Chuyên đề: Chủ nghĩa duy vật mác xít với việc xây dựng thế giới quan khoa học cho đội ngũ cán bộ nước ta hiện nay

Chia sẻ: Thị Huyền | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:46

Thêm vào BST

Báo xấu

616
lượt xem 73
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chuyên đề: Chủ nghĩa duy vật mác xít với việc xây dựng thế giới quan khoa học cho đội ngũ cán bộ nước ta hiện nay với mục đích trang bị cho người học những kiến thức cơ bản về chủ nghĩa duy vật mác – xít và vai trò thế giới quan của nó; từ đó, bồi dưỡng thế giới quan duy vật biện chứng cho người học, giúp họ có cách nhìn đúng đắn về thế giới. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm bắt nội dung thông tin vấn đề.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chuyên đề: Chủ nghĩa duy vật mác xít với việc xây dựng thế giới quan khoa học cho đội ngũ cán bộ nước ta hiện nay

CHỦ NGHĨA DUY VẬT MÁC XÍT VỚI VIỆC XÂY DỰNG THẾ GIỚI QUAN KHOA HỌC CHO ĐỘI NGŨ CÁN BỘ NƯỚC TA HIỆN NAY
A. Mục đích yêu cầu
1. M ục đích 1. Mụ c đích Trang bbịị cho Trang cho ng ngườ ười i hhọọc c nh nhữững kiếến ng ki thứức c ccơơ bbảản n th n vvềề ch chủủ nghĩa duy v nghĩa duy vậật mác – xít và vai trò th t mác – xít và vai trò thếế gi giớới i quan ccủủa a nó; quan nó; ttừừ đó, đó, bbồồi i ddưỡưỡng thếế gi ng th giớới i quan quan duy duy vvậật t bi biệện chứứng n ch ng cho cho ng ngườ ười i hhọọc, giúp hhọọ có c, giúp có cách cách nhìn đúng đắắn v nhìn đúng đ n vềề th thếế gi giớới.i.
2. Yêu c 2. Yêu cầầuu 2.1. V 2.1. Vềề nh nhậận th n thứức: c: Nh Nhậận th n thứức đúng v c đúng vềề ph phạạm trù v m trù vậật cht chấất; ph t; phạạm trù ý th m trù ý thứức; v c; vềề mmốối quan h i quan hệệ gi giữữa v a vậật ch t chấất và ý th t và ý thứức trên quan đi c trên quan điểểm c m củủa tri a triếết t hhọọc Mác Lênin, t c Mác Lênin, từừ đó xác đ đó xác địịnh rõ l nh rõ lậập tr p trườ ng củủa CNDVBC. ường c a CNDVBC. VVậận d n dụụng quan đi ng quan điểểm tri m triếết ht họọc Mác Lênin v c Mác Lênin vềề v vậật ch t chấất và ý t và ý thứức, cũng nh th c, cũng nhưư m mốối quan h i quan hệệ gi giữữa v a vậật ch t chấất và ý th t và ý thứức đc đểể phân phân tích nhữững v tích nh ng vấấn đ n đềề th thựực ti c tiễễn có liên quan. T n có liên quan. Từừ đó giúp chúng ta đó giúp chúng ta chốống ch ng đđượ căn bbệệnh ược c căn nh chchủủ quan quan duy duy ý chí; đđồồng ý chí; ng ththờời i kh khắắc c phụục c đđượ ph căn bbệệnh ược c căn nh ththụụ đđộộng, ng, ỷỷ llạại, i, trong trong chchờờ trong trong nh nhậận n thứức và ho th c và hoạạt đt độộng th ng thựực ti c tiễễn. n.
2. Yêu c 2. Yêu cầầuu 2.3. V 2.3. Vềề t tư ư t tưở ưởng:ng: 2.2. V 2.2. Vềề k kỹỹ năng năng: : CCủủng ng ccốố ni niềềm m tin tin Xác địịnh và phân bi Xác đ nh và phân biệệt t vào vào tính khoa hhọọc c và tính khoa và đđượ c nhữững bi ược nh ng biểểu hi u hiệện c n củủa a tính tính cách cách m mạạng ng ccủủa a CNDVBC vvớới i CNDV CNDVBC CNDV ttầầm m CNDVBC CNDVBC trong trong hohoạạt t thườ th ường, CNDT ddướ ng, CNDT mọọi i ưới i m đđộộng th ng thựực ti c tiễễn. n. màu sắắc đang di màu s c đang diễễn ra trong n ra trong đđờời s i sốống hi ng hiệện th n thựực.c.
B. N B. NỘỘI DUNG I DUNG CHUYÊN ĐỀ CHUYÊN ĐỀ
1. 1. Sự Sự hình hình thành thành và và phát phát triển triển của của chủ chủ nghĩa nghĩa duy duy vật vật trong trong lịch lịch sử sử 1.1. 1.1. Chủ Chủ nghĩa nghĩa duy duy vật vật thời thời kỳ kỳ trước trước Mác. Mác. 1.1.1. 1.1.1. Chủ Chủ nghĩa nghĩa duy duy vật vật cổ cổ đại đại Chủ Chủ nghĩa nghĩa duy duy vật vật Ấn Ấn ĐộĐộ cócó đặc đặc điểm điểm làlà gắn gắn liền liền với với tôn tôn giáo. giáo. Tuy Tuy nhiên, nhiên, phái phái Lôkayata Lôkayata và và phong phong trào trào duy duy vật vật ởở Đông Đông ẤnẤn vẫn vẫn khẳng khẳng định định rằng rằng cơ cơ sởsở tạo tạo nên nên mọi mọi vật vật là là yếu yếu tố tố vật vật chất. chất. -- Ở Ở Trung Trung Quốc, Quốc, chủchủ nghĩa nghĩa duy duy vật vật thể thể hiện hiện trong trong các các phái phái âm âm dương, dương, ngũngũ hành; hành; quan quan niệm niệm về về khí. khí. Các Các phái phái này này quan quan niệm niệm rằng rằng các các nhân nhân tốtố vật vật chất chất là là nhân nhân tốtố duy duy nhất nhất tạo tạo nên nên mọi mọi vật. vật.
-- Các Các nhà nhà triết triết học học Hy Hy lạplạp cổ cổ đại đại như: như: Talet, Talet, Anaximen, Anaximen, Heraclit, Heraclit, Đêmôcrit…. Đêmôcrit…. cho cho rằng rằng tất tất cả cả mọi mọi sựsự vật vật trong trong thế thế giới giới đều đều được được tạo tạo thành thành từtừ một một hoặc hoặc nhiều nhiều cáccác yếu yếu tốtố vật vật chất chất Nhìn Nhìn chung chung chủ chủ nghĩa nghĩa duyduy vật vật cổ cổ đại đại các các có có giá giá trị trị nhất nhất định định trong trong lịch lịch sử, sử, nhưng nhưng dodo những những hạn hạn chế chế vềvề lịch lịch sử sử nên nên chúng chúng còncòn thô thô sơ, sơ, chất chất phác phác và và mang mang tínhtính trực trực quan quan
1.1.2. 1.1.2. Chủ Chủ nghĩa nghĩa duy duy vật vật thế thế kỷ kỷ XV-XVIII. XV-XVIII. Từ Từ thế thế kỷ kỷ XV, XV, phương phương thức thức sản sản xuất xuất tư tư bản bản rara đời đời và và phát phát triển, triển, chủ chủ nghĩa nghĩa duy duy duy duy vậtvật đã đã có có bước bước phát phát triển triển lớn. lớn. Nhìn Nhìn chung chung chủchủ nghĩa nghĩa duy duy vật vật thời thời kỳ kỳ này này là là chủ chủ nghĩa nghĩa duy duy vật vật siêu siêu hình, hình, sự sự vận vận động động của của vật vật chất chất chỉ chỉ là là sự sự vận vận động động cơcơ học học
1.1.3 1.1.3 ChủChủ nghĩa nghĩa duyduy vậtvật trong trong triết triết học học cổ cổ điển điển Đức Đức Trong Trong triết triết học học cổ cổ điển điển Đức, Đức, Phoi-ơ-bắc Phoi-ơ-bắc là là người người có có công công lớnlớn trong trong việc việc khôi khôi phục phục lạilại vị vị trí trí của của chủ chủ nghĩa nghĩa duyduy vật; vật; song song triết triết học học củacủa ông ông chỉ chỉ duy duy vật vật về về tự tự nhiên, nhiên, duyduy tâm tâm vềvề xã xã hội. hội. Tóm Tóm lại: lại: Chủ Chủ nghĩa nghĩa duyduy vậtvật trước trước MácMác mặc mặc dù dù là là tư tư tưởng tưởng tiến tiến bộ bộ trong trong mỗimỗi thời thời đại đại nhất nhất định, định, nó nó gắn gắn liềnliền mật mật thiết thiết với với giai giai cấp cấp cách cách mạng mạng và và chuẩn chuẩn bị bị cho cho các các cuộc cuộc cách cách mạng mạng trong trong lịch lịch sử, sử, nhưng nhưng nhìn nhìn chung chung nó nó vẫnvẫn bị bị hạn hạn chế. chế. Khi Khi những những yêu yêu cầu cầu lịch lịch sửsử đặt đặt rara cần cần phải phải có có một một chủchủ nghĩa nghĩa duy duy vậtvật triết triết học học mới mới ra ra đời đời đáp đáp ứng ứng yêu yêu cầu cầu đó. đó.
1.2. 1.2. Tính Tính tất tất yếu yếu của của sự sự hình hình thành thành chủchủ nghĩa nghĩa duy duy vật vật mác mác –– xít. xít. 1.2.1. 1.2.1. Những Những biếnbiến đổi đổi của của hoàn hoàn cảnh cảnh lịch lịch sử. sử. -- Cuộc Cuộc cách cách mạng mạng công công nghiệp nghiệp nữanữa đầuđầu thế thế kỷ kỷ XIX XIX đã đã thúc thúc đẩy đẩy kinh kinh tế tế CNTB, CNTB, đặc đặc biệt biệt là là Anh, Anh, Pháp, Pháp, Đức Đức phát phát triển. triển. -- Nền Nền kinh kinh tếtế TBCN TBCN liên liên tục tục rơi rơi vào vào khủng khủng hoảng, hoảng, mâu mâu thuẫn thuẫn giữa giữa TS TS vàvà VS VS ngày ngày càng càng gay gay gắt gắt -- Cuộc Cuộc đấuđấu tranh tranh của của giai giai cấp cấp VSVS đãđã có có những những bước bước phát phát triển triển mới: mới: Phong Phong trào trào công công nhân nhân Anh Anh (phong (phong trào trào hiến hiến chương), chương), đấu đấu tranh tranh củacủa công công nhân nhân pháp pháp (khởi (khởi nghĩa nghĩa của của công công nhân nhân Li Li –– on), on), đấu đấu tranh tranh của của công công nhân nhân ĐứcĐức (khởi (khởi nghĩa nghĩa của của công công nhân nhân Sêlêdi). Sêlêdi).
1.2.2. 1.2.2. Yêu Yêu cầu cầu về về lý lý luận luận của của cách cách mạng mạng vô vô sản sản -- Những Những cuộc cuộc đấu đấu trạnh trạnh của của giai giai cấp cấp vô vô sản sản đòiđòi hỏi hỏi phải phải có có một một quan quan điểm, điểm, tư tư tưởng tưởng mới mới để để giải giải thích thích vàvà hướng hướng dẫn dẫn cuộc cuộc đấu đấu tranh tranh đó. đó. -- Nói Nói cách cách khác khác cần cần phải phải cócó một một chủ chủ nghĩa nghĩa duyduy vật vật mới mới có có tính tính cách cách mạng mạng và và khoa khoa học học hơn hơn so so vớivới chủ chủ nghĩa nghĩa duy duy vật vật trước trước đây. đây. CNDV CNDV mới mới phải phải khắc khắc phụcphục được được những những hạn hạn chế chế củacủa CNDV CNDV củ, củ, đặc đặc biệt biệt làlà phải phải xây xây dựng dựng cơ cơ sở sở khoa khoa học học cho cho một một quan quan niệm niệm duyduy vật vật về về lịch lịch sử sử
2. 2. Những Những nộinội dung dung cơcơ bản bản của của chủ chủ nghĩa nghĩa duy duy vậtvật mácxít. mácxít. 2.1. 2.1. Quan Quan niệm niệm khoa khoa học học của của chủ chủ nghĩa nghĩa duy duy vậtvật mácxít mácxít vềvề vật vật chất. chất. 2.1.1. 2.1.1. Định Định nghĩa nghĩa vật vật chất chất của của Lênin Lênin Tuy Tuy C.Mác C.Mác vàvà Ph. Ph. Ăngghen Ăngghen chưa chưa đưa đưa ra ra được được định định nghĩa nghĩa vềvề vật vật chất, chất, song song những những tư tư tưởng tưởng của của hai hai ông ông về về vật vật chất chất đã đã được được V.I.Lênin V.I.Lênin kế kế thừa thừa và và phát phát triển triển
C.Mác (Karl Marx, 18181883): C.Mác (Karl Marx, 18181883): Mác, không đđịịnh Mác, không nghĩa vvậật t ch nh nghĩa chấất t là gì? Nhưưng Mác đã đ là gì? Nh ng Mác đã đềề c cậập đ p đếến n mmốối i quan quan hhệệ gi giữữa a đđờời i ssốống ng vvậật t chấất và đ ch t và đờời s i sốống tinh th ng tinh thầần. n.
Phriđrich Ăngghen (Friedrich Engels 1820 1895) Phriđrich Ăngghen (Friedrich Engels 1820 1895) Trong Trong tác tác phphẩẩm “Biệện m “Bi chứứng n ch ng ttựự nhiên”, nhiên”, Ăngghen địịnh nghĩa: Ăngghen đ nh nghĩa: “V “Vậật ch t chấất không ph t không phảải là cái i là cái gì khác hơơn là t gì khác h n là tổổng s ng sốố các v các vậật tht thểể t từừ đó ng đó ngườ ười ta i ta rút rút ra ra khái khái ni niệệm m ấấy y bbằằng con đđườ ng con ường ng trtrừừu u ttượ ượng ng hóa...vậật t ch hóa...v chấất...ch t...chỉỉ là nhữững là nh ng ssựự tóm tóm ttắắt t trong trong đó đó chúng ta tậập h chúng ta t p hợợp theo nh p theo nhữững thu ng thuộộc tính chung c c tính chung củủa a chúng, rrấất t nhi chúng, nhiềều u ssựự vvậật t khác khác nhau nhau có có ththểể ccảảm m biếết t đđượ bi ược c bbằằng ng các các giác giác quan. quan. Vì Vì th thếế ch chỉỉ có thểể có th nhậận nh thứức c đđượ n th ược c vvậật t ch chấất...b t...bằằng ng cách nghiên ccứứu cách nghiên u nhữững v nh ng vậật th t thểể riêng bi riêng biệệt”. t”.
Vlađimir Ilich Lênin (1870 1924), tên th Vlađimir Ilich Lênin (1870 1924), tên thậật là Vladimir t là Vladimir Ilich Ulianov. Ilich Ulianov. Trong Trong tác tác phphẩẩm m “Ch“Chủủ nghĩa nghĩa duy duy vvậật t và và ch chủủ nghĩa nghĩa kinh nghiệệm phê phán” kinh nghi m phê phán” đã đ đã địịnh nghĩa: nh nghĩa: “V “Vậật cht chấất là m t là mộột t phạạm ph m trù triếết t hhọọc c dùng trù tri dùng đđểể chchỉỉ th thựực c ttạại i khách khách quan quan đđượ c đem lạại cho con ng ược đem l i cho con ngườ i trong cảảm giác, đ ười trong c m giác, đượ ược cc cảảm m giác củủa chúng ta chép l giác c a chúng ta chép lạại, ch i, chụụp l p lạại, ph i, phảản ánh và t n ánh và tồồn n ttạại không l i không lệệ thu thuộộc vào c c vào cảảm giác”. m giác”.
PHÂN TÍCH Đ PHÂN TÍCH ĐỊỊNH NGHĨA V NH NGHĨA VẬẬT CH T CHẤẤT C T CỦỦA A LÊNIN LÊNIN Hoàn c Hoàn cảảnh ra đ nh ra đờời c i củủa đ a địịnh nghĩa nh nghĩa của củaLênin Lênin về vật chấấtt vềvật ch Đ nh nghĩa trên có 3 n Địịnh nghĩa trên có 3 nộội dung chính: i dung chính: +Vậật ch +V t chấất là m t là mộột ph t phạạm trù tri m trù triếết h t họọc dùng đ c dùng đểể ch chỉỉ th thựực t c tạại khách i khách quan. quan. +Vậật ch +V t chấất mu t muốốn ch n chỉỉ t tấất c t cảả các s các sựự v vậật, hi t, hiệện t n tượ ng có thuộộc tính ượng có thu c tính ttồồn t n tạại khách quan đ i khách quan độộc l c lậập vp vớới ý th i ý thứức con ng c con ngườ i khi tác độộng vào ười khi tác đ ng vào giác quan chúng ta thì gây nên mộột c giác quan chúng ta thì gây nên m t cảảm giác nào đó. m giác nào đó. + Con ngườ + Con ng i có khảả năng nh ười có kh năng nhậận th n thứức đ c đượ c thếế gi ược th giớới v i vậật ch t chấất.t. Ý nghĩa địịnh nghĩa v Ý nghĩa đ nh nghĩa vậật ch t chấất c t củủa Lênin (có 3 ý nghĩa) a Lênin (có 3 ý nghĩa)
2.1.2 Các ph 2.1.2 Các phươ ương th ức ng thứ c ttồ ồn t ại c n tạ ủa v i củ ật ch a vậ ất.t. t chấ
2.1.2.1. V 2.1.2.1. Vậận đ n độộng ng Chủủ nghĩa Ch nghĩa •• Th Thừừa nh a nhậận v n vậật ch t chấất v t vậận đ n độộng ng duy tâm, tôn duy tâm, tôn •• Nh Nhưưng ng ssựự vvậận n đđộộng ng ccủủa a TGVC TGVC là là do do giáo “mộột th “m t thếế gi giớới khác” i khác” t tạạo nên o nên giáo Chủủ nghĩa Ch nghĩa •• Th Thừừa nh a nhậận s n sựự t tồồn t n tạại c i củủa TGVC a TGVC duy vậật siêu duy v t siêu •• Ph Phủủ nh nhậận s n sựự v vậận đn độộng c ng củủa TGVC a TGVC hình hình ••VVậận đ n độộng chính là s ng chính là sựự bi biếến đ n đổổi nói chung i nói chung Chủủ nghĩa Ch nghĩa •• Ngu Nguồồn g n gốốc c c củủa v a vậận đ n độộng n ng nằằm ngay trong m ngay trong duy vậật bi duy v t biệện n bbảản thân s n thân sựự v vậậtt •• Các hình th Các hình thứức vc vậận đ n độộng (5 hình th ng (5 hình thứức) c) chứứng ch ng •• V Vậận đ n độộng và đ ng và đứứng im ng im
2.1.2.2. Không 2.1.2.2. Không gian và th ời i gian và thờ gian gian TTựự nghiên c nghiên cứứuu 1.2.3. Tính th 1.2.3. Tính thố ống ng nh nhấất v ật ch t vậ ất t t chấ ccủ ủa th ế gi a thế ớii giớ