intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:49

89
lượt xem
16
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại công ty xuất nhập khẩu máy hà nội', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội

  1. Các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu Trong nh÷ng n¨m qua, thùc hiÖn ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN, nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· cã sù biÕn ®æi s©u s¾c vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. N­íc ta ®ang b¾t ®Çu tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ th× nhu cÇu vÒ vèn cµng trë nªn cÊp b¸ch h¬n. Nh­ng khi ®· cã vèn råi th× viÖc sö dông vèn nh­ thÕ nµo cho cã hiÖu qu¶ còng lµ vÊn ®Ò rÊt quan träng. ViÖc sö dông vèn tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ ®­îc coi lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Ngµy nay mét doanh nghiÖp muèn ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng ®ßi hái doanh nghiÖp ®ã ph¶i biÕt sö dông vèn triÖt ®Ó vµ kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh mµ ®Æc biÖt lµ vèn l­u ®éng. Vèn l­u ®éng lµ bé phËn rÊt quan träng trong vèn s¶n xuÊt kinh doanh vµ nã th­êng chiÕm tû träng rÊt lín ë nh÷ng doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. Cã thÓ nãi trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i vèn l­u ®éng lµ bé phËn sinh lêi nhiÒu nhÊt. ChØ khi nµo doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖuqu¶ th× doanh nghiÖp ®ã míi cã vèn ®Ó t¸i ®Çu t­ gi¶n ®¬n vµ t¸i ®Çu t­ më réng nh»m ®em l¹i lîi nhuËn ngµy cµng cao cho doanh nghiÖp trong hµnh lang ph¸p lý vÒ tµi chÝnh vµ tÝn dông mµ nhµ n­íc ®· quy ®Þnh. ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng cã ý nghÜa hÕt søc quan träng, lµ sù sèng cßn cña c¸c doanh nghiÖp khi t×m chç ®øng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Do ®ã viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®ang lµ vÊn ®Ò bøc thiÕt ®Æt ra ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Trong thùc tÕ hiÖn nay ë ViÖt Nam hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ mét vÊn ®Ò ®ang ®­îc quan t©m. Nh×n chung hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cßn ®ang ë møc thÊp so víi c¸c doanh nghiÖp trªn thÕ giíi. NÕu chóng ta kh«ng cã gi¶i ph¸p kÞp thêi ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån tµi chÝnh th× c¸c doanh nghiÖp sÏ khã ®øng v÷ng ®­îc trong m«i tr­êng c¹nh tranh quèc tÕ vµ sÏ dÉn ®Õn nguy c¬ tôt hËu. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy, qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña gi¸o viªn
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. h­íng dÉn cïng tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, t«i xin m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn th«ng qua ®ã nghiªn cøu: “C¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi”. §Ò tµi nghiªn cøu gåm 3 phÇn: Ch­¬ng I: C¬ së lý luËn vÒ vèn l­u ®éng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi. Ch­¬ng III: C¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng I C¬ së lý luËn vÒ vèn l­u ®éng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i I. Vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i 1. Kh¸i niÖm vÒ vèn l­u ®éng Vèn l­u ®éng lµ mét bé phËn cña vèn s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng vµ vèn l­u th«ng ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh b×nh th­êng. Tµi s¶n l­u ®éng cña doanh nghiÖp lµ nh÷ng tµi s¶n tiÒn tÖ hoÆc cã thÓ chuyÓn thµnh tiÒn tÖ trong chu kú kinh doanh. Nã bao gåm: - Vèn b»ng tiÒn, bao gåm: + TiÒn mÆt t¹i quü (gåm c¶ ng©n phiÕu) + TiÒn göi ng©n hµng + TiÒn ®ang chuyÓn - Hµng tån kho: C¸c lo¹i tµi s¶n hµng tån kho ®­îc ph©n lo¹i theo vËt t­ cña quy tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i bao gåm: + Hµng tån kho + Hµng ®ang ®i trªn ®­êng + Hµng göi b¸n Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tµi s¶n hµng tån kho cßn bao gåm c¶ phÇn dù phßng gi¶m gi¸ hµng ho¸ tån kho. - øng tr­íc vµ tr¶ tr­íc: Lµ nh÷ng kho¶n øng vµ thanh to¸n tr­íc cho c¸c nhµ cung øng theo hîp ®ång kinh doanh, c¸c kho¶n t¹m øng kh¸c. - C¸c kho¶n ph¶i thu: Bao gåm: + Ph¶i thu tõ kh¸ch hµng: Thanh to¸n víi ng­êi mua, trong kinh doanh hiÖn ®¹i nî ph¶i thu tõ kh¸ch hµng lµ nh÷ng kho¶n nî cã nguån gèc tõ viÖc b¸n hµng hoÆc cung øng dÞch vô vµ c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c nh­ h¹ gi¸ chiÕt khÊu, gi¶m gi¸ c¸c kho¶n ph¶i thu. + Ph¶i thu néi bé: C¸c kho¶n t¹m øng cho c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp.
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - §Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n: Gåm c¸c cæ phiÕu, tr¸i phiÕu th­¬ng phiÕu ng¾n h¹n mµ doanh nghiÖp ®· mua nh»m môc ®Ých sinh lêi tõ viÖc thu lîi tøc, cæ tøc vµ gi¸ trÞ chøng kho¸n ng¾n h¹n. Nh÷ng tµi s¶n nµy còng xem nh­ tiÒn cã thÓ sö dông ngay ®­îc v× qua thÞ tr­êng chøng kho¸n cÊp II ta cã thÓ chuyÓn nh­îng ®Ó thu tiÒn vµ bÊt cø lóc nµo. - Chi sù nghiÖp: lµ nh÷ng kho¶n chi mét lÇn nh­ng ®­îc ph©n bæ cho nhiÒu thêi kú kh¸c nhau. §Æc ®iÓm næi bËt nhÊt cña vèn l­u ®éng lµ tham gia trùc tiÕp vµ hoµn toµn kh«ng ngõng, lu«n lu«n thay ®æi h×nh th¸i biÓu hiÖn. Qu¸ tr×nh thay ®æi h×nh th¸i biÓu hiÖn cña vèn l­u ®éng g¾n liÒn víi mua b¸n hµng ho¸ vµ s¶n phÈm dÞch vô cña doanh nghiÖp vµ do ®ã t¹o nªn qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn trong kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ho¹t ®éng trong lÜnh vùc l­u th«ng hµng ho¸, sù vËn ®äng cña vèn tr¶i qua hai giai ®o¹n: + Giai ®o¹n 1: Doanh nghiÖp ph¶i øng ra mét sè l­îng tiÒn nhÊt ®Þnh ®Ó mua vËt t­ hµng ho¸ tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau vÒ dù tr÷. VL§ ®­îc chuyÓn tõ h×nh th¸i tiÒn tÖ sang h×nh th¸i hµng ho¸. + Giai ®o¹n 2: Doanh nghiÖp dïng hµng ho¸ dù tr÷ b¸n cho kh¸ch hµng ®Ó thu tiÒn vÒ vèn tõ h×nh th¸i hµng ho¸ ®­îc chuyÓn sang h×nh th¸i tiÒn tÖ. Trong cïng mét thêi ®iÓm vèn l­u ®éng tån t¹i d­íi c¶ hai h×nh th¸i. Còng do vèn l­u ®éng lu«n vËn ®éng nªn kÕt cÊu cña vèn l­u ®éng lu«n biÕn ®æi vµ ph¶n ¸nh sù vËn ®éng kh«ng ngõng cña ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2. Ph©n lo¹i vèn l­u ®éng §Ó ph©n lo¹i vèn l­u ®éng ta cã thÓ dùa vµo mét sè chØ tiªu sau: a) Dùa vµo sù vËn ®éng cña vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh: VL§ ®­îc chia lµm 3 phÇn: Vèn l­u ®éng trong kh©u dù tr÷, VL§ trong kh©u l­u th«ng, VL§ trong kh©u s¶n xuÊt. - VL§ trong kh©u dù tr÷: §èi víi c¸c doanh nghiÖp dÞch vô VL§ trong kh©u dù tr÷ bao gåm: Vèn dù tr÷ vËt liÖu, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ nh»m ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn, liªn tôc.
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - VL§ trong kh©u s¶n xuÊt: Trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i vµ doanh nghiÖp dÞch vô kh«ng mang tÝnh chÊt s¶n xuÊt th× kh«ng cã vèn l­u ®éng vËn ®éng ë kh©u nµy. §èi víi c¸c doanh nghiÖp dÞch vô mang tÝnh chÊt s¶n xuÊt VL§ nµy bao gåm: + Vèn vÒ s¶n phÈm dë dang ®ang chÕ t¹o: lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dµng dïng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, x©y dùng hoÆc ®ang n»m trªn c¸c ®Þa ®iÓm lµm viÖc ®îi chÕ biÕn tiÕp, chi phÝ trång trät dë dang... + Vèn b¸n thµnh phÈm tù chÕ: còng lµ gi¸ trÞ c¸c s¶n phÈm dë dang nh­ng kh¸c s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o ë chç ®· hoµn thµnh giai ®o¹n chÕ biÕn nhÊt ®Þnh. + Vèn vµ phÝ tæn ®îi ph©n bæ (chi phÝ tr¶ tr­íc) lµ nh÷ng phÝ tæn chi ra trong kú, nh­ng cã t¸c dông cho nhiÒu kú s¶n xuÊt v× thÕ ch­a tÝnh hÕt vµo gi¸ thµnh mµ sÏ tÝnh vµo gi¸ thµnh c¸c kú sau: - VL§ trong kh©u l­u th«ng bao gåm: + Vèn thµnh phÈm biÓu hiÖn b»ng tiÒn sè s¶n phÈm ®· nhËp kho vµ chuÈn bÞ c¸c c«ng t¸c tiªu thô. + Vèn b»ng tiÒn bao gåm tiÒn mÆt t¹i quü, tiÒn ®ang chuyÓn vµ tiÒn göi ng©n hµng. + Vèn thanh to¸n lµ nh÷ng kho¶n ph¶i thu t¹m øng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua b¸n vËt t­ hµng ho¸ hoÆc thanh to¸n néi bé. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy cã thÓ thÊy vèn n»m trong qu¸ tr×nh dù tr÷ nguyªn vËt liÖu vµ vèn n»m trong kh©u l­u th«ng kh«ng tham gia trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt. Ph¶i chó ý t¨ng khèi l­îng s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o víi møc hîp lý v× sè vèn nµy tham gia trùc tiÕp vµo viÖc t¹o nªn gi¸ trÞ míi. b) Ph©n lo¹i theo h×nh th¸i biÓu hiÖn: VL§ ®­îc chia lµm 2 lo¹i - VËt t­ hµng ho¸: lµ c¸c kho¶n vèn l­u ®éng cã h×nh th¸i biÓu hiÖn b»ng hiÖn vËt cô thÓ nh­ nguyªn nhiªn liÖu, s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm, thµnh phÈm... - Vèn b»ng tiÒn. c) Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh vµ quyÒn së h÷u: - Vèn chñ së h÷u: gåm 3 phÇn:
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + Vèn ®ãng gãp cña c¸c chñ ®Çu t­ ®Ó më réng hoÆc thµnh lËp doanh nghiÖp. Chñ së h÷u doanh nghiÖp cã thÓ lµ nhµ n­íc, c¸ nh©n hoÆc c¸c tæ chøc tham gia liªn doanh, c¸c cæ ®«ng mua hoÆc n¾m gi÷ cæ phiÕu. BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo khi míi thµnh lËp ph¶i cã ®ñ vèn ph¸p ®Þnh. Trong mçi lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c nhau th× VL§ cña doanh nghiÖp lµ kh¸c nhau. Ngoµi ra doanh nghiÖp cßn cã sè vèn ®iÒu lÖ, ®©y lµ sè vèn thùc cã cña doanh nghiÖp vµ sè vèn nµy ph¶i lín h¬n hoÆc b»ng sè vèn ph¸p ®Þnh. + Vèn ®­îc bæ sung tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: Sau mçi kú s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh cña kú ®ã. Mét phÇn lîi nhuËn sau thuÕ ®­îc chia cho c¸c ®èi t­îng liªn quan. Mét phÇn kh¸c ®­îc bæ sung vµo vèn kinh doanh mµ chñ yÕu lµ vèn l­u ®éng vµ ®©y lµ mét bé phËn cña vèn chñ së h÷u. + C¸c kho¶n chªnhlÖch do ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n, chªnh lÖch tØ gi¸ ch­a xö lý vµ c¸c quü ®­îc h×nh thµnh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh­ quü phóc lîi quü ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Nh÷ng doanh nghiÖp nhµ n­íc vèn ho¹t ®éng lµ do nhµ n­íc cÊp ngay tõ khi míi thµnh lËp trªn c¬ së b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. - Vèn vay: Víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ nh­ hiÖn nay, quy m« kinh doanh ngµy nay cã xu h­íng më réng, nhu cÇu sö dông vèn ngµy cµng ph¸t triÓn. Do vËy nguån vèn chñ së h÷u chØ ®¸p øng phÇn nµo nhu cÇu vèn kinh doanh. §Ó cã ®ñ vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh c¸c doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng t¹o ra cho m×nh nguån vèn ®Ó kinh doanh. Mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt lµ ®i vay vèn. H×nh thøc ®i vay cña doanh nghiÖp lµ: Vay ng©n hµng, vay c¸c tæ chøc kinh tÕ hoÆc cña c¸c c¸ nh©n hay vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông nh»m t¹o ra mét l­îng vèn cao h¬n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn khi thùc hiÖn hîp ®ång phï hîp víi lîi Ých kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ kh«ng tr¸i víi ph¸p luËt. Víi mçi h×nh thøc vay vèn l¹i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn x©y dùng rµng buéc kh¸c nhau. NÕu doanh nghiÖp vay cña tæ chøc tÝn dông ng©n hµng th× ®iÒu kiÖn ®Ó xÐt vèn vay lµ doanh nghiÖp ph¶i lµm ¨n cã l·i, cã tµi s¶n thÕ chÊp mµ sè tµi s¶n nµy ch­a ®em ra thÕ chÊp. Sau 1 chu kú hoÆc mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh doanh nghiÖp ph¶i hoµn tr¶ tiÒn vay vèn.
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ngoµi viÖc vay vèn cña tæ chøc tÝn dông, cña ng©n hµng, c¸ nh©n qua viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu, cßn xuÊt hiÖn viÖc vay vèn lÉn nhau mµ thùc chÊt lµ chiÕm dông vèn lÉn nhau. Nh­ vËy viÖc vay vèn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi, n¾m b¾t ®­îc c¬ héi kinh doanh vµ ph¸t triÓn lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. - Vèn liªn doanh: Ngoµi vèn tù cã, vèn vay doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng thªm b»ng h×nh thøc gãp vèn liªn doanh, víi h×nh thøc nhËn gãp vèn liªn doanh tøc lµ doanh nghiÖp cïng hîp t¸c víi nhau trong vÊn ®Ò kinh doanh nh»m môc ®Ých hai bªn cïng cã lîi. - Vèn kh¸c: Trªn thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh cã nh÷ng kho¶n ph¶i tr¶ ph¶i nép: nh­ nî ph¶i tr¶ ng­êi b¸n, ph¶i tr¶ néi bé, thuÕ vµ c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch nh­ng ch­a ®Õn kú ph¶i tr¶, nh÷ng kho¶n ng­êi mua ph¶i tr¶ tiÒn tr­íc, tiÒn l­¬ng, tiÒn b¶o hiÓm, y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn... Nh÷ng kho¶n nµy ®­îc coi nh­ lµ vèn tù cã cña doanh nghiÖp mÆc dï doanh nghiÖp kh«ng cã quyÒn së h÷u, nh÷ng vÉn ®­îc quyÒn sö dông t¹m thêi vµo ho¹t ®éng kinh doanh mµ kh«ng ph¶i tr¶ bÊt kú mét kho¶n ký göi nµo. Víi c¸c ph©n lo¹i vèn nh­ trªn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý vèn mµ doanh nghiÖp n¾m gi÷ ®ång thêi cho thÊy quy m« cña tõng lo¹i vèn ®Ó tõ ®ã cã kÕ ho¹ch khai th¸c mét c¸ch chñ ®éng, tÝch cùc gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp. d) KÕt cÊu vèn l­u ®éng KÕt cÊu VL§ thùc chÊt lµ tØ träng tõng kho¶n vèn trong tæng nguån VL§ cña doanh nghiÖp. Th«ng qua kÕt cÊu cña VL§ cho thÊy sù ph©n bæ cña vèn trong tõng giai ®o¹n lu©n chuyÓn hoÆc trong tõng nguån vèn, tõ ®ã doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®­îc ph­¬ng h­íng vµ träng ®iÓm qu¶n lý vèn nh»m ®¸p øng kÞp thêi ®èi víi tõng thêi kú kinh doanh. KÕt cÊu cña VL§ chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè nh­: ®Æc ®iÓm ngµnh nghÒ kinh doanh, tr×nh ®é tæ chøc. V× vËy trong doanh nghiÖp kh¸c nhau th× kÕt cÊu vèn l­u ®éng còng kh¸c nhau, nã phô thuéc vµo c¸c nhãm nh©n tè sau: - Nhãm nh©n tè vÒ mua s¾m vËt t­ vµ tiªu thô s¶n phÈm: C¸c doanh nghiÖp hµng n¨m ph¶i sö dông nhiÒu lo¹i vËt t­ kh¸c nhau. NÕu kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c ®¬n vÞ b¸n hµng xa hoÆc gÇn, kú h¹n b¸n hµng,
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chñng lo¹i, sè l­îng vµ gi¸ c¶ phï hîp víi yªu cÇu th× cã sù thay ®æi ®Õn tû träng VL§ bá vµo kh©u dù tr÷. §iÒu kiÖn tiªu thô s¶n phÈm còng ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh ®Õn kÕt cÊu VL§. Khèi l­îng tiªu thô s¶n phÈm mçi lÇn nhiÒu hay Ýt, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi c¸c ®¬n vÞ mua hµng dµi hay ng¾n ®Òu trùc tiÕp ¶nh h­ëng tíi tû träng thµnh phÈm vµ hµng ho¸ xuÊt ra nhê ng©n hµng thu hé. - Nhãm nh©n tè vÒ mÆt thanh to¸n: NÕu sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n hîp lý, gi¶i quyÕt thanh to¸n kÞp thêi th× tØ träng vèn trong kh©u l­u th«ng sÏ thay ®æi. §Æc biÖt trong x©y l¾p viÖc sö dông c¸c thÓ thøc thanh to¸n kh¸c nhau tæ chøc thñ tôc thanh to¸n, t×nh h×nh chÊp hµnh kû luËt thanh to¸n cã ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn tû träng vèn bá vµo kh©u s¶n xuÊt vµ kh©u l­u th«ng. Ngoµi c¸c nh©n tè nªu trªn, kÕt cÊu VL§ cßn lÖ thuéc vµo tÝnh chÊt thêi vô s¶n xuÊt, tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý doanh nghiÖp. T×m hiÓu thµnh phÇn còng nh­ nghiªn cøu kÕt cÊu néi dung vèn l­u ®éng lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi viÖc sö dông chÝnh x¸c vµ cã hiÖu qu¶ sè vèn ®ã trong mçi doanh nghiÖp. 3. Vai trß cña vèn l­u ®éng Vèn l­u ®éng ®­îc coi lµ nguån lùc quan träng nhÊt trong doanh nghiÖp. Vèn lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Tr­íc hÕt vèn lµ ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn thñ tôc ph¸p lý thµnh lËp. TiÕp theo khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i cã vèn ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ VL§ phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Víi sù c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ ngµy cµng khèc liÖt th× vèn lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña doanh nghiÖp. NÕu thõa nhËn vèn doanh nghiÖp kh«ng thÓ chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh­ kh«ng thÓ më réng quy m« vµ khi ®ã doanh nghiÖp sÏ bÞ c¹nh tranh bëi c¸c ®èi thñ kh¸c m¹nh h¬n, nh­ vËy quy m« kinh doanh sÏ bÞ thu hÑp thËm chÝ dÉn tíi ph¸ s¶n. VL§ cßn lµ c«ng cô ph¶n ¸nh vµ ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña hµng ho¸, còng nh­ ph¶n ¸nh vµ kiÓm tra qu¸ tr×nh mua s¾m, dù tr÷ b¸n hµng cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c vèn l­u ®éng lu©n chuyÓn nhanh hay chËm cßn ph¶n ¸nh thêi gian l­u thong cã hîp lý hay kh«ng. Do ®ã th«ng qua t×nh h×nh lu©n chuyÓn VL§ cña doanh nghiÖp, c¸c nhµ hµng qu¶n doanh nghiÖp cã thÓ ®¸nh
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. gi¸ kÞp thêi ®èi víi c¸c mÆt hµng mua s¾m dù tr÷ s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ sö dông vèn ¶nh h­ëng tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú, do vËy viÖc qu¶n lý vèn cã ý nghÜa quan träng. Sö dông vèn hîp lý sÏ cho phÐp khai th¸c tèi ®a n¨ng lùc ho¹t ®éng cña TSL§ gãp phÇn h¹ thÊp chi phÝ kinh doanh, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Tãm l¹i VL§ cã vai trß rÊt quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, viÖc t×m hiÓu vµ nghiªn cøu vÊn ®Ò sö dông vèn l­u ®éng lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt nh»m ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p tèi ­u phôc vô cho chiÕn l­îc kinh doanh trong doanh nghiÖp. II. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i 1. HiÖu qu¶ kinh doanh HiÖu qu¶ kinh doanh ®­îc hiÓu lµ chØ tiªu chÊt l­îng ph¶n ¸nh mèi t­¬ng quan so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®­îc theo môc tiªu ®· x¸c ®Þnh víi chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh nÕu chi phÝ bá ra Ýt nh­ng kÕt qu¶ thu ®­îc l¹i cao th× cã nghÜa hiÖu qu¶ kinh doanh tèt vµ ng­îc l¹i. §Ó ho¹t ®éng, doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ph¶i cã c¸c môc tiªu hµnh ®éng cña m×nh trong tõng thêi kú, ®ã cã thÓ lµ c¸c môc tiªu x· héi còng cã thÓ lµ c¸c môc tiªu kinh tÕ cña chñ doanh nghiÖp vµ doanh nghiÖp lu«n t×m c¸ch ®Ó ®¹t c¸c môc tiªu ®ã víi chi phÝ thÊp nhÊt ®ã lµ hiÖu qu¶. HiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc thÓ hiÖn trªn hai khÝa c¹nh sau: HiÖu qu¶ x· héi: ThÓ hiÖn sù ®ãng gãp cña doanh nghiÖp trong viÖc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu kinh tÕ x· héi nh­ t¨ng c­êng c¸c kho¶n phóc lîi t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ hiÖu qu¶ chØ xÐt trªn ph­¬ng diÖn kinh tÕ cña ho¹t ®éng kinh doanh. Nã m« t¶ mèi t­¬ng quan gi÷a lîi Ých kinh tÕ mµ doanh nghiÖp ®¹t ®­îc víi chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®­îc lîi Ých ®ã. HiÖu qu¶ kinh tÕ lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña doanh nghiÖp vµ chñ doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ kinh tÕ lµ chØ tiªu chÊt l­îng quan träng ph¶n ¸nh mèi quan hÖ ®¹t ®­îc gi÷a kÕt qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ vµ chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®ã:
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. HiÖu qu¶ = Error! KÕt qu¶ cña doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng th­êng lµ ®¹t ®­îc doanh thu hoÆc lîi nhuËn trong kú. Chi phÝ cho ho¹t ®éng kinh doanh lµ sè l­îng vèn ®Çu t­ ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®ã. 2. HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ ph¶i th­êng xuyªn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ph¶n ¸nh t×nh h×nh sö dông VL§ trong doanh nghiÖp, ®­îc thÓ hiÖn b»ng mèi quan hÖ gi÷a kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh víi sè vèn l­u ®éng ®Çu t­ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. HiÖu qu¶ sö dông VL§ = Error! Nh­ ta ®· biÕt VL§ tiÕp diÔn kh«ng ngõng, lÆp ®i lÆp l¹i cã tÝnh chÊt chu kú gäi lµ chu chuyÓn VL§, thêi gian cña mét kú lu©n chuÈn biÓu thÞ tèc ®é chu chuÈn VL§ hay cßn gäi lµ hiÖu suÊt lu©n chuyÓn VL§. HiÖu suÊt lu©n chuyÓn VL§ biÓu hiÖn tr×nh ®é nghÖ thuËt sö dông VL§ trong doanh nghiÖp. Nã th­êng biÓu thÞ qua 2 chØ tiªu. Sè lín lu©n chuyÓn VL§ trong kú vµ sè ngµy ®Ó hoµn thµnh mét lÇn lu©n chuyÓn cßn gäi lµ kú lu©n chuyÓn b×nh qu©n). Sö dông hiÖu qu¶ VL§ mang tÝnh cÊp thiÕt ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. VL§ lµ mét bé phËn quan träng cña tæng nguån vèn, lµ yÕu tè kh«ng thÓ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt lµ trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. ViÖc sö dông VL§ kh«ng tèt cã thÓ kh«ng thÓ kh«ng b¶o tån ®­îc vèn, quy m« bÞ thu hÑp, ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt vµ nhu vËy ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ kinh doanh. VL§ vËn ®éng kh«ng ngõng trong c¸c giai ®o¹n cïng víi h×nh th¸i biÓu hiÖn phøc t¹p, ®iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh kinh doanh ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý vµ sö dông VL§ thÝch hîp. 3. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông VL§ Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× VL§ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lu«n lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc ®Æt ra. Cã thÓ coi VL§ nh­ lµ nhùa sèng tuÇn hoµn trong doanh nghiÖp. V× v¹y doanh nghiÖp muèn ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn ®­îc th×
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. VL§ kh«ng thÓ thiÕu vµ ph¶i liªn tôc tuÇn hoµn, liªn tôc l­u th«ng. Mét doanh nghiÖp thiÕu vèn th× kh«ng thÓ ho¹t ®éng ®­îc, nh­ng nÕu cã vèn mµ sö dông kÐm hiÖu qu¶, ®Ó mÊt dÇn ®ång vèn th× doanh nghiÖp sÏ ®i vµo bÕ t¾c. §iÒu ®ã nãi lªn r»ng VL§ cã ý kiÕn sèng cßn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vµ nã cã vai trß tuyÖt ®èi tíi sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp. Ngµy nay c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× yªu cÇu vÒ VL§ lµ lín, nh­ nguån kinh tÕ thÞ tr­êng còng t¹o ra m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi, gióp doanh nghiÖp cã thÓ tù chñ vÒ tµi chÝnh cã thÓ huy ®éng vèn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. V× vËy mµ vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ®ßi hái ®ång vèn sö dông vµo kinh doanh ph¶i cã hiÖu qu¶ vµ hiÖu qu¶ tèi ®a. Trªn gãc ®é tµi chÝnh doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ®Õn chØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông vèn tõ ®ã xem xÐt t×nh h×nh sö dông VL§ cña doanh nghiÖp ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ bao gåm: 3.1. HÖ sè thanh to¸n: HÖ sè nµy dïng ®Ó xem xÐt kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp ®èi víi kho¶n ph¶i tr¶ ng¾n h¹n, gåm hÖ sè thanh to¸n hiÖn t¹i vµ hÖ sè thanh to¸n nhanh. - HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn t¹i lµ th­íc ®o kh¶ n¨ng cã thÓ tr¶ nî cña doanh nghiÖp, nã chØ ra ph¹m vi quy m« mµ c¸c yªu s¸ch cña d­ nî ®­îc trang tr¶i b»ng tµi kho¶n l­u ®éng cã thÓ chuyÓn thµnh tiÒn trong kú phï hîp víi thêi h¹n nî ph¶i tr¶: HÖ sè kh¶ n¨ng;thanh to¸n hiÖn thêi Error! Bookmark not defined. = Error! §©y lµ tû lÖ gi÷a TSL§ vµ nî ng¾n h¹n. §ã lµ mét trong nh÷ng th­íc ®o tèt nhÊt ®­îc sö dông th­êng xuyªn trong ®o l­êng vÒ søc m¹nh tµi chÝnh. HÖ sè ®ã tr¶ lêi c©u hái: Doanh nghiÖp cã ®ñ tµi s¶n l­u ®éng ®Ó tr¶ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n kh«ng? - HÖ sè thanh to¸n nhanh: lµ th­íc ®o kh¶ n¨ng tr¶ nî ngay, kh«ng ®­îc dùa vµo b¸n vËt t­ hay hµng ho¸ (kÓ c¶ s¶n phÈm) lµ mét ®Æc tr­ng tµi chÝnh quan träng cña doanh nghiÖp. ChØ tiªu nµy tr¶ lêi c©u hái: NÕu thu thËp b¸n hµng kh«ng cßn n÷a th× doanh nghiÖp cã thÓ tr¶ ®­îc nî ng¾n h¹n kh«ng? C¨n cø vµo c¸c nguån tiÒn
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cã thÓ huy ®éng nhanh vµ c¸c kho¶n cã thÓ dÔ dµng chuyÓn thanh tiÒn bao gåm: tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, tiÒn ®ang chuyÓn c¸c kho¶n ®Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n. 3.2. HÖ sè phôc vô vèn l­u ®éng HÖ sè nµy cho biÕt víi mét ®ång vèn l­u ®éng bá ra th× thu l¹i cho doanh nghiÖp bao nhiªu ®ång doanh thu. BiÓu hiÖn cña hÖ sè nµy lµ mèi quan hÖ gi÷a doanh thu ®¹t ®­îc trong kú víi VL§ b×nh qu©n sö dông trong kú: M HVL§ = _______________________ V LD V1 / 2  V2  V3 .... Vn / 2 VLD  n 1 Trong ®ã: HVL§ : HÖ sè phôc vô vèn l­u ®éng M: Tæng doanh thu trong kú V LD : Vèn l­u ®éng b×nh qu©n trong kú V1 ... Vn : Vèn l­u ®éng t¹i c¸c thêi ®iÓm kiÓm kª n : sè thêi ®iÓm kiÓm kª HÖ sè phôc vô VL§ cµng cao tøc lµ víi 1 ®ång VL§ bá ra cã thÓ ®em l¹i nhiÒu ®ång doanh thu. Khi ®ã hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ®­îc ®¸nh gi¸ lµ tèt vµ ng­îc l¹i. 3.3. Tèc ®é chu chuyÓn VL§ Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, sù tuÇn hoµ cña vèn diÔn ra liªn tôc lÆp ®i lÆp l¹i mang tÝnh chÊt chu kú gäi lµ chu chuyÓn vèn l­u ®éng. Tèc ®é chu chuyÓn VL§ ph¶n ¸nh tæng qu¸t qu¸ tr×nh qu¶n lý, tr×nh ®é chuyªn m«n tæ chøc cña c¸n bé tõ kh©u mua ®Õn kh©u b¸n. Thêi gian cña vßng chu chuyÓn VL§ ®­îc quyÕt ®Þnh b»ng tæng sè thêi gian l­u th«ng tõ kú tuÇn hoµn nµy ®Õn kú tuÇn hoµn tiÕp theo. Thêi gian cña vßng chu chuyÓn vèn cµng ng¾n th× tèc ®é chu chuyÓn vèn cµng nhanh vµ ng­îc l¹i. Tèc ®é chu chuyÓn VL§ ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua 2 chØ tiªu sau:
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Sè vßng chu chuyÓn VL§ MGV L = ________________ V LD Trong ®ã: L : sè vßng chu chuyÓn VL§ trong kú MGV : Tæng møc doanh thu trong kú theo gi¸ vèn V LD : Vèn l­u ®éng b×nh qu©n trong kú. ChØ tiªu nµy cµng lín chøng tá r»ng sè vèn l­u ®éng chu chuyÓn cµng nhanh, ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc ®¸nh gi¸ lµ tèt. - Sè ngµy chu chuyÓn vèn l­u ®éng ph¶n ¸nh ®é dµi mét vßng quay cña VL§, chØ tiªu nµy ®­îc x¸c ®Þnh dùa vµo sè ngµy quy ­íc trong kú vµ tæng sè vßng quay trong kú ®ã. V LD N = ______________ MGV Trong ®ã: N- Sè ngµy chu chuyÓn VL§ V LD MGV: doanh thu theo gi¸ vèn b×nh qu©n 1 ngµy trong kú. ChØ tiªu nµy cµng nhá chøng tá VL§ chu chuyÓn cµng nhanh, tøc lµ hµng ho¸ Ýt bÞ ø ®äng, bé phËn vèn b»ng tiÒn ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ. Nh­ vËy hai chØ tiªu sè vßng vµ sè ngµy chu chuyÓn thùc chÊt lµ gièng nhau chØ kh¸c nhau vÒ c¸ch thÓ hiÖn. Khi sè vßng chu chuyÓn VL§ t¨ng th× sè ngµy chu chuyÓn VL§ gi¶m. Nh×n chung vèn l­u ®éng quay cµng nhiÒu vßng trong mét chu kú kinh doanh th× hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cµng cao. 3.4. HÖ sè b¶o toµn vèn l­u ®éng B¶o toµn vèn l­u ®éng cã nghÜa lµ sau mét thêi gian ho¹t ®éng vèn cña doanh nghiÖp b¶o ®¶m toµn vÑn kh«ng bÞ th©m hôt, thÊt tho¸t. Nãi c¸ch kh¸c, ®Õn kú kiÓm tra VL§ cña doanh nghiÖp vÉn ®¶m b¶o t­¬ng øng víi sè tµi s¶n l­u ®éng ban ®Çu theo thêi gi¸ hiÖn t¹i. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn VL§ lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng ®èi víi tõng doanh nghiÖp, nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn VL§ trong doanh nghiÖp chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau, nh÷ng nh©n tè xÊu
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cã thÓ lµm gi¶m VL§ vµ lµm ¶nh h­ëng tíi quy m« kinh doanh. ChÝnh v× ®iÒu nµy mµ viÖc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn trë thµnh nguyªn t¾c b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn. §èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc b¶o toµn vèn lµ yªu cÇu cña chÕ ®é h¹ch to¸n vµ lµ chØ tiªu ph¸p lÖnh cña nhµ n­íc. §Ó ®¸nh gi¸ møc ®é b¶o toµn VL§ ta cÇn x¸c ®Þnh sè VL§ hiÖn cã vµ sè VL§ ph¶i b¶o toµn ®Õn cuèi kú. Trong ®ã sè VL§ hiÖn cã ë cuèi kú trªn sæ s¸ch kÕ to¸n cña doanh nghiÖp sau khi ®· ®iÒu chØnh chªnh lÖch gi¸ cña tµi s¶n l­u ®éng theo thêi gi¸. C¸c kho¶n chªnh lÖch gi¸ ®ã ®­îc x¸c ®Þnh trong mäi tr­êng hîp thay ®æi gi¸ trÞ vËt t­ hµng ho¸ do Nhµ n­íc quy ®Þnh hoÆc vËt t­ hµng ho¸ mua theo gi¸ tho¶ thuËn trªn thÞ tr­êng. Vèn l­u ®éng ph¶i b¶o toµn ®Õn cuèi kú ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Vèn l­u ®éng ph¶i; b¶o toµn ®Õn cuèi kú = Vèn l­u ®éng;®Çu kú x HÖ sè ®iÒu chØnh b×nh qu©n;gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc VL§ hiÖn cã cuèi kú vµ VL§ ph¶i b¶o toµn cuèi kú ta so s¸nh chóng víi nhau: HÖ sè b¶o toµn VL§ = Error! NÕu hÖ sè nµy > 1 th× doanh nghiÖp ®· b¶o toµn vµ ph¸t triÓn VL§. Ng­îc l¹i nÕu hÖ sè nµy < 1 doanh nghiÖp kh«ng b¶o toµn ®­îc VL§ nghÜa lµ sau khi lo¹i trõ ¶nh h­ëng cña gi¸ VL§ cña doanh nghiÖp bÞ th©m hôt. Khi sö dông hÖ sè b¶o toµn VL§ th× ch­a thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc møc ®é hiÖu qu¶ sö dông VL§ trong doanh nghiÖp mµ chØ ®¸nh gi¸ ®­îc tæng qu¸t vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. 3.5. HÖ sè sinh lêi cña VL§ HÖ sè doanh lîi cña vèn l­u ®éng. §©y lµ chØ tiªu chÊt l­îng rÊt quan träng, ph¶n ¸nh râ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång VL§ sö dông trong kú t¹o ra ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn? HÖ sè doanh lîi VL§ = Error! HÖ sè sinh lêi bao gåm c¸c chØ tiªu: - Tû suÊt lîi nhuËn doanh thu.
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. HÖ sè nµy ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a lîi nhuËn sau thuÕ vµ doanh thu thuÇn trong kú cña doanh nghiÖp. Nã thÓ hiÖn, khi thùc hiÖn mét ®ång doanh thu thuÇn trong kú doanh nghiÖp cã thÓ thu ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn rßng. Tû suÊt lîi nhuËn doanh thu = Error! - HÖ sè kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn kinh doanh kh«ng tÝnh tíi ¶nh h­ëng cña thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp vµ nguån gèc cña vèn kinh doanh: chØ tiªu nµy cho biÕt sè ngµy cÇn thiÕt ®Ó vèn hµng ho¸ dù tr÷ quay trän mét vßng. ChØ tiªu vßng quay vèn hµng ho¸ dù tr÷ vµ sè ngµy chu chuyÓn vèn hµng ho¸ dù tr÷ vµ cã quan hÖ tØ lÖ nghÞch víi nhau, vßng quay t¨ng th× ngµy chu chuyÓn gi¶m vµ ng­îc l¹i: - Vßng quay c¸c kho¶n thu: ph¶n ¸nh tèc ®é chuyÓn ®æi c¸c kho¶n ph¶i thu thµnh tiÒn mÆt cña doanh nghiÖp: Vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu = Error! Kú thu tiÒn b×nh qu©n = Error! NÕu hÖ sè vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu cao thÓ hiÖn doanh nghiÖp thu håi nhanh c¸c kho¶n nî. Trong khi kinh doanh doanh nghiÖp nªn ®¸nh gi¸ nghiªn cøu kü nh÷ng kho¶n ph¶i thu th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña khachs hµng hoÆc uy tÝn cña hä nh»m ®­a ra ph­¬ng thøc kinh doanh thÝch hîp. - Vßng quay c¸c kho¶n ph¶i tr¶ Sè vßng quay c¸c kho¶n ph¶i tr¶ = Error! Kú tr¶ tiÒn b×nh qu©n = Error!Error! Bookmark not defined. Sè ngµy ph©n tÝch trong kú th­êng tÝnh b»ng 1 n¨m b»ng 360 ngµy. NÕu vßng quay c¸c kho¶n ph¶i tr¶ thÊp doanh nghiÖp ®· tËn dông ®­îc mét sè vèn t¹m thêi ®Ó bæ sung cho vèn kinh doanh: - Tû lÖ c¸c kho¶n ph¶i thu; so víi c¸c kho¶n ph¶i tr¶ = Error! x 100 ChØ tiªu nµy cho ta biÕt tû lÖ cµng lín chøng tá doanh nghiÖp chiÕm dông vèn cµng nhiÒu vµ ng­îc l¹i.
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - HÖ sè phôc vô vèn c«ng cô, dông cô, nguyªn vËt liÖu: HÖ sè nµy ph¶n ¸nh mét ®ång vèn c«ng cô, dông cô, nguyªn vËt liÖu bá ra th× ho¹t ®éng kinh doanh sÏ ®em l¹i cho doanh nghiÖp bao nhiªu ®ång doanh thu. HÖ sè phôc vô vèn; c«ng cô dông cô = Error! NVL HÖ sè kh¶ n¨ng sinh lêi;vèn kinh doanh = Error!‘ Tû suÊt lîi nhuËn rßng cña vèn kinh doan. Nã ph¶n ¸nh mçi ®ång vèn sö dông trong kú t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Tû suÊt lîi nhuËn rßng;cña vèn kinh doanh = Error! - Tû suÊt lîi nhuËn vèn chñ së h÷u: §©y lµ chØ tiªu mµ c¸c nhµ ®Çu t­ rÊt quan t©m, hÖ sè nµy ®o l­êng møc lîi nhuËn thu ®­îc lªn mçi ®ång vèn chñ së h÷u trong kú. Tû suÊt lîi nhuËn; vèn chñ së h÷u = Error! Ngoµi bèn chØ tiªu chung ph©n tÝch trªn ®Ó thÊy râ ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ta xem xÐt c¸c chØ tiªu sau: - HÖ sè vßng quay vèn hµng ho¸ dù tr÷: hµng ho¸ dù tr÷ ®­îc coi lµ bé phËn chñ yÕu cña VL§ trong doanh nghiÖp, do vËy tèc ®ä chu chuyÓn hµng ho¸ tån kho cã ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é chu chuyÓn cña toµn bé VL§ vµ ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. Tèc ®é l­u chuyÓn hµng tån kho cho ta biÕt sè vßng quay b×nh qu©n cña hµng ho¸ ®­îc b¸n ra. HÖ sè vßng quay vèn hµng ho¸ dù tr÷ ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: HÖ sè vßng quay;vèn hµng ho¸ dù tr÷ = Error! HÖ sè vßng quay vèn hµng ho¸ dù trø mµ cao lµm cho doanh nghiÖp cñng cè lßng tin vµo kh¶ n¨ng thanh to¸n. Ng­îc l¹i hÖ sè nµy thÊp gîi lªn t×nh h×nh doanh nghiÖp bÞ ø ®äng vËt t­ hµng ho¸ v× kh«ng cÇn dïng hoÆc dù tr÷ qu¸ nhiÒu hoÆc s¶n phÈm bÞ tiªu thô chËm v× s¶n xuÊt ch­a b¸n s¸t nhu cÇu thÞ tr­êng. HÖ sè nµy phô thuéc vµo c¸c yÕu tè nh­ ph­¬ng thøc b¸n hµng, ph­¬ng thøc b¶o qu¶n, kÕt cÊu hµng tån kho. Nh­ vËy tõng doanh nghiÖp ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý hµng tån kho phï hîp nh»m ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. Sè ngµy chu chuyÓn;vèn hµng ho¸ dù tr÷ = Error!
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. L­îng vèn nµy th­êng chiÕm tØ träng nhá trong tæng vèn l­u ®éng. Nh­ng ®«i khi nã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc tiªu thô hµng ho¸ tøc lµ ¶nh h­ëng tíi doanh thu. NÕu hÖ sè phôc vô vèn c«ng cô, dông cô cµng cao th× hiÖu qu¶ sö dông VL§ tèt vµ ng­îc l¹i. III. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§ ViÖc x¸c ®Þnh c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng lµ c¬ së t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông VL§ trong doanh nghiÖp. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§ rÊt phøc t¹p vµ ®a d¹ng nh­ng chung quy l¹i ng­êi ta ph©n thµnh hai lo¹i: * Nhãm nh©n tè cã hÓ l­îng ho¸ ®­îc * Nhãm nh©n tè kh«ng thÓ l­îng ho¸ ®­îc 1. Nhãm nh©n tè cã thÓ l­îng ho¸ ®­îc - Doanh thu trong kú: Cïng mét l­îng VL§, nÕu nh­ doanh thu trong kú cµng cao th× hiÖu qu¶ sö dông VL§ lµ tèt vµ ng­îc l¹i. NÕu doanh thu trong kú thÊp th× hiÖu qu¶ sö dông VL§ lµ kÐm. Tõ ®ã cã thÓ thÊy r»ng viÖc t¨ng doanh thu hay t¨ng møc l­u chuyÓn hµng ho¸ lµ môc tiªu ph©n ®Êu cña mäi doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn viÖc t¨ng møc l­u chuyÓn hµng ho¸ cã thÓ kÐo theo chi phÝ kinh doanh t¨ng. Nh­ng nÕu tèc ®é t¨ng doanh thu lín h¬n tèc ®é t¨ng chi phÝ th× vÉn ®¶m b¶o cã l·i tøc lµ viÖc sö dông vèn l­u ®éng cã hiÖu qu¶. - Chi phÝ kinh doanh: Cã thÓ hiÓu chi phÝ kinh doanh lµ ®¶m b¶o tèt nhÊt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, trªn c¬ së sö dông hîp lý tiÕt kiÖm mäi nguån vËt t­, tiÒn vèn, søc lao ®éng cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn tèi ®a trong khu«n khæ ph¸p luËt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp. §Ó qu¶n lý tèt chi phÝ kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp lËp kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh lµ h×nh thøc ho¸ tiÒn tÖ tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu vÒ chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp, phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú kÕ hoÆch, cïng c¸c biÖn ph¸p phÊn ®Êu thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®ã, kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ nh÷ng môc tiªu phÊn ®Êu cña ®¬n vÞ, ®ång thêi còng lµ c¨n cø ®Ó ®¬n vÞ c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý kinh doanh, thùc hiÖn chÕ ®é tiÕt kiÖm trong s¶n xuÊt kinh doanh, h¹
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. gi¸ thµnh s¶n phÈm hµng ho¸, t¨ng lîi nhuËn, t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cho doanh nghiÖp trong kú. Chi phÝ kinh doanh lµ nh©n tè t­¬ng quan tØ lÖ nghÞch víi hiÖu qu¶ sö dông vèn ta nhËn thÊy tõ chØ tiªu: HÖ sè sinh lêi;VL§ trong kú = Error! NÕu tæng sè vèn l­u ®éng sö dông b×nh qu©n trong kú lµ mét sè cè ®Þnh. Khi tæng chi phÝ thùc tÕ ®· chi trong kú t¨ng (gi¶m) sÏ trùc tiÕp lµm cho hÖ sã sinh lêi cña VL§ trong kú ®ã gi¶m (t¨ng) tøc lµ hiÖu qu¶ sö dông VL§ gi¶m (t¨ng). - L­îng tiÒn mÆt tån quü trong doanh nghiÖp cã thÓ ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®©y lµ bé phËn VL§ gióp doanh nghiÖp thanh to¸n víi kh¸ch hµng, tËn dông thêi c¬ trong kinh doanh, giao dÞch víi ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông. NÕu l­îng tiÒn nµy nhá h¬n møc trung b×nh cÇn thiÕt th× kh«ng ®ñ ®Ó doanh nghiÖp chi tiªu trong nh÷ng ngµy kh«ng giao dÞch víi ng©n hµng. Cßn nÕu l­îng tiÒn nµy lín h¬n møc trung b×nh cÇn thiÕt th× sÏ g©y ra thõa tiÒn trong quü, l·ng phÝ vèn. - Møc dù tr÷ hµng ho¸: §Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh kinh doanh ®­îc liªn tôc, th­êng xuyªn, tèc ®é quay vèn nhanh, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã møc dù tr÷ hµng ho¸ phï hîp víi quy m« kinh doanh. NÕu vèn dù tr÷ hµng ho¸ thùc tÕ nhá h¬n møc tèi thiÓu cÇn thiÕt th× doanh nghiÖp sÏ thiÕu hµng ®Ó b¸n ra, ho¹t ®éng b¸n hµng bÞ gi¸n ®o¹n, doanh thu ®¹t ®­îc kh«ng ®­îc tèi ®a, dÉn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§ kh«ng tèt. Cßn nÕu dù tr÷ hµng ho¸ thùc tÕ lín h¬n møc dù tr÷ cao nhÊt th× hµng ho¸ bÞ ø ®äng trong kho g©y l·ng phÝ vèn mÆc dï doanh thu cã thÓ ®¹t ®­îc nh­ dù tÝnh. - Tèc ®é lu©n chuyÓn cña VL§: Víi møc lîi nhuËn ®¹t ®­îc ë mçi vßng quay vèn lµ cè ®Þnh. Tæng lîi nhuËn ®¹t ®­îc trong kú sÏ phô thuéc vµo sè vßng quay vèn ë kú kinh doanh ®ã. Nh­ vËy tæng lîi nhuËn trong mçi kú kinh doanh trªn mét l­îng VL§ cho biÕt tr­íc cã quan hÖ t­¬ng quan tû lÖ thuËn víi sè vßng quay cña VL§ trong kú ®ã. 2. C¸c nh©n tè kh«ng thÓ l­îng ho¸ ®­îc
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §ã lµ nh÷ng nh©n tè mang tÝnh ®Þnh tÝnh vµ møc ®é t¸c ®éng cña chóng ®èi víi hiÖu qu¶ sö dông VL§ lµ kh«ng thÓ tÝnh ®­îc. VL§ cña doanh nghiÖp trong cïng mét lóc ®­îc ph©n bè trªn kh¾p c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn vµ biÓu hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Trong qu¸ tr×nh vËn dông ®ã VL§ chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè lµm ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp. a) XÐt vÒ mÆt kh¸ch quan HiÖu qu¶ sö dông VL® cña doanh nghiÖp chÞu ¶nh h­ëng cña mét sè nh©n tè sau: + L¹m ph¸t: Do t¸c ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã l¹m ph¸t lµ cho søc mua cña ®ång tiÒn sôt gi¶m hay gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i vËt t­ hµng ho¸ t¨ng lªn... V× vËy nÕu doanh nghiÖp kh«ng ®iÒu chØnh kÞp thêi gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i tµi s¶n ®ã th× sÏ lµm cho VL§ gi¶m dÇn theo tèc ®é tr­ît gi¸ cña tiÒn tÖ. + Rñi ro: Do rñi ro bÊt th­êng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh mµ c¸c doanh nghiÖp th­êng gÆp ph¶i trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, cïng c¹nh tranh... Khi kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng æn ®Þnh, søc mua cã h¹n th× cµng lµm t¨ng kh¶ n¨ng rñi ro cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra doanh nghiÖp cßn ph¶i gÆp nhiÒu rñi ro do thiªn tai g©y ra nh­: ho¶ ho¹n, b·o lôt... mµ c¸c doanh nghiÖp khã cã thÓ tr¸nh ®­îc. + YÕu tè s¶n xuÊt tiªu dïng: chu kú, tÝnh thêi vô cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi møc l­u chuyÓn hµng ho¸. Nh÷ng hµng ho¸ cã chu kú s¶n xuÊt dµi vèn hµng ho¸ lín sÏ lµm cho tèc ®é chu chuyÓn VL§ chËm vµ ng­îc l¹i bªn c¹nh sù ph©n bæ hµng ho¸ gi÷a n¬i s¶n xuÊt vµ tiªu dïng còng ¶nh h­ëng tíi tèc ®é chu chuyÓn hµng ho¸. NÕu sù ph©n bè nµy lµ hîp lý sÏ t¹o ®iÒu kiÖn rót ng¾n thêi gian l­u th«ng hµng ho¸, t¨ng tèc ®é chu chuyÓn t¨ng hiÖu qu¶ sö dông VL§. + Nhu cÇu thÞ tr­êng, gi¸ c¶ hµng ho¸ dÞch vô. Trong thÞ tr­êng c¹nh tranh hoµn h¶o, nhu cÇu vÒ thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô lµ nh÷ng biÕn sè rÊt khã x¸c ®Þnh. Sù thay ®æi cña còng còng ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ viÖc sö dông vèn hay lîi nhuËn thu ®­îc cña doanh nghiÖp. Ch¼ng h¹n, cã sù biÕn ®éng lín vÒ søc mua ®èi víi mét hµng ho¸ nµo ®ã mµ doanh nghiÖp ®ang kinh doanh. NÕu søc mua mÆt hµng nµy gi¶m doanh nghiÖp sÏ ®¹t møc doanh thu vµ lîi nhuËn thÊp lµm cho hiÖu qu¶ sö dông VL§
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2