Cao huyết áp - Căn bệnh thường gặp ở người cao tuổi

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

121
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cao huyết áp còn gọi là tăng huyết áp và khái niệm thường dùng trong dân chúng là bệnh tăng xông (tension). Đây là bệnh lý thuờng gặp trong cộng đồng và gia tăng theo tuổi, chiếm 8-12% dân số. Một số yếu tố nguy cơ làm gia tăng nguy cơ cao huyết áp như tiểu đường, thuốc lá, tăng lipid máu, di truyền. Cao huyết áp là bệnh lý gây tử vong và di chứng thần kinh nặng nề như liệt nửa người, hôn mê với đời sống thực vật, đồng thời có thể thúc đẩy suy tim,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cao huyết áp - Căn bệnh thường gặp ở người cao tuổi

Cao huyết áp - Căn bệnh thường gặp ở người cao tuổi
Cao huyết áp còn gọi là tăng huyết áp và khái niệm thường dùng trong dân chúng là bệnh tăng xông (tension). Đây là bệnh lý thuờng gặp trong cộng đồng và gia tăng theo tuổi, chiếm 8-12% dân số. Một số yếu tố nguy cơ làm gia tăng nguy cơ cao huyết áp như tiểu đường, thuốc lá, tăng lipid máu, di truyền. Cao huyết áp là bệnh lý gây tử vong và di chứng thần kinh nặng nề như liệt nửa người, hôn mê với đời sống thực vật, đồng thời có thể thúc đẩy suy tim, thiếu máu cơ tim làm ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sống (không cảm thấy khoẻ khoắn, mất khả năng lao động) và gia tăng khả năng tử vong. Do đó điều trị huyết áp cao là vấn đề cần lưu ý trong cộng đồng vì những hậu quả to lớn của nó. Vì sao bị cao huyết áp Cao huyết áp (CHA) hiện là bệnh mãn tính phổ biến nhất trong cộng đồng. Nguyên nhân chưa được biết rõ, tuy nhiên, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy yếu tố môi trường (dinh dưỡng, lối sống) kết hợp với yếu tố di truyền là nguyên nhân chính gây ra bệnh này. Các nghiên cứu dịch tễ học cho thấy, rõ ràng môi trường có vai trò to lớn, vì ở một số cộng đồng không có vấn đề CHA, nhưng nếu cộng đồng đó
thay đổi lối sống, cách ăn uống, CHA có thể tăng cao với tỉ lệ tới 30% dân chúng. Cùng trong môi trường sống bất lợi đó, không phải ai cũng bị CHA mà chỉ có những người có yếu tố di truyền (genotype) bị mắc mà thôi. Ngược lại, ở những cộng đồng sống bằng săn bắn, hái lượm có lượng sodium (Na+) tiêu thụ thấp và lượng potassium (K+)tiêu thụ cao trong khẩu phần ăn thì không có CHA. Các nghiên cứu cũng cho thấy, một số người, với một sự bất thường nào đó của genotype (mà hiện nay chưa xác định), khi tiếp xúc với chế độ ăn có lượng Sodium (Na+) cao, lượng potassium (K+) thấp, với những thay đổi trong lối sống như stress, uống rượu, mập phì… dẫn đến tăng huyết áp. Các bất thường về gene có thể liên quan đến việc tổn thương hệ thống kiểm soát thải NaCl hoặc là sự khiếm khuyết của thận trong khả năng thải Na+. Như vậy, CHA được gọi là vô căn (Essential hypertention) nhưng thực ra cũng có nguyên nhân, đó là sự thay đổi chế độ ăn, lối sống ở những người có yếu tố gen nhạy cảm CHA. Vấn đề thách thức trong thời gian tới là xác định được các đối tượng này, để tác động vào chế độ ăn và lối sống, để bảo vệ họ phòng ngừa việc xuất hiện CHA ở họ. Làm sao biết mình bị cao huyết áp
Cao huyết áp đã được gọi là “Kẻ giết người thầm lặng”. Khoảng 20- 30% dân chúng bị bệnh này, mà phần lớn không biết vì bệnh thường không có triệu chứng, chỉ được phát hiện khi đã bị tai biến mạch não, đau tim, suy thận, tức là đã trễ. Những triệu chứng ban đầu có thể là: nhức đầu vùng ót hay vùng trán, chóng mặt, hay mệt, yếu liệt tay chân vài giây đến vài phút, chảy máu cam … Nhưng tốt nhất, để biết chắc chắn mình có bị CHA hay không, ta phải đo huyết áp. Cách đo: Đo huyết áp ít nhất 2-3 lần trong tình trạng nghỉ ngơi ổn định, tư thế ngồi, băng đo ngang vị trí tim, lấy giá trị trung b ình giữa những lần đo đó. Liệu pháp điều trị huyết áp cao Nếu biết sắp xếp sinh hoạt khoa học trong ngày thì tình trạng cao huyết áp sẽ nhẹ đi. Bởi, cách sinh hoạt, ăn uống hỗ trợ rất nhiều trong điều trị bệnh này. Dưới đây là những liệu pháp sinh hoạt hỗ trợ trong điều trị cao huyết áp. Về sinh hoạt
Buổi sáng, khi tỉnh dậy không nên vội rời khỏi giường, hãy nằm trên giường cử động chân tay, đầu, cổ cho cơ bắp, mạch máu toàn thân hoạt động bình thường, thư giãn, nhằm thích ứng với sự thay đổi của tư thế cơ thể khi rời khỏi giường, tránh được tình trạng váng đầu chóng mặt do mất thăng bằng đột ngột sau những giờ nằm tĩnh trên giường. Sau đó từ từ ngồi dậy, rồi mới ra khỏi giường vận động. Làm như vậy tránh huyết áp bị dao động. Nên rửa mặt và súc miệng bằng nước ấm (30 - 35oC). Nếu nước nóng quá hay quá lạnh đều gây kích thích phần cảm thụ của da, làm co giãn mạch máu xung quanh, dẫn tới ảnh hưởng huyết áp. Khi súc miệng xong nên uống một cốc nước ấm, sẽ có tác dụng “rửa” dạ dày, ruột, vừa làm loãng máu, giảm độ đậm đặc của huyết dịch, tuần hoàn máu được thông suốt hơn. Việc tập thể dục buổi sáng ở người cao huyết áp không nên vận động mạnh, chỉ nên đi bộ, thể dục mềm dẻo, hoặc tập thái cực quyền… để giúp tăng cường được khả năng co giãn của mạch máu, có lợi cho việc điều hòa huyết áp. Việc quan hệ tình dục vợ chồng ở người huyết áp cao cần hài hòa, nhẹ nhàng, tránh gấp gáp, quá độ sẽ làm ảnh hưởng đến huyết áp, dễ dẫn tới tai biến mạch máu não. Mỗi tuần chỉ nên quan hệ 1 lần. Nên tạo cho mình giấc
ngủ ngon. Hạn chế thức quá khuya; trước khi đi ngủ nên ngâm chân vào nước ấm, rồi xoa bóp hai chân để thúc đẩy tuần hoàn máu. Ngoài ra, cần hạn chế những nơi đông người; giữ cho tinh thần thư thái, tình cảm ít xúc động. Người xưa đã nói: “Đại nộ thương can” - tức giận quá dễ hại gan, gan bốc hỏa, choáng đầu hoa mắt, gây cao huyết áp, thậm chí đột quỵ rất nguy hiểm. Vì vậy cần biết kiềm chế, tránh những cơn giận dữ nóng nảy không cần thiết. Về ăn uống Bữa sáng cần ăn uống nhẹ, thanh đạm, không ăn quá no và cũng không nên nhịn; bữa trưa cần ăn đầy đủ dinh dưỡng, nhưng cũng đừng ăn no quá. Ăn xong, hoạt động nhẹ, rồi tranh thủ ngủ trưa ngắn (có thể từ 30 phút đến 1 giờ), nếu không có điều kiện thì ngồi nghỉ sẽ có lợi cho hạ huyết áp. Không nên làm việc gì nặng sau bữa ăn trưa; bữa tối nên ăn nhẹ, dùng các món ăn dễ tiêu hóa và thức ăn loãng vì nếu cung cấp nước không đủ, sẽ làm cho huyết dịch cơ thể ban đêm trở nên đậm đặc, dẫn đến tắc động mạch gây tăng huyết áp. không nên ăn vặt.Tránh thức ăn chiên xào, hạn chế mỡ, nhất là mỡ động vật. Tốt nhất là sử dụng thực phẩm hấp, luộc.Tránh các chất kích thích như trà, cà phê, thuốc lá… Nên ăn nhiều rau quả xanh để cung
cấp chất xơ cho cơ thể, dùng dầu thực vật thay mỡ… và các sản phẩm từ ngũ cốc, trái cây, sản phẩm từ sữa…Trong các loại thịt thì ưu tiên cá, sau đó đến thịt gia cầm, cuối cùng mới đến thịt bò, heo, cừu. Hạn chế ăn muối, các nước chấm mặn, các thực phẩm giàu natri như: tôm khô, trứng vịt muối, chanh muối, thịt chà bông… Một chi tiết nữa cần lưu ý ở người cao huyết áp là chế độ ăn uống cần nhiều rau quả tươi để tránh bị táo bón. Tình trạng táo bón thường xuyên sẽ gây ảnh hưởng lên huyết áp.
Bỏ thói quen xấu - Ngưng hút thuốc: là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa cả bệnh tim mạch lẫn không tim mạch ở người cao HA. - Bớt uống rượu: có những bằng chứng cho thấy, có mối tương quan chặt chẽ giữa uống rượu, HA và tỷ lệ bệnh cao HA trong cộng đồng. Ngoài ra, rượu làm giảm tác dụng của thuốc hạ HA. Những người này cần lưu ý, nếu uống nhiều rượu sẽ gia tăng nguy cơ bị tai biến mạch máu não. - Tăng hoạt động thể lực: giảm bớt béo phì, người sống tĩnh tại cần tập thể dục đếu đặn ở mức vừa phải như đi bộ nhanh hoặc bơi lội trong vòng 30 –45 phút, 3-4 lần/tuần. Các hoạt động thể dục này hiệu quả hơn chạy hoặc nhảy và có thể làm giảm HA tâm thu từ 4- 8mmHg. Các tập luyện nặng như cử tạ có tác dụng làm tăng HA, vì vậy nên tránh.