zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Giáo dục học

Biện pháp rèn luyện kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên sư phạm

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Báo xấu

26
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Biện pháp rèn luyện kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên sư phạm trình bày các khái niệm kỹ năng, rèn luyện kỹ năng, kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập, các bước hình thành kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập của sinh viên sư phạm gồm ba giai đoạn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Biện pháp rèn luyện kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên sư phạm

BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG TỰ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CHO SINH VIÊN SƯ PHẠM DƯƠNG THỊ THÚY HÀ Viện Nghiên cứu Sư phạm - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt: Nghiên cứu trình bày các khái niệm kỹ năng, rèn luyện kỹ năng, kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập, các bước hình thành kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập của sinh viên sư phạm gồm ba giai đoạn. Giai đoạn 1 (Giai đoạn nhận thức): Giới thiệu cho sinh viên vị trí, vai trò, thao tác và trình tự của việc Tự đánh giá (TĐG) kết quả học tập (KQHT). Giai đoạn 2: Giáo viên làm mẫu, hướng dẫn sinh viên TĐG, Giai đoạn 3: Tổ chức cho sinh viên làm thử - thực hiện theo mẫu. Nghiên cứu đề xuất các biện pháp rèn luyện kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên sư phạm, đó là: Thứ nhất, trang bị kiến thức và kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên sư phạm. Thứ hai, tổ chức các hoạt động rèn luyện kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên sư phạm. Thứ ba, bồi dưỡng cho đội ngũ giảng viên đại học sư phạm về năng lực rèn luyện kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên sư phạm. Từ khóa: biện pháp, kỹ năng, rèn luyện kỹ năng, tự đánh giá kết quả học tập, sinh viên sư phạm… 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Vấn đề tự đánh giá kết quả học tập được các tác giả nước ngoài quan tâm nghiên cứu cả về lí thuyết và thực hành. Về mặt lí thuyết, qua các nghiên cứu của các tác giả Baron (1990), Shavelson (1992), Bellanca và Berman (1994), Garcia và Pearson (1994), Wiggins (1993),... cho thấy, vai trò của giáo viên (GV) thay đổi, do đó đánh giá (ĐG) phải có sự thay đổi chú trọng hơn đến tự đánh giá (TĐG) [10]. Rolheiser (1996) đã đưa ra được mô hình lý thuyết TĐG. Tác giả cho rằng, TĐG đóng một vai trò quan trọng trong một chu kì học tập của người học và khi người học TĐG hiệu quả việc học, họ sẽ biết được mức độ đạt mục tiêu học tập của bản thân. Do đó, TĐG sẽ khuyến khích họ đặt ra mục tiêu cao hơn và nỗ lực hết sức để đạt mục tiêu học tập của mình. Ở Việt Nam, có một số tác giả nghiên cứu lý luận và thực tiễn về tự đánh giá như Hoàng Đức Nhuận, Lê Đức Phúc,... đã hệ thống về đánh giá và các vấn đề liên quan [9]. Một trong những đóng góp quan trọng của tác giả là đã đưa ra được bảy nguyên tắc chung nhất về đánh giá, trong đó, có nguyên tắc thứ bảy là: “Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa đánh giá và tự đánh giá”. Như vậy, có thể thấy vấn đề đánh giá, tự đánh giá trong giáo dục và dạy học được nhiều nước và nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu. Các tác giả đã đề cập tới những khía cạnh khác nhau của tự đánh giá như: tự đánh giá dưới dạng sự tự phản ánh của người học, mô hình lý thuyết tự đánh giá, một số kĩ thuật để tự đánh giá, các nguyên tắc chung nhất về đánh giá cũng như nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa đánh giá và tự đánh giá,... các đối tượng nghiên cứu cũng đa dạng nhưng chưa có nghiên cứu nào về rèn luyện kỹ năng tự đánh giá KQHT cho sinh viên 145
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC HUẾ 2017 sư phạm. Việc rèn luyện kỹ năng TĐG KQHT cho sinh viên sư phạm có vai trò quan trọng, giúp SV tự xác định được mức độ kiến thức, kĩ năng của bản thân, trên cơ sở đó, họ có kế hoạch điều chỉnh việc học tập nhằm đáp ứng mục tiêu, nhiệm vụ học tập. Đồng thời TĐG giúp SV sau này ra trường làm GV biết cách ĐG học sinh cũng như hướng dẫn HS TĐG vì đó cũng là yêu cầu của GDPT hiện nay đòi hỏi GVPT phải có kỹ năng TĐG để hướng dẫn học sinh TĐG. Tuy nhiên, việc TĐG KQHT của sinh viên cần phải được rèn luyện theo các bước cụ thể chứ không phải tự phát. Thực tế hiện nay ở trường sư phạm TĐGKQHT chưa được quan tâm đúng mức. Trong nghiên cứu của mình, chúng tôi nghiên cứu về vấn đề kỹ năng, rèn kỹ năng, các giai đoạn hình thành kỹ năng nói chung và việc rèn kỹ năng TĐG KQHT cho sinh viên sư phạm. 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1. Các khái niệm 2.1.1. Khái niệm kỹ năng Có nhiều quan niệm khác nhau về kỹ năng: Theo Từ điển từ và ngữ Việt Nam: kỹ năng là khả năng ứng dụng tri thức khoa học vào thực tiễn [7]. V.A.Krutretxki (1980) cho rằng: “Kỹ năng là phương thức thực hiện hoạt động - cái mà con người lĩnh hội được. Để làm rõ khái niệm kỹ năng, tác giả đã phân tích kỹ vai trò của việc luyện tập trong thực tiễn, trong hoạt động trong quá trình hình thành kỹ năng. Trong một số trường hợp, kỹ năng là phương thức sử dụng các tri thức vào trong thực hành, tức là khi có tri thức, con người cần phải áp dụng và sử dụng chúng vào trong cuộc sống, vào trong thực tiễn. Trong quá trình luyện tập, trong hoạt động thực hành, kỹ năng trở nên được hoàn thiện và trong mối quan hệ đó, hoạt động của con người cũng trở nên được hoàn hảo hơn trước”. [8] Theo K.K.Platônôv, người có kỹ năng không chỉ hành động có kết quả trong một hoàn cảnh cụ thể mà còn phải đạt được kết quả tương tự trong những điều kiện khác nhau. Do vậy, theo ông, kỹ năng là khả năng của con người thực hiện một hành động bất kỳ nào đó hay các hành động trên cơ sở của kinh nghiệm - những cái đã được lĩnh hội từ trước. Hay nói cách khác, kỹ năng được hình thành trên cơ sở của các tri thức được áp dụng vào trong thực tiễn. [6] Qua các khái niệm về kỹ năng, chúng tôi thấy có hai cách tiếp cận về khái niệm này: - Tiếp cận thứ nhất: Xem xét kỹ năng nghiêng về mặt kỹ thuật của thao tác, hành động hay hoạt động, coi kỹ năng như một loại phương tiện thực hiện hành động mà con người đã nắm vững. Theo quan niệm này, người có kỹ năng là người nắm vững tri thức về hành động và thực hiện được trong thực tiễn theo các yêu cầu khác nhau, tức là đã có kỹ năng hành động. - Tiếp cận thứ hai: Xem xét kỹ năng không đơn thuần là mặt kỹ thuật của hành động mà còn là một biểu hiện về năng lực của con người. Quan niệm này chú ý đến kết 146
KỶ YẾU HỘI NGHỊ KHOA HỌC QUỐC GIA... 03/2017 quả của hành động. Coi kỹ năng là năng lực thực hiện một công việc có kết quả với chất lượng cần thiết trong một thời gian nhất định, trong điều kiện, tình huống mới. Kỹ năng theo quan niệm này vừa có tính ổn định, lại vừa có tính mềm dẻo, tính linh hoạt và tính mục đích. Quan niệm về kỹ năng rất đa dạng, các tác giả tùy vào tính chất của từng nghiên cứu mà nhấn mạnh khía cạnh này hay khía cạnh khác. Trong nghiên cứu này, chúng tôi quan niệm: Kỹ năng là khả năng thực hiện một hành động/ chuỗi hành động bằng cách vận dụng những kiến thức, kinh nghiệm đã có trong một lĩnh vực nào đó vào thực tế để hành động đạt kết quả. Những dấu hiệu nhận biết người có kỹ năng hành động trong một lĩnh vực nào đó: - Có tri thức về hành động, nắm được mục đích và cách thức thực hiện hành động, các điều kiện thực hiện hành động, tức là phải hiểu được mục đích, phương thức và các điều kiện để thực hiện hành động. - Có khả năng thực hiện một hành động/ chuỗi hành động. - Có phương thức tương đối hoàn chỉnh của việc thực hiện những hành động bất kỳ nào đó. - Có khả năng vận dụng kiến thức (khái niệm, cách thức, phương pháp...) để giải quyết một nhiệm vụ mới. - Đạt được kết quả hành động do mục đích đề ra. - Có các tri thức về hành động, thực hiện được nó trong thực tiễn theo các yêu cầu khác nhau. - Có khả năng thực hiện được hành động có kết quả trong những điều kiện thay đổi. 2.1.2. Rèn luyện kĩ năng Rèn luyện Theo Đại từ điển Tiếng Việt: “Rèn luyện là luyện tập thường xuyên qua thực tế để thuần thục, vững vàng hơn” [10]. Theo Từ điển Tiếng Việt nhấn mạnh: “Rèn luyện là luyện tập nhiều lần trong thực tế để đạt được những phẩm chất hay trình độ vững vàng” [11]. Theo nghĩa chung nhất, rèn luyện là là sự luyện tập nhiều lần trong thực tiễn để đạt đạt đến sự thuần thục, vững vàng, có khả năng thực hiện linh hoạt, sáng tạo, ngay cả khi điều kiện hoạt động đã thay đổi. Vì vậy, rèn luyện phải dựa trên luyện tập và là mức độ cao hơn luyện tập. Rèn luyện kỹ năng Có thể hiểu rèn luyện kỹ năng trước hết là cách hướng dẫn của giảng viên bằng những biện pháp phối hợp cụ thể, hợp lý, phù hợp với trình độ của sinh viên, với điều 147
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC HUẾ 2017 kiện giảng dạy của nhà trường. Dưới vai trò tổ chức, hướng dẫn của giảng viên, sinh viên cần tự giác, tích cực, tự rèn luyện để hình thành kỹ năng TĐG KQHT cho bản thân. Do đó, trong quá trình rèn luyện sinh viên cần nhận thức đúng ý nghĩa, vai trò của kỹ năng TĐG KQHT đối với nghề nghiệp của mình trong tương lai, có động cơ rèn luyện đúng đắn, phải biến quá trình rèn luyện thành tự rèn luyện. Có như vậy, quá trình rèn luyện kỹ năng TĐG KQHT mới đạt đết quả cao. Hay nói cách khác, quá trình rèn luyện kỹ năng là quá trình giảng viên đóng vai trò chủ đạo còn sinh viên đóng vai trò chủ động, tự giác, tích cực tự điều khiển quá trình rèn luyện của bản thân. Chúng tôi quan niệm: Rèn luyện kĩ năng cho sinh viên là quá trình giảng viên tổ chức, điều khiển, hướng dẫn sinh viên hoạt động, rèn luyện với những biện pháp phối hợp, phù theo mục đích và quy trình cụ thể. Sinh viên tiếp thu, lĩnh hội một cách tự giác, tích cực, độc lập và sáng tạo, kiên trì luyện tập để hình thành và phát triển kỹ năng của mình theo mục tiêu đào tạo. Những điểm cơ bản về rèn luyện kỹ năng, đó là là sự lặp đi lặp lại nhiều lần các hành động trong thực tiễn. Việc rèn luyện kỹ năng phải đạt đến kết quả mang tính ổn định, bền vững, không thay đổi cả khi điều kiện hoạt động thay đổi. Để rèn luyện kỹ năng đạt hiệu quả cần có sự tự giác, tích cực, cố gắng nỗ lực vượt qua khó khăn của cá nhân. Các giai đoạn hình thành kỹ năng: Trong Tâm lý học, các tác giả có quan niệm khác nhau về các giai đoạn hình thành kỹ năng, nhưng họ tương đối thống nhất với nhau khi khẳng định, muốn hình thành kỹ năng về một lĩnh vực nào đó, con người phải luyện tập theo một quy trình nhất định, theo mức độ từ thấp đến cao. Theo các nhà tâm lý học, quá trình hình thành kỹ năng thường tuân theo quy luật, thường bắt đầu từ sự nhận thức (để thông hiểu về mục đích, ý nghĩa, cơ chế, tiến trình,...) và kết thúc ở hành động cụ thể. Nó bao gồm ba giai đoạn chính: Giai đoạn lĩnh hội: đây là giai đoạn giáo viên phải định hướng, tạo động cơ, nhu cầu học tập và trang bị hiểu biết về kĩ thuật cho người học. Giai đoạn quan sát: tạo dựng động hình thông qua hệ thống bài tập, các thao tác kĩ thuật, phân tích của GV về kỹ năng cần rèn luyện để người học quan sát, rút ra những kết luận nhận thức cho chính bản thân mình. Giai đoạn hình thành: kỹ năng được hình thành nhờ sự luyện tập thường xuyên, cùng với sự phân tích, tự đánh giá, tự điều chỉnh hoạt động của người học. Trong giai đoạn này, giáo viên tổ chức để người học rèn luyện thông qua hệ thống bài tập rèn luyện với hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân... Còn theo quan điểm chung của các nhà tâm lý học hoạt động thì các giai đoạn hình thành kỹ năng là: (1) Nhận thức; 148
KỶ YẾU HỘI NGHỊ KHOA HỌC QUỐC GIA... 03/2017 (2) Làm thử; (3) Luyện tập [2]. Như vậy, kỹ năng được hình thành thông qua luyện tập. Để hình thành kỹ năng cho sinh viên, GV phải trang bị cho các em các tri thức về kỹ năng, GV hướng dẫn để SV biết các thao tác, tiến hành làm thử, thực hành, luyện tập các thao tác về KN cần hình thành. 2.1.3. Kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập Theo Bùi Hạnh Lâm, Kỹ năng tự đánh giá KQHT là khả năng thực hiện một hành động hoặc một hoạt động nào đó bằng cách vận dụng những tri thức, kinh nghiệm đã có nhằm xác định mức độ kiến thức, kỹ năng của bản thân so với mục tiêu học tập [1]. Nếu xét về quan niệm về TĐG, TĐG KQHT là bộ phận của quá trình đánh giá và thuộc dạng đánh giá quá trình học. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nó cũng có thể mang tính chất của đánh giá chẩn đoán hoặc tổng kết. Mặt khác, đây là một hoạt động tự phản ánh quá trình học của bản thân người học về vấn đề như: đã học được những gì, cần làm gì để học tốt hơn… Dựa trên các quan niệm về kỹ năng (KN), đánh giá, tự đánh giá... chúng tôi xác định khái niệm kỹ năng TĐG KQHT của sinh viên sư phạm như sau[3]: Kĩ năng TĐG KQHT của sinh viên sư phạm là khả năng khi sinh viên thực hiện một hành động hoặc một chuỗi hành động nào đó bằng cách vận dụng những tri thức, kinh nghiệm của bản thân đã có nhằm xác định mức độ kiến thức, KN của bản thân so với hệ thống tiêu chí/chuẩn/mục tiêu/bài học/môn học... đã được đề ra từ trước. Từ đó, tự mình suy xét và có kế hoạch rèn luyện, bồi dưỡng....để đạt được mục tiêu đã đề ra cũng như tự điều chỉnh hành vi, hoạt động của mình để vươn tới mức độ hoàn thiện hơn. Cấu trúc của kỹ năng TĐG KQHT của sinh viên gồm các kỹ năng thành phần như sau: 1. KN thu thập, xử lí các thông tin. 2. KN so sánh, đối chiếu với mục tiêu, tiêu chuẩn của kỹ năng TĐG KQHT. 3. Tìm ra những điểm mạnh, điểm yếu của kỹ năng TĐG KQHT bản thân. . 4. Đề xuất các giải pháp để cải thiện thực trạng TĐG KQHT hiện tại. Từ những quan niệm ở trên, chúng tôi xác định khái niệm Rèn luyện kỹ năng TĐG KQHT của sinh viên sư phạm như sau: Rèn luyện kĩ năng TĐG KQHT của sinh viên sư phạm là quá trình giảng viên tổ chức, điều khiển, hướng dẫn sinh viên hoạt động, rèn luyện kỹ năng TĐG KQHT với những biện pháp phối hợp, theo mục đích và quy trình cụ thể. Sinh viên tiếp thu, lĩnh hội một cách tự giác, tích cực, độc lập và sáng tạo, kiên trì luyện tập để hình thành và phát triển kỹ năng TĐG KQHT của mình theo mục tiêu đào tạo. 149
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC HUẾ 2017 Như vậy, với phạm vi KN TĐG KQHT được xem xét trong mối quan hệ với ĐG và hoạt động dạy học, thì nó có tính chất ĐG để điều chỉnh đúng hướng quá trình học và có tính chất của việc tự học và tự học suốt đời. 2.2. Các bước rèn luyện kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên sư phạm Dựa theo Nguyễn Dương Hoàng [2], I.Ia Lecne [5]... có thể xác lập các bước rèn luyện cho sinh viên kỹ năng tự đánh KQHT giá gồm các giai đoạn sau: Giai đoạn 1: Giới thiệu cho sinh viên vị trí, vai trò, thao tác và trình tự của việc TĐG KQHT (Giai đoạn nhận thức). Giai đoạn 2: Giáo viên làm mẫu, hướng dẫn sinh viên TĐG. Giai đoạn 3: Tổ chức cho sinh viên làm thử - thực hiện theo mẫu (luyện tập kỹ năng TĐG). Giai đoạn này gồm 4 bước: - Bước 1: GV giao nhiệm vụ học tập cho SV - Bước 2: SV thực hiện hoạt động học tập - Bước 3: SV thực hiện ĐG và TĐG - Bước 4: GV bổ sung, góp ý để SV điều chỉnh, rút kinh nghiệm và hoàn thiện kỹ năng TĐG được xác định trong các khâu của bài lên lớp bao gồm các thao tác: + GV giao nhiệm vụ học tập (câu hỏi bài cũ; kiểm tra chuẩn bị bài mới; câu hỏi, bài tập, bài tập tình huống để hình thành kiến thức mới; câu hỏi, bài tập củng cố sau mỗi nội dung hay toàn bài). + Nhiệm vụ của sinh viên sau khi được GV giao nhiệm vụ học tập: - Xác định mục tiêu, nhiệm vụ học tập. Mục tiêu, nhiệm vụ học tập là kết quả cần phải đạt được ở sinh viên sau mỗi bài học/ môn học/ học phần/ tín chỉ/ năm học… của họ. Mục tiêu, nhiệm vụ học tập phải bám sát và dựa trên cơ sở là chuẩn kiến thức, KN của môn học. - Thực hiện hoạt động học tập. Trên cơ sở mục tiêu, nhiệm vụ học tập, sinh viên tiến hành hoạt động học tập. Có thể là hoạt động học tập nhóm hay cá nhân, hoạt động ở lớp, ở nhà, có thể có GV hướng dẫn trực tiếp hoặc không. Hoạt động có thể diễn ra trong thời gian ngắn hay dài tuỳ thuộc vào mục tiêu đặt ra là mục tiêu ngắn hạn hay dài hạn, mục tiêu trước mắt hay lâu dài, mục đích tạo ra sản phẩm học tập. - Đối chiếu kết quả học tập với mục tiêu, nhiệm vụ học tập. Để kiểm nghiệm hiệu quả hoạt động học tập, sinh viên phải biết đối chiếu kết quả với mục tiêu, nhiệm vụ của bài học, môn học... nhằm xác định mức độ đạt được sau khi học (xem mục tiêu nào đã đạt được, mục tiêu nào chưa đạt được). Trên cơ sở đối chiếu, so sánh KQHT với mục tiêu, nhiệm vụ học tập, người học phân tích, bình luận, nhận xét và TĐG,... về năng lực giáo 150
KỶ YẾU HỘI NGHỊ KHOA HỌC QUỐC GIA... 03/2017 dục của mình. Từ đó, họ xác định được nguyên nhân, bước tiếp theo trong hoạt động học của mình nhằm tự rút kinh nghiệm, tự điều chỉnh kiến thức, KN và cải thiện việc học tập. - Đảm bảo cho mọi SV kiên trì trong việc học tập và luyện tập: mọi sinh viên cần có ý thức tự giác và kiên trì trong quá trình học tập, rèn luyện. 2.3. Các biện pháp rèn luyện kỹ năng tự đánh giá KQHT cho sinh viên sư phạm 2.3.1. Trang bị kiến thức và kỹ năng TĐG KQHT cho sinh viên sư phạm - Nâng cao nhận thức về tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên GV cần giúp cho SV hiểu rõ về vị trí, vai trò của TĐG trong quá trình học tập. Nếu SV biết TĐG, họ sẽ biết tự định hướng, tiến tới biết tự điều chỉnh quá trình học tập sao cho có hiệu quả nhất. Do đó, biện pháp này nhằm giúp người học hiểu về vị trí, vai trò của TĐG, từ đó thấy được sự cần thiết, có động cơ, hứng thú thực hiện việc TĐG. GV cần giới thiệu cho SV hiểu về sự cần thiết phải rèn luyện kỹ năng ĐG, TĐG KQHT, tìm hiểu về vai trò của ĐG, TĐG KQHT của bản thân cũng như cách thức, phương pháp ĐG KQHT ở trường phổ thông. Từ đó xác định những nội dung cơ bản mà sinh viên cần tìm hiểu. Mỗi nội dung kiến thức, giảng viên nêu rõ các yêu cầu cần tìm hiểu dưới dạng câu hỏi, có hướng dẫn cụ thể cần tìm hiểu kiến thức đó như thế nào. GV có thể thông qua các tình huống dạy học để giúp SV thấy được vai trò của TĐG KQHT. Trong hoàn cảnh thích hợp, GV có thể nói cho SV biết vai trò của TĐG KQHT trong quá trình học sẽ giúp cho các em học tập chủ động, hiệu quả hơn, từ đó nhắc nhở SV nên thường xuyên thực hiện việc TĐG trong quá trình học. - Giúp người học rèn luyện kĩ năng tự đánh giá kết quả học tập Hướng dẫn sinh viên lập “lược đồ tư duy” để tóm tắt những nội dung kiến thức cơ bản về ĐG, TĐG một cách rõ ràng, ngắn gọn, khái quát. Giảng viên tập trung hướng dẫn sinh viên cách xác định các ý chính, ý phụ, xác định mối quan hệ giữa các ý chính, ý phụ đó và sắp xếp chúng thành sơ đồ một cách hợp lí. Giảng viên cần hướng dẫn sinh viên cách chuẩn bị báo cáo, cách trình bày và bảo vệ ý kiến cho “lược đồ tư duy” của mình. Giảng viên chia sinh viên trong lớp thành các nhóm nhỏ và giao bài tập: “Tìm hiểu về vai trò của ĐG, TĐG ở trường THPT” cho các nhóm sinh viên; Hướng dẫn sinh viên phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cá nhân và hướng dẫn cách phối hợp trong nhóm để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tổ chức cho sinh viên báo cáo sản phẩm của nhóm đã thực hiện trước tập thể lớp. Giảng viên áp dụng kỹ thuật “3 lần 3” (yêu cầu mỗi nhóm nhận xét phải nêu được 3 điểm tốt, 3 điểm chưa tốt và 3 điểm đề nghị chỉnh sửa) để thu thập thông tin phản hồi từ sinh viên. Đồng thời khuyến khích sinh viên chia sẻ và đánh giá thông tin giữa các nhóm trong lớp. Giảng viên tổng kết lại những nội dung cơ bản về ĐG, TĐG KQHT mà sinh viên cần nắm được. 151
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC HUẾ 2017 Yêu cầu mỗi sinh viên tự xây dựng lược đồ tư duy về một đến hai nội dung của vấn đề ĐG, TĐG KQHT. Tổ chức cho sinh viên đánh giá chéo để góp ý lẫn nhau và hoàn thiện nội dung theo yêu cầu. 2.3.2. Tổ chức các hoạt động rèn luyện kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên sư phạm Giảng viên cần xác định các thao tác, các bước mà mình cần tổ chức, hướng dẫn sinh viên rèn luyện từng kỹ năng thành phần trong kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập một cách logic, khoa học và phù hợp với trình độ của sinh viên. Trong các kỹ năng thành phần thì tổng kết kinh nghiệm là kỹ năng cần thiết đối với mỗi cá nhân khi tiến hành hoạt động. Biết tự đánh giá, rút kinh nghiệm cho bản thân chính là biểu hiện của năng lực tự hoàn thiện, ý thức phấn đấu vươn lên trong cuộc sống. Vì vậy kỹ năng tổng kết kinh nghiệm là rất cần thiết, đặc biệt đối với người trưởng thành. - GV cho SV tự trao đổi, rút kinh nghiệm, điều chỉnh, định hướng hoạt động học tập của mình sau khi làm bài, trao đổi trong nhóm, đánh giá,… thông qua việc: seminar, làm việc nhóm, củng cố bài học... từ đó SV rút ra kinh nghiệm cho bản thân. Kỹ năng tổng kết kinh nghiệm TĐG KQHT đối với sinh viên sư phạm bắt đầu từ việc đánh giá những điểm thuận lợi và khó khăn trong quá trình học tập, rèn luyện, quá trình ĐG, TĐG KQHT của bản thân. Từ đó phân tích rõ những nguyên nhân nào dẫn đến những thuận lợi và khó khăn đó. Việc phân tích đúng các nguyên nhân khách quan và chủ quan làm ảnh hưởng đến quá trình hoạt động chính là cơ sở để đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục phát huy hay tháo gỡ, khắc phục trong những lần tổ chức hoạt động sau, rút ra bài học kinh nghiệm cho những lần ĐG, TĐG KQHT tiếp sau. 2.3.3. Bồi dưỡng cho đội ngũ giảng viên đại học sư phạm về năng lực rèn luyện kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên sư phạm Tổ chức cho các giảng viên đại học sư phạm được tiếp cận, tìm hiểu và nghiên cứu nội dung chương trình chuyên môn từ các góc độ khác nhau, có điều kiện để trao đổi học hỏi kinh nghiệm về thực tiễn giáo dục phổ thông ở trường phổ thông và ở trường sư phạm: Biện pháp này có thể thực hiện dưới các hình thức như cử các giảng viên Đại học sư phạm (ĐHSP) tham gia các đợt tập huấn bổ sung kiến thức do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức. Các giảng viên sau tập huấn sẽ trở thành lực lượng cốt cán cho tổ, nhóm chuyên môn, có trách nhiệm truyền đạt lại và triển khai những nội dung đã được tập huấn theo sự định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Hình thức mời các chuyên gia, các nhà khoa học có chuyên môn sâu về tổ chức hoạt động giáo dục, chuyên môn từ các góc độ khác nhau, có điều kiện để trao đổi học hỏi kinh nghiệm về thực tiễn giáo dục phổ thông về tập huấn trực tiếp cho đội ngũ giảng viên ĐHSP cũng góp phần nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cho các giảng viên. Tập huấn cho đội ngũ giảng viên kỹ năng sử dụng các phương tiện thiết bị kĩ thuật dạy học hiện đại: Hiện nay các trường cao đẳng, đại học đều có chiến lược đầu tư phương tiện kĩ thuật dạy học nhằm nâng cao chất lượng đào tạo trong nhà trường. Vì 152
KỶ YẾU HỘI NGHỊ KHOA HỌC QUỐC GIA... 03/2017 vậy cần mở các lớp tập huấn cho giảng viên kỹ năng sử dụng các phương tiện kĩ thuật hiện đại,kỹ năng sử dụng các phần mềm vi tính chuyên dụng cho dạy học để phục vụ việc hướng dẫn sinh viên thiết kế chương trình ĐG, TĐG KQHT đạt hiệu quả hơn. Tổ chức tốt các hoạt động sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn: Sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn từ các góc độ khác nhau, có điều kiện để trao đổi học hỏi kinh nghiệm về thực tiễn giáo dục phổ thông nhằm mục tiêu thảo luận, thống nhất về từng nội dung, từng giai đoạn trong chương trình tổ chức rèn luyện kỹ năng chuyên môn từ các góc độ khác nhau, có điều kiện để trao đổi học hỏi kinh nghiệm về thực tiễn giáo dục phổ thông cho sinh viên. Các giảng viên trực tiếp tham gia giảng dạy có thể trao đổi về cách làm, cách tổ chức, hướng dẫn sinh viên hay khẳng định những kết quả đã đạt được đối với từng đối tượng sinh viên cụ thể. Những kết quả tốt này sẽ được thảo luận thêm để khẳng định tính khoa học, tính khả thi và có kế hoạch nhân rộng các điển hình tốt này cho các đối tượng sinh viên khác. Đồng thời các giảng viên cũng có điều kiện để trao đổi, phát hiện những khó khăn, vướng mắc hay những điểm còn hạn chế của chương trình để cùng tìm cách giải quyết, khắc phục hay điều chỉnh phù hợp. Để nâng cao chất lượng hoạt động sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn chuyên môn từ các góc độ khác nhau, có điều kiện để trao đổi học hỏi kinh nghiệm về thực tiễn giáo dục phổ thong đòi hỏi mỗi buổi sinh hoạt phải có kế hoạch cụ thể, có sự phân công chuẩn bị các nội dung thảo luận... Đồng thời mỗi giảng viên cần có ý thức phấn đấu tự hoàn thiện bản thân, thường xuyên tích lũy, cập nhật kiến thức, mạnh dạn áp dụng những cách tổ chức mới... để nâng cao hiệu quả rèn luyện kỹ năng ĐG, TĐG KQHT cho sinh viên. Tránh biến sinh hoạt chuyên môn thành các buổi giải quyết sự vụ hành chính hay sinh hoạt đối phó, hình thức... Tổ chức các hội thảo khoa học về công tác đào tạo nghiệp vụ sư phạm nói chung và rèn luyện kỹ năng đánh giá, tự đánh giá kết quả học tập nói riêng: Hội thảo khoa học là hình thức hoạt động khá phổ biến ở cao đẳng, đại học nhằm phục vụ trực tiếp cho chuyên môn. Các hội thảo khoa học có thể bao gồm nhiều thành phần tham gia như các nhà khoa học, các chuyên gia cấp học, các giáo viên phổ thông, các giảng viên cao đẳng sư phạm có chuyên môn về lĩnh vực khoa học đó. Tổ chức các hội thảo khoa học về rèn luyện kỹ năng ĐG, TĐG KQHT sẽ là điều kiện để các giảng viên cao đẳng được tiếp cận với những kiến thức chuyên môn từ các góc độ khác nhau, có điều kiện để trao đổi học hỏi kinh nghiệm về thực tiễn giáo dục phổ thông. Khuyến khích các giảng viên tham gia nghiên cứu khoa học về đánh giá: Nghiên cứu khoa học là nhiệm vụ mà mỗi giảng viên ĐH phải thực hiện trong từng năm học. Các đề tài nghiên cứu khoa học của giảng viên chủ yếu tập trung vào việc nghiên cứu chuyên môn đổi mới phương pháp dạy học bộ môn, ứng dụng lý thuyết vào quá trình đào tạo, đổi mới quá trình kiểm tra đánh giá.... Vì vậy khuyến khích giảng viên nghiên cứu khoa học về ĐG, TĐG KQHT chính là biện pháp hữu hiệu nhằm bồi dưỡng, nâng cao năng lực chuyên môn về ĐG, TĐG KQHT, đồng thời góp phần nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của nhà trường đề ra. 153
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC HUẾ 2017 3. KẾT LUẬN Tự đánh giá là một khâu hiệu quả và quan trọng đối với việc đánh giá cả quá trình học. Một khi người học có thể tự đánh giá chính việc học của mình và nền tảng kiến thức của họ đang có thì họ có thể nhận ra những lỗ hổng trong kiến thức của bản thân, nhờ đó mà quá trình học hiệu quả hơn, khuyến khích sự tiến bộ của người học và góp phần vào việc tự điều chỉnh quá trình học. Việc nghiên cứu và đề xuất các biện pháp rèn kỹ năng TĐG KQHT cho SV sẽ đưa lại nhiều thuận lợi cho công tác dạy học, giáo dục và tự giáo dục, giúp người dạy biết điều chỉnh cách dạy, cách đánh giá phù hợp, giúp cho người học biết được các bước tự đánh giá năng lực giáo dục nói chung cũng như TĐG KQHT của mình nói riêng, là cơ sở để điều chỉnh quá trình học tập của mình để đạt mục tiêu giáo dục, biết ưu, nhược điểm của các hình thức và mức độ tự đánh giá, từ đó có ý hướng sự tự đánh giá vào mục đích nhất định là tự đánh giá kết quả học tập của bản thân. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Bùi Thị Hạnh Lâm (2008), Quan niệm về tự đánh giá trong dạy học, Tạp chí Giáo dục, 196, tr 21 - 24. [2] Nguyễn Dương Hoàng (2008), Hệ thống kỹ năng dạy học toán ở THPT, Tạp chí giáo dục,186, tr 23-25. [3] Dương Thị Thúy Hà (2016), Rèn luyện kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên sư phạm. Tạp chí khoa học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Số 8, tr 29-36 [4] Dương Thị Thúy Hà (2016), Xây dựng nội dung rèn luyện kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập cho sinh viên sư phạm. Tạp chí khoa học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Số 11, tr 99-104. [5] Phạm Đức Quang (1999). Hình thành kỹ năng giải toán hình học phẳng bằng các phép biến hình cho học sinh lớp 10 phổ thông trung học, Luận án tiến sĩ giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam. [6] Nguyễn Ngọc Bích (1998), Tâm lý học nhân cách, Nxb Giáo dục, Hà Nội. [7] Nguyễn Lân (2000), Từ điển từ và ngữ Việt Nam - Nxb Tổng hợp TP Hồ Chí Minh. [8] Hoàng Anh, Vũ Kim Thanh (1997), Giao tiếp sư phạm, Nxb Giáo dục, Hà Nội. [9] Hoàng Đức Nhuận - Lê Đức Phúc (1996), Cơ sở lý luận của việc đánh giá chất lượng học tập của học sinh phổ thông, Chương trình Khoa học cấp Nhà nước. KX-07-08, Hà Nội. [10] Nguyễn Như Ý (chủ biên) (1998), Đại từ điển Tiếng Việt, NXB Văn hóa Thông tin. [11] Hoàng Phê (Chủ biên) (1998), Từ điển Tiếng Việt, Nxb Khoa học Xã hội. Title: THE METHODS OF TRAINING SELF- ASSESSMENT LEARNING OUTCOMES SKILL FOR STUDENT TEACHERS Abstract: The article shows notions: skill, training skill, self-assesment for learning outcomes, the forming steps self-assessment skills learning outcomes that consists of three stages: Stage 1: Introduction to students the position, role, operation and procedures of the self-learning outcomes assessment (self-awareness). Stage 2: The teacher models, guides students to self- 154
KỶ YẾU HỘI NGHỊ KHOA HỌC QUỐC GIA... 03/2017 assessment. Stage 3: Organization for students to try out – follow patterns (practice self- assessment skills). The article proposes the training methods of self-assessment skill for student teacher, that is: First, equip knowledge and self-assessment for student teacher. Secondly, organize activities for self-assessment skill for pedagogy student. Thirdly, cultivate the university pedagogical faculty about the ability of self-assessment skill for learning outcomes. Keywords: Methods, skill, training skill, self-assessment learning outcomes, student teachers… ThS. DƯƠNG THỊ THÚY HÀ Viện Nghiên cứu Sư phạm Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Điện thoại: 0988.272.778, Email: duongha108@gmail.com 155

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.