Đánh giá chất lượng cuộc sống của bệnh nhân nữ ung thư vú được điều trị tại bệnh viện quận Thủ Đức

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 5 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG<br /> CỦA BỆNH NHÂN NỮ UNG THƯ VÚ ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ<br /> TẠI BỆNH VIỆN QUẬN THỦ ĐỨC<br /> Phạm Đình Hoàng*, Đinh Văn Quỳnh*, Võ Văn Thắng**<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá chất lượng sống (CLS) của bệnh nhân (BN) nữ ung thư vú (UTV) điều trị tại bệnh<br /> viện Quận Thủ Đức theo thang điểm EORTC QLQ-C30 và QLQ-BR23.<br /> Phương pháp: Khảo sát 116 BN mắc UTV. Đánh giá CLS bằng bộ công cụ EORTC QLQ-C30 và QLQ-<br /> BR23 của tổ chức nghiên cứu và điều trị ung thư châu Âu.<br /> Kết quả: Điểm CLS theo QLQ30: CLS tổng quát là 66,6 ± 16,2; chức năng thể chất 77,7, chức năng hoạt<br /> động 76,1, chức năng cảm xúc 87,1, chức năng nhận thức 83,5, chức năng xã hội 77,2. Điểm CLS theo QLQ-<br /> BR23: CLS các lĩnh vực chức năng là 56,3 điểm, trong đó: chức năng tình dục là 48,0, chức năng hưởng thụ tình<br /> dục là 33,8; chức năng quan điểm tương lai là 66,9. Điểm CLS theo lĩnh vực triệu chứng là 16,7; về tác dụng phụ<br /> toàn thân do hệ thống là 22,3; triệu chứng cánh tay 17,5; triệu chứng vú 10,3.<br /> Kết luận: CLS ở bệnh nhân chỉ đáp ứng ở mức trung bình, tương tự như một số báo cáo trước đây, trong<br /> khi người bệnh chủ yếu được điều trị ngoại trú, mức độ bệnh không trầm trọng so với các nghiên cứu trước. Cần<br /> hỗ trợ, tư vấn sức khỏe về tâm lí, xã hội và tư vấn về chức năng tình dục cho phụ nữ UTV. Việc gia tăng phạm vi<br /> thanh toán bảo hiểm y tế và sự hỗ trợ tài chính khác cho bệnh nhân ung thư nói chung nên được thực hiện.<br /> Từ khóa: chất lượng sống, ung thư vú<br /> ABSTRACT<br /> EVALUATION OF QUALITY OF LIFE ON FEMALE PATIENTS DIAGNOSED WITH BREAST<br /> CANCER IN THU DUC DISTRICT HOSPITAL<br /> Pham Dinh Hoang, Dinh Van Quynh, Vo Van Thang<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 – No. 5 - 2019: 141 – 147<br /> Objectives: Evaluation of quality of life (QoL) on female patients diagnosed with breast cancer(BC) in Thu<br /> Duc district hospital based on EORTC QLQ-C30 and QLQ-BR23 scale.<br /> Methods: A cross-sectional study was conducted, surveyed 116 BC patients. Evaluate the QoL with the<br /> EORTC QLQ-C30 and QLQ-BR23 toolkit of the European Organization for Research and Treatment of Cancer.<br /> Results: 1. QoL score according to QLQ30: overall QoL was 66.6 ± 16.2; physical function 77.7 ± 20.1,<br /> activities function 76.1 ± 22.8, emotional function 87.1 ± 17.7, cognitive function 83.5 ± 19.2, social function 77.2<br /> ± 23.6. 2. QoL score according to QLQ-BR23: QoL of functions was 56.3 ± 16.3, Included: sexual function 48.0 ±<br /> 18.1, sexual enjoyment 33.8 ± 25.6; future perspective function 66.9 ± 30.0. QoL score on symptoms was 16.7 ±<br /> 14.1; about systemic side effects were 22.3; arm symptoms 17.5; breast symptoms 10.3.<br /> Conclusions: The QoL results in this study were at a moderate level, which is similar to some previous<br /> reports. Although the patients are mostly outpatient, the severity of the disease is less extreme compared to<br /> previous studies. It is necessary to support and provide health advice about psychological and sociality, as well as<br /> advice about sexual function for breast cancer patients. Increasing the range of payments for health insurance and<br /> <br /> Bệnh viện Quận Thủ Đức **Trường Đại học Y Dược Huế<br /> Tác giả liên lạc: CN. Đinh Văn Quỳnh ĐT: 0346375521 Email: dinhquynhydsb@gmail.com<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Y Tế Công Cộng 141<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 5 * 2019<br /> <br /> provide other financial support for cancer patients.<br /> Key word: quality of life, breast cancer<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ ung thư vú, sử dụng phiên bản tiếng Việt của tổ<br /> chức nghiên cứu và điều trị ung thư châu Âu.<br /> Ung thư vú (UTV) là bệnh ác tính phổ biến ở<br /> Chúng tôi đã được sự cho phép và gửi bộ câu<br /> phụ nữ, làm tăng gánh nặng bệnh tật, kinh tế<br /> hỏi phiên bản tiếng Việt, sổ tay hướng dẫn phân<br /> đáng kể cho xã hội. Theo GLOBOCAN năm<br /> tích dữ liệu và bản dữ liệu tham chiếu thông qua<br /> 2012, trên toàn thế giới có 1.677.000 trường hợp<br /> Email với EORTC.<br /> ung thư vú mới mắc (chiếm 25% trong tổng số<br /> tất cả các loại ung thư ở nữ) và 522.000 trường Cách đánh giá<br /> hợp tử vong do ung thư vú(18). Phụ nữ mắc UTV Các câu hỏi được đo lường theo 4 mức độ<br /> không chỉ đối mặt với những đau đớn về thể tăng dần từ 1 (Không có) đến 4 (Rất nhiều). Quy<br /> chất mà còn có thể khủng hoảng tinh thần đổi tuyến tính sang thang điểm 100 theo hướng<br /> nghiêm trọng, các vấn đề tâm lý tiêu cực, suy dẫn của nhóm nghiên cứu CLS của EORTC<br /> giảm chất lượng sống của họ. Đo lường chất (Groups.eortc.be/qol)(5,14). Điểm thô (Raw Score)<br /> lượng sống (CLS) giúp xác định các nhu cầu cho là trung bình điểm các câu hỏi cùng vấn đề.<br /> chính sách y tế và pháp luật, giúp phân bổ Điểm thô (RS) = (Q1 + Q2 …+ Qn)/n.<br /> nguồn lực, xây dựng kế hoạch, chiến lược, và Điểm chuẩn hóa là điểm thô tính trên tỉ lệ<br /> theo dõi hiệu quả của các can thiệp cộng đồng 100 (theo công thức):<br /> rộng lớn. Hiện nay, tại Thành Phố Hồ Chí Minh Điểm lĩnh vực chức năng: Score=(1-(RS-1)/3)x100.<br /> có ít báo cáo về CLS ở bệnh nhân ung thư. Nhằm Điểm lĩnh vực triệu chứng: Score=((RS-1)/3)x100.<br /> phân nhóm các đối tượng dựa vào tình trạng sức<br /> Điểm vấn đề tài chính: Score=((RS-1)/3)x100.<br /> khỏe, hướng dẫn can thiệp để cải thiện CLS của<br /> Điểm CLS tổng quát: Score = ((RS-1)/6)x100.<br /> họ và ngăn chặn những hậu quả nghiêm trọng<br /> hơn, nghiên cứu thực hiện với mục tiêu đánh giá Vấn đề chức năng và sức khỏe chung: Điểm<br /> CLS của bệnh nhân nữ UTV điều trị tại bệnh số càng cao chức năng càng tốt, kết luận vấn đề<br /> viện Quận Thủ Đức theo thang điểm EORTC sức khoẻ tốt. Vấn đề về triệu chứng và tài chính:<br /> QLQ-C30 và QLQ-BR23. Điểm số càng cao triệu chứng càng nặng, kết<br /> luận vấn đề sức khỏe và tài chính xấu.<br /> ĐỐITƯỢNG- PHƯƠNG PHÁPNGHIÊNCỨU<br /> Xử lý và phân tích số liệu<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Số liệu được làm sạch, xử lý bằng phần mềm<br /> Tất cả bệnh nhân nữ ung thư vú đang được SPSS 20.0. Biến định tính được mô tả qua tần số và<br /> điều trị tại bệnh viện Quận Thủ Đức. tỷ lệ %.<br /> Phương pháp nghiên cứu Điểm chuẩn hoá trung bình theo thang đo 0-<br /> Thiết kế nghiên cứu 100 điểm, độ lệch chuẩn. So sánh điểm chuẩn<br /> Nghiên cứu mô tả cắt ngang. hoá, đối với biến có phân phối chuẩn được kiểm<br /> Cỡ mẫu và cách chọn mẫu định bằng T test và Anova test, đối với các biến<br /> không có phân phối chuẩn được kiểm định<br /> Chọn thuận tiện liên tục 116 bệnh nhân nữ<br /> Mann - whitney và Krusksal - wallis để tìm yếu<br /> ung thư vú được điều trị từ tháng 4/2017 đến<br /> tố nào ảnh hưởng đến CLS của phụ nữ UTV với<br /> tháng 4/2018, tại bệnh viện Quận Thủ Đức.<br /> ngưỡng sai lầm loại I là 0,05 với độ tin cậy 95%.<br /> Đánh giá CLS của phụ nữ mắc UTV theo<br /> công cụ EORTC QLQ-C30 với 30 tiêu chí về CLS KẾTQUẢ<br /> của bệnh nhân ung thư chung kết hợp với QLQ- Một số đặc điểm của đối tượng nghiên cứu<br /> BR23 với 23 tiêu chí dành riêng cho bệnh nhân Tuổi trung bình là 53,5 ± 11,6. Học vấn dưới<br /> <br /> <br /> 142 Chuyên Đề Y Tế Công Cộng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 5 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> THPT là 47,4%; THPT là 33,6% và trên THPT Lĩnh vực Trung bình ĐLC<br /> 19,0%. Hầu hết người bệnh sống ở thành thị với Triệu chứng thở nhanh 16,4 21,7<br /> Triệu chứng chán ăn 25,3 25,8<br /> 90,5%. Tỷ lệ không/chưa lập gia đình là 5,2%, có<br /> Triệu chứng mất ngủ 27,9 25,6<br /> vợ/chồng là 73,3% và góa/li dị, ly thân là 21,6%. Triệu chứng đau 29,7 24,6<br /> Tỷ lệ không theo tôn giáo nào là 39,7%; Thiên Triệu chứng táo bón 12,6 20,0<br /> Chúa giáo và Phật giáo đều là 30,2%. Hầu như Triệu chứng tiêu chảy 5,6 15,8<br /> tất cả đều thuộc dân tộc Kinh với 99,1%. Điểm CLS triệu chứng 18,7 15,1<br /> Giai đoạn bệnh I và giai đoạn II đều là 37,1%; Chất lượng sống theo thang đo QLQ-BR23<br /> giai đoạn III là 19,8% và giai đoạn IV là 6,0%. Bảng 3: Điểm chất lượng sống theo QLQ-BR23<br /> Chủ yếu điều trị bằng phương pháp phẫu thuật Chức năng Trung bình ĐLC<br /> đoạn nhũ nạo hạch với 62,9%; điều trị bảo tồn Hình ảnh cơ thể 76,5 24,9<br /> 29,3% và phẫu thuật tái tạo 7,8%. Tỷ lệ có bệnh Chức năng tình dục 48,0 18,1<br /> lý kèm theo là 56,0%. Tỷ lệ có biến chứng do Hưởng thụ tình dục 33,8 25,6<br /> Quan điểm tương lai 66,9 30,0<br /> bệnh ung thư là 69,0%. Tỷ lệ người bệnh được<br /> Điểm chức năng chung 56,3 16,3<br /> bảo hiểm y tế chi trả chi phí điều trị là 89,7%;<br /> Điểm CLS chức năng theo QLQ-BR23 là 56,3<br /> ngoài BHYT phần lớn người bênh tự chi trả hoặc<br /> ± 16,3: chức năng tình dục là 48,0 ± 18,1, hưởng<br /> tự chi trả thêm chi phí điều trị 61,2%, tỷ lệ được<br /> thụ tình dục là 33,8 ± 25,6, quan điểm tương lai là<br /> con cái chi trả 41,4% và được người thân khác<br /> 66,9 ± 30,0 (Bảng 3).<br /> chi trả 3,4%.<br /> Bảng 4: Điểm chất lượng sống về triệu chứng theo<br /> CLS theo thang đo EORTC QLQ-C30<br /> QLQ-BR23<br /> Bảng 1: Điểm CLS trung bình các chức năng theo Lĩnh vực Trung bình ĐLC<br /> thang đo QLQ-C30 Tác dụng phụ toàn thân 22,3 16,9<br /> Độ lệch Triệu chứng cánh tay 17,5 17,5<br /> Chức năng Trung bình<br /> chuẩn<br /> Triệu chứng vú 10,3 15,3<br /> Thể chất 77,7 20,1 Điểm triệu chứng trung bình 16,7 14,1<br /> Hoạt động 76,1 22,8<br /> Cảm xúc 87,1 17,7 Điểm CLS lĩnh vực triệu chứng theo QLQ-<br /> Nhận thức 83,5 19,2 BR23 là 16,7 ± 14,1: về tác dụng phụ toàn thân do<br /> Xã hội 77,2 23,6 hệ thống là 22,3 điểm, triệu chứng cánh tay 17,5<br /> Điểm CLS tổng quát 66,6 16,2 điểm, triệu chứng vú 10,3 điểm (Bảng 4).<br /> Theo thang đo QLQ-C30, điểm CLS tổng Một số yếu tố liên quan đến điểm chất lượng<br /> quát trung bình 66,6 ± 16,2. Theo lĩnh vực các sống của bệnh nhân nữ ung thư vú<br /> chức năng, điểm chức năng thể chất là 77,7 ± Bảng 5: Một số đặc điểm người bệnh liên quan đến<br /> 20,1; hoạt động 76,1 ± 22,8, cảm xúc 87,1 ± 17,7, CLS của bệnh nhân ung thư<br /> nhận thức 83,5 ± 19,2, xã hội 77,2 ± 23,6 (Bảng 1). CLS tổng<br /> Số quát<br /> Điểm CLS về khó khăn tài chính là 32,5 ± Đặc điểm p<br /> BN<br /> TB ĐLC<br /> 27,3; về triệu chứng là 18,7 ± 15,1: mệt mỏi 23,5<br /> Dưới 35 tuổi 5 78,3 7,5<br /> điểm, buồn nôn, nôn 8,8, thở nhanh 16,4, chán ăn<br /> 35-44 tuổi 22 77,1 13,9<br /> 25,3, mất ngủ 27,9, đau 29,7, táo bón 12,6, tiêu Tuổi 45-54 tuổi 39 65,6 15,8