Chính phủ tham gia vào luồng lưu thông hàng hoá và dịch vụ

Chia sẻ: Hoang Chau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

100
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trọng tâm của chương này là bàn về vai trò của chính phủ trong nền kinh tế. Thị trường không phải luôn cư xử có hiệu quả như đã bàn tới trong Chương 4.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chính phủ tham gia vào luồng lưu thông hàng hoá và dịch vụ

Chính phủ tham gia vào luồng lưu thông hàng hoá và dịch vụ Trọng tâm của chương này là bàn về vai trò của chính phủ trong nền kinh tế. Thị trường không phải luôn cư xử có hiệu quả như đã bàn tới trong Chương 4. Khi thị trường có kết quả không hiệu quả về kinh tế, có thể* chính phủ sẽ can thiệp làm thay đổi thất bại của thị trường. Chính phủ tham gia vào luồng lưu thông hàng hoá và dịch vụ Sách của bạn có một biểu đồ chi tiết về luồng lưu chuyển hàng hoá và dịch vụ (trang 111) đã thêm chính phủ vào luồng lưu thông của khu vực tư nhân, luồng lưu thông của khu vực tư nhân này đã được bàn tới ở trên. Biểu đồ này quá phức tạp để có thể vẽ ra ở đây, vì vậy có thể sẽ hữu ích hơn nếu liên hệ biểu đồ này bằng chữ. Như biểu đồ này cho thấy, chính phủ thu thuế của cả
hộ gia đình và các xí nghiệp và đổi lại cung cấp dịch vụ của chính phủ. Để sản xuất ra dịch vụ của mình, chính phủ mua các yếu tố sản xuất từ hộ gia đình và mua hàng hoá và dịch vụ từ các xí nghiệp. Đổi lại, chính phủ thanh toán các yếu tố sản xuất cho hộ gia đình và thanh toán hàng hoá dịch vụ chính phủ mua của các xí nghiệp. Về vấn đề bơm thêm vào và sự rò rỉ như được thảo luận trước đó, thuế là sự rò rỉ khỏi luồng lưu thông thu nhập trong khi chi tiêu của chính phủ là một sự bơm thêm sức mua. Hiệu quả kinh tế và kỹ thuật Hiệu quả kỹ thuật (technical efficiency) xuất hiện khi nền kinh tế hoạt động trên đường giới hạn khả năng sản xuất (production possibility curve ~ PPC). Trong trường hợp này, không có các nguồn tài nguyên không được sử dụng hoặc chưa được sử dụng hết mức. Hiệu quả kinh tế (economic efficiency) là một khái niệm nói chung cho biết khi có bất kỳ sự thay đổi nào đem lại lợi ích
cho người này thì sẽ làm thiệt hại cho người khác. Lưu ý là hiệu quả kỹ thuật là điều kiện cần thiết cho hiệu quả kinh tế do một sự dịch chuyển đường giới hạn khả năng sản xuất sẽ mang lại lợi ích cho một hoặc hơn một cá nhân. (TQ hiệu đính: khi nền kinh tế hoạt động hiệu quả kỹ thuật, chỉ đơn giản nó hoạt động trong khả năng sản xuất của nó. Khi nền kinh tế hoạt động hiệu quả kinh tế, không thể và không nên thay đổi cách sản xuất, vì khi thay đổi cách sản xuất trong nền kinh tế hoạt động hữu hiệu, lợi cho 1 người này thì sẽ thiệt hại cho 1 người khác). Khi không có sự không hoàn hảo (một vài loại thị trường không hoàn hảo sẽ được thảo luận dưới đây), thị trường mang lại kết quả một tình trạng kinh tế hiệu quả. Điều này xảy ra do thương mại tự nguyện trong một nền kinh tế thị trường luôn mang lại lợi ích cho các bên tham gia giao dịch (chừng nào các bên có thông tin hoàn hảo về chất lượng hàng hoá được trao đổi). Một người bán chỉ sẵn sàng bán hàng nếu anh ta hoặc cô ta nhận được lợi
ích từ việc chi trả tiền tệ nhiều hơn tiếp tục sở hữu hàng hoá được bán. Một người mua chỉ sẵn sàng mua hàng hoá nếu anh ta hoặc cô ta thích mặt hàng này hơn những vật lựa chọn thay thế có thể dùng để trao đổi bằng chi trả tiền tệ. Thương mại sẽ diễn ra trong nền kinh tế thị trường cho tới khi mọi lợi ích tiềm năng từ thương mại mất hết và hiệu quả kinh tế xảy ra. Tuy nhiên, tất nhiên điều này chỉ xảy ra khi không có sự không hoàn hảo can thiệp vào hoạt động của thị trường "lý tưởng" này. Có một vài nguyên nhân khiến thị trường không đạt được hiệu quả kinh tế. Sự thất bại của thị trường xảy ra do các nguyên nhân: * thông tin không hoàn hảo * yếu tố ngoại sinh * hàng hoá công * thiếu quyền sở hữu
* độc quyền * mất ổn định kinh tế vĩ mô Thông tin không hoàn hảo (Imperfect Information) Tác động của thông tin không hoàn hảo đối với hiệu quả kinh tế sẽ được làm tương đối rõ. Người mua hoặc người bán có thể không có lợi từ thương mại tự nguyện nếu họ không biết chất lượng sản phẩm được mua hoặc được bán. Tôi thấy nếu vậy ít nhất họ sẽ ra một quyết định trao đổi khiến họ phải hối tiếc sau đó. Chính phủ có thể sửa chữa kiểu thất bại này của thị trường bằng việc: * yêu cầu sản phẩm phải dán nhãn danh mục thành phần * chịu trách nhiệm dán mác cảnh báo với sản phẩm có thể gây nguy hiểm, * yêu cầu bảo hộ cho một số sản phẩm (vì dụ như "luật lemon" với việc sử dụng ô tô)
* cấm khẳng định không trung thực và yêu cầu "trung thực trong quảng cáo" * cấp giấy phép cho người lao động trong một số nghề nghiệp, * bằng việc cung cấp thông tin công cộng về sản phẩm Yếu tố ngoại sinh (Externalities) Yếu tố ngoại sinh là những tác động phụ của hoạt động sản xuất hoặc tiêu dùng tác động lên các bên không trực tiếp tham gia vào giao dịch. Ngoại ứng dương (positive externalities) xuất hiện khi các bên không tham gia vào giao dịch có lợi từ giao dịch. Ngoại ứng âm xuất (negative externalities) hiện khi bên thứ ba bị thiệt hại. Nếu ai đó sơn nhà ở của họ, xúc tuyết khỏi đường đi đằng trước nhà ở, nhận được vắc-xin cho các căn bệnh truyền nhiễm, hoặc dời ô tô phế thải ra khỏi bãi cỏ của họ, ngoại ứng dương xuất hiện. Ngoại ứng âm xảy ra do kết quả của ô nhiễm, nhạc ầm ĩ từ nhà hàng xóm (giả sử bạn không thích sự lựa chọn hoặc thời
gian thưởng thức nhạc của họ), khói thuốc xì gà hoặc thuốc lá, hoặc tham gia vào những hoạt động gây thiệt hại cho người khác. Khi ngoại ứng dương xuất hiện, những ai tham gia giao dịch sẽ không được tính lợi ích xã hội bên ngoài từ kết quả hoạt động của họ. Kết quả là, hàng hoá hoặc hoạt động tạo ra ngoại ứng dương được sản xuất ít hơn trong một nền kinh tế thị trường. Chính phủ có thể sửa chữa thất bại này bằng việc trợ cấp cho hoạt động đó hoặc ban hành những quy định hoặc trách nhiệm yêu cầu có mức hoạt động cao hơn. Ví dụ, chính phủ vừa trợ cấp giáo dục vừa quy định trách nhiệm tới trường của mỗi cá nhân ít nhất tới độ tuổi 16. Chính phủ vừa trợ cấp vắc-xin vừa quy định trách nhiệm tất cả các trẻ em trong độ tuổi tới trường được tiêm vắc xin trước khi được phép đi học. Nói cách khác, ngoại ứng âm mang lại kết quả chi phí xã hội không được tính tới bởi những người tham gia hoạt động gây ngoại ứng âm. Trong trường hợp này, thị trường sẽ sản xuất nhiều hàng hoá hoặc hoạt động gây ngoại ứng âm hơn. Chính
phủ có thể cố sửa chữa ngoại ứng âm này bằng cách đánh thuế hoạt động hoặc bằng ban hành các nguyên tắc nhằm làm giảm mức độ hoạt động. Ví dụ chính phủ đặt giới hạn về mức độ ô nhiễm của nhiều hoá chất và hỗn hợp bị thải ra trong không khí và nước. Chính phủ cũng đánh thuế xì gà và áp đặt hạn chế với những khu vực được phép hút thuốc. Sử dụng thuế hoặc trợ cấp nhằm sửa chữa ngoại ứng được gọi là "nội hoá yếu tố ngoại sinh" do nó liên quan tới việc làm biến đổi giá của hàng hoá phản ánh chi phí bên ngoài hoặc lợi ích của hoạt động.