zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Đánh giá chất lượng cuộc sống ở người bệnh viêm khớp vẩy nến bằng thang điểm PSAID12

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

7
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày mô tả ảnh hưởng chất lượng cuộc sống ở người bệnh viêm khớp vẩy nến theo thang điểm PSAID12. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang. Gồm 34 bệnh nhân được chẩn đoán xác định viêm khớp vảy nến theo tiêu chuẩn CASPAR năm 2006 điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 12/2022 đến tháng 3/2023.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá chất lượng cuộc sống ở người bệnh viêm khớp vẩy nến bằng thang điểm PSAID12

HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ XXI – HỘI THẤP KHỚP HỌC VIỆT NAM ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG Ở NGƯỜI BỆNH VIÊM KHỚP VẨY NẾN BẰNG THANG ĐIỂM PSAID12 Nguyễn Thị Như Hoa1,2, Nguyễn Mạnh Hùng2 TÓM TẮT 15 Cross-sectional description. Including 34 patients Mục tiêu: Mô tả ảnh hưởng chất lượng cuộc diagnosed with psoriatic arthritis according to sống ở người bệnh viêm khớp vẩy nến theo thang CASPAR criteria in 2006, treated at Bach Mai điểm PsAID12. Đối tượng và phương pháp Hospital from December 2022 to March 2023. nghiên cứu: Mô tả cắt ngang. Gồm 34 bệnh Results: The proportion of patients with psoriatic nhân được chẩn đoán xác định viêm khớp vảy arthritis affected quality of life according to the nến theo tiêu chuẩn CASPAR năm 2006 điều trị PsAID12 scale was 70.6%. In which the average tại Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 12/2022 đến PsAID12 score is 3.69 ± 1.69 with the tháng 3/2023. Kết quả: Tỷ lệ bệnh nhân viêm Cronbach'α coefficient of the scale being 0.93 at khớp vảy nến có ảnh hưởng về chất lượng cuộc a good reliability level. Conclusion: It is sống theo thang điểm PsAID12 là 70,6%. Trong necessary to early assess the effects on quality of đó điểm PsAID12 trung bình là 3,69 ± 1,69 với life for patients with psoriatic arthritis in order to hệ số Cronbach’α của thang đo là 0,93 ở mức tin have early intervention measures to improve the cậy tốt. Kết luận: Cần đánh giá sớm các ảnh quality of life for patients. hưởng chất lượng cuộc sống lên người bệnh viêm Keywords: Psoriatic arthritis, PsAID12 khớp vảy nến để có các biện pháp can thiệp sớm nhằm nâng cao chất lượng sống cho người bệnh. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Từ khóa: Viêm khớp vảy nến, PsAID12 Viêm khớp vảy nến là bệnh lý mạn tính có viêm các khớp ngoại biên có thể kết hợp SUMMARY với tổn thương tại cột sống và có liên quan ASSESSING QUALITY OF LIFE IN tới vẩy nến trên da. Trên thế giới tỷ lệ bệnh PEOPLE WITH PSORIATIC chiếm khoảng 1% - 3% dân số năm 2013 [1]. ARTHRITIS USING THE PSAID12 Các tổn thương trên da khiến người bệnh SCALE thay đổi diện mạo và khó hoà nhập cộng Objective: Describe the impact on quality of đồng. Các tổn thương tại khớp diễn biến mạn life in people with psoriatic arthritis according to tính, tiến triển từng đợt dẫn đến phá hủy the PsAID12 scale. Subjects and methods: khớp, mất chức năng vận động và gây tàn phế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng 1 Bệnh viện Bạch Mai cuộc sống của người bệnh cũng như gánh 2 Trường Đại học Y Dược quốc gia Hà Nội nặng bệnh tật với gia đình người bệnh và xã Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Thị Như Hoa hội [2]. ĐT: 0913015506 Chất lượng cuộc sống cũng là một tiêu Email: nhuhoanguyen83@gmail.com chí để đánh giá kết quả của quá trình điều trị, Ngày nhận bài: 24.01.2024 chăm sóc . Để đánh giá chất lượng cuộc sống Ngày phản biện khoa học: 28.01.2024 có nhiều bộ câu hỏi, trong đó bộ câu hỏi Ngày duyệt bài: 4.2.2024 110
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 537 - THÁNG 4 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 Short form -36 (SF - 36), Visick, chỉ số 2.2. Phương pháp nghiên cứu Spitzer, EQ-5D-5L... hay PsAID12. Trên thế Nghiên cứu mô tả cắt ngang: Tiến hành giới, cho đến nay đã có một số nghiên cứu sử thu thập số liệu bằng một mẫu bệnh án và bộ dụng bộ câu hỏi PsAID12 trong đánh giá câu hỏi thống nhất theo các bước sau: chất lượng cuộc sống của người bệnh viêm - Bước 1: Hỏi bệnh, khám lâm sàng, cận khớp vảy nến [3]. Thang điểm PsAID12 lâm sàng bệnh nhân viêm khớp vảy nến theo (Psoriatic Arthritis Impact of Disease) được mẫu bệnh án. phát triển bởi hội chống thấp khớp Châu Âu - Bước 2: Đánh giá các yếu tố liên quan (the European League Against Rheumatism) đến viêm khớp vảy nến: năm 2018 [5]. Đa phần, theo các nghiên cứu + Các chỉ số nhân trắc học, tuổi, giới, trên thế giới, điểm PsAID12 đánh giá mức nghề nghiệp,…. độ ảnh hưởng chất lượng cuộc sống theo các + Các đặc điểm lâm sàng: thời gian mắc, mức sau [4]: Không ảnh hưởng CLCS 0 - 3 sưng đau các khớp, hạn chế vận động các điểm; Ảnh hưởng vừa 3 - 6 điểm; Ảnh hưởng khớp, tổn thương cột sống, tổn thương da nặng > 6 điểm. Bảng kiểm PsAID12 có ưu + Các chỉ số cận lâm sàng: máu lắng, điểm là đơn giản, dễ hiểu với người bệnh. CRP…. Với nhân viên y tế, giúp dễ dàng thu thập - Bước 3: đánh giá ảnh hưởng chất lượng tình trạng sức khoẻ của người bệnh, từ đó có cuộc sống bằng bộ câu hỏi PsAID12: Điểm thể đưa ra phương pháp điều trị phù hợp với PsAID12 đánh giá mức độ ảnh hưởng chất tình trạng cuộc sống của người bệnh [6]. Tuy lượng cuộc sống theo các mức sau: nhiên, ở Việt Nam cho đến nay vẫn chưa có + Không ảnh hưởng CLCS 0 - 3 điểm nghiên cứu nào đánh giá ảnh hưởng chất + Ảnh hưởng vừa 3 - 6 điểm lượng cuộc sống của bệnh nhân viêm khớp + Ảnh hưởng nặng > 6 điểm vẩy nến, do vậy chúng tôi tiến hành nghiên - Bước 4: Mô tả ảnh hưởng chất lượng cứu với mục tiêu: “Mô tả ảnh hưởng chất cuốc sống ở bệnh nhân viêm khớp vảy nến. lượng cuộc sống ở người bệnh viêm khớp 2.3. Xử lý số liệu: Sử dụng phần mềm vẩy nến theo thang điểm PsAID12”. SPSS 20.0 để thực hiện thuật toán thống kê: tính phần trăm, trung bình, trung vị, độ lệch II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU chuẩn. 2.1. Đối tượng nghiên cứu - Gồm 34 bệnh nhân được chẩn đoán xác III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU định VKVN theo tiêu chuẩn CASPAR năm 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng 2006 điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai từ nghiên cứu tháng 12/2022 đến tháng 3/2023. - Nghiên cứu có 34 bệnh nhân: tỷ lệ nam Tiêu chuẩn loại trừ: giới 73,5%. Tỷ lệ nam/nữ: 2,8/1. - Bệnh nhân có bệnh nội khoa nặng phối - Tuổi trung bình của nhóm bệnh nhân hợp: viêm cột sống dính khớp, đái tháo nghiên cứu là 45,8 ± 15,05. đường, xơ gan, thoái hóa khớp - Thời gian mắc bệnh trung bình là 4,3 ± - Bệnh nhân có bệnh lý tâm thần trước 3,85 năm. khi chẩn đoán viêm khớp vảy nến, hoặc có - Tỷ lệ có tổn thương da chiếm cao nhất tình trạng lệ thuộc thuốc gây nghiện. (76,4%). Đa số các bệnh nhân có tổn thương 111
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ XXI – HỘI THẤP KHỚP HỌC VIỆT NAM da mức độ nhẹ (76,5%) và tổn thương da - Mức độ hoạt động của bệnh VKVN mức độ vừa (23,5%). Không có bệnh nhân theo chỉ số DAPSA thì điểm trung bình là tổn thương da mức độ nặng. 25,7 ± 19,4. Phần lớn các bệnh nhân đang có - Tỷ lệ có đau khớp (61,8%). Số khớp hoạt động của bệnh (70,6%). ngoại vi đau trung bình là 3,9 ± 8,7. Điểm 3.2. Đánh giá chất lượng cuộc sống ở VAS trung bình 2,9 ± 2,2. bệnh nhân VKVN Bảng 1: Độ tin cậy của các yếu tố trong thang điểm PsAID12 Điểm Số lượng Hệ số Cronbach’ α Đau x3 0,95 Mệt mỏi x2 0,91 Tổn thương da x2 0,90 Làm việc x2 0,88 Hoạt động chức năng x2 0,89 Rối loạn giấc ngủ x2 0,94 Khó chịu x2 0,89 Lo lắng x1 0,96 Thích nghi x1 0,9 Xấu hổ x1 0,88 Phiền muộn x1 0,87 Tham gia xã hội x1 0,9 Nhận xét: hệ số Cronbach’ α của thang * Tính chỉ số Cronbach’ α của thang đo là 0,93 (> 0,6), hệ số tương quan biến điểm PsAID12 theo phần mềm SPSS. Hệ số tổng r nhận giá trị từ 0,87 đến 0,96. Như vậy, Cronbach’α của thang đo là 0.93 thang điểm ở mức tin cậy tốt, các biến quan sát đều có ý nghĩa. Bảng 2: Điểm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân VKVN trong PsAID12 Điểm Số lượng Min Max X̅ ± SD Đau x3 0 8 3,6 ± 2,05 Mệt mỏi x2 1 7 4,2 ± 2,85 Tổn thương da x2 1 7 3,7 ± 1,6 Làm việc x2 0 8 3,5 ± 1,9 Hoạt động chức năng x2 1 6 3,3 ± 2,77 Rối loạn giấc ngủ x2 0 7 2,9 ± 1,8 Khó chịu x2 0 7 3,9 ± 2,2 Lo lắng x1 1 8 4,2 ± 2,1 Thích nghi x1 0 7 3,8 ± 2,4 Xấu hổ x1 1 6 3,7 ± 2,9 Phiền muộn x1 0 7 4,01 ± 1,98 Tham gia xã hội x1 0 8 3,99 ± 2,7 PsAID12 trung bình /20 2,9 7,2 3,69 ± 1,69 112
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 537 - THÁNG 4 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 Nhận xét: bình cao nhất lần lượt là 4,2 ± 2,85 và 4,2 ± - Điểm PsAID12 trung bình là 3,69 ± 2,1. Ngược lại, mức độ rối loạn giấc ngủ có 1,69. điểm trung bình nhỏ nhất là 2,9 ± 1,8. - Trong các thành phần của thang điểm, * Chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân mức độ mệt mỏi và lo lắng có số điểm trung VKVN theo thang điểm PsAID12 Biểu đồ 1: Ảnh hưởng chất lượng cuộc sống theo thang điểm PsAID12 Nhận xét: Số bệnh nhân bị rối loạn chất mắc ngắn nhất là 1 tháng, dài nhất là 14 năm lượng cuộc sống theo thang điểm PsAID12 thấp hơn thời gian mắc bệnh trong nghiên là 24 bệnh nhân chiếm 70,6% cứu của Glenn Haugeberg năm 2020 là 5,4 ± 4,2 [5]. IV. BÀN LUẬN Trong nghiên cứu, bệnh nhân VKVN có Trong nghiên cứu, tuổi trung bình của vảy nến chiếm tỷ lệ cao (76,4%), bệnh nhân nhóm bệnh nhân nghiên cứu là 45,8 ± 15,05; VKVN có viêm khớp chiếm tỷ lệ cao trong đó bệnh nhân có tuổi cao nhất là 81 (61,8%). Tỷ lệ này tương đương với nghiên tuổi, bệnh nhân có tuổi thấp nhất là 15 tuổi. cứu của Laura C Coates và Philip S Helliwell Về giới tính, bệnh nhân nghiên cứu chủ yếu năm 2017. Tổn thương da xuất hiện đầu tiên là nam giới, chiếm tỷ lệ 73,5. Tỷ lệ mắc bệnh ở bệnh nhân VKVN xuất hiện ở 31/34 bệnh của nam/nữ = 2,8/1. nhân (91,2%). Tổn thương cơ xương khớp Năm 2018, nghiên cứu của Tania Gudu thường xuất hiện ở giai đoạn sau khi bị vảy và Laure Gossec trên 256 bệnh nhân viêm nến [6]. khớp vảy nến có tuổi trung bình là 48,2 tuổi, Chất lượng cuộc sống được đề cập trong trong đó có 47,5% là nam giới [2,4]. Nhóm rất nhiều bệnh lý nội khoa nói chung cũng bệnh nhân nghiên cứu có thời gian mắc bệnh như các bệnh lý cơ xương khớp nói riêng. Có trung bình là 4,3 ± 3,85, trong đó thời gian thể thấy chất lượng cuộc sống được đánh giá 113
HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ XXI – HỘI THẤP KHỚP HỌC VIỆT NAM ở một số bệnh lý cơ xương khớp thường gặp TÀI LIỆU THAM KHẢO như: viêm khớp dạng thấp, xơ cứng bì, lupus 1. Gladman DD, Antoni C, Mease P, Clegg ban đỏ hệ thống, viêm đa cơ/ viêm da cơ, DO, Nash P. Psoriatic arthritis: epidemiology, clinical features, course, and viêm khớp tự miễn,… Tuy nhiên, chất lượng outcome. Annals of the Rheumatic Diseases. cuộc sống ở bệnh nhân VKVN lại ít được 2005; 64 (suppl 2):ii14-ii17. doi: 10.1136/ nhắc đến. Trong nghiên cứu này, 24/34 bệnh ard.2004.032482 nhân VKVN có bị ảnh hưởng chất lượng 2. Cappuccio FP, Cooper D, D’Elia L, cuộc sống cả mức độ nặng và nhẹ khi đánh Strazzullo P, Miller MA. Sleep duration giá theo thang điểm PsAID12. Điểm predicts cardiovascular outcomes: a PsAID12 trung bình 3,69 ± 1,69 với hệ số systematic review and meta-analysis of prospective studies. European Heart Journal. Cronbach’α của thang đo là 0,93 ở mức đáng 2011;32(12): 1484-1492. doi:10.1093/ tin cậy. Kết quả này phù hợp với nghiên cứu eurheartj/ehr007 của G. Gonzalez Arribaz và cộng sự với tỷ lệ 3. Bertolazi AN, Fagondes SC, Hoff LS, et al. ảnh hưởng chất lượng cuộc sống theo thang Validation of the Brazilian Portuguese điểm PsAID12 ở bệnh nhân VKVN là 75% version of the Pittsburgh Sleep Quality với điểm PsAID12 trung bình là 4,04 và độ Index. Sleep Med. 2011;12(1):70-75. doi: 10.1016/j.sleep.2010.04.020 tin cậy là 0,943 [2,4]. 4. Curcio G, Tempesta D, Scarlata S, et al. Trong nghiên cứu của chúng tôi, trong Validity of the Italian version of the các thành phần của thang điểm, mức độ mệt Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). mỏi và lo lắng có số điểm trung bình cao Neurol Sci. 2013;34(4):511-519. nhất lần lượt là 4,2 ± 2,85 và 4,2 ± 2,1. doi:10.1007/s10072-012-1085-y Ngược lại, mức độ rối loạn giấc ngủ có điểm 5. Moser D, Anderer P, Gruber G, et al. trung bình nhỏ nhất là 2,9 ± 1,8. Kết quả này Sleep Classification According to AASM and Rechtschaffen & Kales: Effects on Sleep cũng tương tự với nghiên cứu của Laure Scoring Parameters. In: Sleep. Vol 2. 32. ; Gossec và cộng sự năm 2014 trên 139 bệnh 2009:139-149. nhân, đau đớn, mệt mỏi có tầm quan trọng 6. Cole JL. Steroid-Induced Sleep Disturbance tương đối cao nhất [7], tương tự nghiên cứu and Delirium: A Focused Review for của Rubén Queiro và cộng sự năm 2022 trên Critically Ill Patients. Fed Pract. 2020;37 158 bệnh nhân trong vòng hai năm [8]. (6):260-267. 7. A patient-derived and patient-reported outcome measure for assessing psoriatic V. KẾT LUẬN arthritis: elaboration and preliminary Tỷ lệ bệnh nhân VKVN có ảnh hưởng về validation of the Psoriatic Arthritis chất lượng cuộc sống theo thang điểm Impact of Disease (PsAID) questionnaire, PsAID12 là 70,6%. Trong đó điểm PsAID12 a 13-country EULAR initiative trung bình là 3,69 ± 1,69 với hệ số 8. Characteristics associated with the Cronbach’α của thang đo là 0,93 ở mức tin perception of high-impact disease (PsAID ≥4) in patients with recent-onset psoriatic cậy tốt. arthritis. Machine learning-based model 114

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.