Đánh giá hiệu quả điều trị bệnh lý võng mạc đái tháo đường bằng quang đông võng mạc với laser YAG 532

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> ÑAÙNH GIAÙ HIEÄU QUAÛ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH LYÙ VOÕNG MAÏC ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG<br /> BAÈNG QUANG ÑOÂNG VOÕNG MAÏC VÔÙI LASER YAG 532<br /> Phaïm Vaên Hoaøng**, Voõ Thò Hoaøng Lan*, Traàn Thò Phöông Thu*<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Beänh voõng maïc ñaùi thaùo ñöôøng ñang ngaøy caøng gia taêng theo söï gia taêng cuûa beänh ñaùi thaùo ñöôøng,<br /> ñang trôû thaønh vaán ñeà söùc khoeû coäng ñoàng taïi caùc quoác gia ñang phaùt trieån. Vieäc ñieàu trò beänh naøy baèng<br /> laser YAG 532 ñaõ ñöôïc nghieân cöùu vaø thöïc hieän taïi beänh vieän Maét Tp HCM töø thaùng 03/2003-04/2004<br /> treân 62 beänh nhaân coù beänh ôû giai ñoaïn khoâng taêng sinh naëng vaø taêng sinh baèng phöông phaùp nghieân cöùu<br /> caét ngang. Keát quaû: nam nhieàu hôn nöõ (1:2), 94,2% >40 tuoåi, 60% laø daân thaønh phoá, ña soá khoâng ñieàu trò<br /> toát beänh ñaùi thaùo ñöôøng. Thò löïc khoâng thay ñoåi trong 59,7%, taêng chæ 17,7%,phuø hoaøng ñieåm giaûm nhieàu<br /> 48%, heát 16%.Vi phình maïch, dò daïng mao maïch trong voõng maïc, phuø voõng maïc ngoaïi vi, thieáu maùu voõng<br /> maïc giaûm ñaùng keå sau 3 thaùng (laàn löôït laø 80,6%, 82,3%, 83,9%, 83,9%). Tónh maïch daïng chuoãi vaø xuaát<br /> huyeát voõng maïc chæ giaûm roõ sau 6 thaùng (71% vaø 86,9%). Taân maïch giaûm daáu hieäu hoaït ñoäng trong<br /> 71,4%. Thaønh coâng 80,6%. Khoâng gaëp bieán chöùng naëng.<br /> <br /> SUMMARY<br /> TREATMENT OF DIABETIC RETINOPATHY BY LASER YAG 532<br /> Pham Van Hoang, Vo Thi Hoang Lan, Tran Thi Phuong Thu<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 7 – 13<br /> <br /> As the increase of mellitus diabetis, diabetic retinopathy is increasing in developping countries, and<br /> becoming a problem of public health. Treatment of this pathology by laser YAG 532 was studied at HCM<br /> city Eye Hospital from 03/2003 to 04/2004. There were 62 eyes at severe non-proliferative and<br /> proliferative stages. Cross sectional analysis was used. Results: male/female ratio 1:2, 94.2% above 40<br /> years old, 60% lived in HCM city, the treatment of diabetis was not correct. Visual acuity was unchanged<br /> in 59.7% of cases and ameliorated in 17.7%, macular edema was clearly decreased in 48% of cases,<br /> disappeared in 16% of cases. Microaneurysms, intraretinal microvascular anomalies, peripheral retinal<br /> edema, retinal ischemia were considerably decreased (respectively 80.6%, 82.3%, 83.9%, 83.9%). Venous<br /> beadings and retinal hemorrhages were obviously decreased after 6 months (71% and 86,9%). Neovessels<br /> lost their active caracteristics in 71.4%. Success percentage was of 80.6%. No severe complication was<br /> noted.<br /> <br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br /> Ñaùi thaùo ñöôøng (ÑTÑ) laø moät beänh roái loaïn<br /> chuyeån hoaù traàm troïng ñang ngaøy caøng trôû neân phoå<br /> bieán taïi nhöõng nöôùc ñang phaùt trieån theo ñaø taêng<br /> tröôûng kinh teá vaø söï thay ñoåi neáp soáng (7,8,12). Öôùc tính<br /> soá ngöôøi maéc beänh treân theá giôùi seõ taêng gan gaáp ñoâi<br /> (221 trieäu) vaøo naêm 2010 (Amos, Mc Carthy vaø<br /> Zimmer). Taïi Vieät Nam, trong nhöõng nghieân cöùu gaàn<br /> <br /> ñaây cho thaáy tæ leä beänh taêng leân roõ reät(25).<br /> Moät bieán chöùng gaây giaûm thò löïc vaø muø loaø cuûa<br /> beänh ÑTÑ laø beänh lyù voõng maïc ÑTÑ (VMÑTÑ). ÔÛ<br /> chaâu AÂu vaø Myõ, beänh VMÑTÑ laø moät trong 5 nguyeân<br /> nhaân haøng ñaàu gaây muø ôû ngöôøi trong ñoä tuoåi lao<br /> ñoäng. Ngöôøi ta öôùc löôïng raèng sau 15 naêm maéc beänh<br /> ñaùi thaùo ñöôøng thì coù 2% beänh nhaân bò muø vaø 10% bò<br /> khieám thò.<br /> <br /> * Boä moân Maét – ÑH Y Döôïc TP HCM<br /> ** Beänh vieän Maét TP. HCM<br /> <br /> 7<br /> <br /> Ñeå ñieàu trò beänh VMÑTÑ, ngoaøi vieäc phaûi kieåm<br /> soaùt toát beänh ÑTÑ, chæ coù moät phöông phaùp ñieàu<br /> trò taïi maét deã aùp duïng vaø coù hieäu quaû cao laø quang<br /> ñoâng voõng maïc baèng laser. Phöông phaùp naøy ñaõ<br /> ñöôïc aùp duïng phoå bieán töø laâu taïi nhöõng nöôùc phaùt<br /> trieån, nhöõng nghieân cöùu taïi caùc quoác gia naøy cho<br /> thaáy tæ leä thaønh coâng laø 90%(16,27). ÔÛ Vieät Nam,<br /> phöông phaùp naøy chæ môùi ñöôïc aùp duïng töø vaøi naêm<br /> vaø chöa phoå bieán, möùc ñoä thaønh coâng cuûa noù cuõng<br /> chöa ñöôïc ñaùnh giaù. Töø nhu caàu ngaøy caøng taêng<br /> cuûa phöông phaùp ñieàu trò naøy taïi Vieät Nam, chuùng<br /> toâi coá gaéng ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa noù trong ñieàu<br /> kieän taïi Vieät Nam vôùi nhöõng muïc tieâu sau ñaây:<br /> Muïc tieâu toång quaùt<br /> Ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa ñieàu trò QÑVM baèng laser<br /> YAG 532 treân beänh nhaân coù VMÑTÑ taïi beänh vieän<br /> Maét TP HCM töø 01/03/2003 – 01/04/2004.<br /> Muïc tieâu chuyeân bieät<br /> Xaùc ñònh tæ leä baûo toàn vaø caûi thieän thò löïc sau<br /> ñieàu trò quang ñoâng (QÑ) voõng maïc baèng laser<br /> YAG 532 treân beänh nhaân bò beänh VMÑTÑ coù phuø<br /> voõng maïc hoaøng ñieåm (HÑ) taïi beänh vieän Maét<br /> TP HCM.<br /> <br /> ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br /> CÖÙU<br /> Baèng phöông phaùp nghieân cöùu caét ngang, ñeà taøi<br /> ñöôïc thöïc hieän töø thaùng 03/2003 – 03/2004 taïi beänh<br /> vieän maét Tp HCM, ñoái töôïng laø taát caû beänh nhaân coù<br /> beänh VMÑTÑ khoâng taêng sinh naëng vaø taêng sinh, côõ<br /> maãu ñöôïc tính theo coâng thöùc:<br /> N=<br /> <br /> z2<br /> <br /> 1−α / 2<br /> <br /> . p(1 − p)<br /> <br /> ε2<br /> <br /> =1,962.0.8.(0.2)/0,12=61.47<br /> <br /> vôùi öôùc ñoaùn tæ leä thaønh coâng laø 80%.<br /> Taát caû beänh nhaân ñeàu ñöôïc chuïp maïch huyønh<br /> quang tröôùc ñieàu trò, sau ñieàu trò 3 vaø 6 thaùng.<br /> Tieâu chuaån loaïi khoûi maãu nghieân cöùu<br /> .Taân maïch + taêng sinh sôïi traàm troïng.<br /> .VMÑTÑ taêng sinh + bieåu hieän treân chuïp maïch<br /> huyønh quang nhöõng vuøng khoâng töôùi maùu raát roäng ôû<br /> cöïc sau (> 60% vuøng HÑ vaø caïnh HÑ).<br /> . Voõng maïc quaù phuø.<br /> . Beänh nhaân khoâng ñoàng yù tham gia vaøo nghieân<br /> cöùu, khoâng baûo ñaûm theo doõi taùi khaùm (ôû xa, quaù giaø<br /> yeáu).<br /> Kyõ thuaät<br /> <br /> Xaùc ñònh tæ leä giaûm phuø voõng maïc hoaøng ñieåm<br /> sau ñieàu trò QÑ baèng laser YAG 532 treân beänh<br /> nhaân bò beänh VMÑTÑ coù phuø voõng maïc HÑ taïi<br /> beänh vieän Maét TP HCM.<br /> <br /> Khaùm vaø phaân loaïi beänh nhaân<br /> <br /> Xaùc ñònh tæ leä giaûm caùc vuøng thieáu maùu voõng<br /> maïc sau ñieàu trò QÑ baèng laser YAG 532 treân beänh<br /> nhaân coù VMÑTÑ taïi beänh vieän maét TP HCM.<br /> <br /> Tieán haønh ñieàu trò vuøng HÑ baèng quang ñoâng<br /> tröôùc nhö sau:<br /> <br /> Xaùc ñònh tæ leä thoaùi trieån cuûa taân maïch sau ñieàu<br /> trò QÑ toaønvoõng maïc (QÑTVM) baèng laser YAG 532<br /> treân beänh nhaân coù VMÑT taêng sinh taïi beänh vieän<br /> Maét TP HCM.<br /> Xaùc ñònh tæ leä giaûm vi phình maïch, dò daïng vi<br /> maïch trong voõng maïc, XH voõng maïc, TM daïng<br /> chuoãi, phuø VM ngoaïi vi sau ñieàu trò QÑVM baèng<br /> laser YAG 532 treân beänh nhaân coù VMÑTÑ taïi beänh<br /> vieän Maét TP HCM.<br /> <br /> 8<br /> <br /> Coù hoaëc khoâng coù phuø hoaøng ñieåm.<br /> Ñoái vôùi beänh nhaân coù phuø hoaøng ñieåm<br /> <br /> . Ñoái vôùi maét phuø HÑ daïng nang coù keøm theo<br /> xuaát tieát voøng laán vaøo vuøng HÑ, ñieàu trò seõ nhö sau:<br /> ñöôøng kính ñieåm chieáu 50 micron, thôøi gian 0,1 giaây.<br /> Chieáu caùc ñieåm chieáu leân thaúng caùc dò daïng mao<br /> maïch, cöôøng ñoä ñöôïc ñieàu chænh ñuû ñeå laøm traéng caùc<br /> dò daïng ñoù, khôûi ñaàu töø 70 – 80mW.<br /> Ñoái vôùi phuø voõng maïc, choïn ñöôøng kính ñieåm<br /> chieáu 100 micron, thôøi gian 0,1 giaây. Caùc ñieåm chieáu<br /> ñöôïc chieáu raûi raùc leân caùc vuøng phuø voõng maïc sao cho<br /> chuùng khoâng tieáp xuùc nhau.<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> . Ñoái vôùi phuø HÑ khoâng coù xuaát tieát keøm theo thì<br /> caùc ñieåm chieáu 100 micron ñöôïc chieáu raûi raùc quanh<br /> vuøng HÑ caùch taâm HÑ 250 micron, traùnh boù sôïi HÑ<br /> – gai thò. Soá löôïng ñieåm chieáu laø töø 50 – 150.<br /> <br /> maïch khoâng phaùt trieån theâm, teo nhoû hoaëc bieán maát,<br /> ñöôïc kieåm tra treân soi ñaùy maét vaø chuïp maïch huyønh<br /> quang, töø VMÑTÑ coù nguy cô cao chuyeån sang khoâng<br /> coøn nguy cô cao bò maát thò löïc.<br /> <br /> Ñoái vôùi beänh nhaân khoâng coù phuø HÑ<br /> hoaëc coù phuø HÑ ñaõ ñöôïc ñieàu trò laser 2<br /> tuaàn tröôùc ñoù, chuùng toâi tieán haønh<br /> quang ñoâng toaøn voõng maïc<br /> <br /> Vaán ñeà sai soá vaø haïn cheá sai soá<br /> <br /> Choïn ñöôøng kính ñieåm chieáu laø 500 micron, thôøi<br /> gian laø 0,1 giaây. Chieáu caùc ñieåm chieáu naèm caùch nhau<br /> baèng moät ñöôøng kính cuûa moät ñieåm chieáu, cöôøng ñoä<br /> ñöôïc ñieàu chænh sao cho laøm traéng voõng maïc, khôûi ñaàu<br /> töø 120 – 150 mW. Caùc ñieåm chieáu ñöôïc raûi ñeàu töø<br /> cung maïch maùu thaùi döông ñi ra vöôït quaù xích ñaïo. ÔÛ<br /> phía thaùi döông cuûa HÑ ñi töø caùch taâm HÑ 2 – 3<br /> ñöôøng kính gai thò trôû ra. ÔÛ nhöõng nôi coù taân maïch<br /> naèm deït treân voõng maïc thì caùc ñieåm chieáu naèm saùt<br /> nhau, ñoái vôùi taân maïch moïc vaøo pha leâ theå hoaëc gai thò<br /> thì khoâng chieáu tröïc tieáp. Traùnh caùc maïch maùu, xuaát<br /> huyeát voõng maïc vaø seïo haéc voõng maïc.<br /> Moãi ñôït goàm 400 ñieåm chieáu. Chieáu taát caû laøm 4<br /> ñôït, hai ñôït lieân tieáp caùch nhau 2 tuaàn.<br /> Thöù töï caùc ñôït laøm quang ñoâng nhö sau: phía<br /> döôùi > phía muõi > phía treân > phía thaùi döông.<br /> Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu<br /> Khaùm, ñaùnh giaù vaø phaân loaïi beänh nhaân tröôùc<br /> ñieàu trò. Ghi nhaän vaøo baûng thu thaäp soá lieäu ñaõ ñöôïc<br /> soaïn saün.<br /> Khaùm, ñaùnh giaù vaø theo doõi beänh nhaân bò beänh<br /> VMÑTÑ vaø ñaõ ñöôïc ñieàu trò baèng quang ñoâng laser.<br /> Ghi nhaän vaøo baûng thu thaäp soá lieäu ñaõ ñöôïc soaïn saün.<br /> Theo doõi vaø ghi nhaän bieán chöùng.<br /> Tieâu chuaån ñaùnh giaù thaønh coâng – thaát baïi<br /> <br /> Tieâu chuaån ñaùnh giaù hieäu quaû: thò löïc ñöôïc baûo<br /> toàn hoaëc taêng, giaûm hoaëc heát phuø HÑ, VM treân soi<br /> ñaùy maét vaø chuïp maïch huyønh quang, giaûm hoaëc heát<br /> phuø VM ngoaïi vi treân laâm saøng vaø chuïp maïch huyønh<br /> quang, giaûm hoaëc bieán maát xuaát huyeát, xuaát tieát VM,<br /> tónh maïch daïng chuoãi, treân chuïp maïch huyønh quang<br /> khoâng coøn caùc vuøng VM thieáu maùu, giaûm hoaëc khoâng<br /> coøn vi phình maïch, dò daïng vi maïch trong VM, taân<br /> <br /> Nhaèm haïn cheá sai soá, chuùng toâi ñaõ: loaïi tröø taát caû<br /> nhöõng beänh nhaân coù keøm theo beänh khaùc ôû ñaùy maét,<br /> thao taùc ñieàu trò nhö nhau cho taát caû beänh nhaân ñöôïc<br /> choïn vaøo maãu nghieân cöùu, xaây döïng tieâu chuaån chaån<br /> ñoaùn, ñaùnh giaù beänh, vaø hieäu quaû ñieàu trò cuï theå.<br /> Phöông phaùp xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu<br /> <br /> Nhaäp vaø xöû lyù soá lieäu baèng phaàn meàm SPSS 11.5<br /> Test thoáng keâ söû duïng: Kieåm ñònh söï khaùc bieät<br /> cuûa trieäu chöùng treân cuøng 1 ñoái töôïng tröôùc vaø sau<br /> khi ñieàu trò quang ñoâng baèng test Wilcoxon cho caùc<br /> bieán soá.<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU<br /> Tyû leä nam: nöõ laø 1:2, ña soá > 40 tuoåi 94.2%, tuoåi<br /> trung bình laø 53.46, beänh nhaân tuoåi nhoû nhaát laø 27,<br /> lôùn tuoåi nhaát laø 69, 60% beänh nhaân soáng taïi TPHCM,<br /> 82.9% lao ñoäng chaân tay, 68.6% beänh nhaân coù möùc<br /> HBA1C > 7, trung bình 7.58 + 1.06, thôøi gian thöû<br /> ñöôøng huyeát trung bình laø 30 ngaøy, thôøi gian phaùt<br /> hieän beänh trung bình laø 8 naêm, ña soá laø 3 naêm, ngaén<br /> nhaát laø 2 naêm vaø daøi nhaát laø 20 naêm.<br /> 80<br /> 75.8<br /> <br /> 60<br /> <br /> 59.7<br /> <br /> 40<br /> <br /> 20<br /> <br /> 12.9<br /> <br /> 19.4<br /> <br /> 6.5<br /> <br /> 4.8<br /> <br /> 17.7<br /> <br /> 3.2<br /> <br /> 0<br /> <br /> Thaát baïi<br /> <br /> Giaûm<br /> <br /> Sau ñieàu trò 3 thaùng<br /> <br /> Khoâng thay<br /> ñoåi<br /> <br /> Caûi thieän<br /> <br /> Sau ñieàu trò 6 thaùng<br /> <br /> Bieåu ñoà so saùnh keát quaû thò löïc ño ñöôïc sau ñieàu tri<br /> 6 thaùng vaø sau ñieàu trò 3 thaùng theo möùc ñoä thay<br /> ñoåi thò löïc.<br /> <br /> 9<br /> <br /> Baûng 1. Phaân boá theo tyû leä caûi thieän trieäu chöùng tónh<br /> maïch daïng chuoãi treân soi ñaùy maét sau ñieàu trò 6 thaùng<br /> so vôùi sau ñieàu trò 3 thaùng.<br /> <br /> Baûng 4. Phaân boá theo tyû leä caûi thieän trieäu chöùng dò<br /> daïng vi maïch trong voõng maïc treân chuïp maïch huyønh<br /> quang sau ñieàu trò 6 thaùng so vôùi sau ñieàu trò 3 thaùng.<br /> <br /> 3 thaùng<br /> 6 thaùng<br /> Möùc ñoä caûi thieän TM<br /> daïng chuoãi sau ñieàu trò Taàn soá Tyû leä % Taàn soá Tyû leä %<br /> <br /> Möùc ñoä caûi thieän AMIR<br /> <br /> 17.7<br /> <br /> Tieán trieån xaáu<br /> <br /> 3 thaùng<br /> <br /> Taàn soá Tyû leä % Taàn soá<br /> <br /> Tyû leä %<br /> <br /> 12.9<br /> <br /> 12<br /> <br /> 19.4<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1.6<br /> <br /> 39<br /> <br /> 62.9<br /> <br /> 10<br /> <br /> 16.1<br /> <br /> 62<br /> <br /> 100.0<br /> <br /> 8<br /> <br /> Tieán trieån xaáu<br /> <br /> 7<br /> <br /> 18.4<br /> <br /> Khoâng caûi thieän<br /> <br /> 12<br /> <br /> 31.6<br /> <br /> Giaûm vöøa<br /> <br /> 17<br /> <br /> 44.7<br /> <br /> 17<br /> <br /> 27.4<br /> <br /> Giaûm vöøa<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4.8<br /> <br /> Giaûm nhieàu<br /> <br /> 2<br /> <br /> 5.3<br /> <br /> 10<br /> <br /> 16.1<br /> <br /> Giaûm nhieàu<br /> <br /> 51<br /> <br /> 82.3<br /> <br /> 11<br /> <br /> Khoâng caûi thieän<br /> <br /> Heát<br /> <br /> Heát<br /> Toång<br /> <br /> 38<br /> <br /> 100.0<br /> <br /> 100.0<br /> <br /> 38<br /> <br /> 62<br /> <br /> p (Wilcoxon test)<br /> <br /> 0.004 < 0.05<br /> <br /> p (Wilcoxon test)<br /> <br /> Toång<br /> <br /> Baûng 2. Phaân boá theo tyû leä caûi thieän phuø hoaøng ñieåm<br /> treân chuïp maïch huyønh quang sau ñieàu trò 6 thaùng so<br /> vôùi sau ñieàu trò 3 thaùng.<br /> <br /> 6 thaùng<br /> <br /> 100.0<br /> <br /> 0.491 > 0.05<br /> <br /> Baûng 5. Phaân boá theo theo tyû leä caûi thieän vuøng thieáu<br /> maùu treân chuïp maïch huyønh quang sau ñieàu trò 6<br /> thaùng so vôùi sau ñieàu trò 3 thaùng.<br /> <br /> Möùc ñoä caûi thieän<br /> phuø hoaøng ñieåm<br /> <br /> Taàn soá<br /> <br /> Tyû leä %<br /> <br /> Taàn soá<br /> <br /> Tyû leä %<br /> <br /> Tieán trieån xaáu<br /> <br /> 6<br /> <br /> 12.0<br /> <br /> 9<br /> <br /> 18.0<br /> <br /> Khoâng caûi thieän<br /> <br /> 15<br /> <br /> 30.0<br /> <br /> Giaûm vöøa<br /> <br /> 27<br /> <br /> 54.0<br /> <br /> 9<br /> <br /> 18.0<br /> <br /> Giaûm nhieàu<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2.0<br /> <br /> 24<br /> <br /> 48.0<br /> <br /> Heát<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2.0<br /> <br /> 8<br /> <br /> 16.0<br /> <br /> Möùc ñoä caûi thieän Vuøng thieáu<br /> 3 thaùng<br /> 6 thaùng<br /> maùu treân angio sau ñieàu trò Taàn soá Tyû leä % Taàn soá Tyû leä %<br /> Tieán trieån xaáu<br /> 8<br /> 12<br /> 12.9<br /> 19.4<br /> Khoâng caûi thieän<br /> Giaûm vöøa<br /> 1<br /> 1.6<br /> Giaûm nhieàu<br /> 52<br /> 4<br /> 6.5<br /> 83.9<br /> Heát<br /> 1<br /> 46<br /> 74.2<br /> 1.6<br /> Toång<br /> 62<br /> 62<br /> 100.0<br /> 100.0<br /> p (Wilcoxon test)<br /> 0.000 < 0.05<br /> <br /> Toång<br /> <br /> 50<br /> <br /> 100.0<br /> <br /> 50<br /> <br /> 100.0<br /> <br /> Baûng 6. Tyû leä bieán chöùng ghi nhaän ñöôïc.<br /> <br /> 3 thaùng<br /> <br /> p (Wilcoxon test)<br /> <br /> 6 thaùng<br /> <br /> 0.000 < 0.05<br /> <br /> Baûng 3. Phaân boá theo tyû leä caûi thieän trieäu chöùng vi<br /> phình maïch treân chuïp maïch huyønh quang sau ñieàu trò<br /> 6 thaùng so vôùi sau ñieàu trò 3 thaùng.<br /> 3 thaùng<br /> Möùc ñoä caûi thieän vi<br /> phình maïch<br /> Taàn soá Tyû leä %<br /> <br /> 6 thaùng<br /> Taàn soá<br /> <br /> Tyû leä %<br /> <br /> 12<br /> <br /> 19.4<br /> <br /> Bieán chöùng<br /> Ñau trong luùc chieáu laser<br /> Ñau aâm æ ôû maét keùo daøi<br /> Nhöùc ñaàu<br /> Maét kích thích<br /> Toång<br /> <br /> Taàn soá<br /> 18<br /> 9<br /> 7<br /> 24<br /> 35<br /> <br /> Tyû leä %<br /> 51.43<br /> 25.72<br /> 20.0<br /> 68.57<br /> 100.0<br /> <br /> Baûng 7. Keát quaû ñieàu trò laser voõng maïc tieåu ñöôøng.<br /> Keát quaû<br /> Thaønh coâng<br /> Tieán trieån xaáu<br /> Toång<br /> <br /> Taàn soá<br /> 50<br /> 12<br /> 62<br /> <br /> Tyû leä %<br /> 80.6<br /> 19.4<br /> 100.0<br /> <br /> Tieán trieån xaáu<br /> <br /> 8<br /> <br /> 12.9<br /> <br /> Khoâng caûi thieän<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1.6<br /> <br /> Giaûm vöøa<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1.6<br /> <br /> Giaûm nhieàu<br /> <br /> 50<br /> <br /> 80.6<br /> <br /> 47<br /> <br /> 75.8<br /> <br /> BAØN LUAÄN<br /> <br /> Heát<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3.2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4.8<br /> <br /> Keát quaû cuûa quang ñoâng voõng maïc<br /> <br /> Toång<br /> <br /> 62<br /> <br /> 100.0<br /> <br /> 62<br /> <br /> 100.0<br /> <br /> p (Wilcoxon test)<br /> <br /> 10<br /> <br /> 0.248 > 0.05<br /> <br /> Thò löïc<br /> <br /> Sau 6 thaùng, soá tröôøng hôïp coù thò löïc khoâng thay<br /> ñoåi ñaõ giaûm ñaùng keå coøn 59,7%, soá tröôøng hôïp coù thò<br /> löïc caûi thieän gia taêng leân 17,7%, söï thay ñoåi naøy coù yù<br /> nghóa thoáng keâ (Wilcoxon test, p = 0,001 < 0,05).<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> Phuø HÑ<br /> <br /> 6 thaùng sau ñieàu trò coù 9 tröôøng hôïp (18%) giaûm<br /> vöøa, 24 (48.0%) giaûm nhieàu, 8 (16%) heát phuø, 9 tieán<br /> trieån xaáu (18%). Nhö vaäyphuø HÑ chæ giaûm nhieàu sau<br /> 6 thaùng, söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa thoáng keâ<br /> (Wilcoxon test, p = 0.000 < 0.05). Qua keát quaû naøy,<br /> chuùng toâi thaáy caàn phaûi coù nhieàu thôøi gian ñeå phuø HÑ<br /> giaûm nhieàu hoaëc heát. Keát quaû naøy cuõng cho thaáy laø<br /> thò löïc ñöôïc baûo toàn trong ña soá caùc tröôøng hôïp. Theo<br /> Coscas, Gaudric, vaø Chaine thì yeáu toá coù aûnh höôûng<br /> treân tieân löôïng thò löïc laâu daøi laø thò löïc ban ñaàu khi<br /> chöa ñieàu trò. Theo ña soá caùc taùc giaû thì keát quaû cô theå<br /> hoïc laø toát töùc coù giaûm hay heát phuø HÑ, nhöng thò löïc<br /> chæ caûi thieän trong 25 – 30% caùc ttröôøng hôïp. Taùc<br /> duïng chuû yeáu cuûa ñieàu trò laø oån ñònh tình traïng HÑ vaø<br /> chöùc naêng thò giaùc(10).<br /> Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, sau 3 thaùng caùc<br /> daáu hieäu giaûm nhieàu goàm: vi phình maïch 80,6% (50 /<br /> 62), dò daïng vi maïch trong VM 82,3% (51 / 62), phuø<br /> VM ngoaïi vi 83,9% (52 / 62), caùc vuøng VM thieáu maùu<br /> 83,9% (52 / 62).<br /> Nhö vaäy, sau ñieàu trò laser 3 thaùng thì 2 trong 4<br /> daáu hieäu coù lieân quan vôùi söï tieán trieån naëng ñaõ<br /> giaûm nhieàu.<br /> Sau 6 thaùng, caùc daáu hieäu treân thay ñoåi nhö<br /> sau: vi phình maïch 75,8%% giaûm nhieàu (47 / 62);<br /> dò daïng vi maïch trong VM 62,9% giaûm nhieàu (39 /<br /> 62); phuø VM ngoaïi vi 80.6% heát (50 / 62); caùc vuøng<br /> VM thieáu maùu 74.2% heát (46 / 62), 6.5 % giaûm<br /> nhieàu; tónh maïch daïng chuoãi 71.0% giaûm vöøa vaø<br /> giaûm nhieàu (27 /38); xuaát huyeát VM 86.9% giaûm<br /> vöøa vaø giaûm nhieàu (53/61). Töø ñoù coù theå thaáy sau<br /> ñieàu trò caùc daáu hieäu treân ngaùy caøng giaûm theo thôøi<br /> gian, nhö vaäy taùc duïng cuûa laser seõ phaùt huy theo<br /> thôøi gian. Vaäy thôøi gian caøng laâu thì hieäu quaû cuûa<br /> ñieàu trò caøng theå hieän roõ raøng.<br /> Xuaát huyeát voõng maïc caàn nhieàu thôøi gian ñeå tan<br /> ñi. Noù chæ giaûm roõ vaøo thôøi ñieåm 6 thaùng.<br /> Caùc daáu hieäu xuaát huyeát voõng maïc nhieàu, vi<br /> phình maïch vaø tónh maïch daïng chuoãi raát thöôøng xuaát<br /> hieän trong nhöõng maét coù tình traïng thieáu maùu naëng.<br /> Do khi taéc caùc tieåu ñoäng maïch vaø mao maïch seõ laøm<br /> <br /> giaûm löu löôïng maùu vaø öù ñoïng ôû tónh maïch, do ñoù<br /> tónh maïch seõ bieán ñoåi vaø gaây xuaát huyeát(23). Khi caùc<br /> daáu hieäu naøy giaûm cuõng coù nghóa laø tình traïng taéc<br /> maïch ôû VM ñaõ ñöôïc caûi thieän.<br /> Taân maïch<br /> <br /> Sau ñieàu trò 3 thaùng, trieäu chöùng taân maïch nôi<br /> khaùc khoâng caûi thieän chieám 88,1% (37/42). Sau 6<br /> thaùng, caùc tröôøng hôïp giaûm vöøa vaø giaûm nhieàu chieám<br /> ñeán 71.4% (30/42). Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa thoáng<br /> keâ (Wilcoxon test, p = 0.000 < 0.05).<br /> Nhö vaäy, sau 6 thaùng taân maïch coù giaûm khaù roõ<br /> theå hieän ôû choã caùc taân maïch co bôùt, khoâng phaùt<br /> trieån to theâm, moâ sôïi khoâng phaùt trieån theâm. Treân<br /> chuïp maïch huyønh quang, caùc taân maïch vaãn coøn<br /> taêng huyønh quang nhöng möùc ñoä khoâng coøn maïnh<br /> meõ nhö tröôùc. Theo nghieân cöùu DRS thì 1 naêm sau<br /> ñieàu trò chæ coù 21% taân maïch gai thò bieán maát hoaøn<br /> toaøn. Coøn Soubrane nhaän thaáy sau 2 naêm theo doõi<br /> thì coù 71% taân maïch bieán maát. Trong nghieân cöùu<br /> cuûa chuùng toâi, toaøn boä caùc taân maïch vaãn coøn nhöng<br /> coù co bôùt hoaëc khoâng phaùt trieån theâm, nhö vaäy maëc<br /> duø vaãn coøn hieän dieän nhöng ñaëc tính nguy cô xuaát<br /> huyeát ñaõ giaûm, moâ sôïi maïch co bôùt cuõng laøm giaûm<br /> nguy cô co keùo treân VM. Muoán ñaùnh giaù tieán trieån<br /> cuûa taân maïch theâm nöõa caàn phaûi coù theâm nhieàu<br /> thôøi gian.<br /> Nhaän xeùt veà phuø HÑ vaø phuø VM ngoaïi vi<br /> Sau 3 thaùng<br /> Khoâng giaûm Giaûm vöøa Giaûm nhieàu Heát<br /> Phuø HÑ<br /> <br /> 24.0%<br /> <br /> 62.0%<br /> <br /> 2.0%<br /> <br /> 0%<br /> <br /> Phuø VM ngoaïi vi<br /> <br /> 0%<br /> <br /> 1.6%<br /> <br /> 83.9%<br /> <br /> 1.6%<br /> <br /> Sau 6 thaùng<br /> Phuø HÑ<br /> Phuø VM ngoaïi vi<br /> <br /> Giaûm nhieàu<br /> <br /> Heát<br /> <br /> 56,0%<br /> <br /> 8.0%<br /> 74.1%<br /> <br /> Chuùng toâi nhaän thaáy coù söï caûi thieän roõ reät cuûa<br /> trieäu chöùng phuø voõng maïc ngoaïi vi so vôùi phuø hoaøng<br /> ñieåm ngay ôû thôøi ñieåm sau ñieàu trò 3 thaùng, vaø ñieàu<br /> naøy caøng theå hieän roõ raøng hôn ôû thôøi ñieåm 6 thaùng.<br /> Nhö vaäy, phuø VM ngoaïi vi ñaùp öùng vôùi ñieàu trò toát<br /> hôn raát nhieàu so vôùi phuø HÑ vaø VM cöïc sau.<br /> <br /> 11<br /> <br />