Các bệnh về phổi và hô hấp: Phần 1
lượt xem 4
download
Các bệnh về phổi và hô hấp: Phần 1 trình bày các nội dung chính sau: Tìm hiểu chung về phổi, hô hấp và các bệnh lý liên quan thường gặp, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, viêm phế quản mãn tính, ung thư phổi, hen phế quản, viêm phế quản cấp, giãn phế quản. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm nội dung chi tiết.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Các bệnh về phổi và hô hấp: Phần 1
- ^ ^Tụsấch Y h ọ c p h ổ th ô n g Ngọc Minh (Biến soạn) ỊỊ NHÀ XUẤT BẢN VĂN HOÁTHONG TIN
- CÁC BỆNH VỀ PHỔI VÀ HÔ HẤP
- Tủ sách Y HỌC PHổ THÔNG CÁC BỆNH VỀ PHỔI VẨ HÔ HẤP Nguyễn N gọc M inh (Biên soạn) NHÀ XUẤT BẢN VÃN HÓA - THÔNG TIN
- Phần I Tỉm hiểu chung về phổi, hô hấp và các bệnh lý liên quan thuờng gặp
- Các bệnh về phôi và hô hấp Phổi là co quan hô hấp, nơi diễn ra hiện tượn^ trao đối khí giữa khí ngoài trời với máu. Phối cùng với khí quản và các phế quản là một phần của bộ máy hô hấp. Mỗi nguôi có hai lá phối nằm trong lồng ngực ờ hai bên trung thất, ơ nguôi lớn, phối nặng khoảng 600g, có màu xám hồng, đàn hồi. Vì có tý trọng thấp nên phối có thê nối trên mặt nuớc trừ klii bị ngấm nuớc nhu trong truờng hợp chết đuối. Mặt ngoài phối đuợc bao bọc bới màng phối và dính liền với lồng ngục; mật trong có rốn phối, mặt dưới nằm .sát trên cơ hoành. Đinh phối hơi tròn. Phỏi phai có ba thùy ngăn cách nhau bới các rãnh liên thùy, phối trái chi có hai thùy. Nhu mô phối đuợc tạo thành bói các phế nang là nhũng túi chứa khí rất nhó, dính liền với các mao mạch. Từ rốn phối, các phế quán kèm với một nhánh động mạch phối, đi vào nhu mô rồi đến từng thùy, tùng phân thùy phối đế trỏ thành một tiếu phế quản tận. Tiếu phế quản này kết thúc bằng tiêu phế quản hô háp tận cùng. Hình ảnh X-quang phối
- 4 Tủ sách Y HỌC PHổ THÔNG là những vùng sáng xen kẽ với những vùng tối ứng với mạng lưới phế huyết quán của nhu mô. Bóng tim che lấp một phần lớn phối trái. Nền phối có giới hạn ngoài là góc sườn hoành. Đinh phổi nhìn thấy ở trên xương đòn. Chiếu X-quang phối, có thế đánh giá những cử động lồng ngực trong khi thớ.
- Các bệnh vè phổi và hô hấp * Hô hấp hấp là toàn thế các hiện tượng giúp ta hấp thu oxy và loại bó khí carbonic ra khỏi cơ thế. Việc này được đám báo bới các cơ chế sau: thông khí phổi, nhằm đổi mới khí trong phế nang, khuếch tán, nhằm trao đổi khí giữa phế nang và mao mạch, chí huy và điều hòa chức nẳng hô hấp do hệ thần kinh đám nhận. Thông khí phối được thực hiện nhờ các hiện tượng cơ học. Mỗi khi lồng ngực giãn ra do ta hít vào và xẹp xuống do ta thớ ra sẽ tạo những thay đối áp lực bên trong phổi. Hít vào là một động tác hoàn toàn chú động, chủ yếu do co cơ hoành và các cơ thở vào khác làm tăng thể tích lồng ngực ớ cá ba đường kính: dọc, trước sau và ngang. Thớ ra là một động tác bị động, khi ta nghi ngơi chính là hậu quá cúa sự đàn hồi của mô phối và thành ngực, còn khi gắng sức thì phải vận dụng thêm cá các cơ thớ ra. Thông khí phối bảo đám cho khí trong phế nang luôn luôn có thành phần hằng định bằng cách bổ sung Oxy cho khí phế nang, loại bó khí Cacbonic ra ngoài
- 4 Tủ sách Y HỌC PHỔ THÔNG (là những việc diẻn ra trong quá trình trao đối khí với máu). Sụ hằng định này là kết quá cùa việc cung cấp liên tục khí ngoài trời cho phối. Đo các thành phần thông khí phồi bàng cách đo phế dung (luu lượng, thê tích). Cấu tạo bộ máy hô hấp: Chia thành đường hô hấp trên, dưói và nhu mô phối IChoMQgĩ Khovig r Hiu hiO E.|, Thanh :rti Tharii Tivrv ĩi'iì
- Các bệnh vè phổi và hô hấp Đường hô hấp trên Gồm khoang mũi, khoang miệng, hầu họng, nắp thanh quản. Hạng £*u
- ỉ l Tủ sách Y HỌC PHổ THÔNG 4 Đường hô hấp dưới Gồm thanh quán, khí quán, phế quán, các tiêu phế quản. ,Hí-r.ổ K ‘. s Tỉt"u ỷh* qjxi ĩh’. Nhu mô phổi Gồm phế nang, mô kẽ phổi và các mạch máu phối.
- Các bệnh vè phổi và hô hấp Chức năng bộ máy hô hấp Đường hô hấp ưên ngăn chặn các vật lạ đi vào đường hô hấp dưới bằng phán xạ ho; lọc lại các hạt bụi đi vào đường thớ nhờ hệ thống lông ớ mUi; làm ấm, làm ấm luồng khí đi vào phối nhờ vào các mạch máu dày đặc xung quanh đường hô hấp trên. Đường hô hấp dưới dẫn không khí đi vào tận trong các phế nang. Nhu mô phối trao đối không khí cho cơ thể; Oxy được đưa vào cơ thể và Cacbonic được đào thải ra ngoài.
- 4 Tủ sách Y HỌC PHỔ THÔNG Các bệnh lý thường gặp ở phổi và hệ hô hấp Triệu chứng biểu hiện khi mắc bệnh về phổi và hô hấp Triệu chimọ; toàn thân - Sốt; Là dấu hiệu cho thấy đã có bệnh lỹ viêm nhiễm nào đó xảy ra trong cO thế. - Mệt mói, đau nhúc mình mấy, chán an. Triệu chứng gợi ỷ tôn thương hộ máy hô háp - Tổn thương đường hô hấp trên: + Triện chứng mũi; hắt hơi, ngứa mũi, nghẹt mũi, chảy nước mũi. + Triệư chứng xoang: nhức đầu, nhức trán, chảy nước mũi mủ, đau ràng. + Triệu chứng hầu họng: đau họng, rát họng, ngứa họng, ho khan.
- Các bệnh về phổi và hô hấp - Tổn thương đường hô hấp dưới: 4 + Triệu chứng thanh quản: kliàn giọng, khó nói. + Triệu chứng phế quản; ho khan, hay ho đàm, nặng tức ngục. + Triệu chứng tiếu phế quán; khó thớ, thớ khò kliè, thớ rít. - Tốn thương nhu mô phổi: + Khó thớ, đau ngỊíc khi hít sâu vào, ho kliạc đờm, ho ra máu. Một số bệnh thường gập - Hen suyễn - Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính - Viêm phối - Viêm phế quản cấp - Giãn phế quản - Tràn dịch màng phối - Ung thư phế quản - Lao - Cúm - Ngưng thờ tắc nghẽn khi ngủ Cách điều trị Điểu trị có dùng thuốc
- Tủ sách Y HỌC PHỔ THÔNG - Điều trị phòng ngừa: Tiêm ngừa cúm, viêm phối; uống thuốc tăng cường miễn dịch. - Điều trị triệu chứng; Điều trị giám ho, long đờm; điều trị giám đau. - Điều trị căn nguyên: Điều trị kháng sinh; điều trị kháng viêm; điều trị giãn phế quán; điều trị kháng viêm; điều trị giãn phế quản; điều trị kháng ung thư; điều trị miễn dịch đặc hiệu. Điều trị không dùng thuốc - Cai thuốc lá - Dinh dưỡng điều trị - Phục hồi chức năng hô hấp
- Phần II Các bệnh về Phổi
- Tủ sách Y HỌC PHổTHÕNG Bệnh phổi tắt nghẽn mãn tính 1. Định nghĩa Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính gọi tắt là COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease). Đây là một bệnh ly ò phối bao gồm hai bệnh lý chính là viêm phế quản mãn tính và khí phế thủng. Hiện tại không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho COPD. Nếu bạn bị bệnh viêm phế quản mãn tính thì lớp niêm mạc lót bên trong các ống phế quán bị sưng tấy và tăng tiết ra nhiều dịch nhớt (dòm) làm tắt nghẽn ống dản khí gây ra tình trạng khó thó. Nếu bạn bị khí phế thùng, có nghĩa là các phế nang bị kích thích trỏ nên xơ cứng và kém đàn hồi, dẫn đến tinh trạng phế nang không chứa đú lượng không khí thở dành cho việc trao đổi khí. Kết quá là trong máu có nhiều GO^ hơn là Oxy.
- Các bệnh về phổi và hô hấp 2. Nguyên nhân - Hút thuốc lá; Là yếu tố nguy cơ hàng đầu, 20 đến 25% người hút thuốc lá sẽ xuất hiện triệu chứng của COPD trong tương lai. Hút thuốc lá làm tăng nhanh tốc độ suy giảm chức năng phổi, làm bệnh nhân COPD dẻ vào đợt cấp hơn, làm đáp ứng vói thuốc điều trị kém đi. Tuy nhiên, hút thuốc lá không phái là yếu tố nguy cơ duy nhất gây COPD, rất nhiều bệnh nhân không hút thuốc lá vẫn bị COPD. - Ò nhiễm không khí trong nhà: Việc đun nấu bằng cúi, than và các chất đốt sinh khối được xem là yếu tố nguy co quan trọng gây COPD đặc biệt ó' nữ giới. Chảng hạn ớ Trung Quốc, mặc dù phụ nU hút thuốc lá ít nhưng tỳ lệ mắc COPD khá cao, một lý giái là phụ nữ Trung Quốc tiếp xúc với khói trong nhà tU đun bếp quá nhiều. - o nhiễm môi trường nơi làm việc: Bụi vò cơ và hữu cơ, hóa chất và khói từ sán xuất công nghiệp chiếm đến 10 đến 20% nguyên nhân gây triệu chứng lâm sàng và tắc nghẽn đường thở trong bệnh nhân COPD. Khói thuốc lá và các chất độc hại hít vào phối sẽ gây ra viêm bất thường trong phổi và toàn bộ cơ thế. Đáp ứng viêm mãn tính bất thường tại phối làm đường thớ bị viêm nhiẽm, tâng tiết dòm nhớt, xơ hóa, hậu quả là tắc nghẽn đường thở; húy hoại thành vách và mô nâng đỡ của phế nang làm phế nang câng giãn bất thường gây ứ khí phế nang. Đáp ứng viêm bất thường trên toàn thân
- Tủ sách Y HỌC PHỔ THÔNG là lý do giải thích các bệnh đồng mắc trên người COPD bao gồm suy kiệt, teo cơ, bệnh lỹ tim mạch, thiếu máu, loãng xương và trầm cảm. Mỗi khi tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ gây cơn cấp COPD như là nhiễm vi khuấn hay siêu vi, ô nhiễm môi trường, phán ứng viêm sẽ bị khuếch đại hơn nữa bệnh nhân sẽ khó thở nhiều hơn thậm chí bị suy hô hấp, khạc đờm nhiều, đờm có mủ. Đợt cấp làm tiên lượng COPD càng nặng hơn và bệnh nhân có thế tử vong trong một đợt cấp nào đó. 3. Triệu chứng Triệu chứng lãm sàng điên hình: Triệu chứng đầu tién cúa bệnh nhân COPD là ho khạc đờm kéo dài vào buối sáng. Bệnh nhân thường không đê ý và cho rằng đây là triệu chúng bình thường do hút thuốc lá làm bệnh nhân chú quan không đi khám bệnh. Tuy nhiên, một số bệnh nhân COPD không hề có triệu chứng ho khạc đờm kéo dài. Triệu chứng kế tiếp sẽ là khó thỏ khi gắng sức. Khó thớ khi gắng sức đầu tiên xuất hiện khi bệnh nhân đi lên cầu thang, khi đi nhanh trên đường bằng, sau đó là đi chậm hơn so với nguời cùng tuối. Bệnli nhân COPD thường thay đổi một cách vô thức đê tránh làm những động tác và công việc gây cho mình khó thờ. Ngay cá khi bệnh lứiân xuất hiện khó thờ khi gắng sủc^họ cũng có thê không đi khám bác sĩ vì nghĩ rằng đây cũng là bình
- Các bệnh vè phổi và hô hấp thường do tuối già,và khi bệnh nhân đến khám bác sĩ thì thông thường chức năng hô hấp đã suy giam rất nhiều. Triệu chứng kế tiếp sẽ là những lần COPD vào đợt cấp, bệnh nhân khó thớ nhiều hơn, khạc đờm nhiều, đục màu. Những đợt cấp này càng ngày càng nhiều hơn, gần nhau hơn, thời gian dài hơn. Triệu chúng toàn thân dần dần xuất hiện khi COPD nặng hơn. - Gầy sút, sụt cân, suy kiệt chủ yếu do mất đi khối nạc trong cơ thế. - Teo các co xương do hiện tượng tự tiêu húy tế bào và do cơ bất động, càng góp phần làm nặng thêm tình trạng khó thớ của bệnh nhân. ’ Loãng xương do quá trình viêm toàn thân, do sứ dụng Corticoid kéo dài. - Trầm cám. - Thiếu máu hồng cầu nhỏ đắng sắc, đắng bào do viêm. - Tăng nguy co bị các bệnh tim mạch như thiếu máu co tim, nhồi máu cơ tim. Triệu chứng lâm sàng cùa COPD là rất đa dạng và diễn tiến âm thầm, bệnh nhân thuồng đến khám bác sĩ khi bệnh đã nặng, chức năng hỏ hấp đã mất rất nhiều nên tố chúc quản lỹ COPD toàn câu đã đưa ra các triệu chUng gợi ỹ COPD và khuyến cáo mọi người dân khi có những triệu chứng này thì phái đến gặp bác sĩ đê được
- 1^^ Tủ sách Y HỌC PHỔ THÔNG khám và làm hô hấp kỹ chấn đoán xác định COPD: - Đang hay đã từng hút thuốc lá. - Tuới trên 40. - Ho kéo dài. - Khạc đờm kéo dài. - Khó thớ hơn người cùng tuối. Triệu chứng cận lãm sàng: Hô hấp kỹ là xét n ^ ệ m tiêu chuâh đế chấn đoán COPD. - Trường hợp điển hình, hô hấp ký cho thấy tình trạng tắc nghẽn đường thớ phục hồi không hoàn toàn sau nghiệm pháp giãn phế quản. Phế thân ký có thê giúp chấn đoán xác định COPD đồng thời đánh giá được tình trạng ứ khí phế nang, tuy lứúên do chi phí cao nên kliông được sứ dụng thường xuyên. X-quang phổi trong COPD có thê thấy hình ánh khí phế thúng, ngoài ra còn giúp loại trừ các chấn đoán khác có triệu chứng như hen ví dụ lao phối, ung thư phối. Xét nghiệm khí trong máu động mạch có thế thấy tình ưạng giảm oxy máu, tăng thán khí Uong trường họp nặng. 4. Cách phòng và điều trị COPD gây nhiều gánh nặng cho bản thân, gia đình và xã hội vì thế bệnh nhân nên chuấn bị cho mình thái độ: - Khi nghi ngờ bị COPD cần gặp bác sĩ sớm đế
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Viêm phổi do S.pneumoniae
5 p | 181 | 26
-
Giáo trình Bệnh phổi và lao: Phần 1
65 p | 117 | 19
-
Phòng bệnh cúm và viêm phổi do phế cầu
6 p | 142 | 15
-
Mùa hè và bệnh viêm phổi ở trẻ
7 p | 113 | 12
-
Tổng quan về bệnh viêm phổi
6 p | 139 | 12
-
Ho ra máu: "Chết ngạt trên cạn"
7 p | 121 | 11
-
Phòng nhiễm khuẩn hô hấp cấp trong mùa lạnh cho trẻ
5 p | 146 | 11
-
Dùng mật ong chữa ho với liều lượng thế nào?
2 p | 150 | 11
-
Đừng để trẻ mắc viêm phổi
5 p | 79 | 5
-
Cách nhận biết bệnh hô hấp cấp tính ở người cao tuổi
5 p | 110 | 4
-
Giúp hiểu rõ hơn về bệnh viêm phổi
6 p | 68 | 4
-
Thực trạng kiến thức và cách chăm sóc trẻ bị bệnh viêm phổi của các bà mẹ có con dưới 5 tuổi đang điều trị tại khoa Hô hấp Bệnh viện Nhi Thanh Hóa
5 p | 11 | 4
-
Tiết xuân và các bệnh phổi, phế quản
8 p | 51 | 3
-
Đặc điểm lâm sàng và kết quả điều trị bệnh nhân nguy kịch hô hấp cấp tại Bệnh viện Nhi Đồng 2
8 p | 10 | 3
-
Ứng dụng kỹ thuật học sâu trong hỗ trợ chẩn đoán bệnh viêm phổi thông qua ảnh chụp X-quang
11 p | 12 | 3
-
Các bệnh về phổi và hô hấp: Phần 2
86 p | 22 | 2
-
Bệnh xơ phổi: Từ sinh lý bệnh đến thăm dò chức năng hô hấp
12 p | 39 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn