intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đánh giá giá trị sử dụng một số công thức tính toán nồng độ low density lipoprotein cholesterol máu

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST
Báo xấu
6
lượt xem 1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Đánh giá giá trị sử dụng một số công thức tính toán nồng độ low density lipoprotein cholesterol máu tiến hành đánh giá giá trị sử dụng của các công thức tính toán LDL-C dựa trên các phương pháp khảo sát so sánh sự khác biệt kết quả, đánh giá tương quan, sự phù hợp kết quả, và mức độ ảnh hưởng của các chỉ số Triglyceride và HDL-C khi áp dụng công thức tính toán trên khoảng nồng độ Triglyceride < 4,50 mmol/L và 4,50 - 8,45 mmol/L.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá giá trị sử dụng một số công thức tính toán nồng độ low density lipoprotein cholesterol máu

  1. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC ĐÁNH GIÁ GIÁ TRỊ SỬ DỤNG MỘT SỐ CÔNG THỨC TÍNH TOÁN NỒNG ĐỘ LOW DENSITY LIPOPROTEIN CHOLESTEROL MÁU Lê Hoàng Bích Nga1,2, Trần Thị Thắm2, Lê Thu Hằng1 Đỗ Thị Minh Ánh1 và Nguyễn Thị Ngọc Lan1,2, 1 Trường Đại học Y Hà Nội 2 Bệnh viện Đại học Y Hà Nội Định lượng cholesterol trong lipoprotein tỷ trọng thấp (low density lipoprotein-cholesterol - LDL-C) là xét nghiệm quan trọng trong sàng lọc nguy cơ và theo dõi hiệu quả điều trị bệnh lý tim mạch. LDL-C có thể định lượng trực tiếp hoặc tính toán bằng công thức. Nghiên cứu này đánh giá giá trị của một số công thức ước lượng nồng độ LDL-C máu (Friedewald (F), Hatta (H), Puavilai (P), Martin (M) và Sampson (S)) trong thực hành tại phòng xét nghiệm thông qua so sánh độ tương đồng kết quả giữa LDL-C trực tiếp và LDL-C tính toán thông qua tỷ lệ mẫu có sự khác biệt D và D%, phân tích tương quan Pearson, đánh giá giá trị sử dụng của công thức theo phân loại NCEP - ATP III ở hai nhóm Triglyceride < 4,50 mmol/L (Triglyceride < 400 mg/dL) và 4,50 - 8,45 mmol/L (400 - 750 mg/dL), và mối tương quan với nồng độ Triglyceride và HDL-C. Kết quả: Với mẫu có Triglyceride < 4,50 mmol/L, LDL-C tính theo Martin, Sampson, Puavilai cho kết quả phù hợp nhất với LDL-C trực tiếp, tốt hơn công thức Friedewald và Hatta. Với mẫu có Triglyceride 4,50 - 8,45 mmol/L, LDL-C tính theo công thức Sampson, Martin, Puavilai cho kết quả phù hợp với LDL-C trực tiếp. Ba công thức Sampson, Martin, Puavilai phù hợp để tính toán kết quả LDL-C của bệnh nhân trên cả hai khoảng nồng độ Triglyceride < 4,50 mmol/L và 4,50 - 8,45 mmol/L. Từ khoá: LDL-C, Friedewald, Hatta, Puavilai, Martin, Sampson. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Lipoprotein tỷ trọng thấp (low density 2018 tập trung vào LDL-C như một mục tiêu lipoprotein - LDL) là sản phẩm thoái hóa của đích.1 Sau khi phát triển statin vào cuối những lipoprotein tỷ trọng rất thấp (VLDL) trong máu. năm 1980 và chứng minh việc giảm LDL-C làm LDL có tỷ lệ Cholesterol cao và có chức năng giảm các biến cố ASCVD, xét nghiệm nồng độ vận chuyển phần lớn Cholesterol từ máu tới các LDL-C trong máu giúp đánh giá đáp ứng với mô để sử dụng. Cholesterol trong lipoprotein tỷ statin của bệnh nhân đồng thời theo dõi hiệu trọng thấp (LDL-C) từ lâu đã đóng vai trò quan quả điều trị.2 trọng về mặt lâm sàng trong đánh giá nguy cơ LDL-C được coi là đích điều trị của các bệnh tim mạch và ra quyết định điều trị. Hướng dẫn lý tim mạch và rối loạn lipid máu. Do vậy, việc đo về Cholesterol của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ/ lường chính xác nồng độ LDL-C vô cùng quan Hội Tim mạch học Hoa Kỳ (AHA/ACC) năm trọng với mục đích sàng lọc nguy cơ tim mạch và theo dõi hiệu quả điều trị và diễn biến bệnh. Xét Tác giả liên hệ: Nguyễn Thị Ngọc Lan nghiệm LDL-C được định lượng trực tiếp hoặc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội tính toán theo công thức, theo nồng độ HDL-C, Email: ngoclannguyen@hmu.edu.vn Triglyceride, Cholesterol toàn phần. Công thức Ngày nhận: 24/09/2023 Friedewald vẫn đang được sử dụng phổ biến Ngày được chấp nhận: 20/10/2023 từ năm 1982 để tính toán nồng độ LDL-C, tuy 186 TCNCYH 171 (10) - 2023
  2. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC nhiên công thức không áp dụng được cho mẫu Kết quả được thu thập từ các bệnh nhân có nồng độ Triglyceride cao và có nhiều nhược đến khám và điều trị tại Bệnh viện Đại học Y điểm. Những năm gần đây, các nhà khoa học Hà Nội. trên thế giới công bố nhiều công thức mới, như Tiêu chuẩn lựa chọn công thức Martin, Sampson...3-5 Các công thức Bệnh nhân có chỉ định làm xét nghiệm lipid mới công bố khắc phục được các nhược điểm máu gồm bốn chỉ số: Cholesterol toàn phần, của công thức trước đó và được nhiều Hiệp hội Triglyceride, HDL-C, LDL-C. Bệnh nhân có kết và Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo sử dụng.6-9 quả Triglyceride < 8,45 mmol/L. Các xét nghiệm Vì vậy, nhóm nghiên cứu tiến hành đánh giá giá của mỗi bệnh nhân được thực hiện đồng thời trị sử dụng của các công thức tính toán LDL-C trên cùng hệ thống máy xét nghiệm. Ba hệ dựa trên các phương pháp khảo sát so sánh sự thống xét nghiệm được khảo sát là Cobas khác biệt kết quả, đánh giá tương quan, sự phù C8000, Cobas 6000 và Alinity. hợp kết quả, và mức độ ảnh hưởng của các 2. Phương pháp chỉ số Triglyceride và HDL-C khi áp dụng công Thời gian nghiên cứu: 01/11/2022 đến thức tính toán trên khoảng nồng độ Triglyceride 15/08/2023. < 4,50 mmol/L và 4,50 - 8,45 mmol/L. Quy trình và chỉ số nghiên cứu Bước 1: Thu thập kết quả xét nghiệm của II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP bệnh nhân đủ tiêu chuẩn. 1. Đối tượng Bước 2: Tính toán LDL-C theo các công Kết quả định lượng LDL-C và LDL-C tính thức. toán dựa trên các công thức Friedewald (F), - Thông qua các chỉ số TC (Total Cholesterol), Hatta (H), Puavilai (P), Martin (M) và Sampson TG (Triglyceride), HDL-C, tính được LDL-C (S). theo từng công thức. Bảng 1. Bảng các công thức tính toán LDL-C3,5 Phạm vi Tên Công thức áp dụng Friederwald TG TG < 4,50 LDL-C = TC - HDL-C - [mmol/L] (1972) 2,2 mol/L TG TG < 8,45 Hatta (1986) LDL-C = TC - HDL-C - [mmol/L] 1,74 mol/L Puavilai TG TG < 4,50 LDL-C = TC - HDL-C - [mmol/L] (2009) 2,6 mol/L TG TG < 157,36 Martin (2013) LDL-C = TC - HDL-C - novel factor [mmol/L] - ( ) - 0,224 [mmol/L] mmol/L Sampson TC HDL-C TG TG × Non-HDL-C TG 2 TG < 9 LDL-C = - + - (2020) 0,948 0,971 3,74 24,16 79,36 mmol/L Bước 3: Xử lý số liệu tương quan tuyến tính Pearson giữa LDL-C Số liệu được tổng hợp bằng Microsoft Excel tính toán bằng công thức và LDL-C đo trực tiếp. và phân tích thống kê bằng phần mềm SPSS Kết quả được gọi là có tương quan chặt chẽ 26. nếu r > 0,9. - So sánh tương đồng và lập phương trình - Tính toán sự khác biệt D và D% theo TCNCYH 171 (10) - 2023 187
  3. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC từng cặp kết quả LDL-C được tính toán bằng LDL-C giữa phép đo trực tiếp và ước tính. D% công thức và LDL-C định lượng trực tiếp. D là chênh lệch phần trăm giữa LDL-C đo trực tiếp (Difference) là sự khác biệt tuyệt đối về giá trị và ước tính. Tính toán sự khác biệt trung bình. D = |LDL-C tính toán - LDL-C đo trực tiếp| | LDL-C tính toán- LDL-C đo trực tiếp| × 100 D% = LDL-C đo trực tiếp - Tính toán tỷ lệ mẫu phù hợp dựa trên tiêu 1,13 - 1,68 mmol/L; 1,69 - 2,24 mmol/L; 2,25 - chuẩn NCEP - ATP III. Dựa vào hướng dẫn 4,49 mmol/L; ≥ 4,50 mmol/L. Tính toán trung phân nhóm bệnh nhân có nguy cơ theo nồng bình sự khác biệt (D và D%) của LDL-C tính độ LDL-C của tổ chức NCEP - ATP III (các theo từng công thức và LDL-C định lượng ở ngưỡng nồng độ 2,58; 3,36 và 4,14 mmol/L), từng mức phân loại. nếu LDL-C ước tính và LDL-C trực tiếp thuộc - So sánh LDL-C tính theo công thức và một mức phân loại thì gọi là “concordant”, nếu LDL-C đo trực tiếp qua từng mức HDL-C dựa LDL-C ước tính được phân loại vào mức cao trên tiêu chuẩn NCEP - ATP III. HDL-C được hơn LDL-C trực tiếp thì gọi là “overestimation”; phân loại theo các mức: < 1,03 mmol/L; 1,03 nếu LDL-C ước tính ở mức thấp hơn LDL-C - 1,28 mmol/L; 1,29 - 1,54 mmol/L; ≥ 1,55 trực tiếp thì gọi là “underestimation”. Tính mmol/L. Tính toán trung bình sự khác biệt (D toán tỷ lệ mẫu thuộc 3 nhóm “concordant”, và D%) của LDL-C tính theo từng công thức và “overestimation”, “underestimation” theo từng LDL-C định lượng ở từng mức phân loại. công thức. Bước 4: Bàn luận và kết luận. - So sánh LDL-C tính theo công thức và III. KẾT QUẢ LDL-C đo trực tiếp qua từng mức Triglyceride dựa trên tiêu chuẩn NCEP - ATP III. Triglyceride 1. So sánh tương đồng kết quả LDL-C định được phân loại theo các mức: < 1,13 mmol/L; lượng và LDL-C tính toán Biểu đồ phân tán sử dụng công thức Friedewald Biểu đồ phân tán sử dụng công thức Hatta R = 0,95 R = 0,92 Y = -0,11 + 0,95*x Y = -0,32 + 0,95*x Biểu đồ phân tán sử dụng công thức Puavilai Biểu đồ phân tán sử dụng công thức Biểu đồ phân tán sử dụng công thức Sampson Martin R = 0,96 R = 0,95 R = 0,96 Y = 0,02 + 0,96*x Y = 0,18 + 0,9*x Y = 0,06 + 0,93*x Biều đồ 1. Mối tương quan kết quả xét nghiệm LDL-C trực tiếp và ước tính theo công thức Friedewald (A), Hatta (B), Puavilai (C), Martin(D) và Sampson (E) 188 TCNCYH 171 (10) - 2023
  4. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC Nhóm nghiên cứu thu thập 85.280 mẫu thức của Puavilai và Sampson có hệ số tương bệnh nhân đạt tiêu chuẩn lựa chọn mẫu. Độ quan r = 0,96 là cao nhất (Biểu đồ 1). tuổi trung bình của quần thể nghiên cứu là 52. 2. Sự khác biệt D và D% theo từng cặp kết Kết quả LDL-C định lượng và ước tính quả LDL-C được tính toán bằng công thức có mối quan hệ tuyến tính dương hoàn toàn, và LDL-C định lượng trực tiếp tương quan chặt chẽ (r > 0,9), trong đó công Bảng 2. Sự khác biệt (D và D%) giữa LDL-C tính toán và LDL-C trực tiếp ở các mẫu có nồng độ Triglyceride < 4,50mmol/L Kết quả LDL-C tính D D% Công thức  Quy ước toán (mmol/L) (mmol/L) (%) (TB ± SD) Friedewald LDL-CF 2,99 ± 0,92 0,3 ± 0,23 9,68 ± 10,77 Hatta LDL-CH 2,78 ± 0,94 0,46 ± 0,3 15,32 ± 12,51 Puavilai LDL-CP 3,1 ± 0,94 0,25 ± 0,18 6,96 ± 10,50  Martin LDL-CM 3,07 ± 0,89 0,23 ± 0,18 7,66 ± 11,00 Sampson  LDL-CS 3,05 ± 0,92 0,26 ± 0,18 7,62 ± 10,19 Với các mẫu có nồng độ TG < 4,50 mmol/L, gần nhất với LDL-C đo trực tiếp nhất trong 5 công thức Puavilai cho kết quả LDL-C ước tính công thức. Bảng 3. Sự khác biệt (D và D%) giữa LDL-C tính toán và LDL-C trực tiếp ở các mẫu có nồng độ Triglyceride 4,50 - 8,45 mmol/L Kết quả LDL-C tính D D% Công thức  Quy ước toán (mmol/L) (mmol/L) (%) (TB ± SD) Friedewald LDL-CF 2,39 ± 1,06 0,67 ± 0,44 24,69 ± 19,48 Hatta LDL-CH 1,71 ± 1,08 1,24 ± 0,53 45,93 ± 23,01 Puavilai LDL-CP 2,82 ± 1,06 0,44 ± 0,39 16,99 ± 21,88 Martin LDL-CM 3,3 ± 0,92 0,51 ± 0,46 21,68 ± 29,95 Sampson  LDL-CS 2,76 ± 0,87 0,41 ± 0,34 15,94 ± 20,43 Với các mẫu có nồng độ TG cao (4,50 - trực tiếp và tính toán qua công thức Sampson, 8,45 mmol/L), công thức Sampson cho kết quả Puavilai, Martin cao hơn 70% ở các mẫu có LDL-C ước tính gần nhất với LDL-C đo trực tiếp Triglyceride < 4,50 mmol/L và hơn 50% ở các nhất trong 5 công thức. mẫu có Triglyceride 4,50 - 8,45 mmol/L. Công 3. Tỷ lệ mẫu phù hợp dựa trên hướng dẫn thức Martin có tỉ lệ overestimation cao ở các NCEP - ATP III mẫu có nồng độ Triglyceride 4,50 - 8,45 mmol/L. A.B. Tỉ lệ “concordant” của mẫu LDL-C C.D. Tỉ lệ các mẫu có sự khác biệt ≤ 5% và TCNCYH 171 (10) - 2023 189
  5. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC A Sự phù hợp của LDL-C tính theo công thức so với C Biểu đồ tỷ lệ phần trăm mẫu có sự khác biệt D% ngưỡng của hướng dẫn theo NCEP-ATP III ở mức dưới 5% và 10% giữa LDL-C đo trực tiếp và tính theo TG < 4,5 mmol/L từng công thức ở mức TG < 4,5 mmol/L 90 LDL-CF 68,43 29,50 2,06 80 78,25 73,12 72,97 70 LDL-CH 54,03 45,29 0,68 59,98 60 50 44,22 LDL-CP 76,80 18,58 4,63 38,15 40 37,65 32,86 28,89 LDL-CM 30 74,06 21,89 4,04 20 12,63 LDL-CS 74,23 22,39 3,37 10 0 0% 20% 40% 60% 80% 100% LDL-CF (%) LDL-CH (%) LDL-CP (%) LDL-CM (%) LDL-CS (%) Concordant (%) Underestimation (%) Overestimation (%) D% ≤ 5% D% ≤ 10% B D Sự phù hợp của LDL-C tính theo công thức so với Biểu đồ tỷ lệ phần trăm mẫu có sự khác biệt D% ngưỡng của hướng dẫn theo NCEP-ATP III ở mức dưới 5% và 10% giữa LDL-C đo trực tiếp và tính theo TG 4,5 - 8,45 mmol/L từng công thức ở mức TG 4,5 - 8,45 mmol/L 45 40,13 39,45 40,59 LDL-CF 53,43 41,55 5,03 40 35 LDL-CH 44,56 54,16 1,28 30 25 21,49 LDL-CP 61,58 23,94 14,48 19,58 19,99 19,37 20 LDL-CM 54,29 6,17 39,54 15 9,48 10 LDL-CS 4,23 60,60 29,33 10,07 5 2,03 0 0% 20% 40% 60% 80% 100% LDL-CF (%) LDL-CH (%) LDL-CP (%) LDL-CM (%) LDL-CS (%) Concordant (%) Underestimation (%) Overestimation (%) D% ≤ 5% D% ≤ 10% Biểu đồ 2. Biểu đồ so sánh sự khác biệt D và D% của LDL-C trực tiếp và LDL-C ước tính theo hướng dẫn của NCEP ≤ 10% cao nhất khi tính toán qua các công thức 4. Đánh giá sự khác biệt (D và D%) của LDL-C S, P, M. Với các mẫu có nồng độ Triglyceride tính theo từng công thức và LDL-C định 4,50 - 8,45 mmol/L, tỉ lệ tương đồng kết quả lượng theo khoảng nồng độ Triglyceride và giảm. LDL-C ước tính và định lượng trực tiếp HDL-C có sự khác biệt cao. A. Biểu đồ tỷ lệ mẫu có sự khác biệt D giữa B. Biểu đồ tỷ lệ mẫu có sự khác biệt D% giữa LDL-C trực tiếp và LDL-C tính toán của từng ■ DF LDL-C trực tiếp và LDL-C tính toán của từng ■ D%F mức phân loại TG theo NCEP ATP III ▲ DH mức phân loại TG theo NCEP ATP III ▲ D%H ♦ DP ♦ D%P DM D%M mmol/L ♣ DS % ♣ D%S 1,4 50 ▲ 45 ▲ 1,2 40 1 35 0,8 ▲ 30 0,6 ■ 25 ▲ ■ ▲ 0,4 ▲ ■ ♣ 20 ▲ ■ ♦ ♣ ▲ ■ ♣ ♣ ♣ 15 ▲ ▲ ■ ■ ♣ 0,2 ♣ 10 5 ♣ ♣ ♣ 0 0 TG < 1,13 TG 1,13 - 1,68 TG 1,69 - 2,24 TG 2,25 - 4,49 TG ≥ 4,50 TG < 1,13 TG 1,13 - 1,68 TG 1,69 - 2,24 TG 2,25 - 4,49 TG ≥ 4,50 mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L Biểu đồ 3. Biểu đồ D (A) và D% (B) giữa LDL-C đo trực tiếp và LDL-C tính toán ở các mức phân loại Triglyceride theo NCEP - ATP III Khi nồng độ Triglyceride tăng, sự khác Puavilai, Martin, Sampson có sự khác biệt biệt D và D% của 3 công thức Hatta, Puavilai, thấp nhất, phù hợp với cả các mẫu có nồng độ Sampson tăng dần; sự khác biệt D của Martin Triglyceride 4,50 - 8,45 mmol/L. và D% của Friedewald tăng dần. Công thức 190 TCNCYH 171 (10) - 2023
  6. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC A. Biểu đồ tỷ lệ mẫu có sự khác biệt D giữa B. Biểu đồ tỷ lệ mẫu có sự khác biệt D% giữa LDL-C trực tiếp và LDL-C tính toán của từng LDL-C trực tiếp và LDL-C tính toán của từng ■ DF ■ D%F mức phân loại HDL-C theo NCEP ATP III ▲ DH mức phân loại HDL-C theo NCEP ATP III ▲ D%H ♦ DP ♦ D%P mmol/L DM D%M 0,7 ♣ DS % ♣ D%S ▲ 30 0,6 25 ▲ 0,5 ▲ ▲ ▲ 20 0,4 ■ ▲ 0,3 ■ ■ ■ 15 ■ ▲ ▲ 0,2 ♦ ♣ ♣ ♦ ♣ ♦ ♣ ♦ 10 ♣ ■ ■ ■ 0,1 5 ♣ ♣ ♣ ♦ 0 0 HDL-C < 1,03 HDL-C 1,03 - 1,28 HDL-C 1,29 - 1,54 HDL-C ≥ 1,55 HDL-C < 1,03 HDL-C 1,03 - 1,28 HDL-C 1,29 - 1,54 HDL-C ≥ 1,55 mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L Biểu đồ 4. Biểu đồ D (A) và D% (B) giữa LDL-C đo trực tiếp và LDL-C tính toán ở mức phân loại HDL-C theo NCEP - ATP III Khi nồng độ HDL-C tăng, sự khác biệt qua quả có sự khác biệt D% nhỏ nhất. Công công thức và định lượng trực tiếp (D và D%) thức Puavilai cho tỉ lệ mẫu có sự phù hợp thay đổi tuỳ nồng độ HDL-C. Ở nồng độ HDL-C “concordant” theo tiêu chuẩn phân loại bệnh < 1,03 mmol/L, LDL-C của cả 5 công thức nhân theo NCEP - ATP III là cao nhất (76,80%). đều có sự khác biệt lớn với LDL-C trực tiếp. Tỉ lệ mẫu có khác biệt D% ≤ 5 khi sử dụng công Ở nồng độ HDL-C ≥ 1,03 mmol/L, 4 công thức thức Puavilai là cao nhất (44,22%). Công thức Friedewald, Puavilai, Martin, Sampson ít bị ảnh Martin và Sampson cho tỉ lệ mẫu có sự phù hợp hưởng bởi nồng độ HDL-C. “concordant” cao và sự khác biệt nhỏ. Công thức Hatta cho sự khác biệt lớn nhất (D%: IV. BÀN LUẬN 15,32%) và tỉ lệ phù hợp thấp nhất (54,03%). Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã thu thập Các công thức đều cho kết quả phù hợp. kết quả xét nghiệm lipid của 85280 bệnh nhân Sự khác biệt kết quả giữa LDL-C đo trực có 4 chỉ số Cholesterol toàn phần, Triglyceride, tiếp và LDL-C tính toán bằng các công thức HDL-C, LDL-C được thực hiện trên cùng một hệ Hatta, Puavilai, Sampson tăng khi nồng độ thống máy tại Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đại Triglyceride trong mẫu bệnh phẩm tăng. Sự học Y Hà Nội trong thời gian từ ngày 01/11/2022 khác biệt kết quả khi được tính toán theo công đến ngày 15/08/2023. Các xét nghiệm đã thực thức Martin là ít ảnh hưởng nhất bởi nồng độ hiện trên máy được xác nhận phương pháp, nội Triglyceride. Với các mẫu có HDL-C thấp, sự kiểm và ngoại kiểm định kỳ đảm bảo kết quả đo khác biệt kết quả xét nghiệm là cao. Khi nồng độ lường chính xác, đáng tin cậy. HDL-C tăng, sự khác biệt giảm dần. Công thức Nghiên cứu các mẫu có nồng độ Triglyceride Martin, Hatta và Sampson vẫn cho sự khác biệt < 4,50 mmol/L cho thấy: thấp nhất. Theo một nghiên cứu tương tự của Trong năm công thức tính LDL-C, công thức Mijeong Kang (2017) thực hiện tại Hàn Quốc, của Puavilai cho kết quả gần nhất với LDL-C công thức Martin là công thức cho kết quả khác trực tiếp. Sự khác biệt (D%) giữa LDL-C đo trực biệt nhỏ nhất và được khuyến cáo sử dụng để tiếp và LDL-C tính toán bằng các công thức tính toán cho quần thể người Hàn Quốc.3 Năm Friedewald, Hatta, Puavilai, Martin, Sampson, 2018, ACC và AHA cũng đã khuyến cáo ưu tiên theo thứ tự lần lượt là 9,68%; 15,32%; 6,96%; sử dụng công thức Martin, đặc biệt ở những 7,66%; 7,62%. Công thức Puavilai cho kết bệnh nhân đang điều trị.3,5 TCNCYH 171 (10) - 2023 191
  7. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC Kết quả này cũng tương đồng với kết quả cạnh đó, mặc dù được công bố áp dụng được trước đó của nhóm nghiên cứu, khi khảo sát ở cho các mẫu có nồng độ TG < 8,5 mmol/l, công cỡ mẫu nhỏ hơn (6654 mẫu).10 Trong nghiên thức Hatta cho tỉ lệ mẫu phù hợp thấp, sự khác cứu trước đó, nhóm nghiên cứu đánh giá trên biệt D% lớn. các mẫu có nồng độ Triglyceride < 4,5 mmol/l và Năm 2021, Hội Hoá sinh lâm sàng Canada chỉ thực hiện trên máy xét nghiệm c8000. Trong khuyến cáo sử dụng công thức Sampson để nghiên cứu này, nhóm nghiên cứu mở rộng tính toán nồng độ LDL-C cho tất cả các bệnh đánh giá trên các mẫu có nồng độ Triglyceride nhân, bao gồm cả bệnh nhân tăng Triglyceride trong khoảng 4,5 - 8,5 mmol/l, cũng như mở máu.6 Một vài nghiên cứu kết luận rằng phương rộng đánh giá với các hệ thống xét nghiệm trình Sampson phù hợp để sử dụng tính toán khác cùng hãng (máy c6000-Roche) hoặc khác cho những bệnh nhân có Triglyceride lên tới 9 hãng (máy Alinity-Abbott), với điều kiện 4 chỉ mmol/L (800 mg/dL) tương tự như định lượng số lipid đều được thực hiện trên cùng một hệ LDL-C trực tiếp.7,8 Gần đây nhất, Martin và thống xét nghiệm. Kết quả xét nghiệm cũng cộng sự công bố một nghiên cứu đánh giá giá tương đồng khi đánh giá độc lập trên hệ thống trị sử dụng của công thức Martin và Sampson. c8000. Công thức Puavilai, Sampson, Martin Hai công thức được công bố phù hợp sử dụng cho kết quả tốt nhất khi ước tính kết quả. Công để tính toán kết quả xét nghiệm LDL-C ở các thức Friedewald và Hatta cho kết quả khác biệt mẫu có nồng độ Triglyceride cao.9 Kết quả này lớn hơn. tương đồng với kết quả của nhóm nghiên cứu. Nghiên cứu các mẫu có nồng độ Triglyceride Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu nhận định công 4,50 - 8,45 mmol/L cho thấy: thức Puavilai cũng phù hợp để ước tính kết quả LDL-C ở cả mẫu có nồng độ Triglyceride thấp Trong năm công thức tính LDL-C, công thức và cao. của Sampson cho kết quả gần nhất với LDL-C trực tiếp, sau đó là Puavilai và Martin. Sự khác V. KẾT LUẬN biệt giữa LDL-C đo trực tiếp và LDL-C tính toán Ở nồng độ Triglyceride < 4,50 mmol/L, bằng các công thức Friedewald, Hatta, Puavilai, 5 công thức được công bố đều phù hợp để Martin, Sampson, theo thứ tự lần lượt D% là sử dụng, trong đó 4 công thức (Friedewald, 24,69%; 45,93%; 16,99%; 21,68% và 15,94%. Puavilai, Martin, Sampson) cho kết quả có độ Tỉ lệ mẫu có khác biệt D% khi sử dụng công phù hợp cao. Công thức Puavilai cho kết quả thức Sampson là thấp nhất. Công thức Martin có sự khác biệt thấp nhất. cho tỉ lệ mẫu có sự khác biệt D% ≤ 5 cao nhất. Ở nồng độ Triglyceride 4,50 - 8,45 mmol/L, Đánh giá sự phù hợp của LDL-C ước tính dựa 3 công thức (Puavilai, Martin, Sampson) phù trên tiêu chuẩn phân loại bệnh nhân theo NCEP hợp để tính toán kết quả LDL-C. Công thức - ATP III cũng cho thấy công thức Sampson và Sampson cho kết quả có sự khác biệt thấp nhất. Martin cho kết quả có sự phù hợp tốt. Đặc biệt là công thức Puavilai cho số mẫu có sự phù TÀI LIỆU THAM KHẢO hợp “concordant” là cao nhất (61,58%), mặc dù 1. Grundy SM, Stone NJ, Bailey AL, et các khuyến cáo công bố không áp dụng công al. 2018 AHA/ACC/AACVPR/AAPA/ABC/ thức này cho các mẫu có nồng độ Triglyceride ACPM/ADA/AGS/APhA/ASPC/NLA/PCNA cao. Công thức Friedewald cho tỉ lệ mẫu khác Guideline on the Management of Blood biệt cao, phù hợp với công bố trước đó. Bên Cholesterol: Executive Summary. Circulation. 192 TCNCYH 171 (10) - 2023
  8. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC 2019;139(25):e1082-e1143. doi:10.1161/CIR.0 AA, et al. Canadian Society of Clinical Chemists 000000000000625 Harmonized Clinical Laboratory Lipid Reporting 2. Law MR, Wald NJ, Rudnicka AR. Recommendations on the Basis of the 2021 Quantifying effect of statins on low density Canadian Cardiovascular Society Lipid lipoprotein cholesterol, ischaemic heart Guidelines. Canadian Journal of Cardiology. disease, and stroke: systematic review and 2022;38(8):1180-1188. doi:10.1016/j.cjca.2022. meta-analysis. BMJ. 2003;326(7404):1423. 03.019 3. Kang M, Kim J, Lee SY, et al. Martin’s 7. Martins J, Rossouw HM, Pillay TS. How Equation as the Most Suitable Method should low-density lipoprotein cholesterol for Estimation of Low-Density Lipoprotein be calculated in 2022? Curr Opin Lipidol. Cholesterol Levels in Korean Adults. Korean 2022;33(4):237-256. doi:10.1097/MOL.00000 0 J Fam Med. 2017;38(5):263-269. doi:10.4082/ 0000000833 kjfm.2017.38.5.263 8. Çubukçu HC, Topcu Dİ. Estimation of Low- 4. Martin SS, Blaha MJ, Elshazly MB, et al. Density Lipoprotein Cholesterol Concentration Comparison of a Novel Method vs the Friedewald Using Machine Learning. Laboratory Medicine. Equation for Estimating Low-Density Lipoprotein 2022;53(2):161-171. doi:10.1093/labmed/lmab Cholesterol Levels From the Standard Lipid 065 Profile. JAMA. 2013;310(19):2061-2068. doi:1 9. Martins J, Steyn N, Rossouw HM, et al. 0.1001/jama.2013.280532 Best practice for LDL-cholesterol: when and 5. Sampson M, Ling C, Sun Q, et al. A how to calculate. Journal of Clinical Pathology. New Equation for Calculation of Low-Density 2023;76292676 (3):145-152. doi:10.1136/jcp-2 Lipoprotein Cholesterol in Patients With 022-208480 Normolipidemia and/or Hypertriglyceridemia. 10. Ngọc Lan Nguyễn. So sánh tương đồng JAMA Cardiol. 2020;5(5):1-9. doi:10.1001/jama kết quả xét nghiệm LDL-C định lượng trực tiếp cardio.2020.0013 và tính toán bằng công thức. Tạp chí Y học Việt 6. White-Al Habeeb NMA, Higgins V, Venner Nam. 2023;529. Accessed October 13, 2023. Summary ASSESSMENT FORMULAS CALCULATING LOW DENSITY LIPOPROTEIN CHOLESTEROL BLOOD CONCENTRATION Cholesterol in low-density lipoprotein (LDL-C) screening test is important for monitoring risk and treatment effectiveness of cardiovascular diseases. LDL-C can be measured directly or calculated using a formula. This study evaluated the value of Friedewald (F), Hatta (H), Puavilai (P), Martin (M), and Sampson (S) formulas by comparing the results of direct LDL-C quantification and calculated LDL-C using D and D% calculation, Pearson correlation analysis; we evaluated the value of the formula according to NCEP - ATP III classification in two groups Triglyceride < 4.50 mmol/L (Triglyceride < 400 mg/dL) and 4.50 - 8.45 mmol/L (400 - 750 mg/dL), and the correlation with Triglyceride and HDL-C levels. Results: In samples with Triglyceride < 4.50 mmol/L, LDL-C TCNCYH 171 (10) - 2023 193
  9. TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC calculated by Martin, Sampson, Puavilai is the most consistent with direct LDL-C, better than Friedewald fomula and Hatta formula. In samples with Triglyceride 4.50 - 8.45 mmol/L, LDL-C calculated by Sampson, Puavilai, Martin is the most consistent with direct LDL-C. We suggest that the three formulas Puavilai, Sampson, Martin are suitable for calculating LDL-C results of patients in both Triglyceride concentration ranges of Triglyceride < 4.50 mmol/L and 4.50 - 8.45 mmol/L. Keywords: LDL-C, Friedewald, Hatta, Puavilai, Martin, Sampson. 194 TCNCYH 171 (10) - 2023
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2