Pháp xâm lược Nga

(Chiến tranh Vệ quốc 1812)

Một phần của Chiến tranh Napoléon

Quân Pháp rút lui khỏi Moskva.

Thời gian 24 tháng 6 – 14 tháng 12 1812

Địa điểm Đế quốc Nga

Kết quả Đế quốc Nga chiến thắng, quân

Pháp chết lạnh và chết đói gần

hết

Tham chiến

Đế quốc Nga Pháp

Naples

Công quốc

Warsaw

Liên bang sông

Rhine



Bayern



Saxony

 Bản

mẫu:Country

data

Westphalia

Liên bang Thuỵ

Sĩ

Áo

Phổ

Chỉ huy

Napoléon Aleksandr I

Bonaparte Mikhail Kutuzov

Louis Alexandre Michael Andreas

Berthier Barclay de Tolly

Louis-Nicolas Pyotr Bagration †

d'Avout Peter Wittgenstein

Michel Ney

Jacques

MacDonald

Nicolas Oudinot

Bản mẫu:Country

data Westphalia

Jérôme Bonaparte

Józef Poniatowski

Joachim Murat

Eugène de

Beauharnais

Prince

Schwarzenberg

Count Yorck

Lực lượng

c. 580,000–690,000; 700.000 quân[2]

Only 130,000 engaged[1] 223,361 dân quân (Opelchenie)[3]

Tổn thất

Chết: 380,000. Chết: 210,000[4]

[hiện]

x • t • s

Chiến tranh Napoleon

Chiến dịch nước Nga (hay còn gọi là Cuộc chiến tranh vệ quốc năm 1812,

tiếng Nga: Отечественная война 1812 года) là bước ngoặt trong cuộc chiến

tranh Napoléon. Nó làm giảm sức mạnh của Đế chế Pháp và lực lượng đồng minh,

gây nên một sự thay đổi lớn trong nền chính trị ở châu Âu vì nó làm suy giảm

đáng kể quyền bá chủ của Pháp ở châu Âu. Danh tiếng của Napoléon dường như

là một thiên tài quân sự bất khả chiến bại đã bị lung lay. Trong khi các đông minh

của Pháp trước đây, đầu tiên là Phổ và sau đó là Áo đã lần lượt phá vỡ liên minh, và chuyển sang chống lại họ gây nên cuộc chiến với Liên minh thứ sáu.[5]

Chiến dịch bắt đầu ngày 24 tháng 6 năm 1812, khi Napoléon vượt sông Neman.

Napoléon buộc Nga hoàng Aleksandr I ở lại trong Hệ thống phong tỏa Lục địa của

Vương quốc Anh, mục đích chính là để tránh các đe dọa của Nga tới Ba Lan.

Napoléon đặt tên cuộc xâm lăng này là chiến dịch Ba Lan lần thứ hai, người

Nga tuyên bố phát động một cuộc chiến tranh Vệ quốc.

Hơn nửa triệu tinh binh của đại quân Napoléon hành quân qua phía tây nước Nga,

họ dành chiến thắng trong một số cuộc xung đột nhỏ và một trận đánh lớn ở

Smolensk vào 16-16 tháng 8. Tuy nhiên, trên cùng một ngày, cánh phải của quân

đội Nga do nguyên soái Pyotr Khristianovich Wittgenstein, dừng lại một phần

cuộc hành quân của Pháp, dẫn đầu bởi Thống chế Nicolas Oudinot trong trận

Polotsk. Điều này ngăn chặn cuộc hành quân của Pháp tới kinh thành Sankt-

Peterburg; số phận của cuộc chiến đã phải quyết định tại Moskva, nơi mà

Napoléon đã thân chinh dẫn đoàn quân của mình.

Cuộc kháng chiến của Quân đội Nga cũng bắt nguồn từ tinh thần yêu nước sục sôi,

quyết tâm trả thù những thất bại trước quân Pháp trong các năm 1805 - 1807, cũng như quyết tâm không chịu ách chư hầu cho Pháp theo Hiệp định Tilsit (1807).[6]

Sự kiện này đã từng được miêu tả trong cuốn tiểu thuyết Chiến tranh và Hòa bình

của Lev Tolstoy và thường được người Nga gọi là Chiến tranh Vệ quốc 1812

(phân biệt với "Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại" tức Chiến tranh Xô-Đức trong Đệ nhị

Thế chiến).

Mục lục

[ẩn]

 1 Diễn biến

 2 Kết quả

 3 Chú thích

 4 Thài liệu tham khảo

 5 Đọc thêm

o 5.1 Không hư cấu

o 5.2 Tiểu thuyết

 6 Liên kết ngoài

[ ] Diễn biến

Mở đầu cuộc binh lửa, Quân đội Nga đã gặt hái được những chiến công ban đầu tại Mir, Romanovo, Ostrovno, Saltanovka, và Klyastitsy.[7] Nhưng vào tháng 8

năm 1812, quân Nga phải rút lui trước sức ép của Pháp và cũng bởi chiến lược của

Tư lệnh Barclay De Tolly. Sau đó Sa hoàng không hài lòng, Kutuzov được phong

hàm Nguyên soái và được cử làm Tổng Chỉ huy Quân đội Nga thay Barclay De

Tolly. Sau đó quân Nga do Kutuzov chỉ huy chống cự lại Napoléon I ác liệt tại

trận Borodino từ khoảng cách 120 km (khoảng 75 dặm) về phía tây Moskva ngày 07-9-1812. Quân đội Nga tiêu diệt được rất nhiều quân Pháp.[8] Và rồi, trận đánh

kết thúc khi Quân đội Nga tháo lui khỏi trận địa.

Mùa đông trên lãnh thổ Nga rất khắc nghiệt. Quân đội Nga càng rút lui, càng

khiến cho quân đội Pháp sa lầy vào xứ sở mênh mông còn làng mạc đã bị quân

Nga đốt sạch trước khi quân Pháp tiến tới khiến cho người Pháp không thể tìm ra

được thực phẩm.

Với nguồn quân nhu trống rỗng và đường tiếp tế bị trải dài quá mức, lực lượng đã

suy yếu của Napoleon một tuần lễ sau trận Borodino đã tiến vào thành phố

Moskva, nơi mà người Nga rút lui sau khi đã đốt cháy mọi cơ sở. Sa hoàng

Alekxandr I nhất định không chịu thương thuyết. Mong đợi Sa hoàng Alekxandr I

đầu hàng có điều kiện, thay vào đó quân Pháp lại thấy mình đang ở trong một

thành phố cằn cỗi và hoàng tàn đã bị quân Nga san phẳng hoàn toàn trước khi rút

lui.

Thiếu nơi đồn trú mùa đông, Napoléon thấy cần phải rút quân. Bắt đầu vào ngày

19/10 và kéo dài đến tháng 12, quân đội Pháp phải đối mặt với một số trở ngại rất

lớn trên đường dài rút quân khỏi Nga : nạn đói, thời tiết giá lạnh và lực lượng quân

đội của Nga đã chặn đường rút lui.

Lực lượng Pháp bị thiệt hại nặng nề vì thiếu ăn, thiếu mặc, thiếu phương tiện y tế,

luôn luôn bị quân du kích Nga quấy phá và bị tấn công bởi “Đại Tướng Mùa

Đông” (General Winter) là 1 từ dùng để chỉ mùa Đông quá sức khắc nghiệt tại

Nga. Đa số quân Pháp đã chết vì đói, vì lạnh, vì bệnh tật, một số lớn bị bắt làm tù

binh.

Những trận đánh tại Krasnyi kéo dài suốt từ ngày 4 cho đến ngày 5 tháng 11 năm

1812, làm cho Napoléon bị hao tổn thêm 2 vạn chiến binh nữa. Tiếp theo đó, Quân

đội Nga dũng mãnh kéo đến sông Berezina để truy kích kẻ thù xâm lược, viên chỉ

huy quân Nga là Pavel Vasilievich Chichagov đã chiếm được một kho quân nhu

hoàn tráng của quân Pháp tại Minsk, phá hủy những chiếc cầu bắc qua sông

Berezina tại thị trấn Borisov, và kéo quân bên bờ Tây sông này để ngăn chặn quân

địch vượt sông. Từ ngày 14 cho tới ngày 17 tháng 11 năm 1812, trong trận sông

Berezina, quân Nga liên tiếp tấn công, song Napoléon vượt được sông này. Ông

phải hứng chịu tổn thất khủng khiếp. Chỉ sự hợp tác ngầm của Kutuzov mà đã gây

cho Napoléon thảm họa như thế. Vốn dĩ ông nhận thấy rằng Mùa Đông đã hủy diệt

quân lực của Napoléon, do đó ông không cần phải truy kích quân Pháp quá mãnh liệt. [9]

[ ] Kết quả

Cuộc xâm lược nước Nga của Napoléon là một trong những sự kiện trọng đại trong lịch sử châu Âu, là chiến bại thê thảm của ông,[9] và dẫn đến bi kịch của ông.

Với chiến thắng này, nhân dân Nga bắt đầu ấp ủ lòng tự hào dân tộc. Đây là chiến

thắng nhờ lòng dũng cảm của dân tộc Nga, nhờ Hoàng đế Aleksandr I đã tập hợp được lực lượng quý tộc và nông dân đấu tranh bảo vệ đất nước.[10] Đây là bước

ngoặt lớn trong các cuộc chiến của Napoléon vì chiến dịch này đã giảm quân số

của Pháp và các lực lượng đồng minh xuống chỉ còn một phần nhỏ so với ban đầu.[11]. Mùa đông khắc nghiệt của nước Nga đã góp phần làm thiệt mạng hàng

loạt quân Pháp, Napoléon buộc phải rút quân về nước. Nhiều đạo quân Nga vẫn tiếp tục truy quét quân địch vào Đại Công quốc Warsawa và Phổ.[9] Chẳng bao lâu

sau, các quốc gia Châu Âu đều đồng loạt nổi lên chống Pháp và Đệ nhất Đế chế

của Napoléon sụp đổ.

[ ] Chú thích

1. ^ The Logistics of War, DIANE Publishing, p. 180

2. ^ Osprey - Men At Arms 028 - The Russian Army Of The Napoleonic

Wars tr 20

3. ^ Russian Army of the Napoleonic Wars 1-Infantry NXB Osprey tr 37

4. ^ Bogdanovich, "History of Patriotic War 1812", Spt., 1859–1860,

Appendix, pp. 492–503.

5. ^ Fierro; Palluel-Guillard; Tulard: Histoire et Dictionnaire du Consulat et

de l'Empire. Paris: Éditions Robert Laffont, trang 159-161

6. ^ Alexander Mikaberidze, The battle of Borodino: Napoleon against