Đề cương ôn tập học kì 1 môn Sinh học 9 năm 2019-2020 - Trường THCS Độc Lập

Chia sẻ: Weiwuxian Weiwuxian | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Để đạt kết quả cao trong kì thi học kì sắp tới, mời các bạn học sinh cùng tham khảo Đề cương ôn tập học kì 1 môn Sinh học 9 năm 2019-2020 - Trường THCS Độc Lập để hệ thống kiến thức và rèn luyện kỹ năng giải bài tập môn học. Chúc các bạn thi tốt.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương ôn tập học kì 1 môn Sinh học 9 năm 2019-2020 - Trường THCS Độc Lập

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP SINH HỌC 9 HỌC KÌ I. Chöông 1: Caùc thí nghieäm cuûa Menden. 1. Lai moät caëp tính traïng : a.Thí nghieäm :Baèng phöông phaùp phaân tích caùc theá heä lai, Menñen thaáy raèng:Khi lai hai boá meï khaùc nhau veà moät caëp tính traïng thuaàn chuûng töông phaûn thì F1 ñoàng tính veà tính traïng cuûa boá hoaëc meï ,coøn F2 coù söï phaân li tính traïng theo tyû leä trung bình 3 troäi :1 laëên Giaûi thích :+Moãi nhaân toá di truyeàn do caëp nhaân toá di truyeàn qui ñònh +trong quaù trình phaùt sinh giao töû coù söï phaân li cuûa caëp nhaân toá di truyeàn. +Caùc nhaân toá di truyeàn ñöôïc toå hôïp laïi trong thuï tinh. Qui öôùc:gen A qui ñònh tính traïng hoa ñoû. gen a qui ñònh tính traïng hoa t raéng. P:(hoa ñoû) AA × aa (hoa traéng) G: A ; a F1: Aa ; cho F1 × F1 (hoa ñoû) G: A ,a ; A , a F2 :AA , Aa, Aa, aa. Noäi dung cuûa qui luaät phaân li: trong quaù trình phaùt sinh giao töû , moãi nhaân toá di truyeàn trong caëp nhaân toá di truyeân phaân li veà 1 giao töû vaø giöõ nguyeân baûn chaát b. Lai phaân tích : lai phaân tích giuùp xaùc ñònh cô theå mang KH troäi coù KG ñoàng hôïp hay dò hôïp. Pheùp lai phaân tích laø pheùp lai giöõa caù theå mang tính troäi vôùi caù theå mang tính laën. Neáu keát quaû pheùp lai ñoàng tính thì caù theå mang tính traïng troäi coù KG ñoàng hôïp. Neáu keát quaû pheùp lai phaân tính theo tæ leä 1:1 thì caù theå mang tính traïng coù KG dò hôïp. c. Hieän töôïng troäi khoâng hoaøn toaøn : Troäi khoâng hoaøn toaøn laø hieän töôïng di truyeàn trong ñoù KH cuûa F1 bieåu hieän tính traïng trung gian giöõa boá vaø meï . Coøn F2 coù tyû leä KH laø 1 : 2 : 1. 2. Laïi hai caëp tính traïng: a.Thí nghieäm : P : vaøng , trôn x xanh , nhaên Cho F1 töï thuï phaán F1 :vaøng , trôn F2 : 9 vaøng trôn ; 3 vaøng nhaên ; 3 xanh trôn ;1 xanh nhaên b. Keát luaän : Khi lai 2 boá meï khaùc nhau veà hai caëp tính traïng thuaàn chuûng töông phaûn , di truyeàn ñoäc laäp vôùi nhau cho F2 coù tyû leä moãi KH baèng tích tyû leä cuûa caùc tính traïng hôïp thaønh noù . * Bieán dò toå hôïp : laø söï toå hôïp laïi caùc tính traïng cuûa boá meï . Nguyeân nhaân : Chính söï phaân li ñoäc laäp cuûa caùc tính traïng ñaõ ñöa ñeán söï toå hôïp laïi caùc tính traïng cuûa P laøm xuaát hieän caùc KH khaùc P c. Giaûi thích :Menñen cho raèng moãi caëp tính traïng do moät caëp nhaân toá di truyeàn qui ñònh
Qui öôùc :Gen A qui ñònh haït vaøng ; Gen a qui ñònh haït xanh ;Gen B qui ñònh voû trôn ; Gen b qui ñònh voû nhaên ; KG vaøng , trôn thuaàn chuûng AABB ; KG xanh , nhaên : aabb. Sô ñoà lai : SGK Noäi dung cuûa qui luaät “ Caùc caëp nhaân toá di truyeàn ñaõ phaân li ñoäc laäp trong uùa trình phaùt sinh giao töû”. 2. Chöông 2: Nhieãm saéc theå: 1. TÍNH ÑAËC TRÖNG CUÛA BOÄ NHIEÃM SAÉC THEÅ Trong teá baøo sinh döôõng NST toàn taïi thaønh töøng caëp töông ñoàng , gioáng nhau veà hình thaùi , kích thöôùc . Boä NST löôõng boäi (2n ) laø boä NST chöùa caùc caëp NST töông ñoàng Boä NST ñôn boäi (n) laø boä NST chöùa 1 NST cuûa moãi caëp töông ñoàng . ÔÛ nhöõng loaøi ñôn tính coù söï khaùc nhau giöõa caù theå ñöïc vaø caùi ôû caëp NST töông ñoàng. 2. CAÁU TRUÙC CUÛA NST : NST coù caáu truùc mang gen treân ñoù moãi gen ôû 1 vò trí xaùc ñònh , chính nhôø khaû naêng töï sao cuûa ADN ñöa ñeán söï töï nhaân ñoâi cuûa NST, nhôø ñoù caùc gen qui ñònh caùc tính traïng ñöôïc di truyeàn qua caùc theá heä teá baøo vaø theá heä cô theå. Caáu truùc ñieån hình cuûa NST ñöôïc bieåu hieän roõ nhaát ôû kì giöõa. +Hình daïng :hình haït , hình que hoaëc hình V.Daøi 0,5 – 50 µm , ñöôøng kính :0,2 – 2 µm. + Caáu truùc :ôû kì giöõa NST goàm 2 croâmatit gaén vôùi nhau ôû taâm ñoäng.Moãi croâmatit goàm 1 phaân töû ADN vaø proâtein loaïi histoân 3. Nhöõng dieãn bieán cô baûn cuûa NST trong nguyeân phaân: Caùc kyø Nhöõng dieãn bieán cô baûn cuûa NST Kì ñaàu NST keùp baét ñaàu ñoùng xoaén vaø co ngaén laïi neân coù hình thaùi roõ reät. caùc NST keùp dính vaøo caùc sôïi tô cuûa thoi phaân baøo ôû taâm ñoäng. Kì giöõa Caùc NST keùp ñoùng xoaén cöïc ñaïi. Caùc NST keùp xeáp thaønh 1 haøng treân maët phaúng xích ñaïo cuûa thoi phaân baøo. Kì sau Töøng NST keùp cheû doïc ôû taâm ñoäng thaønh 2 NST ñôn phaân li veà hai cöïc cuûa teá baøo. Kì cuoái Caùc NST ñôn daõn xoaén daøi ra ôû daïng sôïi maûnh daàn thaønh nhieãm saéc chaát. *Keát quaû:Töø 1 TB ban ñaàu taïo ra 2 TB con coù boä NST gioáng nhau vaø gioáng TB meï *YÙ nghóa cuûa nguyeân phaân :Nguyeân phaân laø hình thöùc sinh saûn cuûa TB vaø söï lôùn leân cuûa cô theå . Nguyeân phaân duy trì söï oån ñònh boä NST ñaëc tröng cuûa loaøi qua caùc theá heä teá baøo. 4.Dieãn bieán cô baûn cuûa NST trong giaûm phaân : Caùc kì Nhöõng dieãn bieán cô baûn NST ôû caùc kì cuûa Laàn phaân baøo I Laàn phaân baøo II Kì ñaàu: Caùc NST xoaén vaø co ngaén laïi. NST co laïi cho thaáy soá löôïng NST keùp Caùc NST keùp trong caëp töông tieáp trong boä ñôn boäi. hôïp theo chieàu doïc vaø coù theå baét
cheùo vôiù nhau, sau ñoù taùch rôøi nhau. Caùc caëp NST töông ñoàng taäp trung NST keùp xeáp thaønh 1 haøng treân maët Kì giöõa: thaønh 2 haøng treân maët phaúng xích phaúng xích ñaïo cuûa thoi phaân baøo. ñaïo cuûa thoi phaân baøo. Caùc NST keùp töông ñoàng phaân li Töøng NST keùp cheû doïc ôû taâm ñoäng Kì sau: ñoäc laäp vôùi nhau veà 2 cöïc cuûa teá thaønh 2 NST ñôn phaân li veà 2 cöïc cuûa teá baøo. baøo. Kì cuoái: Caùc NST keùp naèm goïn trong 2 Caùc NST ñôn naèm goïn trong nhaân môùi nhaân môùi taïo thaønh vôùi soá löôïng ñöôïc taïo thaønh vôùi soá löôïng laø ñôn boäi. laø ñôn boäi. * Keát quaû : Töø 1 teá baøo meï (2n NST) qua 2 laàn phaân baøo lieân tieáp taïo ra 4 teá baøo con mang boä NST ñôn boäi (n NST) *YÙ nghóa cuûa giaûm phaân :Taïo ra caùc teá baøo con coù boä NST ñôn boäi khaùc nhau veà nguoàn goác NST. Goùp phaàn duy trì oån ñònh boä NST qua caùc theá heä ôû nhöõng loaøi sinh saûn höõu tính. 5. Thuï tinh : Laø söï keát hôïp ngaãu nhieân giöõa 1 giao töû ñöïc vôùi 1 giao töû caùi . Baûn chaát laø söï keát hôïp cuûa 2 boä nhaân ñôn boäi taïo ra boä nhaân löôõng boäi ôû hôïp töû . YÙ nghóa : + Duy trì oån ñònh boä NST ñaëc tröng qua caùc theá heä cô theå . + Taïo nguoàn bieán dò toå hôïp cho choïn gioáng vaø tieán hoaù . 6.cô cheá xaùc ñònh NST giôùi tính Söï töï nhaân ñoâi, phaân li vaø toå hôïp töï do cuûa caëp NST giôùi tính trong quaù trình phaùt sinh giao töû vaø thuï tinh laø cô sôû teá baøo hoïc cuûa söï xaùc ñònh giôùi tính. Söï phaân li cuûa caëp NST XY taïo 2 loaïi tinh truøng X , Y soá löôïng ngang nhau.Qua thuï tinh cuûa 2 loaïi tinh truøng naøy vôùi tröùng mang NST X cho ra 2 loaïi hôïp töû XX, XY vôùi tæ leä ngang nhau, do ñoù tæ leä nam : nöõ ngang nhau. Sô ñoà : P : (44A + XX ) × (44A XY ) Gp : 22A + X ; 22A + X, 22A + Y F1 : 44A + XX ( con gaùi ) ; 44A + Y(con trai ) 7. Di truyeàn lieân keát laø hieän töôïng moät nhoùm tính traïng ñöôïc di truyeàn cuøng nhau, ñöôïc qui ñònh bôûi caùc gen treân cuøng moät NST cuøng phaân li trong quaù trình phaân baøo. Chöông 3 : ADN VAØ GEN : 1.caáu taïo hoaù hoïc cuûa phaân töû ADN . ADN ñöôïc caáu taïo töø caùc nguyeân toá C, H, O, N vaø P. ADN thuoäc loaïi ñaïi phaân töû ñöôïc caáu taïo theo nguyeân taéc ña phaân maø ñôn phaân laø caùc nucleotit thuoäc 4 loaïi: A, T , G, X.
ADN cuûa moãi loaøi ñöôïc ñaëc tröngbôûi thaønh phaàn soá löôïng vaø trình töï saép xeáp cuûa caùc nucleotit. Do trình töï saép xeáp khaùc nhau cuûa 4 loaïi nucleotit ñaõ taïo neân tính ña daïng vaø tính ñaëc thuø cuûa ADN . Tính ña daïng vaø tính ñaëc thuø cuûa ADN laø cô sôû phaân töû cho tính ña daïng vaø tính ñaëc thuø ùc loaøi sinh vaät. * Chöùc naêng : Löu giöõ thoâng tin di truyeàn vaø truyeàn ñaït thoâng tin di truyeàn . 2.Caáu truùc khoâng gian cuûa phaân töû AND. ADN laø moät chuoãi xoaén keùp goàm 2 maïch song song, xoaén ñeàu. Caùc nucleotit giöõa 2 maïch ñôn lieân keát vôùi nhau thaønh töøng caëp theo NTBS A lieân keát vôùi T , G lieân keát vôùi X, chính nguyeân taéc naøy laøm neân tính chaát boå sung cuûa 2 maïch ñôn 3. Quaù trình töï nhaân ñoâi cuûa phaân töû AND: +Hai maïch ADN taùch nhau theo chieàu doïc . +Caùc nucleotit cuûa maïch khuoân lieân keát vôùi nucleotit töï do theo NTBS ,2 maïch môùi cuûa 2 AND con daàn ñöôïc hình thaønh döïa treân maïch khuoân cuûa ADN me theo chieàu ngöôïc nhau . +Keát quaû : 2 phaân töû ADN con ñöôïc hình thaønh gioáng nhau vaø gioáng ADN meï. Nguyeân taéc : NTBS AT ;G X , nguyeân taéc giöõ laïi moät nöûa vaø nguyeân taéc khuoân maãu. Ñaây laø moät ñaëc tính xaùc ñònh ADN laø cô sôû phaân töû cuûa hieän töôïng di truyeàn. 4. Caáu taïo hoaù hoïc cuûa ARN: ARN caáu taïo töø caùc nguyeân toá : C ,H,O,N vaø P. ARN ñaïi phaân töû caáu taïo theo nguyeân taéc ña phaân do nhieàu ñôn phaân laø caùc nucleotit thuoäc 4 loaïi : A, U, G, X taïo thaønh chuoãi xoaén ñôn. ARN goàm : + mARN : Truyeàn thoâng tin qui ñònh caáu truùc cuûa proâtein. +tARN : Vaän chuyeån axitamin. + rARN : Laø thaønh phaàn caáu taïo neân riboâxoâm. * Chöùc naêng :truyeàn ñaït thoâng tin di truyeàn . Vaän chuyeån axit amin Tham gia caáu truùc riboâxoâm. 5. Quùa trình toång hôïp ARN :taïi NST ôû kyø trung gian. Quùa trình toång hôïp ARN: +Gen thaùo xoaén ,taùch daàn thaønh 2 maïch ñôn +Caùc nucleâotit ôû maïch khuoân lieân keát vôùi caùc nucleâotit töï do theo NTBS. +Khi toång hôïp xong ARN taùch khoûi gen ñi ra chaát teá baøo. Nguyeân taéc toång hôïp : + Khuoân maãu :Döïa treân 1 maïch ñôn cuûa gen. +Boå sung : A – U , T – X; G – X , X – G Moái quan heä gen – ARN :Trình töï caùc nucleâotit treân maïch khuoân cuûa gen qui ñònh trình töï caùc nucleâotit treân maïch ARN. 6 Moái quan heä giöõa ARN vaø proâteâin. mARN laø daïng trung gian coù vai troø truyeàn ñaït thoâng tin veà caáu truùc protein saép ñöôïc toång hôïp töø nhaân ra teá baøo chaát . Söï hình thaønh chuoãi axit amin: mARN rôøi khoûi nhaân ñeán riboxom ñeå toång hôïp proâteâin . +Caùc tARN mang axit amin vaøo riboxom khôùp vôùi mARN theo NTBS ñaët axit amin vaøo ñuùng vò trí
+Khi riboâxoâm dòch chuyeån heát chieàu daøi cuûa mARN chuoãi axit amin ñöôïc toång hôïp xong . Nguyeân taéc :+ Khuoân maãu :ñöôïc hình thaønh döïa treân khuoân maãu mARN. +Boå sung (A – U , G – X ) Moái quan heä giöõa gen vaø tính traïng : +ADN laø khuoân maãu ñeå toång hôïp mARN. +mARN laø khuoân maãu ñeå toång hôïp chuoãi axit amin (caáu truùc baäc 1 cuûa proâteâin ) +Proâteâin tham gia caáu truùc vaø hoaït ñoäng sinh lyù cuûa teá baøo bieåu hieän thaønh tính traïng . Baûn chaát cuûa moái quan heä gen – tính traïng : + Gen(1 ñoaïn ADN) mARN protein tiùnh traïng. + Trong ñoù, trình töï caùc nucleotit treân ADN qui ñònh trình töï caùc nucleotit trong ARN, thoâng qua ñoù qui ñònh trình töï caùc axit amin trong chuoãi axit amin caáu thaønh protein . Proâteâin tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng cuûa teá baøo bieåu hieän thaønh tính traïng. Chöông 4 : BIEÁN DÒ. 1. Ñoät bieán gen. : Ñoät bieán gen laø nhöõng bieán ñoåi trong caáu truùc cuûa gen(bieán ñoãiveà soá löôïng, thaønh phaàn, trình töï caùc caëp nuleotit.) Xaûy ra taïi moät ñieåm naøo ñoù treân phaân töû AD N. Caùc daïng ÑBG : + Maát 1 caëp ; Theâm1 caëp ; Thay theá 1 caëp nucleotit. 2. Ñ oät bieán caáu truùc NST. Ñoät bieán caáu truùc NST laø nhöõng bieán ñoåi trong caáu truùc NST goàm caùc daïng: maát ñoaïn, laëp ñoaïn, ñaûo ñoaïn vaø chuyeån ñoaïn. 3.Ñoät bieán soá löôïng NST :Laø nhöõng bieán ñoåi veà soá löôïng trong boä NST.Goàm caùc daïng: *Dò boäi theå : Laø hieän töôïng ñoät bieán theâm hoaëc maát 1 NST ôû 1 caëp NST naøo ñoù. Caùc daïng : 2n – 1 , 2n + 1. Cô cheá phaùt sinh theå dò boäi : + Trong giaûm phaân coù 1 caëp NST töông ñoàng khoâng phaân li taïo thaønh 1 giao töû mang 2 NST vaø 1 giao töû khoâng mang NST naøo . Haäu quaû :Gaây bieán ñoåi hình thaùi (hình daïng ,kích thöôùc ,maøu saéc ) ôû thöïc vaät hoaëc gaây beänh NST. *Ña boäi theå: Theå ña boäi laø cô theå maø trong teá baøo sinh döôõng coù soá NST laø boäi soá cuûa n( nhieàu hôn 2n). Teá baøo ña boäi coù soá löôïng NST taêng gaáp boäi, soá löôïng ADN cuõng taêng töông öùng, vì theá quaù trình toång hôïp caùc chaát höõu cô dieãn ra maïnh meõ hôn, daãn tôùi kích thöôùc teá baøo cuûa theå ña boäi lôùn, cô quan sinh döôõng to, sinh tröôûng phaùt trieån maïnh vaø choáng chòu toát. 4. Thöôøng bieán: Laø nhöõng bieán ñoåi ôû KH phaùt sinh trong ñôøi caù theå döôùi aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa moâi tröôøng. Thöôøng bieán thöôøng bieåu hieän ñoàng loaït theo höôùng xaùc ñònh, töông öùng vôùi ñieàu kieän ngoaïi caûnh khoâng di truyeàn ñöôïc. Caùc tính traïng chaát löôïng phuï thuoäc chuû yeáu vaøo KG, thöôøng ít chòu aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng. Caùc tính traïng soá löôïng, thöôøng chòu aûnh höôûng nhieàu cuûa moâi tröôøng.
Möùc phaûn öùng laø giôùi haïn thöôøng bieán cuûa 1 KG(hoặc chỉ 1 gen hay nhóm gen) tröôùc moâi tröôøng khaùc nhau. Möùc phaûn öùng do KG qui ñònh. KH laø keát quaû cuûa söï töông taùc giöõa KG vaø moâi tröôøng. B. Baøi taäp: 1. Baøi taäp veà caùc qui luaät di truyeàn cuûa Menden. Caùch giaûi : Böôùc 1: Qui öôùc gen: Böôùc 2: Xaùc ñònh kieåu gen cuûa P: Böôùc 3: Vieát sô ñoà lai: Böôùc 4: Xaùc ñònh keát quaû ôû theá heä F1 ,F2 veà kieåu gen vaø kieåu hình. Baøi 1: ÔÛ caø chua ,maøu quaû ñoû laø troäi ,maøu quaû vaøng laø tính traïng laën. a. Xaùc ñònh keát quaû F1, F2 khi cho lai hai gioáng caø chua thuaàn chuûng quaû ñoû vaø quaû vaøng . b. Khi giao phaán hai caây quaû vaøng vôùi nhau thì keát quaû seõ nhö theá naøo? c. Haõy cho bieát keát quaû giao phaán moät caây lai F1vôùi moät caây F2 quaû ñoû. Giaûi : Qui öôùc gen: Goïi gen A qui ñònh tính traïng quaû ñoû(troäi) Goïi gen a qui ñònh tính traïng quaû vaøng (laën) Xaùc ñònh kieåu gen cuûa P: Caø chua quaû ñoû thuaàn chuûng coù kieåu gen: AA Caø chua quaû vaøng thuaàn chuûng coù kieåu gen :aa Sô ñoà lai: P: AA (quaû ñoû) x aa (quaû vaøng ) GP: A a F1 : Aa(quaû ñoû) Giao phaán F1 x F2 : Aa x Aa GF1 : A , a ; A , a F2 : A a A AA ( Quûa ñoû ) Aa (Quaûñoû) a Aa (Quaûñoû) aa (Quûa vaøng) Xaùc ñònh keát quaû ôû theá heä F1 :,
+Veà kieåu gen : Dò hôïp töû Aa + Veà kieåu hình : 100 % Quaû ñoû F2 : Veà kieåu gen : 1 AA : 2 Aa :1 aa Veà kieåu hình: 3 ñoû : 1 vaøng . b. Khi giao phaán 2 caây quaû vaøng vôùi nhau : Quûa vaøng coù kieåu gen: aa HS töï vieát sô ñoà lai: Keát quaû: Ñeàu quaû vaøng. c. Caây F1 coù kieåu gen : Aa(Quaû ñoû) .Caây F2 Quaû ñoû coù kieåu gen : Aa hoaëc Aa Coù 2 tröôøng hôïp : P: Aa x AA P : Aa x Aa HS vieát sô ñoà lai vaø ghi keát quaû . Baøi 2 : ÔÛ luùa tính traïng chin sôùm laø troäi so vôùi tính traïng chín muoän : a. Tìm keát quaû lai ôû F1 , F2 khi cho gioáng luùa chín sôùm lai vôùi gioáng luùa chín muoän. b. Trong luùa chín sôùm taïo ra töø F2 ,laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh ñöôïc gioáng luùa thuaàn chuûng. (HS vaän duïng töï giaûi) 2. Baøi taäp veà caáu truùc vaø cô cheá töï nhaân ñoâi cuûa phaân töû ADN. *Moät soá coâng thöùc : NTBS: A = T , G = X  A + G = T + X NADN = A + T+ G + X % ADN = %A + %T + %G +%X %A =%T , %G =%X %A +%G = %T+%X Baøi taäp 1: a. Moät trong hai maïch cuûa phaân töû ADN coù caùc nucleâoâtit saép xeáp theo trình töï : A – G – T – X – A – T – T A – X – T – G – X – X – G X Vaäy trình töï caùc nucleâoâtit ôû maïch thöù 2 seõ nhö theá naøo ? Giaûi thích caùch nhaän bieát . b. Neáu trong phaân töû ADN ñoù coù soá nucleâoâtit loaïi A laø 600 000 ,loaïi G laø 2 400 000 thì toång soá nucleâoâtit cuûa noù laø bao nhieâu? Giaûi : a. Maïch 2 boå sung cuûa maïch 1 HS töï vieát . b. T = A = 600000 G = X = 2400000 N ADN = (600000 +240000000) x 2 = 6000000 nucleâoâtit Baøi taäp 2: Moät phaân töû coù leä % nucleâoâtit loaïi A = 30% a. Tính tyû leä % caùc loaïi coøn laïi. b. Neáu soá löôïng N loaïi T = 1200000 , tìm soá löôïng moãi loaïi nucleâoâtit coøn laïi. c.Tìm toång soá nucleâoâtit coù trong phaân töû ADN. (HS vaän duïng töï giaûi)