Chuẩn mực kế toán quốc tế

Chia sẻ: Songanh Songanh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:176

Thêm vào BST

Báo xấu

958
lượt xem 426
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phản ứng lại cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 1998, một số tổ chức Quốc tế trong đó có cả Ngân hàng Thế giới và Qũy tiền tệ Quốc tế đã đưa ra sáng kiến cộng tác nhằm củng cố.Với xu hướng toàn cầu hóa hiện nay, hàng loạt các nhân tố quốc tế nảy sinh tác động tới sự thay đổi kế toán, đó là: Sự độc lập về kinh tế, chính trị, đầu tư nước ngoài trực tiếp;...

Chủ đề:

Bình luận(3) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chuẩn mực kế toán quốc tế

Chuẩn mực kế toán quốc tế
CAÁC CHUÊÍN MÛÅC KÏË TOAÁN QUÖËC TÏË INTERNATIONAL ACCOUNTING STANDARDS I
NGÊN HAÂNG THÏË GIÚÁI THE WORLD BANK CAÁC CHUÊÍN MÛÅC KÏË TOAÁN QUÖËC TÏË TAÂI LIÏÅU HÛÚÁNG DÊÎN THÛÅC HAÂNH (SAÁCH THAM KHAÃO) INTERNATIONAL ACCOUNTING STANDARDS A PRACTICAL GUIDE HENNIE VAN GREUNING MARIUS KOEN NHAÂ XUÊËT BAÃN C HÑNH T RÕ QUÖËC GIA T HE NATIONAL POLITICAL PUBLISHING HOUSE HAÂ NÖÅI - 2000 ii
Baãn quyïìn 1999 © Copyright 1999 Ngên haâng Thïë giúái The World Bank 1818 H Street, NW 1818 H Street, NW Washington DC 20433 USA Washington DC 20433 USA Toaân böå quyïìn taác giaã àûúåc baão vïå All rights reserved xuêët baãn taåi Húåp chuáng quöëc Hoa Kyâ Manufactured in the United States of America Hennie van Greuning Hennie van Greuning Laänh àaåo khu vûåc taâi chñnh Financial Sector Leader Khu vûåc chêu Êu vaâ Trung AÁ Europe and Central Asia Region Ngên haâng Thïë giúái The World Bank Marius Koen Marius Koen Giaáo sû kïë toaán taâi chñnh Professor of Financial Accounting Trûúâng kïë toaán Schoool of Accountancy Trûúâng Àaåi hoåc töíng húåp Pretoria University of Pretoria Chuyïn gia tû vêën cho Ngên haâng Thïë giúái Consultant to The World Bank Toaân böå söë liïåu, diïîn giaãi vaâ kïët luêån laâ cuãa All findings, interpretations, and conclusions chñnh taác giaã, khöng phaãi cuãa Ngên haâng are the authors’ own and should not be Thïë giúái; khöng phaãi cuãa Höåi àöìng quaãn trõ, attributed to the World Bank, its Board of Ban laänh àaåo vaâ cuäng khöng phaãi cuãa bêët cûá Directors, its management, or any of it nûúác thaânh viïn naâo cuãa Ngên haâng Thïë member countries. giúái. iii
MUÅC LUÅC CHUÁ DÊÎN CUÃA NHAÂ XUÊËT BAÃN CHÛÚNG 12 TAÂI SAÃN, NHAÂ XÛÚÃNG VAÂ THIÏËT BÕ LÚÂI MÚÃ ÀÊÌU (IAS 16) GIÚÁI THIÏÅU CHÛÚNG 13 CHÛÚNG 1 TAÂI SAÃN CHO THUÏ (IAS 17) TÑNH MINH BAÅCH TRONG CAÁC BAÁO CAÁO CHÛÚNG 14 TAÂI CHÑNH DOANH THU (IAS 18) CHÛÚNG 2 CHÛÚNG 15 QUY ÀÕNH CHUNG VÏÌ VIÏÅC LÊÅP VAÂ LÚÅI ÑCH TRAÃ CÖNG NHÊN VIÏN (IAS 19) TRÒNH BAÂY CAÁC BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH CHÛÚNG 16 CHÛÚNG 3 KÏË TOAÁN CAÁC KHOAÃN TRÚÅ CÊËP TRÒNH BAÂY CAÁC BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH (IAS 1) CUÃA CHÑNH PHUÃ VAÂ CÖNG BÖË VÏÌ TRÚÅ CÊËP CHÑNH PHUÃ CHÛÚNG 4 (IAS 20) HAÂNG TÖÌN KHO (IAS 2) CHÛÚNG 17 CHÛÚNG 5 AÃNH HÛÚÃNG DO THAY ÀÖÍI TYÃ GIAÁ BAÁO CAÁO LÛU CHUYÏÍN TIÏÌN TÏÅ (IAS 7) HÖËI ÀOAÁI (IAS 21) CHÛÚNG 6 CHÛÚNG 18 LÖÎ LAÄI ROÂNG CUÃA CAÃ KYÂ, CAÁC LÖÎI HÚÅP NHÊËT KINH DOANH (IAS 22) CÚ BAÃN VAÂ THAY ÀÖÍI CHÏË ÀÖÅ KÏË TOAÁN (IAS 8) CHÛÚNG 19 CHI PHÑ ÀI VAY (IAS 23) CHÛÚNG 7 CAÁC SÛÅ KIÏÅN XAÃY RA SAU NGAÂY LÊÅP BAÃNG CHÛÚNG 20 TÖÍNG KÏËT TAÂI SAÃN (IAS 10) CÖNG BÖË VÏÌ CAÁC BÏN LIÏN QUAN (IAS 24) CHÛÚNG 8 CHÛÚNG 21 CAÁC HÚÅP ÀÖÌNG XÊY DÛÅNG (IAS 11) KÏË TOAÁN VAÂ BAÁO CAÁO THEO QUYÄ LÚÅI ÑCH HÛU TRÑ (IAS 26) CHÛÚNG 9 THUÏË THU NHÊÅP (IAS 12) CHÛÚNG 22 BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH TÖÍNG HÚÅP VAÂ CHÛÚNG 10 KÏË TOAÁN CAÁC KHOAÃN ÀÊÌU TÛ VAÂO BAÁO CAÁO NGAÂNH (IAS 14) CAÁC CÖNG TY CON (IAS 27) CHÛÚNG 11 CHÛÚNG 23 THÖNG TIN PHAÃN AÁNH AÃNH HÛÚÃNG KÏË TOAÁN CAÁC KHOAÃN ÀÊÌU TÛ TRONG CAÁC CUÃA BIÏËN ÀÖÅNG GIAÁ CAÃ (IAS 15) ÀÚN VÕ LIÏN KÏËT (IAS 28) iii
CHÛÚNG 24 CHÛÚNG 31 BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH TRONG GIAÃM GIAÁ TRÕ TAÂI SAÃN (IAS 36) CAÁC NÏÌN KINH TÏË SIÏU LAÅM PHAÁT (IAS 29) CHÛÚNG 32 CAÁC KHOAÃN DÛÅ PHOÂNG, NÚÅ CHÛÚNG 25 BÊËT THÛÚÂNG, TAÂI SAÃN BÊËT THÛÚÂNG NÖÅI DUNG CÖNG BÖË TRONG BAÁO CAÁO TAÂI (IAS 37) CHÑNH CUÃA CAÁC NGÊN HAÂNG VAÂ CAÁC TÖÍ CHÛÁC TÑN DUÅNG TÛÚNG TÛÅ (IAS 30) CHÛÚNG 33 TAÂI SAÃN VÖ HÒNH (IAS 38) CHÛÚNG 26 BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH VÏÌ CAÁC LÚÅI ÑCH TRONG CHÛÚNG 34 CAÁC LIÏN DOANH (IAS 31) TAÂI SAÃN ÀÊÌU TÛ (IAS 40) PHUÅ LUÅC I CHÛÚNG 27 CAÁC CHUÊÍN MÛÅC IASC HIÏÅN COÁ HIÏÅU LÛÅC CAÁC CÖNG CUÅ TAÂI CHÑNH: CÖNG BÖË VAÂ TRÒNH BAÂY (IAS 32) PHUÅ LUÅC II GIAÃI THÑCH IASC HIÏÅN COÁ HIÏÅU LÛÅC CHÛÚNG 28 THU NHÊÅP TRÏN MÖÅT CÖÍ PHIÏËU PHUÅ LUÅC III (IAS 33) NÖÅI DUNG CÖNG BÖË THEO YÏU CÊÌU CUÃA IAS TRONG CAÁC BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH CUÃA CAÁC CHÛÚNG 29 NGÊN HAÂNG - THEO LOAÅI RUÃI RO BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH TAÅM THÚÂI (IAS 34) TAÂI LIÏÅU THAM KHAÃO CHÛÚNG 30 CAÁC HOAÅT ÀÖÅNG BÕ NGÛÂNG (IAS 35) iv
CHUÁ DÊÎN CUÃA NHAÂ XUÊËT BAÃN Àïí quaãn lyá coá hiïåu quaã möåt doanh nghiïåp hay Koen do Ngên haâng Thïë giúái xuêët baãn. möåt cöng ty, caác nhaâ quaãn lyá phaãi nùæm vûäng Do hïå thöëng kïë toaán cuãa nûúác ta caách khaá khêu kïë toaán. Nhúâ nhûäng söë liïåu kïë toaán, hoå coá xa vúái hïå thöëng kïë toaán cuãa caác quöëc gia phaát thïí thêëy roä àûúåc thûåc chêët cuãa quaá trònh hoaåt triïín, nïn trong cuöën saách coá rêët nhiïìu thuêåt àöång saãn xuêët kinh doanh àang diïîn ra vaâ tûâ ngûä múái vïì kïë toaán chûa coá khaái niïåm tûúng àoá àïì ra nhûäng quyïët àõnh quaãn lyá àuáng àùæn. àûúng trong tiïëng Viïåt, vò vêåy khoá traánh khoãi Àïí goáp phêìn caãi tiïën hïå thöëng kïë toaán nhûäng thiïëu soát. Nhaâ xuêët baãn mong nhêån úã nûúác ta, Nhaâ xuêët baãn Chñnh trõ quöëc gia àûúåc sûå goáp yá cuãa baån àoåc. giúái thiïåu vúái baån àoåc cuöën saách in song ngûä Viïåt - Anh: “Caác chuêín mûåc kïë toaán quöëc tïë - taâi liïåu hûúáng dêîn thûåc haânh” cuãa Thaáng 8 nùm 2000 caác taác giaã Hennie Van Greuning vaâ Marius NHAÂ XUÊËT BAÃN CHÑNH TRÕ QUÖËC GIA NOTES FROM THE PUBLISHER Understanding accounting systems is one of both Vietnamese and English text. the few skills that help managers to efficiently Vietnamese accounting standards are operate a company. Accurate accounting infor- very different from international ones and are mation is an important tool which managers in their early stages of development. use to make management decisions since such Consequently, the book contains many new information reflects the actual financial status concepts and English terminology that have of a company. no Vietnamese equivalent. In light of these In order to facilitate the advancement of factors, it is very difficult to produce an error- Vietnamese accounting standards, the National free Vietnamese translation. The Publisher Political Publishing House is introducing a book welcomes comments from the reader that may entitled, “International accounting standards - a serve to improve the quality of the publication practical guide” by Hennie Van Greuning and in future editions. Marius Koen. The book was originally published by the World Bank. In Vietnam, the book will be August, 2000 reprinted in a bilingual format which includes THE NATIONAL POLITICAL PUBLISHING HOUSE v
1 LÚÂI MÚÃ ÀÊÌU Phaãn ûáng laåi cuöåc khuãng hoaãng taâi chñnh Ngên haâng Thïë giúái àaä höî trúå cho quaá toaân cêìu nùm 1998, möåt söë töí chûác quöëc tïë trònh taái cú cêëu gêìn àêy cuãa Höåi àöìng Chuêín trong àoá coá caã Ngên haâng Thïë giúái vaâ Quyä mûåc Kïë toaán Quöëc tïë (IASC) àïí töí chûác naây tiïìn tïå Quöëc tïë àaä àûa ra saáng kiïën cöång taác mang tñnh àaåi diïån hún vaâ trúã thaânh cú quan nhùçm cuãng cöë cú cêëu taâi chñnh toaân cêìu. Mùåc quaãn lyá toaân cêìu. Chuáng töi àùåc biïåt mong duâ caác chuêín mûåc kïë toaán Quöëc tïë (IASs) àaä muöën rùçng caác nûúác phaát triïín vaâ chuyïín àöíi töìn taåi trong nhiïìu nùm, saáng kiïën naây àaä coá tiïëng noái trong quaá trònh xêy dûång chuêín laâm tùng thïm têìm quan troång cho caác chuêín mûåc vaâ caác Chuêín mûåc Kïë toaán Quöëc tïë àûúåc mûåc. Cuå thïí laâ caác chuêín mûåc laâm nêng cao cöng böë röång raäi úã mûác cao nhêët. Cuöën saách tñnh minh baåch trong baáo caáo taâi chñnh vaâ naây àûúåc xuêët baãn lêìn thûá 2 vaâ àûúåc dõch sang nêng cao tñnh hoâa húåp cuãa caác chuêín mûåc àïí möåt söë thûá tiïëng, laâ möåt phêìn àoáng goáp quan höî trúå cho caác thõ trûúâng taâi chñnh ngaây caâng troång vaâo viïåc múã röång nhêån thûác vaâ hiïíu biïët àûúåc toaân cêìu hoáa. vïì caác Chuêín mûåc Kïë toaán Quöëc tïë trïn khùæp thïë giúái, vúái nhûäng phêìn toám tùæt dïî àoåc cho Ngên haâng Thïë giúái yïu cêìu caác cú quan tûâng chuêín mûåc vaâ caác phêìn nghiïn cûáu tònh quaãn lyá caác nûúác khêín trûúng ûu tiïn chêëp huöëng minh hoåa cho caác phûúng phaáp haåch nhêån caác chuêín mûåc kïë toaán quöëc tïë hún laâ toaán vaâ yïu cêìu cöng böë. Chuáng töi vö cuâng xêy dûång caác têåp quaán theo àiïìu kiïån tûâng caãm ún caác taác giaã Hennie Van Greuning vaâ nûúác búãi caác chuêín mûåc naây àûúåc quöëc tïë chêëp Marius Koan. nhêån röång raäi vaâ coá sûå linh hoaåt trong viïåc húåp nhêët nhûäng têåp quaán töët nhêët trïn thïë giúái. Ngên haâng Thïë giúái cuäng sûã duång caác IASs laâm cú súã cho viïåc trònh baây caác baáo caáo taâi Paul Bermingham chñnh cuãa nhûäng khaách haâng sûã duång caác Chuã tõch Höåi àöìng Phên ban quaãn lyá taâi chñnh khoaãn vay vaâ tñn duång cuãa Ngên haâng Thïë Ngên haâng Thïë giúái giúái. Trong nùm vûâa qua, caác Chuêín mûåc Kïë Washington D.C, Hoa Kyâ toaán Quöëc tïë àaä nhêån àûúåc thïm sûå höî trúå cuãa Töí chûác caác UÃy ban Chûáng khoaán Quöëc tïë 8/1/2001 (IOSCO) vaâ àûúåc Liïn hiïåp chêu Êu aáp duång. vi
GIÚÁI THIÏÅU Khi chuêín bõ xuêët baãn cuöën saách naây, möåt 3. Haåch toaán kïë toaán liïåt kï nhûäng nguyïn tùæc quyïët àõnh saáng suöët àûúåc àûa ra laâ têåp kïë toaán cuå thïí, nhûäng cú súã, nhûäng thöng lïå, trung vaâo nhu cêìu cuãa caác nhaâ àiïìu haânh cêëp nhûäng quy tùæc, vaâ thûåc tiïîn kïë toaán cuå thïí cao trong khu vûåc cöng cöång vaâ tû nhên chûa maâ doanh nghiïåp cêìn aáp duång àïí tuên thuã am hiïíu tûúâng têån vïì kïë toaán. Cuöën saách naây möåt chuêín mûåc cuå thïí. toám tùæt tûâng Chuêín mûåc kïë toaán Quöëc tïë àïí 4. Cöng böë mö taã caách thûác trònh baây caác caác nhaâ quaãn lyá vaâ àiïìu haânh coá thïí coá àûúåc khoaãn muåc taâi chñnh vaâ phi taâi chñnh trong sûå hiïíu biïët röång raäi vaâ cú baãn vïì nhûäng vêën caác baáo caáo taâi chñnh cuäng nhû nhûäng khña àïì chuã yïëu trong khoaãng thúâi gian ngùæn nhêët. caånh cêìn àûúåc cöng böë trong caác baáo caáo taâi Ngoaâi nhûäng phêìn toám tùæt ngùæn goån, chñnh. tûâng chûúng coá phêìn nghiïn cûáu tònh huöëng Caác taác giaã hy voång rùçng caác nhaâ quaãn lyá àún giaãn, chuá troång àïën viïåc aáp duång thûåc tïë cuãa caác nûúác khaách haâng cuãa Ngên haâng Thïë möåt söë khaái niïåm cú baãn trong tûâng chuêín giúái seä thêëy hònh thûác naây hûäu ñch cho viïåc mûåc. Nhúâ àoá ngûúâi àoåc khöng laâm chuyïn thiïët lêåp thuêåt ngûä kïë toaán, àùåc biïåt laâ khi möåt mön àûúåc trang bõ nhûäng cöng cuå hiïíu biïët àïí söë thuêåt ngûä vêîn coân àang àûúåc tòm hiïíu. tham gia möåt thaão luêån vïì tñnh phuâ húåp hoùåc Chuáng töi hoan nghïnh moåi yá kiïën phaãn höìi vïì aáp duång möåt chuêín mûåc vaâo möåt tònh huöëng vêën àïì naây. cuå thïí. Ngûúâi àoåc cuäng coá thïí àaánh giaá aãnh hûúãng cuãa viïåc aáp duång caác nguyïn tùæc cuãa möåt chuêín mûåc kïë toaán cuå thïí túái caác kïët quaã NÖÅI DUNG taâi chñnh vaâ võ thïë taâi chñnh cuãa möåt böå phêån Têët caã caác chuêín mûåc kïë toaán, do Höåi àöìng hoùåc toaân böå doanh nghiïåp. chuêín mûåc kïë toaán Quöëc tïë (IASC) àûa ra vaâ àûúåc Höåi àöìng chuá giaãi Chuêín mûåc (SIC) giaãi SÛÃ DUÅNG CUÖËN S CH N Y N T HÏ NA O Á Â HÛ Ë Â Caác taác giaã àûa caách trònh baây rêët thuêån lúåi cho thñch, cho túái ngaây 31-10-2000, àûúåc àûa vaâo viïåc thaão luêån tûâng chuêín mûåc. cuöën saách naây. 1. Caác vêën àïì àùåt ra: xaác àõnh caác muåc àñch chñnh vaâ nhûäng vêën àïì chuã yïëu cuãa tûâng LÚÂI CAÃM ÚN chuêín mûåc. Caác taác giaã vö cuâng caãm ún sûå trúå giuáp vïì taâi 2. Phaåm vi aáp duång chuêín mûåc xaác àõnh chñnh cuãa chûúng trònh taâi trúå PHRD cho viïåc nhûäng giao dõch vaâ sûå kiïån cuå thïí àûúåc quy thiïët lêåp böå phêån phaát triïín kïë toaán thuöåc àõnh trong tûâng chuêín mûåc. Trong nhûäng trûúâng húåp nhêët àõnh, viïåc tuên thuã caác Chûúng trònh Cho vay Phaát triïín Àõnh chïë cho yïu cêìu cuãa möåt chuêín mûåc chó giúái haån nûúác Nga trong giai àoaån bùæt àêìu xuêët baãn cho möåt söë loaåi hònh doanh nghiïåp àõnh. cuöën saách naây. viii
1 1 CHÕU TRAÁCH NHIÏÅM XUÊËT BAÃN Giaám àöëc - Töíng biïn têåp TRÊÌN ÀÒNH NGHIÏM Biïn têåp: KHUÊËT DUY HAÃI VUÄ HÖÌNG THÊËM Bòa: NGUYÏÎN THÕ HOÂA Trònh baây: PHOÂNG TAÅO MÊÎU Sûãa baâi: NGUYÏÎN THÕ THUÁY 3.339.7 Maä söë: CTQG-2000 In 1500 cuöën, khöí 20,5cmx28cm. In taåi Cöng ty in Töíng húåp Haâ Nöåi. Söë XB: Giêëy pheáp xuêët baãn: 24-604/CXB-QLXB, cêëp ngaây 16-6-2000. In xong vaâ nöåp lûu chiïíu thaáng 10 nùm 2000. 9 9
10
CHÛÚNG 1 TÑNH MINH BAÅCH TRONG CAÁC BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH Viïåc cung cêëp thöng tin minh baåch vaâ hûäu ñch quan vúái chi phñ maâ doanh nghiïåp phaãi boã ra. vïì caác àöëi tûúång tham gia thõ trûúâng vaâ vïì caác Tñnh kõp thúâi trong viïåc cöng böë thöng tin hoaåt àöång kinh doanh cuãa nhûäng àöëi tûúång naây cuäng laâ rêët quan troång. Viïåc cöng böë caác thöng laâ rêët cêìn thiïët cho möåt thõ trûúâng hoaåt àöång tin bêët lúåi cho cöng chuáng vöën khöng àuã hiïíu trêåt tûå vaâ hiïåu quaã, vaâ laâ möåt trong nhûäng tiïìn biïët tûúâng têån àïí lyá giaãi àuáng thöng tin coá thïí àïì quan troång nhêët àïí thiïët lêåp nïn kyã luêåt thõ gêy töín haåi àïën caác cöng ty coá liïn quan. Khi trûúâng. Nïëu àïí phoá mùåc thò baãn thên caác thõ thöng tin khöng àaãm baão chêët lûúång vaâ/hoùåc trûúâng seä khöng thïí àûa ra mûác àöå cöng khai nhûäng ngûúâi sûã duång khöng àûúåc xem laâ coá thoaã àaáng. Caác lûåc lûúång thõ trûúâng thöng khaã nùng giaãi thñch àuáng àùæn thöng tin, thò caác thûúâng seä laâm cên bùçng caác lúåi ñch cêån biïn vaâ yïu cêìu vïì viïåc cöng böë thöng tin phaãi àûúåc chi phñ cêån biïn cuãa viïåc cöng böë thïm thöng hoaåch àõnh cêín thêån vaâ ngaây caâng xiïët chùåt tin vaâ kïët quaã cuöëi cuâng coá thïí seä khöng phaãi laâ hún. Vïì lêu daâi maâ noái thò möåt chïë àöå cöng böë caái maâ caác àöëi tûúång tham gia thõ trûúâng thûåc thöng tin àêìy àuã laâ coá lúåi, ngay caã nïëu trûúác sûå cêìn àïën. mùæt coá gùåp phaãi möåt söë khoá khùn, vò xeát cho Xu hûúáng tûå do hoaá thõ trûúâng taâi chñnh vaâ àïën cuâng chi phñ cho hïå thöëng taâi chñnh khöng thõ trûúâng vöën vaâo nhûäng nùm 80 laâm tùng àuã minh baåch, cao hún chi phñ phaãi boã ra àïí tñnh bêët öín trïn caác thõ trûúâng taâi chñnh nhû àaãm baão tñnh minh baåch. möåt ... laâm tùng nhu cêìu coá thïm thöng tin àaãm baão sûå öín àõnh vïì taâi chñnh. Vaâo nhûäng nùm 90, TÑNH MINH BAÅCH VAÂ TÑNH TRAÁCH NHIÏÅM khi xu thïë tûå do hoaá thõ trûúâng taâi chñnh vaâ vöën Tñnh minh b ch l â nguyïn t c taåo lêåp m t m å æ å öi dêng cao, gêy aáp lûåc ngaây caâng lúán àöëi vúái viïåc trû ng c á caác thöng tin vïì thûåc tr ng hi n t öìn, vïì â å å cung cêëp thöng tin hûäu ñch trong caã khu vûåc taâi c c quy t àõnh vaâ caác hoaåt à ng à u d î dan t i ïp á ë å ì â g ë chñnh lêîn khu vûåc tû nhên; nhûäng yïu cêìu töëi c n, à u coá th í th y àû c v â hiïíu àû c à i vúái t t å ì ë å å ë ë thiïíu vïì cöng böë thöng tin giúâ àêy seä laâ àaánh c ã c c öë i tû g tham t h õ trû n . Vi ï c cö n á à úå n gia úâ g å g giaá chêët lûúång vaâ dung lûúång thöng tin cêìn böë liïn quan túái qu á trn va phû p p g òh â úng haá cun cung cêëp cho caác àöëi tûúång tham gia thõ trûúâng c p thöng tin, ra quyïët àõnh v ì chn saá ch àûå c ë ñ h ú vaâ cho cöng chuáng. Do viïåc cung cêëp thöng tin cöng böë kõp thúâi vaâ cöng khai. Tñnh traách nhi m å laâ thiïët yïëu giuáp öín àõnh thõ trûúâng nïn caác cú laâ nhu cêìu d n cho caá c à i t û ng t amgi thõ âh öë úå h a quan quaãn lyá coân xem chêët lûúång thöng tin coá trû ng, bao göìm caã caác cú quan qu n lyá, à í l á gi i â ã ã tñnh ûu tiïn cao. Khi chêët lûúång thöng tin cêìn àûúåc c c hoaåt àöång vaâ caác chñnh saách c a mh á ã n ò cung cêëp cho caác thaânh viïn tham gia thõ v â chõu tr ch nhi m àöëi v i c c quyïët àõnh vaâ k t á å á á ë trûúâng vaâ caác cú quan quaãn lyá àûúåc caãi thiïån quaã do c c quy àõnh n y t åa ra. á â o thò caác töí chûác cuäng seä phaãi thûåc hiïån töët viïåc Tñnh minh baåch laâ àiïìu kiïån cêìn àïí duy trò caãi tiïën hïå thöëng thöng tin nöåi böå cuãa mònh àïí tñnh traách nhiïåm giûäa ba nhoám thaânh viïn thõ taåo danh tiïëng cuãa hoå trong viïåc cung cêëp trûúâng chñnh: nhûäng ngûúâi ài vay vaâ nhûäng thöng tin coá chêët lûúång. ngûúâi cho vay, caác töí chûác phaát haânh vaâ nhaâ Viïåc cöng böë röång raäi thöng tin chó thûåc àêìu tû, caác cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác vaâ caác töí hiïån àûúåc khi coá caác tiïu chuêín kïë toaán töët vaâ chûác taâi chñnh quöëc tïë. phûúng phaáp cöng böë thöng tin thoaã àaáng. Viïåc Tñnh minh baåch vaâ tñnh traách nhiïåm laâ cöng böë röång raäi naây thûúâng bao göìm viïåc cho nhûäng chuã àïì àûúåc tranh caäi söi nöíi trong xuêët baãn thöng tin àõnh tñnh vaâ àõnh lûúång nhiïìu cuöåc thaão luêån vïì chñnh saách kinh tïë thñch húåp trong caác baáo caáo taâi chñnh haâng nùm trong thêåp kyã qua. Caác nhaâ hoaåch àõnh chñnh maâ nhûäng baáo caáo naây thûúâng coá keâm theo vúái saách àaä quen vúái tñnh baão mêåt. Tñnh baão mêåt caác baáo caáo taâi chñnh nöåi böå vaâ caác thöng tin coá àaä àûúåc xem nhû laâ möåt yïëu töë cêìn thiïët cho liïn quan khaác. Àïí cung cêëp thöng tin cêìn coá viïåc thûåc thi quyïìn lûåc, cuâng vúái lúåi ñch keâm chi phñ, vò vêåy, khi xaác àõnh caác yïu cêìu cöng böë theo laâ che dêëu àûúåc nùng lûåc yïëu keám cuãa caác thöng tin cêìn phaãi àaánh giaá tñnh hûäu ñch cöng nhaâ hoaåch àõnh chñnh saách. Tuy nhiïn, tñnh böë thöng tin cho cöng chuáng trong möëi tûúng baão mêåt coân ngùn chùån aãnh hûúãng mong àúi 1
CHÛÚNG 1 G TÑNH MINH BAÅ C H TRONG CAÁ C BAÁ O CAÁ O TAÂ I CHÑNH cuãa caác chñnh saách. Nïìn kinh tïë thïë giúái vaâ caác phaãn ûáng cuãa caác nhaâ hoaåch àõnh chñnh saách luöìng taâi chñnh thay àöíi, laâm tùng tñnh quöëc tïë àöëi vúái caác sûå kiïån khaác nhau trong tûúng lai. hoaá vaâ tûúng taác, àaä vaâ àang àùåt vêën àïì cöng khai lïn haâng àêìu trong viïåc hoaåch àõnh chñnh NHÛÄNG GÒ M Â TÑNH MINH B CHKHÖ T HÏ Å NG Í ÀAÃM B O: Tñnh minh b ch v â tñnh tr c h nh ïå m Ã å á i saách kinh tïë. Chñnh phuã caác nûúác, bao göìm caã t å baãn thên chuáng khöng ph i laâ àñch cuöëi c n . ã âg caác ngên haâng trung ûúng, nhêån thûác ngaây Chuáng àûúåc àûa ra nhùçm trúå giuáp cho viïåc nêng caâng roä raâng tñnh minh baåch (tûác laâ sûå cöng cao kinh t ë vaâ coá thïí cuãng cöë ho t àöå n cu a hõ å g ã t khai chñnh saách) seä laâm tùng khaã nùng dûå àoaán trû n t âa i chñh qu c t ïë b g c áachnêg c ao c êë t âg n öë ùç n n h vaâ, vò thïë, nêng cao hiïåu quaã cuãa caác quyïët àõnh lûúång ra quyïët àõnh vaâ quaãn lyá ruãi ro cuãa moåi àöëi chñnh saách. Tñnh minh baåch coân buöåc caác àõnh tûúång tham gia thõ trûúâng, kïí caã caác cú quan chïë phaãi àöëi mùåt vúái tònh hònh thûåc tïë vaâ buöåc qu n l á nha n á c . h chá ng kh pha i l aâ ã â ûú N ûng u öng ã caác quan chûác coá traách nhiïåm hún, àùåc biïåt laâ liïìu thu c bach bïånh. hêë t a â tñ nhmn baå c h ë á N l ih khi hoå biïët rùçng hoå seä phaãi luêån chûáng quan khöng laâm thay àöíi baãn chêët cuãa h å t höë n a â igt àiïím, quyïët àõnh vaâ cuöëi cuâng laâ haânh àöång cuãa chñnh hoùåc nhûäng ruãi ro tiïìm êín trong caác hïå mònh. Chñnh vò vêåy viïåc àiïìu chónh chñnh saách thöëng taâi chñnh à . N kh g thïí ngùn ûâa á o ön á ng kõp thúâi àûúåc khuyïën khñch. khuãng hoaãng taâi chñnh nhûng noá coá thïí laâm dõu ài phaãn ûáng cuãa caác à i t ûúå g t am gi at hõ ë n h Vi c nêng cao tñnh minh b ch vaâ tñnh tr c h å å á trû ng trûúác nhûäng thöng tin b t l úåi . T m â ë ñnh inh nhi m m t ph n c ng coân l â yïu cêìu c a c c töí å å ì ä ã á baåch, vò thïë, giuáp cho caác àöëi tûúång naây dûå àoaán ch c thuöåc khu v c tû nhên àïí hi u v â chêpnhêån á å í ë vaâ àaánh giaá àûúåc thöng tin xêëu vaâ l m gi m h â ã n eå nh ng quy t àõnh chñnh s ch c á nh hû ng t i ä ë á ã ã á khaã nùng gêy hoaãng loaån vaâ bïë tùæc. h nh vi c a h . Tñnh minh b ch àû c êng ca eä â ã å å å n o s cuãng cöë c c quy t àõnh kinh t ë do caá ccú uan á ë q NHÛÄNG HAÅN CHÏË VÏÌ TÑNH MINH BAÅCH: Àiïìu cêìn lûu yá laâ coá sûå khaác biïåt giûäa tñnh minh baåch khaác trong nïìn kinh t ë àûa ra. Tñnh minh b c h å vaâ tñnh baão mêåt. Viïåc cung cêëp thöng tin haån c n laâ möåt phûúng ti n àïí l m tùng tñnh tr ch â å â á chïë cho möåt söë àöëi tûúång liïn quan coá thïí mang nhi m, k ã lu t n i b å v â nêng cao chêët lû ng å å å å laåi lúåi thïë khöng bònh àùèng cho caác àöëi thuã caånh qu n l . Tñnh minh b ch vaâ tñnh tr ch nhi m ã á å á å tranh, do vêåy ngùn caãn viïåc cöng böë àêìy àuã nêng cao ch t lûúång c a vi ï c ra qu t õ nh t on ë ã å yïë à rg thöng tin cuãa caác àöëi tûúång tham gia thõ trûúâng. c c cú quan ho chàõnh chñ nh saách ( hoaåt àöång cuãa á å Tûúng tûå, caác cú quan giaám saát thûúâng coá àûúåc c c cú quan n y thû ng ph i minh baåch) c n á â â ã äg thöng tin mêåt cuãa caác àún võ. Viïåc cöng böë nhû l â trong c c cú quan coá nh ng quy t àõn p u á ä ë h hå nhûäng thöng tin nhû vêåy coá thïí gêy nïn nhûäng thu c v o vi c hiïíu v â d å ào n c aác quyë t àõ h å â å á ï n hêåu quaã àaáng kïí trïn thõ trûúâng. Trong nhûäng trong tûúng lai c a c c cú q an ho å ch àõ h ch h ã á u a n ñn trûúâng húåp nhû vêåy, caác doanh nghiïåp coá thïí do s ch. Chi phñ giaám s t s ä gi m n u c c h nh à ng á á ã ë á â å dûå khi cung cêëp thöng tin nhaåy caãm maâ khöng v â quy t àõnh àïìu r ä r ng v â d î hi u. V ïå c cöng ë â í i coá àiïìu kiïån vïì baão mêåt cho khaách haâng. Tuy nhiïn, tñnh minh baåch möåt chiïìu vaâ viïåc cöng böë ch ng gi m s t c c t í ch c nh â nûúác, c c c ö à g á á á á á á í ön àêìy àuã thöng tin goáp phêìn cho möåt chïë àöå minh v â ngûúâi lao àöång giaám s t viïåc qu n l á cög t y, á ã n baåch seä coá lúåi vïì sau naây cho têët caã caác àöëi tûúång c c chuã n å gi m saát nh ng ngû i ài vay v â nh n á á ä â äg tham gia thõ trûúâng ngay caã nïëu trûúác mùæt, viïåc ngû i g i ti n gi m s t c c ngên haâng à u t rúnï n â ã ì á á á ì ã chuyïín sang möåt chïë àöå nhû vêåy seä gêy bêët tiïån d î d ng hún. Vò v y nhûäng quyïët àõnh k m ch t â å á ë cho caác àún võ caá nhên. lûúång s ä khöng àû c b ã qua v â ph i àû c gi i å ã å ã thñch. TÑNH MINH B C T O CAÁ C B O CA OTA I CH NH Å H R NG AÁ Á Â Ñ Tñnh minh baåch vaâ tñnh traách nhiïåm höî trúå Muåc àñch cuãa caác baáo caáo taâi chñnh laâ cung cêëp lêîn nhau. Tñnh minh baåch laâm tùng tñnh traách thöng tin vïì tònh hònh taâi chñnh (baãng cên àöëi nhiïåm bùçng caách laâm cho viïåc giaám saát àûúåc dïî taâi saãn), vïì kïët quaã hoaåt àöång (baáo caáo thu daâng hún, vaâ tñnh traách nhiïåm thò laâm tùng nhêåp) vaâ vïì nhûäng thay àöíi taâi chñnh (baáo caáo tñnh minh baåch qua viïåc khuyïën khñch caác cú lûu chuyïín tiïìn tïå) cuãa möåt àún võ. Tñnh minh quan lyá giaãi haânh àöång cuãa hoå àïí moåi ngûúâi baåch cuãa caác baáo caáo taâi chñnh àûúåc àaãm baão biïët àïën vaâ hiïíu roä. Tñnh minh baåch cuâng vúái thöng qua viïåc cöng böë àêìy àuã vaâ coá thuyïët tñnh traách nhiïåm seä: minh roä raâng vïì nhûäng thöng tin hûäu ñch, cêìn thiïët cho viïåc ra quyïët àõnh kinh tïë cuãa nhiïìu G àùåt ra nguyïn tùæc laâm viïåc cho pheáp caãi thiïån àöëi tûúång sûã duång. Tuy caâng coá nhiïìu thöng tin chêët lûúång viïåc ra quyïët àõnh trong khu vûåc thò caâng töët, nhûng viïåc cung cêëp thöng tin cuäng cöng cöång, vaâ töën keám. Vò vêåy, lúåi ñch cuöëi cuâng cuãa viïåc taåo ra G àûa túái chñnh saách hiïåu quaã hún bùçng viïåc tñnh minh baåch cao hún nûäa cêìn phaãi àûúåc tñnh nêng cao sûå hiïíu biïët cuãa khu vûåc tû nhên vïì toaán kyä lûúäng. 2
CHÛÚNG 1 G TÑNH MINH BAÅ C H TRONG CAÁ C BAÁ O CAÁ O TAÂ I CHÑNH Vi c aáp dun a á c t ïuchuê n kï t oa quë c tï å å g c i í ë án ö ë tñnh troång yïëu cuãa thöng tin (tñnh troång laâ m t bi n h á pc nt h ïë t à t a o tñh mh aå ch å å p a êì i ïí å n i b n yïëu luön laâ ngûúäng cûãa àïí ài túái tñnh vaâ giaãi thñch àuáng àùæn caác baáo caáo t i c n H i â h h. öå ñ thñch húåp). Mùåt khaác, thöng tin quaá taãi coá àöìng lêåp Chu n mûåc Kïë toaán Quöëc t ë ( ASC aä í I ) à thïí laâm nhiïîu thöng tin, gêy khoá khùn cho cho ra àúâi cuöën “Quy àõnh chung vïì viïåc Lêåp vaâ viïåc taách loåc nhûäng àiïím mêëu chöët thñch Trònh b y caác baáo caáo t i chñ n xu t b nn â â h” êë aã ùm húåp cuäng nhû cho viïåc giaãi thñch. 1989. Quy àõnh chung naây bao göìm: G Àöå tin cêåy: Thöng tin khöng àûúåc coá löîi G Àûa ra caác khaái niïåm laâm cú súã cho viïåc troång yïëu vaâ phiïën diïån. Nhûäng khña caånh lêåp vaâ trònh baây caác baáo caáo taâi chñnh cho chuã yïëu cuãa àöå tin cêåy laâ trònh baây trung caác àöëi tûúång sûã duång bïn ngoaâi; thûåc, chuá troång nöåi dung hún laâ hònh thûác, G Hûúáng dêîn lêåp tiïu chuêín kïë toaán cho quaá trung lêåp, thêån troång vaâ hoaân chónh. trònh xêy dûång caác chuêín mûåc; vaâ G Khaã nùng so saánh: Thöng tin cêìn àûúåc G Trúå giuáp nh ng g ú i lêå pbaá o c aáo, cac ki í m ä n âû á ï trònh baây möåt caách thöëng nhêët giûäa caác toaán viïn vaâ nhûäng ngûúâi sûã duång trong thúâi kyâ vaâ giûäa caác àún võ àïí giuáp cho viïåc giaãi thñch caác Chu n mûåc Kïë to n Q ë c í á öu ngûúâi sûã duång coá thïí àûa ra nhûäng àaánh tïë (IAS) vaâ xûã lyá nhûäng vêën à ì c n hû â ca giaá so saánh quan troång. àûúåc àûa vaâo caác chu n mûåc n y. í â G Tñnh dïî hiïíu: Thöng tin phaãi dïî hiïíu àöëi v i á Theo caác chuêín mûåc quöëc tïë, caác baáo caáo ngûúâi sûã duång, nhûäng ngûúâi n y t hûng coá â úâ taâi chñnh thûúâng àûúåc lêåp vúái giaã àõnh rùçng kiïën thûác kh á töët vïì kinh oanh ki h tïë vaâ d , n doanh nghiïåp seä tiïëp tuåc vêån haânh nhû möåt kïë toaán v â sùn sa ng ghi ï cûáu thöng t i n é â n n thûåc thïí àang hoaåt àöång vaâ caác sûå kiïån àûúåc möåt caách nghiïm tuác. ghi cheáp trïn cú súã tñch luyä nghôa laâ aãnh hûúãng Quaá trònh taåo thöng tin hûäu ñch göìm möåt loaåt cuãa caác hoaåt àöång giao dõch vaâ caác sûå kiïån caác yïëu töë quyïët àõnh coá thïí laâm haån chïë khöëi khaác àûúåc thûâa nhêån vaâo thúâi àiïím chuáng lûúång thöng tin àûúåc cung cêëp, bao göìm: diïîn ra. Vò vêåy chuáng àûúåc ghi laåi trong caác baáo caáo taâi chñnh cuãa caác kyâ hoaåt àöång. G Haån chïë vïì thúâi gian: Chêåm trïî trong viïåc baáo caáo coá thïí tùng cûúâng àöå tin cêåy nhûng Caác àùåc ài m àõnh tñnh l â nh n g yïë utöë bö í ä í cuäng coá thïí laâm mêët ài tñnh thñch húåp. tr å à í thöng tin cung c p trong c c baáo c o t i ë á á â chñnh tr ã nïn h u ñch cho ngûúâi s ã du ng. N u ä å ë ï G Lúåi ñch so vúái chi phñ: Lúåi ñch do thöng tin khöng c á thöng tin toaân diïån v â hûä u ñch thò ng y a mang laåi thûúâng laâ phaãi lúán hún chi phñ boã c ã nh ng ngûúâi àiïìu h nh c n k ä â ä g höng t h nhn ïí êå ra àïí cung cêëp thöng tin àoá. biïët àû c th c traång taâi chñnh cuãa doanh nghi p å å å G Cên àöëi caác àùåc àiïím àõnh tñnh: Àïí àaáp mònh, nhûäng th nh ph n t ha gi ach t r ï t õ â ì m ñnh n h ûáng caác muåc tiïu cuãa caác baáo caáo taâi chñnh trû ng kh c cuäng coá th í khöng hi u àûú c vaâ àiïì u â á í å vaâ àïí chuáng trúã nïn àêìy àuã trong àiïìu kiïån n y c á th í l âamch c aác ng yïn tùæ cthõ trûúâ ng â o u nhêët àõnh, nhûäng ngûúâi cung cêëp thöng tin khöng v n h nh àû c. Vi c p d ng caác àùåc ài m å â å å á å í phaãi àaåt àûúåc sûå cên àöëi húåp lyá giûäa caác àõnh tñnh cú b n v â caác chuêín mûåc k ë toaá nphu ã â h p thû ng mang l i caác b o c o t i hñn t ung å â å á á â c h r àùåc àiïím àõnh tñnh. th c vaâ àû c trònh baây roä r n å å â g. Àïí àaãm baão viïåc trònh baây thöng tin àûúåc Caác àùåc àiïím àõnh tñnh cú baãn: roä raâng thò viïåc khöng cöng böë vêîn töët hún laâ cöng böë thöng tin sai lïåch. Vò vêåy khöng coá gò G Tñnh thñch húåp: Thöng tin laâ thñch húåp laå, khi möåt doanh nghiïåp khöng tuên thuã caác khi noá aãnh hûúãng túái caác quyïët àõnh kinh yïu cêìu cöng böë thöng tin cuå thïí, viïåc Caác tïë cuãa ngûúâi sûã duång qua viïåc giuáp chuêín mûåc Kïë toaán quöëc tïë thûúâng yïu cêìu nhûäng ngûúâi naây àaánh giaá caác sûå kiïån àaä phaãi cöng böë àêìy àuã sûå viïåc vaâ lyá do khöng àang vaâ seä xaãy ra hoùåc giuáp xaác nhêån tuên thuã. Hònh 1 cho thêëy tñnh minh baåch hoùåc àiïìu chónh nhûäng àaánh giaá trûúác àûúåc àaãm baão nhû thïë naâo thöng qua Quy àêy cuãa hoå. Tñnh thñch húåp cuãa thöng tin chõu sûå taác àöång cuãa chñnh baãn chêët vaâ àõnh chung vïì caác chuêín mûåc kïë toaán quöëc tïë. 3
CHÛÚNG 1 G TÑNH MINH BAÅ C H TRONG CAÁ C BAÁ O CAÁ O TAÂ I CHÑNH HÒNH 1 TÑNH MINH BAÅCH TRONG CAÁC BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH MUÅC ÀÑCH CUÃA CAÁC BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH Àïí trònh baây trung thûåc vïì: G Tònh traång taâi chñnh. G Kïët quaã hoaåt àöång taâi chñnh. G Caác luöìng lûu chuyïín tiïìn tïå. TÑNH MINH BAÅCH VAÂ TRÒNH BAÂY TRUNG THÛÅC G Trònh baây trung thûåc bùçng caách cung cêëp thöng tin hûäu ñch (cöng böë àêìy àuã) àaãm baão tñnh minh baåch. G Trònh baây thoaã àaáng coá têìm quan troång ngang vúái tñnh minh baåch. MUÅC ÀÑCH TIÏËP THEO CUÃA CAÁC BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH G Àïí àaãm baão tñnh minh b ch thöng qua viïåc trònh baây trung thûåc thöng tin hûäu ñch (cöng b ë àê å ìy àuã) cho viïåc ra quyïët àõnh. CAÁC TÑNH CHÊËT CUÃA THÖNG TIN HÛÄU ÑCH G Tñnh thñch húåp Haån chïë = baãn chêët = têìm quan troång G Àöå tin cêåy = trònh baây trung thûåc Giúái haån thúâi gian = coi troång nöåi dung hún hònh thûác = trung lêåp Lúåi ñch so vúái chi phñ = thêån troång = hoaân chónh Cên àöëi giûäa caác àùåc àiïím àõnh tñnh G Tûúng thñch G Dïî hiïíu CAÁC GIAÃ ÀÕNH CÚ BAÃN Dûåa trïn cú súã tñch luyä Khaái niïåm tiïëp tuåc hoaåt àöång 4
CHÛÚNG 2 QUY ÀÕNH CHUNG VÏÌ VIÏÅC LÊÅP VAÂ TRÒNH BAÂY CAÁC BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH 2.1 CAÁC VÊËN ÀÏÌ ÀÙÅT RA Caác chuêín mûåc kïë toaán phaãi àûúåc lêåp trong khuön khöí caác quy tùæc cú baãn thöëng nhêët àûúåc chêëp nhêån. Quy àõnh chung vïì viïåc lêåp vaâ trònh baây caác baáo caáo taâi chñnh cuãa IASC àaä àûúåc xuêët baãn nùm 1989. Nöåi dung cuãa Quy àõnh naây: G Àûa ra caác khaái niïåm cú baãn cho viïåc lêåp vaâ trònh baây caác baáo caáo taâi chñnh. G Hûúáng dêîn lêåp caác chuêín mûåc trong quaá trònh xêy dûång caác chuêín mûåc kïë toaán. G Giuáp nhûäng ngûúâi lêåp baáo caáo, kiïím toaán viïn vaâ ngûúâi sûã duång trong viïåc giaãi thñch caác Chuêín mûåc kïë toaán quöëc tïë vaâ xûã lyá nhûäng vêën àïì chûa àûúåc àûa vaâo IAS. 2.2 PHAÅM VI AÁP DUÅNG Quy àõnh naây khöng phaãi laâ chuêín mûåc, noá húåp nhêët: G Caác muåc tiïu cuãa caác baáo caáo taâi chñnh (xem àoaån 2.3.1). G Caác àùåc àiïím àõnh tñnh cuãa caác baáo caáo taâi chñnh (xem àoaån 2.3.4). G Caác thaânh phêìn cuãa baáo caáo taâi chñnh (xem àoaån 2.3.6 vaâ 2.3.7). G Caác khaái niïåm vïì vöën vaâ baão toaân vöën (xem àoaån 2.3.10). 2.3 CAÁC KHAÁI NIÏÅM KÏË TOAÁN 2.3.1 Muåc tiïu cuãa caác baáo caáo taâi chñnh laâ cung cêëp thöng tin vïì tònh traång taâi chñnh (baãng cên àöëi taâi saãn), kïët quaã hoaåt àöång (baáo caáo thu nhêåp), vaâ nhûäng thay àöíi vïì tònh hònh taâi chñnh (baáo caáo lûu chuyïín tiïìn tïå) cuãa möåt doanh nghiïåp, hûäu ñch cho nhiïìu àöëi tûúång sûã duång trong viïåc ra caác quyïët àõnh kinh tïë. 2.3.2 Viïåc trònh baây trung thûåc àaåt àûúåc qua viïåc cung cêëp thöng tin hûäu ñch (cöng böë àêìy àuã) trong caác baáo caáo taâi chñnh, nhúâ àoá maâ tñnh minh baåch àûúåc àaãm baão. Nïëu giaã àõnh rùçng viïåc trònh baây thoaã àaáng tûúng àûúng vúái tñnh minh baåch thò coá thïí àûa ra thïm möåt muåc tiïu khaác cuãa caác baáo caáo taâi chñnh: àaãm baão tñnh minh baåch thöng qua viïåc cöng böë àêìy àuã vaâ trònh baây trung thûåc caác thöng tin hûäu ñch cho viïåc ra quyïët àõnh. 2.3.3 Dûúái àêy laâ nhûäng giaã àõnh cú baãn cho caác baáo caáo taâi chñnh: G Dûåa trïn cú súã tñch luyä: Kïët quaã cuãa caác hoaåt àöång kinh doanh vaâ caác sûå kiïån khaác àûúåc ghi nhêån ngay khi chuáng xaãy ra (chûá khöng phaãi khi phaát sinh luöìng tiïìn). Nhûäng sûå kiïån naây àûúåc ghi cheáp laåi vaâ àûa vaâo caác baáo caáo taâi chñnh trong caác kyâ baáo caáo coá caác sûå kiïån. G Khaái niïåm tiïëp tuåc hoaåt àöång: Giaã àõnh rùçng àún võ vêîn tiïëp tuåc hoaåt àöång trong möåt tûúng lai coá thïí dûå àoaán. 2.3.4 Caác àùåc àiïím àõnh tñnh laâ nhûäng tñnh chêët laâm cho caác thöng tin cung cêëp trong caác baáo caáo taâi chñnh trúã nïn hûäu ñch cho ngûúâi sûã duång. Tñnh ph â h p: Thöng tin ph â h p nh hû ng t i c c quyïët àõnh kinh t ë c a ngû i s ã duång, gi p cho å å ã ã á á ã â á h å à nh gi á c c s å ki n àaä, àang v â s ä x y ra ho c x c nh n/ài u chónh nh ng à nh gi á trû c àêy c a á á å ã å á å ì ä á á ã h . Tñnh ph â h p c a thöng tin chõu s å nh hû ng c a b n ch t v â tñnh tr ng y u c a tö t in. å å ã ã ã ã ã ë å ë ã hng G Àöå tin c y: Thöng tin àaáng tin cêåy khöng mang löîi tr ng y u vaâ phiïën diïån. Noá ph å thu c a o å å ë å v: â I Trònh baây trung thûåc. 5
CHÛÚNG 2 G QUY ÀÕNH CHUNG VÏÌ VIÏÅ C LÊÅ P VAÂ TRÒNH BAÂ Y CAÁ C BAÁ O CAÁ O TAÂ I CHÑNH I Coi troång nöåi dung hún hònh thûác. I Tñnh trung lêåp. I Thêån troång. I Hoaân chónh. I Khaã nùng so saánh: Thöng tin cêìn àûúåc trònh baây nhêët quaán giûäa caác kyâ vaâ giûäa caác doanh nghiïåp àïí ngûúâi sûã duång coá thïí àûa ra nhûäng so saánh trïn nhiïìu khña caånh. I Tñnh dïî hiïíu: Thöng tin cêìn phaãi dïî hiïíu àöëi vúái ngûúâi sûã duång - nhûäng ngûúâi coá kiïën thûác cú baãn vïì kinh doanh, kinh tïë vaâ kïë toaán vaâ muöën nghiïn cûáu thöng tin. 2.3.5 Dûúái àêy laâ nhûäng haån chïë àöëi vúái viïåc cung cêëp thöng tin phuâ húåp vaâ àaáng tin cêåy: G Haån chïë thúâi gian: Viïåc chêåm trïî khöng àuáng thúâi haån trong viïåc lêåp baáo caáo coá thïí laâm mêët ài tñnh phuâ húåp nhûng laåi laâm tùng thïm àöå tin cêåy. G Chi phñ so vúái lúåi ñch: Lúåi ñch thu àûúåc tûâ thöng tin phaãi lúán hún chi phñ boã ra àïí cung cêëp thöng tin G Cên àöëi giûäa caác àùåc àiïím àõnh tñnh: Cêìn phaãi àaåt àûúåc sûå cên àöëi giûäa caác àùåc tñnh àïí àaáp ûáng muåc àñch cuãa caác baáo caáo taâi chñnh. Viïåc aáp duång caác àùåc àiïím àõnh tñnh cú baãn vaâ caác chuêín mûåc kïë toaán phuâ húåp thûúâng mang laåi tñnh trung thûåc vaâ trònh baây húåp lyá cho caác baáo caáo taâi chñnh. 2.3.6 Nhûäng yïëu töë sau àêy coá liïn quan trûåc tiïëp túái viïåc àaánh giaá tònh traång taâi chñnh: G Taâi saãn coá: Nhûäng nguöìn do doanh nghiïåp kiïím soaát coá àûúåc tûâ kïët quaã hoaåt àöång trûúác àêy vaâ laâ nguöìn maâ tûâ àoá doanh nghiïåp hy voång seä thu àûúåc caác lúåi ñch kinh tïë. G Taâi saãn núå: Nhûäng nghôa vuå núå hiïån taåi cuãa möåt doanh nghiïåp hònh thaânh tûâ caác hoaåt àöång trong quaá khûá, viïåc thanh toaán caác khoaãn naây laâm mêët ài caác lúåi ñch kinh tïë cuãa doanh nghiïåp. G Vöën chuã súã hûäu: Taâi saãn coá trûâ ài caác khoaãn núå (thûúâng àûúåc goåi laâ caác nguöìn vöën chuã súã hûäu). 2.3.7 Nhûäng yïëu töë sau àêy liïn quan trûåc tiïëp àïën viïåc àaánh giaá kïët quaã hoaåt àöång: G Thu nhêåp: Caác lúåi ñch kinh tïë tùng lïn dûúái hònh thûác luöìng thu hoùåc tùng taâi saãn, hoùåc giaãm núå dêîn túái tùng vöën chuã súã hûäu (chûá khöng phaãi caác khoaãn tùng àoáng goáp cuãa chuã súã hûäu). Thu nhêåp bao göìm doanh thu vaâ caác khoaãn thu àûúåc. G Chi phñ: Giaãm lúåi ñch kinh tïë dûúái daång luöìng chi hoùåc giaãm giaá trõ taâi saãn hoùåc phaát sinh núå dêîn túái giaãm vöën chuã súã hûäu (khöng phaãi caác khoaãn giaãm do phên chia cho caác chuã súã hûäu). 2.3.8 Möåt yïëu töë phaãi àûúåc cöng nhêån trong caác baáo caáo taâi chñnh khi: G Doanh nghiïåp coá khaã nùng mêët ài hoùåc thu vaâo bêët kyâ möåt lúåi ñch kinh tïë naâo trong tûúng lai liïn quan túái yïëu töë naây; vaâ G Yïëu töë naây coá giaá trõ hoùåc chi phñ coá thïí tñnh toaán àûúåc möåt caách àaáng tin cêåy. 2.3.9 Nhûäng cú súã sau àêy àûúåc sûã duång àïí àaánh giaá caác yïëu töë cuãa baáo caáo taâi chñnh: G Chi phñ ban àêìu. G Chi phñ hiïån taåi. G Giaá trõ thuêìn coá thïí thûåc hiïån (thanh toaán). G Giaá trõ hiïån taåi. 2.3.10 Caác khaái niïåm vïì vöën vaâ baão toaân vöën bao göìm: G Vöën taâi chñnh: Vöën àöìng nghôa vúái taâi saãn thuêìn/vöën chuã súã hûäu; noá àûúåc ào bùçng àún võ tiïìn tïå danh nghôa. Lúåi nhuêån thïí hiïån khoaãn tùng vöën bùçng tiïìn danh nghôa trong kyâ. G Vöën vêåt chêët: Vöën àûúåc xem laâ nùng lûåc hoaåt àöång; noá àûúåc ào bùçng khaã nùng saãn xuêët. Lúåi nhuêån thïí hiïån sûå tùng lïn trong khaã nùng saãn xuêët trong kyâ. 6
CHÛÚNG 2 G QUY ÀÕNH CHUNG VÏÌ VIÏÅ C LÊÅ P VAÂ TRÒNH BAÂ Y CAÁ C BAÁ O CAÁ O TAÂ I CHÑNH NGHIÏN CÛÁU TÒNH HUÖËNG QUY ÀÕNH CHUNG VÏÌ VIÏÅC LÊÅP VAÂ TRÒNH BAÂY CAÁC BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH Cöng ty Chemco Inc. saãn xuêët caác saãn phêím hoaá chêët vaâ tiïu thuå trong nûúác. Cöng ty muöën múã röång thõ trûúâng vaâ xuêët khêíu möåt söë saãn phêím ra nûúác ngoaâi. Giaám àöëc taâi chñnh thêëy rùçng viïåc tuên thuã caác yïu cêìu quöëc tïë vïì möi trûúâng laâ àiïìu kiïån quan troång àïí baán saãn phêím ra nûúác ngoaâi. Mùåc duâ trong thúâi gian trûúác àêy cöng ty àaä àûa vaâo thûåc hiïån möåt söë chñnh saách vïì möi trûúâng nhûng roä raâng viïåc kiïím tra möi trûúâng thûúâng xuyïn laâ möåt thöng lïå vaâ seä töën keám khoaãng 120.000 àöla. Viïåc kiïím tra bao göìm: G Xem xeát toaân böå caác chñnh saách vïì möi trûúâng. G Phên tñch chi tiïët viïåc tuên thuã nhûäng chñnh saách naây. G Baáo caáo àûa ra khuyïën nghõ chi tiïët vïì nhûäng thay àöíi vïì chñnh saách vaâ vïì vêåt chêët cêìn thiïët àïí àaáp ûáng yïu cêìu quöëc tïë. Giaám àöëc taâi chñnh cuãa Chemco Inc. gúåi yá rùçng khoaãn 120.000 àöla trïn coá thïí vöën hoáa thaânh taâi saãn vaâ sau àoá àûúåc xoáa ài tûúng ûáng vúái caác khoaãn doanh thu coá àûúåc tûâ caác hoaåt àöång xuêët khêíu àïí thu nhêåp àûúåc khúáp vúái chi phñ seä phaát sinh. Chi phñ liïn quan túái kiïím tra möi trûúâng coá thïí àïí ghi nhêån sau theo khaái niïåm àöëi chiïëu. Tuy nhiïn, viïåc aáp duång khaái niïåm àöëi chiïëu theo Quy àõnh chung khöng cho pheáp ghi nhêån möåt söë khoaãn muåc trong baãng töíng kïët taâi saãn khöng theo àuáng àõnh nghôa vïì caác yïëu töë cuãa baáo caáo taâi chñnh. Àïí ghi nhêån chi phñ kiïím tra nhû möåt taâi saãn thò cêìn phaãi àaáp ûáng caã hai tiïu chñ: G àõnh nghôa vïì taâi saãn, vaâ G tiïu chñ ghi nhêån taâi saãn Àïí nhûäng chi phñ liïn quan túái kiïím tra möi trûúâng àaáp ûáng àõnh nghôa vïì taâi saãn (xem àoaån 2.3.6), caác àiïìu kiïån sau phaãi àûúåc àaáp ûáng: (i) Chi phñ phaãi laâ nguöìn vöën do Chemco Inc. kiïím soaát vaâ laâ chi phñ thûåc sûå phaát sinh. (ii) Taâi saãn phaãi laâ kïët quaã cuãa hoaåt àöång giao dõch hoùåc sûå kiïån phaát sinh tûâ trûúác, tûác laâ kiïím tra möi trûúâng. (iii) Taâi saãn phaãi àûúåc dûå tñnh laâ coá khaã nùng mang laåi lúåi ñch kinh tïë trong tûúng lai cho cöng ty, tûác laâ doanh thu haâng xuêët khêíu. Caác yïu cêìu (i) vaâ (ii) àûúåc àaáp ûáng. Tuy nhiïn coân coá nhûäng vêën àïì liïn quan àïën yïu cêìu (iii). Cöng ty Chemco Inc. mong muöën xuêët khêíu saãn phêím cuãa mònh. Chó mong muöën khöng thöi thò chûa phaãi laâ bùçng chûáng àuã àïí thoaã maän yïu cêìu naây. Cöng ty khöng thïí chuyïín thaânh vöën nhûäng chi phñ naây do khöng coá nhûäng àún àùåt haâng cöë àõnh vaâ khöng phên tñch chi tiïët vïì caác lúåi ñch kinh tïë mong àúåi. Àïí ghi nhêån caác chi phñ laâ möåt taâi saãn trong baãng töíng kïët taâi saãn thò tiïu chñ cöng nhêån (xem àoaån 2.3.8) phaãi àûúåc tuên thuã laâ: G Chi phñ cho taâi saãn phaãi coá chi phñ coá thïí tñnh toaán àûúåc möåt caách àaáng tin cêåy. G Coá khaã nùng thu àûúåc caác lúåi ñch kinh tïë trong tûúng lai. Àïí tñnh toaán húåp lyá giaá trõ kïët chuyïín cuãa taâi saãn, cöng ty phaãi chûáng toã àûúåc rùçng caác chi phñ phaát sinh thïm seä mang laåi lúåi ñch kinh tïë sau naây. Tuy nhiïn, yïu cêìu thûá hai laåi laâm naãy sinh vêën àïì do khöng àuã bùçng chûáng cho thêëy coá thïí thu àûúåc lúåi ñch kinh tïë vaâ vò vêåy, möåt lêìn nûäa laâm cho chi phñ khöng àuã tiïu chuêín àûúåc vöën hoaá thaânh taâi saãn. 7
CHÛÚNG 3 TRÒNH BAÂY CAÁC BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH (IAS 1) 3.1 VÊËN ÀÏÌ ÀÙÅT RA: Muåc àñch àûa ra chuêín mûåc naây laâ àïí quy àõnh cho viïåc trònh baây caác baáo caáo taâi chñnh phuåc vuå muåc àñch chung àïí àaãm baão tñnh so saánh. Chuêín mûåc naây àûa ra: G Nhûäng yïu cêìu chung vïì viïåc trònh baây . G Hûúáng dêîn vïì mùåt cêëu truác. G Nhûäng nöåi dung töëi thiïíu cêìn coá. G Hûúáng dêîn tuên thuã IAS. G Hûúáng dêîn khöng aáp duång IAS. 3.2 PHAÅM VI AÁP DUÅNG: Chuêín mûåc naây àûúåc sûã duång àïí trònh baây têët caã caác baáo caáo taâi chñnh phuåc vuå muåc àñch chung, àûúåc lêåp vaâ trònh baây theo IAS vaâ khöng àûúåc xêy dûång àïí àaáp ûáng nhu cêìu thöng tin cuå thïí cuãa ngûúâi sûã duång. SIC-2 hûúáng dêîn cho viïåc aáp duång lêìn àêìu caác IAS. 3.3 KHAÁI NIÏÅM KÏË TOAÁN 3.3.1 Caác baáo caáo taâi chñnh phaãi cung cêëp thöng tin vïì tònh traång taâi chñnh, kïët quaã hoaåt àöång taâi chñnh cuäng nhû lûu chuyïín tiïìn tïå cuãa möåt doanh nghiïåp coá ñch cho viïåc ra quyïët àõnh kinh tïë. 3.3.2 Ban giaám àöëc vaâ/hoùåc caác cú quan quaãn lyá khaác chõu traách nhiïåm lêåp vaâ trònh baây caác baáo caáo taâi chñnh 3.3.3 Hïå thöëng àêìy àuã caác baáo caáo taâi chñnh bao göìm: G Baãng töíng kïët taâi saãn. G Baáo caáo thu nhêåp. G Thay àöíi vöën chuã súã hûäu. G Baáo caáo lûu chuyïín tiïìn tïå. G Caác chïë àöå kïë toaán vaâ caác thuyïët minh. Ngoaâi caác baáo caáo taâi chñnh, caác àún võ thûúâng àûúåc khuyïën khñch cung cêëp caác thöng tin taâi chñnh vaâ phi taâi chñnh khaác coá liïn quan. 3.3.4 Ban giaám àöëc cêìn tñnh àïën têët caã caác yïu cêìu chung dûúái àêy khi cêìn trònh baây caác baáo caáo taâi chñnh: G Trònh baây trung thûåc Viïåc naây thûúâng àaåt àûúåc khi aáp duång IAS. Chó àûúåc pheáp khöng aáp duång khi viïåc aáp duång chuêín mûåc kïë toaán dêîn àïën nhûäng baáo caáo taâi chñnh sai lïåch. GTuên thuã IAS Nhûäng khña caånh sau cêìn àûúåc nïu: I Viïåc tuên thuã IAS cêìn àûúåc cöng böë. I Viïåc tuên thuã têët caã caác yïu cêìu cuãa tûâng chuêín mûåc laâ bùæt buöåc. 8
CHÛÚNG 3 G TRÒNH BAÂ Y CAÁ C BAÁ O CAÁ O TAÂ I CHÑNH IAS 1 IViïåc cöng böë khöng thïí biïån minh àûúåc cho viïåc haåch toaán sai. IViïåc tuên thuã theo IAS trûúác quy àõnh phaãi àûúåc nïu ra. I B t k â kho n n o khöng ë ã â p d ng IAS vò m c àñch trònh b y trung th c à u ph i àû c cöng b ë ch á å å â å ì ã å i ti t. ë G Chïë àöå kïë toaán Chïë àöå kïë toaán àûúåc aáp duång phaãi theo yïu cêìu cuãa IAS. Möåt doanh nghiïåp phaãi xêy dûång cho mònh möåt chïë àöå phuâ húåp vaâ tin cêåy nïëu khöng coá IAS (SIC-18). Hai yïëu töë sau laâ nhûäng giaã àõnh cú baãn cho caác baáo caáo taâi chñnh; xem chi tiïët hún úã Chûúng 2 G Khaái niïåm tiïëp tuåc hoaåt àöång Caác baáo caáo taâi chñnh phaãi àûúåc trònh baây trïn cú súã tiïëp tuåc hoaåt àöång trûâ khi coá khaã nùng laâ möåt àún võ seä bõ thanh lyá hoùåc ngûâng kinh doanh. Nïëu khöng àûúåc trònh baây trïn cú súã tiïëp tuåc hoaåt àöång, thò phaãi cöng böë vaâ àûa ra lyá do taåi sao khöng sûã duång nguyïn tùæc naây. Nhûäng vêën àïì chûa chùæc chùæn liïn quan àïën khaái niïåm tiïëp tuåc hoaåt àöång cuäng cêìn àûúåc nïu roä. G Cú súã döìn tñch Sûã duång cú súã döìn tñch cho viïåc trònh baây, ngoaåi trûâ baáo caáo lûu chuyïín tiïìn tïå. G Tñnh nhêët quaán trong trònh baây Viïåc trònh baây vaâ phên loaåi caác khoaãn muåc phaãi àûúåc duy trò giûäa caác kyâ baáo caáo, trûâ trûúâng húåp viïåc thay àöíi giuáp cho trònh baây àûúåc húåp lyá hún hoùåc do yïu cêìu cuãa IAS. G Tñnh troång yïëu vaâ têåp húåp Caác khoaãn khöng chuã yïëu coá cuâng baãn chêët vaâ chûác nùng àûúåc pheáp têåp húåp laåi. Khöng àûúåc göåp laåi caác khoaãn troång yïëu. G Buâ trûâ Taâi saãn coá vaâ caác taâi saãn núå khöng àûúåc buâ trûâ cho nhau, trûâ trûúâng húåp àûúåc IAS cho pheáp. Tuy nhiïn, nhûäng khoaãn tùng, giaãm khöng àaáng kïí vaâ chi phñ liïn quan phaát sinh tûâ nhûäng giao dõch hoùåc sûå kiïån tûúng tûå nhau thò coá thïí àûúåc buâ trûâ cho nhau. G Thöng tin so saánh Theo nhûäng nöåi dung sau: I Thöng tin söë liïåu cuãa kyâ trûúác phaãi àûúåc cöng böë. I Àûa vaâo caác thöng tin mö taã vaâ diïîn giaãi liïn quan. I Phên loaåi laåi thöng tin so saánh khi viïåc phên loaåi caác khoaãn muåc àûúåc sûãa àöíi, tûác laâ phaãi cöng böë baãn chêët, söë lûúång vaâ lyá do. 3.4 CÖNG BÖË 3.4.1 Xaác àõnh vaâ kyâ baáo caáo G Caác baáo caáo taâi chñnh cêìn phaãi àûúåc phên biïåt vúái caác thöng tin khaác. G Tûâng böå phêån cêëu thaânh phaãi àûúåc xaác àõnh roä. G Chuã yïëu phaãi trònh baây: I Tïn cuãa doanh nghiïåp baáo caáo. I Baáo caáo cuãa doanh nghiïåp hay cuãa têåp àoaân. I Ngaây baáo caáo vaâ kyâ baáo caáo. I Àún võ tiïìn tïå theo baáo caáo. I Mûác àöå chñnh xaác. G Töëi thiïíu phaãi coá baáo caáo nùm. G Caác baáo caáo phaãi àûúåc àûa ra àuáng thúâi haån (trong voâng 6 thaáng kïí tûâ ngaây baáo caáo). 3.4.2 Baãng töíng kïët taâi saãn Cung cêëp thöng tin vïì tònh traång taâi chñnh. 9