Đánh giá hiệu quả điều trị hỗ trợ bệnh mày đay mạn tính thể nhẹ và vừa bằng phụ bì khang

Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 4 * 2014<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ HỖ TRỢ BỆNH MÀY ĐAY MẠN TÍNH <br /> THỂ NHẸ VÀ VỪA BẰNG PHỤ BÌ KHANG <br />  Vũ Hồng Thái*, Nguyễn Trọng Hào* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mày đay là một trong những bệnh ngoài da phổ biến và có xu hướng gia tăng trong những năm trở lại đây. <br /> Bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra nhưng đa số các trường hợp lại không xác định được rõ căn nguyên để loại <br /> trừ. Đa số các trường hợp là bị mề đay mạn tính và hay tái phát. Trước thực trạng đó công Ty cổ phần kinh <br /> doanh dịch vụ và thương mại Nam Phương đã đưa ra thị trường sản phẩm thực phẩm chức năng Phụ Bì Khang <br /> và sản phẩm này đã được đưa vào nghiên cứu nhằm đánh giá vai trò hỗ trợ điều trị các trường hợp bị mề đay <br /> mẩn ngứa tái phát. <br /> Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá hiệu quả điều trị hỗ trợ bệnh mày đay mạn tính thể nhẹ và vừa bằng uống <br /> hỗ trợ Phụ Bì Khang,Theo dõi tác dụng không mong muốn của Phụ Bì Khang. <br /> Đối tượng nghiên cứu: 60 bệnh nhân chia làm 2 nhóm: + Nhóm 1(Nhóm nghiên cứu): 30 bệnh nhân uống <br /> Phụ Bì Khang kết hợp uống histamine thông thường thời gian ngắn 14 ngày. + Nhóm 2: 30 bệnh nhân uống đơn <br /> thuần histamine thông thường thời gian ngắn 14 ngày. Đánh giá mức độ giảm thiểu các triệu chứng và khỏi <br /> bệnh của bệnh nhân sau thời gian điều trị 4 tháng. <br /> Kết luận: Đánh giá các đặc điểm của bệnh cũng như mức độ lành bệnh của nhóm 1 tốt hơn nhóm 2 và <br /> chứng minh được hiệu quả điều trị của Phụ Bì Khang trong mày đay mạn tính thể nhẹ và vừa. <br /> Từ khóa: Mày đay, Phụ Bì Khang <br /> <br /> ABSTRACT <br /> EVALUATION THE EFFECTIVENESS OF ADJUVANT THERAPY OF CHRONIC URTICARIA  <br /> AT MILD AND MODERATE STATES BY PHU BI KHANG <br />  Vu Hong Thai, Nguyen Trong Hao * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ No 4 ‐ 2014: 94 ‐ 99 <br /> Urticaria is one of the common skin diseases and has been increasing in recent years. Diseases caused due to <br /> many reasons but most cases do not clearly identify the origin of disease for exclusion. The majority of cases are <br /> chronic urticaria and relapsing. To address this, Nam Phương service and trading business joint stock company <br /> has brought to market functional food products Phu Bi Khang and products are the subject to the study to assess <br /> the adjuvant therapy role of relapsing rash urticaria cases. <br /> Objectives of research: • Evaluation the effectiveness of adjuvant therapy of chronic urticaria at mild and <br /> moderate states by adjuvant drinking Phu Bi Khang. • Monitoring the unwanted effects of Phu Bi Khang <br /> Subject of research : 60 patients divided into 2 groups: + Group 1 (research group): 30 patients drinking <br /> Phu  Bi  Khang  combining  with  drinking  common  histamine  in  short  time  of  14  days.  +  Group  2:  30  patients <br /> drinking purely common histamine in short time of 14 days. Evaluate mitigation of the symptoms and recovering <br /> of patients after 4 months of treatment <br /> Conclusion: Evaluation the characteristics of the disease as well as healing level of group 1 is better than <br /> group 2 and prove the treatment effectiveness of Phu Bi Khang in chronic urticaria at mild and moderate states. <br /> Keywords: Urticaria, Phu Bi Khang <br /> <br /> * Bệnh viện Da Liễu TP Hồ Chí Minh <br /> Tác giả liên lạc: ThS. BS Nguyễn Trọng Hào, <br /> <br /> 94<br /> <br />  ĐT: 0903 639 234,  <br /> <br /> Email: bshao312@yahoo.com <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 4 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> <br /> Bệnh  mày  đay  là  phản  ứng  mao  mạch  của <br /> da  gây  nên  phù  cấp  hoặc  mạn  tính  ở  trung  bì. <br /> Bệnh  biểu  hiện  ngoài  da  là  các  sẩn  phù  xuất <br /> hiện nhanh, mất đi nhanh, xuất hiện đôt ngột ở <br /> bất kỳ vùng da nào trên cơ thể, thậm chí ở vùng <br /> thanh quản gây khó thở. Ngứa nhiều, đôi khi có <br /> sốt,..Bệnh  có  cơ  chế  phức  tạp,  đa  số  là  thông <br /> qua kháng thể IgE, trong đó vai trò của chất hóa <br /> học  trung  gian  histamine  là  rất  quan  trọng. <br /> Bệnh gây ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. <br /> Mày  đay  cấp  thường  xuất  hiện  trong  vòng  6 <br /> tuần do thuốc, thực phẩm, côn trùng, phấn hoa, <br /> lông  thú,  nhiễm  trùng.  Trong  đó  khoảng  40‐<br /> 60%  trường  hợp  do  cơ  chế  dị  ứng.  Mày  đay <br /> mạn tính xảy ra khi triệu chứng kéo dài trên 6 <br /> tuần,  khoảng  80‐90%  không  tìm  được  nguyên <br /> nhân và thường liên quan đến bệnh tự miễn, cơ <br /> địa  dị  ứng,  có  tính  chất  gia  đình…  hoặc  bệnh <br /> nội  khoa  như  bệnh  giáp  trạng,  nhiễm  ký  sinh <br /> trùng,  gan,  thận,  mỡ  máu,  tiêu  chảy,  táo  bón <br /> hoặc do thay đổi thời tiết. <br /> <br /> Đối tượng <br /> <br /> Gần đây, Công ty cổ phần kinh doanh dịch <br /> vụ  và  thương  mại  Nam  Phương  đưa  ra  thị <br /> trường sản phẩm thực phẩm chức năng “Phụ Bì <br /> Khang”  thành  phần  bao  gồm  Cao  Nhàu,  Cao <br /> gan, L‐caritine ‐ Fumarat có tác dụng hỗ trợ điều <br /> trị  cho  các  trường  hợp  bệnh  Mày  đay  cấp  và <br /> mạn tính. Tuy nhiên, kinh nghiệm sử dụng sản <br /> phẩm  này  hỗ  trợ  điều  trị  bệnh  Mày  đay  bằng <br /> Phụ bì khang hiện nay còn rất ít ỏi. <br /> Vì lý do đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu <br /> đề  tài:  Đánh  giá  hiệu  quả  điều  trị  hỗ  trợ  bệnh <br /> Mày  đay  mạn  tính  thể  nhẹ  và  vừa  bằng  sản <br /> phẩm Phụ Bì Khang. <br /> Mục tiêu nghiên cứu  <br /> Đánh giá hiệu quả điều trị hỗ trợ bệnh Mày <br /> đay mạn tính thể nhẹ và vừa bằng uống hỗ trợ <br /> Phụ bì khang tại Bệnh viện Da liễu Tp. Hồ Chí <br /> Minh từ tháng 8/2012 đến 8/2013. <br /> Đánh  giá  tác  dụng  không  mong  muốn  của <br /> Phụ bì khang trong điều trị mày đay. <br /> <br /> Bệnh  nhân  được  chẩn  đoán  Mày  đay  mạn <br /> tính thể nhẹ và vừa đến khám tại Bệnh viện Da <br /> liễu  Tp.  Hồ  Chí  Minh  từ  tháng  8/2012  đến <br /> 2/2013. <br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân <br /> Bệnh nhân bị Mày đay mạn tính thể nhẹ và <br /> vừa  (xem  ở  mục  2.2)  đến  khám  tại  khoa  khám <br /> bệnh Bệnh viện Da liễu Tp. Hồ Chí Minh.  <br /> Cả 2 giới, tuổi từ 12 tuổi trở lên. <br /> Tự nguyện và có khả năng tham gia nghiên <br /> cứu. <br /> Có địa chỉ và điện thoại rõ ràng để thuận lợi <br /> cho việc thông tin. <br /> Tiêu chuẩn loại trừ <br /> Mày đay nặng có các biểu hiện toàn thân sốt <br /> cao, khó thở, đau bụng rối loạn tiêu hóa có khả <br /> năng tiến triển thành thể dị ứng nặng hơn như <br /> hồng ban đa dạng, hội chứng Steven Johson, hội <br /> chứng Lyell. <br /> Người đang dùng các loại thuốc chống viêm <br /> có Corticoid, các thuốc ức chế miễn dịch. <br /> Người có HIV/AIDS. <br /> Người có tổn thương gan, thận nặng. <br /> Các trường hợp phù Quincke hoặc Mày đay <br /> kết hợp với phù Quincke. <br /> Phụ nữ có thai và cho con bú. <br /> Phương pháp nghiên cứu <br /> <br /> Thiết kế nghiên cứu <br /> Là  thử  nghiệm  lâm  sàng  có  đối  chứng  so <br /> sánh. <br /> Cỡ mẫu <br /> Khoảng 60 bệnh nhân, thành 2 nhóm:  <br /> Nhóm 1 (nhóm nghiên cứu): 30 bệnh nhân <br /> uống  Phụ  bì  khang  kết  hợp  uống  histamin <br /> thông thường thời gian ngắn 14 ngày. <br /> Nhóm  2  (nhóm  đối  chứng):  30  bệnh  nhân <br /> uống  đơn  thuần  kháng  histamin  thông  thường <br /> thời gian ngắn 14 ngày. <br /> <br /> 95<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> Vật liệu nghiên cứu: Viên Phụ Bì Khang <br /> Thành  phần:  Cao  nhàu:  120mg,  L.caritine <br /> fumarate:  50mg.  Kháng  histamine:  *Telfast <br /> 180mg, thành phần: fexofenadine. <br /> Các bước nghiên cứu <br /> Khám sàng lọc <br /> ‐ Khám lâm sàng để xác định bệnh. <br /> ‐  Đánh  giá  mức  độ  bệnh  dựa  vào  các  dấu <br /> hiệu: số lượng sẩn phù, kích thước sẩn, mức độ <br /> ngứa, triệu chứng. <br /> Làm bệnh án <br /> Xác định các thông tin bệnh nhân: tuổi, nghề <br /> nghiệp,  địa  chỉ,  thời  gian  bị  bệnh,  tiền  sử  bản <br /> thân  và  gia  đình  (khai  thác  tiền  sử  dị  ứng  cá <br /> nhân và gia đình, tần xuất tái phát bệnh, khoảng <br /> cách các lần tái phát…) <br /> Khai thác nguyên nhân liên quan đến bệnh. <br /> Khám phá để đánh giá mức độ bệnh. <br /> Khám  bệnh  phát  hiện  các  triệu  chứng  kèm <br /> theo  (sốt,  hạch, toàn  trạng  bệnh  nhân,  các  bệnh <br /> nội tạng khác…) <br /> Lấy ngẫu nhiên bệnh nhân vào 2 nhóm nghiên cứu, <br /> tiến hành điều trị <br /> Nhóm I: (nhóm nghiên cứu): 30 bệnh nhân <br /> uống  Phụ  bì  khang  kết  hợp  uống  kháng <br /> histamin. <br /> Phụ bì khang: 6 viên/ ngày chia 2 lần, uống <br /> trước bữa ăn 30 phút, 1 tháng liên tục. Sau đó <br /> uống Phụ bì khang 2 viên/ngày x 3 tháng tiếp <br /> theo. <br /> Telfast 180mg: 1 viên/ngày x 14 ngày (uống 1 <br /> viên buổi sáng). <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 4 * 2014<br /> Đánh giá diễn biến của bệnh sau 48h. <br /> Đánh giá diễn biến của bệnh theo từng tuần <br /> 1, 2, 3,4 tuần. <br /> +Đánh  giá  diễn  biến  của  bệnh  sau  điều  trị <br /> tháng thứ 2, tháng thứ 3 và tháng thứ 4. <br /> Đánh giá tác dụng điều trị dựa vào mức độ <br /> giảm  các  triệu  chứng:  giảm  đỏ,  giảm  phù  nề, <br /> giảm ngứa. <br /> Đánh giá thời gian tái phát. <br /> Kết quả điều trị được đánh giá theo mức độ: <br /> Mức độ khỏi bệnh: <br /> Tốt:  Không  còn  tổn  thương,  không  ngứa, <br /> không thấy xuất hiện tổn thương mới. <br /> Khá: Các tổn thương mờ dần nhìn không rõ, <br /> còn ngứa nhẹ, không xuất hiện tổn thương mới.  <br /> Trung  bình:  Các  thương  tổn  mờ  dần,  ngứa <br /> vẫn  còn,  bắt  đầu  xuất  hiện  tổn  thương  mới <br /> nhưng ít và rải rác. <br /> Kém: Các tổn thương cũ còn rõ và ngứa vẫn <br /> còn.  Bắt  đầu  xuất  hiện  trở  lại  các  tổn  thương <br /> mới. Bệnh tái phát trở lại. <br /> So sánh kết quả điều trị trên 2 nhóm <br /> Đánh giá tác dụng không mong muốn như: <br /> sốt, mệt mỏi, đau đầu… ở mỗi nhóm <br /> Đánh giá thời gian điều trị, chi phí điều trị ở <br /> mỗi nhóm. <br /> Chụp ảnh trước điều trị, trong quá trình diễn <br /> biến và sau điều trị. <br /> Địa điểm và thời gian nghiên cứu <br /> Tại  khoa  khám  bệnh  bệnh  viện  Da  Liễu  TP <br /> Hồ Chí Minh từ tháng 8/2012 đến tháng 8/2013. <br /> Xử lý số liệu <br /> <br /> Nhóm II: (nhóm đối chứng): khoảng 30 bệnh <br /> nhân. <br /> <br /> Theo  phương  pháp  thống  kê  y  học  bằng <br /> phần mềm Stata 11.0. <br /> <br /> Telfast 180mg: 1 viên/ngày x 14 ngày (uống 1 <br /> viên buổi sáng). <br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN <br /> <br /> Đánh giá kết quả điều trị <br /> Đánh giá kết quả điều trị theo từng nhóm <br /> Bệnh  nhân  sẽ  được  đánh  giá  kết  quả  điều <br /> trị theo tiến triển bệnh ít nhất là sau 24‐48 giờ. <br /> Sau đó: <br /> <br /> 96<br /> <br /> Có tất cả 60 bệnh nhân tham gia nghiên cứu <br /> được  chia  vào  2  nhóm  1  và  2,  không  có  bệnh <br /> nhân  nào  rút  khỏi  nghiên  cứu.  Các  dữ  liệu  của <br /> bệnh nhân được đưa vào phân tích để đánh giá <br /> hiệu quả điều trị hỗ trợ của Phụ Bì Khang trong <br /> Mày đay mạn tính nhẹ và vừa. <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 4 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> ‐ Khai thác tiền sử gia đình: tỷ lệ bệnh nhân <br /> có  tiền  sử  gia  đình  ở  nhóm  1  là  37%  cao  hơn <br /> nhóm 2 là 7%. <br /> <br /> KHẢO SÁT CĂN NGUYÊN GÂY BỆNH <br /> Tìm căn nguyên nhân gây bệnh qua tiền sử gia <br /> đình  <br /> <br /> Như vậy, tỷ lệ tìm thấy căn nguyên gây bệnh <br /> mày đay mạn tính qua khai thác tiền sử bản thân <br /> và gia đình không cao. Tuy nhiên qua khảo sát <br /> sơ  bộ  nhận  thấy  hầu  như  các  bệnh  nhân  dễ  bị <br /> mày đay mạn tính là do không rõ ngyên nhân. <br /> <br /> ‐ Khai thác tiền sử bệnh nhân: tỷ lệ không rõ <br /> nguyên  nhân  chiếm  đa  số  ở  cả  2  nhóm:  74%  ở <br /> nhóm  1  và  80%  ở  nhóm  2.  Ngoài  ra  một  số <br /> nguyên nhân khác như yếu tố vật lý chiếm tỷ lệ <br /> 13% nhóm 1 và 10% ở nhóm 2, thức ăn chiếm tỷ <br /> lệ  10%  ở  cả  2  nhóm  và  nhiễm  ký  sinh  trùng <br /> chiếm 3% ở nhóm 1. <br /> <br /> Đánh giá kết quả điều trị <br /> Bệnh  nhân  nghiên  cứu  chia  2  nhóm,  nhóm <br /> uống  Telfast+  Phụ  Bì  Khang:  30  bệnh  nhân, <br /> nhóm uống Telfast đơn thuần; 30 bệnh nhân. <br /> <br /> Bảng 1: Đánh giá mức độ giảm triệu chứng của bệnh mày đay trước và sau điều trị. <br /> Đặc điểm (tỷ lệ %)<br /> <br /> Ngứa<br /> <br /> Thương tổn cũ<br /> Thương tổn mới<br /> <br /> Hết ngứa<br /> Còn ngứa nhẹ<br /> Không thay đổi<br /> Không còn<br /> Mờ dần<br /> Không thay đổi<br /> Không xuất hiện<br /> Xuất hiện<br /> <br /> Sau 48 giờ<br /> N1<br /> 40<br /> 33<br /> 27<br /> 44<br /> 33<br /> 23<br /> 50<br /> 50<br /> <br /> N2<br /> 50<br /> 17<br /> 33<br /> 43<br /> 20<br /> 37<br /> 53<br /> 47<br /> <br /> P<br /> 0,33<br /> <br /> 0,39<br /> 0,79<br /> <br /> Sau 1 tuần<br /> N1<br /> 47<br /> 37<br /> 16<br /> 57<br /> 27<br /> 16<br /> 60<br /> 40<br /> <br /> N2<br /> 50<br /> 13<br /> 37<br /> 50<br /> 13<br /> 37<br /> 57<br /> 43<br /> <br /> P<br /> 0,06<br /> <br /> 0,16<br /> 0,79<br /> <br /> Sau 2 tuần<br /> N1<br /> 53<br /> 30<br /> 17<br /> 70<br /> 10<br /> 20<br /> 60<br /> 40<br /> <br /> N2<br /> 43<br /> 7<br /> 50<br /> 40<br /> 17<br /> 43<br /> 47<br /> 53<br /> <br /> Sau 3 tuần<br /> P<br /> <br /> 0,008<br /> <br /> 0,06<br /> 0,3<br /> <br /> N1<br /> 47<br /> 17<br /> 36<br /> 60<br /> 13<br /> 27<br /> 50<br /> 50<br /> <br /> N2<br /> 23<br /> 3<br /> 74<br /> 23<br /> 20<br /> 57<br /> 23<br /> 77<br /> <br /> P<br /> 0,013<br /> <br /> 0,014<br /> 0,032<br /> <br />  <br /> Đặc điểm (tỷ lệ %)<br /> Ngứa<br /> <br /> Thương tổn cũ<br /> Thương tồn mới<br /> <br /> Hết ngứa<br /> Còn ngứa nhẹ<br /> Không thay đổi<br /> Không còn<br /> Mờ dần<br /> Không thay đổi<br /> Không xuất hiện<br /> Xuất hiện<br /> <br /> Sau 1 tháng<br /> N1<br /> N2<br /> P<br /> 47<br /> 20<br /> 17<br /> 3<br /> 0,006<br /> 36<br /> 77<br /> 60<br /> 20<br /> 10<br /> 23 0,007<br /> 30<br /> 57<br /> 47<br /> 20<br /> 0,028<br /> 53<br /> 80<br /> <br /> Sau 2 tháng<br /> N1<br /> N2<br /> P<br /> 50<br /> 20<br /> 13<br /> 0<br /> 0,002<br /> 37<br /> 80<br /> 53<br /> 20<br /> 17<br /> 20 0,022<br /> 30<br /> 60<br /> 53<br /> 20<br /> 0,007<br /> 47<br /> 80<br /> <br /> Sau 3 tháng<br /> N1<br /> N2<br /> P<br /> 50<br /> 20<br /> 10<br /> 0<br /> 0,004<br /> 40<br /> 80<br /> 54<br /> 20<br /> 13<br /> 20 0,003<br /> 33<br /> 60<br /> 57<br /> 20<br /> 0,008<br /> 43<br /> 80<br /> <br /> Sau 4 tháng<br /> N1<br /> N2<br /> P<br /> 53<br /> 20<br /> 7<br /> 0<br /> 0,005<br /> 40<br /> 80<br /> 54<br /> 20<br /> 13<br /> 20 0,027<br /> 33<br /> 60<br /> 53<br /> 20<br /> 0,007<br /> 47<br /> 80<br /> <br /> nghĩa thống kê sau 4 tháng điều trị với các giá trị <br /> Nhận  xét:  cả  2  nhóm đều  cho  kết  quả  giảm <br /> 0,005