Bộ luật tố tụng hình sự - Bình luận khoa học: Phần 2

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:346

Thêm vào BST

Báo xấu

542
lượt xem 187
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn cùng tham khảo tiếp nội dung Tài liệu Bình luận khoa học Bộ luật tố tụng hình sự” qua phần 2 sau đây. Mục tiêu Tài liệu nhằm phục vụ cho việc tuyên truyền, giáo dục, phổ biến rộng rãi các quy định của Bộ luật tố tụng hình sự; cung cấp Tài liệu tham khảo cho các Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán nói riêng và cán bộ làm việc tại các cơ quan bảo vệ pháp luật nói chung.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bộ luật tố tụng hình sự - Bình luận khoa học: Phần 2

Ch-¬ng XIII kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng, kh¸m nghiÖm tö thi, xem xÐt dÊu vÕt trªn th©n thÓ, thùc nghiÖm ®iÒu tra, gi¸m ®Þnh §iÒu 150. Kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng 1. §iÒu tra viªn tiÕn hµnh kh¸m nghiÖm n¬i x¶y ra, n¬i ph¸t hiÖn téi ph¹m nh»m ph¸t hiÖn dÊu vÕt cña téi ph¹m, vËt chøng vµ lµm s¸ng tá c¸c t×nh tiÕt cã ý nghÜa ®èi víi vô ¸n. 2. Kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng cã thÓ tiÕn hµnh tr-íc khi khëi tè vô ¸n h×nh sù. Trong mäi tr-êng hîp, tr-íc khi tiÕn hµnh kh¸m nghiÖm, §iÒu tra viªn ph¶i th«ng b¸o cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp biÕt. KiÓm s¸t viªn ph¶i cã mÆt ®Ó kiÓm s¸t viÖc kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng. Khi kh¸m nghiÖm, ph¶i cã ng-êi chøng kiÕn; cã thÓ ®Ó cho bÞ can, ng-êi bÞ h¹i, ng-êi lµm chøng vµ mêi nhµ chuyªn m«n tham dù viÖc kh¸m nghiÖm. 3. Khi kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng, §iÒu tra viªn tiÕn hµnh chôp ¶nh, vÏ s¬ ®å, m« t¶ hiÖn tr-êng, ®o ®¹c, dùng m« h×nh, thu l-îm vµ xem xÐt t¹i chç dÊu vÕt cña téi ph¹m, ®å vËt, tµi liÖu cã liªn quan ®Õn vô ¸n; ghi râ kÕt qu¶ xem xÐt vµo biªn b¶n kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng. Trong tr-êng hîp kh«ng thÓ xem xÐt ngay ®-îc th× ®å vËt vµ tµi liÖu thu gi÷ ph¶i ®-îc b¶o qu¶n, gi÷ nguyªn tr¹ng hoÆc niªm phong ®-a vÒ n¬i tiÕn hµnh ®iÒu tra. B×nh luËn 1. Kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng lµ ho¹t ®éng ®iÒu tra ®-îc tiÕn hµnh trùc tiÕp t¹i hiÖn tr-êng do §iÒu tra viªn tiÕn hµnh nh»m ph¸t hiÖn, xem xÐt, ghi nhËn dÊu vÕt cña téi ph¹m, vËt chøng vµ lµm s¸ng tá c¸c t×nh tiÕt cã ý nghÜa ®èi víi vô ¸n t¹i n¬i x¶y ra, n¬i ph¸t hiÖn téi ph¹m. ChÝnh v× vËy, nªn viÖc kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng cã thÓ tiÕn hµnh tr-íc khi khëi tè vô ¸n h×nh sù. 2. Trong mäi tr-êng hîp, tr-íc khi tiÕn hµnh kh¸m nghiÖm, §iÒu tra viªn ph¶i th«ng b¸o cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp biÕt. KiÓm s¸t viªn b¾t buéc 317
ph¶i cã mÆt ®Ó kiÓm s¸t viÖc kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng. Khi kh¸m nghiÖm, ph¶i cã ng-êi chøng kiÕn (®¹i diÖn c¬ quan, chÝnh quyÒn, ng-êi l¸ng giÒng...). Cã thÓ ®Ó cho bÞ can, ng-êi bÞ h¹i, ng-êi lµm chøng ®-îc tham dù kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng nÕu §iÒu tra viªn thÊy cÇn hái hä vÒ mét sè vÊn ®Ò cÇn ®iÒu tra. 3. §iÒu tra viªn còng cã thÓ mêi c¸c nhµ chuyªn m«n tham dù viÖc kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng. §©y lµ nh÷ng chuyªn gia thuéc c¸c lÜnh vùc khoa häc, kü thuËt cÇn thiÕt nh-: b¸c sÜ ph¸p y ®Ó kh¸m nghiÖm tö thi, chuyªn gia vÒ sóng, ®¹n ®Ó gi¸m ®Þnh sóng, ®¹n mµ ng-êi ph¹m téi sö dông... 4. Khi kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng, §iÒu tra viªn tiÕn hµnh chôp ¶nh, vÏ s¬ ®å, m« t¶ hiÖn tr-êng, ®o ®¹c, dùng m« h×nh, thu l-îm vµ xem xÐt t¹i chç dÊu vÕt cña téi ph¹m, ®å vËt, tµi liÖu cã liªn quan ®Õn vô ¸n; ghi râ kÕt qu¶ xem xÐt vµo biªn b¶n kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng. Trong tr-êng hîp kh«ng thÓ xem xÐt ngay ®-îc th× ®å vËt vµ tµi liÖu thu gi÷ ph¶i ®-îc b¶o qu¶n, gi÷ nguyªn tr¹ng hoÆc niªm phong ®-a vÒ n¬i tiÕn hµnh ®iÒu tra. 5. Nh÷ng ng-êi chøng kiÕn tham gia kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng ph¶i ký x¸c nhËn vµo biªn b¶n kh¸m nghiÖm vµ cã thÓ nªu nh÷ng ý kiÕn c¸ nh©n. Nh÷ng ý kiÕn nµy ®-îc ghi vµo biªn b¶n kh¸m nghiÖm (xem b×nh luËn §iÒu 123). §iÒu 151. Kh¸m nghiÖm tö thi ViÖc kh¸m nghiÖm tö thi do §iÒu tra viªn tiÕn hµnh cã b¸c sÜ ph¸p y tham gia vµ ph¶i cã ng-êi chøng kiÕn. Trong tr-êng hîp cÇn ph¶i khai quËt tö thi th× ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña C¬ quan ®iÒu tra vµ ph¶i th«ng b¸o cho gia ®×nh n¹n nh©n biÕt tr-íc khi tiÕn hµnh. ViÖc khai quËt tö thi ph¶i cã b¸c sü ph¸p y tham gia. Khi cÇn thiÕt cã thÓ triÖu tËp ng-êi gi¸m ®Þnh vµ ph¶i cã ng-êi chøng kiÕn. Trong mäi tr-êng hîp, viÖc kh¸m nghiÖm tö thi ph¶i ®-îc th«ng b¸o tr-íc cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp biÕt. KiÓm s¸t viªn ph¶i cã mÆt ®Ó tiÕn hµnh kiÓm s¸t viÖc kh¸m nghiÖm tö thi. 318
B×nh luËn 1. Kh¸m nghiÖm tö thi lµ ho¹t ®éng ®iÒu tra nh»m ph¸t hiÖn dÊu vÕt téi ph¹m trªn th©n thÓ ng-êi chÕt. ViÖc kh¸m nghiÖm tö thi do §iÒu tra viªn tiÕn hµnh vµ cã thÓ kh¸m nghiÖm tö thi míi ®-îc ph¸t hiÖn hoÆc tö thi ®-îc khai quËt, tö thi cã thÓ ®-îc mæ ®Ó kh¸m xÐt. 2. Khi §iÒu tra viªn kh¸m nghiÖm tö thi hoÆc khai quËt tö thi ph¶i cã b¸c sÜ ph¸p y tham gia vµ ph¶i cã ng-êi chøng kiÕn. B¸c sÜ ph¸p y gióp ®ì §iÒu tra viªn ph¸t hiÖn c¸c vÕt tÝch ®¸ng nghi trªn tö thi, t×nh tr¹ng tö thi...Khi cÇn thiÕt ph¶i gi¸m ®Þnh, §iÒu tra viªn ph¶i tr-ng cÇu B¸c sÜ ph¸p y lµm ng-êi gi¸m ®Þnh hoÆc tr-ng cÇu Héi ®ång gi¸m ®Þnh. 3. ViÖc khai quËt tö thi ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña C¬ quan ®iÒu tra vµ ph¶i ®-îc th«ng b¸o cho gia ®×nh n¹n nh©n biÕt tr-íc khi tiÕn hµnh. NÕu hä kh«ng ®ång ý th× vÉn cã quyÒn khai quËt tö thi ®Ó kh¸m nghiÖm. 4. ViÖn kiÓm s¸t ph¶i ®-îc th«ng b¸o tr-íc vÒ viÖc kh¸m nghiÖm tö thi trong mäi tr-êng hîp. §iÒu luËt b¾t buéc KiÓm s¸t viªn ph¶i cã mÆt ®Ó tiÕn hµnh kiÓm s¸t viÖc kh¸m nghiÖm tö thi. §iÒu 152. Xem xÐt dÊu vÕt trªn th©n thÓ 1. §iÒu tra viªn tiÕn hµnh xem xÐt th©n thÓ ng-êi bÞ b¾t, bÞ t¹m gi÷, bÞ can, ng-êi bÞ h¹i, ng-êi lµm chøng ®Ó ph¸t hiÖn trªn ng-êi hä dÊu vÕt cña téi ph¹m hoÆc c¸c dÊu vÕt kh¸c cã ý nghÜa ®èi víi vô ¸n. Trong tr-êng hîp cÇn thiÕt th× C¬ quan ®iÒu tra tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh ph¸p y. 2. ViÖc xem xÐt th©n thÓ ph¶i do ng-êi cïng giíi tiÕn hµnh vµ ph¶i cã ng-êi cïng giíi chøng kiÕn. Trong tr-êng hîp cÇn thiÕt th× cã b¸c sÜ tham gia. Kh«ng ®-îc x©m ph¹m ®Õn danh dù, nh©n phÈm hoÆc søc kháe cña ng-êi bÞ xem xÐt th©n thÓ. B×nh luËn 1. Xem xÐt dÊu vÕt trªn th©n thÓ lµ ho¹t ®éng ®iÒu tra do §iÒu tra viªn tiÕn hµnh nh»m ph¸t hiÖn trªn th©n thÓ ng-êi bÞ b¾t, bÞ t¹m gi÷, bÞ can, ng-êi bÞ h¹i, ng-êi lµm chøng ®Ó ph¸t hiÖn dÊu vÕt cña téi ph¹m (tøc lµ dÊu vÕt do 319
hµnh vi ph¹m téi g©y ra nh-: vÕt ®©m, chÐm, vÕt bÇm, vÕt x-íc... trªn ng-êi nh÷ng ®èi t-îng trªn) hoÆc c¸c dÊu vÕt kh¸c cã ý nghÜa ®èi víi vô ¸n nh- vÕt x¨m træ, chµm, bít, sÑo cÇn xem xÐt ®Ó nhËn d¹ng bÞ can, bÞ c¸o... 2. Trong tr-êng hîp cÇn thiÕt nh- viÖc xem xÐt dÊu vÕt trªn th©n thÓ ®ßi hái ph¶i cã kiÕn thøc chuyªn m«n vÒ y häc th× C¬ quan ®iÒu tra ph¶i mêi b¸c sÜ ph¸p y tham gia hoÆc tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh ph¸p y theo quy ®Þnh cña Bé luËt tè tông h×nh sù. 3. Ng-êi tiÕn hµnh xem xÐt dÊu vÕt trªn th©n thÓ ph¶i lµ ng-êi cïng giíi vµ ph¶i cã ng-êi cïng giíi chøng kiÕn. Kh«ng ®-îc x©m ph¹m nh©n phÈm hoÆc søc khoÎ cña ng-êi bÞ xem xÐt tøc lµ ph¶i xem xÐt ë chç kÝn ®¸o, nh÷ng ng-êi kh«ng cã nhiÖm vô kh«ng ®-îc tham dù vµ kh«ng ®-îc b×nh phÈm vÒ th©n thÓ cña ng-êi bÞ xem xÐt. §iÒu 153. Thùc nghiÖm ®iÒu tra 1. §Ó kiÓm tra vµ x¸c minh nh÷ng tµi liÖu, nh÷ng t×nh tiÕt cã ý nghÜa ®èi víi vô ¸n, C¬ quan ®iÒu tra cã quyÒn thùc nghiÖm ®iÒu tra b»ng c¸ch cho dùng l¹i hiÖn tr-êng, diÔn l¹i hµnh vi, t×nh huèng hoÆc mäi t×nh tiÕt kh¸c cña mét sù viÖc nhÊt ®Þnh vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng thùc nghiÖm cÇn thiÕt. Khi thÊy cÇn, cã thÓ ®o ®¹c, chôp ¶nh, ghi h×nh, vÏ s¬ ®å. 2. Khi tiÕn hµnh thùc nghiÖm ®iÒu tra, ph¶i cã ng-êi chøng kiÕn. Trong tr-êng hîp cÇn thiÕt, ng-êi bÞ t¹m gi÷, bÞ can, ng-êi bÞ h¹i, ng-êi lµm chøng còng cã thÓ tham gia. Kh«ng ®-îc x©m ph¹m ®Õn danh dù, nh©n phÈm, g©y ¶nh h-ëng ®Õn søc kháe cña nh÷ng ng-êi tham gia viÖc thùc nghiÖm ®iÒu tra. 3. Trong tr-êng hîp cÇn thiÕt, ViÖn kiÓm s¸t cã thÓ tiÕn hµnh thùc nghiÖm ®iÒu tra. ViÖc thùc nghiÖm ®iÒu tra ®-îc tiÕn hµnh theo quy ®Þnh t¹i §iÒu nµy. B×nh luËn 1. Thùc nghiÖm ®iÒu tra lµ ho¹t ®éng ®iÒu tra do C¬ quan ®iÒu tra vµ trong tr-êng hîp cÇn thiÕt do ViÖn kiÓm s¸t tiÕn hµnh b»ng c¸ch cho dùng l¹i hiÖn tr-êng, diÔn l¹i hµnh vi, t×nh huèng hoÆc mäi t×nh tiÕt kh¸c cña mét 320
sù viÖc nhÊt ®Þnh vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng thùc nghiÖm cÇn thiÕt nh»m kiÓm tra vµ x¸c minh nh÷ng tµi liÖu, t×nh tiÕt cã ý nghÜa cña vô ¸n. VÝ dô: kiÓm tra xem víi t- thÕ bÞ can ®©m n¹n nh©n cã phï hîp víi vÕt ®©m trªn c¬ thÓ n¹n nh©n kh«ng; kiÓm tra xem nh÷ng hµnh vi cña bÞ can ®· thùc hiÖn khi giÕt ng-êi cã phï hîp víi hiÖn tr-êng kh«ng... 2. Khi thùc nghiÖm ®iÒu tra, cÇn ph¶i ®o ®¹c, chôp ¶nh, ghi h×nh, vÏ s¬ ®å vµ ph¶i cã ng-êi chøng kiÕn. Khi cÇn thiÕt, cã thÓ mêi c¸c nhµ chuyªn m«n tham gia. KiÓm s¸t viªn cã quyÒn tham gia viÖc thùc nghiÖm ®iÒu tra vµ kiÓm s¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt trong viÖc thùc nghiÖm ®iÒu tra. 3. Trong tr-êng hîp cÇn thiÕt, ng-êi bÞ t¹m gi÷, bÞ can, ng-êi bÞ h¹i, ng-êi lµm chøng còng cã thÓ tham gia thùc nghiÖm ®iÒu tra. §ã lµ nh÷ng tr-êng hîp nh-: bÞ can ph¶i diÔn l¹i hµnh vi ph¹m téi; ng-êi bÞ h¹i hoÆc ng-êi lµm chøng m« t¶ trªn hiÖn tr-êng n¬i m×nh cã mÆt vÒ nh÷ng g× mµ hä ®· biÕt. 4. Trong khi thùc nghiÖm ®iÒu tra, kh«ng ®-îc x©m ph¹m ®Õn danh dù, nh©n phÈm, g©y ¶nh h-ëng ®Õn søc kháe cña nh÷ng ng-êi tham gia viÖc thùc nghiÖm ®iÒu tra. VÝ dô: kh«ng ®-îc yªu cÇu ng-êi tham gia thùc nghiÖm ®iÒu tra ph¶i cëi ¸o, quÇn ®Ó diÔn l¹i hµnh vi cã tÝnh chÊt d©m «; kh«ng ®Ó cho bÞ can diÔn l¹i hµnh vi ph¹m téi mµ l¹i ¶nh h-ëng ®Õn søc khoÎ cña n¹n nh©n... §iÒu 154. Biªn b¶n kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng, kh¸m nghiÖm tö thi, xem xÐt dÊu vÕt trªn th©n thÓ vµ thùc nghiÖm ®iÒu tra Khi tiÕn hµnh kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng, kh¸m nghiÖm tö thi, xem xÐt dÊu vÕt trªn th©n thÓ vµ thùc nghiÖm ®iÒu tra ph¶i lËp biªn b¶n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 95 vµ §iÒu 125 cña Bé luËt nµy. B×nh luËn 1. ViÖc lËp biªn b¶n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 95 vµ §iÒu 125 cña Bé luËt nµy khi tiÕn hµnh kh¸m nghiÖm hiÖn tr-êng, kh¸m nghiÖm tö thi, xem xÐt dÊu vÕt trªn th©n thÓ vµ thùc nghiÖm ®iÒu tra lµ ®Ó ghi nhËn kÕt qu¶ cña 321
nh÷ng viÖc ®· nªu vµ cã tÝnh chÊt b¾t buéc. NÕu kh«ng cã biªn b¶n theo ®óng quy ®Þnh th× c¸c ho¹t ®éng ®· nªu kh«ng ®-îc c«ng nhËn lµ ho¹t ®éng tè tông vµ kh«ng cã gi¸ trÞ ph¸p lý. 2. Biªn b¶n ph¶i ®-îc lËp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kh¸ch quan. Nh÷ng ng-êi tham gia, tham dù kh¸m xÐt, kh¸m nghiÖm ®Òu ký vµo biªn b¶n. §iÒu 155. Tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh 1. Khi cã nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ®-îc x¸c ®Þnh theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu nµy hoÆc khi xÐt thÊy cÇn thiÕt th× c¬ quan tiÕn hµnh tè tông ra quyÕt ®Þnh tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh. 2. QuyÕt ®Þnh tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh ph¶i nªu râ yªu cÇu gi¸m ®Þnh vÊn ®Ò g×; hä tªn ng-êi ®-îc tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh hoÆc tªn c¬ quan tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh; ghi râ quyÒn vµ nghÜa vô cña ng-êi gi¸m ®Þnh quy ®Þnh t¹i §iÒu 60 cña Bé luËt nµy. 3. B¾t buéc ph¶i tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh khi cÇn x¸c ®Þnh: a) Nguyªn nh©n chÕt ng-êi, tÝnh chÊt th-¬ng tÝch, møc ®é tæn h¹i søc khoÎ hoÆc kh¶ n¨ng lao ®éng; b) T×nh tr¹ng t©m thÇn cña bÞ can, bÞ c¸o trong tr-êng hîp cã sù nghi ngê vÒ n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña hä; c) T×nh tr¹ng t©m thÇn cña ng-êi lµm chøng hoÆc ng-êi bÞ h¹i trong tr-êng hîp cã sù nghi ngê vÒ kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ khai b¸o ®óng ®¾n ®èi víi nh÷ng t×nh tiÕt cña vô ¸n; d) Tuæi cña bÞ can, bÞ c¸o, ng-êi bÞ h¹i, nÕu viÖc ®ã cã ý nghÜa ®èi víi vô ¸n vµ kh«ng cã tµi liÖu kh¼ng ®Þnh tuæi cña hä hoÆc cã sù nghi ngê vÒ tÝnh x¸c thùc cña nh÷ng tµi liÖu ®ã; ®) ChÊt ®éc, chÊt ma tuý, chÊt phãng x¹, tiÒn gi¶. B×nh luËn 1. Gi¸m ®Þnh lµ viÖc sö dông nh÷ng kiÕn thøc, ph-¬ng ph¸p, ph-¬ng tiÖn khoa häc kü thuËt, nghiÖp vô chuyªn m«n ®Ó kÕt luËn nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn liªn quan ®Õn vô ¸n theo yªu cÇu cña c¬ quan tiÕn hµnh tè tông. Ngoµi nh÷ng tr-êng hîp b¾t buéc tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh ®-îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 322
cña ®iÒu nµy vµ trong nh÷ng tr-êng hîp cÇn thiÕt th× c¬ quan tiÕn hµnh tè tông ra quyÕt ®Þnh tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh. 2. ViÖc tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh do c¬ quan tiÕn hµnh tè tông quyÕt ®Þnh. Trong quyÕt ®Þnh gi¸m ®Þnh ph¶i ghi râ yªu cÇu gi¸m ®Þnh vÒ vÊn ®Ò g× (nh-: thêi ®iÓm chÕt, nguyªn nh©n chÕt, ch÷ ký...). §ång thêi ph¶i ghi râ: hä tªn ng-êi ®-îc tr-ng cÇu hoÆc tªn c¬ quan tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh; quyÒn vµ nghÜa vô cña ng-êi gi¸m ®Þnh; lo¹i, sè l-îng, ký hiÖu, ®Æc ®iÓm, ®Æc tr-ng cña dÊu vÕt, tµi liÖu, ®å vËt ®-îc gi¸m ®Þnh; c¸c tµi liÖu, ®å vËt mÉu ®Ó so s¸nh. C¬ quan tè tông ra quyÕt ®Þnh tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh göi cho ng-êi gi¸m ®Þnh hoÆc c¬ quan gi¸m ®Þnh quyÕt ®Þnh tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh cïng víi nh÷ng ®å vËt, tµi liÖu cÇn gi¸m ®Þnh. 3. Ng-êi gi¸m ®Þnh hoÆc c¬ quan gi¸m ®Þnh ph¶i lµ ng-êi hoÆc tæ chøc cã ®ñ tr×nh ®é gi¸m ®Þnh. Ng-êi gi¸m ®Þnh ph¶i tõ chèi tham gia tè tông hoÆc bÞ thay ®æi trong nh÷ng tr-êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 4 §iÒu 60 Bé luËt tè tông h×nh sù (xem b×nh luËn §iÒu 42 vµ §iÒu 60). ViÖc thay ®æi ng-êi gi¸m ®Þnh do c¬ quan tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh quyÕt ®Þnh. 4. §èi víi nh÷ng tr-êng hîp ®-îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 cña §iÒu nµy viÖc tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh lµ b¾t buéc v× khi kh«ng cã kÕt luËn gi¸m ®Þnh th× kh«ng thÓ xö lý vô ¸n ®-îc chÝnh x¸c. §iÒu 156. ViÖc tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh 1. ViÖc gi¸m ®Þnh cã thÓ tiÕn hµnh t¹i c¬ quan gi¸m ®Þnh hoÆc t¹i n¬i tiÕn hµnh ®iÒu tra vô ¸n ngay sau khi cã quyÕt ®Þnh tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh. §iÒu tra viªn, KiÓm s¸t viªn cã quyÒn tham dù gi¸m ®Þnh, nh-ng ph¶i b¸o tr-íc cho ng-êi gi¸m ®Þnh biÕt. 2. Trong tr-êng hîp viÖc gi¸m ®Þnh kh«ng thÓ tiÕn hµnh theo thêi h¹n mµ c¬ quan tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh yªu cÇu th× c¬ quan gi¸m ®Þnh hoÆc ng-êi gi¸m ®Þnh ph¶i th«ng b¸o ngay b»ng v¨n b¶n vµ nªu râ lý do cho c¬ quan ®· tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh biÕt. B×nh luËn 323
1. ViÖc tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh cã thÓ ®-îc thùc hiÖn t¹i n¬i lµm viÖc, phßng thÝ nghiÖm hoÆc t¹i hiÖn tr-êng vô ¸n, t¹i n¬i kh¸m xÐt... vµ ph¶i tiÕn hµnh ngay sau khi cã quyÕt ®Þnh tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh. 2. §iÒu tra viªn, KiÓm s¸t viªn cã quyÒn tham dù gi¸m ®Þnh, nh-ng ph¶i b¸o tr-íc cho ng-êi gi¸m ®Þnh biÕt. Khi tham dù viÖc gi¸m ®Þnh, §iÒu tra viªn, KiÓm s¸t viªn cã thÓ cho ng-êi gi¸m ®Þnh biÕt râ h¬n nh÷ng t×nh tiÕt cã liªn quan ®Õn ®èi t-îng gi¸m ®Þnh, m« t¶ kü h¬n c¸c dÊu vÕt, ®å vËt ®· thu ®-îc vµ cã thÓ ®Ò xuÊt ý kiÕn vÒ sö dông ph-¬ng tiÖn hoÆc ph-¬ng ph¸p gi¸m ®Þnh. Tuy nhiªn, khi tham gia ý kiÕn, §iÒu tra viªn, KiÓm s¸t viªn kh«ng ®-îc ¸p ®Æt hoÆc h-íng gi¸m ®Þnh viªn theo nh÷ng ý kiÕn chñ quan cña m×nh. Qua viÖc tham gia gi¸m ®Þnh, §iÒu tra viªn, KiÓm s¸t viªn cã thÓ sím biÕt nh÷ng nhËn ®Þnh (mÆc dï ch-a chÝnh thøc) cña gi¸m ®Þnh ®Ó xem xÐt tæng hîp víi c¸c chøng cø kh¸c ®Ó cã h-íng ®iÒu tra vµ kiÓm s¸t ®iÒu tra tiÕp theo. 3. Trong tr-êng hîp viÖc gi¸m ®Þnh kh«ng thÓ tiÕn hµnh theo thêi h¹n mµ c¬ quan tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh yªu cÇu th× c¬ quan gi¸m ®Þnh hoÆc ng-êi gi¸m ®Þnh ph¶i th«ng b¸o ngay b»ng v¨n b¶n vµ nªu râ lý do cho c¬ quan ®· tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh biÕt. §iÒu 157. Néi dung kÕt luËn gi¸m ®Þnh 1. Néi dung kÕt luËn gi¸m ®Þnh ph¶i ghi râ: thêi gian, ®Þa ®iÓm tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh; hä tªn, tr×nh ®é v¨n hãa, tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng-êi gi¸m ®Þnh; nh÷ng ng-êi tham gia khi tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh; nh÷ng dÊu vÕt, ®å vËt, tµi liÖu vµ tÊt c¶ nh÷ng g× ®· ®-îc gi¸m ®Þnh, nh÷ng ph-¬ng ph¸p ®-îc ¸p dông vµ gi¶i ®¸p nh÷ng vÊn ®Ò ®· ®-îc ®Æt ra cã c¨n cø cô thÓ. 2. §Ó lµm s¸ng tá hoÆc bæ sung néi dung kÕt luËn gi¸m ®Þnh, c¬ quan tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh cã thÓ hái thªm ng-êi gi¸m ®Þnh vÒ nh÷ng t×nh tiÕt cÇn thiÕt vµ cã thÓ quyÕt ®Þnh gi¸m ®Þnh bæ sung hoÆc gi¸m ®Þnh l¹i. B×nh luËn 1. Trong b¶n kÕt luËn gi¸m ®Þnh sau khi nªu râ thêi gian, ®Þa ®iÓm tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh; hä tªn, tr×nh ®é v¨n hãa, tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng-êi 324
gi¸m ®Þnh; nh÷ng ng-êi tham gia khi tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh; nh÷ng dÊu vÕt, ®å vËt, tµi liÖu vµ tÊt c¶ nh÷ng g× ®· ®-îc gi¸m ®Þnh, nh÷ng ph-¬ng ph¸p ®- -îc ¸p dông...ng-êi gi¸m ®Þnh ph¶i tr×nh bµy kh¸i qu¸t vµ cã hÖ thèng toµn bé qu¸ tr×nh, néi dung ph-¬ng ph¸p, ph-¬ng tiÖn, kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh, tr¶ lêi chÝnh x¸c, râ rµng tõng c©u hái vµ yªu cÇu ®· ghi ë quyÕt ®Þnh tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh. 2. §Ó lµm s¸ng tá hoÆc bæ sung néi dung kÕt luËn gi¸m ®Þnh, c¬ quan tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh cã thÓ hái thªm ng-êi gi¸m ®Þnh vÒ nh÷ng t×nh tiÕt cÇn thiÕt vµ cã thÓ quyÕt ®Þnh gi¸m ®Þnh bæ sung hoÆc gi¸m ®Þnh l¹i. §iÒu 158. QuyÒn cña bÞ can vµ nh÷ng ng-êi tham gia tè tông ®èi víi kÕt luËn gi¸m ®Þnh 1. Sau khi ®· tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh, nÕu bÞ can, nh÷ng ng-êi tham gia tè tông kh¸c yªu cÇu th× c¬ quan ®· tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh ph¶i th«ng b¸o cho hä vÒ néi dung kÕt luËn gi¸m ®Þnh. BÞ can, nh÷ng ng-êi tham gia tè tông kh¸c ®-îc tr×nh bµy nh÷ng ý kiÕn cña m×nh vÒ kÕt luËn gi¸m ®Þnh, yªu cÇu gi¸m ®Þnh bæ sung hoÆc gi¸m ®Þnh l¹i. Nh÷ng viÖc nµy ®-îc ghi vµo biªn b¶n. 2. Trong tr-êng hîp C¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t kh«ng chÊp nhËn yªu cÇu cña bÞ can, nh÷ng ng-êi tham gia tè tông kh¸c th× ph¶i nªu râ lý do vµ th«ng b¸o cho hä biÕt. B×nh luËn 1. §Ó b¶o ®¶m cho bÞ can vµ nh÷ng ng-êi tham gia tè tông kh¸c gãp phÇn lµm cho viÖc gi¸m ®Þnh ®-îc ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ thÓ hiÖn tÝnh chÊt d©n chñ, c«ng khai trong tè tông; sau khi tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh, nÕu bÞ can, nh÷ng ng-êi tham gia tè tông kh¸c yªu cÇu th× c¬ quan ®· tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh ph¶i th«ng b¸o cho hä vÒ néi dung kÕt luËn gi¸m ®Þnh. 2. Sau khi ®-îc th«ng b¸o néi dung kÕt luËn gi¸m ®Þnh, BÞ can vµ nh÷ng ng-êi tham gia tè tông kh¸c ®-îc tr×nh bµy nh÷ng ý kiÕn cña m×nh vÒ kÕt luËn gi¸m ®Þnh, yªu cÇu gi¸m ®Þnh bæ sung hoÆc gi¸m ®Þnh l¹i. Nh÷ng ý kiÕn vµ yªu cÇu cña bÞ can vµ nh÷ng ng-êi tham gia tè tông kh¸c ph¶i ®-îc 325
ghi vµo biªn b¶n. C¬ quan ®iÒu tra ph¶i xem xÐt mét c¸ch nghiªm tóc. Trong tr-êng hîp kh«ng chÊp nhËn yªu cÇu cña bÞ can vµ nh÷ng ng-êi tham gia tè tông kh¸c th× C¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t ph¶i nªu râ lý do vµ b¸o cho hä biÕt. §iÒu 159. Gi¸m ®Þnh bæ sung hoÆc gi¸m ®Þnh l¹i 1. ViÖc gi¸m ®Þnh bæ sung ®-îc tiÕn hµnh trong tr-êng hîp néi dung kÕt luËn gi¸m ®Þnh ch-a râ, ch-a ®Çy ®ñ hoÆc khi ph¸t sinh nh÷ng vÊn ®Ò míi liªn quan ®Õn nh÷ng t×nh tiÕt cña vô ¸n ®· ®-îc kÕt luËn tr-íc ®ã. 2. ViÖc gi¸m ®Þnh l¹i ®-îc tiÕn hµnh khi cã nghi ngê vÒ kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh hoÆc cã m©u thuÉn trong c¸c kÕt luËn gi¸m ®Þnh vÒ cïng mét vÊn ®Ò cÇn gi¸m ®Þnh. ViÖc gi¸m ®Þnh l¹i ph¶i do ng-êi gi¸m ®Þnh kh¸c tiÕn hµnh. 3. ViÖc gi¸m ®Þnh bæ sung hoÆc gi¸m ®Þnh l¹i ®-îc tiÕn hµnh theo thñ tôc chung quy ®Þnh t¹i c¸c §iÒu 155, 156, 157 vµ 158 cña Bé luËt nµy. B×nh luËn 1. Trong tr-êng hîp néi dung kÕt luËn gi¸m ®Þnh ch-a râ, ch-a ®Çy ®ñ hoÆc khi ph¸t sinh nh÷ng vÊn ®Ò míi liªn quan ®Õn nh÷ng t×nh tiÕt cña vô ¸n ®· ®-îc kÕt luËn tr-íc ®ã, C¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t sÏ tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh bæ sung. §Ó gi¸m ®Þnh bæ sung, c¬ quan tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh cã quyÒn tr-ng cÇu ng-êi gi¸m ®Þnh cò hoÆc cã thÓ tr-ng cÇu ng-êi gi¸m ®Þnh kh¸c phï hîp víi yªu cÇu gi¸m ®Þnh bæ sung hoÆc viÖc gi¸m ®Þnh thuéc ngµnh chuyªn m«n kh¸c. 2. Khi cã nghi ngê vÒ kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh hoÆc cã m©u thuÉn trong c¸c kÕt luËn gi¸m ®Þnh vÒ cïng mét vÊn ®Ò cÇn gi¸m ®Þnh, C¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t sÏ tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh l¹i. §Ó gi¸m ®Þnh l¹i, c¬ quan tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh l¹i cã thÓ yªu cÇu c¬ quan gi¸m ®Þnh kh¸c gi¸m ®Þnh l¹i. Ng-êi ®· gi¸m ®Þnh lÇn tr-íc kh«ng ®-îc gi¸m ®Þnh l¹i vµ ph¶i giao nép ®Çy ®ñ tµi liÖu cã liªn quan cho ng-êi gi¸m ®Þnh l¹i. 3. ViÖc gi¸m ®Þnh bæ sung hoÆc gi¸m ®Þnh l¹i ®-îc tiÕn hµnh theo thñ tôc chung quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu 155, 156, 157 vµ 158 cña Bé luËt nµy. 326
Ch-¬ng XIV T¹m ®×nh chØ ®iÒu tra vµ KÕt thóc ®iÒu tra §iÒu 160. T¹m ®×nh chØ ®iÒu tra 1. Khi bÞ can bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc bÖnh hiÓm nghÌo kh¸c cã chøng nhËn cña Héi ®ång gi¸m ®Þnh ph¸p y th× cã thÓ t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra tr-íc khi hÕt h¹n ®iÒu tra. Trong tr-êng hîp ch-a x¸c ®Þnh ®-îc bÞ can hoÆc kh«ng biÕt râ bÞ can ®ang ë ®©u th× chØ t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra khi ®· hÕt thêi h¹n ®iÒu tra. Trong tr-êng hîp ®· tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh nh-ng ch-a cã kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh mµ hÕt thêi h¹n ®iÒu tra th× t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra vµ viÖc gi¸m ®Þnh vÉn tiÕp tôc ®-îc tiÕn hµnh cho ®Õn khi cã kÕt qu¶. Trong tr-êng hîp vô ¸n cã nhiÒu bÞ can mµ lý do t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra kh«ng liªn quan ®Õn tÊt c¶ c¸c bÞ can, th× cã thÓ t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra ®èi víi tõng bÞ can. NÕu kh«ng biÕt bÞ can ®ang ë ®©u th× C¬ quan ®iÒu tra ph¶i ra quyÕt ®Þnh truy n· tr-íc khi t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra. 2. C¬ quan ®iÒu tra ra quyÕt ®Þnh t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra ph¶i göi quyÕt ®Þnh nµy cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp, bÞ can, ng-êi bÞ h¹i. B×nh luËn 1. T¹m ®×nh chØ ®iÒu tra lµ viÖc t¹m ngõng tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra ®èi víi vô ¸n hoÆc ®èi víi bÞ can v× nh÷ng lý do nhÊt ®Þnh. T¹m ®×nh chØ ®iÒu tra lµ mét giai ®o¹n ®iÒu tra, mµ do nh÷ng lý do kh¸ch quan c¬ quan ®iÒu tra ph¶i t¹m dõng c¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra, nh-ng ch-a ®-a ra nh÷ng kÕt luËn cuèi cïng vÒ kÕt qu¶ ®iÒu tra, ch-a kh¼ng ®Þnh vÒ viÖc tiÕp tôc ®iÒu tra hay kh«ng. 2. ý nghÜa cña viÖc quy ®Þnh vÒ t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra lµ nh»m h¹n chÕ tèi ®a kh¶ n¨ng kÐo dµi thêi h¹n ®iÒu tra khi kh«ng cÇn thiÕt, ®ång thêi kh¾c phôc viÖc l¹m dông thêi h¹n ®iÒu tra. 327
Quy ®Þnh vÒ t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra cßn nh»m kh¾c phôc hiÖn t-îng qu¸ t¶i, tån ®éng ¸n ë kh©u ®iÒu tra khi cã nh÷ng yÕu tè bÊt kh¶ kh¸ng, ®Ó gi¶m bít nhu cÇu sö dông lùc l-îng ®iÒu tra vµ gi¶m tèi ®a nh÷ng chi phÝ vËt chÊt kh«ng cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng tè tông nµy. MÆt kh¸c, t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra cßn lµ mét gi¶i ph¸p cã ý nghÜa chñ ®éng trong viÖc ®Ò phßng nh÷ng oan sai cã thÓ x¶y ra trong thùc tiÔn ®iÒu tra. ViÖc t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra sÏ gióp c¬ quan ®iÒu tra gi¶m bít kh¶ n¨ng ph¶i xin gia h¹n ®iÒu tra, khi kh«ng cÇn thiÕt ph¶i kÐo dµi thêi h¹n chê ®îi ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra cÇn thiÕt. 3. §iÒu luËt quy ®Þnh nh÷ng tr-êng hîp t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra, nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra vµ tr×nh tù, thñ tôc thùc hiÖn viÖc t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra. C¨n cø vµo nh÷ng quy ®Þnh trong §iÒu luËt th× t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra ®-îc thùc hiÖn khi cã mét trong hai tr-êng hîp sau ®©y: - Khi bÞ can bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc bÖnh hiÓm nghÌo kh¸c - Trong tr-êng hîp ch-a x¸c ®Þnh ®-îc bÞ can hoÆc kh«ng biÕt râ bÞ can ®ang ë ®©u mµ ®· hÕt thêi h¹n ®iÒu tra. 4. §iÒu luËt quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ cho tõng tr-êng hîp t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra - §èi víi tr-êng hîp t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra khi bÞ can bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc bÖnh hiÓm nghÌo kh¸c th× luËt quy ®Þnh ph¶i cã chøng nhËn cña Héi ®ång gi¸m ®Þnh ph¸p y. Trong tr-êng hîp nµy, viÖc t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra cã thÓ ®-îc thùc hiÖn ë bÊt cø thêi ®iÓm nµo. - Theo quy ®Þnh cña §iÒu luËt th× viÖc t¹m ®×nh chØ lµ quyÒn cña c¬ quan cã thÈm quyÒn t¹m ®×nh chØ. C¸c c¬ quan ®ã cã thÓ kh«ng t¹m ®×nh chØ nÕu xÐt thÊy, t×nh tiÕt bÞ can bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc bÖnh hiÓm nghÌo kh¸c kh«ng c¶n trë viÖc lµm s¸ng tá ch©n lý vÒ vô ¸n. Tuy nhiªn, nÕu quyÕt ®Þnh t¹m ®×nh chØ v× lý do bÞ can bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc bÖnh hiÓm nghÌo kh¸c th× ph¶i tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh vµ ph¶i cã chøng nhËn cña Héi ®ång gi¸m ®Þnh ph¸p y. Héi ®ång gi¸m ®Þnh y khoa ®-îc nãi trong ®iÒu luËt lµ c¬ quan ®-îc c¬ quan ®iÒu tra tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh. Kho¶n 3 §iÒu 155 Bé luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh: khi cã nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ®-îc x¸c ®Þnh (theo quy ®Þnh t¹i 328
kho¶n 3 ®iÒu nµy), hoÆc khi xÐt thÊy cÇn thiÕt th× c¬ quan tiÕn hµnh tè tông ra quyÕt ®Þnh tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh. Theo ®iÓm b, kho¶n 3, §iÒu 155, b¾t buéc ph¶i tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh khi cÇn x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng t©m thÇn cña bÞ can, bÞ c¸o trong tr-êng hîp cã sù nghi ngê vÒ n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña hä. Nh- vËy, trong tr-êng hîp nµy viÖc tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh vµ ý kiÕn x¸c nhËn cña Héi ®ång gi¸m ®Þnh y khoa lµ nh»m lµm râ t×nh tr¹ng bÖnh t©m thÇn cña bÞ can xem bÞ can cã ®ñ n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù hay kh«ng vµ bÖnh hiÓm nghÌo kh¸c cña bÞ can cã kh¶ n¨ng ¶nh h-ëng ®Õn kÕt qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra hay kh«ng. Trong tr-êng hîp bÞ can bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc bÞ bÖnh hiÓm nghÌo kh¸c cã ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t ®éng ®iÒu tra th× c¬ quan ®iÒu tra ph¶i t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra cho ®Õn khi t×nh tr¹ng søc kháe cña bÞ can kh«ng cßn c¶n trë viÖc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra vµ phôc håi ®iÒu tra ®Ó tiÕp tôc lµm râ vô ¸n h×nh sù. - Tr-êng hîp t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra do hÕt thêi h¹n ®iÒu tra, th-êng cã thÓ cã hai kh¶ n¨ng x¶y ra, hoÆc lµ ch-a x¸c ®Þnh ®-îc bÞ can, hoÆc lµ kh«ng biÕt bÞ can ®ang ë ®©u. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ, ®Ó quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra trong tr-êng hîp nµy, c¬ quan ra quyÕt ®Þnh ph¶i c¨n cø vµo kho¶n 1, §iÒu 119 cña Bé luËt tè tông h×nh sù vµ tÝnh chÊt cña vô ¸n, téi ph¹m ®· ®-îc khëi tè vµ ®iÒu tra, ®Ó x¸c ®Þnh cßn thêi h¹n ®iÒu tra hay kh«ng. Trong tr-êng hîp nµy, §iÒu luËt kh«ng chØ x¸c lËp quyÒn t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra cho c¬ quan tiÕn hµnh ®iÒu tra hoÆc kiÓm s¸t ®iÒu tra mµ cßn x¸c ®Þnh ®©y lµ nghÜa vô cña c¸c c¬ quan ®iÒu tra ph¶i t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra khi thêi h¹n ®iÒu tra ®· hÕt. V× thÕ §iÒu luËt chØ cho phÐp t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra khi ch-a x¸c ®Þnh ®-îc bÞ can mµ ®· hÕt thêi h¹n ®iÒu tra. Cßn ®èi víi tr-êng hîp ®· x¸c ®Þnh ®-îc bÞ can, nh-ng hÕt thêi h¹n ®iÒu tra mµ kh«ng biÕt bÞ can ®ang ë ®©u th× C¬ quan ®iÒu tra ph¶i ra quyÕt ®Þnh truy n· tr-íc khi t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra. Trong tr-êng hîp ®ã, ®Ó b¶o ®¶m tu©n thñ ph¸p luËt tè tông h×nh sù, c¬ quan ®iÒu tra ph¶i xin gia h¹n ®iÒu tra. Tuy nhiªn, tr-íc khi ra quyÕt ®Þnh t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra, c¬ quan ®iÒu tra ph¶i ra quyÕt ®Þnh truy n· bÞ can. QuyÕt ®Þnh truy n· bÞ can ®-îc th«ng b¸o réng r·i trªn ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Ó mäi ng-êi cã thÓ ph¸t hiÖn b¾t gi÷. 329
HÕt h¹n ®iÒu tra ë ®©y ®-îc hiÓu lµ ®· hÕt kÓ c¶ thêi h¹n ®· xin gia h¹n ®iÒu tra theo nh÷ng quy ®Þnh t¹i kho¶n 2, §iÒu 119 Bé luËt tè tông h×nh sù. 5. V× kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh cã ý nghÜa quan träng ®èi víi nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c cña vô ¸n, ®ång thêi cã thÓ lµ chøng cø quan träng lµm c¨n cø ®Ó phôc håi ®iÒu tra, theo nh- quy ®Þnh t¹i §iÒu 165, Bé luËt tè tông h×nh sù, nªn nhµ lµm luËt ®· t¸ch mét kho¶n riªng quy ®Þnh cho tr-êng hîp hÕt thêi h¹n ®iÒu tra nh-ng viÖc tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh ch-a cã kÕt qu¶. Trong tr-êng hîp ®ã, mÆc dÇu c¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra ®-îc t¹m ®×nh chØ, nh-ng riªng viÖc gi¸m ®Þnh vÉn tiÕp tôc ®-îc tiÕn hµnh cho ®Õn khi cã kÕt qu¶. 6. §iÒu luËt quy ®Þnh kh¶ n¨ng t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra ®èi víi tõng bÞ can trong tr-êng hîp vô ¸n cã nhiÒu bÞ can. Theo §iÒu luËt th× chØ cã thÓ t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra ®èi víi bÞ can nµo ®ã trong mét vô ¸n cã nhiÒu bÞ can, nÕu viÖc t¹m ®×nh chØ ®ã kh«ng liªn quan ®Õn tÊt c¶ c¸c bÞ can. Tuy nhiªn, cÇn hiÓu chÝnh x¸c h¬n lµ viÖc t¹m ®×nh chØ ®ã kh«ng liªn quan ®Õn bÊt cø mét bÞ can nµo kh¸c. 7. Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 cña §iÒu luËt, C¬ quan ®iÒu tra ra quyÕt ®Þnh t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra ph¶i göi quyÕt ®Þnh nµy cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp ®Ó ViÖn kiÓm s¸t thùc hiÖn viÖc kiÓm s¸t ®iÒu tra vµ göi cho bÞ can, ng-êi bÞ h¹i ®Ó hä biÕt vµ thùc hiÖn c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cu¶ m×nh. §iÒu 161. Truy n· bÞ can Khi bÞ can trèn hoÆc kh«ng biÕt bÞ can ®ang ë ®©u th× C¬ quan ®iÒu tra ph¶i ra quyÕt ®Þnh truy n· bÞ can. QuyÕt ®Þnh truy n· ph¶i ghi râ ngµy, giê, th¸ng, n¨m, ®Þa ®iÓm ra quyÕt ®Þnh truy n·; hä tªn, chøc vô ng-êi ra quyÕt ®Þnh; hä tªn, tuæi, n¬i c- tró cña bÞ can; ®Æc ®iÓm ®Ó nhËn d¹ng bÞ can, d¸n ¶nh kÌm theo, nÕu cã; téi ph¹m mµ bÞ can ®· bÞ khëi tè. QuyÕt ®Þnh truy n· ®-îc th«ng b¸o trªn c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Ó mäi ng-êi ph¸t hiÖn, b¾t, gi÷ ng-êi bÞ truy n·. B×nh luËn 330
1. Truy n· bÞ can lµ mét hÖ thèng ho¹t ®éng cña c¬ quan ®iÒu tra nh»m t×m kiÕm ®Ó x¸c ®Þnh bÞ can ®ang ë ®©u hoÆc b¾t gi÷ nh÷ng bÞ can ®ang lÈn trèn, phôc vô cho viÖc ®iÒu tra, xö lý téi ph¹m. 2. §iÒu luËt quy ®Þnh vÒ c¸c tr-êng hîp truy n· bÞ can, ®iÒu kiÖn vµ tr×nh tù, thñ tôc tiÕn hµnh truy n· bÞ can. Theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu luËt cã hai tr-êng hîp c¬ quan ®iÒu tra ph¶i ra quyÕt ®Þnh truy n·. Tr-êng hîp thø nhÊt lµ khi bÞ can trèn. §iÒu luËt kh«ng nãi râ lµ bÞ can trèn trong hoµn c¶nh nµo. Tuy nhiªn thùc tiÔn cho thÊy, cã thÓ cã c¸c t×nh huèng: Thø nhÊt, lµ ng-êi bÞ khëi tè ®· trèn tõ tr-íc khi c¬ quan ®iÒu tra khëi tè bÞ can; Thø hai, cã thÓ ng-êi ®ã trèn ngay sau khi bÞ khëi tè vÒ h×nh sù tr-íc khi c¬ quan ®iÒu tra tèng ®¹t quyÕt ®Þnh khëi tè vÒ h×nh sù ®èi víi ng-êi ®ã hoÆc tr-íc khi bÞ b¾t (trong tr-êng hîp ph¶i ¸p dông biÖn ph¸p ng¨n chÆn nµy); Thø ba, cã thÓ ng-êi bÞ khëi tè bá trèn khái n¬i t¹m giam, t¹m gi÷. Tr-êng hîp thø hai lµ khi c¬ quan ®iÒu tra kh«ng biÕt bÞ can ®ang ë ®©u. §ã lµ trong nh÷ng t×nh huèng mµ c¬ quan ®iÒu tra kh«ng biÕt lµ ng-êi bÞ khëi tè ®ang ë ®©u. Cã thÓ t¹i thêi ®iÓm ®ã, ng-êi bÞ khëi tè kh«ng cã th«ng tin vÒ viÖc bÞ khëi tè vÒ h×nh sù. Cã thÓ, ng-êi bÞ khëi tè ®· nhËn ®-îc th«ng tin vÒ viÖc bÞ khëi tè nh-ng ch-a nhËn ®-îc quyÕt ®Þnh cña c¬ quan ®iÒu tra hoÆc c¸c th«ng tin chÝnh thøc kh¸c vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i xuÊt hiÖn tr-íc c¬ quan ®iÒu tra vµ kh«ng cã ý ®Þnh bá trèn. MÆc dÇu vËy c¬ quan ®iÒu tra kh«ng biÕt ®-îc ng-êi bÞ khëi tè ®ang ë ®©u v× vËy mµ ph¶i ¸p dông biÖn ph¸p truy n·. - Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu luËt th× chØ cã C¬ quan ®iÒu tra cã thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh truy n· bÞ can. §iÒu luËt còng quy ®Þnh râ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt ph¶i ®-îc ghi trªn QuyÕt ®Þnh truy n·. §iÒu nµy nh»m ng¨n ngõa hiÖn t-îng nhÇm lÉn cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh truy n·. - C¨n cø vµo néi dung §iÒu luËt, trong QuyÕt ®Þnh truy n· ph¶i ghi râ bèn nhãm th«ng tin: + Thø nhÊt, nhãm th«ng tin vÒ ngµy, giê, th¸ng, n¨m, ®Þa ®iÓm ra quyÕt ®Þnh truy n·; 331
+ Thø hai, nhãm th«ng tin vÒ ng-êi ra quyÕt ®Þnh (ph¶i ghi râ hä tªn, chøc vô ®ang ®¶m nhËn, c¬ quan cña ng-êi ra quyÕt ®Þnh...); + Thø ba, nhãm th«ng tin vÒ bÞ can - ®èi t-îng bÞ truy n·: hä tªn, tuæi (nÕu cã nhiÒu tªn hä kh¸c nhau th× cÇn ghi hÕt nh÷ng tªn hä ®ã), n¬i c- tró cña bÞ can (nÕu kh«ng cã n¬i ®¨ng ký th-êng tró th× ghi râ nh÷ng n¬i th-êng xuÊt hiÖn); ®Æc ®iÓm ®Ó nhËn d¹ng bÞ can (chiÒu cao, khu«n mÆt, nh÷ng ®Æc ®iÓm dÞ tËt, hoÆc nh÷ng ®Æc ®iÓm ®Æc biÖt dÔ nhËn biÕt...), ¶nh cña bÞ can kÌm theo, nÕu cã; + Thø t-, téi ph¹m mµ bÞ can ®· bÞ khëi tè. Ph¶i ghi râ téi danh vµ ®iÒu luËt theo Bé luËt h×nh sù. 3. Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt mäi ng-êi ®Òu cã nghÜa vô ph¸t hiÖn vµ cã quyÒn b¾t, gi÷ ng-êi bÞ truy n·. §iÒu luËt quy ®Þnh, QuyÕt ®Þnh truy n· ph¶i ®-îc th«ng b¸o trªn c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng lµ nh»m b¶o ®¶m ®Ó nh÷ng th«ng tin vÒ viÖc truy n·, ®èi t-îng truy n· ®Õn ®-îc víi mäi ng-êi. §iÒu 162. KÕt thóc ®iÒu tra 1. Khi kÕt thóc ®iÒu tra, C¬ quan ®iÒu tra ph¶i lµm b¶n kÕt luËn ®iÒu tra. 2. ViÖc ®iÒu tra kÕt thóc khi C¬ quan ®iÒu tra ra b¶n kÕt luËn ®iÒu tra ®Ò nghÞ truy tè hoÆc ra b¶n kÕt luËn ®iÒu tra vµ quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra. 3. B¶n kÕt luËn ®iÒu tra ph¶i ghi râ ngµy, th¸ng, n¨m, hä tªn, chøc vô vµ ch÷ ký cña ng-êi ra kÕt luËn. 4. Trong thêi h¹n hai ngµy, kÓ tõ ngµy ra b¶n kÕt luËn ®iÒu tra, C¬ quan ®iÒu tra ph¶i göi b¶n kÕt luËn ®iÒu tra ®Ò nghÞ truy tè hoÆc b¶n kÕt luËn ®iÒu tra kÌm theo quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra cïng hå s¬ vô ¸n cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp; göi b¶n kÕt luËn ®iÒu tra ®Ò nghÞ truy tè hoÆc quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra cho bÞ can, ng-êi bµo ch÷a. B×nh luËn 1. KÕt thóc ®iÒu tra lµ mét giai ®o¹n cña ho¹t ®éng ®iÒu tra mµ néi dung cña nã lµ mét chuçi ho¹t ®éng tè tông ®-îc c¸c c¬ quan cã thÈm 332
quyÒn, ng-êi cã thÈm quyÒn tè tông thùc hiÖn nh»m chÊm døt c¸c ho¹t ®éng ®-îc quy ®Þnh trong Bé luËt tè tông h×nh sù liªn quan ®Õn thu thËp tµi liÖu chøng cø vÒ vô ¸n h×nh sù ®· ®-îc khëi tè, ®-a ra kÕt luËn cuèi cïng vÒ vô viÖc ®· ®-îc ®iÒu tra b»ng b¶n kÕt luËn ®iÒu tra vµ triÓn khai trªn thùc tÕ v¨n b¶n ®ã. 2. Giai ®o¹n kÕt thóc ®iÒu tra ®-îc b¾t ®Çu tõ khi C¬ quan ®iÒu tra ra b¶n kÕt luËn ®iÒu tra vµ kÕt thóc khi ViÖn KiÓm s¸t tr¶ l¹i hå s¬ vô ¸n cho C¬ quan ®iÒu tra ®Ó gi¶i quyÕt theo thÈm quyÒn (trong tr-êng hîp ®×nh chØ ®iÒu tra); huû bá quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra vµ ra quyÕt ®Þnh truy tè (trong tr-êng hîp quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra kh«ng cã c¨n cø vµ cã c¨n cø ®Ó truy tè bÞ can). Trong tr-êng hîp bÞ can ®· chÕt, hoÆc kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc bÞ can ë ®©u th× giai ®o¹n kÕt thóc ®iÒu tra chÊm døt khi ViÖn kiÓm s¸t nhËn ®-îc b¶n kÕt luËn ®iÒu tra. 3. Cã thÓ cã hai h×nh thøc kÕt thóc ®iÒu tra. Tuú thuéc vµo kÕt luËn cuèi cïng cña qu¸ tr×nh ®iÒu tra mµ viÖc kÕt thóc ®iÒu tra cã thÓ b»ng mét trong hai h×nh thøc: ®Ò nghÞ truy tè hoÆc quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra. - KÕt thóc ®iÒu tra b»ng B¶n kÕt luËn ®iÒu tra ®Ò nghÞ truy tè lµ tr-êng hîp mµ qu¸ tr×nh ®iÒu tra vô ¸n ®· ®i ®Õn chøng minh mét c¸ch cã c¨n cø c¸c t×nh tiÕt kh¼ng ®Þnh râ hµnh vi x¶y ra mang ®Çy ®ñ nh÷ng dÊu hiÖu cña nh÷ng téi ph¹m cô thÓ ®-îc quy ®Þnh trong Bé luËt h×nh sù vµ ng-êi ®· thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi ®ã ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Trªn c¬ së ®ã, C¬ quan ®iÒu tra kÕt luËn vµ ®Ò nghÞ ViÖn KiÓm s¸t truy tè téi ph¹m vµ ng-êi ph¹m téi. - KÕt thóc ®iÒu tra b»ng B¶n kÕt luËn ®iÒu tra vÒ quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra lµ tr-êng hîp mµ qu¸ tr×nh ®iÒu tra vô ¸n ®· ®i ®Õn chøng minh mét c¸ch cã c¨n cø r»ng kh«ng cã téi ph¹m x¶y ra hoÆc hµnh vi x¶y ra kh«ng ®ñ nh÷ng dÊu hiÖu cña nh÷ng téi ph¹m cô thÓ ®-îc quy ®Þnh trong Bé luËt h×nh sù vµ ng-êi ®· thùc hiÖn hµnh vi ®ã kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Nh÷ng c¨n cø ®Ó C¬ quan ®iÒu tra ra QuyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra ®-îc quy ®Þnh cô thÓ t¹i §iÒu 164 Bé luËt tè tông h×nh sù. §ã lµ khi: a) Ng-êi bÞ h¹i rót yªu cÇu khëi tè ®èi víi nh÷ng vô ¸n chØ khëi tè theo yªu cÇu cña nguêi bÞ h¹i, theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 105 Bé luËt tè tông h×nh sù; khi cã c¨n cø kh«ng ®-îc khëi tè vô ¸n h×nh sù theo §iÒu 107 Bé luËt tè tông h×nh sù, 333
hoÆc t¹i §iÒu 19, §iÒu 25 vµ kho¶n 2 §iÒu 69 cña Bé luËt h×nh sù, hoÆc khi b) §· hÕt thêi h¹n ®iÒu tra mµ kh«ng chøng minh ®-îc bÞ can ®· thùc hiÖn téi ph¹m. Trªn c¬ së ®ã C¬ quan ®iÒu tra quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra. 4. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu luËt trong tr-êng hîp kÕt thóc ®iÒu tra, C¬ quan ®iÒu tra ph¶i lµm b¶n kÕt luËn ®iÒu tra. B¶n kÕt luËn ®iÒu tra lµ mét v¨n b¶n tè tông h×nh sù cã gi¸ trÞ ph¸p lý tè tông h×nh sù vµ lµ hµnh vi më ®Çu giai ®o¹n kÕt thóc ®iÒu tra. Trong b¶n kÕt luËn ®iÒu tra ph¶i ghi râ ngµy, th¸ng, n¨m, hä, tªn, chøc vô vµ ch÷ ký cña ng-êi ra kÕt luËn. Quy ®Þnh nh- vËy ®Ó kh¼ng ®Þnh gi¸ trÞ vµ hiÖu lùc ph¸p lý cña v¨n b¶n còng nh- tr¸ch nhiÖm cña ng-êi ra v¨n b¶n ®ã. B¶n kÕt luËn ®iÒu tra cßn ph¶i tháa m·n nh÷ng yªu cÇu kh¸c nh-: tr×nh bµy diÔn biÕn hµnh vi ph¹m téi, nªu râ c¸c chøng cø chøng minh téi ph¹m, nh÷ng ý kiÕn ®Ò xuÊt gi¶i quyÕt vô ¸n, cã nªu râ lý do vµ c¨n cø ®Ò nghÞ truy tè (§iÒu 164 Bé luËt tè tông h×nh sù) hoÆc nh÷ng c¨n cø ®Ó quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra. B¶n kÕt luËn ®iÒu tra ph¶i ghi râ nh÷ng biÖn ph¸p ng¨n chÆn ®· vµ ®ang ®-îc ¸p dông; ghi râ thêi gian t¹m gi÷, t¹m giam, vËt chøng ®· thu gi÷, n¬i b¶o qu¶n vµ c¸c bót lôc ph¶n ¸nh nh÷ng ®iÒu ®ã... Ph¶i ghi râ ®· ®×nh chØ hay t¹m ®×nh chØ ®èi víi bÞ can nµo. §ång thêi còng ph¶i ghi râ c¸c yªu cÇu vÒ båi th-êng thiÖt h¹i, nh÷ng biÖn ph¸p ®· ¸p dông ®Ó b¶o ®¶m båi th-êng vËt chÊt; b¶o ®¶m ph¹t tiÒn, tÞch thu tµi s¶n... 5. §Ó b¶o ®¶m cho qu¸ tr×nh tè tông h×nh sù ®-îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng nhÊt, ®ång thêi b¶o ®¶m thùc hiÖn tèt c¸c quyÒn, nghÜa vô vµ lîi Ých cña nh÷ng ng-êi cã liªn quan, §iÒu luËt ®· quy ®Þnh cô thÓ nh÷ng thñ tôc mµ c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông ph¶i thùc hiÖn vµ thêi h¹n tiÕn hµnh nh÷ng thñ tôc ®ã. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu luËt, trong thêi h¹n hai ngµy, kÓ tõ ngµy ra B¶n kÕt luËn ®iÒu tra, C¬ quan ®iÒu tra ph¶i göi B¶n kÕt luËn ®iÒu tra ®Ò nghÞ truy tè cïng hå s¬ vô ¸n cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp ®Ó ViÖn kiÓm s¸t quyÕt ®Þnh viÖc truy tè. Trong tr-êng hîp C¬ quan ®iÒu tra quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra th× còng trong thêi h¹n hai ngµy, ph¶i göi B¶n kÕt luËn ®iÒu tra kÌm theo QuyÕt 334
®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra cïng hå s¬ vô ¸n cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp ®Ó ViÖn kiÓm s¸t kiÓm s¸t viÖc ®×nh chØ ®iÒu tra. Trong c¶ hai tr-êng hîp trªn hå s¬ vô ¸n ph¶i tháa m·n nh÷ng yªu cÇu ®-îc quy ®Þnh trong Bé luËt tè tông h×nh sù. Hå s¬ vµ c¸c v¨n b¶n, c¸c b¶n kª vËt chøng, c¸c bót lôc ®Òu ph¶i cã ch÷ ký cña c¸n bé ®iÒu tra, ch÷ ký cña cÊp cã thÈm quyÒn ®ãng dÊu cña c¬ quan ®iÒu tra. Trong thêi h¹n nãi trªn, C¬ quan ®iÒu tra ph¶i göi b¶n kÕt luËn ®iÒu tra ®Ò nghÞ truy tè hoÆc quyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra cho bÞ can vµ ng-êi bµo ch÷a cña hä. QuyÕt ®Þnh ®×nh chØ ®iÒu tra ph¶i ®-îc thi hµnh ngay vµ lµ c¨n cø ®Ó huû bá c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn (nÕu cã) ®· ¸p dông ®èi víi bÞ can. §iÒu 163. §Ò nghÞ truy tè 1. Khi cã ®Çy ®ñ chøng cø ®Ó x¸c ®Þnh cã téi ph¹m vµ bÞ can th× C¬ quan ®iÒu tra lµm b¶n kÕt luËn ®iÒu tra ®Ò nghÞ truy tè. B¶n kÕt luËn ®iÒu tra tr×nh bµy diÔn biÕn hµnh vi ph¹m téi, nªu râ c¸c chøng cø chøng minh téi ph¹m, nh÷ng ý kiÕn ®Ò xuÊt gi¶i quyÕt vô ¸n, cã nªu râ lý do vµ c¨n cø ®Ò nghÞ truy tè. 2. KÌm theo b¶n kÕt luËn ®iÒu tra cã b¶n kª vÒ thêi h¹n ®iÒu tra, biÖn ph¸p ng¨n chÆn ®· ®-îc ¸p dông cã ghi râ thêi gian t¹m gi÷, t¹m giam, vËt chøng, viÖc kiÖn d©n sù, biÖn ph¸p ®Ó b¶o ®¶m viÖc ph¹t tiÒn, båi th-êng vµ tÞch thu tµi s¶n, nÕu cã. B×nh luËn 1. §Ò nghÞ truy tè lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc kÕt thóc ®iÒu tra, theo ®ã, trong b¶n kÕt luËn ®iÒu tra, c¬ quan ®iÒu tra ®· kh¼ng ®Þnh cã ®ñ chøng cø ®Ó chøng minh téi ph¹m, ng-êi ph¹m téi vµ quyÕt ®Þnh ®Ò nghÞ ViÖn kiÓm s¸t truy tè bÞ can ra tr-íc Toµ ¸n ®Ó xÐt xö. 2. §iÒu luËt quy ®Þnh vÒ ®Ò nghÞ truy tè lµ x¸c lËp c¬ së ph¸p lý tè tông h×nh sù trùc tiÕp dùa trªn ®ã C¬ quan ®iÒu tra ®-a ra b¶n kÕt luËn ®iÒu tra ®Ò nghÞ truy tè trong tr-êng hîp qu¸ tr×nh ®iÒu tra ®· chøng minh ®-îc téi ph¹m vµ ng-êi ph¹m téi. 335
3. §iÒu 163 quy ®Þnh vÒ tr×nh tù, thñ tôc ®Ò nghÞ truy tè khi kÕt thóc ®iÒu tra b»ng B¶n kÕt luËn ®iÒu tra ®Ò nghÞ truy tè. B¶n kÕt luËn ®iÒu tra lµ v¨n b¶n ph¶n ¸nh nh÷ng c¨n cø trùc tiÕp ®Ó c¬ quan ®iÒu tra ®Ò nghÞ ViÖn KiÓm s¸t truy tè téi ph¹m vµ ng-êi ph¹m téi. V× thÕ, §iÒu luËt quy ®Þnh, trong b¶n kÕt luËn ®iÒu tra ®Ò nghÞ truy tè, c¬ quan ®iÒu tra ph¶i: - Tr×nh bµy râ diÔn biÕn cña hµnh vi ph¹m téi; - Nªu vµ ph©n tÝch râ c¸c chøng cø chøng minh téi ph¹m; - Nªu râ ý kiÕn ®Ò xuÊt xö lý téi ph¹m; - Nªu râ lý do vµ c¨n cø ®Ò nghÞ truy tè. 5. §Ó ViÖn kiÓm s¸t thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t chÊp hµnh ph¸p luËt trong qu¸ tr×nh tè tông, ®ång thêi ®Ó Toµ ¸n gi¶i quyÕt ®óng ®¾n c¸c vÊn ®Ò hµnh chÝnh, d©n sù ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh tè tông còng nh- ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt b¶o ®¶m lîi Ých chÝnh ®¸ng cña nh÷ng ng-êi cã quyÒn vµ nghÜa vô liªn quan ®Õn vô ¸n, luËt quy ®Þnh, c¬ quan ®iÒu tra ph¶i göi kÌm theo B¶n kÕt luËn ®iÒu tra, nh÷ng b¶n kª cÇn thiÕt d-íi ®©y: - VÒ thêi h¹n ®iÒu tra. B¶n kÕt luËn ®iÒu tra ph¶i ghi râ thêi ®iÓm khëi tè, qu¸ tr×nh ®iÒu tra, c¸c lÇn t¹m ®×nh chØ nÕu cã, c¸c lÇn gia h¹n ph¶i ®-îc ghi râ thêi gian b¾t ®Çu, kÕt thóc. - VÒ c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn ®· ®-îc ¸p dông, ph¶i ghi râ thêi ®iÓm b¾t ®Çu ¸p dông, nÕu ®· huû bá th× nªu râ lý do, thêi ®iÓm nµo, ghi râ tÊt c¶ c¸c thêi gian t¹m gi÷, t¹m giam, - VÒ vËt chøng, ph¶i ghi ®Çy ®ñ c¸c vËt chøng ®· thu gi÷, ghi râ ®-îc b¶o qu¶n ë ®©u; c¸c bót lôc ph¶n ¸nh nh÷ng ®iÒu ®ã, t×nh tr¹ng hiÖn t¹i cña vËt chøng, nÕu bÞ mÊt m¸t hoÆc ®· ®-îc c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn xö lý th× ph¶i ghi râ lý do, thêi ®iÓm, biªn b¶n ®· lËp...; nÕu cã sù chuyÓn giao th× ai giao ai nhËn, biªn b¶n ph¶n ¸nh ®iÒu ®ã. TÊt c¶ c¸c v¨n b¶n nµy ph¶i cã ch÷ ký cña c¸c bªn giao nhËn, ®-¬ng sù, ch÷ ký cña cÊp cã thÈm quyÒn x¸c nhËn vµ dÊu c¬ quan h÷u quan. - VÒ viÖc kiÖn d©n sù, ph¶i ghi râ néi dung, bªn nguyªn ®¬n, bÞ ®¬n, yªu cÇu båi th-êng; sù båi th-êng trªn thùc tÕ nÕu ®· cã... - VÒ c¸c biÖn ph¸p ®· ¸p dông ®Ó b¶o ®¶m viÖc ph¹t tiÒn nh- phong to¶ tµi kho¶n, quü tÝn dông, ng©n hµng tiÒn göi... 336