Đánh giá kiến thức về phòng, chống và xử trí phản vệ của nhân viên y tế tại bệnh viện Nhân Ái - 2018

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 5 * 2018<br /> <br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KIẾN THỨC VỀ PHÒNG, CHỐNG VÀ XỬ TRÍ PHẢN VỆ<br /> CỦA NHÂN VIÊN Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN NHÂN ÁI - 2018<br /> Lê Văn Học*, Trần Kim Anh*, Nguyễn Đức Long*<br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Phản vệ đang là vấn đề được xã hội đặc biệt quan tâm vì có nhiều người bệnh tử vong đáng<br /> tiếc. Tuy nhiên các tai biến và tử vong do phản vệ có thể giảm nhẹ khi nhân viên y tế (NVYT) đặc biệt là điều<br /> dưỡng (ĐD) nắm được kiến thức về cách phòng, chống xử trí phản vệ và chăm sóc người bệnh khi xảy ra phản vệ.<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả nhận thức phòng và cấp cứu phản của NVYT tại bệnh viện Nhân Ái.<br /> Đối tượng và phương pháp: Cắt ngang mô tả, trên 103 NVYT trong phòng và xử trí phản vệ bằng bộ câu<br /> hỏi soạn sẵn, có tính giá trị và độ tin cậy.<br /> Kết quả: Phần lớn NVYT các khoa lâm sàng tại Bệnh viện Nhân Ái tham gia vào nghiên cứu, đa số thuộc<br /> giới nữ, còn trẻ có thời gian công tác ≤ 10 năm, tỷ lệ NVYT có trình độ cao đẳng, đại học tương đối thấp so với tỷ<br /> lệ chung trên toàn quốc. Phần nhiều (> 90%) NVYT có kiến thức đúng về nguyên nhân gây phản vệ, các biện<br /> pháp dự phòng và cách xử trí. Đa số (> 80%) NVYT có kiến thức để nhận biết về các triệu chứng biểu hiện của<br /> sốc phản vệ, cách sử dụng, liều dùng Adrenalin ở người lớn, trẻ em. Nghiên cứu đã chỉ ra là có sự liên quan giữa<br /> thâm niên công tác với kiến thức về sốc phản vệ.<br /> Từ khóa: Kiến thức, xử trí, sốc phản vệ.<br /> ABSTRACT<br /> ASSESS THE KNOWLEDGE OF THE ANAPHYLAXIS AND EMERGENCY ANAPHYLAXIS OF THE<br /> STAFF OF THE HOSPITAL IN 2018<br /> Le Van Hoc, Tran Kim Anh, Nguyen Duc Long<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 22 - No 5- 2018: 146 – 151<br /> Background: Anaphylaxis is a matter of particular concern for society as there are many unfortunate deaths.<br /> However, anaphylactic events and deaths can be mitigated as health care workers, especially nurses, receive<br /> knowledge about the prevention and management of anaphylaxis and care for patients. Anaphylactic reaction occurs.<br /> Objectives: To describe prevention and treatment of HIV / AIDS patients at Nhan Ai Hospital.<br /> Subjects and methods: Cross-sectional description of 103 health workers in the room and anaphylaxis<br /> management using a set of questionnaire, value and reliability.<br /> Results: Most of the health staff in the Clinics at Nhan Ai Hospital participated in the study, most of them<br /> were women, young have a working time of ≤ 10 years, the percentage of health workers with college education, It<br /> is lower than the national average. Many (> 90%) health workers have proper knowledge about the causes of<br /> anaphylaxis, prophylactic measures and management. Most (> 80%) health workers have the knowledge to<br /> recognize the symptoms of anaphylaxis, how to use it, the dose of adrenalin in adults and children. Research has<br /> shown that there is a relationship between work experience and knowledge of counter shock.<br /> Keywords: Knowledge, management, anaphylaxis.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ 2008 tại Mỹ tỷ lệ phản vệ là 49,8/100,000<br /> người/năm(3), tỷ lệ này tại Anh là 7,9/100,000<br /> Theo nghiên cứu của Decker và cộng sự năm<br /> <br /> * Bệnh viện Nhân Ái<br /> Tác giả liên lạc: CNĐD Lê Văn Học, ĐT: 0972021781, Email: hocnhanai@gmail.com<br /> 146 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 5 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> người/năm(6). Tỷ lệ phản vệ giữa các nhóm thức trong phòng, chống và xử trí phản của<br /> nguyên nhân, từng lứa tuổi cũng khác nhau. nhân viên y tế tại Bệnh viện Nhân Ái.<br /> Trong đó thức ăn thường là nguyên nhân hay PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> gặp ở trẻ em, thanh thiếu niên, thuốc và nọc côn<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> trùng thường gặp ở lứa tuổi trung niên.<br /> Toàn bộ NVYT đang công tác tại các khoa<br /> Tại bệnh viện Bạch Mai xu hướng tỷ lệ phản<br /> lâm sàng bệnh viện Nhân Ái.<br /> vệ nhập viện ngày càng gia tăng, năm 2009 là<br /> 0,056% thì đến năm 2013 chiếm 0,07%(5). Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Phản vệ là phản ứng dị ứng, có thể xuất hiện Các NVYT nghỉ phép, nghỉ ốm, nghỉ thai sản<br /> ngay lập tức từ vài giây, vài phút đến vài giờ sau vắng mặt trong thời gian nghiên cứu và các<br /> khi cơ thể tiếp xúc với dị nguyên gây ra các bệnh NVYT không đồng ý tham gia nghiên cứu.<br /> cảnh lâm sàng khác nhau, có thể nghiêm trọng Thời gian nghiên cứu<br /> dẫn đến tử vong nhanh(1). Trong đó sốc phản vệ Từ tháng 02/2018 đến tháng 04/2018.<br /> là giai đoạn nặng của phản vệ, là tai nạn rủi ro, Thiết kế nghiên cứu<br /> biến cố không mong muốn dùng thuốc (tiêm<br /> Mô tả cắt ngang bằng phỏng vấn theo bộ câu<br /> truyền, chích ngừa, uống, bôi,…), trong sinh<br /> hỏi thiết kế sẵn.<br /> hoạt (sử dụng thực phẩm, mỹ phẩm, bị côn<br /> Nội dung nghiên cứu<br /> trùng đốt…) với tần suất từ 0,05 - 2 % dân số, tỷ<br /> lệ xuất hiện ngày càng tăng. Phân tích đối tượng nghiên cứu về tuổi, giới,<br /> trình độ, nghề nghiệp, thâm niên công tác và<br /> Phản vệ được xã hội đặc biệt quan tâm vì có<br /> kiến thức về phỏng, chống, xử trí phản vệ theo<br /> nhiều người bệnh tử vong đáng tiếc(1,8). Tuy<br /> nhiên các tai biến và tử vong do phản vệ có thể nội dung phiếu phỏng vấn.<br /> giảm khi NVYT đặc biệt là ĐD nắm được kiến KẾT QUẢ<br /> thức về cách phòng, chống xử trí phản vệ và Bảng 1. Phân theo giới tính, nhóm tuổi, thời gian<br /> chăm sóc người bệnh khi xảy ra phản vệ. công tác, trình độ chuyên môn (n=103)<br /> Bệnh viện Nhân Ái là bệnh viện chuyên Đặc điểm Số lượng Tỷ lệ (%)<br /> khoa trong chăm sóc điều trị nhiễm HIV. Trong Giới tính<br /> quá trình chăm sóc và điều trị cho người bệnh tại Nam 36 35,0<br /> đây chúng tôi nhận thấy số người bệnh sử dụng Nữ 67 65,0<br /> <br /> thuốc điều trị rất đa dạng (kháng sinh, kháng Nhóm tuổi<br /> <br /> virut, kháng lao, kháng nấm, vitamim….), ≤ 30 tuổi 42 40,8<br /> 31– 59 tuổi 61 59,2<br /> đường đưa thuốc vào cơ thể cũng đa dạng (tiêm,<br /> Trình độ<br /> truyền, uống, xoa…). Đây là những nguy cơ cao<br /> Trung cấp 87 84,5<br /> gây phản vệ ở người bệnh(1,2). Tuy nhiên, hiện<br /> Cao đẵng – đại học 16 15,5<br /> nay tại bệnh viện chưa có đề tài nào nghiên cứu<br /> Chuyên môn<br /> về vấn đề này. Chính vì vậy chúng tôi tiến hành<br /> Bác sỹ 7 6,8<br /> đề tài“Đánh giá kiến thức về phòng, chống và xử trí<br /> Y sỹ 34 33,0<br /> phản vệ của nhân viên y tế viên tại Bệnh viện Nhân<br /> Điều dưỡng 57 55,3<br /> Ái - 2018”.<br /> Khác 5 4,9<br /> Mục tiêu nghiên cứu Thời gian công tác<br /> Mô tả kiến thức về phòng, chống và xử trí ≤ 10 năm 71 68,9<br /> phản vệ của nhân viên y tế tại Bệnh viện Nhân Ái. > 10 năm 32 31,1<br /> Phân tích một số yếu tố liên quan đến kiến<br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 147<br />  Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 5 * 2018<br /> <br /> Bảng 2. Khái niệm phản vệ(2) Bảng 4. Kiến thức về triệu chứng của phản vệ<br /> Đúng Sai Triệu chứng của sốc phản vệ Đúng Sai<br /> Nguyên nhân gây phản vệ<br /> SL TL SL TL SL TL SL TL<br /> Phản vệ là một phản ứng dị ứng nghiêm 103 100 0 0 Cảm giác khác thường (bồn 88 85,7 15 14,6<br /> trọng xảy ra cấp tính, trên nhiều cơ chồn, hốt hoảng…)<br /> quan, gây ra nhiều bệnh cảnh lâm sàng. Da: mẩn ngứa, ban đỏ, mày 93 90,3 10 9,7<br /> Sốc phản vệ là biểu hiện nguy kịch nhất 85 82,5 18 17,5 đay, phù quincke<br /> của phản vệ và dễ gây tử vong của một Đau đầu, chóng mặt, đôi khi 82 79,8 21 20,2<br /> phản ứng dị ứng cấp. hôn mê<br /> Bảng 3. Kiến thức về nguyên nhân gây phản vệ Choáng váng, vật vã, giãy giụa, 84 81,5 19 18,5<br /> co giật<br /> Nguyên nhân gây phản vệ Đúng Sai<br /> Tuần hoàn: mạch nhanh nhỏ, 91 88,2 12 11,8<br /> SL TL SL TL<br /> khó bắt, HA tụt<br /> Do thuốc 95 92,2 8 7,80<br /> Khó thở (kiểu hen thanh quản), 86 83,6 17 16,4<br /> Máu và các chế phảm của máu 91 88,7 12 11,3 nghẹt thở<br /> Do thực phẩm 93 91,5 10 8,50 Tiêu hóa: đau quặn bụng, ỉa đái 79 77,5 24 22,5<br /> Do Nọc sinh vật, côn trùng 85 83,1 18 16,9 không tự chủ<br /> Do hóa chất 83 80,4 20 19,6<br /> Do lạnh 71 68,9 32 31,2<br /> Phản vệ chỉ xảy ra khi tiêm, truyền 59 57,6 44 42,4<br /> Bảng 5. Kiến thức về xử trí tại chỗ khi phản vệ xảy ra<br /> Đúng Sai<br /> Xử trí tại chổ sốc phản vệ<br /> SL Tỷ lệ SL Tỷ lệ<br /> Ngừng ngay đường tiếp xúc với dị nguyên, cho NB nằm tại chỗ, có thể tiêm Adrenalin ngay 90 87,3 13 12,7<br /> dưới da, thở oxy rồi báo với bác sĩ.<br /> Tiêm Adrelalin 1ml/mg tiêm ngay DD liều ½ - 1ống ở người lớn 96 93,4 7 6,6<br /> Trẻ em tiêm ngay Adrelalin DD không quá 0,3ml (ống 1ml/mg + 9ml nước cất = 10ml, sau đó 74 72,1 19 27,9<br /> tiêm 0,1 ml/kg).<br /> Tiếp tục tiêm Adrelanin liều như trên 10-15 phút/lần cho đến khi huyết áp trở về bình thường. 89 86,7 14 13,3<br /> Trong thời gian huyết áp chưa trở về bình thường, phải theo dõi huyết áp 10-15 phút/lần. 82 79,6 21 30,4<br /> ĐD tiêm Adrenaline dưới da cho NB theo phác đồ khi bác sĩ vắng mặt. 94 91,3 9 8,9<br /> Bảng 6. Kiến thức về các biện pháp dự phòng phản vệ<br /> Đúng Sai<br /> Xử trí tại chổ sốc phản vệ<br /> SL TL SL TL<br /> Khai thác tiền sử dị ứng trước khi dùng thuốc cho NB. 89 86,4 14 13,7<br /> Mang hộp thuốc chống phản vệ khi thử test kháng sinh. 97 94,5 6 5,5<br /> Nồng độ dung dịch kháng sinh thử test 100.000đv/ml. 82 79,3 21 20,7<br /> Hộp thuốc chống phản vệ có Hidrocortison hemisuccinate 100mg hoặc 86 83,8 17 16,2<br /> Methylprednisolon hoặc Diphenhydramin.<br /> Thời gian đọc kết quả test lẩy da là 20 phút. 47 45,6 56 54,4<br /> Chỉ bác sĩ được đọc test kháng sinh. 75 72,8 28 27,2<br /> Có 2 phương pháp làm test kháng sinh. 59 57,3 44 42,7<br /> Bảng 7. Liên quan giữa giới, tuổi, trình độ, chuyên môn và thời gian công tác với kiến thức về nguyên nhân gây<br /> phản vệ<br /> Nguyên nhân Thuốc Máu, chế phẩm Thực phẩm Nọc sinh vật<br /> Đặc điểm Đúng n/% Sai n/% Đúng n/% Sai n/% Đúng n/% Sai n/% Đúng n/% Sai n/%<br /> Nam 33/91,6 3/8,8 31/86,1 5/13,5 32/88,8 4/11,2 29/90,6 7/9,4<br /> Giới tính<br /> Nữ 61/92,5 5/7,5 60/89,5 7/10,5 61/91,1 6/8,9 56/83,5 11/16,5<br /> p > 0,05* >0,05 >0,05* >0,05<br /> ≤ 30 39/93,5 3/6,5 37/88,2 5/11,8 38/90,5 4/9,5 35/83,3 7/16,7<br /> Nhóm tuổi<br /> > 30 56/91,8 5/8,2 54/88,5 7/11,5 55/90,5 6/9,5 50/81,9 11/18,1<br /> p > 0,05* >0,05 >0,05* >0,05<br /> <br /> 148 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br />  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 5 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Nguyên nhân Thuốc Máu, chế phẩm Thực phẩm Nọc sinh vật<br /> Đặc điểm Đúng n/% Sai n/% Đúng n/% Sai n/% Đúng n/% Sai n/% Đúng n/% Sai n/%<br /> Trình TC 80/92,5 7/7,5 77/88,5 10/11,5 79/90,8 8/9,2 72/82,7 15/17,3<br /> độ > TC 15/94,5 1/5,5 14/87,5 2/12,5 14/87,5 2/12,5 13/81,3 3/18,7<br /> p > 0,05* >0,05* >0,05* >0,05*<br /> Chuyên ĐD 52/91,2 5/8,8 50/87,7 7/12,3 52/91,2 5/8,8 47/82,3 10/11,7<br /> môn Khác 43/93,4 3/6,6 41/89,1 5/10,9 39/84,7 7/15,3 38/82,6 8/17,7<br /> p > 0,05* p>0,05 p>0,05 p>0,05<br /> ≤ 10 65/91,5 6/8,5 63/88,7 8/11,3 64/90,1 7/9,9 59/83,1 12/16,9<br /> Thâm niên<br /> > 10 30/94,5 2/5,5 28/87,5 4/12,5 29/90,6 3/9,4 26/81,3 6/18,7<br /> p > 0,05* >0,05* >0,05* >0,05<br /> * Phép kiểm Fisher<br /> Bảng 8. Liên quan giữa giới, tuổi, trình độ, chuyên môn và thời gian công tác so với kiến thức về triệu chứng phản vệ<br /> Nguyên nhân TC tuần hoàn TC hô hấp TC tiêu hóa Biểu hiện da<br /> Đặc điểm Đúng n/% Sai n/% Đúng n/% Sai n/% Đúng n/% Sai n/% Đúng n/% Sai n/%<br /> Giới tính Nam 31/86,1 5/13,9 30/83,3 6/16,7 27/75 9/25 32/88,8 4/11,2<br /> Nữ 60/89,6 7/10,4 56/83,6 11/16,4 52/77,6 15/22,4 61/94,0 6/6,0<br /> p >0,05 >0,05 >0,05 >0,05*<br /> Nhóm tuổi ≤ 30 37/88 5/12 35/83,3 7/16,6 32/76,1 10/23,9 37/90,2 5/9,8<br /> > 30 54/88,5 7/11,5 51/83,6 10/12,4 47/77 14/23 56/91,8 5/8,2<br /> p >0,05 >0,05 >0,05 >0,05<br /> Trình độ Tr. cấp 76/77 11/23 73/83,9 14/16,1 67/77 20/23 79/90,8 8/9,2<br /> CĐ/ĐH 11/68,7 5/31,3 13/81,2 3/10,8 12/75 4/25 14/87,5 2/12,5<br /> p = 0,0410,05* >0,05* >0,05*<br /> Chuyên ĐD 50/87,7 7/16,3 47/82,4 10/17,6 44/77,1 13/22,9 51/89,4 6/10,1<br /> môn Khác 41/89,1 5/10,9 39/84,7 7/15,3 35/76 11/24 42/91,3 4/10,7<br /> p >0,05 >0,05 >0,05 >0,05*<br /> Thâm niên ≤ 10 năm 63/88,7 8/11,3 59/83 12/17 54/76 17/24 64/90,1 7/9,9<br /> > 10 năm 28/87,5 4/12,5 27/84,3 5/17,7 25/78,1 7/21,9 29/90,6 3/9,4<br /> p >0,05* >0,05 >0,05 >0,05*<br /> * Phép kiểm Fisher<br /> Bảng 9. Liên quan giữa giới, tuổi, trình độ, chuyên môn và thời gian công tác so với kiến thức về xử trí phản vệ<br /> Nguyên nhân Xử trí tại chổ LiềuAdrenalin ở người lớn Khoảng cách tiêm Adrenalin<br /> Đặc điểm Đúng (n/%) Sai (n/%) Đúng (n\%) Sai (n/%) Đúng (n/%) Sai (n/%)<br /> Giới Nam 31/86,1 5/13,9 33/91,6 3/8,4 31/86,1 5/13,9<br /> Tính Nữ 59/88,1 8/11,9 57/85,1 10/14,9 59/88,1 8/11,9<br /> p >0,05 >0,05* >0,05<br /> Nhóm ≤ 30 37/88,1 5/11,9 39/92,8 3/7,3 36/85,7 6/14,3<br /> tuổi > 30 53/88,8 8/11,2 57/85,1 4/14,9 53/86,8 8/13,2<br /> p >0,05 >0,05* >0,05<br /> Trình Tr. cấp 76/87,3 11/12,7 81/93,1 6/6,9 75/86,2 12/13,8<br /> độ CĐ-ĐH 14/87,5 2/12,5 15/93,7 1/6,3 11/68,7 5/31,3<br /> p >0,05* >0,05* >0,05<br /> Chuyên ĐD 50/87,7 7/13,3 53/92,9 4/7,1 49/85,9 8/14,1<br /> môn Khác 40/86,9 6/13,1 43/93,4 3/6,6 40/86,9 6/15,1<br /> p >0,05 0,05* 0,05<br /> Thâm ≤ 10 năm 62/87,3 9/12,7 66/92,9 5/7,1 61/85,9 10/14,1<br /> Niên > 10 năm 28/87,5 4/12,5 30/93,7 2/6,3 28/87,5 4/12,5<br /> p 0,05* 0,05* 0,05*<br /> * Phép kiểm Fisher<br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 149<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 5 * 2018<br /> <br /> Mối liên quan giữa giới, tuổi, trình độ, nghiên cứu nàycó11,8% trả lời sai về các biểu<br /> chuyên môn và thời gian công tác với kiến thức hiện tim mạch và 16,4% trả lời sai về các biểu<br /> về nguyên nhân gây phản vệ không có ý nghĩa hiện hô hấp của phản vệ. Đây là vấn đề rất<br /> thông kê (Bảng 7). nghiêm trọng trên lâm sàng vì các biểu hiện về<br /> Mối liên quan giữa trình độ trung cấp và cao tim mạch và hô hấp của phản vệ liên quan trực<br /> đẵng – đại học có ý nghĩa thống kê so với kiến tiếp đến tính mạng của người bệnh, các dấu hiệu<br /> thức về triệu chứng phản vệ (p < 0,05) (Bảng 8). này đòi hỏi NVYT phải nhận thức đúng và phát<br /> Mối liên quan giữa giới, tuổi, trình độ, hiện kịp thời. Tỷ lệ này so nghiên cứu Nguyễn<br /> chuyên môn và thời gian công tác so với kiến Thanh Vân (100%: 97,8%: 100%: 94,9%: 88,3%:<br /> thức về xử trí phản vệ không có ý nghĩa thống kê 56,2%) thì thấp hơn(4) nhưng so với nghiên cứu<br /> (Bảng 9). Tạ Thị Anh Thơ (72,14: 72,14: 97,14: 66,43: 40,00:<br /> 37,86: 64,29) thì cao hơn(7). Sự sai khác này có thể<br /> BÀN LUẬN do cỡ mẫu của chúng tôi nhỏ hơn so với Nguyên<br /> Đặc điểm dân số - xã hội của đối tượng nghiên Thanh Vân và Tạ Thị Anh Thơ(4,7).<br /> cứu Trích dẫn số liệu trong bảng 5 cho ta thấy<br /> Bảng 1 cho thấy phần lớn NVYTthuộc giới 93,4% NVYT trả lời đúng về liều Adrenalin tiêm<br /> nữ (65,0%), lứa tuổi ≤ 30 chiếm 40,8%, đa số có dưới da ở người lớn, và 91,3% NVYT biết là ĐD<br /> trình độ trung cấp (84,5%), có đến hơn ½ được tiêm Adrenaline dưới da cho NB theo phác<br /> NVYT tham gia nghiên cứu là ĐD (55,3%), và đồ khi bác sĩ vắng mặt. Có 87,3 % NVYT trả lời<br /> NVYT có thời gian công tác < 10 năm chiếm ưu đúng về cách xử trí ngay tại chỗ, tuy nhiên còn<br /> thế (68,9%). 30,3% NVYT trả lời sai về “tiếp tục tiêm<br /> Kiến thức về dự phòng và xử trí phản vệ của Adrenalin liều như trên 10 – 15 phút/lần” và<br /> đối tượng tham gia nghiên cứu 27,9% trả lời sai tiêm Adrenalin ở trẻ em. Tỷ lệ<br /> Qua số liệu ở bảng 2 thì có 100% NVYT hiểu này trong nghiên cứu của chúng tôi so với tỷ lệ<br /> đúng khái niện phản vệ và 82,5% biết sốc phản trong nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thanh Vân<br /> vệ là trường hợp nặng của phản vệ. thì thấp hơn (74,1 – 100%)(4) nhưng so với<br /> Số liệu trong bảng 3 cho thấy đa số (chiếm ≥ nghiên cứu của tác giả Tạ Thị Kim Anh (74,29 –<br /> 80,4 – 92,2%) VNYT hiểu đúng về các nguyên 85,00%) thì cao hơn(7).<br /> nhân gây phản vệ, tỷ lệ này của chúng tôi cũng Dẫn liệu trong bảng 6 cho thấy phần lớn<br /> tương đương với nghiên cứu của Nguyễn Thanh (83,8% - 94,5%) NVYT có kiến thức cơ bản, quan<br /> Vân(4) nhưng cao hơn so với nghiên cứu của Tạ trọng về phòng phản vệ như: mang hộp thuốc<br /> Thị Anh Thơ(7). Trong nghiêncứu này có đến chống phản vệ khi thử test, khai thác kỹ tiền sử<br /> 57,6% NVYT cho rằng “phản vệ chỉ xảy ra khi dị ứng, thành phần hộp thuốc chống phản vệ,<br /> tiêm, truyền” là đúng nhưng chưa đủ và 68,9% nồng động dung dịch kháng sinh thử test. Tuy<br /> NVYT cho rằng “do lạnh” là nguyên nhân gây nhiên còn 54,5% NVYT hiểu sai về thời gian đọc<br /> phản vệ là không đúng. test, 42,7% hiểu sai về phương pháp làm test và<br /> Trích xuất số liệu trong bảng 4 về triệu chứng 27,2% hiểu sai về người đọc test.<br /> của phản vệ thì đa số (77,5 – 90,3%) tỷ lệ NVYT KẾT LUẬN<br /> biết các biểu hiện về triệu chứng như: đau quặn Phần lớn NVYT các khoa lâm sàng tại Bệnh<br /> bụng; đau đầu, chóng mặt; choáng váng, vật vã; viện Nhân Ái tham gia vào nghiên cứu, đa số<br /> khó thở, nghẹt thở;cảm giác khác thường; mạch<br /> thuộc giới nữ, còn trẻ có thời gian công tác ≤ 10<br /> nhanh nhỏ, khó bắt; mẩn ngứa, ban đỏ, mày đay<br /> năm, tỷ lệ NVYT có trình độ cao đẳng, đại học<br /> tương ứng là: 77,5%: 79,8%: 83,6%: 85,5%: 88,2%:<br /> tương đối thấp so với tỷ lệ chung trên toàn quốc.<br /> 90,3%. Tuy nhiên điều đáng lưu ý trong kết quả<br /> 150 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 5 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Phần lớn (> 90%) NVYT có kiến thức đúng TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> về nguyên nhân gây phản vệ, các biện pháp dự 1. Bộ Y tế số: 51/2017/TT - BYT,Hà Nội, ngày 29 tháng 12 năm<br /> phòng và cách xử trí. 2017.<br /> 2. Bệnh viện Bạch Mai (2011), Sốc phản vệ, Hướng dẫn chẩn đoán và<br /> Đa số (> 80%) NVYT có kiến thức để nhận điều trị bệnh nội khoa, tr 102-104, Hà Nội.<br /> biết về các triệu chứng biểu hiện của sốc phản 3. Decker WW, Campbell RL, Manivannan V et al (2008), The<br /> etiology and incideence of anphylaxix in Rochester, Minesota: a<br /> vệ, cách sử dụng, liều dùng Adrenalin ở người report from the Rochester Epidemiology Project. The Journal of<br /> lớn, trẻ em. allergy and clinical immunology, 122: 1161-1165.<br /> 4. Nguyễn Thanh Vân (2013), “Đánh giá kiến thức phòng và cấp cứu<br /> Nghiên cứu đã chỉ ra là có sự liên quan giữa sốc phản vệ của điều dưỡng Bệnh viện Bắc Thăng Long năm 2013”,<br /> thâm niên công tác với kiến thức về sốc phản vệ. Hội nghị khoa học quốc tế điều dưỡng lần 2, tr 23-27.<br /> 5. Nguyễn Thị Thùy Ninh (2014), “Nghiên cứu tình trạng sốc<br /> KHUYẾN NGHỊ phản vệ tại Bệnh viện Bạch Mai”, Luận văn tốt nghiệp Bác sỹ nội<br /> Bệnh viện cần phải thực hiện tập huấn về trú, trường Đại học Y Hà Nội.<br /> 6. Sheikh A, Hippisley-Cox J, Newton J, Fenty J (2008), Trends in<br /> kiến thức, kỹ năng phòng phản vệ trong kế national incideence lifetime prevalence and adrenaline<br /> hoạch đào tạo liên tục cho toàn bộ NVYT làm prescribing for anaphylaxis in England. Journal of the Royal<br /> Society of Medicine; 101: 139-143.<br /> việc tại khoa lâm sàng, sử dụng kết quả từ<br /> 7. Tạ Thị Anh Thơ (2010), “Đánh giá kiến thức của điều dưỡng<br /> nghiên cứu này để tập huấn và giám sát NVYT trong việc xử trí và chăm sóc bệnh nhân sốc phản vệ tại các<br /> khi tham gia chăm sóc, điều trị người bệnh. Khoa Lâm Sàng - Bệnh Viện K”, Tạp chí Y Học TP. Hồ Chí Minh,<br /> 14 (4), tr 750 – 755.<br /> Phòng kế hoạchbệnhviệnkếthợpcùnglãnh 8. Trần Văn Sóng (2018), Triển khai nội dung tập huấn về phòng, chẩn<br /> đạo khoa, ĐDT khoa thường xuyên kiểm tra, đoán phản vệ: http://benhvien115.com.vn/dao-tao/bv-nhan-dan-<br /> 115-tap-huan-de-phongchan-doan-va-xu-tri-phan-<br /> giám sát về kiến thức, kỹ năng phòng phản vệ, ve/20180413050054499, truy cập ngày 22/3/2018.<br /> ưu tiên nội dung này để kiểm tra và lấy kết quả<br /> để bìnhxét thi đua hàng tháng vớiNVYT trong Ngày nhận bài báo: 31/07/2018<br /> các khoa lâm sàng. Ngày phản biện nhận xét bài báo: 31/08/2018<br /> Ngày bài báo được đăng: 20/10/2018<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 151<br />