Bình luận về chất lãng mạn trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng

Đề bài: Bình luận về chất lãng mạn trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Có như  là một thời, hai chữ  lãng mạn thường gợi cho ta về  một cái gì có hại, mang ý <br /> nghĩa tiêu cực, mềm yếu, không lành mạnh.v.v... Thực ra thì lãng mạn cũng có năm bảy <br /> đường. Lãng mạn như trong Tây Tiến của Quang Dũng là lãng mạn cách mạng, lãng mạn <br /> anh hùng. Nó làm cho đất nước thêm tráng lệ, kì vĩ, con người thêm sang trọng, hào hoa.<br /> <br /> Có thể  nói, cuộc sống tinh thần của mỗi con người hay cả  một cộng đồng dân tộc sẽ <br /> nghèo nàn, cằn cỗi và nhàm chán biết bao nếu thiếu đi những ước mơ bay bổng, thiếu đi <br /> trí tưởng tượng phong phú, diệu kì... Lãng mạn hiểu theo nghĩa đúng đắn, chắp cánh cho <br /> những  ước mơ, thúc giục con người hướng tới cái đẹp, cái cao cả  và sự  hoàn thiện mà  <br /> hiện thực cuộc sống còn chưa đạt tới. Chất lãng mạn trong bài thơ Tây Tiến chính là cảm  <br /> hứng bay bổng của nhà thơ hướng tới vẻ đẹp hào hùng và hào hoa của thiên nhiên và con <br /> người Tây Bắc. Vẻ đẹp ấy được cảm nhận từ một hiện thực gian khổ và đầy khốc liệt,  <br /> khó khăn. Chính vì thế, chất lãng mạn của bài thơ  càng đáng trân trọng, nâng niu. Nói <br /> đúng hơn, chính nhờ chất lãng mạn ấy mà người lính Tây Tiến có thể vượt qua được mọi  <br /> vất vả gian lao, mọi khó khăn thử thách. Chất lãng mạn trong Tây Tiến xuất hiện dường  <br /> như để lấy lại "thăng bằng cho cảnh vật và tâm hồn của con người. Vì thế, bên cạnh một <br /> thiên nhiên hiểm trở, dữ dằn, những núi đá cheo leo, những cảnh rừng thiêng nước độc...  <br /> ta lại thấy một thiên nhiên thơ  mộng đến say người, một Tây Bắc đẹp như  tranh thuỷ <br /> mặc. Nỗi nhớ Tây Tiến trong lòng nhà thơ cứ "chơi vơi" giữa hai gam màu ấy. Còn gì dữ <br /> dội và hiểm trở hơn những cảnh:<br /> <br /> "Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm<br /> <br /> Heo hút cồn mây, súng ngửi trời..."<br /> <br /> Còn gì hoang dại và âm u, rùng rợn hơn tiếng thác gào và tiếng cọp gầm:<br /> <br /> "Chiều chiều oai linh thác gầm thét<br />  Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người"<br /> <br /> Nhưng liền đó lại là những cành rất đỗi nên hoạ, nên thơ. Đó là chiều sương Mộc Châu, <br /> là "hòn lau" thấp thoáng "nẻo bến bờ", là dáng người mảnh mai, mềm mại trên chiếc <br /> thuyền độc mộc:<br /> <br /> "Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa"<br /> <br /> Rõ ràng thiên nhiên Tây Bắc ở đây được cảm nhận với một vẻ độc đáo: vừa hùng vĩ, dữ <br /> dội, vừa tươi tắn, thơ mộng. Mà không chỉ  thiên nhiên, chất lãng mạn bay bổng còn thể <br /> hiện rõ khi tác giả khắc họa chân dung người lính Tây Tiến hiện lên trên cái nền hùng vĩ  <br /> và mỹ  lệ   ấy của núi rừng Tây Bắc. Vẫn là sự  đối chọi để  "cân bằng" giữa một bên là  <br /> hiện thực khắc nghiệt., là cuộc sống đầy gian nan và lắm hy sinh mất mát. với một bên là <br /> cuộc sống tươi đẹp và đầy chất thơ. Này đây là những vất vả, gian lao của cuộc đời <br /> người lính Tây Tiến: "Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi", "Anh bạn dãi dầu không bước  <br /> nữa ­ Gục lên súng mũ bỏ  quên đời" Hình  ảnh đoàn quân "không mọc tóc" với nước da <br /> "xanh màu lá" là kết quả của những trận sốt rét triền miên. Những nấm mồ nằm "rải rác"  <br /> khắp "biên cương" và cảnh người lính ngã xuống không manh chiếu liệm.v.v... đủ nói lên  <br /> tất cả  gian khổ cùng cực của cuộc chiến đấu mà người lính phải gánh chịu. Nhưng nếu <br /> chỉ có thế, sức mạnh của hiện thực sẽ đè nát ý chí và tâm hồn người chiến sĩ. Chính cảm  <br /> hứng lãng mạn đã truyền niềm tin đến những người lính Tây Tiến khiến các anh sẵn sàng <br /> hiến dâng tuổi thanh xuân của mình cho Tổ quốc "chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh". <br /> Trong cái gian khổ khắc nghiệt trên, bỗng thoảng hương của nếp xôi của những cô gái xứ <br /> Mai Châu. Ta nao nao, say người trong đêm lửa trại giữa "hội đuốc hoa", khi bắt gặp  <br /> trong mơ hình ảnh "nàng e ấp" trong xiêm áo lộng lẫy và tiếng khèn man điệu hoang dại <br /> của núi rừng. Nhiều khi sự cân bằng, đối chọi giữa hai sắc màu ­ hiện thực và lãng mạn ­  <br /> thể  hiện ngay trong từng câu thơ, từng đoạn thơ. Vừa thấy rợn người, trên độ  cao ngàn  <br /> thước chênh vênh bên bờ vực thẳm "ngàn thước xuống" đã lại thấy lòng thanh thản ngắm  <br /> nhìn qua cơn mưa thanh bình nhà ai đó thấp thoáng ở lưng núi Pha Luông. Vừa thấy hiện  <br /> lên trước mắt hình ảnh: "Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi" rất hiện thực, đã lại chuyển  <br /> sang hình ảnh đầy chất thơ "Mường Lát hoa về trong đêm hơi". Câu thơ lung linh huyền <br /> ảo với hàng loạt thanh bằng (6/7) đã ảo hóa hiện thực. Người đọc chỉ cảm nhận được có  <br /> một cái gì đó nhẹ nhàng, bâng khuâng, chơi vơi như nỗi nhớ, bảng lảng như sương chiều,  <br /> xua tan đi cái mệt mỏi của đoàn quân. Cũng như thế ở câu trên ta vừa thấy sự uất hận của  <br /> người lính Tây Tiến gửi vào hai chữ"/nổ/ trừng" thì ngay sau đó lại "Đêm mơ  Hà Nội <br /> dáng kiều thơm" (một câu thơ cũng phần lớn dùng thanh bằng (5/7). Tính chất lãng mạn <br /> của bài thơ còn thể hiện ở một phương diện khác. Đó là chất bi tráng. Dường như vẫn là  <br /> một cặp đối chọi nhau. Bi mà không lụy, buồn đau mà hùng tráng, mất mát hy sinh mà  <br /> vẫn lạc quan. Không bi sao được trước những gian nan đến ghê người, những cơn sốt rét, <br /> nước da xanh màu lá và tóc rụng không mọc lại được; không bi sao được trước những <br /> mất mát hy sinh "Rải rác biên cương mồ viễn xứ". Tuy nhiên bi mà không lụy, bi mà hùng  <br /> trảng, mạnh mẽ, "Quân xanh màu lá mà vẫn "dữ oai hùm”. Ngay trong một dòng thơ, ta đã <br /> thấy rõ tính chất này: "áo bào thay chiếu anh về đất". Những gian khổ, thiếu thốn đến thế <br /> là cùng: chết không có chiếu để chôn Nhưng người lính cho dù là cái chết thê thảm nhất  <br /> cũng không thể cướp đi được vẻ  đẹp hào hùng oai phong và sang trọng trong tâm tưởng <br /> họ, nghĩ mình là những tráng sĩ thời xưa ngã xuống chiến trường trong áo bào đỏ  thắm. <br /> Một câu thơ lãng mạn hoá cái chết. Một sự ra đi nhẹ nhàng, thanh thản, ung dung. Giọng <br /> thơ muốn hạ xuống cung bậc thấp nhất, phù hợp với nỗi tiếc thương. Nhưng hạ thấp là <br /> để  mà cuối cùng vút lên bản nhạc dữ  dội và hùng tráng: "Sông Mã gầm lên khúc độc  <br /> hành". Những mất mát đau thương của con người như dồn nén, tích tụ  trong tiếng gầm  <br /> vang rung chuyển cả núi rừng của dòng sông Mã. Ai bảo lãng mạn như thế là tiêu cực, là <br /> yếu mềm? Thực chất, chính chất lãng mạn của bài thơ đã nâng được người đọc lên, vực <br /> dậy những người lính mệt mỏi đang "dãi dầu không bước nữa", xoá tan đi bao nhọc nhằn  <br /> đau khổ, lãng quên đi bao nỗi hiểm nguy và lấy lại cân bằng trong tâm hồn người lính,  <br /> giúp họ vững bước đi lên. . Chất lãng mạn ấy là sức mạnh và vẻ đẹp của người lính Tây <br /> Tiến.<br /> <br /> Chất lãng mạn trong bài thơ Tây Tiến nói riêng và ở Quang Dũng nói chung thực ra cũng <br /> là chất người, là cá tính của nhà thơ  ­ một thanh niên trí thức rất mực hào hoa và lãng  <br /> mạn. Đã đành đó còn là chuyện của cái tài nữa, phải tài lắm mới có được những câu thơ <br /> như thế. Nhưng đúng như một nhà phê bình đã nói: "Xét đến cùng cũng chỉ có lòng chân  <br /> thật tuyệt đối với cảnh, chân thật với người và nhất là với chính lòng mình mới có thể <br /> tạo ra được những câu thơ vừa giản dị, mộc mạc, vừa táo bạo, mới lạ như thế'. Có lẽ cái  <br /> gốc lớn nhất của tài năng Quang Dũng là ở đó chăng? "Chân thật rất mực với lòng mình<br />