zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Bước đầu đánh giá nồng độ vitamin D huyết thanh và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân viêm thận Lupus

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Báo xấu

21
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thiếu vitamin D liên quan đến tỷ lệ mắc, tỷ lệ tử vong, ảnh hưởng đến mức độ hoạt động bệnh, khởi phát đợt bệnh cấp tính trên bệnh nhân viêm thận lupus. Ngược lại, tình trạng viêm thận là một yếu tố tiên lượng thiếu vitamin D ở bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống. Bài viết trình bày đánh giá nồng độ vitamin D huyết thanh và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân viêm thận lupus.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bước đầu đánh giá nồng độ vitamin D huyết thanh và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân viêm thận Lupus

HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIẤN LẦN THỨ XVIII – VRA 2021 BƯỚC ĐẦU ĐÁNH GIÁ NỒNG ĐỘ VITAMIN D HUYẾT THANH VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN VIÊM THẬN LUPUS Nguyễn Thị Huyền1, Nguyễn Mai Hồng2 TÓM TẮT 4 luận: Thiếu vitamin D ở bệnh nhân viêm thận Đặt vấn đề: Thiếu vitamin D liên quan đến lupus là phổ biến. Có mối liên quan giữa nồng độ tỷ lệ mắc, tỷ lệ tử vong, ảnh hưởng đến mức độ vitamin D với nồng độ albumin huyết thanh, mức hoạt động bệnh, khởi phát đợt bệnh cấp tính trên độ hoạt động bệnh và hội chứng thận hư. bệnh nhân viêm thận lupus. Ngược lại, tình trạng Từ khóa: vitamin D, viêm thận lupus, viêm thận là một yếu tố tiên lượng thiếu vitamin SLEDAI. D ở bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống. Mục tiêu: Đánh giá nồng độ vitamin D huyết thanh và một SUMMARY số yếu tố liên quan ở bệnh nhân viêm thận lupus. THE FIRST STEP EVALUATION Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 32 ABOUT SERUM VITAMIN D LEVEL bệnh nhân viêm thận lupus nội trú tại Trung tâm AND THE RELATIONSHIP WITH Thận – Tiết niệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch SOME RELATED FACTORS IN LUPUS Mai từ tháng 10/2020 đến tháng 3/2021, được NEPHRITIS chẩn đoán xác định viêm thận lupus theo tiêu Background: Vitamin D deficiency has chuẩn của Hội thấp khớp học Hoa Kỳ (ACR) known to lead to morbidity, mortality, effects năm 1997 có biểu hiện tổn thương thận trên xét level of disease activity, onset of acute disease in nghiệm hoặc sinh thiết thận. Bệnh nhân khám lupus nephritis patients (LN). In contrast, the lâm sàng, làm xét nghiệm chức năng thận, đo inflammatory nephritis is an important predictor nồng độ 25(OH)D huyết thanh bằng kỹ thuật xét of vitamin D deficiency in systemic lupus nghiệm miễn dịch điện hóa phát quang. Kết quả: erythematosus patients (SLE). Objectives: To 100% bệnh nhân thiếu vitamin D (
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 502 - THÁNG 5 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2021 ± 4,74 ng/mL. There are moderate correlation 1. Bước đầu đánh giá nồng độ vitamin D between serum vitamin D with serum albumin huyết thanh ở bệnh nhân viêm thận lupus tại (r=0,59; p
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIẤN LẦN THỨ XVIII – VRA 2021 [3]: bình thường ≥ 30 ng/mL, thiếu < 30 Giai đoạn bệnh thận mạn theo KDIGO ng/mL, thiếu nhẹ: 20 - < 30 ng/mL, thiếu 2012 dựa vào mức lọc cầu thận (MLCT) trung bình: 10 - < 20 ng/mL, thiếu nặng < 10 (ml/phút/1,73m2): Bình thường ≥ 90; Giảm ng/mL. nhẹ: 60-89; Giảm vừa: 30-59; Giảm nặng: Rối loạn về canxi, phospho, PTH theo 15-29; Giảm rất nặng cần điều trị thay thế Hội Thận học Quốc tế 2003: Canxi hiệu thận: 1,5 mmol/L); bình: 6-10 điểm; Hoạt động mạnh: 11-19 Tăng PTH > 65 pg/ml (>6,9 pmol/L); (Ca x điểm; Hoat động rất mạnh: ≥ 20 điểm. P)2 < 4.4 mmol2/l2 III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3.1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu Bảng 1. Đặc điểm tuổi, giới nhóm nghiên cứu Số bệnh nhân Trung bình Số bệnh nhân Nhóm tuổi Giới (n,%) X ± SD (n,%) Dưới 30 tuổi 13 (40,6) Nam 2 (6,2) Từ 30 – 49 tuổi 17 (53,1) 33,9 ± 9,68 Nữ 30 (93,8) Từ 50 – 60 tuổi 2 (6,3) (năm) Tỷ lệ nữ/nam: 15/1 Trên 60 tuổi 0 (0,0) Nhận xét: Tuổi trung bình của nhóm nghiên cứu 33,9 ± 9,68 năm. Nhóm dưới 49 tuổi gặp nhiều nhất chiếm 93,7%. Tỷ lệ nữ/nam: 15/1, trong đó nữ chiếm 93,8%. 3.2. Đặc điểm nồng độ vitamin D huyết thanh ở nhóm nghiên cứu Bảng 2. Phân bố nồng độ vitamin D huyết thanh theo giới Nồng độ vitamin D huyết Nhóm nghiên Nam Nữ p thanh (ng/mL) cứu Max 12,80 23,20 23,20 Min 6,30 3,10 3.10 Trung bình ( X ±SD) 9,55 ± 4,59 11,22 ± 4,81 0,636 11,12 ± 4,74 Bình thường: n (%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) Thiếu vitamin D: n (%) 2 (100%) 30 (100% ) 32 (100% ) Nhận xét: 100% bệnh nhân thiếu vitamin D, nồng độ vitamin D thấp nhất là 3,1 ng/mL, cao nhất là 23,2 ng/mL. Nồng độ vitamin D huyết thanh trung bình ở nhóm nghiên cứu là 11,12 ± 4,74 ng/mL, không có sự khác biệt giữa nam và nữ (p = 0,636). 26
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 502 - THÁNG 5 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2021 Biểu đồ 1. Tỷ lệ mức độ thiếu vitamin D ở nhóm nghiên cứu Nhận xét: Hầu hết các bệnh nhân thiếu vitamin D mức vừa đến nặng, chiếm tỷ lệ lần lượt là 56,3% và 40,6%. 3.3. Mối liên quan giữa nồng độ vitamin D huyết thanh và một số yếu tố Bảng 4. Mối liên quan giữa vitamin D với một số đặc điểm lâm sàng Đặc điểm n (%) X ± SD p Bổ sung thuốc calci và Không 11 (34,4) 11,83 ± 5,24 vitamin D Có 21 (65,6) 10,75 ± 4,55 0.546 Không 10 (21,2) 12,49 ± 5,03 Tiền sử dùng corticoid Có 22 (68,8) 10,50 ± 4,59 0.278 Không 9 (28,2) 11,71 ± 4,25 Tiền sử dùng cloroquin Có 23 (71,8) 10,89 ± 4,99 0,667 Thời gian chẩn đoán < 12 tháng 19 (59,3) 11,48 ± 5,39 bệnh >= 12 tháng 13 (40,7) 10,59 ± 3,75 0,516 Triệu chứng thiếu Không 18 (56,2) 11,57 ± 5,38 vitamin D Có 14 (43,8) 10,54 ± 3,88 0,551 Có 6 (18,7) 9,43 ± 4,54 Tổn thương da Không 26 (81,3) 11,51 ± 4,79 0,341 Nhận xét: Không có mối liên quan giữa nồng độ vitamin D ở nhóm có và không có tiền sử dùng corticoid, cloroquin, thuốc canxi và vitamin D, triệu chứng thiếu vitamin D, tổn thương da (p >0,05). Bảng 5. Mối liên quan giữa vitamin D với biểu hiện tổn thương thận Đặc điểm n (%) X ± SD p ≥ 90 1 (3,1) 10,30 60 - 89 5 (15,6) 8,28 ± 4,89 Mức lọc cầu 30 - 59 10 (31,3) 9,33 ± 6,17 0,175 thận (MLCT) 15 - 29 7 (21,9) 12,98 ± 2,34 27
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIẤN LẦN THỨ XVIII – VRA 2021 (ml/phút) < 15 9 (28,1) 13,33 ± 3,24 Protein niệu < 3,5 17 (53,1) 11,21 ± 3,88 24h (g/24h) >= 3,5 15 (46,9) 11,02 ± 5,70 0,911 Đơn thuần 0 (0) - Hội chứng Không đơn thuần 20 (62,5) 9.65 ± 4,34 0,021 thận hư Không có 12 (37,5) 13,57 ± 4,51 Class I 0 (0) - Class II 0 (0) - Class III 1 (3,1) 23,20 Class IV 4 (12,5) 10,35 ± 5,73 Sinh thiết Class V 1 (3,1) 10,20 thận Class VI 1 (3,1) 12,10 0,139 Chưa sinh thiết 25 (78,1) 10,76 ± 4,31 Nhẹ 1 (3,1) 11,60 ± 1,83 Mức độ hoạt Trung bình 2 (6.2) 16,20 ± 4,90 động theo Mạnh 13 (40,7) 12,98 ± 3,93 0,044 SLEDAI Rất mạnh 16 (50,0) 8,94 ± 4,74 Nhận xét: Có mối liên quan giữa nồng độ vitamin D huyết thanh với biểu hiện hội chứng thận hư, không có mối liên quan với MLCT, nồng độ protein niệu 24h, tổn thương thận trên sinh thiết và chỉ số SLEDAI. Bảng 6. Mối liên quan giữa vitamin D với chuyển hóa Ca-P, protid máu Đặc điểm n (%) X ± SD p >6.9 10 (90,9) 11,79 ± 3,07 PTH (pmol/L) =2,1 26 (81,3) 13,33 ± 5,33 (mmol/L) =1,5 9 (81,8) 11,59 ± 3,33 (mmol/L) =< 1,5 2 (18,2) 13,55 ± 2,76 0,582 CaxP > 4,4 4 (36,4) 11,47 ± 2,14 (mmo/L)2 == 60 13 (40,6) 13,11 ± 5,29 0,047 Albumin máu < 30 22 (68,8) 9,16 ± 3,73 g/l >= 30 10 (32,2) 15,43 ± 3,86 0,000 28
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 502 - THÁNG 5 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2021 Nhận xét: Có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về nồng độ vitamin D huyết thanh giữa 2 nhóm protein, albumin bình thường và giảm với p lần lượt là 0,047 và 0,000. Sơ đồ 3. Mối tương quan thuận giữa nồng Sơ đồ 4. Mối tương quan thuận giữa nồng độ vitamin D và albumin huyết thanh độ vitamin D và creatinin huyết thanh Nhận xét: Có mối tương quan tuyến tính thuận giữa vitamin D với nồng độ albumin và creatinin huyết thanh với hệ số r lần lượt là 0,591 (p=0,000) và 0,397 (p = 0.032). IV. BÀN LUẬN bệnh nhân của chúng tôi đều có tổn thương Trong nghiên cứu của chúng tôi, tỷ lệ nữ thận [4],[1]. Tác giả Sumethkul (2013) chiếm 93,8% (n=30), tỷ lệ nữ/nam: 15/1, tuổi nghiên cứu vitamin D trên bệnh nhân viêm trung bình của nhóm là 33,9 ± 9,68 năm. thận lupus cho thấy 86% thiếu vitamin D, Tuổi gặp chủ yếu dưới 49 tuổi, không gặp thấp hơn nghiên cứu của chúng tôi mặc dù bệnh nhân trên 60 tuổi. Nghiên cứu của có 21/32 bệnh nhân của chúng tôi đã bổ sung chúng tôi cũng tương đồng với tác giả Mok thuốc chứa canxi và vitamin D trước đó và CC (2013), bệnh đa số gặp ở nữ và biểu hiện do cỡ mẫu của chúng tôi còn hạn chế. Nồng bệnh tổn thương thận xuất hiện trước tuổi độ vitamin D trung bình ở nhóm có tổn mãn kinh [3]. Tất cả các bệnh nhân đều thiếu thương da, có tiền sử dùng corticoid, vitamin D và đa số đều thiếu ở mức độ vừa cloroquin không khác biệt so với nhóm đến nặng (chiếm 96,9%). Nồng độ vitamin D không có tổn thương da và không sử dụng trung bình của nhóm nghiên cứu là 11,12 ± các thuốc trên [6]. Kết quả này khác với 4,74 ng/mL, thấp hơn tác giả Nguyễn Thị nghiên cứu của tác giả Mok CC (2013) cho Phương (2011) là 17,51 ± 1,04 ng/mL [1]. thấy giảm nồng độ vitamin D có liên quan Tỷ lệ thiếu vitamin D của chúng tôi cao hơn đến việc tránh ánh nắng mặt trời, sử dụng các tác giả như Mok CC (2012) 96%, steroid và hydrocloroquin kéo dài [3]. Nguyễn Thị Phương (2011) 87,7% (trong đó Nồng độ vitamin D huyết thanh trung 70,1% nồng độ vừa đến nặng) là do tất cả bình của nhóm bệnh nhân phải lọc máu 29
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIẤN LẦN THỨ XVIII – VRA 2021 (MLCT < 15ml/phút 13,33 ± 3,24 ng/mL cao Một trong những nguyên nhân gây giảm hơn hẳn nhóm chưa phải lọc máu (MLCT > vitamin D ở bệnh nhân viêm thận lupus là do 60 ml/phút) là 8,28 ± 4,89 ng/mL. Chúng tôi mất qua nước tiểu. Sau khi được sản xuất tại cũng thấy có mối tương quan thuận giữa thận dưới tác dụng của enzym 1-α nồng độ creatinin máu với nồng độ vitamin hydroxylase, 1,25(OH)2D được vận chuyển D huyết thanh với r = 0,397 (p = 0.032). trong máu nhờ gắn với VDBP và một lượng Nguyên nhân có thể là do cơ chế mất protein nhỏ albumin huyết thanh. Do vậy ở bệnh chất mang vitamin D qua nước tiểu ở những nhân viêm thận lupus, nồng độ protid huyết bệnh nhân chưa phải lọc máu, còn nhóm đã thanh cũng có mối liên quan đến nồng độ lọc máu dẫn đến thiểu niệu, giảm sự mất vitamin D. Trong nghiên cứu của chúng tôi, vitamin D qua nước tiểu. Nồng độ vitamin D sự giảm nồng độ vitamin D có liên quan đến ở nhóm có HCTH (9,65 ± 4,34 ng/mL) có giảm nồng độ albumin và protein với p lần khác biệt (p = 0,021) so với nhóm không có lượt là 0,000 và 0,047. Trong đó nồng độ HCTH (13,57 ± 4,51 ng/mL), tuy nhiên albumin có mối tương quan thuận với nồng không có sự liên quan với nồng độ protein độ vitamin D với r = 0,591 (p = 0,000). Kết niệu 24h. quả nghiên cứu của chúng tôi tương đồng với Nhiều nghiên cứu cho thấy có mối liên kết quả của tác giả Sumethkul (2013) có thấy quan giữa nồng độ viamin D và chỉ số hoạt mối tương quan thuận giữa nồng độ vitamin động bệnh SLEDAI [6],[4],[5],[7]. Tác giả D và albumin huyết thanh [6]. Sumethkul (2013) và Mok CC (2012) nghiên cứu thấy có mối tương quan nghịch giữa V. KẾT LUẬN nồng độ vitamin D với chỉ số SLEDAI Nghiên cứu 32 bệnh nhân điều trị nội trú [6],[4]. Kết quả của chúng tôi cũng thấy có tại Trung tâm Thận – tiết niệu và Lọc máu, mối liên quan giữa chỉ số SLEDAI với nồng bệnh viện Bạch Mai, chúng tôi thu được kết độ vitamin D với p = 0,044. quả như sau: Như chúng ta đã biết sự tổng hợp - Thiếu vitamin D ở bệnh nhân viêm 1,25(OH)2D (dạng hoạt tính sinh học của thận lupus chiếm tỉ lệ cao. vitamin D) được điều hòa bởi nồng độ canxi, - Có mối liên quan giữa nồng độ vitamin phospho ở trong huyết thanh. Ở thận, PTH D với nồng độ albumin huyết thanh, chỉ số kích thích enzyme 1α-hydroxylase tăng tổng hoạt động bệnh SLEDAI và hội chứng thận hợp 1,25(OH)2D. Chính bởi vậy chuyển hóa hư. canxi – phospho có liên quan đến nồng độ vitamin D. Tuy nhiên trong nghiên cứu của TÀI LIỆU THAM KHẢO chúng tôi, nồng độ PTH, chỉ số canxi, 1. Nguyễn Thị Phương (2011). Khảo sát nồng độ vitamin D3 (25-OH) huyết thanh ở những phospho máu không ảnh hưởng đến nồng độ bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống. Tạp chí Y vitamin D có thể do cỡ mẫu của chúng tôi học Thực hành, 870(5):60-62. chưa nhiều. 2. Hahn BH, McMahon MA, Wilkinson A et al (2012). American College of 30
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 502 - THÁNG 5 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2021 Rheumatology guidelines for screening, 6. Sumethkul K, Boonyaratavej S, treatment, and management of lupus Kitumnuaypong T et al. (2013) nephritis. Arthritis Care Res (Hoboken), Thepredictive factors of low serum 25- 64(6), 947-808. hydroxyvitamin D and vitamin D deficiency 3. Mok CC (2013). Vitamin D and systemic in patients with systemic lupus lupus erythematosus: an update. Expert Rev erythematosus. Rheumatol Int, 33:1461– Clin Immunol, 9(5):453-63. 1467. 4. Mok CC, Birmingham DJ, Leung HW et 7. Sun J, Zhang S, Liu JS et al (2019). al (2012). Vitamin D levels in Chinese Expression of vitamin D receptor in renal patients with systemic lupus erythematosus: tissue of lupus nephritis and its association relationship with disease activity, vascular with renal injury activity. Lupus. risk factors and atherosclerosis. Mar;28(3):290-294. Rheumatology (Oxford). 51(4):644-52. 8. Yang S, Li A, Wang J et al (2018). 5. Petri M, Bello KJ, Fang H et al (2013). Vitamin D Receptor: A Novel Therapeutic Vitamin D in systemic lupus erythematosus: Target for Kidney Diseases. Curr Med modest association with disease activity and Chem;25(27):3256-3271. the urine protein-to-creatinine ratio. Arthritis Rheum, 65(7):1865-71. 31

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.