Đề tài: Chuyên đề tốt nghiệp - Thẻ thanh toán

Chia sẻ: Le Dinh Thao | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:81

Thêm vào BST

Báo xấu

172
lượt xem 61
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhiều người trong chúng ta hẳn đã từng gặp những tình huống khó xử khi trong người không có tiền mặt (ngay cả đối với những người “tiền nong không thành vấn đề”). Chiếc thẻ đầu tiên đánh dấu cuộc cách mạng về thẻ tín dụng ra đời từ một tình huống tương tự thế. Đó là vào một buổi tối năm 1949, sau khi ăn tối ở một nhà hàng, ông Frank Mc Namara, một doanh nhân người Mỹ, bỗng phát hiện mình không mang theo tiền mặt và ông buộc phải gọi điện về nhà để người nhà mang tiền đến trả....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Chuyên đề tốt nghiệp - Thẻ thanh toán

Chuyên đề tốt nghiệp ĐỀ TÀI Thẻ thanh toán
MỤ C L Ụ C NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ THẺ THANH TOÁN ...................................... 4 I. TỔNG QUAN VỀ THẺ THANH TOÁN ......................................................... 4 1. Lịch sử hình thành và phát triển của thẻ thanh toán ......................................... 4 2. Phân loại thẻ thanh toán................................................................................... 5 a/ Theo công nghệ sản xuất ................................................................................. 5 b/ Theo chủ thể phát hành.................................................................................... 6 c/ Theo tính chất thanh toán của thẻ: ................................................................... 6 d/ Theo phạm vi lãnh thổ ..................................................................................... 8 3. Đặc điểm và cấu tạo của thẻ thanh toán ........................................................... 9 3.1 Đặc điểm của thẻ thanh toán .......................................................................... 9 A. Mặt trước của thẻ ............................................................................................ 9 B. Mặt sau của thẻ: ............................................................................................ 10 3.2 Cấu tạo của thẻ thanh toán ........................................................................... 10 4. Các chủ thể tham gia trên thị trường thẻ thanh toán ....................................... 10 4.1 Chủ thẻ ( Card Holder ) ............................................................................... 10 4.2 Ngân hàng phát hành thẻ - NHPHT ( Issuing bank ) .................................... 11 4.3 Ngân hàng thanh toán thẻ - NHTTT ( Acquiring Bank ): ............................. 12 4.5 Tổ chức thẻ quốc tế ..................................................................................... 14 5. Vai trò và tính tiện ích của thẻ thanh toán ...................................................... 14 5.2 Đối với người sử dụng thẻ ........................................................................... 14 5.3 Đối với Đơn vị chấp nhận thẻ (ĐVCNT) ..................................................... 14 5.4 Đối với ngân hàng ....................................................................................... 15 6. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của thẻ thanh toán .......................... 15 6.1 Nhóm nhân tố chủ quan ............................................................................... 15 6.1.1 Vốn........................................................................................................... 15 6.1.2 Trình độ kĩ thuật công nghệ của ngân hàng............................................... 15 6.1.3 Nhân lực ................................................................................................... 15 6.2 Nhóm nhân tố khách quan ........................................................................... 16 6.2.1 Các điều kiện về mặt xã hội ...................................................................... 16 6.2.2 Các điều kiện về kinh tế ............................................................................ 16
6.2.3 Điều kiện về khoa học công nghệ: ............................................................ 17 6.2.4 Điều kiện về môi trường pháp lý............................................................... 17 6.2.5 Điều kiện cạnh tranh: ................................................................................ 17 II. NGHIỆP VỤ PHÁT HÀNH VÀ THANH TOÁN THẺ ................................ 17 1. Phát hành thẻ ................................................................................................. 17 1.1 Yêu cầu phát hành ....................................................................................... 18 1.2 Phát hành thẻ ............................................................................................... 18 2. Sử dụng thẻ trong thanh toán ......................................................................... 18 2.1 Chấp nhận thẻ .............................................................................................. 18 2.2 Cung cấp hàng hóa dịch vụ .......................................................................... 18 2.3 Nộp hóa đơn ................................................................................................ 18 2.4 Thanh toán cho ĐVCNT .............................................................................. 19 2.5 Gửi thông tin dữ liệu................................................................................... 19 2.6 Xử lý bù trừ thanh toán ................................................................................ 19 2.7 NHPHT chấp nhận thanh toán ..................................................................... 19 2.8 Thông báo cho chủ thẻ ................................................................................. 19 2.9 Thanh toán cho NHPHT .............................................................................. 19 3. Một số rủi ro trong phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ .............................. 19 III. KINH NGHIỆM Ở MỘT SỐ NƯỚC TRONG KINH DOANH THẺ .......... 21 1. Kinh doanh thẻ ở Mỹ ..................................................................................... 21 2. Kinh doanh thẻ tín dụng ở Anh ...................................................................... 21 3. Thị trường thẻ khu vực Châu á - Thái Bình Dương ....................................... 22 4. Đánh giá và dự báo các thị trường thẻ trên thế giới........................................ 23
CHƯƠNG I NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ THẺ THANH TOÁN I. TỔNG QUAN VỀ THẺ THANH TOÁN 1. Lịch sử hình thành và phát triển của thẻ thanh toán Nhiều người trong chúng ta hẳn đã từng gặp những tình huống khó xử khi trong người không có tiền mặt (ngay cả đối với những người “tiền nong không thành vấn đề”). Chiếc thẻ đầu tiên đánh dấu cuộc cách mạng về thẻ tín dụng ra đời từ một tình huống tương tự thế. Đó là vào một buổi tối năm 1949, sau khi ăn tối ở một nhà hàng, ông Frank Mc Namara, một doanh nhân người Mỹ, bỗng phát hiện mình không mang theo tiền mặt và ông buộc phải gọi điện về nhà để người nhà mang tiền đến trả. Cũng vào thời gian này, ở Mỹ, người ta đã sử dụng khá phổ biến các loại thẻ để mua hàng, mua xăng nhưng tiền mặt vẫn chiế m tỷ trọng lớn trong các giao dịch. Từ những bất cập đó, Frank đã sáng tạo ra thẻ “Diners Club”, một loại thẻ tín dụng đầu tiên trên thế giới. Với lệ phí hàng năm là 5USD, những người mang thẻ “Diners Club” có thể ghi nợ khi đi ăn ở 27 nhà hàng nằ m trong hoặc ven thành phố New York. Đến năm 1951, hơn 1 triệu USD được chi tiêu bằng thẻ này tại Mỹ. Cũng trong nă m 1951, Ngân hàng Franklin National Bank ở LongIsland, New York phát hành thẻ tín dụng đầu tiên của mình. Tại đây, khách hàng đệ trình đơn xin vay và được thẩ m định khả năng thanh toán . Các ngân hàng đủ tiêu chuẩ n sẽ được duyệt cấp thẻ. Thẻ này dùng thanh toán cho các thương vụ bán lẻ hàng hoá- dịch vụ. Các chủ thẻ rất thích hình thức này vì được hưởng khoản tín dụng không tính lãi do ngân hàng cấp, còn các ĐVCNT cũng bán được nhiều hơn. Chính vì sự tiện lợi của Diners Club cũng như sự ưa thích của cả chủ thẻ lẫn ĐVCNT nên
đến nă m 1955, hàng loạt các loại thẻ tương tự ra đời, như: Trip Charge, Goldenkey, Gourment, Guest Club, Esquire Club, … Năm 1958 Carte Blanche và American Express ra đời và thống lĩnh thị trường. Trong giai đoạn này, phần lớn thẻ dành cho giới doanh nhân giàu có, những người có thu nhập cao. Sau đó, các ngân hàng đã cảm nhận rằng giới bình dân mới là đối tượng sử dụng thẻ chủ yếu trong tương lai. Vì vậy, các ngân hàng bắt đầu để ý đến phân đoạn thị trường rộng lớn này. Khi tầng lớp bình dân bắt đầu sử dụng thẻ Bank Americard do Bank of American phát hành (vào năm 1960) thì việc kinh doanh của ngân hàng này trở nên phát đạt và dậy lên làn sóng học hỏi của các ngân hàng thương mại khác. Chẳng bao lâu, năm 1967 Bank Americard gặp phải sự cạnh tranh khốc liệt của Mastercharge (do tổ chức Western States Bankcard Association phát hành). Từ đây, kinh doanh loại hình dịch vụ mới này phát triển rầm rộ không chỉ trên đất Mỹ. Để phù hợp với sự phát triển này, Bank Americard đã trở thành VISA USA (1977) và sau đó là Tổ chức VISA Quốc tế còn Mastercharge trở thành Tổ chức Mastercard Quốc tế (1979). Nhận ra rằng người tiêu dùng không nề hà việc trả lãi 16%-20% trên bảng quyết toán thẻ tín dụng của họ, các công ty viễn thông quốc tế, công ty xe hơi, bảo hiểm, các hãng hàng không… đã vào cuộc. Ngày nay, với doanh số giao dịch hàng tră m tỷ USD mỗi năm Mastercard và VISA card chỉ đứng sau tiền mặt và séc trong hệ thống thanh toán toàn cầu. Cùng với nó, thẻ JCB, Diners Club và AMEX cũng chiếm lĩnh thị trường rộng lớn. Hiện nay, trên thế giới, thẻ tín dụng quốc tế được xem như một công cụ thanh toán hiện đại, văn minh, thuận tiện đặc biệt là ở các nước phát triển. Sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ đã liên tục cải tiến và hoàn thiện hơn những tính năng của thẻ tín dụng, giúp cho thẻ tín dụng trở thành phương thức thanh toán nhanh gọn, chính xác, an toàn và tiện lợi. 2. Phân loại thẻ thanh toán a/ Theo công nghệ sản xuất  Thẻ băng từ ( Magnetic Stripe)
Thẻ được sản xuất dựa trên kĩ thuật thư tín với hai băng từ chứa thông tin được mã hoá ở mặt sau của thẻ. Thẻ này được sử dụng phổ biến trong vòng 20 nă m trở lại đây nhưng cũng có thể bị người khác lợi dụng vì thông tin ghi trong thẻ hẹp và mang tính cố định nên không thể áp dụng kĩ thuật mã hóa an toàn, có thể đọc được dễ dàng băng thiết bị gắn máy vi tính.  Thẻ thông minh ( Smart Card ) Là thế hệ thẻ mới nhất của thẻ thanh toán, có tính an toàn bảo mật rất cao. Thẻ thông minh dựa trên kĩ thuật xử lý tin học nhờ gắn vào thẻ một chíp điện tử có cấu trúc giống như một máy tính hoàn hảo. Tuy vậy, do là công nghệ mới, có giá thành cao nên việc phát hành chấp nhận thanh toán loại thẻ này mới chỉ phổ biến ở các nước phát triển. b/ Theo chủ thể phát hành  Thẻ do ngân hàng phát hành ( Bank Card ) Đây là loại thẻ do ngân hàng phát hành giúp cho khách hàng sử dụng một cách linh hoạt tài khoản của mình tại ngân hàng, hoặc sử dụng một số tiền do ngân hàng cấp tín dụng.  Thẻ do tổ chức phi ngân hàng phát hành ( Non-bank Card ) Đây là thẻ du lịch và giả trí của các tập đoàn kinh doanh lớn phát hành bởi các công ty xăng dầu, điện thoại, các cửa hiệu lớn. c/ Theo tính chất thanh toán của thẻ:  Thẻ tín dụng ( Credit Card ) Đây là loại thẻ cho phép chủ thẻ sử dụng thẻ để thanh toán cho các hàng hoá dịch vụ với hạn mức chi tiêu nhất định mà ngân hàng cho phép căn cứ vào khả năng tài chính, số tiền ký quỹ hoặc tài sản thế chấp của chủ thẻ. Thẻ tín dụng là một hình thức chi tiêu trước, trả tiền sau với thời hạn ưu đãi không thu lãi (khoảng từ 10
dến 45 ngày). Chủ thẻ có thể thanh toán một phần hoặc có thể là toàn bộ số tiền đã chi tiêu vào cuối mỗi kỳ tín dụng theo sao kê hàng tháng.  Thẻ Ghi Nợ ( Debit Card ) Đây là loại thẻ do ngân hàng phát hành cho người có tài khoản tiền gửi mở tại ngân hàng cho phép chủ thẻ dùng thẻ để thanh toán cho chủ hàng toàn bộ hay một phần số dư của thẻ. Việc thanh toán này được tiến hành trên cơ sở chuyển khoản tiền từ tài khoản của chủ thẻ sang tài khoản của người bán hàng. Chủ thẻ được chi tiêu trong phạm vi mình có, nhưng để gia tăng tính cạnh tranh sản phẩm thẻ của mình, các ngân hàng có thể cấp cho chủ thẻ một mức thấu chi. Có hai loại thẻ ghi nợ cơ bản:  Thẻ online: Là thẻ ghi nợ mà giá trị giao dịch được khấu trừ ngay lập tức vào tài khoản chủ thẻ  Thẻ offline: là thẻ ghi nợ mà giá trị những giao dịch sẽ đựơc khấu trừ vào tài khoản ngay sau giao dịch vài ngày.  Thẻ rút tiền mặt ( Cash card ) Là loại thẻ với chức năng chuyên biệt để rút tiền mặt tại các máy ATM hoặc ở các ngân hàng. Chủ thẻ phải ký quỹ tiền gửi tại tài khoản ở ngân hàng hoặc phải được cấp tín dụng thấu chi mới sử dụng thẻ được. Số tiền rút ra mỗi lần sẽ được trừ dần vào số tiền ký quỹ. Cash Card có những loại sau: - Thẻ rút tiền mặt ATM ( Automatic Teller Machine ) - Thẻ đảm bảo thanh toán séc ( Check Guarantee Card) - Các loại thẻ Debit với các thương hiệu như CIRCUS, IDPLUS của VISA; MASTRO của Master Card.  Thẻ lưu giữ giá trị ( Stored Value Card )
Thẻ được phát hành bằng cách nộp một số tiền nhất định để mua thẻ, mỗi lần sử dụng thì số tiền trên thẻ bị trừ dần. Thẻ này thường được sử dụng để mua bán hàng hoá có giá trị tương đối nhỏ như xăng dầu ở các trạm bán xăng tự động, gọi điện thoại, thanh toán phí cầu đường. d/ Theo phạm vi lãnh thổ  Thẻ nội địa Là loại thẻ đựơc giới hạn trong phạ m vi lãnh thổ một quốc gia, do vậy đồng tiền được sử dụng trong giao dịch mua bán hàng hoá hay rút tiền mặt phải là đồng bản tệ.  Thẻ quốc tế Đây là loại thẻ được chấp nhận trên toàn cầu, sử dụng ngoại tệ mạnh để thanh toán,. Thẻ quốc tế được hỗ trợ và quản lý bởi những tổ chức tài chính lớn như Master Card, VISA. hoặc các công ty điều hành như AMEX, JCB, Diners Club..., hoạt động theo một hệ thống thống nhất, đồng bộ. e/ Theo mục đích sử dụng  Thẻ kinh doanh hay còn gọi là thẻ công ty ( Business Card ) Là loại thẻ được phát hành cho nhân viên của công ty sử dụng, nhằm giúp cho công ty quản lý chặt chẽ việc chi tiêu vào các công việc chung của nhân viên công ty mình. Hàng tháng, hàng quý, hàng năm công ty sẽ được cung cấp những thông tin quản lý một cách tóm tắt và chi tiết về sự chi tiêu này.  Thẻ du lịch và giải trí ( Travel and Entertainment Card ) Là loại thẻ do các tập đoàn hay công ty tư nhân lớn phát hành để phục vụ cho ngành du lịch và giải trí.
3. Đặc điểm và cấu tạo của thẻ thanh toán 3.1 Đặc điểm của thẻ thanh toán A. Mặt trước của thẻ (1) Thương hiệu của tổ chức thẻ quốc tế ( nếu là thẻ quốc tế ), đồng thờ i thể hiện loại thẻ: VISA, MASTER CARD, AMERICAN EXPRESS, JCB. (2) Tên tổ chức, ngân hàng phát hành thẻ: nằm phía trên bên trái thẻ. (3) Biểu tượng của thẻ: - Đối với thẻ Visa: Nằ m ở góc bên phải thẻ, có hình chim bồ câu đang bay được in chìm trên thẻ, phía dưới là phù hiệu Visa gồm 3 đường kẻ ngang màu xanh tím, màu trắng và màu vàng nâu, chữ Visa màu vang chạy ngang đường kẻ trắng. - Đối với thẻ Master: Biểu tượng gồm hai phần:  Hologram: Hình ảnh nổi ba chiều có in hình quả địa cầu giao nhau với các lục địa, phần hình nổi lazer này có thể thấy được và có vẻ như di chuyển khi nghiêng thẻ.  Phù hiệu Master Card : nằm trên 2 đường tròn đỏ vàng giao nhau. Đối với thẻ Amex: biểu tượng của thẻ chính là người lính la mã - đội mũ sắt. Đối với thẻ JCB: biểu tượng của thẻ là chữ JCB được lồng trong - 3 đường gạch song song liền nhau với màu sắc khác nhau. (4) Số thẻ: Đây là số dành riêng cho mỗi chủ thẻ, số được dập nổi lên trên thẻ. (5) Ngày hiệu lực của thẻ: Là thời hạn mà thẻ được lưu hành. (6) Họ và tên chủ thẻ: in bằng chữ nổi, hàng dưới cùng viết theo lối Anh Mĩ ( tên trước họ sau )
(7) Ký tự an ninh trên thẻ, số mật mã của đợt phát hành: mỗi loại thẻ luôn có ký tự an ninh kèm theo, in phía sau của ngày hiệu lực. Ví dụ: Thẻ Visa có chữ V ( hoặc CV, PV, RV,GV ), thẻ MASTER có chữ M và chữ C lồng vào nhau. B. Mặt sau của thẻ: a. Giải từ tính: là băng màu đen chạy dọc theo cạnh dài ở phía trên mặt sau của thẻ, chứa các thông tin: số thẻ, ngày hiệu lực của thẻ, tên chủ thẻ, tên ngân hàng phát hành, mã số bí mật cá nhân ( PIN - Personal Identification Number ). Riêng thẻ thông minh có một con chíp vi mạch lưu trữ thông tin về người cầm thẻ. Chúng cũng lưu giữ chi tiêt tối đa là 200 giao dịch dùng thẻ được thực hiện gần nhất. b. Băng chữ ký: Khi lập hóa đơn, cơ sở chấp nhận thẻ sẽ đối chiếu chữ ký trên hoá đơn với chữ ký mẫu để so sánh. Băng chữ ký này được làm từ một nguyên liệu đặc biệt có khả năng ngăn cản mọi sự cố gắng tẩy xoá sửa đổi bề mặt thẻ và được ép chặt trên nền thẻ, không thể dùng tay cậy lên được. c. Số của thẻ có thể được in lại hoặc hình chủ thẻ 3.2 Cấu tạo của thẻ thanh toán Dù là bất cứ loại gì, thẻ thanh toán bao giờ cũng có đặc điểm chung nhất: Được làm bằng Plastic, có tiêu chuẩn quốc tế là 5.5cm x 8.5 cm. Trên thẻ có in đầy đủ các yếu tố như: nhãn hiệu thương mại của thẻ, số hiệu của thẻ, số thẻ, tên chủ thẻ và ngày hiệu lực. 4. Các chủ thể tham gia trên thị trường thẻ thanh toán 4.1 Chủ thẻ ( Card Holder ) Chủ thẻ là cá nhân hoặc là người được uỷ quyền nếu là thẻ công ty được ngân hàng phát hành cấp thẻ để sử dụng. Chỉ có chủ thẻ mới có quyền sử dụng thẻ đứng tên mình để thanh toán tiền hàng hoá dịch vụ hay rút tiền mặt trong giới hạn ngân hang quy định. Chủ thẻ có thể gồ m chủ thẻ chính và chủ thẻ phụ:
- Chủ thẻ chính: là người đứng tên xin cấp thẻ và được ngân hàng phát hành cấp thẻ để sử dụng Chủ thẻ phụ: là người được cấp thẻ theo đề nghị của chủ thẻ - chính.  Quyền hạn:  Sử dụng thẻ để thanh toán tiền hàng hoá dịch vụ hay rút tiền mặt tại máy ATM tại ngân hàng thanh toán hay tại cơ sở chấp nhận thanh toán thẻ.  Khiếu nại ngân hàng phát hành khi có sai sót hay nghi ngờ có sai sót trong bảng kê giao dịch hay ĐVCNT yêu cầu phải trả thêm phụ phí khi nhận thanh toán bằng thẻ  Các quyền khác theo hợp đồng sử dụng thẻ  Nghĩa vụ  Cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin cần thiết theo yêu cầu của ngân hàng phát hành thẻ khi xin sử dụng thẻ và trong quá trình sử dụng thẻ.  Thanh toán đầy đủ và đúng hạn cho ngân hàng phát hành các khoản vay, lãi và phí phát sinh do việc sử dụng thẻ theo quy định của ngân hàng.  Các nghĩa vụ khác theo hợp đồng sử dụng thẻ. 4.2 Ngân hàng phát hành thẻ - NHPHT ( Issuing bank ) NHPHT là ngân hàng được ngân hàng nhà nước cho phép thực hiện nghiệp vụ phát hành thẻ. Đối với thẻ nội địa, NHPHT phải có năng lực tài chính, không vi phạ m pháp luật, đảm bảo hệ thống trang thiết bị phù hợp tiêu chuẩn an toàn cho hoạt động phát hành và thanh toán thẻ, có đội ngũ cán bộ đủ năng lực chuyên môn để vận hành và quản lý. Đối với thẻ quốc tế, NHPHT phải được NHNN cấp giấy phép hoạt động ngoại hối và cho phép thực hiện dịch vụ thanh toán quốc tế, phải là thành viên của tổ chức thẻ quốc tế. Quyền hạn:
 Xem xét việc phát hành thẻ cho chủ thẻ và hướng dẫn chủ thẻ cách sử dụng cũng như các quy định cần thiết khi sử dụng thẻ.Thu các khoản lãi và phí trong các hoạt động phát hành và thanh toán thẻ  Yêu cầu NHTTT và ĐVCNT cung cấp thông tin và thực hiện các biện pháp cần thiết nhằm đảm bảo an toàn trong hoạt động thanh toán thẻ và không phải chịu trách nhiệm về các thiệt hại do việc không tuân thủ các yêu cầu này gây ra. Nghĩa vụ :  Tuân thủ các quy định về phát hành thẻ của tổ chức thẻ quốc tế và NHNN.  Đăng ký mẫu thẻ và nhãn hiệu thương mại in trên thẻ tại NHNN  Thanh toán đầy đủ kịp thời cho NHTTT và ĐVCNT đối với các giao dịch thẻ đúng hợp đồng.  Trách nhiệm khác theo hợp đồng sử dụng thẻ và hợp đồng thanh toán thẻ. 4.3 Ngân hàng thanh toán thẻ - NHTTT ( Acquiring Bank ): NHTTT là những ngân hàng chỉ làm chức năng trung gian thanh toán giữa chủ thẻ và NHPHT. NHTTT nhận thanh toán thẻ qua mạng lưới các cơ sở chấp nhận thẻ mà nó ký hợp đồng thanh toán thẻ. Khi tham gia thanh toán thẻ, NHTTT thu được các khoản phí chiết khấu đại lý, đồng thời cung cấp các dịch vụ đại lý khác cho các ĐVCNT như: dịch vụ thấu chi; xử lý tổng kết; giải quyết khiếu nại, thắc mác cho các ĐVCNT. Quyền hạn :  Yêu cầu NHPHT thanh toán đầy đủ và kịp thời đối với các giao dịch thẻ được thực hiện theo đúng hợp đồng sử dụng thẻ  Yêu cầu ĐVCNT hoàn trả tiền đối với các giao dịch thực hiện không đúng hợp đồng thanh toán thẻ, thu giữ thẻ không hợp lệ.  Yêu cầu ĐVCNT cung cấp các thông tin cần thiết liên quan đến các giao dịch thẻ của chủ thẻ tại ĐVCNT
 Các quyền khác theo hợp đồng thanh toán thẻ. Nghĩa vụ :  Hướng dẫn các biện pháp, quy trình kĩ thuật nghiệp vụ và bảo mật trong thanh toán thẻ đối với ĐVCNT theo quy định của NHPHT và phải chịu trách nhiệm về các thiệt hại gây ra do không thực hiện đúng các quy định đó.  Cung cấp kịp thời và đầy đủ bảng tin cảnh giác – Warning Bulletin do tổ chức thẻ quốc tế cung cấp.  Trách nhiệm khác theo hợp đồng thanh toán thẻ 4.4 Đơn vị chấp nhận thẻ (ĐVCNT) ĐVCNT là đơn vị bán hàng hoá - dịch vụ có ký kết hợp đồng chấp nhận thanh toán thẻ với NHTTT hoặc với NHPHT. ĐVCNT có thể là nhà hàng, khách sạn, sân bay, cửa hàng, siêu thị hay các đơn vị nhận ứng tiền mặt, các ngân hàng đại lý. Quyền hạn:  Yêu cầu NHPHT, NHTTT thanh toán một cách đầy đủ, kịp thời các giao dịch thẻ được thực hiện theo đúng hợp đồng.  Kiể m tra tính hiệu lực của thẻ hoặc tiêu chuẩn thẻ theo qui định của NHPHT hoặc NHTTT và từ chối chấp nhận thẻ hoặc tiêu chuẩn theo quy định của NHPHT hoặc NHTTT và từ chối chấp nhận thẻ không còn hiệu lực, hay không đủ các tiêu chuẩn qui định  Các quyền khác theo hợp đồng thanh toán thẻ Nghĩa vụ:  Giữ bí mật các thông tin liên quan đến thẻ và chủ thẻ trừ trường hợp chủ thẻ đồng ý hay NHPHT và NHTTT yêu cầu.
 Thực hiện đầy đủ các quy trình kỹ thuật nghiệp vụ liên quan đến các giao dịch thẻ của chủ thẻ mà NHTTT hoặc ngân hàng phát hành thẻ yêu cầu và hướng dẫn.  Các nghĩa vụ khác theo hợp đồng 4.5 Tổ chức thẻ quốc tế Là tổ chức quốc tế cấp phép thành viên cho các NHPHT và NHTTT có nhiệ m vụ cung cấp một mạng lưới viễn thông toàn cầu phục vụ cho quy trình thanh toán, cấp phép của các ngân hàng thành viên.Đưa ra các luật lệ quy định về thẻ thanh toán và là trung gian giải quyết các tranh chấp khiếu nại giữa các thành viên.Bên cạnh đó xây dựng các chương trình khuếch trương mở rộng thương hiệu của mình 5. Vai trò và tính tiện ích của thẻ thanh toán  Nâng cao vai trò của hệ thống ngân hàng, giảm khối lượng tiền mặt trong lưu thông  Tăng khối lượng chủ chuyển, thanh toán trong nền kinh tế  Thực hiện chính sách quản lý vĩ mô của nhà nước  Tạo môi trường thương mại văn minh, mở rộng hội nhập 5.2 Đối với người sử dụng thẻ  Nhanh chóng và thuận tiện  Tiết kiệm, hiệu quả  An toàn và được bảo vệ  Văn minh 5.3 Đối với Đơn vị chấp nhận thẻ (ĐVCNT)  Tăng doanh số bán hàng và thu hút thêm khách hàng  Đảm bảo chi trả, tăng vòng quay của vốn, giảm chi phí  Hưởng ưu đãi từ phía ngân hàng  Tăng uy tín
5.4 Đối với ngân hàng  Tăng doanh thu và lợi nhuận ngân hàng  Đa dạng hoá các loại hình dịch vụ, tăng cường các mối quan hệ trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng  Hiện đại hoá công nghệ ngân hàng  Tăng uy tín và danh tiếng của ngân hàng 6. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của thẻ thanh toán 6.1 Nhóm nhân tố chủ quan 6.1.1 Vốn Điều dễ nhân thấy là việc phát hành và thanh toán thẻ đòi hỏi một chi phí đầu tư cao cho viêc lắp đặt những thiết bị và công nghệ hiện đại như các terminal đầu cuối, máy rút tiền tự động ATM hay máy thanh toán thẻ tại các điểm bán hàng(POS). Vì vậy, vốn đầu tư là điều kiện đầu tiện và quan trọng nhất đối với các ngân hàng trong bước đầu triển khai dịch vụ thẻ trên thị trường. 6.1.2 Trình độ kĩ thuật công nghệ của ngân hàng Một yếu tố không kém phần quan trọng là trình độ kĩ thuật công nghệ của ngâ n hàng. Nếu hệ thống máy móc thiết bị có trục trặc và không được khắc phục kịp thời thì sẽ gây ách tắc trong toàn bộ hệ thống. Vì vậy, cung cấp dịch vụ thẻ đồng thời ngân hàng phải đảm bảo một hệ thống kĩ thuật công nghệ hiện đại theo kịp với yêu cầu hiện nay. 6.1.3 Nhân lực Là một phương tiện thanh toán hiện đại, thẻ thanh toán mang tính chuẩn hoá cao độ và có quy trình vận hành thống nhất nên nó đòi hỏi phải có một đội ngũ nhân lực có khả năng, trình độ và kinh nghiệm tiếp cận, đảm bảo cho quy trình phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ diễn ra một cách thông suốt, an toàn và hiệu quả, phát huy được những tiện ích vốn có của thẻ thanh toán.
6.2 Nhóm nhân tố khách quan 6.2.1 Các điều kiện về mặt xã hội Thói quen sử dụng tiền mặt của công chúng: thẻ thanh toán rất khó có thể phát triển trong một xã hội mà chi tiêu bằng tiền mặt đã trở thành một thói quen cố hữu, khó thay đổi trong công chúng. Trên thế giới, tại các nước công nghiệp phát triển, người ta mất hơn nửa thế kỉ để công chúng có thể làm quen với thẻ thanh toán và các tiện ích do thẻ mang lại. Đối với Việt nam, đây thực sự là một thách thức lớn mà các ngân hàng phải đối mặt khi triển khai dịch vụ thẻ thanh toán tại thị trường trong nước. Thói quen giao dịch qua ngân hàng: Đây là một nhân tố đặc biệt quan trọng tác động đến sự phát triển của thẻ thanh toán tại mỗi quốc gia. Thẻ thanh toán là một sản phẩ m dịch vụ do ngân hàng cung cấp. Sự thành công của nó phụ thuộc vào niề m tin của công chúng vào hệ thống ngân hàng, từ đó tăng cường các hoạt động giao dịch, mở tài khoản thanh toán tại ngân hàng. Trình độ dân trí: là một phương tiện thanh toán hiện đại, sự phát triển của thẻ thanh toán phụ thuộc rất nhiều vào mức độ am hiểu của công chúng với nó. Trình độ dân trí ở đây được xem như là các kiến thức về dịch vụ ngân hàng, khả năng tiếp cận và sử dụng thẻ thanh toán, cũng như việc nhận được những tiện ích mà nó mang lại. Sự ổn định chính trị-xã hội: đây là điều kiện quan trong và cần thiết của tất cả các ngành kinh tế nói chung và ngành ngân hàng nói riêng, trong đó có hoạt động kinh doanh thẻ thanh toán. 6.2.2 Các điều kiện về kinh tế Tiền tệ ổn định: đây là điều kiện cơ bản cho việc mở rộng sử dụng thẻ thanh toán đối với bất kỳ một quốc gia nào. Ngược lại việc mở rộng sử dụng thẻ thanh toán tạo điều kiện cho sự ổn định tiền tệ, giữa chúng có mối quan hệ nhân quả với nhau.
Sự phát triển ổn định của nền kinh tế: Sự phát triển của ngành công nghiệp tiền nhựa cũng như các ngành kinh tế khác phụ thuộc chủ yếu vào sự phát triển của nền kinh tế. Sở dĩ như thế là vì phát triển kinh tế luôn gắn liền với thu nhập dân cư mà việc sử dụng thẻ lại phụ thuộc vào thu nhập. Khi thu nhập cao, nhu cầu mua sắm. du lịch, giải trí của con người cũng cao hơn rất nhiều và thẻ thanh toán sẽ đáp ứng nhu cầu này của họ. 6.2.3 Điều kiện về khoa học công nghệ: Thẻ thanh toán sẽ chỉ là một tấm nhựa bình thường nếu nó không được gắn các chip điện tử và những dải băng từ mang những thông tin cần thiết, cũng như không có khả năng thanh toán nếu nó không được đưa vào máy đọc thẻ và hệ thống mạng máy tính kết nối các trung tâ m phát hành và thanh toán. 6.2.4 Điều kiện về môi trường pháp lý Hoạt động phát hành và thanh toán thẻ của các ngân hàng phụ thuộc rất nhiều vào môi trường pháp lý của mỗi quốc gia. Một hành lang pháp lý thống nhất sẽ tạo cho các ngân hàng sự chủ động và an toàn khi tham gia thị trường thẻ cũng như trong việc đề ra những chiến lược kinh doanh của mình, củng cố nền tảng vững chắc cho việc phát triển thẻ trong tương lai. 6.2.5 Điều kiện cạnh tranh: Mở rộng phát hành và thanh toán thẻ phụ thuộc rất nhiều vào cạnh tranh trên thị trường. Sự cạnh tranh lành mạnh bắt buộc các ngân hàng phải có suy nghĩ nghiê m túc cho việc đầu tư phát triển loại hình thanh toán hiện đại này, tạo cho ngân hàng sự chủ động, sáng tạo trong việc cung cấp những sản phẩm thẻ chất lượng tốt nhất, đem lại lợi ích cao nhất cho khách hàng để thu lợi nhuận tối ưu. II. NGHIỆP VỤ PHÁT HÀNH VÀ THANH TOÁN THẺ 1. Phát hành thẻ Hoạt động phát hành thẻ ở mỗi quốc gia, mỗi ngân hàng có thể khác nhau về thủ tục và các điều kiện do có nhiều yếu tố ràng buộc về luật pháp, chính trị hay kinh tế xã hội. Tuy nhiên, xét một cách toàn diện, nó bao gồm những nội dung sau:
1.1 Yêu cầu phát hành Khi một khách hàng có nhu cầu sử dụng thẻ, NHPHT yêu cầu khách hàng cung cấp các hồ sơ, chứng từ cần thiết. Hồ sơ chứng từ này có thể khác nhau tuỳ thuộc vào từng ngân hàng, từng quốc gia trên thế giới nhưng về cơ bản là để chứng minh nhân thân của khách hàng, khả năng thanh toán của khách hàng cũng như của các tổ chức, cá nhân có quan hệ. 1.2 Phát hành thẻ Sau khi thẩm định, nếu thấy đủ điều kiện ngân hàng sẽ phát hành thẻ cho khách hàng, đồng thời hướng dẫn cách sử dụng và bảo quản thẻ. 2. Sử dụng thẻ trong thanh toán Chủ thẻ sử dụng thẻ để thanh toán tiền hàng hoá dịch vụ hay rút tiền mặt tại các cơ sở chấp nhận thẻ. 2.1 Chấp nhận thẻ ĐVCNT kiể m tra khả năng thanh toán của thẻ. Nếu số tiền thanh toán nhỏ hơn hạn mức cho phép của NHTTT thì ĐVCNT chỉ cần kiểm tra bảng tin cảnh giác ( warning bulletin ) để đảm bảo tính hiệu lực của thẻ. Nếu số tiền thanh toán lớn hơn hạn mức cho phép thì ĐVCNT cũng phải xin chuẩn chi của NHTTT bằng điện thoại, telex( nếu là máy cà tay) hoặc truyền thông tin giao dịch ( nếu là thiết bị đọc thẻ điện tử). Các thông tin này sẽ lần lượt được truyền qua hệ thống mạng của tổ chức thẻ quốc tế về NHPHT và phản hồi cho ĐVCNT. 2.2 Cung cấp hàng hóa dịch vụ Nếu nhận được mã chuẩn chi, ĐVCNT yêu cầu chủ thẻ ký tên lên hoá đơn và so sánh chữ ký đó và chữ ký mẫu trên thẻ. Sau đó cơ sở chấp nhận thẻ cung cấp hàng hoá - dịch vụ cho chủ thẻ cùng với một liên hoá đơn. 2.3 Nộp hóa đơn Với máy cà tay, ĐVCNT lập hoá đơn và bản sao kê nộp cho NHTTT ( không quá 5 ngày kể từ khi thương vụ xảy ra ). Với thiết bị đọc thẻ điện tử, dữ liệu thanh toán được truyền về NHTTT và hoá đơn nộp định kỳ.
2.4 Thanh toán cho ĐVCNT NHTTT sau khi kiểm tra tính hợp lệ của các thông tin trên hoá đơn, sẽ ghi Nợ tạm ứng thanh toán thẻ, ghi Có cho ĐVCNT. 2.5 Gửi thông tin dữ liệu NHTTT tổng hợp toàn bộ hoá đơn, chứng từ về các giao dịch và gửi đến trung tâ m (tổ chức thẻ quốc tế). 2.6 Xử lý bù trừ thanh toán Trung tâm ghi Nợ và báo Nợ cho NHPHT, ghi Có và báo Có cho NHTTT số tiền giao dịch sau khi trừ phí trao đổi thông tin. 2.7 NHPHT chấp nhận thanh toán Sau khi nhận được thông tin từ trung tâm, nếu không có khiếu nại gì, NHPHT chấp nhận thanh toán cho trung tâm. 2.8 Thông báo cho chủ thẻ Định kỳ hàng tháng, NHPHT lập bảng thông báo giao dịch gửi đến cho chủ thẻ và yêu cầu chủ thẻ thang toán. 2.9 Thanh toán cho NHPHT Sau khi nhận được bảng thông báo giao dịch, nếu không thấy có sai sót gì, chủ thẻ tiến hành thanh toán cho NHPHT Khiếu nại và xử lí tranh chấp: Trong quá trình trên, tổ chức thẻ quốc tế, NHPHT, NHTTT, ĐVCNT có trách nhiệm giải quyết, xử lý tất cả các khiếu nại tra soát, đòi bồi hoàn và những tranh chấp khác ở bất cứ khâu nào có liên quan. 3. Một số rủi ro trong phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ  Rủi ro do khách hành thiếu trung thực Khách hàng cố tình gian dối, sử dụng thẻ ở các ĐVCNT khác nhau với mức thanh toán thấp hơn hạn mức cho phép nhưng tổng số tiền lại cao hơn hạn mức cho phép. Điều này chỉ được phát hiện khi NHTTT kiểm tra hoá đơn do ĐVCNT gửi đến và ngân hàng có thể chịu rủi ro khi chủ thẻ mất khả năng thanh toán. Chủ thẻ
cũng có thể lợi dụng tính chất thanh toán toàn cầu của thẻ để thông đồng với người khác, giao thẻ cho người đó sử dụng ở các nước khác nhau bằng chữ ký giả mạo và từ chối thanh toán khi bị NHPHT đòi tiền. Ngoài ra, chủ thẻ còn có thể cố tình lấy tiền ngân hàng bằng cách thông báo với NHPHT là thẻ đã bị thất lạc nhưng sau đó tiếp tục sử dụng thẻ trong thời gian thẻ chưa được đưa vào bản tin cảnh giác.  Rủi ro do chưa kịp thời cập nhật thông tin Rủi ro này NHTTT phải chịu do không kịp thời cung cấp danh sách các thẻ bị cấm lưu hành cho các ĐVCNT bởi nhiều nguyên nhân khác nhau trong khi các giao dịch đã được ĐVCNT thực hiện.  Rủi ro do trục trặc hệ thống kĩ thuật: Đây là loại rủi ro có thể xảy đến với bất cứ chủ thẻ nào và ở bất cứ khâu nào của quy trình phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ. Thiệt hại do loại rủi ro này gây ra có thể rất lớn.  Các rủi ro khách quan: - Rủi ro về sử dụng thẻ giả mạo trùng với thẻ đang lưu hành cua NHPHT. - Chủ thẻ vô tình để lộ số PIN và đồng thời bị mất thẻ mà chưa kịp báo cho NHPHT, do một sự trùng hợp người lấy thẻ biết được số PIN và họ có thể dùng thẻ để rút tiền mặt tại máy ATM. Do rút tiền mặt tại máy ATM chỉ hoàn toàn dựa trên số PIN nên không thể kiể m tra được người rút tiền có phải là chủ thẻ hay không. Trường hợp này chủ thẻ hoàn toàn chịu rủi ro về số tiền bị mất. Cho đến nay, để phòng ngừa và quản lý rủi ro, các tổ chức thẻ quốc tế đã xây dựng nên một hệ thống các quy tắc tiêu chuẩn về quản lý rủi ro và bảo mật cho các ngân hàng thành viên tuân thủ, hình thành một hệ thống mạng trực tuyến để xử lý, trao đổi thông tin trên phạm vi toàn cầu. Bên cạnh đó, các tổ chức thẻ quốc tế cũng tổ chức những chương trình dịch vụ hỗ trợ, chương trình tập huấn, đào tạo nghiệp