Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ nguồn vốn ngân sách nhà nước của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:86

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề án "Quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ nguồn vốn ngân sách nhà nước của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội" nghiên cứu nhằm hệ thống hóa một số vấn đề lý luận chung làm cơ sở cho việc đánh giá thực trạng và đề xuất, luận giải một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ nguồn vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ nguồn vốn ngân sách nhà nước của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ------------------------- PHẠM ĐỨC HUY QUẢN LÝ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CƠ SỞ HẠ TẦNG GIAO THÔNG TỪ VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ HÀ NỘI, 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ------------------------- PHẠM ĐỨC HUY QUẢN LÝ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CƠ SỞ HẠ TẦNG GIAO THÔNG TỪ VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 23AM0110033 ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ Người hướng dẫn khoa học: TS. Hoàng Văn Mạnh HÀ NỘI, 2024
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản đề án “Quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ nguồn vốn ngân sách nhà nước của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi. Các tài liệu được sử dụng trong công trình đều có nguồn gốc rõ ràng. Những đánh giá, nhận định trong công trình đều do cá nhân tôi nghiên cứu và thực hiện. Hà Nội, ngày tháng năm 2024 Cao học viên Phạm Đức Huy
ii LỜI CẢM ƠN Em xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu Trường Đại học Thương mại, Khoa sau đại học, các thầy giáo, cô giáo đã đào tạo, bồi dưỡng kiến thức cho em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại trường. Đặc biệt em xin gừi lời cám ơn sâu sắc tới TS. Hoàng Văn Mạnh, người trực tiếp hướng dẫn, chỉ dạy giúp em hoàn thiện đề án tốt nghiệp của mình. Em xin gửi lời cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo, cán bộ, viên chức đang công tác tại Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh đã tạo điều kiện để em có được những thông tin hữu ích phục vụ trong việc hoàn thiện đề án tốt nghiệp. Trong quá trình nghiên cứu, mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng do thời gian và nhận thức của bản thân có giới hạn nên đề án tốt nghiệp của em không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong được các thầy chi bảo, góp ý cho luận văn của em hoàn thiện hơn. Em xin trân trọng cảm ơn! Cao học viên Phạm Đức Huy
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG ĐỀ ÁN .......................................... vii DANH MỤC BẢNG .............................................................................................. viii DANH MỤC HÌNH ............................................................................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 1. Lý do lựa chọn đề án ............................................................................................ 1 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án .......................................................................... 2 2.1. Mục tiêu ............................................................................................................... 3 2.2. Nhiệm vụ ............................................................................................................. 3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề án ...................................................... 3 3.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................... 3 3.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 3 4. Quy trình và phương pháp thực hiện đề án ....................................................... 4 4.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện .............................................................................. 4 4.2. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 4 5. Kết cấu đề án ......................................................................................................... 5 Phần 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CƠ SỞ HẠ TẦNG GIAO THÔNG TỪ VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA CƠ QUAN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN .............. 6 1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn cấp huyện .......................................................... 6 1.1.1. Một số khái niệm .............................................................................................. 6 1.1.2. Đặc điểm của quản lý đầu tư phát triển từ vốn NSNN ..................................... 8 1.1.3. Vai trò của đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN ......................... 9 1.2. Nội dung quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn cấp huyện ................................................................................................... 10
iv 1.2.1. Công tác xây dựng kế hoạch tổng thể đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn cấp Huyện .......................................................................... 10 1.2.2. Công tác lập và phân bổ Kế hoạch vốn đầu tư công cho các dự án đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn cấp Huyện ................................ 11 1.2.3. Công tác thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn cấp Huyện ......................................... 12 1.2.4. Công tác thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư xây dựng CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn cấp Huyện .......................................................................... 12 1.2.5. Công tác quản lý thi công dự án đầu xây dựng CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn cấp Huyện ................................................................................. 13 1.2.7. Công tác quản lý sau đầu tư đối với các tuyến đường giao thông trên địa bàn Huyện theo phân cấp ................................................................................................ 14 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN ................................................................................................................ 14 1.4. Kinh nghiệm của một số địa phương cấp huyện trong quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN ................................................................... 15 1.4.1. Kinh nghiệm trong quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước của một số địa phương cấp huyện ......................... 16 1.4.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước của huyện Đông Anh .............................. 19 Phần 2: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CƠ SỞ HẠ TẦNG GIAO THÔNG TỪ VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .................. 22 2.1. Khái quát về huyện Đông Anh và bộ máy quản lý đầu tư công .................. 22 2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Đông Anh .............. 22 2.1.2. Bộ máy quản lý đầu tư công của huyện Đông Anh ........................................ 24 2.2. Phân tích thực trạng quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2023 ........... 26 2.2.1. Công tác xây dựng kế hoạch tổng thể đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh ................................................................ 26 2.2.2. Công tác xây dựng Kế hoạch đầu tư công cho các dự án đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh giai đoạn 2021-2025 .................................................................................................................................. 29
v 2.2.3. Công tác thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh .............................. 35 2.2.4. Công tác thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư xây dựng CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh ................................................................ 38 2.2.5. Công tác quản lý thi công công trình đầu tư xây dựng CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh ................................................................ 40 2.2.6. Công tác thanh tra, kiểm tra các dự án đầu tư phát triển CSHT giao thông trên địa bàn huyện Đông Anh .......................................................................................... 41 2.2.7. Công tác quản lý sau đầu tư đối với các tuyến đường giao thông trên địa bàn Huyện theo phân cấp ................................................................................................ 42 2.3. Đánh giá chung về thực trạng quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ...................................... 43 2.3.1. Những kết quả đạt được.................................................................................. 43 2.3.2. Tồn tại, hạn chế và khó khăn .......................................................................... 44 2.3.3. Nguyên nhân ................................................................................................... 45 2.4. Mục tiêu, nhiệm vụ và phương hướng hoàn thiện hoàn thiện quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ...................................................................................................................... 46 2.4.1. Mục tiêu .......................................................................................................... 46 2.4.2. Nhiệm vụ ........................................................................................................ 47 2.4.3. Phương hướng hoàn thiện ............................................................................... 48 2.5. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội........................................... 48 2.5.1. Hoàn thiện công tác lập kế hoạch tổng thể đầu tư các dự án phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ........................ 49 2.5.2. Hoàn thiện công tác lập, phân bổ, thực hiện kế hoạch vốn đầu tư công cho các dự án đầu tư CSHT giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ............................................................................................................................ 49 2.5.3. Hoàn thiện công tác thẩm định và phê duyệt chủ trương đầu tư, dự án đầu tư CSHT giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ................... 51 2.5.4. Hoàn thiện công tác quản lý thi công dự án đầu tư CSHT thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội.................................................................. 53
vi 2.5.5. Hoàn thiện công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm công trình đầu tư CSHT giao thông bằng nguồn vốn NSNN ............................................................... 54 2.5.6. Hoàn thiện tổ chức và nâng cao chất lượng bộ máy quản lý dự án chuyên nghiệp........................................................................................................................ 56 Phần 3: KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ ÁN QUẢN LÝ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CSHT GIAO THÔNG TỪ VỐN NSNN CỦA HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................... 57 3.1. Tổ chức thực hiện đề án quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 .............................................................................................. 57 3.1.1. Bối cảnh và dự báo tình hình .......................................................................... 57 3.1.2. Tổ chức thực hiện Đề án ................................................................................. 61 3.3. Kiến nghị, đề xuất hoàn thiện quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ...................................... 63 3.3.1. Kiến nghị đối với Trung ương ........................................................................ 63 3.3.2. Kiến nghị đối với UBND thành phố Hà Nội .................................................. 63 KẾT LUẬN.............................................................................................................. 65 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................................................
vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG ĐỀ ÁN STT CHỮ VIẾT TẮT NỘI DUNG 1 CSHT Cơ sở hạ tầng 2 ĐTXD Đầu tư xây dựng 3 GIS Geographic Information Systems 4 GPMB Giải phóng mặt bằng 5 HĐND Hội đồng nhân dân 6 KBNN Kho bạc nhà nước 7 KTXH Kinh tế xã hội 8 NSNN Ngân sách nhà nước 9 NSTW Ngân sách trung ương 10 QLDA Quản lý dự án 11 QLNN Quản lý nhà nước 12 UBND Ủy ban nhân dân 13 XDCB Xây dựng cơ bản
viii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Quy trình thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án cấp huyện quyết định chủ trương đầu tư sử dụng vốn đầu tư công cấp huyện .......................... 36 Bảng 2.2. Quy trình thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án cấp Thành phố sử dụng nguồn vốn ngân sách cấp huyện .......................................................... 37 Bảng 2.3. Quy trình thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư đối với các dự án do UBND Huyện quyết định ...................................................................................................... 39 DANH MỤC HÌNH Hình 2.1. Bản đồ địa giới hành chính của huyện Đông Anh .................................... 22 Hình 2.2. Bộ máy quản lý dự án đầu tư công của huyện Đông Anh ........................ 26 Hình 2.3. Kế hoạch huy động nguồn vốn đầu tư phát triển CSHT giao thông của huyện Đông Anh ....................................................................................................... 28 Hình 2.4. Tỷ lệ phân bổ vốn đầu tư công cho lĩnh vực giao thông của huyện Đông Anh trong giai đoạn 2021-2025 ................................................................................ 34
ix TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN Huyện Đông Anh được định hướng trở thành Thành phố phía Bắc của Thủ đô Hà Nội, có vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố. Thực tiễn những năm qua cho thấy huyện Đông Anh là địa phương có mức độ đô thị hóa diễn ra với tốc độ cao, kinh tế tăng trưởng nhanh, nhiều dự án đầu tư xây dựng CSHT đang được triển khai, nhất là các dự án đầu tư xây dựng CSHT giao thông từ vốn NSNN chiếm tỷ trọng lớn trong Kế hoạch đầu tư công của huyện. Tuy nhiên, công tác quản lý nhà nước đối với đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN tại huyện Đông Anh vẫn còn những hạn chế nhất định. Qua nghiên cứu lý luận và phân tích thực tiễn triển khai, Đề án đã chỉ ra các tồn tại, hạn chế và đề xuất một số giải pháp khắc phục. Công tác xây dựng kế hoạch tổng thể đầu tư phát triển CSHT giao thông trên địa bàn huyện Đông Anh đã được triển khai bài bản, xây dựng lộ trình, danh mục đầu tư cụ thể tuy nhiên thực tiễn triển khai còn chậm, chưa đảm bảo đúng theo tiến độ kế hoạch đã đề ra do vướng mắc trong cơ chế chính sách, công tác GPMB,…Đồng thời, khả năng huy động nguồn lực cả trong và ngoài ngân sách trong giai đoạn 2021-2023 của Huyện cũng chưa đảm bảo được nhu cầu đầu tư. Thực trạng đó đòi hỏi phải thường xuyên rà soát, sắp xếp thứ tự ưu tiên các dự án đầu tư CSHT giao thông, đảm bảo có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với khả năng cân đối nguồn vốn, có hiệu quả ngay sau khi hoàn thành; tăng cường huy động mọi nguồn lực đầu tư nhằm sớm hoàn thiện đồng bộ hệ thống giao thông. Công tác xây dựng Kế hoạch đầu tư công cho các dự án đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh đã được thực hiện đúng theo quy định, bám sát các chỉ đạo của Trung ương, Thành phố, Huyện ủy và phù hợp với tình hình phát triển kinh tế xã hội của Huyện. Tuy nhiên, huyện có nhiều khó khăn trong công tác huy động nguồn lực phục vụ chi đầu tư phát triển. Cùng với đó, huyện đang trong giai đoạn xây dựng huyện thành quận nên cần phân bổ nguồn lực cho nhiều lĩnh vực để đảm bảo các chỉ tiêu theo quy định của Quốc hội, chưa thể tập trung ưu tiên nguồn vốn cho lĩnh vực giao thông. Để khắc phục những hạn chế này, cần thiết tiếp tục thực hiện đúng các nguyên tắc, quy định trong lập, phân bổ kế hoạch vốn đầu tư công; tập trung ưu tiên vốn cho các dự án giao thông, xây dựng kế hoạch triển khai chi tiết cụ thể.
x Công tác thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư dự án, phê duyệt dự án đầu tư, quản lý thi công công trình xây dựng CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh đã thực hiện đúng theo quy trình, quy định, đạt được nhiều kết quả nổi bật. Tuy nhiên, đến năm 2022 Thành phố mới phân cấp, uỷ quyền phê duyệt cho Huyện dẫn đến công tác chuẩn bị đầu tư trước đó bị chậm. Sau phân cấp thì khối lượng công việc tăng đột biến, các phòng, ban đều quá tải, thiếu hụt nhân sự. Những hạn chế này đòi hỏi phải tập trung vào nâng cao chất lượng và số lượng về cán bộ đầu tư cho các phòng, ban, chủ đầu tư để khắc phục. Đồng thời, nâng cao chất lượng các nhà thầu để từ đó nâng cao chất lượng công trình. Công tác thanh tra, kiểm tra đối với các dự án đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh đã được triển khai bài bản nhưng chưa thực sự phát huy vai trò, hiệu quả. Để đạt mục tiêu đã đề ra cần thiết phải tăng cường đổi mới phương pháp trong công tác thanh tra, kiểm tra; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị có liên quan để kịp thời xử lý, ngăn ngừa các vi phạm trong đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN. Công tác quản lý sau đầu tư đối với các tuyến đường giao thông trên địa bàn huyện Đông Anh theo phân cấp đã được quan tâm, triển khai hằng năm tuy nhiên do kinh phí còn hạn chế nên chưa được đồng bộ, liên tục. Điều đó đòi hỏi phải xây dựng và ban hành hướng dẫn cụ thể trong công tác quản lý sau đầu tư, bổ sung kinh phí để duy tu, sửa chữa, đảm bảo các dự án đầu tư phát triển CSHT giao thông sau khi hoàn thành được duy trì, vận hành một cách hiệu quả, an toàn và bền vững.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề án Đầu tư công được xác định là “xương sống” của nền kinh tế, trong đó đầu tư phát triển CSHT giao thông là “then chốt”, “nút thắt” trong phát triển kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng định hướng, phát triển nhanh kết cấu hạ tầng giao thông với phương châm “đi trước một bước” là đòi hỏi bức thiết trong giai đoạn phát triển mới. Chính vì vậy, các giải pháp, chiến lược đột phá trong xây dựng quy hoạch cùng với việc đổi mới tư duy trong phân bổ nguồn lực, lựa chọn công trình trọng tâm, trọng điểm và xây dựng cơ chế thu hút vốn đầu tư tư nhân là “chìa khoá” để sớm phát triển hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và cơ cấu lại nền kinh tế. Trong thời gian qua, Đảng, Nhà nước và cả xã hội đã dành sự quan tâm lớn cho đầu tư phát triển giao thông vận tải; một số công trình giao thông hiện đại, như đường bộ cao tốc, cảng biển quốc tế, cảng hàng không quốc tế,...được đầu tư xây dựng đạt tiêu chuẩn khu vực và quốc tế, góp phần tạo diện mạo mới cho đất nước. Hòa chung với quyết tâm xây dựng, thúc đẩy phát triển hạ tầng giao thông vận tải của cả đất nước, cùng với việc thực hiện Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng nhiệm vụ phát triển Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045, trong đó định hướng xây dựng huyện Đông Anh thành quận, định hướng trở thành Thành phố phía Bắc của Thủ đô Hà Nội và là khu vực đô thị trung tâm, có vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố. Do đó trong giai đoạn hiện nay, việc phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đối với huyện Đông Anh là vô cùng quan trọng nhằm tận dụng mọi ưu thế về vị trí địa lý để thu hút đầu tư, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên địa bàn Huyện. Thực tiễn những năm qua cho thấy mức độ đô thị hóa trên địa bàn Huyện diễn ra với tốc độ cao, nhiều dự án hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đô thị, nhiều khu đô thị được định hướng và đầu tư xây dựng; kinh tế tăng trưởng nhanh, cơ cấu kinh tế dịch chuyển theo đúng định hướng: Công nghiệp, xây dựng - Thương mại, dịch vụ - Nông nghiệp. Đông Anh hiện có 3 cây cầu bắc qua sông Hồng, sông Đuống (Thăng Long, Nhật Tân, Đông Trù) và 2 cây cầu khác sẽ được triển khai trong tương lai gần (Tứ Liên, Thượng Cát) là những yếu tố, điều kiện thuận lợi trong kết nối trực tiếp với đô thị lõi - trung tâm thủ đô Hà Nội, đồng thời đáp ứng yêu cầu về hạ tầng giao thông cho đô thị bên kia sông Hồng, sông Đuống trong tương lai. Do nằm trong vùng quy hoạch phát triển công nghiệp, đô thị, dịch vụ, Huyện là đầu mối
2 giao thông quan trọng kết nối Thủ đô, sân bay quốc tế Nội Bài và các tỉnh phía Bắc qua các tuyến đường giao thông quan trọng như: Võ Văn Kiệt, Võ Nguyên Giáp, Quốc lộ 3 và QL 3 mới, Bắc Thăng Long - Nội Bài, đường Trường Sa, Hoàng Sa… Hiện nay, trên toàn địa bàn Huyện đang triển khai thực hiện đầu tư xây dựng 258 dự án giao thông, hạ tầng (không tính các dự án cải tạo, nâng cấp đường hiện trạng của các xã, thị trấn) với tổng mức đầu tư gần 50.000 tỷ đồng. Có thể thấy, đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng giao thông chiếm tỷ trọng vốn lớn nhất trong các ngành lĩnh vực. Đặc biệt là các tuyến giao thông khung quan trọng đang được đầu tư như: dự án xây dựng tuyến đường Vành đai 3 đoạn qua địa bàn huyện Đông Anh có tổng mức đầu tư hơn 7.000 tỷ đồng; Xây dựng tuyến đường LK51 đoạn từ Quốc lộ 3 (mới) đến đường Uy Nỗ có tổng mức đầu tư hơn 1.100 tỷ đồng,…cùng với đó là các tuyến đường bao làng, các khu đô thị mới cũng được đầu tư đồng bộ, hiện đại, góp phần đẩy nhanh tốc độ đô thị hoá trên địa bàn Huyện. Tuy nhiên, thực tế hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn huyện Đông Anh vẫn còn nhiều hạn chế do các dự án mới đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư, chưa triển khai thi công, đặc biệt là các tuyến đường lớn, trọng điểm lại càng cần nhiều thời gian, thủ tục để triển khai. Trong khi đó đến năm 2022, Thành phố mới phân cấp, ủy quyền cho Huyện thực hiện thẩm định, phê duyệt các dự án giao thông cấp thành phố có bề rộng B > 24m và còn rất nhiều cơ chế, chính sách khác đang làm kéo gian thời gian thực hiện dự án như: đánh giá tác động môi trường, công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường hỗ trợ tái định cư, thẩm định phê duyệt dự án,… Công tác xây dựng Kế hoạch đầu tư công đã tập trung, ưu tiên bố trí kế hoạch vốn cho các dự án đầu tư xây dựng CSHT giao thông trọng tâm, trọng điểm, tuy nhiên nguồn vốn cần thiết để cân đối bố trí là rất lớn, trong khi nguồn thu của huyện Đông Anh chủ yếu là thu tiền sử dụng đất, đây không phải là nguồn thu bền vững. Cùng với đó, để triển khai được các dự án lớn cần một đội ngũ cán bộ có chuyên môn giỏi, giàu kinh nghiệm. Thế nhưng để thu hút được những cán bộ như vậy đòi hỏi việc đáp ứng về thu nhập cũng rất cao so với mặt bằng chung của các cơ quan, đơn vị nhà nước. Từ những lý do nêu trên, tác giả chọn đề tài “Quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ vốn ngân sách Nhà nước của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội” làm đề án tốt nghiệp. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án
3 2.1. Mục tiêu Đề án nghiên cứu nhằm hệ thống hóa một số vấn đề lý luận chung làm cơ sở cho việc đánh giá thực trạng và đề xuất, luận giải một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ nguồn vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh. 2.2. Nhiệm vụ + Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn cấp Huyện. + Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý đầu tư phát triển nói chung và quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ vốn NSNN nói riêng trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. + Xác định quan điểm, định hướng và đề xuất, luận giải một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề án 3.1. Đối tượng nghiên cứu Những vấn đề lý luận và thực tiễn trong quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. 3.2. Phạm vi nghiên cứu + Phạm vi về thời gian: Dữ liệu sử dụng trong nghiên cứu, đánh giá thực trạng quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh được thu thập trong giai đoạn 2021 - 2024; đề xuất giải pháp đến năm 2030. + Phạm vi về nội dung: Đề án nghiên cứu một số nội dung cơ bản trong công tác quản lý nhà nước của huyện Đông Anh theo phân cấp, ủy quyền đối với đầu tư công cho các dự án đầu tư phát triển CSHT giao thông trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. Căn cứ các quy định quản lý nhà nước về đầu tư công và thực tiễn triển khai trên địa bàn cấp Huyện, Đề án tập trung vào nghiên cứu làm rõ các nội dung sau đây: (1) Công tác xây dựng kế hoạch tổng thể đầu tư phát triển CSHT giao thông trên địa bàn cấp Huyện; (2) Công tác xây dựng Kế hoạch đầu tư công cho các dự án đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn cấp Huyện (huy động nguồn lực chi đầu tư phát triển; lập và phân bổ Kế hoạch vốn đầu tư công); (3) Công tác thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng CSHT giao
4 thông từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh; (4) Công tác thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư xây dựng CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh; (5) Công tác quản lý thi công công trình đầu tư xây dựng CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh; (6) Công tác thanh tra, kiểm tra đối với các dự án đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn cấp Huyện; (7) Công tác quản lý sau đầu tư đối với các tuyến đường giao thông trên địa bàn Huyện theo phân cấp. + Phạm vi về không gian: Đề án nghiên cứu trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. 4. Quy trình và phương pháp thực hiện đề án 4.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện Để triển khai Đề án, học viên đã xây dựng kế hoạch thực hiện như sau: + Xây dựng đề cương chi tiết (trước ngày 15/6/2024). + Nghiên cứu cơ sở lý thuyết về đặc điểm, mục tiêu, vai trò…của quản lý nhà nước về đầu tư phát triển (trước ngày 30/6/2024). + Thu thập các thông tin, dữ liệu về công tác quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. + Tiến hành viết dự thảo Đề án, đồng thời xin ý kiến góp ý của giáo viên hướng dẫn. + Hoàn thiện Đề án theo các quy định của Viện Đào tạo Sau đại học (trước ngày 25/9/2024). + Nộp Đề án về Viện Đào tạo Sau đại học (trước ngày 02/10/2024). 4.2. Phương pháp nghiên cứu Đề án nghiên cứu dựa trên quan điểm duy vật biện chứng, duy vật lịch sử và hệ thống quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, chính sách pháp luật của Nhà nước Việt Nam về quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. Đề án sử dụng phương pháp nghiên cứu thứ cấp, sử dụng các nguồn luận văn, Đề án, báo cáo, Luật,…. 4.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
5 Đề án sử dụng các thông tin, số liệu thứ cấp được thu thập từ các nguồn sau: + Thông tin dữ liệu từ các giáo trình, luận văn thạc sĩ, các bài báo, công trình nghiên cứu liên quan đến quản lý đầu tư phát triển từ vốn NSNN. + Thông tin từ các văn bản của các cơ quan trung ương, thành phố: văn bản quy định chính sách, luật xây dựng, luật đầu tư công, báo cáo kinh tế - xã hội hằng năm, các nghị quyết chuyên đề, các chương trình, kế hoạch,… + Thu thập số liệu từ các báo cáo, số liệu thống kê của cục thống kê, UBND Huyện, HĐND Huyện và Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Đông Anh. 4.2.2. Phương pháp xử lý dữ liệu Để xử lý dữ liệu thu thập được, Đề án sử dụng các công cụ nghiên cứu truyền thống như phân tích - tổng hợp, quy nạp - diễn địch, thống kê - so sánh, bảng thống kê, biểu đồ để biểu diễn số liệu mô tả thực trạng,… từ đó rút ra những nhận định, đánh giá, kết luận về vấn đề nghiên cứu. 5. Kết cấu đề án Kết cấu đề án gồm 3 phần: Phần 1: Cơ sở lý luận, pháp lý và thực tiễn về quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ vốn NSNN của cơ quan quản lý nhà nước cấp huyện. Phần 2: Thực trạng quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, TP. Hà Nội. Phần 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ vốn NSNN của huyện Đông Anh, TP. Hà Nội.
6 Phần 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CƠ SỞ HẠ TẦNG GIAO THÔNG TỪ VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA CƠ QUAN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN 1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ vốn NSNN trên địa bàn cấp huyện 1.1.1. Một số khái niệm a, Quản lý đầu tư, đầu tư công Đầu tư là hoạt động có tính liên ngành. Quản lý đầu tư là công tác phức tạp nhưng là yêu cầu khách quan, nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư. Quản lý, theo nghĩa chung là sự tác động có mục đích của chủ thể vào các đối tượng quản lý bằng cơ chế tác động (nguyên tắc, phương pháp, công cụ) nhằm đạt được các mục tiêu quản lý đã đề ra. Quản lý đầu tư là sự tác động liên tục, có tổ chức, có định hướng mục tiêu vào quá trình đầu tư và các yếu tố đầu tư bằng một hệ thống đồng bộ các biện pháp KTXH, tổ chức kỹ thuật và các biện pháp khác nhằm đạt được kết quả, hiệu quả đầu tư và hiệu quả kinh tế xã hội cao nhất, trong điều kiện cụ thể xác định và trên cơ sở vận dụng sáng tạo những quy luật khách quan và quy luật đặc thù của đầu tư. Về đầu tư công, theo điều 4 Luật Đầu tư Công (2019), “Đầu tư công là hoạt động đầu tư của Nhà nước vào các chương trình, dự án và đối tượng đầu tư công khác theo quy định của Luật này.” b. Cơ sở hạ tầng giao thông Cơ sở hạ tầng giao thông bao gồm toàn bộ điều kiện vật chất kỹ thuật như: Hệ thống cầu, đường bộ, các công trình, thiết bị phụ trợ, các trạm nghỉ đường bộ và thể chế chính sách quản lý cũng như môi trường hoạt động gắn với giao thông đường bộ để đáp ứng yêu cầu phát triển KTXH. Căn cứ vào phân cấp quản lý, CSHT giao thông chia thành: do Trung ương quản lý và do địa phương quản lý. Theo Luật Giao thông đường bộ (2008): “Mạng lưới đường bộ được chia thành sáu hệ thống, gồm quốc lộ, đường tỉnh, đường huyện, đường xã, đường đô thị và đường chuyên dùng.” c. Vốn ngân sách nhà nước Theo quy định tại Điều 4 Luật Ngân sách Nhà nước (2015): “Ngân sách Nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước”.
7 Qua đó, vốn ngân sách nhà nước hiểu là tất cả các nguồn vốn được tính dựa trên các khoản thu, chi của Nhà nước, trong đó bao gồm các nguồn từ ngân sách cấp địa phương tới ngân sách cấp trung ương. Nguồn vốn này đã được cơ quan có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm tài chính mà trong đó nguồn vốn chỉ được bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Nguồn vốn ngân sách nhà nước chủ yếu từ các khoản thuế, phát hành tiền, lệ phí, phát hành tiền, nhận viên trợ, bán tài sản và đóng góp tự nguyện. Ngân sách nhà nước được quản lý thống nhất tập trung dân chủ, công khai, minh bạch, có phân công, phân cấp quản lý, gắn quyền hạn với trách nhiệm. NSNN gồm có NSTW và ngân sách địa phương. Ngân sách địa phương bao gồm ngân sách của đơn vị hành chính các cấp có HĐND và UBND. Vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước địa phương bao gồm: Phần ngân sách này được hình thành từ các nguồn thu của địa phương theo quy định của luật ngân sách nhà nước và vốn NSTW điều tiết trực tiếp cho địa phương. Nguồn thu chủ yếu của vốn đầu tư từ NSĐP tự tích lũy để đầu tư bao gồm chủ yếu là các khoản thu từ thuế, phí từ địa phương, các khoản thu thanh lý tài sản theo quy định của nhà nước và địa phương và các khoản thu từ đất ban hành theo phân cấp của các khoản thu của địa phương theo quy định của pháp luật. Vốn đầu tư phát triển từ nguồn vốn ngân sách nhà nước địa phương do địa phương quản lý và là toàn bộ vốn đầu tư phát triển của 3 cấp ngân sách địa phương gồm cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã. d. Quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ nguồn vốn NSNN của cơ quan quản lý nhà nước cấp huyện Chủ thể quản lý đầu tư phát triển CSHT giao thông từ nguồn vốn NSNN được đề cập trong Đề án là cơ quan quản lý nhà nước cấp huyện. Đề án sử dụng khái niệm đơn vị hành chính cấp huyện theo quy định tại Điều 2, Luật Tổ chức Chính quyền địa phương năm 2015, theo đó các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam gồm có: Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là cấp tỉnh); Huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là cấp huyện); Xã, phường, thị trấn; Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt. Trên cơ sở các khái niệm trình bày ở trên, Đề án sử dụng khái niệm quản lý đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông từ nguồn vốn NSNN của cơ quan quản lý nhà nước cấp huyện theo nghĩa: “chính quyền cấp huyện với vai trò là chủ thể quản lý sử dụng tổng thể các biện pháp, công cụ tác động vào hoạt động đầu tư các dự án xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước được phân cấp nhằm đạt được mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của huyện trong từng thời kỳ nhất định”.
8 1.1.2. Đặc điểm của quản lý đầu tư phát triển từ vốn NSNN Dưới đây là những đặc điểm chính của quản lý đầu tư phát triển từ vốn ngân sách nhà nước: Một là, Chủ thể quản lý: Chính quyền cấp huyện là chủ thể chính trong quản lý đầu tư phát triển từ NSNN. Mỗi huyện có cơ cấu tổ chức và chức năng cụ thể, được quy định bởi pháp luật, nhằm đảm bảo rằng các quyết định quản lý được thực hiện bởi các cơ quan có thẩm quyền và hiểu biết sâu sắc về đặc thù địa phương. Điều này giúp chính quyền huyện có thể đưa ra các quyết định phù hợp với điều kiện thực tế và nhu cầu phát triển của địa phương. Đối với cấp huyện là UBND huyện, phòng Tài chính kế hoạch, phòng quản lý đô thị, Ban quản lý dự án, Trung tâm phát triển quỹ đất, KBNN huyện,.. Hai là, Đối tượng quản lý: Đối tượng quản lý bao gồm các hoạt động đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước cấp huyện, cùng với các cơ quan, đơn vị, tổ chức tham gia vào quá trình đầu tư. Việc quản lý này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan để đảm bảo tính hiệu quả và minh bạch trong sử dụng nguồn vốn. Các dự án đầu tư công thường bao gồm đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, y tế, giáo dục và các công trình công cộng khác, nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân địa phương. Ba là, Mục tiêu quản lý: Mục tiêu chính của quản lý đầu tư phát triển từ NSNN cấp huyện là đảm bảo hiệu quả đầu tư, tuân thủ các quy định của pháp luật, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Quản lý này cũng nhằm đảm bảo an ninh, quốc phòng, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững. Các dự án đầu tư cần được lựa chọn và thực hiện sao cho phù hợp với kế hoạch đầu tư tổng thể, chiến lược phát triển dài hạn của huyện, đồng thời đáp ứng nhu cầu cấp thiết của cộng đồng. Bốn là, Phương thức và công cụ quản lý: Quản lý đầu tư phát triển từ NSNN cấp huyện bao gồm việc lập kế hoạch đầu tư tổng thể, lập kế hoạch vốn đầu tư phát triển, phân bổ vốn, tổ chức thực hiện, tổ chức bộ máy, bố trí đội ngũ cán bộ quản lý, kiểm tra, và kiểm soát vốn đầu tư phát triển. Các công cụ này giúp đảm bảo rằng các dự án đầu tư được thực hiện đúng tiến độ, trong phạm vi ngân sách và đạt được các mục tiêu đề ra. Việc phân cấp quản lý cũng được thực hiện để tạo điều kiện cho sự linh hoạt và thích ứng với điều kiện thực tế của từng địa phương. Năm là, Tuân thủ quy định của nhà nước: Quản lý nhà nước đối với đầu tư phát triển từ NSNN cấp huyện phải tuân thủ các quy định chung về quản lý của chính quyền trung ương và cấp tỉnh. Đồng thời, các huyện có thể được quyền quyết định theo quy định phân cấp quản lý, tạo điều kiện cho sự linh hoạt và thích ứng với