zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kinh Tế - Quản Lý

» Luật học

Bình luận quyết định của hội đồng cạnh tranh về việc tập trung kinh tế của Grabtaxi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Báo xấu

54
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giao dịch Grab mua lại hoạt động kinh doanh của Uber đầu năm 2018 đã gây nên những xáo trộn trong lĩnh vực vận chuyển hành khách bằng ô tô dưới 9 chỗ và mô tô. Đồng thời, nó cũng đặt ra câu hỏi liệu giao dịch này có phải là hành vi tập trung kinh tế theo quy định của pháp luật cạnh tranh Việt Nam hay không? Trên cơ sở đó, ngày 17/6/2019 Hội đồng Cạnh tranh đã có quyết định số 26/QĐHĐXL.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bình luận quyết định của hội đồng cạnh tranh về việc tập trung kinh tế của Grabtaxi

THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT BÌNH LUẬN QUYẾT ĐỊNH CỦA HỘI ĐỒNG CẠNH TRANH VỀ VIỆC TẬP TRUNG KINH TẾ CỦA GRABTAXI1 Phạm Hoài Huấn* * Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh. Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khóa: thị trường sản phẩm liên Giao dịch Grab mua lại hoạt động kinh doanh của Uber đầu năm quan, tập trung kinh tế, pháp luật cạnh 2018 đã gây nên những xáo trộn trong lĩnh vực vận chuyển hành tranh Grab và Uber khách bằng ô tô dưới 9 chỗ và mô tô. Đồng thời, nó cũng đặt ra câu hỏi liệu giao dịch này có phải là hành vi tập trung kinh tế theo quy Lịch sử bài viết: định của pháp luật cạnh tranh Việt Nam hay không? Trên cơ sở đó, Nhận bài : 20/05/2019 ngày 17/6/2019 Hội đồng Cạnh tranh đã có quyết định số 26/QĐ- Biên tập : 10/07/2019 HĐXL (sau đây gọi tắt là Quyết định số 26/QĐ-HĐXL) xử lý vụ Duyệt bài : 15/07/2019 việc. Tuy vậy, từ Quyết định số 26/QĐ-HĐXL nổi lên một số vấn đề pháp lý sau đây cần được làm rõ: (i) Thị trường liên quan, (ii) Chủ thể của hành vi, (iii) Giao dịch này có phải là hành vi tập trung kinh tế hay không. Bài viết bình luận về các vấn đề này. Article Infomation: Abstract Keywords: relevant markets; Grab's acquisition of Uber's business in early 2018 caused economic concentration; competition disturbances in passenger transportation by under 9 seat vehicles law on Grab and Uber. and motorbikes. It also raises the questions of whether this Article History: mentioned transaction is considered as a case of economic concentration in accordance with Vietnam's competition law. For Received : 20 May 2019 this reason, the Competition Council issued Decision No. 26/QD- Edited : 10 Jul. 2019 HDXL dated June 17, 2019 (hereinafter referred to as Decision No. Approved : 15 Jul. 2019 26/QD-HDXL) handling the case. However, from the Decision No. 26 / QD-HDXL, there are some following legal issues that need to be clarified: (i) relevant markets, (ii) subjects of behavior, (iii) the transaction as an act of economic concentration. This article is to provide comments on these issues. 1. Thị trường liên quan bao gồm thị trường sản phẩm liên quan và 1.1 Thị trường sản phẩm liên quan thị trường địa lý liên quan. Theo đó, khoản 1 Theo quy định của khoản 1 Điều 3 Điều 4 Nghị định 116/2005/NĐ-CP của Luật Cạnh tranh 2004, thị trường liên quan Chính phủ ngày 15/9/2005 quy định chi tiết 1 Bài viết nghiên cứu này nhận được sự hỗ trợ từ chương trình HR2020 của Quỹ Marie Skłodowska-Curie theo thỏa thuận No 734712. 50 Số 12(388) T6/2019
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT thi hành một số điều của Luật Cạnh tranh Với cách tiếp cận như vậy, các hãng xác định: “thị trường sản phẩm liên quan là taxi sẽ không phải là doanh nghiệp trên thị trường của những hàng hóa, dịch vụ có cùng thị trường liên quan với Grab và Uber. thể thay thế cho nhau cả về đặc tính, mục Bởi vì, khi khách hàng của các hãng taxi sử đích sử dụng và giá cả”. Trong báo cáo điều dụng các ứng dụng của hãng taxi (sau đây tra của Cục Quản lý cạnh tranh (VCA) thì gọi tắt là App) hoặc gọi điện thoại đến tổng “thị trường sản phẩm liên quan là thị trường đài, họ đang giao dịch với chính hãng taxi dịch vụ trung gian kết nối vận tải giữa người chứ không phải thông qua một bên thứ ba đi xe và lái xe ô tô dưới 09 chỗ trên nền tảng nào cả. Ý nghĩa của các App mà các hãng phần mềm và tổng đài”2. taxi làm ra và/hoặc tổng đài điện thoại mà Chúng tôi cho rằng, việc xác định thị họ có đơn thuần chỉ là cách thức để khách trường sản phẩm liên quan trong trường hợp hàng liên lạc với hãng taxi và có thể sử dụng nêu trên chưa thật sự thuyết phục. Lý do dịch vụ. Nói cách khác, App của các hãng việc VCA xác định thị trường sản phẩm liên taxi nó là một công cụ nằm trong gói dịch vụ quan chỉ là “thị trường dịch vụ trung gian vận chuyển hành khách đơn lẻ theo yêu cầu kết nối vận tải giữa người đi xe và lái xe ô của khách hàng bằng ô tô dưới 9 chỗ. Trong tô dưới 09 chỗ trên nền tảng phần mềm và khi đó, ý nghĩa của App của Grab là hành vi tổng đài” là VCA lấy quyết định số 24/QĐ- mang tính đơn thuần cung cấp dịch vụ trung BGTVT ngày 7/1/2016 của Bộ Giao thông gian giữa người muốn cung cấp dịch vụ vận - Vận tải làm xuất phát điểm. Ý nghĩa thật chuyển và người có nhu cầu di chuyển bằng sự của thị trường liên quan nói chung và thị ô tô dưới 9 chỗ. trường sản phẩm liên quan nói riêng nằm ở khía cạnh “khả năng thay thế về cầu”. Điều Tuy nhiên, trong suốt quá trình điều ấy có nghĩa là khi người tiêu dùng có nhu tra, VCA luôn bám theo hướng các hãng cầu về hàng hóa hoặc dịch vụ nào đó, ngoài taxi là đối thủ cạnh tranh (nằm trên cùng thị doanh nghiệp X nào đó, thì người tiêu dùng trường liên quan với Grab và Uber). Điều có thể thỏa mãn nhu cầu của mình bằng này thiếu logic và không nhất quán. việc mua hàng hóa hoặc sử dụng dịch vụ từ Nhìn từ góc độ hoạt động, một doanh doanh nghiệp Y nào đó hay không. nghiệp cung cấp dịch vụ vận chuyển hành Cách xác định của VCA không chính khách bằng ôtô (dưới 9 chỗ) có thu phí luôn xác ở chỗ, nếu thị trường sản phẩm là thị có các đặc tính sau: trường dịch vụ trung gian kết nối vận tải - Họ có một đội ngũ tài xế và xe để giữa người đi xe và lái xe ô tô dưới 09 chỗ vận chuyển khách hàng. trên nền tảng phần mềm và tổng đài, có - Quyết định mức phí, các chương nghĩa Grab và/hoặc Uber (sau đây để thuận tiện, xin gọi tắt là Grab) sẽ có mối quan hệ trình khuyến mại đối với dịch vụ vận chuyển với cả hai đối tượng là khách hàng và tài xế. và thu được các phí này. Điều đó có nghĩa, cả khách đi xe và tài xế Từ góc độ này cho thấy, bản chất Grab đều là những người đang sử dụng dịch vụ là một hãng taxi. Bởi họ có sẵn đội ngũ tài của Grab. Grab sẽ đóng vai trò là một đơn vị xế, xe ôtô để vận chuyển khách hàng. Điều trung gian và sẽ tính phí dịch vụ đối với hai quan trọng là những tài xế chạy xe cho Grab đối tượng này. không có quyền quyết định giá cước đối với 2 Trang 11 Quyết định số 26/QD-HDXL Số 12(388) T6/2019 51
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT khách hàng. Điều này mới chính là điểm cốt Trên cơ sở đó, VCA đã tiến hành khảo lõi thể hiện bản chất “hãng taxi” của Grab sát khoảng 1.000 người ở mỗi thành phố chứ không phải chỉ là một đơn vị trung gian Hà Nội và Hồ Chí Minh. Cụ thể tại Hà Nội, như cách mà VCA đang khẳng định. khi giá dịch vụ của Uber tăng quá 10%, có Nhìn từ góc độ của khách hàng, khi 51,05% số người được hỏi cho biết sẽ không họ có nhu cầu di chuyển bằng ôtô dưới 9 sử dụng dịch vụ của Uber, trong đó 58,21% chỗ, một cách truyền thống - họ sẽ gọi taxi. số người được hỏi sẽ chuyển sang gọi taxi Tuy nhiên, giờ đây họ có thể thỏa mãn nhu truyền thống để thay thế. Cách làm này áp cầu này bằng cách mở App của Grab. Nói dụng tương tự cho Grab và thị trường thành cách khác, khách hàng có nhu cầu cần được phố Hồ Chí Minh. Theo chúng tôi, VCA đã chở bằng ôtô có trả phí và Grab có khả năng tiến hành điều tra một cách dễ dãi và chưa đáp ứng nhu cầu của họ giống như một hãng tính đến thực tiễn hoạt động của các doanh taxi. Bất kể định danh của Quyết định số 24/ nghiệp. Điều này được lý giải thông qua các QĐ-BGTVT của Bộ Giao thông - Vận tải điểm sau: như thế nào, trong mắt khách hàng, Grab là Thứ nhất, đặc thù của các hãng như một hãng taxi cũng như các hãng taxi (truyền Grab là họ luôn đưa ra các mức giá rất khác thống) khác đang tồn tại trên thị trường. nhau. Sự khác nhau này phụ thuộc vào các Cho nên, cần phải xác định chính xác chương trình khuyến mại, thời gian, thời thị trường liên quan trong trường hợp này sẽ điểm di chuyển và thời tiết. Cho nên, VCA là thị trường cung cấp dịch vụ vận chuyển phải trả lời cho câu hỏi, mức giá được đưa bằng ô tô dưới 9 chỗ có thu phí. Chỉ khi đó, ra khảo sát là mức giá được xác định như mới tính tiếp đến việc các hãng taxi có nằm thế nào. Việc VCA sử dụng nguyên văn của trên thị trường liên quan với Grab hay không. quy định tại điểm c khoản 5 Điều 4 Nghị 1.2 Cách tiến hành khảo sát phản ứng định 116/2005/NĐ-CP để làm phiếu khảo người dùng khi Grab thay đổi giá sát không phản ánh hết thực tiễn định giá Một trong những điều kiện để xác của các doanh nghiệp, thể hiện tính máy định các doanh nghiệp nằm trên cùng thị móc của một cơ quan quản lý về cạnh tranh. trường liên quan hay không chính là xác Thứ hai, không có khái niệm “taxi định các doanh nghiệp này có cung cấp hàng truyền thống”. Sự nhạy cảm của phản ứng hóa, dịch vụ với mức giá có thể thay thế cho người dùng được điểm c khoản 5 Điều 4 nhau hay không. Theo quy định của điểm c Nghị định 116/2005/NĐ-CP đo bằng sự thay khoản 5 Điều 4 Nghị định 116/2005/NĐ-CP, đổi giá rất nhỏ là “tăng lên quá 10%”. Cho “hàng hóa, dịch vụ được coi là có thể thay nên, các hãng taxi giá rẻ và các hãng taxi thế được cho nhau về giá cả nếu trên 50% lớn trên thị trường, không hẳn cứ là doanh của một lượng mẫu ngẫu nhiên 1.000 người nghiệp taxi, thì đã là doanh nghiệp nằm trên tiêu dùng sinh sống tại khu vực địa lý liên cùng thị trường liên quan. Một cách trực quan chuyển sang mua hoặc có ý định mua quan, có thể hình dung điều này thông qua hàng hóa, dịch vụ khác có đặc tính, mục cách tính phí như sau: đích sử dụng giống với hàng hóa, dịch vụ mà họ đang sử dụng hoặc có ý định sử dụng - Hãng taxi A (giá rẻ): 02 km đầu 7.500 trong trường hợp giá của hàng hóa, dịch vụ VND/km, mỗi km tiếp theo là 5.500/km. đó tăng lên quá 10% và được duy trì trong - Hãng taxi B: 02 km đầu 12.500 VND/ 06 tháng liên tiếp”. km, mỗi km tiếp theo là 7.500/km. 52 Số 12(388) T6/2019
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT Ngay cả khi A tăng giá lên 12% so với Hoạt động vận hành được hiểu là ví dụ trên và duy trì trong 6 tháng liên tiếp, doanh nghiệp (Grab và/hoặc Uber) phải kết không chắc là người dùng sẽ chuyển sang nối được khách hàng đang có nhu cầu muốn hãng B. Nói cách khác, tự thân các doanh đi xe với các tài xế chạy xe. Theo đó, đơn nghiệp cùng cung cấp dịch vụ taxi không vị nào chịu trách nhiệm cho việc vận hành làm cho các doanh nghiệp này cũng nằm phải xây dựng ứng dụng và luôn bảo đảm trên một thị trường sản phẩm liên quan. rằng ứng dụng này luôn trong tình trạng hoạt Cho nên khi VCA tự động xếp các động tốt. hãng cung cấp dịch vụ taxi một cách mặc Các hoạt động hỗ trợ được hiểu là bất định là cùng nằm trên một thị trường sản kỳ hoạt động nào (trong chừng mực không phẩm liên quan thì chẳng những đã thể hiện vi phạm điều cấm của pháp luật) giúp cho sự thiếu cẩn trọng mà quan trọng hơn, nó khách hàng biết đến dịch vụ vận chuyển của đã sai hoàn toàn với yêu cầu về xác định thị Grab và/hoặc Uber để qua đó thúc đẩy họ sử trường sản phẩm liên quan được quy định tại dụng dịch vụ. Có thể kể đến các hoạt động điểm c khoản 5 Điều 4 Nghị định 116/2005/ như marketing, phân tích thị trường, dữ liệu NĐ-CP. người dùng, cơ sở dữ liệu bản đồ... Tất cả 2. Chủ thể của hành vi tập trung kinh tế những yếu tố này có tác dụng lớn trong việc Theo quyết định của VCA, có hai giúp Grab cải thiện dịch vụ và cạnh tranh tốt doanh nghiệp bị điều tra đối với hành vi tập hơn trên thị trường vận chuyển. trung kinh tế là Công ty TNHH GrabTaxi và Bởi thế, chúng tôi cho rằng, Uber Việt Công ty TNHH Uber Việt Nam. Bên cạnh Nam hợp lý khi khẳng định: “Uber Việt đó, Công ty Uber B.V (Hà Lan) được xác Nam chỉ cung cấp các dịch vụ hỗ trợ (như định là người có quyền, nghĩa vụ liên quan. marketing, điều tra, khảo sát thị trường...) Công ty Uber Việt Nam khẳng định, cho Công ty Uber B.V và đây là các dịch họ không và chưa bao giờ hoạt động kinh vụ thông thường, ngoài Uber Việt Nam còn doanh trong lĩnh vực gọi xe hay cung cấp nhiều công ty khác có thể cung cấp cho Công dịch vụ vận tải tại Việt Nam. Uber Việt ty Uber B.V”. Nhìn từ góc độ kỹ thuật, các Nam chỉ cung cấp các dịch vụ hỗ trợ (như doanh nghiệp hoạt động theo mô hình như marketing, điều tra, khảo sát thị trường...) Grab có thể cân nhắc việc việc nhập chung cho Công ty Uber B.V, một thực thể nước cả hai hoạt động vận hành và hoạt động hỗ ngoài vận hành ứng dụng Uber và đây là các trợ bởi một doanh nghiệp duy nhất hoặc tách dịch vụ thông thường, ngoài Uber Việt Nam hai hoạt động này thành hai bộ phận (pháp còn nhiều công ty khác có thể cung cấp cho nhân) khác nhau. Công ty Uber B.V những dịch vụ này. Cho nên, để xác định đâu là chủ thể Để có thể xác định chủ thể của hành thật sự của hành vi tập trung kinh tế, VCA vi “tập trung kinh tế”, cần thiết phải nhìn phải trả lời cho câu hỏi: Doanh nghiệp nào có từ góc độ vận hành của mô hình mà Grab thể tác động cạnh tranh trên thị trường dịch và Uber đang sử dụng để kinh doanh trong vụ vận chuyển? Nhìn từ vụ việc này, Uber lĩnh vực vận chuyển hành khách bằng taxi Việt Nam chỉ là đơn vị cung cấp các hoạt tại Việt Nam. Theo đó, có hai đầu việc cơ động hỗ trợ. Các hoạt động này nó sẽ xoay bản để cho hoạt động kinh doanh có thể tiến quanh và phục vụ cho vận hành ứng dụng hành được: một là, hoạt động vận hành; hai Uber. Ngay cả khi Uber Việt Nam không tồn là, các hoạt động hỗ trợ. tại, xét về mặt kỹ thuật Uber B.V. vẫn có thể Số 12(388) T6/2019 53
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT tiến hành hoạt động marketing, thuê hoặc của Luật Cạnh tranh năm 2004 và chính mua dữ liệu từ các công ty khác. Các yêu Uber B.V chứ không phải Uber Việt Nam cầu cho việc vận hành ứng dụng Uber (được là doanh nghiệp trên cùng thị trường liên tiến hành và sở hữu bởi Uber B.V - Hà Lan) quan với Grab. Do đó, việc VCA xác định sẽ quyết định mua dữ liệu nào, nghiên cứu Uber Việt Nam là chủ thể của hành vi tập hành vi người dùng cũng như các yêu cầu trung kinh tế là một sai lầm. Bởi lẽ, theo quy đối với các chiến lược marketing. định của Điều 18, Điều 20 Luật Cạnh tranh, Trong vụ việc này, việc VCA xác định điều kiện tiên quyết của các vụ tập trung Uber Việt Nam là chủ thể của hành vi tập kinh tế là các doanh nghiệp tham gia vào vụ trung kinh tế là một sai lầm. Bởi như trên đã việc phải là các doanh nghiệp trên cùng thị phân tích, chính Uber B.V. mới là chủ thể của trường liên quan. hành vi. Bởi chính doanh nghiệp này mới là 3. Hành vi tập trung kinh tế doanh nghiệp đang tiến hành cung cấp các Với cấu trúc giao dịch được xác lập dịch vụ vận chuyển tại thị trường Việt Nam. từ Hợp đồng mua bán chung và Hợp đồng Lý giải cho việc tại sao bên cạnh Hợp đồng chuyển nhượng và tiếp nhận nghĩa vụ, VCA mua bán chung (Perchase Agreement), tại đã xác định đây là một dạng chuyển giao tài Việt Nam các bên phải ký thêm Hợp đồng sản và nghĩa vụ (mua bán tài sản) chứ không chuyển nhượng và tiếp nhận nghĩa vụ (Bill phải là hợp đồng mua bán cổ phần3. Theo of Sale), bởi ngoài việc phải xử lý mối quan đó, VCA nhận định giao dịch mua bán tài hệ với các tài xế và khách hàng, thì bên mua sản này sẽ dẫn đến hệ quả là Grab kiểm soát, phải sở hữu cơ sở dữ liệu của thị trường Việt chi phối toàn bộ hoạt động của Uber dựa Nam. Chính các cơ sở dữ liệu này, khi tích trên hai lập luận sau: hợp vào hệ thống của bên mua, nó sẽ góp Thứ nhất, giao dịch liên quan đến việc phần hoàn chỉnh hoạt động của bên mua, chuyển nhượng tài sản. Theo đó, bên mua có đặc biệt là đối với phần tài xế và khách hàng thể kiểm soát, chi phối hoạt động kinh doanh mà họ vừa tiếp nhận từ bên bán. của bên bán. Trong bối cảnh của giao dịch, Đến đây, VCA sẽ phải trả lời cho việc xác định quyền biểu quyết là không liên câu hỏi: Luật Cạnh tranh năm 2004 có áp quan, vì giao dịch không phải là giao dịch dụng đối với pháp nhân nước ngoài hay chuyển nhượng vốn. không? Theo quy định của khoản 1 Điều 2 Thứ hai, theo các điều khoản của Hợp Luật Cạnh tranh, Luật này áp dụng đối với đồng mua bán chung, Grab mua lại toàn bộ “tổ chức, cá nhân kinh doanh (sau đây gọi hoạt động kinh doanh của Uber tại khu vực chung là doanh nghiệp) bao gồm cả doanh Đông Nam Á thông qua việc mua lại tài sản. nghiệp sản xuất, cung ứng sản phẩm, dịch Theo đó, toàn bộ tài sản liên quan đến hoạt vụ công ích, doanh nghiệp hoạt động trong động kinh doanh tại Đông Nam Á đều được các ngành, lĩnh vực thuộc độc quyền nhà chuyển giao cho Grab. Các tài sản chuyển nước và doanh nghiệp nước ngoài hoạt động giao không chỉ bao gồm tài sản của các công ở Việt Nam”. Như vậy, theo quy định này, ty con của Uber tại Đông Nam Á (bao gồm các doanh nghiệp nước ngoài, nhưng có hoạt Uber Việt Nam), mà bao gồm cả một số tài động tại Việt Nam vẫn chịu sự điều chỉnh sản của các công ty Uber tại Hà Lan là một 3 Đoạn 1 của mục 1 Quyết định 26/QĐ-HĐXL. 54 Số 12(388) T6/2019
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT phần hoạt động kinh doanh của Uber tại thị Cạnh tranh là trường hợp một doanh nghiệp trường Đông Nam Á cũng được chuyển giao (sau đây gọi là doanh nghiệp kiểm soát) cho Grab4. giành được quyền sở hữu tài sản của doanh Theo quy định của Điều 16 Luật Cạnh nghiệp khác (sau đây gọi là doanh nghiệp bị tranh năm 2004, có 5 hành vi được xác định kiểm soát) đủ chiếm được trên 50% quyền là tập trung kinh tế bao gồm: (i) Sáp nhập bỏ phiếu tại Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng doanh nghiệp; (ii) Hợp nhất doanh nghiệp; quản trị hoặc ở mức mà theo quy định của (iii) Mua lại doanh nghiệp; (iv) Liên doanh pháp luật hoặc điều lệ của doanh nghiệp bị giữa các doanh nghiệp và (v) Các hành vi tập kiểm soát đủ để doanh nghiệp kiểm soát chi trung kinh tế khác theo quy định của pháp phối các chính sách tài chính và hoạt động luật. Xét về mặt logic, hành vi của Grab và của doanh nghiệp bị kiểm soát nhằm thu được lợi ích kinh tế từ hoạt động kinh doanh Uber phải rơi vào một trong 5 trường hợp của doanh nghiệp bị kiểm soát”. nêu tại Điều 16 Luật Cạnh tranh thì mới đủ cơ sở để bàn tiếp hành vi tập trung kinh tế Về mặt thực tiễn, có hai cách để bên này là bị cấm hay không? Cho nên, trong mua có thể kiểm soát và/hoặc chi phối hoạt trường hợp nếu giao dịch giữa Grab và Uber động của bên bán tùy thuộc vào cấu trúc không thuộc phạm vi của Điều 16 thì cũng giao dịch là mua cổ phần hay mua tài sản. có nghĩa hành vi của họ không chịu sự điều Nếu cấu trúc giao dịch là mua bán cổ phần chỉnh của Luật Cạnh tranh 2004. (hoặc phần vốn góp) thì bên mua phải sở hữu mức cổ phần đủ để kiểm soát các quyết Tính đến ngày 25/03/2018 (ngày ký định của cơ quan cao nhất trong công ty (Đại kết hợp đồng mua bán chung giữa Grab và hội đồng cổ đông hoặc Hội đồng thành viên Uber), không có quy định nào khác ngoài tùy thuộc vào mô hình của bên bán). Trong 4 trường hợp được liệt kê từ khoản 1 đến trường hợp cấu trúc giao dịch là mua bán khoản 4 của Điều 16 Luật Cạnh tranh 2004, tài sản thì vấn đề đã trở nên khác hoàn toàn. trên cơ sở đó, VCA xác định giao dịch giữa Với bản chất mua đứt bán đoạn, bản thân các Grab và Uber là hành vi mua lại doanh thỏa thuận mua bán không thể giúp bên mua nghiệp. kiểm soát hoạt động kinh doanh của bên bán Theo quy định của Khoản 3 Điều 17 hoặc thậm chí ngăn cản việc gia nhập trở Luật Cạnh tranh 2004, hành vi mua lại doanh lại thị trường sau khi giao dịch hoàn tất nếu nghiệp sẽ có hai dạng là mua toàn bộ hoặc không kèm theo đó là các thỏa thuận chống một phần tài sản của doanh nghiệp khác. Hệ cạnh tranh hoặc sử dụng các công cụ liên quả của hành vi mua này là sẽ dẫn đến việc quan đến quyền sở hữu trí tuệ làm rào cản. bên mua có quyền kiểm soát, chi phối toàn Tuy nhiên, hướng dẫn của Nghị định bộ hoặc một ngành nghề của doanh nghiệp bị 116/2005/NĐ-CP chỉ xác định quyền kiểm mua lại. Theo hướng dẫn của Điều 34 Nghị soát thông qua một tiêu chí duy nhất là quyền định 116/2005/NĐ-CP ngày 15/9/2005 của bỏ phiếu tại Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng Chính phủ thì “kiểm soát hoặc chi phối toàn quản trị5. Nói cách khác, nếu hành vi mua bộ hoặc một ngành nghề của doanh nghiệp tài sản nhưng không mang lại cho bên mua khác quy định tại khoản 3 Điều 17 của Luật quyền bỏ phiếu tại Đại hội đồng cổ đông, 4 Đoạn 2 và Đoạn 3 của Mục 1 Quyết định 26/QĐ-HĐXL. 5 Điều 34 Nghị định 116/2005/NĐ-CP Số 12(388) T6/2019 55
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT Hội đồng quản trị thì sẽ không bị coi là hành việc không xác định được hoặc cố tình bỏ vi mua lại theo quy định tại Khoản 3 Điều qua thị trường liên quan dẫn đến nhận diện 16 và Khoản 3 Điều 17 Luật Cạnh tranh không khách quan bản chất của cạnh tranh 2004. Như vậy, mặc dù lập luận của VCA là và vai trò của doanh nghiệp trong thị trường phù hợp với thực tiễn thị trường, nhưng nhìn liên quan, thì khó thuyết phục được các bên từ góc độ quy định của pháp luật cạnh tranh, về các đánh giá có hay không hành vi xâm lập luận này không chính xác. Nhìn từ góc phạm đến cạnh tranh trên thị trường. độ này, chúng tôi chia sẻ nhận định của Hội Thứ hai, Hội đồng Xử lý đã bỏ qua đồng Xử lý vụ việc cho rằng, giao dịch giữa việc xác định chủ thể của hành vi (bên bị Grab và Uber không đủ yếu tố cấu thành điều tra). hành vi tập trung kinh tế với lập luận “công ty TNHH GrabTaxi đã giành được quyền sở Điểm này chính là hệ quả của việc xác hữu tài sản của công ty TNHH Uber Việt định thị trường liên quan. Chỉ khi xác định Nam. Tuy nhiên (...), sau khi nhận chuyển được thị trường sản phẩm liên quan và thị nhượng tài sản từ công ty TNHH Uber Việt trường địa lý liên quan, cơ quan cạnh tranh Nam, công ty TNHH GrabTaxi không tham (VCA và Hội đồng Xử lý) mới xác định gia quản lý công ty TNHH Uber Việt Nam, được doanh nghiệp nào đang tác động đến không chiếm bất kỳ tỷ lệ quyền bỏ phiếu cạnh tranh để từ vai trò của doanh nghiệp nào trong các cơ quan quản lý của công ty trên thị trường mà xác định tư cách của TNHH Uber Việt Nam”6. doanh nghiệp trong tố tụng cạnh tranh là bên 4. Một số nhận xét về lập luận của Hội bị điều tra hay chỉ là người có liên quan. đồng Xử lý Thứ ba, Hội đồng Xử lý vụ việc đã Thứ nhất, xác định thị trường liên khá vội vàng khi quyết định không chấp quan trong vụ tập trung kinh tế. nhận đề nghị của cơ quan điều tra về việc áp dụng mức phạt và biện pháp khắc phục Theo Luật Cạnh tranh 2004, thị phần tác động hạn chế cạnh tranh đối với Công là tiêu chí duy nhất để xác định một vụ tập ty TNHH GrabTaxi và Công ty TNHH Uber trung kinh tế được tiến hành, phải báo cáo Việt Nam. hay cấm7. Mặc dù không đồng ý với kết luận của VCA về cách xác định thị trường liên Dựa trên một luận điểm duy nhất là quan, nhưng chúng tôi cho rằng, VCA đã giao dịch giữa Grab và Uber không thỏa có sự đầu tư đáng kể trong việc xác định thị mãn dấu hiệu của khoản 3 Điều 17 Luật trường liên quan và các yếu tố có liên quan Cạnh tranh 2004 để ra quyết định là chưa đến thị trường liên quan như phản ứng của đánh giá đầy đủ các khía cạnh của vụ việc. người dùng khi thay đổi giá, thị phần của các Trong trường hợp này, với các tình tiết bị bên có liên quan. Vụ việc này phản ánh sự bỏ sót như phân tích ở trên, cơ quan cạnh bùng nổ của một mô hình kinh doanh mới, tranh cần cân nhắc áp dụng Khoản 2 Điều 81 tạo nên sức ép lên các doanh nghiệp kinh Luật Cạnh tranh 2004 để trả lại hồ sơ vụ việc doanh theo phương thức truyền thống. Tuy cạnh tranh cho cơ quan quản lý cạnh tranh nhiên, với tính cách là cơ quan cạnh tranh, và yêu cầu điều tra bổ sung■ 6 Mục III.1 Quyết định 26/QĐ-HĐXL 7 Điều 18 Điều 20 Luật Cạnh tranh 2004 56 Số 12(388) T6/2019

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.