Cộng đồng dân cư địa phương với quá trình<br />
xây dựng và vận hành nhà máy thủy điện nhỏ<br />
(Nghiên cứu trường hợp xã Trà Giác, huyện Bắc Trà My,<br />
tỉnh Quảng Nam)(*)<br />
<br />
NguyÔn TuÊn Anh(**), NguyÔn ThÞ Hoµng Liªn(***)<br />
§Æng Thanh Tó(****), Ph¹m TiÕn §øc(*****)<br />
Tãm t¾t: Dùa trªn kÕt qu¶ nghiªn cøu x· héi häc t¹i x· Trµ Gi¸c, huyÖn B¾c Trµ<br />
My, tØnh Qu¶ng Nam - n¬i cã nhµ m¸y thñy ®iÖn nhá Tµ Vi, néi dung bµi viÕt ph©n<br />
tÝch sù tham gia cña ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng vµ nh÷ng t¸c ®éng cña viÖc x©y dùng vµ<br />
vËn hµnh c¸c c«ng tr×nh ë ®Þa ph−¬ng ®Õn céng ®ång d©n c−. C¸c kÕt qu¶ rót ra tõ<br />
nghiªn cøu cã thÓ kh¸i qu¸t ë hai ®iÓm chÝnh. Thø nhÊt, ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng vµ<br />
c¸n bé cÊp x· kh«ng ®−îc tham vÊn trong qu¸ tr×nh lªn kÕ ho¹ch x©y dùng nhµ<br />
m¸y. Hä chØ ®¬n thuÇn chÊp hµnh/thùc hiÖn kÕ ho¹ch x©y dùng nhµ m¸y ®· ®−îc<br />
quyÕt ®Þnh bëi cÊp trªn. Thø hai, mét bé phËn nhá lao ®éng ®Þa ph−¬ng cã thªm<br />
viÖc lµm trong qu¸ tr×nh x©y dùng nhµ m¸y, tuy nhiªn mét nhãm hé gia ®×nh l¹i<br />
gÆp khã kh¨n khi di chuyÓn ®Õn n−¬ng rÉy ®Ó s¶n xuÊt do viÖc x©y ®Ëp thñy ®iÖn.<br />
Thªm n÷a, gÇn ®©y n−íc cña ®Ëp thñy ®iÖn d©ng lªn lµm ngËp n−¬ng rÉy cña c¸c<br />
hé gia ®×nh ë lßng ®Ëp, nh−ng viÖc ®Òn bï nh÷ng thiÖt h¹i nµy l¹i ch−a ®−îc tÝnh ®Õn.<br />
Tõ khãa: X· héi häc, §Ëp thñy ®iÖn, C«ng tr×nh thñy ®iÖn, B¾c Trµ My, Qu¶ng Nam<br />
ViÖt Nam cã tiÒm n¨ng thñy ®iÖn<br />
lín nhÊt trong c¸c n−íc ASEAN (Liu,<br />
Masera, and Esser (eds), 2013, p.7).<br />
Trªn thùc tÕ, ph¸t triÓn thñy ®iÖn lµ<br />
mét h−íng −u tiªn cña ViÖt Nam. (*)<br />
(*)(**)(***)(****)<br />
<br />
(*)<br />
<br />
Bµi viÕt n»m trong khu«n khæ ®Ò tµi “Review<br />
of renewable energy practices in the Philippines<br />
and Vietnam: To develop renewable energy<br />
introduction metrics in rural communities” do<br />
The Toyota Foundation tµi trî.<br />
(**)<br />
PGS.TS., Khoa X· héi häc, Tr−êng §¹i häc<br />
Khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n, §¹i häc Quèc gia<br />
Hµ Néi; email: anhxhh@gmail.com<br />
<br />
QuyÕt ®Þnh cña Thñ t−íng ChÝnh<br />
phñ vÒ viÖc phª duyÖt chiÕn l−îc ph¸t<br />
triÓn ngµnh ®iÖn ViÖt Nam giai ®o¹n<br />
2004-2010, ®Þnh h−íng ®Õn n¨m 2020 ®·<br />
kh¼ng ®Þnh: “KhuyÕn khÝch ®Çu t− c¸c<br />
nguån thñy ®iÖn nhá víi nhiÒu h×nh thøc<br />
®Ó tËn dông nguån n¨ng l−îng s¹ch, t¸i<br />
sinh nµy. Trong kho¶ng 20 n¨m tíi sÏ<br />
(***)<br />
<br />
TS., Khoa M«i tr−êng, Tr−êng §¹i häc Khoa<br />
häc tù nhiªn, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi.<br />
(****)<br />
TS., ViÖn C«ng nghÖ m«i tr−êng.<br />
(*****)<br />
ThS., Khoa M«i tr−êng, Tr−êng §¹i häc<br />
Khoa häc tù nhiªn, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi.<br />
<br />
28<br />
x©y dùng hÇu hÕt c¸c nhµ m¸y thñy ®iÖn<br />
t¹i nh÷ng n¬i cã kh¶ n¨ng x©y dùng”<br />
(Thñ t−íng ChÝnh phñ, 2004).<br />
Nh×n mét c¸ch tæng thÓ, thñy ®iÖn<br />
cã nhiÒu lîi Ých nh− cung cÊp nguån<br />
®iÖn n¨ng s¹ch, cÊp n−íc, chèng lò,<br />
chèng h¹n,… Tuy nhiªn, viÖc x©y dùng<br />
vµ vËn hµnh c¸c c«ng tr×nh thñy ®iÖn<br />
còng t¹o ra c¸c t¸c ®éng tr¸i chiÒu ®èi<br />
víi c− d©n ®Þa ph−¬ng. V× vËy, nh÷ng hÖ<br />
qu¶ kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi cña c¸c dù<br />
¸n thñy ®iÖn cÇn ph¶i ®−îc quan t©m<br />
(Dunlap and Catton, 1979, pp.259-261).<br />
Nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc vÒ mÆt x·<br />
héi cña viÖc x©y dùng vµ vËn hµnh c¸c<br />
c«ng tr×nh thñy ®iÖn nãi chung cã thÓ<br />
chia thµnh ba nhãm. Thø nhÊt lµ nh÷ng<br />
t¸c ®éng v¨n hãa-x· héi tæng hîp - tøc<br />
lµ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ, v¨n hãa, x·<br />
héi,… ®èi víi céng ®ång d©n c− ®Þa<br />
ph−¬ng do dßng ng−êi lao ®éng tõ c¸c<br />
n¬i kh¸c ®Õn x©y dùng thñy ®iÖn g©y ra.<br />
Thø hai lµ nh÷ng ¶nh h−ëng do sù thay<br />
®æi dßng ch¶y cña s«ng suèi (hÖ qu¶<br />
ng¨n ®Ëp thñy ®iÖn) t¸c ®éng ®Õn nhiÒu<br />
lÜnh vùc nh− s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ®¸nh<br />
b¾t h¶i s¶n,… Thø ba lµ nh÷ng t¸c ®éng<br />
do qu¸ tr×nh di d©n phôc vô x©y dùng<br />
thñy ®iÖn (Cernea, 1997). Mét trong<br />
nh÷ng chiÒu c¹nh ®¸ng quan t©m kh¸c<br />
lµ sù tham gia cña céng ®ång c− d©n ®Þa<br />
ph−¬ng trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ vËn<br />
hµnh c¸c nhµ m¸y thñy ®iÖn. Nghiªn<br />
cøu cña Rai vµ Srivastava vÒ thñy ®iÖn<br />
nhá ë Northwestern Himalaya ®· chØ ra<br />
r»ng, thiÕu sù tham gia cña ng−êi d©n<br />
®· dÉn ®Õn sù ph¶n ®èi c¸c dù ¸n thñy<br />
®iÖn nhá (Rai and Srivastava, 2014).<br />
Trong khu«n khæ bµi viÕt nµy,<br />
chóng t«i lµm râ sù tham gia cña céng<br />
®ång d©n c− ®Þa ph−¬ng vµo dù ¸n thñy<br />
®iÖn nhá vµ nh÷ng t¸c ®éng cña dù ¸n<br />
nµy ®Õn céng ®ång d©n c− ®Þa ph−¬ng<br />
trªn c¬ së kÕt qu¶ kh¶o s¸t x· héi häc<br />
<br />
Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 10.2015<br />
<br />
t¹i x· Trµ Gi¸c, huyÖn B¾c Trµ My, tØnh<br />
Qu¶ng Nam - n¬i cã nhµ m¸y thñy ®iÖn<br />
nhá Tµ Vi(*).<br />
TÝnh ®Õn n¨m 2014, x· Trµ Gi¸c cã<br />
tæng diÖn tÝch tù nhiªn 15.041,17 ha,<br />
trong ®ã: ®Êt rõng tù nhiªn 7.680 ha;<br />
®Êt ch−a cã rõng 5.368 ha; ®Êt rõng<br />
trång 785 ha; cßn l¹i lµ ®Êt kh¸c. Toµn<br />
x· cã gÇn 7 tr¨m hé, víi h¬n 2.700 nh©n<br />
khÈu. PhÇn lín c− d©n lµ ®ång bµo d©n<br />
téc thiÓu sè Ca Dong (chiÕm tû lÖ trªn<br />
95% d©n sè). Trong n¨m 2014, x· Trµ<br />
Gi¸c ®· ph¸t triÓn ®−îc 60 ha diÖn tÝch<br />
rõng trång keo, t¨ng 38 ha so víi n¨m<br />
2013. Tæng diÖn tÝch trång lóa n−íc cña<br />
x· lµ 32 ha víi n¨ng suÊt 32 t¹/ha, diÖn<br />
tÝch lóa rÉy lµ 60 ha víi n¨ng suÊt 24<br />
t¹/ha; diÖn tÝch trång khoai lang lµ 19,5<br />
ha; diÖn tÝch trång s¾n lµ 48,5 ha, vµ<br />
diÖn tÝch trång rau, ®Ëu c¸c lo¹i lµ 8 ha<br />
(ñy ban Nh©n d©n x· Trµ Gi¸c, 2014).<br />
NghÒ nghiÖp chÝnh cña ng−êi d©n ë ®©y<br />
lµ s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiÖp; c«ng<br />
nghiÖp vµ dÞch vô chiÕm tû lÖ kh«ng<br />
®¸ng kÓ.<br />
1. Sù tham gia cña céng ®ång d©n c− ®Þa ph−¬ng<br />
vµo qu¸ tr×nh x©y dùng vµ vËn hµnh nhµ m¸y<br />
thñy ®iÖn nhá Tµ Vi<br />
<br />
Sù tham gia cña céng ®ång d©n c−<br />
®Þa ph−¬ng vµo viÖc x©y dùng nhµ m¸y<br />
thñy ®iÖn cã thÓ ®−îc xem xÐt qua ba<br />
giai ®o¹n: giai ®o¹n chuÈn bÞ tr−íc khi<br />
x©y dùng nhµ m¸y, giai ®o¹n x©y dùng<br />
nhµ m¸y, vµ giai ®o¹n vËn hµnh nhµ<br />
Nghiªn cøu sö dông ba ph−¬ng ph¸p thu thËp<br />
th«ng tin: quan s¸t (trùc tiÕp quan s¸t nhµ m¸y<br />
thñy ®iÖn, quan s¸t ruéng rÉy, nhµ cöa n¬i viÖc<br />
x©y dùng nhµ m¸y cã t¸c ®éng ®Õn); pháng vÊn<br />
s©u (10 pháng vÊn s©u ®· ®−îc thùc hiÖn víi l·nh<br />
®¹o chÝnh quyÒn x·, th«n, c¸n bé lµm viÖc trong<br />
nhµ m¸y thñy ®iÖn vµ ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng vµo<br />
th¸ng 4/2015); vµ kh¶o s¸t x· héi häc (kh¶o s¸t<br />
tÊt c¶ c¸c hé gia ®×nh bÞ ¶nh h−ëng bëi viÖc x©y<br />
dùng hay vËn hµnh nhµ m¸y thñy ®iÖn, tæng sè<br />
35 b¶ng hái víi 26 c©u hái).<br />
(*)<br />
<br />
Céng ®ång d©n c− ®Þa ph−¬ng…<br />
<br />
29<br />
<br />
m¸y. Trªn thùc tÕ, nhµ m¸y thñy ®iÖn x©y dùng. Sau ®ã kho¶ng mét th¸ng th×<br />
Tµ Vi ®−îc khëi c«ng x©y dùng n¨m l·nh ®¹o huyÖn B¾c Trµ My, l·nh ®¹o x·<br />
2009 vµ ®−îc vËn hµnh ®Ó ph¸t ®iÖn Trµ Gi¸c vµ l·nh ®¹o c«ng ty M¹nh Nam<br />
n¨m 2012. KÕt qu¶ nghiªn cøu t¹i thùc cã häp víi ®¹i diÖn c¸c hé d©n bÞ ¶nh<br />
®Þa cho thÊy, tr−íc khi nhµ m¸y ®−îc h−ëng. Cã thÓ thÊy, ng−êi d©n ®Þa<br />
x©y dùng, ®¹i diÖn chñ ®Çu t− (C«ng ty ph−¬ng kh«ng cã vai trß g×, cßn c¸n bé<br />
M¹nh Nam) vµ c¸n bé chÝnh quyÒn ®Þa cÊp x· cã vai trß rÊt h¹n chÕ trong viÖc<br />
ph−¬ng cã tæ chøc häp víi ng−êi d©n, chuÈn bÞ x©y dùng nhµ m¸y (Pháng vÊn<br />
th«ng b¸o vÒ kÕ ho¹ch x©y dùng nhµ s©u NVB - c¸n bé x· Trµ Gi¸c).<br />
m¸y còng nh− kÕ ho¹ch ®Òn bï. C¸c<br />
Nh− vËy, viÖc x©y dùng nhµ m¸y<br />
cuéc häp ®−îc tæ chøc t¹i th«n - nh÷ng<br />
thñy<br />
®iÖn ®· ®−îc quyÕt ®Þnh bëi cÊp<br />
n¬i chÞu ¶nh h−ëng bëi viÖc x©y dùng<br />
trªn,<br />
cßn<br />
ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng chØ chÊp<br />
nhµ m¸y. Tuy nhiªn, ®iÒu ®¸ng l−u ý lµ<br />
néi dung c¸c cuéc häp chØ xoay quanh hµnh c¸c quyÕt ®Þnh nµy. C¸n bé l·nh<br />
viÖc ®Òn bï cho nh÷ng hé bÞ ¶nh h−ëng, ®¹o x· n¬i ®Æt nhµ m¸y còng kh«ng<br />
kh«ng cã cuéc häp nµo tham vÊn ng−êi ®−îc tham vÊn vÒ kÕ ho¹ch, dù kiÕn x©y<br />
d©n ®Þa ph−¬ng vÒ chñ tr−¬ng x©y dùng dùng nhµ m¸y, mµ chØ chÊp hµnh quyÕt<br />
nhµ m¸y thñy ®iÖn. Liªn quan ®Õn vÊn ®Þnh tõ cÊp trªn. Nãi c¸ch kh¸c, c¸n bé<br />
®Ò nµy, mét l·nh ®¹o x· Trµ Gi¸c cho cÊp x· vµ ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng kh«ng<br />
biÕt: Tr−íc khi nhµ m¸y ®−îc x©y dùng, cã tiÕng nãi trong viÖc lªn kÕ ho¹ch x©y<br />
l·nh ®¹o huyÖn B¾c Trµ My vµ l·nh ®¹o dùng nhµ m¸y thñy ®iÖn. Trong khi ®ã,<br />
c«ng ty M¹nh Nam cã ®Õn lµm viÖc víi kÕt qu¶ kh¶o s¸t t¹i ®Þa ph−¬ng cho<br />
Th−êng vô §¶ng ñy x· Trµ Gi¸c. L·nh thÊy, nhiÒu ng−êi d©n ®¸nh gi¸ cao sù<br />
®¹o huyÖn qu¸n triÖt chñ tr−¬ng x©y cÇn thiÕt cña viÖc chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ<br />
dùng nhµ m¸y<br />
B¶ng 1. §¸nh gi¸ møc ®é cÇn thiÕt/quan träng<br />
thñy ®iÖn Tµ Vi<br />
cña mét sè ho¹t ®éng tr−íc khi x©y dùng nhµ m¸y thñy ®iÖn<br />
(tû lÖ % trªn tæng sè ng−êi tr¶ lêi)<br />
t¹i x·. Lµ c¬<br />
quan cÊp d−íi,<br />
Møc ®é cÇn thiÕt (%)<br />
TT<br />
Th−êng<br />
vô<br />
Kh«ng<br />
CÇn<br />
RÊt<br />
Tæng<br />
ý<br />
§¶ng ñy x·<br />
cÇn<br />
thiÕt<br />
cÇn<br />
Ho¹t ®éng<br />
kiÕn<br />
thiÕt<br />
thiÕt<br />
thùc hiÖn ý kiÕn<br />
kh¸c<br />
chØ ®¹o cña<br />
1<br />
ChÝnh quyÒn cÊp<br />
x·<br />
cÇn ®−îc tham<br />
l·nh<br />
®¹o<br />
vÊn<br />
khi lªn kÕ<br />
8,6<br />
54,2<br />
34,3<br />
2,9<br />
100,0<br />
huyÖn.<br />
Sau<br />
ho¹ch x©y dùng<br />
cuéc häp nµy,<br />
nhµ m¸y thñy ®iÖn<br />
c¸n<br />
bé<br />
®Þa<br />
2<br />
C¸c ®oµn thÓ ë ®Þa<br />
chÝnh x· vµ c¸n<br />
ph−¬ng cÇn ®−îc<br />
bé<br />
c«ng<br />
ty<br />
hái ý kiÕn vÒ viÖc<br />
2,9<br />
48,6<br />
37,1<br />
11,4 100,0<br />
x©y dùng nhµ m¸y<br />
M¹nh Nam míi<br />
thñy ®iÖn<br />
®i kiÓm ®Õm<br />
3<br />
Ng−êi<br />
d©n<br />
®Þa<br />
®Êt ®ai vµ c©y<br />
ph−¬ng cÇn ®−îc<br />
cèi cña c¸c hé<br />
48,6<br />
20,0<br />
25,7<br />
5,7<br />
100,0<br />
hái ý kiÕn vÒ viÖc<br />
gia ®×nh bÞ ¶nh<br />
x©y dùng nhµ m¸y<br />
h−ëng bëi viÖc<br />
thñy ®iÖn<br />
<br />
30<br />
<br />
Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 10.2015<br />
<br />
vµ c− d©n ®Þa ph−¬ng tham gia ý kiÕn tr×nh x©y dùng nhµ m¸y, mµ cßn mang<br />
vÒ x©y dùng nhµ m¸y ë giai ®o¹n x©y l¹i c«ng viÖc vµ thu nhËp cho hä - ®iÒu<br />
dùng kÕ ho¹ch. KÕt qu¶ kh¶o s¸t cô thÓ mµ nhiÒu ng−êi d©n mong ®îi. Thø hai,<br />
ë B¶ng 1 (trang 29).<br />
viÖc ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng tham gia x©y<br />
Sè liÖu B¶ng 1 cho thÊy, tû lÖ lín dùng nhµ m¸y cßn cã thÓ t¹o ra sù g¾n<br />
nh÷ng ng−êi ®−îc kh¶o s¸t cho r»ng kÕt gi÷a céng ®ång c− d©n ®Þa ph−¬ng<br />
chÝnh quyÒn vµ ®oµn thÓ (cÊp x·) cÇn cã víi nhµ m¸y. Trªn thùc tÕ, mèi quan hÖ<br />
tiÕng nãi trong viÖc lªn kÕ ho¹ch x©y gi÷a céng ®ång d©n c− ®Þa ph−¬ng víi<br />
dùng nhµ m¸y. VÒ viÖc hái ý kiÕn ng−êi c«ng ty M¹nh Nam kh¸ láng lÎo. Mét<br />
d©n ®èi víi kÕ ho¹ch x©y dùng nhµ m¸y trong nh÷ng minh chøng cô thÓ lµ trong<br />
thñy ®iÖn, cã sù ph©n chia c¸c ý kiÕn giai ®o¹n x©y dùng nhµ m¸y, gi÷a céng<br />
thµnh hai nhãm, víi tû lÖ gÇn t−¬ng ®ång d©n c− ®Þa ph−¬ng vµ c¸c c«ng<br />
®−¬ng nhau: mét nhãm cho r»ng kh«ng nh©n x©y dùng thñy ®iÖn ®−îc ®−a tõ<br />
cÇn thiÕt, mét nhãm cho r»ng rÊt cÇn n¬i kh¸c ®Õn cã x¶y ra mét sè xung ®ét,<br />
dÉn ®Õn viÖc ba c«ng nh©n ph¶i nhËp<br />
thiÕt/hoÆc cÇn thiÕt.<br />
Trong giai ®o¹n x©y dùng nhµ m¸y viÖn (Pháng vÊn s©u NNL - c¸n bé x·).<br />
thñy ®iÖn Tµ Vi, c«ng ty M¹nh Nam cã<br />
Còng cÇn nãi thªm r»ng, khi nhµ<br />
thuª mét sè nh©n c«ng lµ ng−êi ®Þa m¸y ®i vµo ho¹t ®éng, nh÷ng ng−êi d©n<br />
ph−¬ng, tuy nhiªn sè l−îng lµ rÊt Ýt, vµ ®Þa ph−¬ng kh«ng ®−îc tham gia vµo qu¸<br />
chñ yÕu chØ tËp trung ë mét sè hé gia tr×nh vËn hµnh. Tõ b¶o vÖ cho ®Õn c«ng<br />
®×nh gÇn nhµ m¸y. Cßn l¹i hÇu hÕt nh©n, c¸n bé kü thuËt vËn hµnh nhµ m¸y<br />
nh©n c«ng x©y dùng nhµ m¸y ®−îc c«ng ®Òu ®−îc ®−a tõ n¬i kh¸c ®Õn (Pháng vÊn<br />
ty M¹nh Nam ®−a tõ n¬i kh¸c ®Õn, víi s©u NVB - c¸n bé x·). Trªn thùc tÕ, ®Ó<br />
sè l−îng kho¶ng 40 lao ®éng, sè nµy cã vËn hµnh nhµ m¸y, c«ng nh©n hay c¸n bé<br />
®¨ng ký t¹m tró víi x· trong qu¸ tr×nh kü thuËt cÇn ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n<br />
x©y dùng nhµ m¸y (Pháng vÊn s©u NNL nhÊt ®Þnh. V× vËy, c− d©n ®Þa ph−¬ng<br />
- c¸n bé x·).<br />
ch−a ®−îc ®µo t¹o th× cã thÓ kh«ng ®¶m<br />
Trong khi ®ã, kÕt qu¶ kh¶o s¸t vÒ nhËn ®−îc c«ng viÖc nµy. Tuy nhiªn,<br />
møc ®é cÇn thiÕt/quan träng cña viÖc nh©n lùc b¶o vÖ nhµ m¸y th× ng−êi d©n<br />
tuyÓn dông nh©n c«ng ®Þa ph−¬ng trong ®Þa ph−¬ng hoµn toµn cã thÓ ®¶m nhËn.<br />
qu¸ tr×nh x©y dùng<br />
BiÓu ®å 1. Møc ®é cÇn thiÕt/quan träng cña viÖc<br />
nhµ m¸y (BiÓu ®å 1)<br />
tuyÓn dông nh©n c«ng ®Þa ph−¬ng trong qu¸ tr×nh<br />
cho thÊy mét sè ®iÓm<br />
x©y dùng nhµ m¸y (tû lÖ % trªn tæng sè ng−êi tr¶ lêi)<br />
®¸ng l−u ý. Thø nhÊt,<br />
60<br />
mét bé phËn lín<br />
54,3<br />
nh÷ng ng−êi ®−îc hái<br />
50<br />
cho r»ng nh©n c«ng<br />
40<br />
®Þa ph−¬ng nªn ®−îc<br />
30<br />
tuyÓn dông ®Ó phôc vô<br />
22,4<br />
20,0<br />
qu¸ tr×nh x©y dùng<br />
20<br />
nhµ m¸y. §iÒu ®ã<br />
10<br />
2,9<br />
kh«ng chØ thÓ hiÖn sù<br />
0<br />
®ãng gãp cña c− d©n<br />
Rất cần thiết<br />
Cần thiết<br />
Không cần thiết<br />
Ý kiến khác<br />
®Þa ph−¬ng vµo qu¸<br />
<br />
Céng ®ång d©n c− ®Þa ph−¬ng…<br />
<br />
31<br />
<br />
Tr−íc khi x©y dùng nhµ m¸y thñy<br />
®iÖn Tµ Vi, c¸c hé d©n ®−îc th«ng b¸o<br />
vÒ viÖc kiÓm ®Õm ®Êt ®ai, c©y cèi vµ qu¸<br />
tr×nh ®Òn bï cho c¸c hé gia ®×nh bÞ ¶nh<br />
h−ëng. KÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Þnh l−îng ë<br />
x· Trµ Gi¸c cho thÊy mét sè ®iÓm ®¸ng<br />
l−u ý sau ®©y. Thø nhÊt, chØ cã 40,0% sè<br />
ng−êi ®−îc kh¶o s¸t ®¸nh gi¸: Th«ng tin<br />
vÒ ®Òn bï ®èi víi nh÷ng thiÖt h¹i cña hé<br />
gia ®×nh do x©y dùng thñy ®iÖn (c¸ch<br />
thøc, gi¸ c¶, thêi gian ®Òn bï) ®−îc<br />
th«ng b¸o ®Çy ®ñ vµ tr−íc mét kho¶ng<br />
thêi gian hîp lý ®Ó thay ®æi/øng phã.<br />
Thø hai, sè Ýt ng−êi d©n ë ®Þa ph−¬ng<br />
(14,3%) ®¸nh gi¸: T¸c ®éng ®èi víi m«i<br />
tr−êng sèng (« nhiÔm, ngËp lôt, kh«<br />
h¹n,…) do x©y dùng vµ vËn hµnh nhµ<br />
m¸y ®−îc th«ng b¸o ®Çy ®ñ vµ tr−íc<br />
mét kho¶ng thêi gian hîp lý ®Ó thay<br />
®æi/øng phã. §Æc biÖt lµ cã rÊt Ýt ng−êi<br />
d©n ®Þa ph−¬ng (2,0%) ®¸nh gi¸: T¸c<br />
®éng ®Õn sinh ho¹t cña hé gia ®×nh<br />
(tiÕng ån ¶nh h−ëng ®Õn sinh ho¹t hµng<br />
ngµy, thêi gian thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng<br />
trong ngµy bÞ thay ®æi, ®i l¹i khã<br />
kh¨n,…) do viÖc x©y dùng vµ vËn hµnh<br />
nhµ m¸y ®−îc th«ng b¸o ®Çy ®ñ vµ tr−íc<br />
mét kho¶ng thêi gian hîp lý ®Ó thay<br />
®æi/øng phã. Nh− vËy, mét bé phËn lín<br />
ng−êi d©n ®−îc hái ë ®©y ®¸nh gi¸ lµ hä<br />
kh«ng ®−îc th«ng tin ®Çy ®ñ hoÆc/vµ<br />
tr−íc mét kho¶ng thêi gian hîp lý.<br />
<br />
víi ®¹i diÖn c¸c hé gia ®×nh vÒ viÖc x©y<br />
dùng nhµ m¸y thñy ®iÖn vµ viÖc ®Òn bï.<br />
C¸c hé gia ®×nh chñ yÕu ®−îc ®Òn bï do<br />
mÊt ®Êt s¶n xuÊt, mÊt c©y cèi trªn ®Êt,<br />
vµ mÊt c¸c chßi canh n−¬ng rÉy khi x©y<br />
dùng nhµ m¸y thñy ®iÖn. Kh«ng cã hé<br />
nµo bÞ ¶nh h−ëng nhµ cöa hay ph¶i di<br />
dêi ®Õn n¬i ë míi. Tr−íc khi ®Òn bï,<br />
c«ng ty M¹nh Nam thuª mét c«ng ty ®o<br />
®¹c cã trô së ë tØnh Qu¶ng Nam vÒ ®o<br />
®¹c ®Êt ®ai bÞ ¶nh h−ëng. C¸n bé ®Þa<br />
chÝnh cña x· còng tham gia vµo ho¹t<br />
®éng nµy, nh−ng chØ lµ chøng kiÕn viÖc<br />
®o ®¹c. Khi ®o ®¹c ®Êt cña hé gia ®×nh<br />
nµo th× hé gia ®×nh ®ã cïng tham gia<br />
chøng kiÕn. Sau khi ®o ®¹c, kiÓm ®Õm<br />
xong, viÖc tr¶ tiÒn ®Òn bï ®−îc thùc<br />
hiÖn t¹i v¨n phßng ñy ban Nh©n d©n x·<br />
Trµ Gi¸c. Trong qu¸ tr×nh ®Òn bï, mét<br />
sè hé gia ®×nh kh«ng nhËn tiÒn ®Òn bï<br />
v× cho r»ng gi¸ c¶ ®Òn bï kh«ng ®óng<br />
víi quy ®Þnh cña ñy ban Nh©n d©n tØnh<br />
Qu¶ng Nam. V× vËy, l·nh ®¹o huyÖn vµ<br />
l·nh ®¹o x· ®· can thiÖp víi c«ng ty<br />
M¹nh Nam ®Ó c«ng ty ®Òn bï ®óng theo<br />
quy ®Þnh cña ñy ban Nh©n d©n tØnh<br />
Qu¶ng Nam; ®ång thêi tuyªn truyÒn<br />
vËn ®éng ng−êi d©n ®ång thuËn víi viÖc<br />
nhËn tiÒn ®Òn bï ®Ó viÖc x©y dùng nhµ<br />
m¸y ®−îc triÓn khai. Víi mét sè hé gia<br />
®×nh kh«ng ®ång ý nhËn tiÒn ®Òn bï,<br />
c«ng ty M¹nh Nam ®· ph¶i cö ng−êi<br />
®Õn tõng nhµ ®Ó tr¶ tiÒn ®Òn bï (Pháng<br />
vÊn s©u NVB - c¸n bé x·).<br />
<br />
Liªn quan ®Õn ®Òn bï, viÖc ®Òn bï<br />
thiÖt h¹i cho c¸c hé gia ®×nh ë ®Þa<br />
ph−¬ng do x©y dùng nhµ m¸y thñy ®iÖn<br />
Tµ Vi ®−îc thùc hiÖn trong n¨m 2009.<br />
Nh÷ng hé gia ®×nh bÞ ¶nh h−ëng thuéc<br />
th«n 1 vµ th«n 5 cña x· Trµ Gi¸c. §Ó<br />
thùc hiÖn ®Òn bï, l·nh ®¹o huyÖn B¾c<br />
Trµ My, l·nh ®¹o x· Trµ Gi¸c vµ l·nh<br />
®¹o c«ng ty M¹nh Nam cã häp víi ®¹i<br />
diÖn c¸c hé d©n bÞ ¶nh h−ëng, th«ng b¸o<br />
<br />
Mét ®iÓm ®¸ng l−u ý lµ sau khi nhµ<br />
m¸y thñy ®iÖn ®i vµo vËn hµnh, n−íc<br />
trong hå thñy ®iÖn d©ng lªn vµ nhiÒu hé<br />
gia ®×nh thuéc th«n 1 cña x· Trµ Gi¸c cã<br />
n−¬ng rÉy däc theo lßng hå thñy ®iÖn bÞ<br />
¶nh h−ëng. RÉy cña hä bÞ ngËp n−íc,<br />
c©y trång bÞ chÕt, ®Êt ®ai kh«ng canh<br />
t¸c ®−îc n÷a. Mét ng−êi d©n ë ®©y cho<br />
biÕt, khi n−íc trong hå thñy ®iÖn d©ng<br />
lªn (nhÊt lµ 2 n¨m gÇn ®©y), nh÷ng c©y<br />
<br />
2. T¸c ®éng cña viÖc x©y dùng vµ vËn hµnh nhµ<br />
m¸y thñy ®iÖn ®Õn céng ®ång d©n c− ®Þa ph−¬ng<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
