Cường giáp (Phần 1)

Chia sẻ: Nguhoiphan Nguhoiphan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

222
lượt xem 33
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cường giáp là gì? Cường giáp là tình trạng tăng quá mức lượng hormon tuyến giáp lưu hành trong máu do tăng hoạt động tuyến giáp. Thuật ngữ nhiễm độc giáp có liên quan đến tình trạng nhiễm độc do tăng hormon tuyến giáp bởi bất kỳ nguyên nhân nào. Bệnh có thể gây nên do tăng hấp thu hormon giáp và viêm tuyến giáp. Do cả bác sĩ lẫn bệnh nhân thường sử dụng hai từ này thay thế lẫn nhau nên chúng tôi mạn phép sử dụng từ cường giáp trong bài viết này. Hormon tuyến giáp là...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cường giáp (Phần 1)

Cường giáp (Phần 1) Cường giáp là gì? Cường giáp là tình trạng tăng quá mức lượng hormon tuyến giáp lưu hành trong máu do tăng hoạt động tuyến giáp. Thuật ngữ nhiễm độc giáp có liên quan đến tình trạng nhiễm độc do tăng hormon tuyến giáp bởi bất kỳ nguyên nhân nào. Bệnh có thể gây nên do tăng hấp thu hormon giáp và viêm tuyến giáp. Do cả bác sĩ lẫn bệnh nhân thường sử dụng hai từ này thay thế lẫn nhau nên chúng tôi mạn phép sử dụng từ cường giáp trong bài viết này. Hormon tuyến giáp là gì? Hormon giáp được tuyến giáp sản xuất. Tuyến này nằm ở vùng dưới cổ, phía trên trái khế cổ. Tuyến giáp bao quanh khí quản và có hình giống cánh bướm và liên hệ với nhau ở phần giữa. Tuyến giáp hấp thu Iodine (có trong hầu hết các
loại thức ăn như hải sản, bánh mì, muối) và sử dụng nó để sản xuất ra hormon giáp. Hai hormon quan trọng nhất của tuyến giáp là thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3) tương ứng chiếm 99.9% và 0,1% hormon giáp. Hormon có hoạt tính sinh học mạnh nhất lại là T3. Khi được phóng thích ra khỏi tuyến giáp vào máu, một lượng lớn T4 được chuyển thành T3 - hormon thực sự có tác động đến chuyển hóa của tế bào. Ðiều hoà hormon tuyến giáp-trục điều khiển hoạt động tuyến giáp Tuyến giáp được điều hòa bởi một tuyến khác tại não có tên là tuyến yên. Ðến lượt mình, tuyến yên lại được điều hoà một phần bởi tuyến giáp (qua tác động phản hồi của hormon tuyến giáp trên tuyến yên) và bởi một tuyến khác có tên là vùng dưới đồi. Vùng dưới đồi phóng thích một hormon có tên là thyrotropin, hormon này sẽ gởi một tín hiệu đến tuyến yên để phóng thích hormon kích thích tuyến giáp (thyroid stimulating hormon - TSH). Rồi TSH lại gởi một tín hiệu đến tuyến giáp để phóng thích hormon giáp. Nếu có tăng quá mức hoạt động của bất kỳ tuyến nào trong ba tuyến trên sẽ làm gia tăng lượng hormon giáp được sản xuất, gây nên bệnh cường giáp.  Vùng dưới đồi – TRH  Tuyến yên – TSH
 Tuyến giáp - T4 và T3 Tỉ lệ sản xuất hormon giáp được tuyến yên điều khiển. Nếu thiếu lượng hormon giáp lưu hành trong cơ thể để đảm bảo cho hoạt động chức năng bình thường thì tuyến yên sẽ tăng tiết TSH nhằm kích thích tăng sản xuất hormon giáp. Ngược lại, khi có sự tăng quá mức lượng hormon giáp lưu hành, mức TSH sẽ được hạ xuống khi tuyến yên cố gắng giảm sản xuất hormon giáp. Ở người cường giáp, có tình trạng tăng liên tục mức hormon giáp lưu hành. Nguyên nhân gây bệnh cường giáp là gì?  Bệnh Graves.  Bướu nhân chức năng và bướu giáp đa nhân.  Tăng hấp thu hormon giáp.  Tiết TSH bất thường.  Viêm giáp (tình trạng viêm của tuyến giáp)  Ăn nhiều Iod. Bệnh Graves Bệnh Graves gây nên do tăng hoạt động tuyến giáp chung, là nguyên nhân thường gặp nhất của bệnh cường giáp. Trong bệnh này, tuyến giáp phản loạn, có
nghĩa nó mất khả năng đáp ứng với điều khiển bình thường của tuyến yên. Ðây là bệnh di truyền và phổ biến ở phụ nữ nhiều gấp 5 lần so với nam giới. Bệnh Graves được nghĩ là bệnh tự miễn và những tự kháng thể đặc trưng cho bệnh được tìm thấy trong máu. Những tự kháng thể này gồm có immunoglobin kích thích tuyến giáp (kháng thể kháng TSI), kháng thể kháng peroxidase tuyến giáp (TPO), và kháng thể kháng thụ thể TSH. Các yếu tố làm khởi phát bệnh gồm có stress, hút thuốc, chiếu xạ vùng cổ, hoá trị, và nhiễm khuẩn như nhiễm virus. Bệnh Graves có thể được chẩn đoán bằng chụp xạ hình tuyến giáp, cho thấy tăng hấp thu nồng độ iodine đồng vị phóng xạ đánh dấu. Thêm vào đó, xét nghiệm máu có thể khám phá ra tăng nồng độ TSI. Bệnh Graves có thể có kết hợp với bệnh mắt (bệnh mắt Graves) và sang thương da (bệnh lý da). Bệnh lý mắt có thể xuất hiện trước, sau hay cùng thời điểm với cường giáp. Xuất hiện sớm có thể gây nên nhạy cảm ánh sáng và cảm giác có bụi trong mắt. Mức độ bệnh mắt nặng thêm ở những bệnh nhân hút thuốc. Quá trình bệnh mắt thường phụ thuộc vào bệnh cường giáp và điều trị steroid có thể cần thiết để kiểm soát tình trạng viêm. Ðôi khi cũng cần đến phẫu thuật can thiệp. Biểu hiện ở da của bệnh Graves là gây đau, đỏ da, hồng ban nốt xuất hiện vùng trước chân, nhưng hiếm gặp. Bướu nhân chức năng và bướu giáp đa nhân
Tuyến giáp sẽ có nhiều nốt hơn khi chúng già đi. Trong phần lớn các trường hợp, những nốt này không sản xuất ra hormon giáp và cần phải điều trị. Thông thường, một nốt có thể trở nên tự hoạt động, nghĩa là không đáp ứng với điều hòa của tuyến yên và sản xuất hormon giáp một cách độc lập. Ðiều này càng đúng khi nốt lớn hơn 3cm. Khi có một nốt đơn độc tự sản xuất hormon giáp thì gọi là nốt chức năng. Nếu có nhiều hơn một nốt chức năng thì sử dụng thuật ngữ bướu độc đa nhân. Những sang thương này có thể dễ dàng phát hiện bằng xét nghiệm tuyến giáp. Tăng hấp thu quá mức hormon giáp Uống quá nhiều hormon giáp thường khá phổ biến. Quá liều hormon giáp thường không phát hiện được do bệnh nhân uống thuốc không liên tục. Những người khác có thể lạm dụng thuốc để cố đạt được các mục đích như giảm cân. Bác sĩ có thể dễ dàng xác định tình trạng này nhờ xét nghiệm. Tiết TSH bất thường Một khối u tuyến yên có thể gây nên tăng tiết TSH (hormon kích thích tuyến giáp). Ðiều này có thể làm tăng các tín hiệu đến tuyến giáp, kích thích tuyến giáp sản xuất hormon giáp. Tình trạng này rất hiếm và có thể kết hợp với các bất thường khác tại tuyến yên. Ðể xác định rối loạn này, bác sĩ chuyên khoa nội tiết sẽ làm các xét nghiệm phức tạp đánh giá sự phóng thích TSH.
Viêm giáp Viêm tuyến giáp có thể xuất hiện sau nhiễm virus (viêm giáp bán cấp), gây sốt và đau họng nhất là khi nuốt. Tuyến giáp cũng đau nhẹ khi sờ nắn. Các hạch ở cổ tương ứng cũng sưng đau do dẫn lưu các hạch lympho. Viêm là kẻ hở làm cho lượng hormon giáp vào dòng máu gia tăng. Viêm giáp lympho thường gặp sau thai kỳ và thực tế có thể xuất hiện ở 8% phụ nữ sau sanh. Trong những trường hợp này, giai đoạn cường giáp có thể kết thúc sau 4-12 tuần, thường theo sau là giai đoạn suy giáp, giai đoạn này kết thúc sau 6 tháng. Viêm giáp có thể chẩn đoán bằng xét nghiệm tuyến giáp. Tăng hấp thu iodine Tuyến giáp sử dụng iodine để tạo thành hormon giáp. Tăng iodine có thể gây cường giáp. Cường giáp do iodine thường gặp ở bệnh nhân đã từng có bất thường về tuyến giáp. Trường hợp sử dụng thuốc như aminodarone (Cordarone) được sử dụng để điều trị bệnh tim có chứa một lượng lớn iodine và có thể liên quan đến những bất thường chức năng tuyến giáp.