậc Likert. Tác giả sử dụng thang đo năm bậc, điểm số được quy đổi theo 4 thang bậc ứng với các mức độ. Điểm thấp nhất là 1, cao nhất là 5. Giá trị khoảng cách = (Maximum – Minimum)/n = (5-1)/5 = 0.8. Sau đó sử dụng các phép kiểm định Independent- samples T-test kiểm tra sự khác biệt về mặt ý nghĩa trong việc đánh giá một chỉ tiêu nghiên cứu giữa cán bộ quản lý và giáo viên, tính trị trung bình (TTB) và độ lệch chuẩn (ĐLC) để xác định sự đánh giá các ý kiến được khảo sát có sự khác biệt như thế nào? Khách thể tham gia khảo sát là 207 phiếu, trong đó cán bộ quản lý chiếm 14,5 % với 30 người, giáo viên chiếm 85,5% với 177 người. Địa bàn khảo sát là 10 trường mầm non công lập trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một. Thời gian khảo sát là năm học 2022-2023. 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 4.1. Một số khái niệm cơ bản 4.1.1. Khái niệm kỹ năng sống Theo UNICEF, kĩ năng sống là cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi mới. Cách tiếp cận này lưu ý đến sự cân bằng về tiếp thu kiến thức, hình thành thái độ và kĩ năng. Kĩ năng sống là khả năng phân tích tình huống và ứng xử, khả năng phân tích cách ứng xử và khả năng tránh được các tình huống. Các kĩ năng sống nhằm giúp chúng ta chuyển dịch kiến thức “cái chúng ta biết” và thái độ, giá trị “cái chúng ta nghĩ, cảm thấy, tin tưởng” thành hành động thực tế “làm gì và làm cách nào” là tích cực nhất và mang tính chất xây dựng (UNICEF, Quỹ nhi đồng Liên Hợp Quốc, 2008). 189
- Theo Nguyễn Thanh Bình “kĩ năng sống là năng lực, khả năng tâm lý - xã hội của con người có thể ứng phó với những thách thức trong cuộc sống, giải quyết các tình huống một cách tích cực và giao tiếp có hiệu quả” (Nguyễn Thanh Bình, 2008). 4.1.2. Khái niệm hoạt động giáo dục Theo từ điển Tiếng Việt “Giáo dục là hoạt động nhằm tác động một cách có hệ thống đến sự phát triển tinh thần, thể chất của một đối tượng nào đó, làm cho đối tượng ấy dần dần có được những phẩm chất và năng lực như yêu cầu đặt ra” (Hoàng Phê, 1998) Giáo dục (theo nghĩa rộng – nghĩa xã hội học) là một quá trình toàn vẹn hình thành nhân cách được tổ chức một cách có mục đích và có kế hoạch, thông qua các hoạt động và các quan hệ giữa người giáo dục và người được giáo dục nhằm truyền đạt và chiếm lĩnh những kinh nghiệm xã hội của loài người” (Hà Thế Ngữ & Đặng Vũ Hoạt, 1987) Giáo dục (theo nghĩa hẹp) là bộ phận của quá trình sư phạm (quá trình giáo dục) là quá trình hình thành niềm tin, lý tưởng, động cơ, tình cảm, thái độ, những nét tính cách, những hành vi, và thói quen cư xử đúng đắn trong xã hội thuộc các lĩnh vực tư tưởng chính trị, đạo đức, lao động và học tập, thẩm mỹ, vệ sinh … (Nguyễn Ngọc Quang, 1989) 4.1.3. Khái niệm hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non Hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non là một trong những hoạt động giáo dục trong nhà trường. Do đó, về cơ cấu, nó có thể được thực hiện trong khuôn khổ hệ thống các môn học, các lĩnh vực học tập ở nhà trường phổ thông; tuy nhiên nó cũng có thể được thực hiện ngoài các môn học và lĩnh vực học tập (Bộ Giáo dục & Đào tạo, 2013). Hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non có mục tiêu cụ thể là hình thành và phát triển cho các em khả năng làm chủ bản thân, khả năng ứng xử phù hợp với những người khác và với xã hội, khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống phù hợp với đặc điểm phát triển của lứa tuổi học sinh (Nguyễn Thanh Bình, 2009). 4.1.4. Khái niệm quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non Xét ở cấp độ quản lý trong nhà trường, quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non là hoạt động của cán bộ quản lý nhằm tập hợp và tổ chức các hoạt động của giáo viên và các lực lượng giáo dục khác, huy động tối đa các nguồn lực xã hội để nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non trong nhà trường. Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non chính là những công việc của nhà trường mà người cán bộ quản lý trường học thực hiện những chức năng quản lý để tổ chức, thực hiện công tác giáo dục kỹ năng sống (Nguyễn Lộc, Mạc Văn Trang, Nguyễn Công Giáp, 2009). 4.2. Vai trò của hoạt động GD kỹ năng sống cho cho trẻ 5 – 6 tuổi ở các trường mầm non Lứa tuổi mầm non là giai đoạn học - tiếp thu - lĩnh hội giá trị sống để phát triển nhân cách. Kỹ năng sống là những kỹ năng nền tảng để hình thành nhân cách trẻ. Phát triển về các mặt thể chất, tình cảm - xã hội, ngôn ngữ, nhận thức, giúp trẻ sẵn sàng đi học lớp một ở trường phổ thông sau này. Vai trò của hoạt động GD kỹ năng sống cho cho trẻ 5 – 6 tuổi là (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2020): - Giúp trẻ được an toàn, khỏe mạnh, khéo léo bền bỉ, có khả năng thích ứng với thay đổi của điều kiện sống. 190
- - Giúp trẻ biết kiểm soát cảm xúc, thể hiện tình yêu thương, đồng cảm với mọi người xung quanh. - Giáo dục kỹ năng sống giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, tôn trọng người khác, có khả năng giao tiếp tốt với mọi người. - Giúp trẻ ham hiểu biết, sáng tạo, có những kỹ năng thích ứng với hoạt động học tập ở lớp một như: sẵn sàng hòa nhập, vượt qua khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ… 4.3. Kết quả khảo sát 4.3.1. Thực trạng đánh giá về vị trí, vai trò của hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi ở các trườngMN công lập trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương Mức độ đồng ý (%) Hoàn Không Đồng ý Rất Điểm Độ toàn đồng một Đồng đồng ý trung lệch Nội dung không phần ý bình chuẩn ý đồng ý Kỹ năng sống có vai trò rất quan trọng đối với trẻ em trong việc hình 0,48 1,93 39,13 27,05 31,40 3,87 0,90 1 thành và phát triển các phẩm chất tâm lý, năng lực thích ứng với cuộc sống và XH 2 Kỹ năng sống được hình thành ở trẻ 0,48 3,86 38,16 30,43 27,05 3,80 0,90 sẽ thúc đẩy sự phát triển nhân cách các em Kỹ năng sống chính là những nhịp cầu giúp trẻ có được kỹ năng 3 chuyển biến kiến thức đã lĩnh hội 0,48 7,25 50,24 26,57 15,46 3,49 0,86 và tiếp thu được trở thành thái độ, hành vi và thói quen tích cực, lành mạnh Kỹ năng sống góp phần thúc đẩy sự phát triển xã hội, ngăn ngừa các vấn 0,48 1,45 36,71 34,78 26,57 3,86 0,85 4 đề xã hội và bảo vệ quyền con người của chính trẻ và những thành viên khác trong XH Nhìn chung, các cán bộ quản lý, giáo viên đánh giá vị trí, vai trò của hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường mầm non hiện nay đạt ở mức khá đồng ý, điều đó thể hiện qua mức điểm đánh giá trung bình của các nội dung đều từ 3,4/5 điểm trở lên; thấp nhất là 3,49/5 điểm, thuộc nội dung “Kỹ năng sống chính là những nhịp cầu giúp trẻ có được kỹ năng chuyển biến kiến thức đã lĩnh hội và tiếp thu được trở thành thái độ, hành vi và thói quen tích cực, lành mạnh” và cao nhất là 3,87/5 điểm thuộc nội dung “Kỹ năng sống có vai trò rất quan trọng đối với trẻ em trong việc hình thành và phát triển các phẩm chất tâm lý, năng lực thích ứng với cuộc sống và xã hội”. Các nội dung còn lại đạt 3,80 đến 3,86 điểm. Với kết quả khảo sát trên cho thấy trong thời gian tới các trường mầm non cần chú trọng hơn đến vi trí, vai trò của hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi. 191
- 4.3.2. Thực trạng đánh giá về việc tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi ở các trường MN công lập thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương Mức độ thực hiện (%) Không thực Hiếmkhi Thỉnh Thường Rất Điểm Độ lệch Nội dung hiện thoảng xuyên thường trung chuẩn TT xuyên bình 1 Phổ biến kế hoạch thực 0,00 4,83 28,50 39,13 27,54 3,89 0,86 hiện hoạt động giáo dục kỹ năng sống 2 Xây dựng cơ cấu tổ 0,00 4,35 33,33 35,75 26,57 3,85 0,87 chức trong nhà trường phù hợp với hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi 3 Thành lập ban chỉ đạo 0,00 1,45 36,23 35,27 27,05 3,88 0,82 thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi 4 Sắp xếp, phân bổ nhân 0,48 12,08 27,05 37,68 22,71 3,70 0,97 sự phụ trách hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi 5 Bồi dưỡng cho giáo 1,93 6,76 33,82 39,61 17,87 3,65 0,92 viên thực hiện kế hoạch hoạt động GD kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi Nhìn chung, các cán bộ quản lý, giáo viên đánh giá mức độ thực hiện về tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng sống ở trường của Thầy/Cô đạt ở mức khá thường xuyên, điều đó thể hiện qua mức điểm đánh giá trung bình của các nội dung đều từ 3,6/5 điểm trở lên; thấp nhất là 3,65/5 điểm thuộc nội dung “Bồi dưỡng cho GV thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi” và cao nhất là 3,89/5 điểm thuộc nội dung “Phổ biến kế hoạch thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng sống”. Các nội dung còn lại đạt từ 3,70 điểm đến 3,88 điểm. Với kết quả khảo sát trên cho thấy trong thời gian tới các trường cần chú trọng hơn đến việc tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi ở các trường mầm non công lập trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. 4.3.3. Một số khó khăn trong việc tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi ở các trường MN công lập thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương Trình độ, năng lực của giáo viên chưa đồng đều nên chất lượng đào tạo của giáo viên chưa tương xứng. Một số giáo viên kỹ năng về giáo dục kỹ năng sống và kỹ năng tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi ở các trường MN còn hạn chế. Một số giáo viên chưa ý thức cao trong công tác, thiếu tinh thần tự giác, chưa nỗ lực trong nhiệm vụ được giao, còn thụ động trong công việc, chưa quan tâm nhiều đến tầm quan trọng của hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi ở thời điểm hiện tại. Trong khi tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi, giáo viên chưa sử dụng đều tất cả các phương pháp. Khi lựa chọn phương pháp để tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi, giáo viên chủ yếu dựa trên khả năng của bản thân mà không cần biết đến nhu cầu mong muốn của trẻ. 192
- Ban giám hiệu các nhà trường chưa quan tâm nhiều đến việc tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho toàn khối lá, trang thiết bị để phục vụ cho hoạt động này còn hạn chế. Công tác bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho giáo viên chưa được chú trọng. Công tác kiểm tra đánh giá việc thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi của giáo viên vẫn còn bộc lộ một số hạn chế như: Kiểm tra giáo viên chưa áp dụng theo chuẩn quy định, thiếu tính chính xác, mang nặng cảm tính, kiểm tra, đánh giá các điển hình tích cực và tiêu cực trong tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi tại trường thực hiện chưa tốt. Công tác phối hợp với phụ huynh, các lực lượng bên ngoài để tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 -6 tuổi có lúc còn xem nhẹ, thực hiện chưa đầy đủ các nội dung, hình thức. 4.4. Biện pháp hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi ở các trường mầm non công lập thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương 4.4.1. Bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên đáp ứng nhu cầu giáo dục KNS cho trẻ 5-6 tuổi ở các trường mầm non công lập Thành phố Thủ Dầu Một Đội ngũ giáo viên chính là nhân tố quyết định đến thành công của quá trình giáo dục nhà trường nói chung và hoạt động giáo dục kỹ năng sống nói riêng. Thông qua việc bồi dưỡng và tự bồi dưỡng giúp nâng cao năng lực của giáo viên khi tham gia vào việc tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ và nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục khác trong nhà trường. Đa dạng các hình thức bồi dưỡng như: thông qua hội thảo chuyên đề, bồi dưỡng tập trung, nhóm, thông qua học hỏi kinh nghiệm trong và ngoài nhà trường, bên cạnh đó khuyến khích giáo viên tự bồi dưỡng, tự rèn luyện thông qua mạng xã hội, các tài liệu liên quan đến nội dung giáo dục kỹ năng sống và tùy theo đặc điểm từng trường cũng như khả năng của người được bồi dưỡng mà có nội dung và hình thức bồi dưỡng phù hợp. Trong quá trình thực hiện bồi dưỡng cho giáo viên, Hiệu trưởng nhà trường phải có sự đánh giá, khảo sát nhu cầu các đối tượng được bồi dưỡng để có nội dung và hình thức bồi dưỡng phù hợp. Tổ chức các chuyên đề bồi dưỡng hàng tháng cho giáo viên. Khuyến khích giáo viên tự học hỏi lẫn nhau cũng như trao đổi kinh nghiệm trong trường và ngoài trường. Nâng cao ý thức trách nhiệm của giáo viên tích cực tự học, tự rèn để nâng cao kiến thức thông qua internet, các tài liệu giáo dục liên quan đến giáo dục kỹ năng sống. Tổ chức đánh giá hiệu quả việc bồi dưỡng giáo viên theo từng tháng. Từ đó có sự rút kinh nghiệm cho những kế hoạch bồi dưỡng tiếp theo. 4.4.2. Tăng cường quản lý việc thực hiện các hình thức GD kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi ở các trường mầm non công lập thành phố Thủ Dầu Một Hình thức giáo dục kỹ năng sống thực ra là một trong những điều kiện tiên quyết, quyết định hiệu quả hoạt động giáo dục này. Do vậy, cần phải chỉ đạo giáo viên tăng cường và nâng cao việc lồng ghép các nội dung giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động học tập, hoạt động thăm quan dã ngoại vốn là các hình thức chưa có hiệu quả bằng các hình thức khác. Giúp giáo viên tăng cường việc soạn giảng các nội dung giáo dục kỹ năng sống và tổ chức thực hiện theo hình thức giáo dục thông qua hoạt động học tập và hoạt động vui chơi, trải 193
- nghiệm tại trườn và thăm quan dã ngoại môi trường bên ngoài nhà trường cho trẻ sao cho phù hợp với yêu cầu của nội dung hoạt động, phù hợp với khả năng của trẻ. Tạo điều kiện cho giáo viên tổ chức giảng mẫu về hình thức giáo dục thông qua học tập, trải nghiệm và thăm quan dã ngoại. Giúp giáo viên nâng cao việc sử dụng hình thức giáo dục qua hoạt động học tập, trải nghiệm và qua thăm quan dã ngoại cho trẻ. Thường xuyên dự giờ, đánh giá chất lượng giờ dạy và việc giáo viên lồng ghép các hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Duyệt kế hoạch giáo dục hằng ngày của giáo viên cần chú ý đến những nội dung giáo viên soạn lồng ghép giáo dục kỹ năng sống như thế nào, để kịp thời điều chỉnh, góp ý. Giúp giáo viên có sự điều chỉnh kịp thời trong quá trình thực hiện các hình thức giáo dục như học tập, thăm quan. Bên cạnh đó Hiệu trưởng phân công Phó hiệu trưởng quản lý việc soạn giảng, lên lớp, thực hiện theo hình thức giáo dục thông qua hoạt động học tập, hoạt động thăm quan dã ngoại. Tổ chức cho giáo viên làm mẫu về hình thức giáo dục thông qua hoạt động học. Giúp trẻ được trao dồi những tri thức cần thiết về các nội dung giáo dục kỹ năng sống. Đồng thời cũng giúp cho giáo viên từng bước giáo dục trẻ có ý thức về việc không được nói dối, phải luôn trung thực, nhận lỗi và sửa lỗi khi nói dối. Hướng dẫn giáo viên điều chỉnh kịp thời khi giáo viên gặp khó khăn trong quá trình thực hiện hình thức giáo dục thông qua hoạt động học tập. 4.4.3. Đổi mới việc xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi ở các trường mầm non công lập Thành phố Thủ Dầu Một Hiệu trưởng các trường xây dựng kế hoạch cụ thể nhằm chi tiết hóa các hoạt động giáo dục kỹ năng sống phù hợp với đặc điểm của trẻ 5-6 tuổi, với đặc thù lớp học; phân công nhiệm vụ cho từng tổ chuyên môn, từng giáo viên theo chức năng, tổ chức giáo dục trẻ 5-6 tuổi lần lượt theo các nội dung, theo chủ đề giáo dục kỹ năng sống đã xác định trong kế hoạch. Trong quá trình xây dựng kế hoạch, Hiệu trưởng nhà trường cần phải tìm hiểu, khảo sát tình hình của nhà trường về năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, về những yếu tố thuận lợi và khó khăn tác động đến giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi. Đặc biệt cần quan tâm tới chất lượng giáo dục của năm học trước, đây chính là nền tảng vững chắc và thuyết phục làm căn cứ cho việc xây dựng kế hoạch hành động trong quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi ở các trường mầm non công lập. Cần xác định nguồn nhân lực chính cho việc thực hiện kế hoạch, bởi đây là điều kiện để kế hoạch được thực hiện khả thi. Trong kế hoạch cần xác định rõ mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức và phối hợp các lực lượng trong giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi phù hợp với điều kiện, đặc điểm của nhà trường mầm non thuộc địa bàn. Trên cơ sở mục tiêu, nhiệm vụ năm học, các điều kiện khách quan - chủ quan, nhà trường tiến hành xây dựng kế hoạch tổng thể về hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi ở các trường mầm non công lập, lấy ý kiến đóng góp của các tổ chuyển môn, trình kế hoạch lên cấp trên phê duyệt, thông qua kế hoạch và thông qua nhiệm vụ cụ thể. Các trường cần thành lập tổ cốt cán để xây dựng kế hoạch hoạt động khả thi; phải xây dựng được kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi ở các trường mầm non công lập mang tính lâu dài nhằm định hướng cho cả một giai đoạn, đồng thời có kế hoạch cho cả năm học, từng học kỳ, từng nội dung giáo dục theo chủ đề và định hướng hoạt động giáo dục cụ thể. Kế hoạch càng cụ thể, chi tiết thì càng thuận lợi cho việc tổ chức triển khai thực hiện tại đơn vị mình. Giáo viên chủ nhiệm 194
- các lớp trên cơ sở kế hoạch và nhiệm vụ được giao tổ chức họp phụ huynh để thảo luận và đề xuất các biện pháp thực hiện mục tiêu giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi đã đề ra. 4.4.4. Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi ở các trường mầm non công lập Thành phố Thủ Dầu Một Giúp nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục kỹ năng sống. Giúp các trường mầm non nắm được tình hình thực hiện nhiệm vụ, đánh giá đúng phẩm chất năng lực của giáo viên, những kết quả đã đạt được và chưa đạt được về mục tiêu, nội dung của hoạt động giáo dục kỹ năng sống. Qua đó, kịp thời điều chỉnh, bổ sung chương trình, kế hoạch giáo dục kỹ năng sống có hiệu quả, uốn nắn những sai lệch đảm bảo giáo dục kỹ năng sống đạt được mục tiêu, nội dung của hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi. Nhà trường cần triển khai các văn bản, thông tư liên quan đến kiểm tra, đánh giá để cán bộ quản lý, giáo viên nắm bắt và thực hiện có hiệu quả cao. Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá theo các hình thức khác nhau: Kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kỳ, kiểm tra có báo trước, kiểm tra đột xuất, kiểm tra trên trẻ (sách bài tập của trẻ, sản phảm của trẻ, đánh giá thông qua quan sát, dự giờ, trò chuyện với trẻ…). Ứng với mỗi hoạt động thì có cách kiểm tra phù hợp để có đánh giá thực chất, khách quan nhất. Chỉ đạo chuyên môn sinh hoạt chuyên đề về kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho toàn thể cán bộ quản lý và giáo viên nắm bắt được và thực hiện tốt công tác kiểm tra, đánh giá. Giám sát quá trình tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục để có cách nhìn khách quan và có sự kiểm tra, đánh giá, chỉ đạo kịp thời nhất, đánh giá một cách công tâm, công bằng, khách quan đối với các hoạt động giáo dục, các cá nhân trong tập thể. Xây dựng các tiêu chí đánh giá cụ thể, tùy vào tình hình thực tiễn trường lớp, thực tế của địa phương, nhu cầu của xã hội, đặc điểm tư duy, trí tuệ của trẻ để áp dụng phù hợp. Đồng thời, lấy các tiêu chí đó làm thước đo để các giáo viên, các nhóm, lớp thi đua lẫn nhau trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ. Việc kiểm tra, đánh giá cần mang tính giám sát chính xác kết quả của việc triển khai các kế hoạch đề ra, từ đó định hướng, điều chỉnh cho các hoạt động đi đúng hướng và đạt chỉ tiêu mà kế hoạch đã đề ra. Phối hợp tổ chuyên môn kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch, chương trình hoạt động giáo dục kỹ năng sống để đưa ra những ưu, khuyết điểm của công tác hỗ trợ, những mặt đạt được và mặt chưa đạt được để từ đó có thay đổi kế hoạch, nội dung thực hiện mang lại hiệu quả cao. Ban giám hiệu cần xác định được mục đích và xây dựng được mục tiêu, xây dựng kế hoạch kiểm tra nêu rõ nội dung, thời gian và lực lượng tham gia vào việc kiểm tra, đánh giá hoạt động. Thường xuyên dự giờ để kiểm tra, đánh giá giáo viên trong việc thực hiện lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ nhằm phát hiện những sai sót để giáo viên điều chỉnh kịp thời, thường xuyên kiểm tra công tác lập kế hoạch giáo dục hàng ngày của giáo viên về nội dung lồng ghép hoạt động giáo dục kỹ năng sống và soạn giảng của giáo viên. Nhà trường xây dựng hệ thống các tiêu chí, công cụ và phương pháp kiểm tra, sao cho phù hợp với từng loại hoạt động. Phân công rõ nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của các bộ phận tham gia vào quá trình kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục kỹ năng sống . Hiệu trưởng động viên, khuyến khích đối với những cá nhân thực hiện tốt nhiệm vụ trong quá trình hoạt động giáo dục tính trung thực. 195
- 5. KẾT LUẬN Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi là một hoạt động giáo dục nhằm hình thành cho trẻ năng lực thích ứng và làm chủ các tình huống diễn ra hàng ngày. Theo Thông tư 04/2014/TT-BGDĐT của Bộ GD&ĐT, kĩ năng sống của học sinh là những thói quen, hành vi, thái độ tích cực, lành mạnh trong việc ứng xử các tình huống của cuộc sống cá nhân và tham gia đời sống xã hội, qua đó hoàn thiện nhân cách và định hướng phát triển bản thân tốt hơn dựa trên nền tảng các giá trị sống (Bộ Giáo dục & Đào tạo, 2014). Vì vậy, việc trang bị kiến thức, kĩ năng sống ở bậc mầm non là rất quan trọng, giúp cho trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt; Giáo dục kĩ năng sống sẽ giúp các em rèn luyện và hình thành nhân cách cơ bản, sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình, giúp các em biết tự đánh giá bản thân, tự điều chỉnh hành vi trong giao tiếp với bạn bè, cô giáo, ba mẹ và mọi người xung quanh… Hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi ở các trường mầm non công lập thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương trong những năm qua đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên hoạt động này vẫn còn những hạn chế ở các mặt quản lý. Với những biện pháp đã đề xuất trong bài viết, tác giả hy vọng cán bộ quản lý các trường mầm non công lập trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương sẽ áp dụng đồng bộ các biện pháp để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, nhằm đáp ứng mục tiêu chương trình giáo dục mầm non hiện nay. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Giáo dục & Đào tạo (2014). Quy định quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống và hoạt động ngoài giờ lên lớp chính khoá .Thông tư số 04/2014/TT-BGDĐT, ngày 28/2/2014. 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2017). Báo cáo về: Bạo hành trẻ em trong các cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập nhìn từ góc độ tâm lý học – giáo dục học. Tạp chí điện tử - Giáo chức Việt Nam. 3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2020). Thông tư sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Chương trình Giáo dục mầm non. Thông tư số 51/2020/TT - BGDĐT, ngày 31/12/2020. 4. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, ngày 1 tháng 2 năm 2021. 5. Hà Thế Ngữ & Đặng Vũ Hoạt (1998). Giáo dục học. Hà Nội: Nhà xuất bản Giáo dục. 6. Hoàng Phê (1998). Từ điển tiếng Việt. Hà Nội: Nhà xuất bản khoa học xã hội. 7. Liên Hợp Quốc (1989). Công ước Liên Hợp quốc về Quyền trẻ em (bản tiếng Việt). New York. 8. Quốc Hội (2009). Luật Giáo dục Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật giáo dục. 9. Mạc Văn Trang (2004). Xã hội học giáo dục. Hà Nội: Nhà xuất bản Đại học Sư phạm 10. Nguyễn Lộc, Mạc Văn Trang, Nguyễn Công Giáp (2009). Cơ sở lý luận quản lý trong tổ chức giáo dục. Hà Nội:Nhà xuất bản Giáo dục. Nhà xuất bản Đại học Sư phạm 11. Nguyễn Ngọc Quang (1989). Những khái niệm cơ bản lý luận về quản lý giáo dục. Hà Nội: Trường Cán bộ quản lý giáo dục và đào tạo. 12. Nguyễn Thanh Bình (2008). Giáo trình giáo dục kỹ năng sống. Hà Nội:Nhà xuất bản Đại học Sư phạm. 13. Nguyễn Thanh Bình (2009). Chuyên đề giáo dục kỹ năng sống. Hà Nội:Nhà xuất bản Đại học Sư phạm. Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh. 196
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Kinh nghiệm dạy trẻ mầm non kỹ năng sống
19 p | 27 | 6
-
SKKN: Một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo đức học sinh trường trung học phổ thông Nguyễn Du huyện Đăk Mil tỉnh Đăk Nông
37 p | 55 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tổ chức hoạt động góc cho trẻ 4 - 5 tuổi
13 p | 49 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp quản lý, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác đảm bảo an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ trong trường mầm non
25 p | 39 | 3
-
Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động của tổ chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy và học
10 p | 25 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn