ĐỀ THI HỌC KỲ 2 NĂM 2012<br />
<br />
ĐỀ<br />
<br />
MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 10<br />
Trường THCS - THPT Tiên Yên<br />
<br />
Câu 1: (2,5<br />
n g nD<br />
<br />
H<br />
<br />
rn<br />
n<br />
<br />
n<br />
p<br />
<br />
n<br />
ng<br />
<br />
ng<br />
<br />
ng ệ<br />
<br />
ậ<br />
<br />
Câu 2: (1,5 i m) Tìm và phân tích tác dụng c a biện pháp tu từ trong các câu th sau:<br />
“Biết bao bướm lả ong lơi,<br />
Cuộc say đầy tháng trận cười suốt đêm.<br />
Dập dìu lá gió cành chim,<br />
Sớm đưa Tống Ngọc, tối tìm Trường Khanh.”<br />
(Truyện Ki u- Nguy n Du)<br />
Câu 3: (6 i m)<br />
Nhận xét v oạn trí “Tr o<br />
ên” (Truyện Ki u- Nguy n Du), có ý kiến cho rằng:<br />
“Cái thần c a oạn th là ở chỗ: Trao duyên mà không trao ược tình! Đau khổ vô tận!<br />
Cao ẹp vô ngần!”<br />
Anh (chị) hãy phân tích oạn trích “Trao duyên”<br />
<br />
làm sáng tỏ ý kiến trên.<br />
<br />
----------------------------Hế -----------------------<br />
<br />
HƯỚNG DẪN CHẤM<br />
Câu 1: (2,5<br />
<br />
Tác giả Nguyễn Du<br />
<br />
a) Sáng tác chữ Hán: (0,5<br />
- Gồm 3 tập:<br />
+ Thanh Hiên thi tập (78 bài) viết trước khi làm quan vớ nhà Nguy n.<br />
+ Nam Trung tạp ngâm 40 bài, viết khi làm quan ở Huế.<br />
+ Bắc hành tạp lục viết trong thời gian i sứ ở Trung qu c.<br />
b) Sáng tác chữ Nôm:(0,5<br />
- Truyện Ki u (ĐTTT, 3254 câu lục bát).<br />
- V n chiêu hồn (v n tế thập loại chúng sinh) viết bằng th th song thất lục bát, th hiện<br />
tấm lòng c a Nguy n Du.....<br />
1.2. Một vài đặc điểm nội dung và nghệ thuật thơ văn Nguyễn Du:<br />
a) Nội dung:(1<br />
- Th hiện tình c m chân thành, c m thông sâu sắc c a tác gi<br />
người<br />
- Triết lí s phận người<br />
<br />
n bà:<br />
<br />
“Đau ớn ...<br />
<br />
ện Ki u)<br />
<br />
ng” Tr<br />
<br />
i với cu c s ng và con<br />
<br />
“Đau ớn ..... tại â ” (V n Chiêu Hồi)<br />
- Khái quát b n chất tàn bạo c a CĐPK bất công chà ạp lên quy n s ng c a con người.<br />
- Nguy n Du là người ầu tiên trong V n học trung ại Việt Nam<br />
phụ nữ hồng nhan a truân,<br />
- Đ cao quy n s ng c a con người, ồng c m và ca ngợi tình yêu lứa<br />
<br />
t vấn<br />
<br />
v người<br />
<br />
i<br />
<br />
b) Đặc sắc nghệ thuật: (0,5<br />
- Thành công ở những th loại th ca: ngũ ngôn, thất ngôn, ca, hành. c biệt th lục bát<br />
và song thất lục bát chữ Nôm lên ến tuyệt ỉnh thi ca cổ trung ại (truyện Ki u)<br />
Câu 2: (1,5 i m)<br />
- Biện pháp tu từ i ( i tư ng thành): Bướm l - ong l i, cu c say ầy tháng- trận<br />
cười su t m, lá gió- cành chim, sớm ưa T ng Ngọc- t i tìm Trường Khanh.(0,5<br />
)<br />
<br />
- Tác dụng: ph i bày hiện thực tình c nh trớ trêu, ô nhục kéo dài c a Ki u ở ch n<br />
lầu xanh, bọn khách làng ch i ra vào dập dìu tấp nập. Cách dùng các hình nh ước lệ có<br />
tính i xứng trên còn th hiện thái<br />
trân trọng, c m thông c a tác gi với nhân vật,<br />
giúp nhân vật vẫn giữ ược chân dung cao ẹp.(1<br />
)<br />
Câu 3: (6 i m)<br />
1. Mở bài: (0.5<br />
<br />
)<br />
<br />
- Giới thiệu v Nguy n Du, Truyện Ki u và trích oạn Trao duyên. Dẫn nhận ịnh.<br />
2. Thân bài: (5<br />
<br />
)<br />
<br />
a. Gi i thích nhận ịnh: (1<br />
<br />
)<br />
<br />
- Lời nhận ịnh<br />
chỉ r “ ái thần”- linh hồn, i u c t lõi, i m c sắc c a oạn<br />
Trao duyên. Nó hoàn toàn úng ắn, là kim chỉ nam chúng ta tìm hi u oạn trích.<br />
- “Tr o<br />
ên mà không trao ược tìn !”: ữ “<br />
ên” n ầu là thuật ngữ c a<br />
Phật giáo chỉ sự gắn bó với nhau từ kiếp trước, sau chuy n thành từ toàn dân có ý nghĩa<br />
chỉ hôn nhân nam – nữ. Qua oạn trích, chúng ta thấy Ki u trao ược m i nhân duyên<br />
c a mình và Kim Trọng cho Thuý Vân nhưng không th trao ược tình yêu c a nàng<br />
dành cho Kim Trọng.<br />
- “Đau khổ vô tận!”: Đó là tâm trạng c a Ki u khi ph i dằn lòng trao m i duyên<br />
ẹp ẽ, trao i khát khao hạnh phúc và c sau khi nhờ ược Vân tr nghĩa cho chàng Kim<br />
rồi nhưng Ki u không thanh th n mà au ớn t t cùng.<br />
- “C o ẹp vô ngần!”: Q<br />
oạn trích chúng ta thấy ược quan niệm v tình yêu<br />
ẹp ẽ, úng ắn, tiến b và vẻ ẹp ng quý c a trí tuệ và nhân cách c a Thuý Ki u.<br />
b. Phân tích- chứng minh: (4<br />
<br />
)<br />
<br />
- Ki u trao ược duyên cho Thuý Vân: (1,5<br />
+ Hoàn c nh<br />
<br />
)<br />
<br />
c biệt khác thường (2 câu ầu).<br />
<br />
+ Ước nguyện c a Ki u (2 câu tiếp).<br />
+ Lời thuyết phục c a Ki u:<br />
- Ki u k lại vắn tắt câu chuyện tình yêu c a mình cho Vân hi u và thấy tình yêu<br />
ó là thiêng liêng ược trời ất chứng giám nên Ki u không th phụ bạc chàng Kim.<br />
Nhưng nàng cũng nhắc ến hoàn c nh hiện tại éo le, không th vẹn hiếu trọn tình ược.<br />
Nàng chọn chữ hiếu nên<br />
trở thành kẻ phụ bạc Kim Trọng. Do vậy, nàng<br />
cậy nhờ<br />
Vân giúp mình ược s ng vẹn nghĩa trọn tình với chàng.<br />
<br />
- Ba lí do thuyết phục: Vân còn trẻ; Tình c m chị em ru<br />
ị ; Nếu Vân giúp thì dù<br />
có chết Ki u cũng vui lòng, mãn nguyện vì ược th m lây là người s ng vẹn nghĩa trọn<br />
tình.<br />
+ Trao kỉ vật hoàn tất việc trao duyên.<br />
- Ki u không th trao ược tình yêu: (1,5<br />
<br />
)<br />
<br />
+ Bi u hiện:- Vì có sự giằng xé dữ d i giữa lí trí và tình c m trong hành<br />
kỉ vật (ptích hai chữ “ a chung”<br />
<br />
ng trao<br />
<br />
- Khi trao duyên, nàng au khổ vô tận. Sau khi trao ược duyên rồi,<br />
nàng coi mình như chết quá khứ tư i ẹp, hạnh phúc rực rỡ trở thành o nh xa xôi<br />
(ptí “ngày xư ”<br />
(ptí<br />
<br />
“M<br />
<br />
mê s ng (ptí<br />
<br />
tưởng tượng ra vi n c nh tư ng lai chết oan, chết hận, m ạm<br />
á o n”<br />
ý thức v hiện tại chia li, tan vỡ<br />
“Bây giờ...từ ây”).<br />
<br />
- Cao ẹp vô ngần: ( 1<br />
<br />
t ng t, th m kh c, au ớn ến<br />
<br />
)<br />
<br />
+ Qua oạn trích, ta thấy ược quan niệm v tình yêu c a Ki u: t/y- tình c m thuỷ<br />
chung, mãnh liệt và thiêng liêng, tình gắn với nghĩa úng ắn, tiến b .<br />
+ Trong hoàn c nh bi kịch, Ki u vẫn th v hiện ược vẻ ẹp c a 1 trí tuệ thông<br />
minh sắc s o ( qua lời thuyết phục thấu lí ạt tình)<br />
+ Đức hi sinh, lòng vị tha c a Ki u.<br />
3. Kết bài: (0.5<br />
<br />
)<br />
<br />
- Khẳng ịnh lại giá trị c a lời nhận ịnh.<br />
- Nêu c m xúc, suy nghĩ v tài n ng (nghệ thuật ngôn từ, miêu t tâm lí nhân vật)<br />
và tấm lòng c a Nguy n Du qua oạn trích.<br />
----------------------------Hế -----------------------<br />
<br />