Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007<br />
<br />
CHÆNH HÌNH BIEÁN DAÏNG HÌNH THEÅ NGOAØI THAÙP MUÕI<br />
KEÁT HÔÏP CHÆNH HÌNH VAÙCH NGAÊN NHAÂN 40 TRÖÔØNG HÔÏP<br />
ÑÖÔÏC PHAÃU THUAÄT TAÏI KHOA TAI-MUÕI-HOÏNG BEÄNH VIEÄN<br />
EDOUARD HERRIOT, TRUNG TAÂM VIEÄN TRÖÔØNG LYON PHAÙP<br />
Vuõ Coâng Tröïc*, Francois Disant**<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
Ñaët vaán ñeà: Coù moät tyû leä khoâng nhoû nhöõng bieán daïng vaùch ngaên keøm theo caùc bieán daïng beân ngoaøi cuûa<br />
thaùp muõi.Beänh nhaân thöôøng mong muoán keát hôïp ñieàu trò giaûi quyeát roái loaïn chöùc naêng muõi do bieán daïng<br />
vaùch ngaên gaây neân vôùi chænh hình ngoaøi thaùp muõi thöôøng mang tinh chaát thaåm myõ.<br />
Muïc tieâu: ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa PT Chænh hình vaùch ngaên keát hôïp vôùi chænh hình hình theå ngoaøi thaùp<br />
muõi.<br />
Ñoái töôïng nghieân cöùu vaø phöông phaùp nghieân cöùu: Moâ taû haøng loaït ca.<br />
Keát quaû: 40 Beänh nhaân ñaõ ñöôïc phaãu thuaät töø thaùng 3/2005 tôùi 09/2005. Löùa tuoåi tröôûng thaønh chieám<br />
77,5 % trong ñoù nöõ chieám tyû leä 67,5 %. Taát caû caùc beänh nhaân ñöôïc choïn löïa ñeàu coù bieán daïng vaùch ngaên<br />
phoái hôïp vôùi moät hoaêc nhieàu bieán daïng thaùp muõi maø nhieàu nhaát goà xöông (22 / 55 %). Coù 6 ca (15 %) bò<br />
leäch thaùp muõi, 70 % söû duïng ñöôøng trong muõi. Chænh hình vaùch ngaên keát hôïp vôùi caét loài xöông vaø môû xöông<br />
ñöôøng beân thöôøng ñöôïc phoái hôïp chieám 28 ca (70 %). 82,5% heát ngheït muõi.<br />
Keát luaän: Chænh hình vaùch ngaên keát hôïp vôùi chænh hình hình theå ngoaøi thaùp muõi laø phaãu thuaät vöøa giaûi<br />
quyeát roái loaïn chöùc naêng muõi vaø mang tính thaåm myõ neân thöôøng ñöôïc beänh nhaân ñoàng tình..<br />
<br />
ABSTRACT<br />
SEPTORHINOPLASTY – 40 OPERATED PATIENTS AT ENT DEPARTMENT<br />
OF EDOUARD HERRIOT HOSPITAL, LYON, FRENCH<br />
Vu Cong Truc, Francois Disant * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 11 – Supplement of No 1 - 2007: 67 – 70<br />
Introduction: There is rather large number of cases in which nasal septum deformities come with nasal<br />
bridge deformities, usually due to primary causes as well as secondary one such as after traumas and<br />
congenitals deformities. Patients wish to have a procedure to correct functional disorders (septum<br />
deformities) and cosmetic issues (nasal bridges deformities) at the same time.<br />
Objectives: acessing the effect of Septoplasty associating with nasal shape correction procedure.<br />
Materials and Methods: descriptive study as serial case.<br />
Results: 40 cases of nasal shape correction associating with septoplasty were done from Mar 2005 to<br />
Sep 2005. Adult acounts for 77.5%, among of them, female as 67.5%. The common associating deformities<br />
are nasal septum deviation with nasal hump (22 cases or 55%), or nasal bridge deformity (6 cases or 15%).<br />
In 70% cases, approaching incisions are insde the nose. Septoplasty with hump shaving and lateral<br />
osteotomy used in 28 cases (70%). Surgical results improve functional issue in 82.5%.<br />
Conclusion: Septoplasty associating with nasal shape correction is a two-purpose procedure:<br />
improving functional problem as well as cosmetic issues, so that many patients consider it.<br />
<br />
* Boä moân Tai Mũi Họng - Ñaïi hoïc Y Döôïc Tp. Hoà Chí Minh<br />
** BV Edouard Herriot, Trung Taâm Vieän Tröôøng Lyon Phaùp<br />
<br />
Tai Muõi Hoïng<br />
<br />
67<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
Töø tröôùc tôùi nay chænh hình vaùch ngaên laø moät<br />
phaãu thuaät kinh ñieån ñöôïc söû duïng trong ñieàu trò<br />
nhöõng bieán daïng cuûa vaùch ngaên muõi nhö (cong<br />
veïo, gai, maøo xöông (v.v...) gaây aûnh höôûng roái<br />
loaïn chöùc naêng muõi nhö ngheït muõi, chaûy dòch muõi<br />
vv.. Nhöng coù moät tyû leä lôùn caùc bieán daïng vaùch<br />
ngaên naøy ñi keøm vôùi caùc bieán daïng veà beân ngoaøi<br />
cuûa thaùp muõi (thaùp muõi xöông vaø thaùp muõi suïn).<br />
Coù theå nguyeân nhaân nguyeân phaùt nhöng cuõng coõ<br />
theå do chaán thöông, dò taät vv... Chính vaäy vieäc keát<br />
hôïp hai loaïi phaãu thuaät keå treân laø raát caàn thieát<br />
nhaèm traû laic ho beänh nhaân chöùc naêng sinh lyù<br />
cuõng nhö caáu taïo giaûi phaãu bình thöông cuûa beänh<br />
nhaân. Lòch söû hieän ñaïi cuûa phaãu thuaät chænh hình<br />
hình theå ngoaøi thaùp muõi keát hôïp vôùi chænh hình<br />
vaùch ngaên ñaõ ñöôïc Jack SHEEN (1975) nghieân<br />
cöùu vaø ñöa ra nhöõng kyõ thuaät kinh ñieån. Gaàn ñaây<br />
Raymond GOLA,1989 Francois DISANT2),<br />
Gilbert AIACH, Jean Marc THOMASSIN 19951)<br />
cuõng ñaõ ñöa ra nhöõng boå xung veà chænh hình muõi<br />
keát hôïp chöùc naêng vaø thaåm myõ.Hieän nay phaãu<br />
thuaät naøy cuõng ñaõ ñöôïc thöïc hieän taïi nhieàu trung<br />
taâm beänh vieän vaø ñaõ thu ñöôïc nhöõng keát quaû nhaát<br />
ñònh. Vì vaäy chuùng toâi tieán haønh nghieân cöùu naøy<br />
nhaêm muïc ñích ruùt ra ñöôïc kinh nghieäm ñoái vôùi<br />
ñoái vôùi phaãu thuaät chænh hình hình theå ngoaøi thaùp<br />
muõi keát hôïp vôùi chænh hình vaùch ngaên.<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Thieát keá nghieân cöùu<br />
Moâ taû haøng loaït ca<br />
Hoà sô beänh aùn, boä duïng cuï phaãu thuaät, maùy<br />
noäi soi.<br />
<br />
Caùc böôùc tieán haønh:<br />
Nghieân cöùu hoà sô beänh aùn (15 ca hoài cöùu)<br />
nhöõng beänh nhaân ñaõ phaãu thuaät, thaêm khaùm tröïc<br />
tieáp khi beânh nhaân taùi khaùm.<br />
Laøm beänh aùn, thaêm khaùm cho nhöõng beänh<br />
nhaân nghieân cöùu tieán cöùu (25 ca).<br />
Tham gia phaãu thuaät ñoái vôùi beänh nhaân nhoùm<br />
tieán cöùu.<br />
Ñaùnh giaù keát quaû nghieân cöùu sau 1 thaùng.<br />
<br />
KEÁT QUAÛ<br />
Tuoåi<br />
77,5%<br />
<br />
17,5%<br />
5%<br />
<br />
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br />
CÖÙU<br />
<br />
< 20 tuổi<br />
<br />
20-40 tuổi<br />
<br />
>40 tuổi<br />
<br />
Ñoái töôïng nghieân cöùu<br />
Nhöõng beänh nhaân ñöôïc phaãu thuaät chænh hình<br />
bieán daïng hình theå ngoaøi cuûa thaùp muõi keát hôïp<br />
vôùi chænh hình vaùch ngaên taïi khoa TMH Trung<br />
taâm Vieän tröôøng Lyon (Phaùp) töø thaùng 3/2005 tôùi<br />
09/2005.<br />
<br />
Tieâu chuaån löïa choïn<br />
Taát caû caùc beänh nhaân naøy ñeàu coù bieán daïng<br />
vaùch ngaên muõi aûnh höôûng tôùi chöùc naêng sinh lyù<br />
cuûa muõi keøm theo caùc bieán daïng thaùp muõi.<br />
<br />
Giôùi<br />
37,5 %<br />
<br />
Nam<br />
Nữ<br />
62,5%<br />
<br />
Soá löôïng: 40 Beänh nhaân, Hoài cöùu 15 ca, tieán<br />
cöùu 25 ca<br />
<br />
68<br />
<br />
Chuyeân Ñeà Tai Muõi Hoïng - Maét<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007<br />
<br />
Nguoàn goác<br />
<br />
Kyõ thuaät<br />
Ñöôøng vaøo<br />
<br />
80%<br />
<br />
Đường<br />
ngoài<br />
hốc m ũi<br />
<br />
12 ca<br />
30 %<br />
<br />
10%<br />
<br />
10%<br />
<br />
Chaán thöông<br />
<br />
Moå laï i<br />
<br />
Đường<br />
trong<br />
hốc m ũi<br />
<br />
Nguyeân phaùt<br />
<br />
28ca<br />
70%<br />
<br />
Mong muoán phaãu thuaät<br />
2,5%<br />
<br />
Phaãu thuaät<br />
<br />
7,5<br />
%<br />
<br />
Chænh hình<br />
vaùch ngaên<br />
<br />
Chöùc naêng<br />
Thaåm myõ<br />
Keát hôïp<br />
<br />
Caét loài<br />
xöông<br />
<br />
90%<br />
<br />
Môû xöông<br />
thaùp muõi<br />
<br />
Bieán daïng tröôùc phaãu thuaät<br />
Bieán daïng trong hoác muõi<br />
Soá löôïng<br />
<br />
Tyû leä (%)<br />
<br />
Leäch<br />
<br />
40<br />
<br />
100%<br />
<br />
Gai<br />
<br />
5<br />
<br />
12,5 %<br />
<br />
Daày chaân<br />
<br />
5<br />
<br />
12,5%<br />
<br />
Cuoán döôùi<br />
<br />
Phì ñaïi<br />
<br />
6<br />
<br />
15%<br />
<br />
Cuoán giöõa<br />
<br />
Concha bullosa<br />
<br />
3<br />
<br />
7,5%<br />
<br />
Valve muõi<br />
<br />
Heïp<br />
<br />
12<br />
<br />
30%<br />
<br />
Vaùch ngaên<br />
<br />
Gheùp/Nguoàn<br />
goác<br />
<br />
Vò trí<br />
<br />
Khaâu suïn<br />
<br />
Bieán daïng ngoaøi cuûa thaùp muõi<br />
Soá löôïng<br />
<br />
Tyû leä (%)<br />
<br />
Thaùp muõi xöông<br />
vaø suïn tam giaùc<br />
<br />
Leäch<br />
<br />
6<br />
<br />
15%<br />
<br />
Loõm<br />
<br />
1<br />
<br />
2,5 %<br />
<br />
Loài<br />
<br />
22<br />
<br />
55%<br />
<br />
Choûm muõi<br />
<br />
Thaáp<br />
<br />
1<br />
<br />
2,5%<br />
<br />
Cao, heïp<br />
<br />
15<br />
<br />
37,5%<br />
<br />
Caùnh muõi vaø<br />
tieåu truï<br />
<br />
Soá löôïng<br />
<br />
Tyû leä (%)<br />
<br />
Caét boû<br />
<br />
8<br />
<br />
20 %<br />
<br />
Ñaët laïi<br />
<br />
32<br />
<br />
80 %<br />
<br />
Ñuïc boû<br />
<br />
28<br />
<br />
70 %<br />
<br />
Maøi<br />
<br />
4<br />
<br />
10%<br />
<br />
Ñöôøng Beân<br />
<br />
32<br />
<br />
80%<br />
<br />
Ñöôøng giöõa<br />
<br />
0<br />
<br />
0%<br />
<br />
Keát hôïp<br />
<br />
5<br />
<br />
12,5%<br />
<br />
Maøo chaäu<br />
<br />
0<br />
<br />
0%<br />
<br />
Vaùch ngaên<br />
<br />
5<br />
<br />
12,5 %<br />
<br />
Suïn vaønh tai<br />
<br />
4<br />
<br />
10%<br />
<br />
Suïn söôøn<br />
<br />
1<br />
<br />
2,5 %<br />
<br />
Choûm<br />
<br />
3<br />
<br />
7,5 %<br />
<br />
Thaùp<br />
<br />
3<br />
<br />
7,5 %<br />
<br />
Suïn caùnh muõi<br />
<br />
3<br />
<br />
7,5 %<br />
<br />
Khaâu coät ngaønh trong<br />
suïn caùnh muõi<br />
<br />
13<br />
<br />
32,5 %<br />
<br />
Khaâu suïn tam giaùc<br />
<br />
5<br />
<br />
12,5 %<br />
<br />
2<br />
<br />
5%<br />
<br />
Taïo hình loã<br />
muõi<br />
<br />
Sau phaãu thuaät (1 thaùng)<br />
Thaåm myõ<br />
<br />
Soá löôïng<br />
<br />
Tyû leä (%)<br />
<br />
Haøi loøng<br />
<br />
34<br />
<br />
85 %<br />
<br />
Hai muùi<br />
<br />
5<br />
<br />
12,5%<br />
<br />
Khoâng thay ñoåi<br />
<br />
4<br />
<br />
10%<br />
<br />
Thaáp, beø roäng<br />
<br />
5<br />
<br />
12,5%<br />
<br />
Khoâng haøi loøng<br />
<br />
2<br />
<br />
5%<br />
<br />
Heïp<br />
<br />
10<br />
<br />
25%<br />
<br />
Ngheït muõi<br />
<br />
4<br />
<br />
10%<br />
<br />
Chaûy dòch muõi<br />
<br />
3<br />
<br />
7,5 %<br />
<br />
Chöùc naêng<br />
<br />
Thaùp muõi<br />
<br />
Tai Muõi Hoïng<br />
<br />
Chöùc naêng toát<br />
<br />
33<br />
<br />
82,5 %<br />
<br />
Thaúng<br />
<br />
5/6<br />
<br />
83, 3 %<br />
<br />
69<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007<br />
<br />
Vaùch muõi<br />
Tieåu truï<br />
Choûm<br />
<br />
Soá löôïng<br />
<br />
Tyû leä (%)<br />
<br />
Leäch<br />
<br />
1/6<br />
<br />
16,7 %<br />
<br />
Loõm<br />
<br />
2/26<br />
<br />
7,69%<br />
<br />
Thaúng<br />
<br />
35<br />
<br />
87,5 %<br />
<br />
Leäch<br />
<br />
5<br />
<br />
12,5 %<br />
<br />
Seïo xaáu,caêng<br />
<br />
0<br />
<br />
0%<br />
<br />
Haøi loøng<br />
<br />
12/12<br />
<br />
100 %<br />
<br />
Leäch, khoâng ñeàu<br />
<br />
/21<br />
<br />
4, 76 %<br />
<br />
Quaù nhoïn<br />
<br />
0<br />
<br />
0%<br />
<br />
BAØN LUAÄN<br />
Veà tuoåi<br />
Ña phaàn beänh nhaân ôû löùa tuoåi tröôûng thaønh<br />
(77,5 %), Giôùi tính: Nöõ chieám tyû leä cao 67,5%.<br />
80% beänh nhaân ñöôïc phaãu thuaät laàn ñaàu maø<br />
khoâng coù tieàn söû chaán thöông hay phaãu thuaät laïi.<br />
90% beänh nhaân mong muoán ñöôïc phaãu thuaät vöøa<br />
giaûi quyeát roái loan chöùc naêng ngheït muõi, chaûy<br />
dòch muõi keát hôïp vôùi chænh hình thaùp muõi. Trong<br />
caùc bieán daïng tröôùc phaãu thuaät. Taát caû caùc beänh<br />
nhaân ñöôïc choïn löïa ñeàu coù bieán daïng vaùch ngaên<br />
phoái hôïp vôùi moät hoaêc nhieàu bieán daïng thaùp muõi<br />
maø nhieàu nhaát goà xöông (22/55 %). Coù 6 ca (15<br />
%) bò leäch thaùp muõi. Coøn laïi chieám tyû leä ít hôn,<br />
Abedipour, Saban cuõng ñaõ gaëp nhöõng tyû leä töông töï.<br />
<br />
Veà söû duïng ñöôøng vaøo<br />
Trong nghieân cöùu 70 % söû duïng ñöôøng trong<br />
muõi, ñöôøng naøy traùnh ñöôïc seïo loài ôû tieåu truï aûnh<br />
höôûng tôùi thaåm myõ, Aiach, Bracini cuõng söû duïng<br />
chuû yeáu ñöông naøy vôi tyû leä töông töï. Ñöôøng<br />
ngoaøi chuû yeáu söû duïng cho nhöõng phaãu thuaät can<br />
thieäp vaøo choûm muõi. Chænh hình vaùch ngaên keát<br />
hôïp vôùi caét loài xöông vaø môû xöông ñöôøng beân<br />
thöôøng ñöôïc phoái hôïp chieám 28 ca (70 %), sau caét<br />
loài xöông thaùp muõi taïo neân khoaûng hôû (maùi hôû)<br />
chính vaäy kyõ thuaät môû xöông ñöôøng beân thöôøng<br />
ñöôïc keát hôïp ñeå xoaù ñi khoaûng troáng taïo neân<br />
khuyeát loõm cuûa thaùp muõi.Taùc giaû Gola, Horey<br />
<br />
70<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
cuõng söû duïng thöôøng kyõ thuaät naøy. Caùc vaät lieäu<br />
gheùp töï thaân ñöôïc söû duïng chuû yeáu laø taân duïng<br />
ngay suïn vaùch ngaên (5/10 – 50 %) ca coù gheùp, sau<br />
ñoù laø suïn vaønh tai (4/10 – 40%). Suïn söôøn chæ söû<br />
duïng trong 1 ca suïp loõm thaùp muõi vaø tieåu truï khaù<br />
lôùn ñoøi hoûi löôïng suïn nhieàu, Disant. Caùc phaãu<br />
thuaät can thieäp vaøo choûm muõi (chuû yeáu khaâu<br />
chænh hình ngaønh trong suïn caùnh muõi: khaâu coät,<br />
gheùp).<br />
Keát quaû thu ñöôïc sau phaãu thuaät thöôøng sau 1<br />
thaùng vuøng moå töông ñoái oån ñònh (heát söng neà,<br />
heát vieâm). Ña phaàn veà maët chöùc naêng ñaõ ñöôïc<br />
giaûi quyeát 82,5%. Veà bieán daïng beân ngoaøi coøn<br />
toàn taïi hai vaán ñeà laø leäch vaø loõm cuûa thaùp muõi sau<br />
khi caét goà xöông vaø môû xöông ñöôøng beân (3 ca)<br />
Powell vaø Sheen cuõng ñaõ gaëp vôùi tyû leä 3%. Vì<br />
vaäy nhöõng taùc giaû naøy söû duïng gheùp boå xung<br />
maûnh suïn vaùch ngaên vaøo choã khuyeát sau caét loài<br />
xöông.Pitanguy3 thaáy raèng caùc phaãu thuaät söû duïng<br />
ñöôøng vaøo ngoaøi muõi (qua tieåu truï) can thieäp vaøo<br />
choûm muõi cho caùc keát quaû toát nhöng cuõng gaây xô<br />
hoaù laøm maât söï meàm maïi cuûa choûm muõi vaø taïo<br />
seïo ruùt ôû tieåu truï.<br />
<br />
KEÁT LUAÄN<br />
Chænh hình vaùch ngaên keát hôïp vôùi chænh hình<br />
hình theå ngoaøi thaùp muõi laø phaãu thuaät vöøa giaûi<br />
quyeát roái loaïn chöùc naêng muõi vaø mang tính thaåm<br />
myõ neân thöôøng ñöôïc beänh nhaân ñoàng tình. Keát<br />
quaû thu ñöôïc laø raát khích leä. Tuy nhieân cuõng caàn<br />
coù choïn löïa chính xaùc ñeå traùnh di chöùng veà sau.<br />
<br />
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br />
1.<br />
2.<br />
<br />
3.<br />
<br />
Braccini F., Saban Y (2001), La chirurgie estheùtique du nez,<br />
Sud Meùdecine, 22: 34-38.<br />
Disant. F (2002), Indication des greffonts dans les<br />
rhinoplasties d’augmentation, Rhinoplasties Imprime par GE,<br />
12: 215 -219.<br />
Pitanguy I (2000), Facial cosmetic surgery: A 30 years<br />
perspective, Plast. Reconstr. Surg. 105: 1517- 1521.<br />
<br />
Chuyeân Ñeà Tai Muõi Hoïng - Maét<br />
<br />