Đại chiến Eylau
Một phần của cuộc Chiến tranh Liên minh
thứ tư
Napoléon trên bãi chiến trường Eylau, qua
nét vẽ của Antoine-Jean Gros.
.
Thời gian 7 – 8 tháng 2 năm 1807
Địa điểm Preußisch Eylau,[1] Đông Phổ
Kết quả
Bất phân thắng bại, quân Pháp bị chặn đứng[2][3] Quân Nga lui binh[4] ; cả hai bên đều kiệt quệ[2]
Cả hai đoàn quân đều trở lại nghỉ đông [5]
Tham chiến
Đế chế Pháp Đế quốc Nga
Vương quốc Phổ
Chỉ huy
Napoléon I Von Bennigsen
Louis Nicolas Pyotr Ivanovich
Davout Bagration
Michel Ney Von L'Estocq
Lực lượng
75 nghìn binh sĩ:[6] 76 nghìn binh sĩ:[7]
Napoléon I: 45 binh Benningsen: 67 nghìn
sĩ quân Nga
Ney: 14500 binh sĩ Lestoq: 9 nghìn quân
Davout: 15 nghìn Phổ
binh sĩ 460 khẩu đại pháo
200 khẩu đại pháo
Tổn thất
15 nghìn binh sĩ[10]
1 vạn - 15 nghìn binh sĩ [8] + 3 nghìn tù binh Thống chế Louis
Nicolas Davout cũng bị thương. [9]
.
[hiện]
x • t • s
Liên minh thứ tư
Trận chiến Eylau là một trận đánh lớn trong cuộc Chiến tranh Liên minh thứ tư
trong những cuộc chiến tranh của Napoléon, diễn ra từ ngày 7 cho đến ngày 8 tháng 2 năm 1807.[2] Trong trận chiến này, quân Pháp do đích thân Hoàng đế
Napoléon Bonaparte thống lĩnh đã giao tranh ác liệt với liên quân Nga - Phổ do
Tướng Levin August, Bá tước von Bennigsen và Tướng Anton Wilhelm von
L'Estocq chỉ huy. Kết quả trận chiến là một đòn chặn đứng nặng nề của quân Nga
vào Napoléon I, ông hứng chịu tổn thất hết sức nặng nề và không đạt được mục
tiêu nào cả. Do đó, tuy Napoléon I nắm giữ được bãi chiến trường nhưng đây là trận đánh đầu tiên mà ông cùng với Đội quân vĩ đại của mình bị chặn đứng.[2][11]
Với trận ác chiến này thì lực lượng Quân đội Phổ đã giữ lấy được niềm huy hoàng của mình. [12]
Trong ngày đầu tiên của trận huyết chiến, Bennigsen đóng cứ đồng bằng phía Bắc
Eylau còn quân Pháp thì phải hứng chịu những đợt tấn công dồn dập của quân Nga
do Vương tước Pyotr Ivanovich Bagration chỉ huy, nhưng chiếm đóng được thị
trấn Preußisch Eylau ở ngay biên giới Đông Phổ. Sang ngày hôm sau (8 tháng 2),
tuyết phủ đầy trận địa trong khi một cơn bão tuyết gây khó khăn cho cả hai đoàn
quân. Trong cuộc giao chiến khốc liệt, các chiến sĩ Nga để một chiến ngại vật
Pháo binh tại Eylau, và Napoléon I - vốn dĩ chưa hề có chủ ý tiến công, liên tục bị
đánh lui trong những bước tiến công đầu của ông. Nhưng trong khi quân Nga
thắng thế, tướng Joachim Murat tổ chức cuộc tấn công bằng Kỵ binh cứu vãn
Napoléon I, đồng thời những Binh đoàn của Thống chế Michel Ney và Louis Nicolas Davout cũng kéo đến tiếp ứng.[4] Tuy nhiên, quân Phổ do tướng L'Estocq cầm đầu tiếp viện quân Nga, đánh lui được quân Pháp của Davout.[2] Ney tiến
công nhưng cũng không thành nên phải rút về. [5] Không bên nào có thể thắng
được bên nào, Napoléon I đã thất bại trong việc tiêu diệt quân Nga. Tuy nhiên, do
lo sợ quân Pháp sẽ được tăng viện nên Bennigsen ra lệnh cho rút quân lúc nửa
đêm, và Napoléon I làm chủ bãi chiến trường phủ đầy băng giá, mà chỉ chất đầy thây tử sĩ đóng băng thôi. [5][13][14]
Quân Pháp và quân Nga đều tuyên bố chiến thắng.[13] Trận huyết chiến này đã
đem lại tổn thất khủng khiếp cho cả hai bên tham chiến. Napoléon I phải hoảng
hốt trước cảnh tượng này. Tuy nhiên, quân Pháp thê thảm hơn do phần lớn đơn vị
của họ đều bị hủy hoại ; trận đánh còn cho thấy hỏa lực khủng khiếp của lực lượng Pháo binh Nga thời bấy giờ.[5] Trong khi ấy, sự kiệt quệ của cả hai đòan quân
khiến cho họ không thể tổ chức những chiến dịch lớn trong vòng vài tháng sau đó. Quân sĩ Pháp đều đói khát, thiếu chu cấp.[14][15] Một ý nghĩa của trận đánh kịch liệt
này là thể hiện tầm quan trọng của lực lượng Quân đội Phổ trong những cuộc
chiến chống Napoléon, sự xuất hiện của họ đã cứu vãn Quân đội Nga khỏi thất bại.[2] Quân đội Phổ thời phong kiến cũ đã thể hiện bản lĩnh của mình ngay cả
trong khó khăn, và đã lập nên chiến công ban đầu cho công cuộc hồi phục của họ kể từ sau trận Jena (1806).[12] Và, thảm kịch của Đội quân vĩ đại trong trận Eylau
cũng có chút điểm đáng so sánh với thảm bại của Napoléon I trong cuộc xâm lăng nước Nga vào năm 1812. [14]
Mục lục
[ẩn]
1 Bối cảnh lịch sử
2 Ý nghĩa lịch sử
3 Chú thích
4 Tài liệu tham khảo
[ ] Bối cảnh lịch sử
Vào tháng 7 năm 1806, Quốc vương Friedrich Wilhelm III nước Phổ liên kết với
Hoàng đế nước Nga là Aleksandr I chống lại nền Đế chế thứ nhất Pháp của Hoàng đế Napoléon I.[16] Napoléon I đã đánh tan nát một đạo quân Phổ trong trận Jena
trong khi Thống chế Louis Nicolas Davout thì đại phá một đạo quân Phổ khác
trong trận Auerstädt vào ngày hôm ấy, trước khi quân Phổ có thể liên lạc được với
quân Nga. Trong tháng 10 năm 1806, Napoléon I ca khúc khải hoàn tiến vào kinh
thành Berlin và sau đó quân Pháp lần lượt đánh bại các đạo quân Phổ còn sót lại.
Duy chỉ những pháo đài Phổ như Kolberg, Danzig và Königsberg vẫn kháng chiến
trong vòng vài tháng chứ quyết không đầu hàng địch. Nhà vua Friedrich Wilhelm
III và Hoàng hậu xinh đẹp Louise phải tháo chạy về Königsberg. Trong khi ấy,
Tướng Anton-Wilhelm von L'Estocq với 15 nghìn chiến sĩ thì đã hợp binh với Quân đội Nga. [17]
Lúc cuối năm 1806, các đồng minh của Napoléon I là Bayern và Württemberg tấn
công vùng Ba Lan thuộc Phổ, và kích động dân chúng Ba Lan dấy loạn chống lại
ách thống trị của Phổ. Vào ngày 11 tháng 12 năm 1806, Tuyển hầu tước xứ
Sachsen là Friedrich August - một đồng minh của Phổ - cũng theo về Napoléon I.
Do đó, khi giúp được người Ba Lan thiết lập Đại Cộng quốc Warzawa thì
Napoléon I đã cử Friedrich August làm Đại Quận công xứ Warzawa. Dù thực chất
Napoléon I có hoài bão sẽ đưa một Hoàng thân của Vương triều Bonaparte lên làm
Quốc vương Ba Lan, dân chúng Ba Lan nhiệt huyết đón chào ông và đoàn quân
của ông, coi họ là những vị anh hùng giải phóng. Sau khi tiến vào đất Ba Lan,
Napoléon I đã bắt đầu mối tình của ông với một phụ nữ quý tộc xinh đẹp người Ba
Lan là Nữ Bá tước Maria Walewska. Tuy nhiên, tình hình sẽ khiến ông phải lên
đường chinh chiến ở Ba Lan trong Mùa Đông các năm 1806 - 1807 : số là do
Quốc vương Friedrich Wilhelm III vẫn còn chịu ảnh hưởng của Hoàng hậu Louise
nên quyết tâm không đàm phán với kẻ xâm lược, đồng thời Quân đội Nga cũng đã tiến gần hơn đến quân Pháp vào tháng 12 năm 1806. [17]
Thêm vào đó, sĩ khí của Quân đội Pháp đã suy sụp : họ đều bực bội và di chuyển
một cách uể oải. Toàn quân không có cơ cấu luân phiên : người lính Pháp chỉ được
đưa về quê nhà khi bị thương chí mạng, và cả một đơn vị chỉ có thể được đưa về
chính quốc khi thể hiện rõ sự vô dụng và kém tài năng. Tiếp tế lương thực thì
thiếu thốn. Trong khi ấy, vào tháng 12 năm 1816, Nguyên soái Nga là Bá tước
Mikhail Fedotovich Kamensky - tuổi đã 70 xuân - dẫn khoảng 7 vạn đại quân Nga,
cùng với 15 nghìn quân Phổ của L'Estocq thẳng tiến về Warzawa. Hoàng đế
Napoléon I bấy giờ vẫn ở Vương quốc Phổ, lập kế hoạch bẫy quân Liên minh trên
dòng sông Narew, ở hướng Đông Bắc Warzawa. Tuy nhiên, các chiến sĩ Pháp do
mất nhuệ khí trầm trọng nên không thể đánh nhanh thắng nhanh được. Thế rồi,
vào ngày 26 tháng 12 năm 1806, Binh đoàn của Thống chế Jean Lannes suýt thua
Binh đoàn của Tướng Theophil von Bennigsen trong trận Pultusk, song được cứu vãn nhờ viện binh của Davout. [17]
Trong thời điểm này Kamensky cũng từ chức chỉ huy. Bennigsen, giờ đã 62 tuổi,
lên nắm quyền thống lĩnh quân Liên minh tại Ba Lan, và vào tháng 1 năm 1807 thì
ông cũng kế hoạch tấn công về hướng Bắc. Cuộc di chuyển này có lẽ sẽ thành
công về Napoléon I lúc bấy giờ không nghĩ rằng ai lại đi đánh trận trong lúc tiết trời lạnh giá như thế này nên đã cho quân sĩ nghỉ đông. [17]
[ ] Ý nghĩa lịch sử
Cũng giống như trận chiến đẫm máu tại Gettysburg (1863) trong cuộc Nội chiến
Hoa Kỳ, trận đánh ở Eylau là một cuộc giao tranh không được dự kiến, thế mà lại
trở nên hết sức ác liệt. Nhưng trong khi trận huyết chiến ở Gettysburg là chiến
thắng quyết định của Liên bang miền Bắc thì trận huyết chiến tại Eylau lại là một cuộc đổ máu vô nghĩa, không mang lại thành quả gì cho cả hai bên.[18]
[ ] Chú thích
1. ^ Thị trấn này hiện nay thuộc về Kaliningrad Oblast của Nga, và được đổi
tên thành Bagrationovsk vào năm 1946, theo tên vị Tướng Nga đã chỉ huy
một phần của Quân đội Đế quốc Nga. Trong các năm 1945 - 1946, tỉnh này
cũng nắm dưới quyền của Ba Lan, với tên gọi là Iławką.
2. ^ a b c d e f Michel Franceschi, Ben Weider, The Wars Against Napoleon:
Debunking the Myth of the Napoleonic Wars, các trang 116-118.
3. ^ David G. Chandler, The campaigns of Napoleon, Tập 1, trang 555
4. ^ a b David Nicholls, Napoleon: a biographical companion, các trang 95-96.
5. ^ a b c d Owen Connelly, Blundering to glory: Napoleon's military
campaigns, các trang 101-109.
6. ^ Chandler, David G.. The Campaigns of Napoleon, New York, 1966,
ISBN 0 02 523660 1, p. 536.
7. ^ Chandler, David G.. The Campaigns of Napoleon, New York, 1966,
ISBN 0 02 523660 1, p. 536.
8. ^ Chandler, David G.. The Campaigns of Napoleon, New York, 1966,
ISBN 0 02 523660 1, p.548. Chandler suggests that casualties may have
been as high as 25,000 but concedes the actual number cannot be
determined.
Francheschi, General Michel; Weider, Ben. The Wars Against Napoleon,
Savas Beatie, 2007, ISBN 1932714375,p.118, gives 14,000.
Connelly, Owen. The Wars of the French Revolution and Napoleon, 1792-
1815, Routledge, 2005, ISBN 0415239834, p.137, suggests probably over
15,000.
9. ^ David Nicholls, Napoleon: a biographical companion, trang 78
10. ^ Chandler, David G.. The Campaigns of Napoleon, New York, 1966,
ISBN 0 02 523660 1, p.548.
Francheschi, General Michel; Weider, Ben. The Wars Against Napoleon,
Savas Beatie, 2007, ISBN 1932714375, p.118, gives 20,000 and 3,000
captured.
Connelly, Owen. The Wars of the French Revolution and Napoleon, 1792-
1815, Routledge, 2005, ISBN 0415239834, suggests 15,000.
11. ^ David G. Chandler, The campaigns of Napoleon, Tập 1, trang XXXIII.
12. ^ a b Robert Michael Citino, The German Way of War: From the Thirty
Years' War to the Third Reich, các trang 119-127.
13. ^ a b Albert Sidney Britt, Thomas E. Griess, The wars of Napoleon, trang 74
14. ^ a b c Wilhelm Leeb (Ritter von), Hugo Freytag-Loringhoven (Freidherr
von), Waldemar Erfurth, Roots of strategy: 3 military classics, Sách 3,
trang 245
15. ^ Todd Fisher, The Napoleonic Wars: the empires fight back, 1808-1812,
trang 18
16. ^ Owen Connelly, Blundering to glory: Napoleon's military campaigns,
trang 93
17. ^ a b c d Owen Connelly, Blundering to glory: Napoleon's military
campaigns, các trang 100-109.
18. ^ Digby Smith, Charge!: Great Cavalry Charges of the Napoleonic Wars,
trang 61
